Muzeu Historik Kombëtar njofton se ka përfunduar restaurimi i mbulesës prej argjendi të ikonës së Shën Spiridhonit.
Në fondet e muzeut ndodhet një ikonë tepër e veçantë prej argjendi me nr. inventari 5900. Kjo ikonë paraqet figurën e Shën Spiridhonit.
Objekti u zhvendos për në laboratorin e muzeut dhe ndërhyrjet konservuese u fokusuan në disa faza: fotografimi i gjendjes aktuale, trajtimi kimik për heqjen e blozës, pluhurave, yndyrnave e kripërat e bakrit, si dhe pastrimi e lyerja e kornizës dekorative.
Ndërhyrjet konservuese dhe restauruese në Muzeun Historik Kombëtar janë pjesë e punës së restauratorëve të laboratorit të muzeut./atsh/KultPlus.com
Në një kohë kur vendi po përgatitet të mirëpresë turistë, jo të gjithë institucionet janë gati.
Sot në Muzeun Historik Kombëtar shumë turistë të huaj për shkak të mungesës së energjisë u kthyen mbrapsht ndërsa të tjerë kërkuan rimbursimin e biletës.
Për gati dy orë për shkak të mungesës së rrymës elektrike ishte e pamundur që të kryheshin shërbimet në të gjitha pavijonet e vëna në dispozicion për vizitorët.
Sipas punonjësve të institucionit dëmi në rrjet ende nuk është riparuar, dhe si zgjidhje e përkohshme është bërë ndriçimi me gjenerator kryesisht në hapësirat ku kryhet shërbimi.
Një nga arsyet e problemit në rrjet sipas stafit është edhe amortizmi i sistemit elektrik që nuk është ndryshuar qysh nga koha kur është ngritur Muzeu.
Muzeu Historik Kombëtar është më i vizituari në të gjithë Shqipërinë./KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar ka përgatitur për herë të parë një guidë informuese dhe edukative për fëmijë.
Sot, në ditën ndërkombëtare të librit për fëmijë Muzeu Historik Kombëtar ndau në rrjete sociale lajmin e botimit “Udhërrëfyes për fëmijë-Zbulo Muzeun Historik Kombëtar”, një guidë informuese dhe edukative për fëmijë.
Modeli i ri edukativ i Muzeut Historik Kombëtar ka për qëllim zhvillimin e potencialit krijues të fëmijëve dhe edukimin rreth trashëgiminë kulturore të vendit tonë.
Ai u hartua gjatë periudhës së pandemisë nga stafi i Muzeut Historik Kombëtar.
Muzeu Historik Kombëtar është muzeu më i madh në Shqipëri dhe një nga më të rëndësishmit.
Në mjediset e muzeut gjenden rreth 5000 objekte, të cilat i përkasin një periudhe relativisht të gjatë kohore duke filluar nga mijëvjeçari IV para Krishtit dhe deri në gjysmën e dytë të shekullit XX./ atsh/ KultPlus.com
Në kuadër të 555-vjetorit të vdekjes së Skënderbeut, në mjediset e Muzeut Historik Kombëtar në Shqipëri, është hapur ekspozita me titull “Gjergj Kastrioti Skënderbeu-kalorësi i lirisë së shqiptarëve”, e cila përmban faksimile, gravura të autorëve të ndryshëm dhe portrete, me anën e të cilave vizitorët njihen me momente nga jeta dhe betejat e Heroit Kombëtar të shqiptarëve, Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, i cili ishte përfaqësuesi më konsekuent dhe më i shquar i elitës drejtuese arbërore.
Në fjalën e tij, drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dorian Koçi, ndër të tjera tha: Personaliteti i Skënderbeut si burrë shteti, strateg e mjeshtër i artit ushtarak dallonte nga mbretërit dhe princat europianë të kohës. Ndryshe nga veprimtaria e tyre ushtarake, që bazohej mbi trupat mercenare të armatosura rëndë, Skënderbeu u mbështet mbi një ushtri të armatosur lehtë, me lëvizshmëri të madhe e aftësi të lartë goditëse, të formuar kryesisht nga vullnetarë që kishin gatishmëri luftarake dhe shpirt vetëmohimi. Figura e Skënderbeut mbeti e gjallë në ndërgjegjen e popullit shqiptar si kujtim i luftës me fitore legjendare dhe u bë simbol krenarie. Po ashtu, ai ka tërhequr vazhdimisht vëmendjen e ushtarakëve, të burrave të shtetit, të cilët kanë nxjerrë mësime nga përvoja e tij luftarake, sidomos kur vendet e tyre luftonin kundër pushtuesve të huaj.
Në vijim e mori fjalën Andi Seferi, nënkryetar i Bashkisë së Tiranës, i cili theksoi se bashkimi shpirtëror i të gjithë popullit shqiptar dhe forcimi i vetëdijes kombëtare të tij shënuan fitoren më të madhe të epopesë së lavdishme të shekullit XV dhe të tërë veprës së Skënderbeut.
Përshkrimi i Arbërisë para pushtimit osman pasqyrohet në këtë ekspozitë nëpërmjet hartës me principatat shqiptare të kohës, bashkë me emblemat e tyre, si dhe fisnikët që morën pjesë në Besëlidhjen e Lezhës, çka përbënte bashkimin politik dhe ushtarak më të rëndësishëm në historinë e shqiptarëve.
Në vijim të pranishmit vizituan ekspozitën dhe u ndalën veçanërisht te stendat që pasqyronin veprimtarinë dhe betejat e Gjergj Kastriotit./ KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar ka bërë bilancin e vizitorëve përgjatë muajit korrik.
Shifrat tregojnë për një numër të madh vizitorësh, vendas e të huaj, por përveç tyre ka edhe një numër të konsiderueshëm vizitorësh online.
Në muajin korrik të këtij viti, Muzeu Historik Kombëtar është vizituar nga 1371 vizitorë vendas. Numri i turistëve të huaj është më i lartë, duke arritur në 3165 dhe vizitorë online grup 447 persona, pra në total 5614 vizitorë.
Muzeu Historik Kombëtar është institucioni muzeor më i madh në Shqipëri dhe një nga më të rëndësishmit. Në të gjenden objekte që i përkasin një periudhe relativisht të gjatë kohore, duke filluar nga mijëvjeçari IV para Krishtit e deri në gjysmën e dytë të shekullit XX.
Muzeu Historik Kombëtar është i ndarë në pavijone: Pavijoni i Lashtësisë, Pavijoni i Mesjetës, Pavijoni i Rilindjes Kombëtare, Pavijoni i Pavarësisë, Pavijoni i Ikonave, Pavijoni i Luftës Antifashiste Nacional-Çlirimtare dhe Pavijoni i Terrorit Komunist. /atsh/ KultPlus.com
Botimet Toena në bashkëpunim me Muzeun Historik Kombëtar organizojnë promovimin e “Doke dhe tradita: Një histori e shkurtër e gjakmarrjes ndër kanunet shqiptarë”, përcjellë KultPlus.
“Doke dhe tradita: Një histori e shkurtër e gjakmarrjes ndër kanunet shqiptarë” nga autorja Gelanda Shkurtaj do të promovohet këtë të mërkurë.
Ngjarja do të zhvillohet duke filluar nga ora 18:00 në Sallën UNESCO në Muzeun Historik Kombëtar të Tiranës.
Ndërkaq, aktiviteti do përmbyllet me një koktej për të pranishmit. / KultPlus.com
Gjithsej 25 stenda të cilat përmbajnë objekte e përzgjedhura nga pavijonet e muzeut, erdhën nëpërmjet ekspozitës së titulluar “Thesare të Muzeut Historik Kombëtar” që u shpalos sot për publikun në hapësirën e Muzeut Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.
Kur ora shënoi fiks 18:00, ishin të pranishmit ata që zunë vend për të parë nga afër stendat si: Portreti i Erosit nga mermeri, Mbulesën e Ikonës së Gjën Gjergjit nga argjendi dhe ari që ndodhet në Kishën e Gjirokastrës, Dyert e Bukura që i përkasin vitit 1591 e që gjenden në Kishën “Shën Maria” në Berat, Këmbën vazi në formë feniksi që vjen në formën e bronzit, skulpturën Athina Promahos e punuar në mermer, Kokën e Apollonit që po ashtu është punuar në mermer, Dividi dhe kama e shkruesit së Ali Pashë Tepelenës si dhe shumë të tjera që tërhiqnin vëmendjen e gjithsecilit.
Kjo ekspozitë që vjen në kuadër të Kalendarit të Përbashkët Kulturor për vitin 2022, është realizuar nga Muzeu Historik Kombëtar me mbështetjen e fotografit Fation Plaku, për realizimin e fotove të vendeve ku janë zbuluar objektet e paraqitura në ekspozitë, dhe në bashkëpunim me Muzeun Kombëtar të Kosovës.
“Thesare të Muzeut Historik Kombëtar” solli para publikut një numër të madh të objekteve të shumta, koleksion të pasur me artefakte arkeologjike siç është koleksioni i objekteve prehistorike, koleksioni i skulpturave, enët nga qeramika, monedhat ilire greke e romake, objekte të punuara në qeramikë dhe metal si dhe koleksione që hyjnë në vazhdën e antikitetit greko-romak për të vazhduar deri në mesjetë.
Pra, qysh nga periudha e antikitetit të vonë e deri tek ajo bizantine dhe osmane, ekspozita synon të paraqes larminë e këtyre objekteve mesjetare që në thelb shpërfaqin kulturën materiale që është formuar në territorin e Shqipërisë si dhe ngjarjet kryesore që kanë zënë vend në territorin e saj.
Ekspozita “Thesare të Muzeut Historik Kombëtar” krejt në fund paraqet disa objekte ikonografike, të cilat përfshijnë një hark kohor, që fillon nga shekulli XVI e vazhdon deri në fillim të shekullit XIX.
Ndërkaq, objekt i veçantë në këtë ekspozitë u konsiderua edhe Epitafi i Gllavenicës që daton në vitin 1373.
Fillimisht, fjalën e parë e mori drejtori i Muzeut Kombëtar të Kosovës, Ajet Leci, i cili foli rreth bashkëpunimit mes Muzeut Historik Kombëtar dhe Muzeut Kombëtar të Kosovës.
“Ju uroj mirëseardhjen në ekspozitën e organizuar nga Muzeu Historik Kombëtar në koordinim me Muzeun Kombëtar të Kosovës. Siç e dini më parë kemi pasur një memorandum bashkëpunimi mes dy institucioneve tona që i ka parapri një marrëveshje dhe një kalendar i përbashkët për organizimin e ekspeditave në mes institucioneve. Kjo është ekspozita e parë që po organizojmë dhe të tjerat do të zhvillohen gjatë tërë vitit 2022. Shpresoj që shpejt do ta kemi edhe ekspozitën nga Muzeu Kombëtar i Kosovës në Muzeun Historik Kombëtar”, thotë Leci.
Sipas tij, kjo ekspozitë paraqet thesare nga Muzeu Historik Kombëtar që tashmë veçse ekziston rasti që të shihet.
Po ashtu, ministri i Ministrisë së Kulturës Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku foli rreth veçantisë së kësaj ekspozite që sipas tij dëshmojnë për të kaluarën e historisë tonë.
“Është kënaqësi e veçantë që sot edhe njëherë gjatë këtij viti, disa muaj pas ceremonisë në Elbasan, po kalojmë nga akti i nënshkrimit tek akti i zbatimit. Është një ekspozitë interesante ku paraqiten thesaret e Muzeut Kombëtar Historik. Është dëshmia e të kaluarës, e historisë tonë dhe e të tjerëve, por mbi të gjitha është një moment për ta freskuar bashkërisht atë që na bashkon dhe çka më mirë se kultura, trashëgimia, identiteti dhe historia jonë e përbashkët”, thotë Çeku.
Sipas tij, në aktivitetet e kalendarit të përbashkët, qëndron synimi për afrimin sa më të madh dhe pikërisht në këtë drejtim do të bëhet gjithë ajo se çfarë i takon Ministrisë së Kulturës.
Ndërkaq, drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dorian Koçi theksoi se në këtë ekspozitë gjenden gjurmët e një Shqipërie të hershme që vjen nëpërmjet imazheve.
“Është një kënaqësi e veçantë që të rikthehemi sërish pas një periudhe të aktivitetet këtu në Muzeun Kombëtar të Kosovës për të ardhur në një ekspozitë e cila realizon dhe tregon gjurmët e identitetit kulturor shqiptar. Në këtë ekspozitë ka pjesë të madhe të objekteve kryesore të thesarit që ndodhen në Muzeun Historik Kombëtar për të vendosur kështu gjurmët e një Shqipërie të hershme e cila vjen jo vetëm përmes teksteve por edhe fotove dhe imazheve”, thotë Koçi.
Sipas tij, kënaqësi tjetër është që në vazhdën e aktiviteteve që do të vinë, fundin e vitit do të përmbyllet me botimin e katalogut të përbashkët të trashëgimisë arkeologjike të Muzeut të Kosovës dhe atij të Shqipërisë.
Gjithashtu, Ambasadori i Shqipërisë në Kosovë, Qemal Minxhozi tregoi për dimensionin e lartë nëpër të cilën ka kaluar Kosova dhe Shqipëria me rastin e kësaj ekspozite.
“Shqipëria ka një avantazh në këtë drejtim sepse për të pasur një ministër të suksesshëm siç është Çeku, i ka dhënë një vizion më të gjerë se thjesht të qenurit një ministër, por një njeri intelektual, kulturalisht i përmbushur për të kuptuar edhe ato pak ndasi që ekzistojnë midis nesh por që mund të jenë një vlerë e shtuar për punën që bëhet në Kosovë. Duke parë këtë ekspozitë, më vjen në mendje që po kalojmë në një dimension tjetër më të lartë. Kemi të bëjmë me trashëgiminë kombëtare, që është më e rëndësishme sesa sensi kulturor i ngushtë”, thotë Minxhozi.
Sipas tij, këto ekspozita të kësaj natyre janë shumë të rëndësishme, jo thjesht për t’i vizituar por pse jo që këto të jenë edhe pjesë e teksteve shkollore për arsye se ka shumë mangësi, si në Kosovë ashtu edhe në Shqipëri.
Krejt në fund, u bë e ditur se me iniciativën e ministrit Ceku, do të organizohet 150 vjetori i Asdrenit, (Himnit Kombëtar), ku në Prishtinë do të bëhet një ceremoni e madhe. / KultPlus.com
Sot, Muzeu Historik Kombëtar ka përkujtuar Besëlidhjen e Lezhës, përcjell KultPlus.
578 vite më parë, më 2 mars 1444, në katedralen e kishës së Shën Kollit në qytetin e Lezhës, ku sot gjendet memoriali i Gjergj Kastriot Skënderbeut, u mbajt “Besëlidhja e Lezhës”. Ajo përbën një nga momentet më të ndritura të rezistencës antiosmane, në mesin e shekullit të XV, pasi ishte bashkimi i parë politik e ushtarak mbarëshqiptar i njohur në historinë e Shqipërisë.
Vendimet e kuvendit ishin:
Krijimi i një Besëlidhjeje Arbërore me në krye Skënderbeun.
Formimi i një ushtrie të përbashkët të komanduar nga Skënderbeu si kapiten i përgjithshëm.
Krijimi i një arke të përbashkët për të përballuar shpenzimet e luftës. Besëlidhja e Lezhës ishte kuvendi ku u hodhën themelet e bashkimit kombëtar dhe të traditës shtetërore të shqiptarëve.
Një objekt tjetër interesant, ku mjeshtri është frymëzuar nga mjedisi e kostumet vendase është “Gruaja e veshur me kostum ilir” ose “Gruaja nga Dimali”, origjinali i së cilit ndodhet në Muzeun Historik Kombëtar në Tiranë. Qendra Kombëtare e Muzeumeve, (Berat) në një material që shkruan artefakte të nxjerra në dritë, thotë se ky objekt i përket shekullit III e II p.k. i gjetur në qytetin e Dimalit, në gërmimet që u bënë në 1963 të drejtuara nga arkeologu Burhan Dautaj.
“Në këtë bust menjëherë bie në sy elementet e detajet etnografike, kushtuar ndoshta ndonjë hyjneshe ilire sipas arkeologut Burhan Dautaj”, thuhet nga QKMB, që ka publikuar dhe foto të këtij objekti. Gruaja ka veshur linjë me mëngë të shkurtra të qepura me tegel të trashë që mendohet të jetë gajtan, me jakë ku në pjesën e parme është e hapur në formë trekëndore dhe e kapur në supin e djathtë me një karficë (broshkë). Sipër ka një petk që mbulon gjoksin, deri nën bel. Brezi i shtrënguar krijon pala të dukshme. Elementi i tretë është një pelerinë e trashë, material leshi, hedhur mbi kokë e vjen deri në shpinë që ngjan me llabanen e Labërisë.
Profesor Burhan Dautaj njihet si zbuluesi i dy qyteteve të Ilirisë së Jugut, Dimalit në qarkun e Beratit dhe Olympes në Mavrovë të Vlorës. Ai ishte pjesëmarrës i dhjetëra ekspeditave të tjera të zhvilluara në zona të ndryshme arkeologjike në vend. Gërmimet e mirëfillta arkeologjike që bënë të mundur identifikimin e qyteteve antike të Dimalit dhe të Olympes, janë kryer gjatë viteve 1960-1980 nën drejtimin e tij dhe bashkëshortes së tij të ndjerë, shkencëtares Aleksandra Mano.
Ata me përkushtim kanë nxjerrë në dritë pasuri për historinë antike dhe të lashtë në territorin shqiptar. Kontributi i profesor Dautajt në lëmin e shkencës së arkeologjisë është tepër i vyer. Ai deri në fund të jetës së tij nuk rreshti duke punuar dhe drejtuar arkeologët e rinj për të punuar për zbulimet e reja./Sot/ KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar përkujton sot lindjen e Fan Stilian Nolit (6 janar 1882 – 13 mars 1965).
Burrë shteti, atdhetar demokrat, klerik i lartë, poet, përkthyes, publicist, dijetar, përkthyes, politikan, diplomat, historian e muzikolog, Fan Noli është një nga figurat më të ndritura të kombit tonë. Fan Noli lindi në Ibrik Tepe në Edrene (Turqi), ku përfundoi dhe shkollën e mesme.
Më 1904 shkoi në Egjipt, ku punoi si mësues e gjatë kësaj kohe u njoh me patriotë të shquar të kolonisë shqiptare të Egjiptit. Në këtë kohë përktheu në greqisht veprën e Sami Frashërit “Shqipëria ç’ka qenë, ç’është e ç’do të bëhet”. Më 1907, pas vajtjes së tij në Amerikë, krijoi shoqërinë “Besa-besë” në Boston. Më 9 shkurt 1908 , Fan Noli u dorëzua dhjak dhe në mars 1908, kryeprifti ortodoks i Nju-Jorkut e shuguroi prift ortodoks.
Disa ditë më pas, Noli mbajti liturgji në gjuhën shqipe për herë të parë në Boston. Në korrik 1919, Noli u zgjodh Peshkop i Kishës Ortodokse Shqiptare në Amerikë. Përpjekjet e Nolit për një kishë kombëtare shqiptare, u përmbushën më 1937, kur Patriarkana e Stambollit njohu zyrtarisht Kishën Ortodokse Shqiptare Autoqefale.
Nga viti 1909 deri më 1911 botoi gazetën “Dielli” dhe së bashkë me Faik Konicën themeloi më 1912 Federatën Panshqiptare Vatra të Amerikës. Në vitin 1912 përfundoi studimet e larta në fakultetin e filozofisë në Universitetin e Harvardit dhe vite më vonë, më 1938 mbaroi studimet e larta në Konservatorin e Muzikës së Bostonit.
Në vitin 1920 Noli u zgjodh kryetar i delegacionit shqiptar në Lidhjen e Kombeve në Gjenevë, ku nëpërmjet anëtarësimit të Shqipërisë në këtë lidhje, Shqipëria mori një njohje ndërkombëtare. Në 1921 ai botoi veprën e rëndësishme “Historia e Skënderbeut”. Në qershor 1924, Fan Noli u bë figurë udhëheqëse në luftën për shndërrime demokratike në shoqërinë shqiptare. Me fitoren e Lëvizjes së Qershorit (1924), u vu në krye të qeverisë demokratike si kryeministër për një periudhë 6-mujore.
Përveç veprimtarisë shumë të rëndësishme politike, poetike e publicistike, gjatë këtij dhjetëvjeçari Noli përktheu tragjeditë e Shekspirit, Rubairat e Omar Khajamit, romanin “Don Kishoti” të Servantesit etj.. Fan Noli u shua më 13 mars 1965 në Ford Laurderdale, Florida të SHBA-së.
Fan Noli si përfaqësuesi i parë në Lidhjen e Kombeve gjatë vitit 1921, shpresonte shumë te Lidhja e Kombeve, si një tryezë ku mund të dëgjoheshin edhe përfaqësuesit e shteteve të vogla, përballë tryezave të mbyllura të diskutimeve të Fuqive të Mëdha të kohës, që përcaktonin fatet e shteteve të vogla.
Sot, shumë vite më vonë, Shqipëria ulet në tryezën më të lartë vendimmarrëse në botë si anëtare jo e përhershme në Këshillin e Sigurimit në OKB. / KultPlus.com
Në kuadër të 113-vjetorit të Kongresit të Manastirit, Muzeu Historik Kombëtar do të hapë ekspozitën me titull “Rrugëtimi drejt Alfabetit – Kongresi i Manastirit 14 – 22 Nëntor 1908” në ambientet e Muzeut të Alfabetit në Manastir më datë 22 nëntor, ora 17:00, dhe në ambientet e Galerisë Nacionale “Çifte Hamam” në Shkup, Republika e Maqedonisë së Veriut në datën 23 nëntor 2021, ora 18:00.
Ekspozita paraqet rrugëtimin e përpjekjeve të rilindasve për hartimin e alfabetit të gjuhës shqipe në shek. XIX dhe veçanërisht në fund të gjysmës së parë të tij. Kongresi u hap në Manastir më 14 nëntor 1908 dhe i vijoi punimet deri më 22 nëntor. Në Kongres morën pjesë 32 delegatë me të drejtë vote, që përfaqësonin 26 qytete e shoqëri të ndryshme shqiptare brenda dhe jashtë atdheut, si dhe 18 delegatë të tjerë si pjesëmarrës pa të drejtë vote.
Kongresi i Manastirit u shndërrua kështu në një kuvend të vërtetë mbarëshqiptar, në të cilin morën pjesë gjithsej delegatë nga të gjitha anët e Shqipërisë, nga qytetet e vilajeteve të Manastirit, të Kosovës, të Janinës e të Shkodrës, si edhe nga shoqëritë shqiptare të Bukureshtit, të Sofjes, të SHBA-së, të Egjiptit, të Italisë etj.
Kjo ekspozitë e përgatitur nga Muzeu Historik Kombëtar do të qëndrojë si një ekspozitë e përhershme në Muzeun e Alfabetit në Manastir. / KultPlus.com
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit përmes një postimi në rrjetin social Facebook, ka bërë të ditur se pjesmarrës në konferencën shkencore ndërkombëtare muzeologjike, ishte edhe ministri i kulturës, Hajrulla Çeku, i cili u shpreh i lumtur që ndodhet në Tiranë për të shënuar 40 vjetorin e një prej institucioneve më të rëndësishme muzeore në Shqipëri, përcjell KultPlus.
“Nëse e bëjmë një vlerësim nga e kaluara, shohim se koncepti i Muzeut gjatë kohës ka evoluar nga një institucion i dedikuar për ruajtjen dhe interpretimin e dëshmive materiale primare të njerëzimit dhe natyrës, në një institucion të përhershëm në shërbim të shoqërisë dhe zhvillimit të saj, dhe i hapur për publikun, me qëllim të edukimit, studimit dhe përjetimit të trashëgimisë materiale dhe jo materiale të njerëzimit dhe mjedisit të tij”, ka shkuar MKRS-ja.
KultPlus ju sjell njoftimin e tyre të plotë:
Muzeu Historik Kombëtar shënon 40 vjetorin me Konferencë Shkencore Ndërkombëtare Muzeologjike Në kuadër të shënimit të 40 vjetorit të inaugurimit të Muzeut Historik Kombëtar, dje dhe sot, në Tiranë është mbajtur Konferenca Shkencore Ndërkombëtare Muzeologjike “Muzetë përtërijnë të ardhmen”, në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar. Gjatë dy ditëve, në katër seanca, janë zhvilluar diskutime mbi gjendjen, rëndësinë, sfidat, digjitalizimin, programet edukative, dhe rolin e muzeve. Pjesmarrës në konferencë ishte edhe Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, i cili u shpreh i lumtur që ndodhet në Tiranë për të shënuar 40 vjetorin e një prej institucioneve më të rëndësishme muzeore në Shqipëri. Ndërsa theksoi rolin e rëndësishëm të muzeve si institucione që i shërbejnë shoqërisë dhe zhvillimit të tij. “Nëse e bëjmë një vlerësim nga e kaluara, shohim se koncepti i Muzeut gjatë kohës ka evoluar nga një institucion i dedikuar për ruajtjen dhe interpretimin e dëshmive materiale primare të njerëzimit dhe natyrës, në një institucion të përhershëm në shërbim të shoqërisë dhe zhvillimit të saj, dhe i hapur për publikun, me qëllim të edukimit, studimit dhe përjetimit të trashëgimisë materiale dhe jo materiale të njerëzimit dhe mjedisit të tij”. Po ashtu foli për bashkëpunimin mes Kosovës dhe Shqipërisë si një fakt të pashmangshëm dhe paralajmëroi edhe marrëveshjen që do të nënshkruhet mes Muzeut Kombëtar të Kosovës dhe Muzeut Historik Kombëtar, përmes së cilës ndër të tjera do të zbatohen projekte të përbashkëta, të cilat kanë për qëllim promovimin dhe përkujtimin e vlerave, ngjarjeve më të spikatura të historisë dhe të personaliteteve historike të popullit shqiptar. Ministri Çeku në konferencë u shoqërua nga këshilltarja Nora Arapi Krasniqi. / KultPlus.com
Autorë të rinj, autorë me përvojë dhe panelistë në zë janë pjesë e e Festivalit Ndërkombëtar Letrar të të Rinjve “Tirana-Gate 2021” që nisi dje dhe vijon deri të dielën në mjediset e Muzeut Historik Kombëtar në Tiranë.
Festivali e vendos Tiranën në qendër të një ngjarjeje të rëndësishme të librit europian, pikëtakimi me lexues, autorë, përkthyes, shtëpi botuese e kritikë letrarë.
Ky festival është një projekt i realizuar nga Instituti i Librit dhe i Promocionit në kuadër të një projektit rajonal READ (Rrjeti Rajonal për Dialog Ndërkulturor) i mbështetur nga Bashkimi Europian.
Në ceremoninë e hapjes, drejtoresha e Festivalit “Tirana- Gate 2021”, Irena Toçi u shpreh se ky festival është një ngjarje e rëndësishme e librit europian që organizohet në Tiranë, si pikëtakim me lexues, autorë, përkthyes, shtëpi botuese e kritikë letrarë për të shkëmbyer eksperiencat dhe për të kuptuar tendencat e fundit të librit.Nënkryetarja e Bashkisë së Tiranës, Anuela Ristani e vlerësoi Festivalin si një aktivitet gjithëpërfshirës dhe të veçantë.Ditën e parë aktiviteti u nda në disa panele në të cilat u fol për temat: Zbulimi i zërit-Identiteti dhe përkatësia, Unë linda në…. Në një pauzë mes Atëherë,Tani dhe Pastaj, Kush është Shtëpia? Shtëpia mbron ëndërrimtarin dhe Europa dhe Islami -Mbi përvojat dhe Ngjashmëritë.Në kuaďër të temës së diskutimit Europa dhe Islami, drejtori i Muzeut Historik Kombëtar Z. Dorian Koçi përshëndeti aktivitetin. “Ajo çka Ballkani Perëndimor ka krijuar përsa i përket bashkëjetesës në të gjitha shtresat e shoqërisë përsa i përket harmonisë fetare është pasqyra më e mirë e asaj që mund të prezantohet në Europë edhe në Bruksel. Bashkëjetesa dhe toleranca etnike dhe fetare është ajo që duhet të na karakterizojë për të na çuar në progres dhe civilizim” përfundoi Koçi.
Milena Selimi drejtore artistike, tha se “Tirana-Gate” është një ngjarje në kryeqytet.
“Në këtë vit të vështirë që kemi kaluar libri ka qenë bashkudhëtar. Një ngjarje e bukur që po i ndodh Tiranës, do të flasim për kufijtë, pë qendrën e periferinë, për shtëpinë e identitetin, do të doja të përshëndesja të gjithë autorët pjesëmarrës”, theksoi tutje ajo.
Në Festival, marrin pjesë autorë nga vendet ballkanike. Gjithashtu pjesë e festivalit janë edhe autorë nga Europa, fitues të çmimit prestigjioz ndërkombëtar European Union Prize in Literature, ku edhe Shqipëria bën pjesë me 3 autorë të saj.
Ky festival trazon për mirë jetën e kryeqytetit me temën “Kufijtë, shtëpia, identiteti, qendra dhe periferia” , me panelet e diskutimit mes shkrimtarëve të Europës Qendrore dhe Ballkanit Perëndimor. Në tridhjetë vite ky rajon po përballet me histori të ngjashme, shkëputjen nga regjimet totalitare dhe histori arratie e dëbimi.
Festivali organizohet në disa panele, ku temat e diskutimit janë të larmishme. Libri si pasaporta jonë europiane, por edhe tema për fqinjësinë, për Tjetrin, të ndryshëm, por dhe të ngjashëm përmes autorëve dhe fjalës së shkruar dhe të përkthyer bukur.
Festivali e kthen Tiranën në një shtëpi të madhe mikpritëse idesh, vizioni dhe emocioni, jo vetëm për autorët, por edhe për të gjithë pasionantët e rinj, sepse ka meritën, jo thjesht të një festivali, por të një atmosfere artistike me të gjitha moshat.
Autorët pjesëmarrës, fitues të EUPL: Laura Freudenthaler, Tom Kuka, Jan Carson, Nikos Chrysos, Lidija Dimkovska, Ben Blushi si dhe autorët e përvojës dhe çmimeve ndërkombëtare : Besnik Mustafaj, Rita Petro, Bashkim Shehu, Diana Çuli, Zija Çela, Ylljet Aliçka, Fatos Kongoli, Robert Wilton, Virgjil Muçi, Manjola Nasi, Ndriçim Ademaj, Mehmet Berk Yaltik, AlbanTufa, Renis Hyka.
Përkthyesit pjesëmarrës: Ben Andoni, Milena Selimi, Maniela Sota, Maklena Nika, Irena Nasi./ atsh / KultPlus.com
Xhubleta nuk është thjesht një veshje, ajo është rit, kulturë shekullore, traditë.
Të vishje një xhubletë nuk ishte thjeshtë një rutinë e përditshme dhe për këtë ‘TI Center’ realizoi instalacionin “Riti i veshjes së xhubletës” e cila u ekspozua dje, në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar, në kuadër të Ditës Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore.
Xhubleta është një fund në trajtë këmbane, që vjen i valëzuar sidomos në pjesën e mbrapa. Përbëhet nga një numër i madh copash e rripash të ngushtë shajaku, qepur horizontalisht dhe të ndërthurur me breza gajtanësh. Mbahet e varur në supe me dy rripa të gjerë.
Në shek. XVIII, xhubleta përbëhej nga shumë ngjyra, por ato që na kanë mbërritur në ditët e sotme janë: të zeza për gratë dhe bardhë e zi për vajzat. Pjesë të tjera të kostumit me xhubletë janë: kraholinë, xhoka, kërdhokla, paraniku, kallmat e shputat, etj.
Xhubleta është me prejardhje të lashtë. Paraqet ngjashmëri me veshjen e disa figurinave neolitike të gjetura në Bosnje, por edhe në vise të tjera të Mesdheut, që i përkasin mijëvjeçarit te dytë para erës sonë dhe lidhen me qytetërimet e vjetra mesdhetare.
Xhubleta e Malësisë është trashëgimi e qartë e prejardhjes ilire të kulturës tone, që malësorët e përcollën deri në vitet 1950-1960, pra përbën një nga elementët identifikues të veshjes popullore shqiptare, nëpërmjet motiveve, ku emblema për të gjitha është shqiponja.
Ekspozita e instalacionit “Riti i veshjes së xhubletës” është një projekt i TI CENTER dhe është mbështetur nga Ministria e Kulturës dhe Muzeu Historik Kombëtar.
Të pranishëm në aktivitet ishin ministrja e Kulturës Elva Margariti, ambasadori i BE-së në Shqipëri Luigi Soreca, drejtori i Muzeut Historik Kombëtar Dorian Koçi dhe personalitete dhe dashamirës të artit, kulturës dhe gazetarisë. / atsh / KultPlus.com
Nesër nis për herë të parë punimet Kuvendi Diturak organizuar nga Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshet. Tema e këtij takimi të shumë pritur (ishte parashikuar të zhvillohej në vjeshtën e viti të kaluar, por për shkak të pandemisë u shty) është “Gjendja aktuale e studimeve arbëreshe”.
Ky aktivitet i cili do të mbahet në Muzeun Historik Kombëtar mëton të nxjerrë në pah arritjet e deritanishme në fusha të ndryshme të studimeve mbi universin arbëresh si në studimet gjuhësore, studimet letrare, etnografike, antropologjike kulturore, të çështjeve juridike që lidhen me statusin aktual të arbërishtes si dhe, të përpunojë një strategji pune të përbashkët me të gjitha forcat studiuese në të gjitha trevat shqipfolëse, por po aq edhe të gjithë albanologëve të huaj që kanë pasur e kanë në vëmendjen e tyre çështjen e Arbërisë.
Drejtoresha e Qendrës së Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët, Diana Kastrati tregon për “Diaspora Shqiptare” më shumë për Kuvendin Diturak, organizmin dhe pritshmëritë e këtij aktiviteti mbarë kombëtar.
Qendra e Studimeve Arbëreshe u ngrit dhe nisi punën në një kohë të vështirë që përkoi saktësisht me izolimin e Shqipërisë, por edhe të mbarë botës për shkak të pandemisë. E sigurisht, u shtynë disa projekte, ndër të cilët mbajtja e Kuvendit të parë “Gjendja aktuale e studimeve arbëreshe”, i parashikuar të zhvillohej për në shtatorin e 2020, i rishtyrë për në nëntorin e 2020 e që, pandemia e izolimi e bëri sërishmi të pamundur. Por QSPA arrin ta riorganizojë punën dhe në datat 27-29 shtator 2021 do ta zhvillojë këtë Kuvend ndërkombëtar. Çfarë synon të sjellë ky Kuvend?
Miratimi i ngritjes së Qendrës së Studimeve dhe Botimeve për Arbëreshët (QSPA) nga qeveria shqiptare, u bë në 2019, kurse konkretizimi i fillimit të punës në janar të 2020.Personalisht jam thirrur për të marrë përsipër ngritjen e saj, në 25 dhjetor të 2020. Kam filluar punën si Drejtore ekezekutive më 10 janar të 2021, akoma pa një staf përreth. Duke i mbetur objektivitetit, më duhet të theksoj se ishte një përgjegjësi shumë e madhe jo vetëm në nivel personal, por edhe për studiuesit e rinj të përzgjedhur që panuan të bëhen protagonistë e dëshmitarë të historisë së fillimit e formëzimit të një institucioni të tillë me rëndësi parësore kombëtare. Stafi ka filluar punën më 11 mars të 2020, e një ditë më pas filloi edhe izolimi për shkak të pandemisë. Gjithsesi, vizioni, platforma e objektivave, detyrave dhe punëve për t’u kryer brenda vitit 2020, kanë qenë të qartë që më 11 mars. Ndër këto veprimtari, krahas ngritjes së rrethit të bashkëpunëtorëve të jashtëm të cilët ishin studiues me emër në këto lëmi studimi e kërkimi, nisjes së punës për botimin e librave, strukturimit të Revistës studimore të Qendrës, ishte edhe organizimi i një Kuvendi diturak – studimor që, siç e sqaroni edhe ju, ishte parashikuar të mbahej në shtatorin e kaluar. Pas një pune të pafund të të gjithë stafit për ideimin e tij, mbledhjen e thirrjen e studiuesve me emër në nivel kombëtar e ndërkombëtar, e të tjera yçkla të pafundme që lindnin rrugës për një sipërmarrje të këtyre përmasave, aktiviteti u shty, me shpresën e përmirësimit të gjendjes në nëntor. Pjesën tjetër e dimë të gjithë si rrodhi. Ndaj kësaj here, si riorganizimi, ashtu edhe konkretizimi i saj për ne të Qendrës merr dyfish rëndësi e përgjegjësi. Tema e Kuvendit përligj edhe përpjekjen tonë për të evidentuar situatën aktuale të studimeve për arbëreshët, një hap i domosdoshëm për ne për të kuptuar realisht në ç’stad ndodhen këto studime, por, po aq, për të orientuar dhe kristalizuar edhe rrugën tonë kryesore të kërkimit shkencor. Një pjesë e të ftuarve që do të kumtojnë në këtë Kuvend kanë qenë edhe në organizimin e vitit të kaluar, si prof.Klara Kodra, prof.Ymer Ciraku, prof. Emil Lafe, prof. Italo Sarro, prof. Lucia Nadin, papas Antonio Bellusci, z. Agostino Giordano, të tjerë janë shtuar, kurse disa syresh që kishin shprehur miratimin dhe aderimin për të qenë kumtues në vitin e kaluar, sivjet, disa prej tyre si për shkak të moshës, po aq të frikës së përligjur nga pandemia, apo për shkak të impenjimeve të tjera të marra ndërkohë, nuk do të jenë, si p.sh prof. Rexhep Qosja (i cili ka qenë ndër të parët që ka dhënë miratimin entuziast për pjesëmarrje me kumtim), prof. Sabri Hamiti, prof. Gjovalin Shkurtaj etj. Do të jenë dy ditë të ngjeshura pune, nga mëngjesi deri në darkë. Ndërsa dita e tretë parashikon një konferencë shtypi brenda mjediseve të punës të QSPA-së ku, 4 a 5 studiues pjesëmarrës në Kuvend, do t’u përgjigjen pyetjeve të gazetarëve të kulturës mbi të ardhmen e çështjeve më të nxehta të studimeve arbëreshe.
Cilat janë temat që do të trajtohen?
Do të flitet e debatohet mbi çështje të tilla si: studimet retrospektive arbëreshe; mbi dokumentimin e ripërpunimin e miteve të krijuara mbi lëvizjet e para të arbëreshëve në tokën italiane; mbi autorë të spikatur të kulturës së shkruar arbëreshe të së kaluarës, por po aq edhe të ardhmes; mbi domosdoshmërinë e përhapjes dhe shtrirjes së letërsisë e kulturës arbëreshe në territorin shqiptar e jashtë tij; mbi vëzhgimet e fenomeneve gjuhësore të arbërishtes e të dallimeve apo të përbashkëtave midis elementëve gjuhësorë të arbërishtes së dikurshme e të sotme; mbi përkthimin e disa veprave të autorëve arbëreshë; mbi përkthimin e liturgjisë ortodokse; por edhe mbi debatin shumë sensitiv të kohëve të sotme moderne, atij mbi rrezikimin eventual të gjuhës arbëreshe si dhe të mënyrave të matjes së këtij rrezikimi; të krizës identitare e gjuhësore të arbëreshëve të Kalabrisë dhe planit për të ecur në të ardhmen; të trashëgimisë kulturore të ruajtur tek Arvanitasit në Elladhë etj.
Shumë pak takime të këtij lloji, dhe me pak akoma botime e studime së fundmi (po të lëmë mënjanë këtu katër botimet e QSPA që janë një kontribut i madh në këtë fushë). Mungon interesi?
Më lejoni të bëj një parashtesë të domosdoshme sipas meje dhe që, e kam përsëritur sa e sa herë mediatikisht: vëmendja e studiuesve shqiptarë ndaj botës arbëreshe, ka qenë gjithmonë cilësore. Studimet e tyre kanë përbërë dhe përbëjnë bazën mbi të cilën ngrihet edhe puna e Qendrës. Kërkime, studime dhe botime mbi botën arbëreshe janë bërë edhe vazhdojnë të bëhen edhe në këto kohë. Në gjykimin tim, nuk mungon interesi, përkundrazi, por mbase ka munguar strategjia e koordinimit të gjithë kësaj pune e bërë kryesisht në bazë të një vullneti individual. Kjo përsa i përket botimeve. Ndërsa nëse flasim për organizime të kësaj fare siç është edhe Kuvendi i fund shtatorit me fokus ekskluziv arbëreshët, i ideuar dhe organizuar tërësisht nga Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët, këto mbase kanë qenë të nevojshme të ishin zhvilluar përgjatë këtyre viteve. E këtu vijmë edhe tek rëndësia që ka kjo Qendër e cila duke qenë përfaqësuese e strategjisë së shtetit shqiptar ndaj çështjes arbëreshe, është ngritur me këtë qëllim e funksion themelor: përbashkimin brenda dhe jashtë Shqipërisë të forcave intelektuale që merren me studimin e universit arbëresh, bazuar në parimin e respektimit të lirisë dhe mëvetësisë akademike, por të mbështetur në një vizion afatgjatë që synon jo vetëm rijetëzimin e mbajtjen gjallë të trashëgimisë kulturore të shkruar e jo, por edhe krijimin e instrumenteve të duhur që garantojnë jo vetëm memorizimin e kësaj historie retrospektive arbëreshe, por edhe asaj të ardhme.
Kuvendi do të jetë mbarëkombëtar, pra të pranishëm do të jenë studiues nga të gjitha trevat shqipfolëse. A mund të themi se në fund të kuvendit do të kemi bazat për një strategji pune të përbashkët me të gjitha forcat studiuese që kanë pasur e kanë në vëmendjen e tyre çështjen e Arbërisë?
Pikërisht në funksion të këtij qëllimi që sapo shprehët ju, do të shërbejnë këto dy ditë. Por, jam e kënaqur t’ju them paraprakisht se nuk do të jetë vetëm ky Kuvend që do të bëjë të mundur pasurimin e strategjisë sonë të skicuar tashmë; në nëntorin e këtij viti, do të jetë një tjetër aktivitet i kësaj natyre, i organizuar në bashkëpunim me Institutin e Historisë së Akademisv së Studimeve Albanologjike, që do të merret eksluzivisht me panoramën e strategjive të shtetit shqiptar ndaj çështjes arbëreshe që nga lindja e tij deri më sot; ndërsa në mes të dhjetorit do të kemi një veprimtari ndërkombëtare me pjesëmarrjen e linguistëve dhe sociolinguistëve nga të gjitha kontinentet, në bashkëpunim me Federatën e Gjuhëve në Rrezik (FEL) me seli në SHBA ku kjo e fundit do të festojë 25 vjetorin e krijimit të saj pikërisht në Tiranë. Ftesa që na erdhi nga FEL për të mbajtur konferencën e tyre të radhës në bashkëpunim me Qendrën tonë këtu në Tiranë, ishte privilegj, nderim e përgjegjësi e madhe për ne. Midis debateve e diskutimeve mbi gjuhët e tjera të globit që janë rrezikuara nga zhdukja, do të ketë një sesion të veçantë kushtuar arbërishtes. Ky i gjuhëve të rrezikuara nga zhdukja, është edhe një nga debatet më të nxehta akademike aktualisht në nivel ndërkombëtar. Do të jenë rezultatet e këtyre tri aktiviteteve të rëndësishme studimore që do të përbëjnë edhe bazën prej ku do të ngrihet edhe strategjia e ardhshme e punës së Qendrës së Studimeve për Arbëreshët.
Në hollin kryesor të Muzeut Historik Kombëtar u çel sot ekspozita me titull: “Katundet arbëreshe”. Kjo ekspozitë pasqyron shpirtin arbëresh, i cili dëshmon përkatësinë e vet etnike.
Ekspozita, e cila do të qëndrojë një javë e hapur, është përfytyruar, duke menduar gjithë shqiptarët në botë, me dëshirën për të njohur gjakun e kombit shqiptar të shpërndarë në luftëra të shumta.
Risi e kësaj ekspozite janë 2 libra, që ekspozohen për herë të parë:1-“Saggio di Grammatologia Comparata sulla lingua”, me autor Dhimitër Kamardrën.2-“Canti tradizionali ed altri saggi delle colonie”, me autor Zef Skiroin. Gjithashtu përbën risi një brez metalik që vjen nga Hora e Arbëreshëve me një paftë ku paraqitet Shën Gjergji hipur në në kalë.
Drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dr. Dorian Koçi, në fjalën e tij tha se: “Në këto ditë të trashëgimisë kulturore në të cilat ne synojmë nxitjen dhe zhvillimin e aktiviteteve promovuese kjo ekspozitë të nxit dhe të shtyn në gjurmime të tjera historike e etnografike mbi bashkësitë arbëreshe, origjinën e veshjes, modifikimet që kanë ndodhur etj.”
“Katundet arbëreshe në Itali filluan të formohen në shek. XV dhe formimi i tyre u plotësua në shek. XVIII. Kolonitë arbëreshe mbëritën në Itali në valë të ndryshme duke sjellë në mërgim, bashkë me gjuhën amtare edhe kostumet e traditat kulturore në kohën e mërgimit. Këtë pasuri shpirtërore arbëreshët e kanë ruajtur gjithmonë me këmbëngulje deri në ditët e sotme. Arbëreshët bashkë me emrin e tyre të vjetër etnik që e morën nga mëmëdheu, ruajtën edhe kultin e Heroit Gjergj Kastrioti-Skënderbeu. Këto grupe të popullsisë arbëreshe nuk u shkrinë dot me popullsinë vendase, por ruajtën dhe lartësuan me krenari identitetin etnik origjinal që ka ardhur përtej shekujve në forma të shumëllojshme, duke e shprehur në jetën e përditshme, në shprehjet artistike, traditat gojore dhe letrare”.
Kjo ekspozitë do të qëndrojë rreth 1 javë e hapur, por që sigurisht ne do të mundohemi që nëpërmjet kontakteve që kemi me shkollat 9-vjeçare, apo dhe me shkollat e mesme të arrijmë të bëjmë të mundur biseda të ndryshme gjatë kësaj kohe, për të njohur më mirë botën arbëreshe nga ana e brezit tonë të ri” përfundoi drejtori Koçi. / KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar u rihap sot për vizitorët, pas një periudhe mbylljeje për shkak të pandemisë, transmeton KultPlus.
Lajmi u bë i ditur nga ministrja e Kulturës, Elva Margariti, e cila tha se aksesi për publikun realizohet nga hyrja qendrore e Muzeut Historik Kombëtar.
Margariti rikujtoi publikun për çmimin e biletave në sportel për të vizituar Muzeun Historik Kombëtar: biletë vizitor vendas dhe të huaj: 500 lekë, biletë grup +12: 400 lekë, biletë e reduktuar për kategori të ndryshme në masë 50 %: 250 lekë, biletë për fëmijë 12-18 vjeç dhe studentë: 150 lekë, për fëmijët deri në 12 vjeç hyrja është falas.
Ministrja sqaron se për të shmangur sa më shumë kontaktet fizike, qytetarët mund të rezervonjnë edhe nga shtëpia biletën.7
Muzeu Historik Kombëtar është muzeu më i madh në Shqipëri dhe një nga më të rëndësishmit.
Në mjediset e muzeut gjenden rreth 5000 objekte, të cilat i përkasin një periudhe relativisht të gjatë kohore duke filluar nga mijëvjeçari IV para Krishtit dhe deri në gjysmën e dytë të shekullit XX. /atsh/ KultPlus.com
Në kuadër të Muajit të Poezisë, Muzeu Historik Kombëtar, si institucioni më i madh i memories kombëtare organizoi aktivitetin përkujtimor “Fan Noli mes nesh”.
Në këtë aktivitet përkujtimor i ftuar kryesor ishte Prof. Dr. Nasho Jorgaqi, njohës dhe botues i veprës së Nolit, por për arsye shëndetësore nuk ishte i pranishëm dhe fjalën e tij e lexoi moderatorja e aktivitetit, znj. Sonjela Babaliu.
Në fjalën e tij, Drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dr. Dorian Koçi, u shpreh se figura e Nolit është një ndër figurat më emblematike të Shqipërisë, duke patur një rol kyç në jetën politike, kulturore dhe religjioze të vendit. Gjithashtu, ai theksoi dhe rolin e Nolit në themelimin e Kishës Ortodokse Autoqefale.
Kumtesën e Prof. Dr. Hamit Kaba të pranishmit në aktivitet e ndoqën të regjistruar në monitor. Ndër të tjera Prof. Dr. Hamit Kaba foli për figurën e Nolit si politikan dhe kryesisht në marrëdhëniet e tij me figura të tjera të politike të kohës. Gjithashtu ai trajtoi dhe marrëdhëniet e Nolit me shoqatën “Vatra”, si dhe rolin e tij në funksion të diasporës shqiptare në Amerikë. Prof. Ass. Dr. Bernard Zotaj mbajti kumtesën me temë “Roli i Nolit në fushën ushtarake”. Në vijim Andrea Llukani mbajti kumtesën “Ndihmesa e Nolit në përkthimin e teksteve liturgjike”, ndërsa Spiro Nika foli për “Objektet e Nolit në Muzeut Historik Kombëtar”.
Aktiviteti u zhvillua sipas udhëzimeve dhe masave për mospërhapjen e virusit Sars-Covid 2. / KultPlus.com
Protestat në Tiranë që erdhën si revoltë për ngjarjen e së martës, ku një polic qëlloi dhe vrau 25-vjeçarin Klodian Rasha, pasi nuk iu bind urdhrit për të ndaluar, kanë shkaktuar edhe dëme. Protestuesit i kanë vënë flakën pemës së Krishtlindjeve tek kryeministria si dhe kanë thyer gjëra përreth.
Dëmtime ka marrë edhe Muzeu Historik Kombëtar.
Andaj, në zbatim të Urdhrit të Ministrit të Kulturës “Për mbylljen e përkohshme të aktivitetit për publikun të Muzeut Historik Kombëtar, Teatrit Kombëtar Të Operas, Baletit Dhe Ansamblit Popullor dhe të Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë”, për shkak të dëmeve të shkaktuara gjatë protestës së ditës së djeshme, 10 dhjetor 2020, Muzeu Historik Kombëtar do të mbyllet përkohësisht, deri në një njoftim të dytë.
Në faqen zyrtare të Muzeut Historik Kombëtar kanë njoftuar se tashmë është ngritur edhe Grupi i Emergjencës për të marrë masat e menjëhershme për riparimin e dëmeve të shkaktuara dhe rikthimin në normalitet. / KultPlus.com
Në Muzeun Historik Kombëtar në bashkëpunim me Ambasadën Franceze përgjatë ditës së sotme u organizua ekspozita “Në Lindje, lufta pa fund 1918-1923’’ dhe u promovua libri “Shqipëria në reportazhet e Robert Vaucher” nga Dorian Koçi, shkruan KultPlus.
Të pranishëm në këtë aktivitet ishin ministrja për Kulturë, Rini dhe Sport, Elva Margariti, zyrtarë nga Ambasada Franceze në Tiranë si dhe të interesuar të tjerë.
Ministria e Kulturës, Elva Margariti u shpreh se muaji nëntor nuk mund të kuptohet pa këto lloj aktivitetesh sidomos në hapësirat e Muzeut Historik Kombëtar.
Ekspozita “Në Lindje, lufta pa fund 1918-1923’’ shfaqi zëvendësimin e vështirë të perandorive të vjetra nga shtetet e reja kombe, shoqëruar me ndryshime të rëndësishme kufijsh, sidomos nëpërmjet konflikteve të ndryshme, revolucioneve dhe kundër-revolucioneve gjatë periudhës së rindërtimit të Evropës Lindore dhe të Lindjes së Afërt
Në anën tjetër, përmbledhja “Shqipëria në reportazhet e gazetarit Robert Vaucher” ishte botim i shtëpisë botuese “Papirus”, me financimin e Ministrisë Franceze të Europës dhe të Punëve të Jashtme dhe Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit.
Ky libër i Koçit, u vlerësua nga Alda Bardhyli se hap gjerësisht rrugën për një histori sociale të ballafaqimit të kulturave dhe mentaliteteve shtetformuese gjatë Luftës së Parë Botërore në Shqipëri. / KultPlus.com
Në këtë fillim viti shkollor aspak të zakontë për shkak të pandemisë globale, Biblioteka Kombëtare Shqiptare sjell një ekspozitë të rrallë të Abetareve të gjuhës shqipe. Në ekspozitën që do të hapet në Muzeun Historik Kombëtar më 16 shtator 2020, ora 10:00 do të ekspozohen abetaret e gjuhës shqipe që nga viti 1844 deri më 1942.
Përpjekjet e shqiptarëve për shkrimin e gjuhës shqipe ka qene e kahershme, në fund të shekullit të XIX dhe fillim të shekullit të XX këto përpjekje u intensifikuan. Nga koloni të ndryshme të Diasporës intelektualë të kohës u impenjuan të krijonin abetare e fjalorë të Gjuhës Shqipe, përmendim këtu përpjekjet e Kostandin Kristoforidhit i cili botoi më 1867 Abetaren gegërisht, më 1868 Abetaren në toskërisht, si dhe libra të vegjël për nxënësit.
Të gjithë historikun e abetareve të gjuhës shqipe gjatë viteve nga 1844 deri më 1942 mund ta gjeni më 16 shtator në Muzeun Historik Kombëtar./ Diaspora Shqiptare / KultPlus.com
Dy ekspozita me vizatime dhe akuarele janë çelur në sallat e Muzeut Historik Kombëtar në Tiranë. Kuratori i ekspozitës Helidon Haliti rrëfen risitë e punës që kanë bërë mbi 100 artistë shqiptarë edhe të huaj.
100 vizatime të para edhe pas viteve ‘90 janë ekspozuar si rrallëherë në Muzeun Historik Kombëtar. Veprat e artistëve më në zë shqiptarë, si Guri Madhi, Ibrahim Kodra, Skënder Kamberi, Faslli Haliti kanë në qendër portrete, peizazhe, por nuk mungojnë nudot e Edi Hilës. Faslli Haliti na rrëfen portretin e një të burgosuri e krijuar gjatë kohës së komunizmit, pas një dënimi treditor që sistemi i kohës i kishte dhënë artistit të ardhshëm.
“Ky është një vizatim, që unë e kam bërë në vitin 1956, kur isha piktor i shtëpisë së oficerëve në Lushnje. Kisha për të bërë disa objektiva, por duke qenë së nuk i mbarova, komandanti më dënoi me tre vjet burg. Ky vizatim është bërë në burg”, rrëfen piktori Faslli Haliti.
Fatmir Miziri sjell tablo të dy sistemeve të ndryshme, fëmijët në kampe verore dhe portrete, ndërsa, Mikel Temo, na rrëfen punët e realizuara prej tij, ku përpos lapsit ka hezituar të përdor edhe ngjyrat
“Vizatimi është gramatika e të shprehurit në artet vizive. Sot ka shumë keqkuptime, disa i quajnë ushtrime, disa mirëfilltazi vepër arti, unë e shikoj si diçka të ndërmjetme”, thotë Miziri.
Helidon Haliti, i cili vjen si kurator i ekspozitës me vizatime dhe të akuarelit, shprehet se objektivi është arritur, përpos situatës së vështirë që është duke kaluar mbarë njerëzimi, siç është pandemia Covid 19.
“Objektivi i parë janë gjurmët, që artistët kanë ardhur edhe kanë lënë në vendin tonë, duke realizuar veprat, por edhe duke i demonstruar ato për studentët”, thotë Haliti.
Ekspozitat në sallat e Muzeut Historik Kombëtar, publiku mund t;i vizitojë deri në datë 25 qershor, duke respektuar edhe rregullat e distancimit. /koha/ KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar në udhëtimin virtual ditor ka promovuar bukurinë e tempullit Fronton, të shekullit II.
Në kuadër të rubrikës “Thesaret e Muzeut Historik Kombëtarë”, ky institucion përmes një videoje ka zhvilluar një udhëtim virtual në Fronton Tempulli, personifikim i lumit Aos.
Fronton tempulli i vitit 1228, është i realizuar me gur gëlqeror. Lartësia 47,5 cm, gjerësia 65 cm, thellësia 21 cm. Objekti ndodhet i ekspozuar në Pavijonin e Lashtësisë në Muzeun Historik Kombëtar
Fronton Tempulli, personifikimi i lumit AOS, i zbuluar nga Hasan Ceka, në Berat e ka prejardhjen nga Apolonia. Hyji është përfytyruar si një plak i fuqishëm i shtrirë dhe i mbështetur në krahun e djathtë. Fytyra e plakut është impozante me mjekër dhe flokë të gjatë që lëshohet mbi supe që artisti i ka paraqitur sikur janë të lagështa. Modelimi dhe teknika tregon për rëndësinë e paraqitjes së shumë detajeve anatomike. Identifikimi i figurës me personifikimi e lumit aos është mbështetur në element historic, numizmatik dhe mitologjik. Lumi AOS kishte një rol të rëndësishëm në jetën ekonomike të Apolonisë. Personifikimi i Vjosës ndeshet edhe në monedhat e kohës perandorake të qytetit, çka përforcon më tepër adhurimin që gëzonte lumin. Edhe burimet e shkruara pohojnë rolin mbrojtës që i jepet Aosit në raste lufte. /atsh / KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar ka pasqyruar përmes një video një nga thesaret që mbart ky muze, relievin me figurën e Nikes, Perëndeshës së Fitores, gjetur rastësisht nga Ugolini, në bregun pranë derdhjes së kanalit të Vivarit, gjatë vitit 1928-1929. Ky reliev sipas studiuesve dyshohet se mund të lidhet me një monument ende të pazbuluar.
Stili, punimi dhe lloji i veçantë i mermerit dëshmojnë për prejardhjen atikase të relievit që datohet në gjysmën e dytë të shekullit V para Krishtit.
Relievi paraqet Niken, perëndeshën e fitores, me qëndrim triumfal dhe me flatra të hapura. Dora e majtë e saj mbështetet mbi tropajon, shenjë e fitores, formuar nga parzmore armike vendosur mbi shkëmb. Dora tjetër mban palat e hitonit, derdhur hijshëm mbi trup në stilin e skulptorit të famshëm athinas të shekullit V para Krishtit, Fidias. Skena vazhdonte në të dy anët e pllakës duke qenë pjesë e frizit të një monumenti, siç tregojnë pjesët anësore për kapjen me ganxha metalike dhe plumb. /KultPlus.com
