NASA zbulon molekula organike në Mars

Agjencia Amerikane e Hapësirës (NASA) ka gjetur molekula organike në sipërfaqen e Marsit, të cilat konsiderohen se tregojnë mundësinë e jetës në planet.

Sipas lajmit të faqes “Science News”, molekulat organike të përbëra nga karboni dhe hidrogjeni, të cilat gjenden edhe në sistemet e gjalla, lënë të kuptohet se mund të ketë patur jetë në Mars më parë.

Ndërsa molekulat organike të gjetura nga roveri i NASA-s, Perseverance shihen si blloqet ndërtuese të jetës në Mars, parashikohet se një cikël gjeokimik më kompleks mund të ekzistojë në planet.

Ekzistojnë hipoteza të ndryshme në lidhje me procesin e formimit të molekulës, por studiuesit nuk kanë përcaktuar ende se çfarë lloj molekulash organike janë.

Edhe pse zbulimi i karbonit zbulon mundësinë e jetës në Mars, është duke u vlerësuar mundësia e formimit të tij nga procese jo biologjike. Molekulat organike janë zbuluar edhe më parë në kraterin Gale në Mars./KultPlus.com

Teleskopi i NASA-s sjell pamje nga vendi ku lindin yjet

NASA ka festuar njëvjetorin e lëshimit në hapësirë të teleskopit James Webb me një foto spektakolare që tregon lindjen e yjeve të ngjashëm me diellin tonë.

Fotoja është shkrepur nga kompleksi i reve Rho Ophiuchi, vendi më i afërt me Tokën ku krijohen yjet afërsia e të cilit në 390 vite dritë lejon një pamje të qartë nga afër nga observatori orbital më i fuqishëm i ndërtuar ndonjëherë.

“Në vetëm një vit, Teleskopi James Webb ka transformuar mënyrën sesi njerëzimi e sheh kozmosin, duke u futur në retë e pluhurit dhe duke parë dritën nga qoshe të largëta të universit për herë të parë,” deklaroi administratori i NASA-s, Bill Nelson.

“Çdo foto është një zbulim i ri, duke u dhënë shkencëtarëve rreth e qark globit mundësinë që të bëjnë pyetje dhe të marrin përgjigje që më parë as nuk mund t’i kishin ëndërruar.”

Fotoja e shkrepur nga Webb tregon rreth 50 yje të reja, me përmasa sa ato të Diellit tonë ose më të vegjël.

Në disa prej tyre mund të shihen hije të disqeve rreth yjore, një shenja kjo që planetët e parë mund të kenë nisur të formohen rreth tyre.

Fotoja e parë me ngjyra e shkrepur nga teleskopi gjigant i NASA-s, u publikua nga presidenti amerikan Joe Biden më 11 korrik të vitit 2022. Në të shfaqej pamja më e pastër e Universit në periudhën e tij në hershme, rreth 13 miliardë vite pas në kohë./ a2cnn / KultPlus.com

NASA: Në Mars rridhnin disa lumenj shumë të shpejtë

Tashmë ka më shumë se 460 mijë (që nga 15 maj 2023) imazhe të marra nga roveri Perseverance i NASA-s që nga ulja e tij epike në Mars në shkurt 2021 ku tregojnë praninë e lumenjve, shkruan focus.it.

Imazhet e fundit, duket se tregojnë shenja të asaj që dikur ishte një rrjedhë shumë e turbullt, më e thellë dhe më e shpejtë se sa shkencëtarët kanë parë ndonjëherë në të kaluarën.

Lumi ishte pjesë e një rrjeti përrenjsh që derdheshin në kraterin Jezero, zonë që roveri ka eksploruar që nga zbarkimi.

Të kuptuarit e këtyre mjediseve, të cilat dikur ishin të pasura me ujë, mund t’i ndihmonte shkencëtarët në përpjekjet e tyre për të kërkuar shenja të jetës së lashtë mikrobike që mund të kenë mbijetuar në shkëmbinjtë marsianë.

Këto ditë, ”Perseverance” po eksploron majën e një depozite në formë ventilatori shkëmbinjsh sedimentarë, rreth 250 metra të lartë dhe të karakterizuar nga shtresa të lakuara që sugjerojnë praninë e ujit në lëvizje.

Prania e tyre sugjeron një lumë me energji të lartë që mban shumë mbeturina. Sa më i fuqishëm të jetë rrjedha e ujit, aq më lehtë është në gjendje të lëvizë pjesë më të mëdha të materialit,” tha Libby Ives, një shkencëtare e NASA-s e cila drejton roverin ‘Perseverance”./atsh/KultPlus.com

NASA tregon si do të duket jeta në një shtëpi në Mars

Një shtëpi e zakonshme u prezantua nga NASA dje, me katër dhoma dhe një zonë sportive, por kjo shtëpi nuk do të jetë në Tokë. Duke filluar nga qershori, katër persona do të mbyllen në të për më shumë se një vit dhe do të tentojnë një jetesë në Mars.

Rezidenca, e quajtur Mars Dune Alpha, ndodhet në qendrën kërkimore të agjencisë amerikane të hapësirës në Hjuston, Teksas.

Ata që do të banojnë në shtëpi do të ndihmojnë në përgatitjen e një misioni të ardhshëm në planetin e kuq. Duke matur performancën dhe aftësitë e tyre njohëse, NASA do të kuptojë më mirë “burimet” që do të duhet të sigurohen gjatë këtij udhëtimi ambicioz, shpjegoi menaxherja e programit CHAPEA, Grace Douglas, e cila mbikëqyr këtë përvojë. Kjo është një çështje kritike, duke pasur parasysh “kufizimet shumë kufizuese të peshës që mund të kenë këto misione”, shtoi ajo.

Ende nuk dihen emrat e vullnetarëve që do të jetojnë në shtëpi, por tashmë e dimë se ekipi nuk do të përbëhet nga astronautë. Përveç kësaj, ata do t’i nënshtrohen rregullisht faktorëve stresues, me kufizime uji ose dëmtime materiale.

Agjencia hapësinore amerikane po përgatit një udhëtim vajtje-ardhje në Mars, por nisja nuk është e afërt. Ky udhëtim, i cili do të zgjasë disa dekada, mund të ndodhë “në fund të viteve 2030”, sipas administratorit të NASA-s Bill Nelson.

Një shtëpi normale, tokësore në planetin Mars

Kjo shtëpi prej 160 metrash katrorë përmban një zonë vertikale të rritjes së perimeve, një dhomë të dedikuar për procedurat mjekësore, një zonë relaksimi dhe madje edhe hapësira pune personale.

Një dhomë ajri çon në një simulim të mjedisit marsian. Në dyshemenë me rërë të kuqe, ka një stacion moti, një pajisje për prodhimin e tullave, një serë dhe një vendkalim lëvizës, në të cilin astronautët e supozuar do të ecin të varur nga rripat.

Gjithashtu, kjo shtëpi ka një veçori tjetër: është produkt i një printeri 3D./abcnews.al/KultPlus.com

Për herë të parë, NASA krijon një hartë 3D e cila përshkruan planetin Mars

Për herë të parë është krijuar një hartë 3D që përshkruan planetin e “kuq” në formën e tij realiste, përmes së cilës mund të lundrohet në zonat shkëmbore që zbulohen herë pas here nga automjetet e eksplorimit robotik të NASA-s.

Tani, si shkencëtarët ashtu edhe publiku mund të studiojnë ose të shijojnë disa imazhe jashtëtokësore duke pasur një pamje sferike dhe tredimensionale të planetit Mars. Shpatet, shkëmbinjtë, krateret dhe madje edhe gjurmët e pluhurit të shpërndara në atmosferë janë kapur me detaje të pabesueshme në hartë.

Ky është një projekt i bashkimit të 110,000 imazheve të regjistruara nga të gjitha anët e planetit dhe që tani japin këtë rezultat pionier. Iniciativa u ndërmor nga Caltech duke përdorur të dhënat nga Orbiteri i Marsit të Zbulimit të NASA-s, duke lëshuar përfundimisht hartën e famshme dixhitale.

Të marra nga kamera bardh e zi e anijes, imazhet mbulojnë një sipërfaqe prej afro 25 metra katrorë për pixel. Kjo është bërë nga “Mozaiku Global CTX i Marsit” duke dhënë imazhet me rezolucionin më të lartë të regjistruar ndonjëherë të planetit. CTX është një nga tre kamerat në Mars Reconnaissance Orbiter (MRO). Aftësia e tij për të kapur zona më të mëdha të peizazhit e ka bërë CTX veçanërisht të dobishëm për zbulimin e kratereve në sipërfaqen e Marsit.

Harta është një produkt i Laboratorit Bruce Murray të Caltech për Vizualizimin Planetar dhe iu deshën gjashtë vjet dhe dhjetëra mijëra orë punë për t’u zhvilluar. Është aq i detajuar sa më shumë se 120 punime shkencore janë bazuar në informacionin e dhënë nga harta. Gjithashtu, dikush mund ta përdorë atë mjaft lehtë.

“Doja të bëja diçka që të ishte e arritshme për të gjithë,” tha Jack Dixon, drejtuesi i projektit dhe një shkencëtar i përpunimit të imazhit që drejton laboratorin Murray. “Edhe fëmijët mund ta përdorin atë tani. Nëna ime, e cila është78 vjeçe, mund ta përdorë atë tani. Qëllimi është të zvogëlohen barrierat për njerëzit e interesuar për të eksploruar Marsin”, përfundoi ai. /abcnews.al/ KultPlus.com

NASA: Hera e parë një grua dhe një astronaut me ngjyrë shkojnë në një mision rreth Hënës

Ky është misioni i parë me njerëz rreth Hënës në 50 vjet. Për këtë moment historik, NASA ka shpallur katër astronautët që do të marrin pjesë dhe mes tyre për herë të parë spikasin një grua dhe një burrë me ngjyrë.

Christina Koch u emërua specialiste e misionit, së bashku me Victor Glover, një aviator i marinës amerikane i zgjedhur për të pilotuar misionin Artemis II. I pari është një inxhinier që mban gjithashtu rekordin për fluturimin më të gjatë të njëpasnjëshëm në hapësirë ​​nga një grua. Vihet re se Glover është astronauti i parë me ngjyrë në histori që merr pjesë në një mision në Hënë.

Ekuipazhi është Jeremy Hanson, i pari kanadez i zgjedhur për një udhëtim në Hënë, si specialist i misionit, dhe veterani i Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor Reid Weissman, i cili është emëruar komandant i misionit Artemis II.

Prezantimi i astronautëve të Artemis II u bë në një konferencë për shtyp televiziv në Qendrën Hapësinore Johnson në Hjuston, ku ndodhet edhe qendra e kontrollit të misionit të NASA-s.

Artemis II do të shënojë fluturimin e parë me njerëz pa një ulje hënore, të një programi pasardhës Apollo që synon të kthejë astronautët në sipërfaqen e Hënës më vonë këtë dekadë dhe përfundimisht të krijojë një bazë të qëndrueshme atje, duke hapur rrugën për eksplorimin e ardhshëm të Marsit./KultPlus.com

‘Toka vezullon’, NASA publikon imazhet mahnitëse të qiellit gjatë natës

NASA publikoi pamje mahnitëse të qiellit gjatë natës në Tokë nga Stacioni Ndërkombëtar Hapësinor.

Ky imazh i Tokës ofron një pamje të qartë të modeleve të vendbanimeve njerëzore në të gjithë planetin tonë.

Imazhet satelitore të Tokës gjatë natës, shpesh të referuara si “dritat e natës”, ofrojnë një pamje të gjerë të bukur që tregon se si njerëzit i dhanë formë planetit dhe ndriçuan errësirën.

Për të kapur këtë imazh të dritave të Tokës u përdorë e njëjta teknikë vëzhgimi që prej vitit 2016 ku çdo muaj monitorohet qielli deri në momentin kur është i pastër, pa re, në mënyrë që të kapet një imazh i qartë i dritave në të gjithë Planetin.

“Duke përdorur këto të dhëna, ne mund të monitorojmë ndryshimet afatshkurtra të shkaktuara nga shqetësimet në shpërndarjen e energjisë si: stuhitë, tërmetet dhe djegiet. Ne mund të monitorojmë ndryshimet ciklike të nxitura nga rishfaqja e aktiviteteve njerëzore si ndriçimi gjatë pushimeve dhe migrimet sezonale. Ne gjithashtu mund të monitorojmë ndryshimet graduale të nxitura nga urbanizimi, migrimi jashtë vendit, ndryshimet ekonomike dhe elektrifikimi. Fakti që ne mund të gjurmojmë të gjitha këto aspekte të ndryshme është befasuese” u shpreh shkencëtari i NASAEarth, Miguel Román.

Në postim pasqyrohen në mënyrë të qartë dritat e qyteteve të Evropës dhe Afrikës veriore./KultPlus.com

10 fakte të panjohura më parë për NASA-n!

Ka shumë informacione të njohura për Administratën Kombëtare të Aeronautikës dhe Hapësirës në SHBA, NASA. Por ka edhe informacione interesante për NASA-n që nuk i keni dëgjuar më parë.

Për shembull, a keni dëgjuar që një furrë me mikrovalë është më e fuqishme se një raketë e NASA-s?

Më poshtë po ju rendisim 10 fakte rreth NASA-s që nuk i keni dëgjuar më parë:

MIKROVALA MË E FUQISHME SE RAKETA E NASA

Një furrë me mikrovalë dyshohet se ka një mekanizëm më të fortë se raketa që NASA përdori për të dërguar njerëzit në Hënë.

MODULI I NASA RA MBI AUSTRALI, KJO E FUNDIT E GJOBITI

Një modul i nisur nga NASA rihyri në atmosferë për t’u ulur në Tokë në vitin 1979. Megjithatë, moduli, i cili u prish si pasojë e djegies në atmosferë, ra në pjesë të ndryshme të Australisë. Për këtë arsye, qeveria australiane gjobiti NASA-n me 400 dollarë.

NJËSIA E MBROJTJES SË PLANETIT KA NJË EKIP

NASA, prioriteti i së cilës është gjetja e planetëve që ofrojnë kushte të banueshme, ka një ekip të quajtur “Njësia e Mbrojtjes së Planetit” nëse ia del një ditë të gjejë një të tillë.

JEMENI NGRITI ÇËSHTJE KUNDËR NASA-s

Tre qytetarë jemenas paditën NASA-n, e cila zbriti një automjet në Mars. Arsyeja për këtë është se jemenasit pretendojnë se Marsi i përket paraardhësve të tyre duke paraqitur disa dokumente.

SHUMË NJERËZ MENDOJNË SE NASA NUK KA SHKELUR KURRË NË HËNË

Ky sukses i NASA-s, i cili ishte firma e vizitës së parë të njerëzimit në Hënë, vihej vazhdimisht në pikëpyetje dhe thuhej se imazhet ishin false. Në vitin 2006, shumë njerëz nuk besuan në misionin e NASA-s për të shkelur në Hënë, pasi NASA pranoi se i kishte mbivendosur imazhet origjinale të uljes në Hënë me diçka tjetër, dhe për këtë arsye imazhet nuk janë më të disponueshme.

ZBULIMI I NJË JETE ALIENE NË VITIN 1991

NASA, e cila ka qenë gjithmonë pozitive për ekzistencën e alienëve, zbuloi një fragment të vogël pranë Tokës në vitin 1991 dhe e regjistroi atë në bazën e të dhënave të saj si “Një fragment i mundshëm alien/krijesë”.

RROBAT E BANJËS TË DIZEJNUARA NGA NASA

Rrobat e banjës me fërkim më të ulët në botë, Speedo, i përkasin NASA-s.

DËRGIMI I NJERËZVE NË MARS

NASA, e cila është fokusuar veçanërisht në Mars vitet e fundit, synon të përfundojë procesin e parë të dërgimit njerëzor në vitin 2030.

KUSHTI PËR T’U QUAJTUR ZYRTARISHT ASTRONAUT

Për t’u konsideruar zyrtarisht një astronaut nga NASA, një person duhet të udhëtojë të paktën 80 kilometra jashtë atmosferës së Tokës./a2/KultPlus.com

Astronautët e NASA-s veshin kostume të reja pas 40 vjetësh

Administrata Kombëtare e Aeronautikës dhe Hapësirës në SHBA (NASA) dhe kompania me bazë në Teksas Axiom Space kanë zbuluar një dizajn të ri për një kostum hapësinor që mund të vishet nga gruaja e parë dhe personi tjetër që do të shkojë në Hënë.

Veshjet hapësinore të zbuluara në Qendrën Hapësinore në Houston janë propozime, megjithëse kompania thotë se kostumet përfundimtare të trajnimit të astronautëve do të dorëzohen deri në fund të fluturimit.

Vitin e kaluar, kompania fitoi një kontratë për të prodhuar kostume për NASA-n.

Dizajni i ri, në të zezë me detaje blu dhe portokalli, mori një estetikë shumë të ndryshme nga kostumet e bardha të fryra të veshura nga astronautët në hënë në shekullin e 20-të.

“Ne nuk kemi pasur një kostum të ri që nga kostumet që kemi projektuar për anijen kozmike dhe ato kostume janë aktualisht në përdorim në stacionin hapësinor,” tha drejtoresha e Qendrës Hapësinore të NASA Johnson, Vanessa Wyche, duke shtuar se ata kanë përdorur të njëjtin kostum të bazuar në atë teknologji për 40 vjet./abcnews.al/ KultPlus.com

Astronautët e Space X kthehen në Tokë pas një misioni pesë mujor

Katër astronautë të stacioneve hapësinore u kthyen në Tokë mbrëmjen e së shtunës pas një fluturimi të shpejtë të SpaceX.

Kapsula e tyre u ul në Gjirin e Meksikës në brigjet e Floridës pranë Tampa.

Ekuipazhi amerikano-ruso-japonez u nis tetorin e kaluar në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës, dhe qëndruan atje për 5 muaj. Përveç shmangies së mbeturinave hapësinore, astronautëve iu desh të përballeshin me një palë kapsula ruse që ishin të vendosura në postin orbital, ku më pas u dërgua me emergjencë një anije zëvendësuese për anëtarët e tjerë të ekuipazhit të stacionit.

Të udhëhequr nga Nicole Mann e NASA-s, gruaja e parë amerikane që fluturoi në hapësirë, astronautët u nisën të shtunën në mëngjes për në Tokë. Kapsula e tyre “Dragon” ra në det dhe ata pritën që ekipet përkatëse të merrnin.

Më herët gjatë javës, era e fortë dhe dallgët i mbajtën ata në stacion disa ditë shtesë. Zëvendësuesit e tyre mbërritën më shumë se një javë më parë.

“Ishte një udhëtim i mirë,” tha Mann me radio disa momente pas kthimit. “Ne jemi të lumtur që jemi në shtëpi.”

Mann, një anëtare e fiseve indiane të Wailacki të Kalifornisë Veriore të Round Valley, tha se mezi priste të ndjente erën në fytyrën e saj, të nuhaste barin e freskët dhe të shijonte disa ushqime të shijshme të tokës.

Astronauti japonez Koichi Wakata dëshironte shumë sushi, ndërsa kozmonautja ruse Anna Kikina dëshironte të pinte çaj të nxehtë “nga filxhani i vërtetë, jo nga qese plastike”.

Ndërsa astronauti i NASA-s Josh Cassada dëshiron të adoptojë një qen tashmë që është kthyer.

Në stacionin hapësinor kanë mbetur tre amerikanë, tre rusë dhe një nga Emiratet e Bashkuara Arabe.

Wakata, kampioni i fluturimeve hapësinore i Japonisë, tani ka regjistruar më shumë se 500 ditë në hapësirë gjatë pesë misioneve që datojnë që nga epoka e anijeve të NASA-s./KultPlus.com

NASA publikon imazhet e lindjes dhe perëndimit të diellit në planetin Mars (VIDEO)

NASA ka publikuar një video me imazhe të pabesueshme dhe vërtet magjike të lindjes dhe perëndimit të diellit në planetin Mars.

Është hera e parë që lindja dhe perëndimi i diellit në planetin Mars mund të shihen kaq qartë.

Imazhet u kapën nga roveri Curiosity i NASA-s, i cili u largua nga Toka në vitin 2011 dhe u ul në planetin tonë fqinj në vitin 2012.

Janë mbresëlënëse pamjet e publikuara nga NASA nga planeti Mars. Por gjëja më mbresëlënëse është se ato i ngjajnë tokës.

Nëse dikush nuk do ta dinte se këto imazhe të lindjes dhe perëndimit të diellit janë nga Marsi, do të betohej se ato janë filmuar diku në planetin tonë.

Shumica e reve në Mars fluturojnë jo më shumë se 37 milje (60 kilometra) mbi tokë dhe përbëhen nga akulli i ujit.

Sondazhi i fundit i NASA-s bazohet në vëzhgimet e vitit 2021 të reve të natës, sepse, në të njëjtën mënyrë si në Tokë, retë ofrojnë informacion jetik për shkencëtarët që shpresojnë të kuptojnë më shumë rreth motit të planetit./KultPlus.com

Astronauti i NASA-s publikon foto të mahnitshme të aureolave boreale nga stacioni hapësinor

“Absolutisht fantastike!” Kështu është shprehur astronauti i NASA-s, Josh Cassada, teksa publikoi në Twitter foto befasuese të aureolës boreale, të shkrepur nga Stacioni Ndërkombëtar Hapësinor (ISS).

Aktiviteti intensiv i Diellit ka gjeneruar shfaqje drite që kanë ngjyrosur qiejt në gjerësi gjeografike të pazakonta, shumë përtej rajoneve të zakonshme të poleve të tokës.

Ditët e fundit, një lloj “vrime” që u shfaq në pjesën e jashtme të atmosferës diellore ka rritur rrjedhën e grimcave të ngarkuara që formojnë erën diellore.

Dritat e mprehta dhe vallëzuese mahnitën vëzhguesit në të gjithë Ishujt Britanikë, kohët e fundit, Danimarkë, Gjermani, Francë dhe madje edhe Kaliforni. / a2cnn / KultPlus.com

NASA planifikon të eksplorojë planetin më të panjohur në sistemin diellor

Një pyetje kyçe është ngritur në komunitetin shkencor, pasi NASA ka kohë deri në vitin 2024 për të vendosur se cili do të jetë misioni i saj i ardhshëm i madh hapësinor. Komunitetet shkencore tashmë kanë filluar të dorëzojnë propozimet e tyre. Zgjedhja e parë për momentin është planeti Uran, planeti më i “panjohur” në sistemin diellor.

Kjo për shkak se shkencëtarët dinë shumë pak për këtë planet, i cili është katër herë më i madh se Toka. Në fund të fundit, kanë kaluar 30 vjet që kur anija kozmike Voyager 2 bëri foto të saj.

Urani përfundon orbitën e tij rreth Diellit çdo 84 vjet Tokë. Dhe dimri në planet zgjat 21 vjet, temperatura arrijnë -371 gradë Celsius.

Në fakt, shkencëtarët besojnë se në sipërfaqen e tij mund të ketë një oqean nën akull dhe për rrjedhojë mundësi për ekzistencën e jetës.

Buxheti 2 miliardë

Komuniteti shkencor arriti në përfundimin se ky duhet të jetë misioni tjetër i madh që NASA do të duhet të miratojë deri në vitin 2024.

Në veçanti, ai i propozon NASA-s që të dërgojë një sondë në Uran, e cila do të depërtojë në atmosferën e tij të panjohur dhe një anije tjetër kozmike që mund të vihet në orbitë rreth planetit për të paktën pesë vjet (Tokë).

Buxheti për misionin do të kalonte 2 miliardë dollarë.

Më 16 shkurt, Kathleen Mandt nga Laboratori i Fizikës së Aplikuar Johns Hopkins shpjegoi në një artikull në revistën Science se misioni “mund të çojë në përfundime rreth origjinës dhe evolucionit të sistemit diellor, si dhe shumë fenomeneve të tjera rreth planetit misterioz”.

Me teknologjinë aktuale, një anijeje kozmike do t’i duheshin 12 deri në 15 vjet për të udhëtuar 1.8 miliardë milje për të arritur Uranin.

Propozime të tjera

Sipas astrofizikanit Fabio Favata, NASA ka ende shumë opsione në tryezë. Vendimet përfundimtare duhet të merren deri në vitin 2024, në mënyrë që nisja të bëhet brenda dekadës së ardhshme.

Megjithatë, përveç Uranit, ndoshta misioni tjetër i madh (në dy dekada) do të jetë Neptuni, “gjiganti” tjetër i ngrirë që mbetet i paeksploruar.

Nga ana tjetër, Plutoni i cili është edhe më larg dhe nuk konsiderohet më një planet është studiuar mjaft nga ekspertët, falë një vizite të anijes kozmike New Horizons të NASA-s. /abcnews.al/ KultPlus.com

NASA nis teleskopin e parë hapësinor të Izraelit

Teleskopi i parë hapësinor i Izraelit, ULTRASAT, do të lëshohet nga NASA në orbitën e lartë të Tokës në vitin 2026, njoftuan Agjencia Hapësinore e Izraelit dhe NASA.

ULTRASAT do të ketë një fushë shikimi të paprecedentë, do t’u mundësojë më mirë shkencëtarëve të zbulojnë burimet kalimtare të dritës dhe të matin dritën ultravjollcë në mënyra që nuk mund të maten në Tokë.

Këto aftësi do të rrisin kërkimin mbi subjektet astronomike si supernova, galaktikat aktive, burimin e valëve gravitacionale dhe formimin e yjeve nga vrima masive të pasme.

Nisja është pjesë e një partneriteti të ri midis NASA-s dhe Ministrisë së Inovacionit, Shkencës dhe Teknologjisë të Izraelit.

“Ky është një projekt përparimtar që e vendos Izraelin në ballë të kërkimit global”, tha Eli Waxman, astrofizikan në institutin e shkencave ”Weizmann” dhe kryeeksplorator i ULTRASAT.

”Organet kryesore ndërkombëtare si NASA dhe instituti i kërkimit DESY i janë bashkuar këtij projekti të udhëhequr nga Izraeli si partnerë, duke njohur rëndësinë e tij shkencore. Ata po investojnë burime të konsiderueshme në ndërtimin dhe lëshimin e satelitit për t’u bërë pjesëmarrës aktivë në këtë mision me akses në produktet e tij shkencore. Është një partneritet i drejtuar nga shkenca”, theksoi Waxman.

ULTRASAT pritet të ketë një ndikim të gjerë, përtej zbulimeve të tij shkencore.

Suksesi i misionit do të demonstrojë mundësinë e arritjes së përparimeve shkencore duke përdorur satelitë të vegjël dhe relativisht të përballueshëm (rreth 90 milionë dollarë, për anijen dhe instrumentin) dhe do t’i hapë rrugën nismave hapësinore të ardhshme të Izraelit./ atsh / KultPlus.com

NASA shpik teknologjinë për gjetjen e të mbijetuarve nën rrënojat e tërmeteve

Një teknologji e projektuar nga NASA u aplikua pas tërmeteve shkatërruese në Turqi dhe Siri për të ndihmuar lokalizimin e të bllokuarve nën rrënoja.

Agjencia hapësinore tha se grupeve të shpëtimit në Turqi iu dërgua një teknologji e ashtuquajtur ”spinoff” e NASA-s që mund të zbulojë njerëzit e bllokuar nën rrënoja nga SpecOps Group i Floridës.

Prototipat e njësive, të quajtura Finding Individuals for Disaster Emergency Response (FINDER), u ndërtuan fillimisht nga Laboratori Jet Propulsion i NASA-s në bashkëpunim me Departamentin e Sigurisë Kombëtare të SHBA-së përpara se t’i licensonin ato në SpecOps.

“Në kohë katastrofash, teknologjia mund të jetë një rrugë shpëtimi. FINDER, një
teknologjia spinoff e NASA-s, po u siguron ekipeve të shpëtimit një mjet thelbësor për të gjetur dhe ndihmuar ata që kanë nevojë pas tërmetit të fundit në Turqi dhe Siri”, tha administratori i NASA-s, Bill Nelson në një postim në Twitter.

Njësitë punojnë duke përdorur një radar me mikrovalë për të zbuluar lëvizjet e vogla të trupit të shkaktuara nga procese të tilla si rrahjet e zemrës ose frymëmarrja.

“Trupi juaj lëviz një milimetër kur zemra juaj rreh. Për shkak se vetë rrënojat nuk lëvizin, ne mund t’i ndajmë ato lëvizje nga njëra-tjetra”, tha Jim Lux, i cili ishte menaxher i detyrave në prototipat FINDER.

“Pastaj, ne shikojmë të shohim nëse lëvizja tregon rrahje zemre dhe frymëmarrje”, theksoi ai.

NASA tha se po punonte gjithashtu për të ndarë pamjet e saj ajrore dhe të dhënat nga hapësira për të mbështetur punonjësit e ndihmës.

Kërkimi për të mbijetuar vazhdoi pas dy tërmeteve të fuqishëm që goditën rajonin kufitar turko-sirian me disa orë larg një jave më parë, pavarësisht shpresave në pakësim e sipër.

Tërmetet vranë më shumë se 40 000 persona dhe kanë lënë miliona në nevojë për ndihmë urgjente.

Tërmeti i parë regjistroi një magnitudë prej 7,7 ballë më 6 shkurt dhe i dyti, më vonë po atë ditë, regjistroi një magnitudë prej 7,6 ballë Rihter./ KultPlus.com

Rescue workers from Hong Kong search for survivors of the earthquake, in Antakya, Turkey, Saturday, Feb. 11, 2023. Emergency crews made a series of dramatic rescues in Turkey on Friday and Saturday, pulling several people from the rubble days after a catastrophic 7.8-magnitude earthquake killed thousands in Turkey and Syria. (AP Photo/Hussein Malla)

50 vite nga misioni “Apollo”, anija kozmike e NASA-s sjell foton e Tokës të shkrepur nga rruga drejt Hënës

Kapsula Orion e NASA-s ka shkrepur një foto të Tokës, nëntë orë pasi kishte nisur udhëtimin e saj epik për në hënë. Kjo është hera e parë që një anije kozmike që mund të mbajë njerëz në udhëtimin e saj e sheh këtë pamje që nga misioni i fundit në hënë gati 50 vjet më parë gjatë misionit Apollo të vitit 1972.

Imazhi tregon planetin e rrumbullakët që ne e konsiderojmë shtëpi të mbushur me re të bardha rrotulluese dhe oqeane blu të rrethuar me errësirën e hapësirës, së bashku me pjesët e sistemit të manovrimit orbital dhe krahun e grupit diellor të bashkangjitur me Orionin.

Misioni “Apollo”, 1972

Kapsula ishte gati 200,000 milje larg nga Hëna kur shkrepi selfie-n historike, por pritet të arrijë në satelitin natyror të Tokës rreth 22 nëntorit, kur do të arrije brenda 60 miljesh gjatë një fluturimi drejt orbitës së saj përfundimtare. /abcnews.al/ KultPlus.com

“Rrjedh i lirë nëpër Shqipëri”, NASA publikon foto të lumit Vjosë

Me një gjatësi prej 272 kilometra lumi Vjosa është një nga lumenjtë e vetëm me rrjedhje të lirë që gjendet ende në Evropë.

Nga burimet e tij në malet e Pindit, lumi rrjedh përmes Greqisë veriperëndimore dhe më pas përmes Shqipërisë jugperëndimore.

Më 9 shtator 2022, Imazhi Operacional i Tokës (OLI) në Landsat 8 ka kapur imazhin e lumit Vjosë me ngjyra natyrale.

Në Greqi, lumi quhet Aoös dhe rrjedh nëpër terrenin e thyer dhe pyjet e dendura të Parkut Kombëtar Vikos-Aoös.

Ajo bashkohet me një degë të madhe (Sarandaporin) pranë kufirit me Shqipërinë dhe më pas lundron nëpër një sekuencë kanionesh të pjerrëta.

Megjithëse ka pasur plane për të ndërtuar hidrocentrale dhe projekte të tjera në Vjosë dhe degët e saj, autoritetet shqiptare në vitin 2022 nënshkruan që zonën ta kthenin në një park kombëtar.

Në Shqipëri lumi Vjosa përshkon rreth 192 km, duke kaluar në zona malore dhe fushore, deri në derdhjen e tij në detin Adriatik. Në Shqipëri dy tributarët kryesorë janë lumi Drinos (gjithashtu buron në territorin grek) dhe lumi i Shushicës, i cili gjendet mes maleve midis Vlorës dhe Gjirokastrës. Rrjedha e mesme e Vjosës përbën një nga zonat më dinamike të lumit. Në këtë zonë shtrati i lumit zgjerohet në mbi 2 km.

Një tjetër tributar i Vjosës është lumi i Langaricës, i cili ndodhet në pjesën e sipërme të luginës pranë qytetit të Përmetit. / euronews / KultPlus.com

NASA mbledh shkencëtarët më të mirë në botë për të studiuar fenomenet ajrore të paidentifikuara

Në fund të tetorit 2022, NASA ka mbledhur shkencëtarët më të mirë në botë, duke filluar punën për të gjetur mënyrën më të mirë për të studiuar fenomenet e pashpjegueshme që janë parë në qiejt anembanë botës. Shpresa është të gjendet të paktën një mënyrë shkencore për t’i studiuar ato në të ardhmen.

Puna e tyre do të ndihmojë agjencinë hapësinore amerikane të “dalë me përfundime shkencore” që mund të shpjegojnë atë që vërehet. Studimi do të zgjasë nëntë muaj, pas së cilës rezultatet do të bëhen publike.

Programi ndjek vullnetin e Kongresit të Shteteve të Bashkuara për të hedhur dritë mbi 144 “fenomenet ajrore të paidentifikuara” të zbuluara nga personeli ushtarak që nga viti 2004. Zyrtari i NASA-s përgjegjës për projektin është Daniel Evans, i cili është ndihmës administratori për Kërkimet nga NASA’s Science Drejtoria e Misionit.

Grupi i punës kryesohet nga David Spergel, President i Fondacionit Simons, i cili shpjegoi: “NASA ka mbledhur disa nga shkencëtarët kryesorë në botë, nga profesionistët e përpunimit të të dhënave deri tek ekspertët në inteligjencën artificiale dhe sigurinë e hapësirës ajrore, të cilët do të kenë qëllim për të na treguar se si të analizojmë fenomenet Uap në mënyrën më të mirë”.

ga 16 anëtarët e ekipit që do të ekzaminojnë të dhëna të paklasifikuara për një numër të madh fenomenesh ajrore të pashpjegueshme do të përfshijë edhe astronautin Scott Kelly, i cili në të kaluarën ka marrë pjesë në 4 misione hapësinore, duke përfshirë tre në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës, ​​ku ai ishte edhe komandant.

Uap do të thotë “fenomene ajrore të paidentifikuara”, një term që ka zëvendësuar UFO-t (objekte fluturuese të paidentifikuara), dhe që pothuajse gjithmonë e ka bërë njeriun të mendojë për fenomene me origjinë jashtëtokësore. / KultPlus.com

Fotoja e “Diellit të buzëqeshur” alarmon shkencëtarët

Më 27 tetor, NASA shpërndau një imazh në të cilin Dielli mund të shihet duke “buzëqeshur”.

Pikat e errëta që krijojnë këtë iluzion optik janë vrima koronale “dhe ato janë rajone ku era e shpejtë diellore shpërthen në hapësirë”, shpjegon NASA përmes llogarisë së tij në Twitter.

Era diellore nuk është asgjë e pazakontë. Është një fenomen astronomik që lind në shtresën sipërfaqësore të Diellit. Mund të ndodhin dy skenarë: era vjen drejtpërdrejt nga atmosfera ose lëshohet nga një prej këtyre vrimave koronale. Në rastin e dytë, era emetohet me shpejtësi më të madhe se në rastin e parë.

Zakonisht, efektet e këtij lloj fenomeni nuk arrijnë deri në Tokë, pasi shtresa e magnetosferës është përgjegjëse për mbrojtjen e planetit nga grimcat e emetuara nga dielli, por mund të ndodhë që planeti të vuajë pasojat e një vale të shkaktuar nga rrezatimi dhe era diellore.

“Dielli po prodhon vazhdimisht stuhi diellore. Ndonjëherë ndodhin stuhi diellore më të fuqishme, por janë shumë të rralla”, tha për revistën “National Geographic” astrofizikani diellor Luis Bellot.

Stuhia më e madhe diellore e regjistruar ndonjëherë është stuhia Carrington, e cila ndodhi në vitin 1859. Gjatë kësaj ngjarjeje, telegrafët evropianë dhe të Amerikës së Veriut pësuan dëme. Qytetarët, nga ana e tyre, arritën të perceptonin ndryshime në dete dhe u panë drita të shndritshme në rajone ku nuk ishin të zakonshme.

“Nëse një ngjarje e ngjashme do të ndodhte sot, dëmi i vetëm që mund të shkaktohet është humbja e satelitëve, por në asnjë rast nuk do të ishte fundi i botës. Aktualisht, janë ndërmarrë hapa për të minimizuar efektet e dëmshme”, tha Bellot./ KultPlus.com

NASA kap imazhin e diellit duke ‘buzëqeshur’

Një satelit i NASA-s kapi një imazh të asaj që dukej të ishte një model i lumtur fytyre në diell në fillim të kësaj jave, duke bërë që agjensia hapësinore amerikane të thoshte se dielli shihej “duke buzëqeshur”, transmeton KultPlus.

Agjensia publikoi imazhin të mërkurën në Twitter, duke shkruar: “Sot, Observatori Dinamik Diellor i NASA-s kapi diellin duke ‘buzëqeshur’. Të parë në dritën ultravjollcë, këto njolla të errëta në diell njihen si vrima koronale dhe janë rajone ku fryn era e shpejtë diellore. në hapësirë.”

Observatori Dinamik Diellor i NASA-s është një mision agjencie që synon të hetojë se si krijohet aktiviteti diellor dhe si nxit motin në hapësirë. E nisur për herë të parë më 11 shkurt 2010, anija kozmike e observatorit mat brendësinë e diellit, atmosferën, fushën magnetike dhe prodhimin e energjisë.

Që nga publikimi i saj, fotografia e NASA-s ka nxitur një mori përgjigjesh në internet, ku shumë prej tyre e krahasojnë imazhin me një kungull të gdhendur të Halloween-it, një luan dhe diell të paraqitur në shfaqjen për fëmijë Teletubbies.

Një përdorues u përgjigj: “A është kjo fytyra e njeriut të Stay Puf[t] marshmallow nga Ghostbusters?”

Një tjetër e krahasoi diellin me biskotat me çokollatë BN Mini që shfaqin edhe fytyra të buzëqeshura.

Pavarësisht pamjes së tij miqësore, ekspertët paralajmërojnë se vrimat koronale të diellit mund të nënkuptojnë një stuhi diellore që godet Tokën të shtunën. Spaceweather.com tha: “Mein [sic] i gëzuar po nxjerr një rrjedhë të trefishtë të erës diellore drejt Tokës.”

Stuhitë diellore janë një shumëllojshmëri shpërthimesh në masë dhe energji nga sipërfaqja diellore që nga ana tjetër deformon fushën magnetike të tokës. Si rezultat, këto stuhi rrisin dukshmërinë e dritave polare, të njohura edhe si aurora, në hemisferat veriore dhe jugore.

NASA përfundon me sukses ndryshimin e orbitës së asteroidit

“Kjo është për dinosaurët”, shkruan NASA pas përfundimit me sukses të misionit të saj në hapësirë.

Shkencëtarët kanë konfirmuar se sonda Dart ndikoi me sukses në orbitën e asteroidit të saj të synuar, Dimorphos.

Kjo shënoi herën e parë që njerëzimi ka ndryshuar në mënyrë të qëllimshme lëvizjen e një objekti qiellor.

Së fundmi NASA ka publikuar pamjet nga testi.

Para përplasjes, Dimorphos rrotulloi asteroidin e tij më të madh shoqërues, Didymos dhe iu deshën 11 orë e 55 minuta për të orbituar. Që nga përplasja, astronomët që përdorin teleskopët tokësorë në Tokë kanë konfirmuar se anija kozmike ndryshoi orbitën e asteroidit me 32 minuta për një kohë të re prej 11 orësh e 23 minutash, shkruan CNN. /KultPlus.com

NASA: Misioni Artemis 1 pritet të kryhet në nëntor

Agjencia amerikane e hapësirës (NASA) njoftoi të premten se përpjekja e radhës për të nisur raketën në Hënë do të bëhet në nëntor, pa caktuar ende një datë specifike për misionin tashmë të vonuar Artemis 1.

Sipas NASA-s, misioni pa pilot në Hënë vlerësohet të kryhet mes 12-27 nëntorit. Data e saktë do të përcaktohet nga ekspertët në ditët në vijim, tha NASA në një postim në internet. Deri dje, mundësia e një nisjeje në tetor mbeti e hapur.

Në fillim të kësaj jave, raketa Space Launch System (SLS), më e fuqishmja e ndërtuar ndonjëherë nga NASA, duhej të kthehej në ndërtesën e montimit në Qendrën Hapësinore Kennedy për ta mbrojtur atë nga uragani Ian që goditi Florida.

Çfarë thotë NASA për raketën hapësinore

Raketa hapësinore nuk pësoi “asnjë dëmtim”, theksoi NASA. Përpara se ta kthejnë raketën në pikën e lëshimit, teknikët e NASA-s do të duhet të kryejnë kontrolle të shumta.

Misioni pa pilot Artemis 1 në Hënë tashmë është shtyrë dy herë, për shkak të rrjedhjeve të karburantit, në fund të gushtit dhe në fillim të shtatorit.

Artemis është programi i ri kryesor i NASA-s për të kthyer astronautët në Hënë. Misioni Artemis 1 do të jetë pa pilot për të verifikuar që kapsula Orion, në majë të raketës SLS, është e sigurt për transportin e ekuipazhit të ardhshëm./abcnews.al/KultPlus.com

Detina Zalli angazhohet në një program të NASA: Kjo ka qenë një ëndërr e imja prej kohësh

Detina Zalli është angazhuar në një kërkim shkencor hapësinor në një prej kompanive më të mëdha në botë, NASA, shkruan KultPlus.

Përmes një postimi në “Facebook”, Zalli njoftoi se ka arritur që të realizojë një ëndërr të saj, e cila ka qenë e tillë prej kohësh.

Postimi i plotë:

“Krenar që jam pjesë e Programit STAR të NASA. Kjo ka qenë një ëndërr e imja prej kohësh. Nuk mund të të falënderojmë sa duhet Egle Cekanaviciute për mundësinë unike dhe brilante për të mësuar dhe angazhuar më shumë në kërkimin shkencor hapësinor. Një falenderim i madh për mikun tim Willian Abraham da Silveira për mbështetjen e tij në këtë program”, thuhet në postimin e saj.

Kjo nuk është hera e parë që Zalli punon për NASA-n, pasi një përvojë të tillë e kishte edhe më herët.

Dy binjaket, Argita dhe Detina, kanë pasur arritje të majme në fushën e shkencës vitet e fundit, përpos faktit që kanë studiuar në Harvard. /KultPlus.com

Rama: Prespa dhe Ohri përmes syrit të NASA-s, promovim i krenarive natyrore

Kryeminisri Edi Rama përcolli sot përmes rrjeteve sociale pamjen nga Prespa dhe Ohri përmes syrit të NASA-s, foto e cila bëri xhiron e botës në promovimin e krenarive  natyrore të Shqipërisë.

“Prespa dhe Ohri përmes syrit të NASA-s që i prezanton publikut botëror këto dy liqene, ndër më të vjetrit në Europë, ekzistenca e të cilëve provohet prej të paktën 1 milion vitesh”, u shpreh ai.

”Fotoja e kapur më 19 gusht nga OLI-2 në Landsat 9 ka bërë xhiron e globit në promovimin e krenarive tona natyrore Shqipërisë”, vijoi Rama.

Liqeni i Ohrit dhe Liqeni i Prespës, dy nga liqenet më të vjetër të Evropës, shtrihen në një zonë malore përgjatë kufijve të Maqedonisë së Veriut, Shqipërisë dhe Greqisë. Liqenet kanë ekzistuar për të paktën 1 milion vjet dhe ndoshta edhe më gjatë.

Ohri është më i madhi dhe më i thelli nga të dy, me një thellësi mesatare prej 155 metrash. Prespa ka një thellësi mesatare prej 14 metrash. Gjeologët klasifikojnë 30 liqene në botë si më të lashta, në këtë kategori bëjnë pjesë Ohri dhe Prespa. Pjesa më e madhe e ujit të liqenit të Ohrit vjen nga burimet nënujore, shkruan NASA.

Në liqenin e Ohrit ndodhen 200 lloje speciesh që nuk gjenden askund tjetër, këtu bëjnë pjesë kërmijtë e pazakontë, rosat dhe trofta.

Liqeni i Ohrit mbrohet nga UNESCO-s dhe në disa raste është quajtur “Galapagos Evropian” ose një muze i fosileve të gjalla për shkak të biodiversitetit të tij të jashtëzakonshëm. /atsh / KultPlus.com