Ipeshkvia Prizren-Prishtinë në bashkëpunim me ITSHKSH organizon Akademi Solemne në ditëlindjen e Shën Nënë Terezës, ditën e hënë, më 26 gusht 2024, që sivjet përkon me 45-vjetorin e Çmimit Nobel për Paqe (1979).
Kjo akademi bën hapjen zyrtare të “Ditëve të Nënë Terezës 2024”, që do të zgjasin deri më 5 shtator 2024, në ditëfestën liturgjike të saj.
Akademia do të mbahet në Qendrën “BogdaniPolis”, në orën 19:00, që gjendet në Katedralen Shën Nënë Tereza në Prishtinë.
Programi i Akademisë
Fjalë përshëndetëse të autoriteteve
Pikë muzikore
Marco Frisina, “Ti do të jesh profet”
Këndon: Kori i Katedrales Shën Nënë Tereza
Lectio Magistralis
Don Lush Gjergji, Disa kujtime, përjetime, dëshmi dhe porosi nga Çmimi Nobel për Paqe (1979)
Pikë muzikore
Irena Prenrecaj (arr. Magdalena Sedaj) “Nënë Tereza”
Këndon: Kori i Katedrales Shën Nënë Tereza
Prezantim Libri
Don Lush Gjergji, “Porositë e Shën Nënë Terezës për ne” botim me rastin e 45-vjetorit të Çmimit Nobel për Paqe
Prezanton:Ndue Ukaj
Poezi dhe lutje
Shën Nënë Tereza “Mbi gëzimin”
Interpreton: Jehona D. Gashi
Pikë muzikore
Koncertnino op. 11-Huber
Intepretojnë:Aniset Cej, Art Krasniqi, Magdalena Sedaj
Më 26 gusht do të hapet ekspozita “Fryma e Dashurisë,” që do të mbahet në “Sheshin Nëna Tereza” në Prishtinë.
“Kjo ngjarje, e organizuar nga “Organizata Shqiptaria” dhe “Artistët për Artistë,” është një homazh i përzemërt për humanisten dhe shenjtoren Nënë Tereza, e cila i kushtoi jetën e saj shërbimit ndaj të varfërve dhe të nevojtarëve”, thuhet në njoftimin e organizatorëve.
“Në këtë ekspozitë, artistët do të sjellin në jetë frymëzimin dhe dedikimin e Nënë Terezës përmes veprave të tyre artistike. Pikturat e ekspozuara do të pasqyrojnë mesazhin e dashurisë, mirësisë dhe ndihmës që ajo përçonte, duke na kujtuar rëndësinë e përhapjes së dashurisë dhe kujdesit ndaj njëri-tjetrit. Nënë Tereza, me jetën dhe veprën e saj, mbetet një simbol i përkushtimit dhe altruizmit. Kjo ekspozitë, e cila mbahet në sheshin që mban emrin e saj, është një mënyrë për të nderuar kujtimin dhe trashëgiminë e saj të paharrueshme. Kjo është një mundësi unike për të reflektuar mbi vlerat që ajo përfaqësonte dhe për të nxitur ndjenjën e solidaritetit dhe humanizmit në shoqërinë tonë” thuhet në këtë njoftim./ KultPlus.com
Më 25 janar 1980 Nënë Tereza ka marrë çmimin më të lartë civil në Indi, Bharat Ratna për punën e saj humanitare. Shenjtorja shqiptare, emri origjinal i së cilës ishte Agnez Gonxhe Bojaxhiu u largua nga shtëpia në moshën 18-vjeçare dhe shkoi në Indi ku nisi aktivitetin e saj humanitar.
Atje themeloi kongregacionin fetar katolik, Misionaret e Bamirësisë, në vitin 1950.
Nënë Tereza u shua në moshën 87 vjeçare më 5 shtator 1997, ndërsa u shenjtërua më 5 shtator 2016.
Kur mori çmimin Nobel për Paqe në vitin 1979 ajo bëri këtë apel: “Shkatërrimtari më i madh i paqes së sotme është thirrja e një fëmije të pafajshëm ende të palindur. Nëse një nënë vret fëmijën që mban në barkun e saj, atëherë çfarë mbetet për ty dhe mua?
Ndërsa çmimi Bharat Ratna në Indi është çmimi më i lartë civil. Instituti, më 2 janar 1954 nisi të jepte çimet për njohjen e shërbimeve të jashtëzakonshme pa dallim race, feje, gjinie e pozicioni. Fillimisht ishte i kufizuar në arritjet në art, letërsi, shkencë e shërbime publike por më pas kriteret u zgjeruar duke përfshirë “çdo fushë të përpjekjeve njerëzore” në dhjetor të 2011. / KultPlus.com
Presidentja Osmani bashkë me Institutin e Trashëgimisë Shpirtërore dhe Kulturore të Shqiptarëve- Shkup mbollën bredhin e Nënë Terezës në oborrin e Presidencës së Kosovës
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, në kuadër të manifestimit tradicional “Ditët e Nënë Terezës”, bashkë me drejtorin e Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore dhe Kulturore të Shqiptarëve- Shkup, Skënder Asani dhe biografin e Nënës Terezë, Don Lush Gjergji, sot në oborrin e Presidencës së Kosovës, në kujtim të Shën Terezës, mbollën bredhin me farat e bredhit të shkatërruar të Nënë Terezës.
“Ky bredh, i mbjellë sot, simbolizon dëshminë e veprës së Nënë Terezës në shërbim të njerëzimit, vullnetin e saj për t’i shërbyer atij. Nënë Tereza gjeti gjithmonë forcë që dhimbjen e saj, të popullit të saj dhe të të gjithë të vuajturve ta kthejë në dashuri për njerëzimin, në vepër të përvuajtur në shërbim të të varfërve, madje, sikur thoshte vetë, në shërbim të më të varfërve ndër të varfrit”, tha presidentja Osmani.
“Ndërkaq, drejtori i Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore dhe Kulturore të Shqiptarëve-Shkup, Skënder Asani, tha se bredhi dedikuar Nënë Terezës simbolizon lidhjen mes njerëzve, popujve e vendeve. Shembulli i saj në shërbim të njerëzimit është modeli më i vyer, të cilin ne mund ta njohim”, thuhet në njoftim.
Më 26 gusht të vitit 1910 në Shkup lindi Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, e njohur më vonë si Shën Nënë Tereza, shkruan KultPlus.
Nënë Tereza themeloi Misionarët e Bamirësisë, një kongregacion fetar katoliko, i cili në vitin 2012 kishte më shumë se 4,500 motra dhe ishte aktiv në 133 shtete. Ato ofrojnë shtëpi për njerëzit që janë duke vdekur nga HIV/AIDS, lebëra dhe tuberkulozi; ato ofrojnë ushqime, klinika të lëvizshme, programe këshilluese për fëmijët dhe familjet, jetimore, dhe shkolla. Anëtarët duhet t’i përmbahen betimit të “dëlirësisë, varfërisë dhe bindjes”, si dhe një kusht të katërt, për të dhënë “shërbime falas e me gjithë zemër për më të varfërit e të varfërve”.
Nënë Tereza është nderuar me çmimet dhe nderimet më të larta, duke përfshirë: më 1962 Çmimin e Paqes Ramon Magsaysay dhe 1979 Çmimin Nobel për Paqe. Më 19 tetor 2003, ajo u lumturua dhe u quajt “Tereza e Bekuar e Kalkutës”. Për t’u kanonizuar në shenjtore, asaj duhej t’i njihej një mrekulli e dytë, në bazë të rregullave të kishës katolike. Një mrekulli e dytë i është njohur nga Papa Françesku, në dhjetor të vitit 2015, duke i hapur rrugën që ajo të shpallet e shenjt nga Kisha Katolike e Romës. Kanonizimi i saj është bërë më 4 shtator 2016, një ditë para 19-vjetorit të vdekjes së saj (5 Shtator), ku njihet edhe si dita e saj e festës.
Një figurë e diskutueshme si gjatë jetës dhe pas vdekjes së saj, Nënë Tereza u admirua gjerësisht nga shumë njerëz për veprat e saj bamirëse. Ajo u vlerësua dhe u kritikua për akuza të ndryshme, të tilla si për pikëpamjet e saj për abortin dhe kontracepsionin Ajo gjithashtu ka marrë kritika për kushtet në shtëpitë që ajo ofronte për ata që ishin buzë vdekjes.Biografia e saj e autorizuar u shkrua nga Navin Chaëla dhe u botua në 1992, ajo ka qenë subjekt i filmave dhe librave të tjerë. Më 6 Shtator 2017, Tereza dhe Shën Françesk Xavier u emëruan bashkë-mbrojtës të Argjipeshkës Katolike Romake të Kalkutës. / KultPlus.com
“Të duash do të thotë të bësh gjëra të vogla me dashuri të madhe.”
“Mos i prisni kryetarët. Bëjini gjërat vetë, njëri për tjetrin.”
“Fjalët e mira mund të jenë të shkurtra dhe të lehta për t’u thënë, por jehona e tyre është vërtetë pa fund.”
“Vuajtja është dhuratë e madhe e Zotit.”
“Duhet të flasim më pak. Një vend për t’u lutur nuk është vend për thashetheme.”
“Unë nuk lutem për sukses. Kërkoj plotësinë e fesë.”
“Nëse i gjykoni njerëzit, nuk keni kohë t’i doni ata.”
“Folu butësisht njerëzve! Tregoje mirësinë në fytyrë, në sy, në buzëqeshjen tënde, në ngrohtësinë e buzëqeshjes tënde, gjithnjë të kesh buzëqeshje gazmore! Jep jo vetëm kujdesin, por edhe zemrën!”
“Ne s’mund të bëjmë dot gjëra të mëdha, vetëm gjëra të vogla me dashuri të madhe.”
“Nuk ka rëndësi sa shumë jemi të angazhuar të bëjmë, por sa shumë dashuri vendosim në të.”
“Po prisja të isha e lirë, por Zoti ka planet e Tij.”
“Çfarë mund të bësh për të promovuar paqen në botë? Shko në shtëpi dhe duaje familjen.”
“Ne nuk kemi nevojë për armë dhe bomba që të sjellim paqe në botë. Kemi nevojë për dashuri dhe dhembshuri.”
“Disa njerëz vijnë në jetë si bekim. Disa të tjerë vijnë si mësim.”
“Nëse jeni të dekurajuar, kjo është një shenjë e krenarisë, sepse kjo tregon se keni besim në fuqitë tuaja.”
“Gjithmonë kur takohemi me njëri-tjetrin le të buzëqeshim, buzëqeshja është fillimi i çdo dashurie.”
“Jo të gjithë ne mund të bëjmë gjëra të mëdha. Por ne të gjithë mund të bëjmë gjëra të vogla me dashuri të madhe.”
“Në qoftë se ne të vërtetë duam të na duan, duhet të mësojmë se si të falim.”
“Dashuria fillon duke u kujdesur për më të afërmit.”
“Varfëria më e tmerrshme është vetmia dhe ndjenja e të qenit pa dashuri”
“Jam lëshuar plotësisht në duart e tij, me gjithë të metat e mia e mungesat e mia.
Ai më pranoi si nusen e vet, me ngrohtësi e dashuri të pakufishme.
Tashmë, për gjithë jetën, jam fati i Krishtit të Kryqëzuar.
Pranova të përfaqësoj të varfrit e mbarë botës: të padëshiruarit, të padashurit, të lënët pas dore, të keqtrajtuarit, të verbrit, të gërbulurit, të alkoolizuarit, të përjashtuarit nga radhët e shoqërisë, të gjithë ata që e kanë harruar ngrohtësinë e dashurisë njerëzore e takimin e njeriut me njeriun.
Jam thellësisht e bindur se e keqja më e madhe dhe vuajtja më e thellë burojnë nga braktisja e njeriut, që nuk duhet, që përbuzet, lihet pas dore, nuk vlen asgjë për askënd.
Nga ana ime mundohem t’u jap të varfërve, për dashuri, atë që të pasurit mund ta blejnë me para.
Unë nuk do ta kisha prekur kurrë me dorë një të gërbulur, edhe sikur të më paguanin një miliard dollarë. Ndërsa e bëj me kënaqësi për dashuri të Zotit.
Kur vërej si trajtohen të varfrit, e kuptoj më mirë trishtimin e Krishtit, që nuk pranohet nga të vetët.
Kush nuk i përfill të varfrit, vijon të mos e përfillë Krishtin. Të varfrit na nderojnë, duke na lejuar t’u shërbejmë ditë natë, pa ndjerë kurrë lodhje.
Ushqimi shpirtëror që më mban në këmbë, është Mesha Shenjte. Pa të nuk do të mund të vijoja rrugën që zgjodha as një ditë, madje as një orë.
Në Meshë Jezusi na paraqitet nën trajtën e bukës, ndërsa në lagjet e mjerimit e shikojmë dhe e prekim në trupat e gjymtuar, në fëmijët e braktisur.
Shpesh herë, kur mendoj sa pak jemi në gjendje të bëjmë, më pushton një trishtim i thellë.
Ajo që bëjmë, është vetëm një pikë uji në një oqean të pacak. Tepër e vogël, me një ndikim gati të pandjeshëm mbi pafundësinë e vuajtjeve njerëzore.
Por në se secili nga ne do t’i shërbejë Krishtit, atje ku e thërret, Eukaristia e të varfrit do të bëhen një dashuri e vetme!”.
Janë pikërisht ato copëzat e drurit që formojnë mozaikë dhe gjegjësisht na portretizohet një figurë e dukshme për syrin e publikut. Me këtë teknikë të veçantë, krijon edhe artisti i njohur me stilin e tij, Nagip Tashi që sot ka hapur ekspozitën e tij “Rrënjë”, pikërisht në nderë të Ditës së Flamurit, shkruan KultPlus.
Gjithsej 11 portrete të figurave të rëndësishme shqiptare, sikurse: Gjergj Kastrioti, Nëna Terezë, Bekim Fehmiu, Gjergj Fishta, Shtjefën Gjeçovi, Ibrahim Rugova, Adem Demaçi, Ukshin Hoti, Abdurrahman Shala, Ibrahim Kodra e Fahrije Hoti, janë jetësuar përbrenda hapësirës në bibliotekën “Ernest Koliqi” brenda Katedrales Nënë Tereza në Prishtinë.
Krijimtaria e Tashit fokusohet në vlerat e mëdha që këto figura të ndritura të historisë e kulturës shqiptare shpërfaqin. Andaj, për të mos i lënë në harresë vlerat e tyre, ai portretet e tyre i ka sjell nëpërmjet teknikës së drurit. Nëse shikoni thellë në këto punime, do të përjetoni mundin, kohën, pasionin e dashurinë e artistit Tashi, i cili i ka shkrirë të gjitha në një vend.
Ajo që vjen si një portret ekskluziv është figura e Shën Nënë Terezës. Fytyra e saj e njomë dhe e mbushur plot dashuri, na vjen e punuar në një formë që jo rrallëherë e shohim. Me lloje diversive që krijon vetë druri, dhe ato ngjyrime që krijohen vetvetiu pas një kohe të gjatë të qëndrimit të drurit, na është shfaqur edhe portreti i Terezës, nga duart e talentuara të artistit Tashi.
Në anën tjetër, ambienti i ngrohtë i bibliotekës “Ernest Koliqi” ka mbledhur rreth vetes një numër të konsiderueshëm të artdashësve. Në ndërkohë, të pranishëm ishin edhe bashkëpunëtorët, kryeredaktorja e KultPlus, Ardianë Pajaziti, Don Fatmir Koliqi dhe vetë artisti Nagip Tashi.
Fillimisht, ka qenë kryeredaktorja e KultPlus, Ardianë Pajaziti ajo që ka thënë se fillimisht ekspozita është hapur në KultPlus Caffe Gallery, pastaj në Shqipëri, për të vazhduar edhe sot në bibliotekën ‘Ernest Koliqi’.
“Faleminderit shumë që keni ardhur. Jemi në ekspozitën e radhës së Nagip Tashit, që vjen nga Tërrnovci e që veçantia e krijimeve të tij shihet lehtazi sikurse që po e shihni edhe ju. Ai ka sjell figura shumë të rëndësishme të kombit. Por në anën tjetër, ai krijon edhe portrete të tjera me dru. Njashtu është edhe kënaqësi e madhe që pikërisht për 110 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë, kemi një bashkëpunim me Katedralen, për të sjell këtë ekspozitë në këtë datë. Është vendosur për përzgjedhjen e disa figurave të teatrit por edhe të historisë të kombit tonë. Unë jam tejet e kënaqur sepse kjo është hera e tretë që bashkëpunojmë me Nagipin. Fillimisht, e kemi hapur ekspozitën në KultPlus Caffe Gallery, pastaj e radhës ka ardhur në Shqipëri, kurse sot këtu. Sot e kemi një ekskluzivitet tjetër për arsye që Nagipi po e prezanton portretin e Nënës Terezë, pikërisht në vendin që mban emrin e saj”, thotë Pajaziti.
Ndërsa, nikoqiri i këtij organizmi, Don Fatmir Koliqi është shprehur i lumtur që artisti Nagip Tashi i ka sjell rrënjët e kombit tonë në këtë vend.
“Kjo është ekspozita ‘Rrënjë’ dhe artisti Tashi na sjell rrënjët e kombit tonë, pra ato vlera të cilat në fakt neve na mbajnë gjallë me këto figura. Janë një pjesë e rrënjëve tona të cilat ne të gjithë i duam dhe dëshirojmë t’i kultivojmë e të jetojmë sipas tyre. Dëshiroj t’i përmendi disa gjëra që të gjithë ju që jeni të pranishëm, duhet t’i dini. Kjo ekspozitë është koincident me 25 vjetorin e kalimit në amshim të Nënës Terezë dhe gjithashtu sot është Dita e Flamurit tonë Kombëtar dhe po ashtu është një bashkëpunim që e kemi me KultPlus-in, si kulturë për të promovuar vlerat tona. Prandaj, është gjithmonë kënaqësi që të ju pranojmë e të bashkë ndajmë këto vlera. Edhe unë sot i kam parë këto mozaikë të bukura të punuara me dru dhe shpresoj që gjatë gjithë javës, të jetë e hapur ekspozita në bibliotekën ‘Ernest Koliqi’”, ka thënë Koliqi.
Krejt në fund, qe vetë artisti Nagip Tashi ai i cili ka thënë se vetë puna dhe koha e tij, kanë respektuar këto figura që janë pjesë e punimeve të tij.
“Unë gjithmonë e kam një emocion në këso raste. Kësaj here nuk dua të flas shumë por dua të ju falënderoj për prezencën e juaj e sidomos Ardianën për këtë bashkëpunim. Nuk e kam filluar këtë punë dje por e kam nisur shumë vite më parë. Këto punime qëndrojnë në një periudhë kohore prej 15 vitesh. Unë këto figura kam dashur t’i respektoj duke i punuar, dhe ashtu bëra. Besoj që është e mjaftueshme respekti që e kam dhënë për këto figura, duke i sjell ata edhe njëherë në kujtesë. Aq më shumë, sot për këtë datë të rëndësishme”, thotë Tashi.
Ekspozita “Rrënjë” do të qëndrojë e hapur deri më 2 dhjetor në bibliotekën ‘Ernest Koliqi’ dhe tashmë veprat e artistit Nagip Tashi janë edhe në shitje.
Kjo ekspozitë është organizuar nga “Drita” dhe “KultPlus”. / KultPlus.com
Me rastin e 25-vjetorit të kalimit në amshim të Shenjtes Nënë Terezë, Drejtoria e Arkivit në Maqedoninë e Veriut në bashkëpunim me Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave (DPA), paraqitën ekspozitën e titulluar “Misionarja e bamirësisë”.
Në këtë aktivitet në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar (MHK), qenë të pranishëm kreu i Arkivit fqinj, Muzafer Bislimi, kreu i DPA-së, Ardit Bido, drejtuesi i MHK-së, Dorian Koçi, si edhe qytetarë të shumtë të interesuar.
Fjala hapëse u mbajt nga Koçi, i cili vlerësoi bashkëpunimin ndërinstitucional dhe nënvizoi se kjo ekspozitë ka karakter përplotësues, pasi sjell aspekte të rëndësishme mbi Nënë Terezën dhe mbi aktivitetin e saj.
Në fjalën e tij, Bislimi iu referua dokumenteve të ekspozuara për herë të parë për publikun, të cilat iu dhuran DPA-së në format CD, në shenjë vlerësimi të ndërveprimit dhe të një premise të mëtejshme bashkëpunimi. “Paraqiten dëftesa nga koha kur Nënë Tereza ishte gjimnaziste në Shkup. Dokumenti më i rëndësishëm i përket vitit 1931, kur në regjistrimin e popullsisë, familja Bojaxhiu njihet për origjinën shqiptare, gjuhën amtare dhe për përkatësinë në fenë katolike”, u shpreh Bislimi.
Në daljen e tij për mediet, Bido e cilësoi si përbashkuese figurën e Nënë Terezës, duke sjellë në vëmendje edhe tre dorëshkrimet e rralla të saj, të bëra publike dy vjet më parë, pas evidentimit të kryer nga DPA-ja gjatë procesit të përpunimit të fondit të Ramiz Alisë.
“Është një figurë shumëdimensionale. Në këtë ekspozitë, ku kemi kontribuar me disa dokumente dhe foto, rrëfehet një panoramë e jetës së saj. Nënë Tereza ishte individ përbashkues. Është evidentuese e bashkimit tonë kombëtar. Nuk e mohoi, por e përmendte se ishte shqiptare. Pasazhi në shqip në dorëshkrimet e saj është domethenës. Aty shkruan për besëdhënie, që është karakteristikë e identitetit dhe e krenarisë tonë kombëtare. Po ashtu, shkruan për përçimin e dashurisë në botë, duke marrë kështu përmasa universale”, tha Bido.
Ekspozita e përgatitur me materiale dokumentare dhe fotografike mbi veprimtarinë jetësore të humanistes shqiptare, shpalos të dhëna me rëndësi arkivore rreth familjes Bojaxhiu, fotografi, dokumente e materiale administrative të qytetit të Shkupit për Nënë Terezën. Mbajtja e kësaj ekspozite përkoi edhe me 6-vjetorin e kanonizimit të Nënë Terezës në kalendarin apostolik.
Aktiviteti u përmbyll me shfaqjen e një materiali filmik mbi vizitën e parë në Shkup të Nobelistes së Paqes në vitin 1978. Mes vizitorëve, u bënë pjesë edhe një grup fëmijësh të kopshtit “Nënë Tereza”./atsh/ KultPlus.com
“Zemra ime ka një dashuri të madhe me ardhë në Shqipëri me motrat e mia e me sjell këtë dashuri dhe këtë paqe“ është një ndër paragrafët e letrës së shkruar nga Gonxhe Bojaxhiu Nënë Tereza vite më parë, letër që ishte në mesin e letrave, fotografive dhe dokumenteve që u prezantuan në ekspozitën e përbashkët mes arkivave të Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut, ekspozitë kjo që u prezantua në shenjë të 25 vjetorit të vdekjes së Nënës Terezë, shkruan KultPlus.
Brenda një hapësire të rrethuar me 16 pllaka me mbishkrime, dokumente e fotografi të ndryshme në Lapidariumin e Muzeut të Kosovës shpërfaqen këto dokumente, fotografi e letra që sjellin Nënën Terezë edhe më afër, e krejt kjo ndjesi e afërt me Nënën Terezë mund të përjetohet deri më 21 tetor, kur edhe do të mbyllet kjo ekspozitë.
Ideja për realizimin e një ekspozite të tillë kushtuar Nënë Terezës lindi thuajse para një viti, edhe pse hulumtimet për këto dokumente kanë filluar para pesë viteve, kanë bërë të ditur organizatorët.
Sipas tyre, hulumtimet janë realizuar në Shkollën e Mesme të Shkupit, ku edhe ka mësuar Nënë Terezë.
Muzafer Bislimi nga Arkiva Shtetërore e Maqedonisë së Veriut ka thënë për KultPlus se Nëna Terezë është shqiptare, pavarësisht faktit se Nëna Terezë i takon gjithë botës.
Secila pllakë përmban në vete fotografi e mbishkrime të ndryshme nga jeta e Nënë Terezë, si misionere nëpër botë, gjetje të të dhënave për familjen e saj, nderimet e figurës, pjesë nga shkollimi i saj, çmimet e fituara e shumë dokumente tjera.
Mirëpo për dallim nga herët tjera, kjo ekspozitë sjell hulumtime me zbardhje të dokumenteve të pa publikuara më parë siç janë: Kërkesa e miratuar për pasaportë nga Kryesia e qytetit të Shkupit për Nënë Terezën me datë 17 shtator 1928, pasqyrimi i gjithë anëtarëve të familjes Bojaxhiu dhe mirënjohjet nga organizatat ndërkombëtare.
Të pranishëm në hapje të kësaj ekspozite ndër të tjerë ishin edhe ambasadorja e Maqedonisë së Veriut në Kosovë, Shpresa Jusufi, profesori i historisë në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Prishtinës Jahja Drancolli, ku ky i fundit u shpreh i bindur se këto hulumtime sjellin përmirësime të duhura dhe fakte, sikurse është edhe dokumenti nga Vatikani, ku në atë dokument shkruhet se Nëna Terezë është shqiptare./ KultPlus.com
Në këtë 25 përvjetor të ndarjes nga jeta e 6 vjet nga Shenjtërimi i saj, Selia e Shenjtë në Vatikan kujton Nënë Terezën dhe me një monedhë të veçantë në vlerën euro e cila do të të mbaj portretin e Shën Terezës.
Portreti është realizuar nga artistja Orieta Rossi e cila ka ditur të sintetizojë figurën e saj ndërsa mban shtrënguar në krah një vogëlush indian, e që përmbledh me tre fjalë veprën hyjnore të shënjtërisë shqiptare; dashurinë, impenjmin e devotshmërinë për t’i shërbyer të tjerëve.
Por Nënë Tereza kujtojet e festohet në Itali e në Vatikan dhe nga komuniteti i madh i shqiptarëve dhe i kosovarëve që jetojnë në këtë vend.
Në San Benedetto del Tronto, në provincën e Ascoli Piceno, në rajonin e Marche, komuniteti i shqiptarëve i ka dhuruar qytetit shtatoren monumentale të Nënë Terezës vepër e skulptorit shqiptar Genti Tavanxhiu.
Nënë Tereza do të kujtohet sot në mesha të shumta që do të mbahet në territorin italian e në aktivitete organizuar nga komuniteti i besimtarëve dhe i devotëve të saj./ KultPlus.com
Mbretëresha Elizabeta II përshëndet Nënë Terezën gjatë takimit të saj më 24 nëntor 1983. Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, e njohur më mirë si Nënë Tereza e kaloi jetën duke u kujdesur për të varfërit dhe të sëmurit. E shenjtëruar në vitin 2016 si Shën Tereza e Kalkutës, ajo tani është zgjedhur si bashkëpatroneze e Kryedioqezës së Kalkutës. Dhembshuria dhe puna e saj e ndihmës për ata që vuajnë nga lebra, të sëmurët përfundimisht dhe të dëbuarit e shoqërisë e bënë atë një ikonë globale të bamirësisë së krishterë. Një gërmim nëpër arkivat e HT hedh dritë mbi personalitetin e saj. (Virendra Prabhakar / HT FOTO)
Dita më e bukur? Sot. Pengesa më e madhe? Frika. Gjëja më e lehtë? Të gabosh. Gabimi më i madh? Të heqësh dorë. Rrënja e çdo të keqeje? Egoizmi. Mëndjeheqja më e mirë? Puna. Humbja më e madhe? Mospasja e kurajës. Profesionistët më të mirë? Fëmijët. Nevoja e parë? Komunikimi. Lumturia më e madhe? Të jesh i dobishëm për të tjerët. Misteri më i madh? Vdekja. E meta më e keqe? Të qenit pa humor. Personi më i rrezikshëm? Ai që gënjen. Ndjenja më e shëmtuar? Mëria. Dhurata më e bukur? Falja. Ajo më e paçmuara? Familja. Drejtimi më i mirë? Rruga e duhur. Sensacioni më i kënaqshëm? Paqja e brendshme. Pritja më e mirë? Buzëqeshja. Ilaçi më i mirë? Optimizmi. Kënaqësia më e madhe? Detyra e kryer. Forca më e madhe? Besimi. Personat më të nevojshëm? Shërbyesit e Zotit (priftërinjtë etj). Gjëja më e bukur në botë? Dashuria./KultPlus.com
Dom Lush Gjergji, autor i 17 librave rreth Nënë Terezës thotë se vepra dhe jeta e saj ka një aktualitet të jashtëzakonshëm, megjithëse po bëhen 25 vjet nga vdekja e Shenjtores me origjinë shqiptare.
Dom Lush Gjergji i Ipeshkvisë së Prishtinës dhe Prizrenit, në një intervistë për Zërin e Amerikës tha se mesazhi i saj ishte që dashuria është mbi të gjitha.
Ajo mbi të gjitha është nëna e jetës. Kudo që jeta është në rrezik, aty duhet të jemi edhe ne. Pra na meson se si duhet ta çmojmë, ta nderojmë dhe ta duam jetën prej zanafillës deri tek ofshama e fundit, apo kalimi në amëshim. Është nëna e dashurisë. Dashuria është nevoja kryesore dhe e vetmja mundësi që njeriu të jetë i lumtur”, thotë Dom Lush Gjergji, duke shtuar se për Nënë Terezën “sëmundja më e keqe është mungesa e dashurisë”.
Biografi i Nënë Terezës e takoi atë për herë të parë në vitin 1968 dhe më dhjetra herë më pas. Ai thotë se elementet që karakterizojnë disa nga vlerat e shqiptarëve si mikpritja dhe bujaria kanë qenë të mishëruara në veprën e Nënë Terezës që u shërbeu njerëzve ne nevojë.
“Nëna Terezë nuk e ka ndarë kurrë Zotin prej njeriut dhe kurrë njeriun prej Zotit dhe pikërisht për këtë e ka dashur Zotin në njeriun dhe njeriun në Zotin. Dhe kjo duhet të jetë porosia jonë”, thotë ai.
“Duhet ta kultivojmë sa më tepër vëllazërinë gjithëshqiptare, në çdo njeri ta njohim vëllain apo motrën, aq më tepër në çdo njeri shqiptar dhe ta kemi një dashuri konkrete, jo spektakolare, jo të jashtëzakonshme, jo vetëm mendimore por edhe vepruese”, thotë ai.
Dom Lush Gjergji thekson se marrëdhëniet mes bashkësive fetare në Kosovë janë të rëndësishme për të mirën e përgjithshme.
“Ne si bashkësi fetare, si Kishë Katolike si edhe Bashkësia Myslimane apo Islame, si edhe Kisha Ortodokse e kemi një detyrë të jashtëzakonshme dhe një borxh ndaj Zotit dhe ndaj njeriut që ta bëjmë këtë lloj harmonizimi që të mos biem në ndikime të së keqes, që të mos jemi të kufizuar në atë çka është e mira (vetëm) vetjake, ose e bashkësisë (fetare). E mira është gjithmonë e përbashkët dhe nuk ka të mire tjetër përpos vëllazërisht dhe bashkërisht të jemi mirë dhe të jemi të lumtur”, tha ai.
Duke iu referuar marrëdhënieve me Kishën Serbe në Kosovë ai thotë se vështirësitë nuk janë teologjike apo fetare, por shton se gjithmonë duhet shtruar dora e komunikimit.“Rrethanat janë ndonjëherë më të favorshme, ndonjëherë më pak të pafavorshme, mirëpo mundësi për bisedim, për dialog, për komunikim ka gjithmonë”, tha ai. /VOA/ KultPlus.com
Një deklaratë e Hoxhës Husamedin Abazi, e dhënë në Pressing të T7, ku tha se Nëna Terezë nuk është vlerë nacionale dhe se nëpër institucione më mirë është të vendoset fotografia e Mulla Idriz Gjilanit, ka ngjallur reagime. Kësaj deklarate të Abazit, i ka dhënë përgjigje Don Lush Gjergji nga Ipeshkvia e Kosovës, raporton Express.
Në një prononcim për Gazetën Express, Don Lush Gjergji ka thënë se askush në botë s’mund të krahasohet me Nënën Terezë.
Sipas tij, Nëna Tereze është një “përjashtim” pozitiv jo vetëm për botën shqiptare, por edhe për mbarë njerëzimin.
“Çdo njeri dhe personalitet e ka vendin e vet. Nëna Tereze është një “përjashtim” pozitiv jo vetëm për botën shqiptare, por edhe për mbarë njerëzimin, si figurë karizmatike kushtuar Zotit – Dashuri dhe vëllait apo motrës – njeri, bile atyre që askush nuk kujdeset për ata. Shembulli dhe dëshmia e saj janë universale dhe unike jo vetëm në historinë e krishterimit, por edhe të njerëzimit.
Çdo nderim Mulla Idriz Gjilanit, si dhe figurat tjera tona të njohura dhe të nderuara, që janë të mëdhaja dhe të rëndësishme për ne, megjithatë askush në botë, e jo vetëm në botën shqiptare, nuk mund të krahasohet me Shën Nënën Tereze”, ka deklaruar Gjergji.
Duke iu përgjigjur deklaratës së Abazit, Don Lushi ka thënë se është mirë që të mësohemi t’i njohim, nderojmë, duam dhe mbi të gjitha t’i imitojmë figurat e ndritshme.
“Është mirë që edhe ne si shqiptarë të mësohemi t’i njohim, nderojmë, duam, mbi të gjitha t’i imitojmë figurat tona të ndritshme, sepse kur zemra është plotë, goja mbetet e zbrazët – memece, dhe anasjelltas, kur kur goja është plotë, mos po rrezikojmë që zemrën ta kemi të zbrazët. Le të garojmë për të mirë të gjithë!”, ka thënë ai për Express.
Ndryshe, Hoxhë Hysamedin Abazi ka thënë mbrëmë se myslimanët janë të diskriminuar në vendin tonë.
Ai deklaroi se Mulla Idriz Gjilani ka bërë shumë më shumë për Kosovën se Nëna Terezë, ndërkohë vetëm fotoja e nobelistes së paqes ndodhet në të gjitha institucionet e vendit.
“Ne kemi një lloj diskriminimi të shumicës absolute të këtij vendi e që janë myslimanët”, tha Abazi.
“Ne me gjithë respektin që kemi ndaj asaj gruaje të madhe që e kemi pasur si popull, Nënën Terezë, e cila e dimë se është një murgeshë e cila sot nuk ka institucion tek ne, prej presidentes e kryeministrit e të tjerë që nuk e kanë të vendosur fotografinë e saj”, shtoi ai.
Sipas Abazit, Nëna Terezë nuk është vlerë nacionale.
“Ajo (Nënë Tereza) nuk është vlerë nacionale. Shumë më vlerë nacionale kishte me qenë Mulla Idriz Gjilanin me pas nëpër institucionet e tona por nuk e ke askund”, tha Abazi.
Abazi tha se ka respektin më të madh për punën e nobelistes për njerëzimin.
“Mulla Idriz Gjilani ka punu, ka luftu dhe ka derdh gjak për këtë vend. Kur është puna për ne Nëna Terezë s’ka bërë sa ka bërë Mulla Idriz Gjilani e shumë të tjerë”, tha Abazi në Pressing./Gazeta Express
“Të duash do të thotë të bësh gjëra të vogla me dashuri të madhe.”
“Mos i prisni kryetarët. Bëjini gjërat vetë, njëri për tjetrin.”
“Fjalët e mira mund të jenë të shkurtra dhe të lehta për t’u thënë, por jehona e tyre është vërtetë pa fund.”
“Vuajtja është dhuratë e madhe e Zotit.”
“Duhet të flasim më pak. Një vend për t’u lutur nuk është vend për thashetheme.”
“Unë nuk lutem për sukses. Kërkoj plotësinë e fesë.”
“Nëse i gjykoni njerëzit, nuk keni kohë t’i doni ata.”
“Folu butësisht njerëzve! Tregoje mirësinë në fytyrë, në sy, në buzëqeshjen tënde, në ngrohtësinë e buzëqeshjes tënde, gjithnjë të kesh buzëqeshje gazmore! Jep jo vetëm kujdesin, por edhe zemrën!”
“Ne s’mund të bëjmë dot gjëra të mëdha, vetëm gjëra të vogla me dashuri të madhe.”
“Nuk ka rëndësi sa shumë jemi të angazhuar të bëjmë, por sa shumë dashuri vendosim në të.”
“Po prisja të isha e lirë, por Zoti ka planet e Tij.”
“Çfarë mund të bësh për të promovuar paqen në botë? Shko në shtëpi dhe duaje familjen.”
“Ne nuk kemi nevojë për armë dhe bomba që të sjellim paqe në botë. Kemi nevojë për dashuri dhe dhembshuri.”
“Disa njerëz vijnë në jetë si bekim. Disa të tjerë vijnë si mësim.”
“Nëse jeni të dekurajuar, kjo është një shenjë e krenarisë, sepse kjo tregon se keni besim në fuqitë tuaja.”
“Gjithmonë kur takohemi me njëri-tjetrin le të buzëqeshim, buzëqeshja është fillimi i çdo dashurie.”
“Jo të gjithë ne mund të bëjmë gjëra të mëdha. Por ne të gjithë mund të bëjmë gjëra të vogla me dashuri të madhe.”
“Në qoftë se ne të vërtetë duam të na duan, duhet të mësojmë se si të falim.”
“Dashuria fillon duke u kujdesur për më të afërmit.”
“Varfëria më e tmerrshme është vetmia dhe ndjenja e të qenit pa dashuri”./ KultPlus.com
Më 10 dhjetor të vitit 1979, e Shenjta Nënë Tereza mori Çmimin Nobel për Paqe në Oslo të Norvegjisë. Ndërsa po dilte nga manifestimi solemn, pasi iu dorëzua Çmimi Nobel, në një foto portret të saj shkroi këto fjalë:
“Unë gjithmonë e kam në zemër popullin tem Shqiptar. Shum luti Zotin që paqja e Tij të vijn në zemrat tona, në gjitha familjet tona, në gjithë botën. Lutnu shum për fukarat e mij dhe për mua dhe motrat e mija. Une lutem për juve”.
I ati i saj vdiq në mënyrë misterioze, kur ajo ishte vetëm 8 vjeçe. Disa mendonin se atë e vranë për qëllime politike, por ende sot nuk dihet arsyeja e vërtetë e vdekjes së tij. Gjithsesi, kjo ngjarje shërbeu për ta afruar më shumë Nënë Terezën me të ëmën, e cila ishte një e krishterë e devotshme që i mësoi vajzës së saj rëndësinë e bamirësisë. Aq i madh ishte ndikimi i së ëmës, saqë në moshën 12 vjeçare, Nënë Tereza vendosi t’i shërbente plotësisht besimit. Ajo, madje u përfshi edhe në një urdhër për t’u mësuar murgeshave të tjera mbi besimin e krishterë. U shndërrua kështu në një mësuese, duke i shërbyer këtij profesioni për 20 vite të jetës së saj.
Por jeta e saj ndryshoi rrënjësisht, kur ajo mori një “thirrje” prej Zotit, siç edhe vetë Nënë Tereza e ka quajtur, e cila e nxiti të linte mënjanë rolin e dishepullizueses për murgeshat e reja dhe të shkonte të jetonte në vendet më të varfëra në botë. Viti i parë në Kalkuta ishte tepër sfidues për të. Iu desh madje të lypte për ushqim, njësoj me njerëzit e atij vendi, të cilët jetonin në varfëri ekstreme. Edhe pse shpesh herë është shprehur se i kishte kaluar nëpër mendje të hiqte dorë nga diçka, sërish nuk e bëri, pasi ishte e vendosur të vazhdonte.
Reputacioni i saj filloi të rritej nga momenti, kur ajo filloi të hapte shtëpi strehimi për të pastrehët dhe për ata që ishin tepër në nevojë. Ajo madje shkoi në mes të natës t’i lutej biznesmenit më të fuqishëm në San Franciscos për ta kthyer një shtëpi të braktisur në një shtëpi banimi për të pastrehët. Kur ai i tha: “Këtë punë do ta shohim nesër në mëngjes”, Nënë Tereza u përgjigj: “Puna e Zotit nuk mund të presë deri nesër në mëngjes”.
Data e 17 tetorin e vitit 1979, na kujton ditën, kur Juria ndërkombëtare e Akademisë së Shkencave të Suedisë nderoi me Çmimin Nobel për paqen Shenjtën shqiptare, Ganxhe Bojaxhiu, Nënë Terezën.
Në motivacionin e ndarjes së Çmimit, komisioni i ngarkuar njoftoi se: ”Çmimi Nobel i Paqes ju dha Nënë Terezës së Kalkutës për angazhimin e saj ndaj më të varfërve ndër të varfër dhe për respektin dhe vlerësimin e dinjitetit të çdo njeriu. Përveç kësaj: Për punën e bërë në luftën kundër varfërisë dhe mjerimit, që përbën gjithashtu një kërcënim për paqen”.
Edhe pasi u nderua me çmimin “Nobel” për paqen, ajo refuzoi të realizohej banketi tradicional, në mënyrë që paratë e harxhuara për të, të përdoreshin për personat në nevojë. As sëmundjet si pneumonia, malarja, apo sëmundjet kardiake nuk e ndalën atë. Puna e Nënë Terezës vazhdoi në mënyrë të palodhur deri në vitin 1997, në të cilin ajo ndërroi jetë. Nga 13 murgesha, të cilat i mësonte mbi besimin, në shumë pak kohë ajo arriti t’i shërbente më shumë se 5000 njerëzve në mbi 130 vende të botës.
Ende në ditët e sotme, ajo njihet si një simbol i dashurisë dhe humanizmit. Ajo është një shembull se edhe roli i një drejtuesi, mund të bëhet me mirësjellje, humanizëm dhe dashuri.
Fjalimi i Nënë Terezës me rastin e marrjes së Çmimit Nobel:
“Sot, mjeti më i madh, shkatërruesi më i madh i paqes, është aborti. Ne që po qëndrojmë këtu, qëndrojmë sepse prindërit na kanë dashur.
Nuk do të ishim këtu, sikur prindërit të na abortonin.
Fëmijët tanë… ne i duam ata, por çfarë mund të thoni për miliona të tjerë? Shumë, shumë pak njerëz janë të shqetësuar për fëmijët e Indisë, për fëmijët e Afrikës, ku vdesin një numër i madh prej tyre, ndoshta nga uria, ushqimi i keq dhe kështu me radhë.
Por jo vetëm kaq! Me miliona po vdesin me dashje nga vullneti i nënave të tyre! Ky është shkatërruesi më i madh i paqes sot! Kur nëna vret fëmijën e saj, atëherë çfarë do të bëjë ajo me ty dhe mua kur nuk ka asgjë midis nesh? Pikërisht për këtë apeloj në Indi, apeloj kudo!
Le t’i sjellim fëmijët përsëri dhe ky vit të jetë viti i fëmijëve. Të reflektojmë: çfarë kemi bërë ne për fëmijët?
Në fillim të vitit, kudo ku m’u dha mundësia të flisja thashë: “Këtë vit le t’i bëjmë të gjithë fëmijët e lindur dhe të palindur të ndjejnë dashuri .
Dhe tani që jemi në fund të vitit, a e kemi bërë këtë?
Nuk besoj se jemi me të vërtetë punonjës socialë. Ndoshta bëjmë punë sociale në sy të njerëzve, por në të vërtetë jemi soditës në zemër të botës, pasi ne po e prekim trupin e Krishtit 24 orë në ditë. Jemi 24 orë në prezencën e Tij, unë, po kështu dhe ju.
Edhe ju duhet të përpiqeni ta sillni prezencën e Hyjit në familjen tuaj, pasi familja që lutet së bashku, qëndron së bashku!
Besoj se ne në familjen tonë nuk kemi nevojë për armë dhe bomba. Nuk kemi nevojë për të shkatërruar që të sjellim paqe, por mjafton të mblidhemi së bashku, të duam njëri-tjetrin e kështu sjellim paqen, gëzimin… Sjellim atë forcë në prezencën e njëri-tjetrit në shtëpi.
Vetëm kështu do të jemi në gjendje ta mposhtim forcën djallëzore që është në botë.
Ka kaq shumë vuajtje, kaq shumë urrejtje, kaq shumë varfëri dhe ne me lutjet tona, me sakrificat tona duhet ta fillojmë ndryshimin që në shtëpi. Dashuria fillon në shtëpi ku nuk ka rëndësi se sa shumë bëjmë, por sa shumë dashuri vendosim në veprimet që bëjmë.
Për Hyjin nuk ka rëndësi se sa shumë bëjmë, pasi Ai është infinit, por sa shumë dashuri vendosim në ato veprime. Sa shumë japim prej Tij në personin të cilit po i shërbejmë!
Dhe me këtë çmim që kam marrë si çmim paqeje, do të përpiqem ta bëj shtëpinë e shumë njerëzve që nuk kanë shtëpi, sepse besoj se dashuria fillon në shtëpi dhe, nëse krijojmë një shtëpi për të varfrit, besoj se gjithnjë e më shumë dashuri do të shpërndahet dhe do të jemi në gjendje të sjellim paqe nëse kuptojmë këtë gjë, do të jemi lajmi i mirë për të varfrit.
Të varfrit fillimisht në familjen tonë, në vendin tonë dhe në botën tonë. Në mënyrë që të jemi në gjendje ta bëjmë këtë, Motrat tona, jeta jonë duhet të jetë e ndërthurur me lutje. Ajo duhet të jetë e ndërthurur me Krishtin, në mënyrë që të kuptohet, që të ndjehet.
Për shkak se sot ka kaq shumë vuajtje, unë ndjej se pasioni i Krishtit po jetohet përsëri.
A jemi ne atje ta ndajmë atë pasion, ta ndajmë atë vuajtje me njerëzit?
Varfëria është në të gjithë botën, jo vetëm në vendet e varfra, sepse unë kam gjetur varfëri edhe në Perëndim, aty ku është ndoshta më vështirë të hiqet.
Kur marr nga rruga një person të uritur, i jap një pjatë me pilaf, një copë bukë, e ngop. Atij i heq urinë.
Por një person i lënë jashtë, që ndihet i padashur, i padëshiruar, i tmerruar, person që është përzënë nga shoqëria… ajo varfëri të vret kaq shumë dhe kaq fort, dhe kjo mua më duket më e vështirë.
Motrat tona po punojnë mes atyre njerëzve në Perëndim. Prandaj duhet të luteni për ne që të mund të jemi ai lajmi i mirë, pasi nuk mund ta bëjmë këtë pa ju. Ndërsa ju… Ju duhet ta bëni këtë këtu, në vendin tuaj. Ju duhet t’i njihni të varfrit.
Ndoshta njerëzit tanë këtu kanë të mira materiale, gjithçka, por besoj se nëse të gjithë hedhim një sy para shtëpive tona, sado të vështirë ta kemi ndonjëherë për t’i buzëqeshur njëri-tjetrit, duhet ta bëjmë dhe ajo buzëqeshje është fillimi i dashurisë.
Nuk kam për ta harruar asnjëherë atë që ka ndodhur disa kohë më parë, kur katërmbëdhjetë profesorë erdhën nga universitete të ndryshme të Shteteve të Bashkuara.
Ata erdhën në shtëpinë tonë dhe ne biseduam për dashurinë, dhembshurinë, pastaj njëri prej tyre më pyeti: “Më thoni, nënë, ju lutem na thoni diçka që ta mbajmë mend” dhe unë i thashë: “Buzëqeshini njëri-tjetrit dhe gjeni kohë për njëri-tjetrin në familjen tuaj.” Buzëqeshini njëri-tjetrit! Dhe pastaj njëri prej tyre më pyeti: A jeni e dashuruar? Dhe unë i thashë: “Po, dhe ndonjëherë më duket e vështirë t’i buzëqesh Jezusit, për shkak se ai ndonjëherë bëhet shumë kërkues.
Kjo është diçka e vërtetë dhe në atë vend ku vjen dashuria, kur dashuria është kërkuese, atëherë mund t’ia japim Atij me gëzim.
Besoj se duhet të jetojmë jetë të përsosur, pasi kemi Jezusin me vete dhe Ai na do ne.
Sikur vetëm të kujtonim se Hyji na do ne, dhe se ne kemi një mundësi për të dashur të tjerët ashtu siç Ai na do, nuk do të bënim gjëra të mëdha, por gjëra të vogla me dashuri të madhe.
Nëse bëheni një dritë që digjet për paqen në botë, atëherë me të vërtetë meritoni Çmimin Nobel për Paqen. Zoti ju bekoftë!”, kishte thënë Nënë Tereza./ KultPlus.com
Më 10 dhjetor të vitit 1979, e Shenjta Nënë Tereza mori Çmimin Nobel për Paqe në Oslo të Norvegjisë. Ndërsa po dilte nga manifestimi solemn, pasi iu dorëzua Çmimi Nobel, në një foto portret të saj shkroi këto fjalë:
“Unë gjithmonë e kam në zemër popullin tem Shqiptar. Shum luti Zotin që paqja e Tij të vijn në zemrat tona, në gjitha familjet tona, në gjithë botën. Lutnu shum për fukarat e mij dhe për mua dhe motrat e mija. Une lutem për juve”./ KultPlus.com
Çmimi Qytetar Nderi i Shteteve të Bashkuara , është çmimi me i madh për jo-amerikanet.
Vetëm 7 personalitete jo-amerikane iu është dhënë çmimi Qytetarë Nderi gjatë gjithë historisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës, në mesin e këtyre personaliteteve është edhe shqiptarja Gonxhe Bojaxhiu-Nënë Tereza.
Çmimi Qytetarë Nderi i Shteteve të Bashkuara , është çmimi me i madh për jo-amerikanet. Vetëm shtatë persona kanë qenë të nderuar me këtë çmim në historinë e Shteteve të Bashkuara , pesë pas vdekjes, dhe dy persona ndërsa ende ishtin gjallë, Nënë Tereza dhe Sir Winston Churchill.
Më 16 nëntor 1996, një vit para vdekjes së saj, Agnese Gonxhe Bojaxhiu, e njohur në botë si Nënë Tereza, u bë personi i vetëm së bashku me Churchill që ishte nderuar me çmimin Qytetarë Nderi i SHBA-së, ndërsa ende ishte gjallë.
Edhe pse murgesha shqiptare e cila ishte lauruar me Çmimin Nobel të Paqes dhe çmimin e Presidentit për Medaljen e Lirisë ajo kishte qëndruar pak kohë në Shtetet e Bashkuara, të Misionareve të Bamirësisë, që ajo e kishte themeluar në vitin 1950, duke hapur një kuzhinë që shërbente supë, në strehimoret e emergjencës, për shtëpi pleqsh dhe strehimeve të tjera në të gjithë vendin.
Ajo ishte njoftuar nga ambasadori amerikan në Indi për dhënien e çmimit Qytetare Nderi, në vendin në të cilin Nënë Tereza arriti në vitin 1929, duke ë quajtur murgeshën 86-vjeçare, “një bijë të Amerikës”. / KultPlus.com
Nënë Tereza jetoi gjatë, si një lutje pëshpëritëse, Migjeni pak, si një bubullimë buçitëse.
Ajo ishte e bardhë, nuse kokëulur martuar me kaltërsinë e qiellit, ai ishte kryeneç, siluet i zi në këmbët e malit pa zë. Ajo ishte dora e shtrirë në kërkim të dritës së pafundme, ai ishte dora e mbledhur grusht në drejtim të errësirës së padurueshme. Ajo e gjeti qetësinë e pandërprerë, duke ndezur qiririn në vend se të mallkonte errësirën, ai nuk rreshti së mallkuari errësirën pa gjetur dot një dekikë qetësi.
Të dy e donin me përvuejtni Lulin e Vocërr, ajo i fërkonte kokën për t’i lehtësuar dhimbjen, ndërsa atij i ngriheshin flokët përpjetë prej dhimbjes së tij. Të dy e donin me pasion njeriun, ajo e donte atë siç ishte, ai e donte siç duhet të ishte. Të dy e donin botën më të mirë, ajo duke u gjunjëzuar devotshmërisht për ta bërë më të lehtë, ai duke u kryengritur gojarisht për ta kthyer përmbys.
Ishin të dy shqiptarë, por Shqipëria ishte shumë e vogël për ta, atdheu i saj u bë bota ndërsa atdheu i tij poezia. Njëra besonte në një e në të vetmin Zot që e kërkonte lart në qiell, tjetri hahej me Zotat që i shihte nga lart poshtë. Për Shën Terezën, Fjala ishte Zoti dhe Zoti ishte Fjala, ndërsa Zoti i Migjenit ishte vetja dhe Zot i Fjalës ishte ai vetë.
Gonxhe Bojaxhiu u vesh murgeshë dhe u bë Shën Tereza e Kalkutës. Millosh Gjergj Nikolla e flaku veshjen e murgut dhe u bë Migjeni i shqiptarëve.
Ajo vdiq 87 duke kuruar sëmundjet e të tjerëve, Ai 27 pa kuruar dot sëmundjen e vet.
Por të dy e kapërcyen vdekjen, Ajo me fuqinë e përkushtimit të saj ndaj Zotit, përmes dashurisë qiellore për njerëzit, Ai me fuqinë e përkushtimit kundër të vjetrës, përmes fjalës për Botën e Re. Ajo vazhdon të sajën si shenjtore nga lartësia e qiellit, Ai vazhdon me të vetën si zëri i të resë nga thellësia e tokës./ Edi Rama/ KultPlus.com
Zinxhiri i Paqes, i cili ishte paraparë si një njohje vjetore e Misionit Ndërkombëtar për Shkencë dhe Paqe, ishte themeluar me nxitjen e humanistit kroat Vladimir Paleçek në vitin 1988 në Gjenevë të Zvicrës.
Zinxhiri përbëhet nga dhjetë portrete të laureatëve të Nobelit, dhe medaljet u realizuan nga skulptorët e Zagrebit. E para në të djathë është Nënë Tereza. Aty mund të shihen edhe Maria Curie, Albert Einstein, Martin Luther King, Alexandar Fleming, etj.!/ KultPlus.com
Miqësia e nënë Terezës me Papa Gjon Palin e dytë nuk është e panjohur. Respekti dhe marrëdhënia që kishin këto dy figura të njohura botërisht admirohej nga shumë njerëz. Ndodhte që ne publik ata të thyenin edhe protokollet e komunikimit me një komunikim jo shumë formal, sikurse është rasti në fjalë, botuar në numrin e parë të shtatorit të revistës “Miracoli e misteri”.
“Ditën që Nënë Tereza e bëri Papa Gjon Palin II të priste”
Nënë Tereza dhe Papa Vojtila janë takuar në shumë raste, por ka një takim që tregon se sa njeri i thjeshtë ishte dhe se sa vërtet e pranishme ishte Fryma e Shenjtë te ajo.
Ajo ishte nisur me një makinë për në Nju Delhi ku do të takohej me Atin e Shenjtë, kur në një moment vuri re një të sëmurë lebër në anë të rrugës. Nënë Tereza i kërkoi shoferit që të ndalonte, doli dhe filloi të kujdesej për lebrozin. Ajo foli me të për një kohë të gjatë për ta ngushëlluar. Më pas rifilloi udhëtimin dhe mbërriti me vonesë në takimin me Papën.
Kur një nga kardinalët indianë të pranishëm i vuri në dukje se kishte bërë të priste Atin e Shenjtë, ajo u përgjigj me qetësi: “Po, e di, por pata një takim me Krishtin në rrugë”.
Nënë Tereza u ngjit në Parajsë më 5 shtator 1997 dhe më 19 tetor 2003 Papa Gjon Pali II e shpalli të bekuar. Në fillim të predikimit ai donte të theksonte mirënjohjen e tij personale ndaj Nënë Terezës me të cilën e lidhte një miqësi e thellë:
Nënë Tereza sipas fjalëve të Papa Gjon Palit II
(…) Gruaja e guximshme, të cilën e kam ndjerë gjithmonë pranë meje. Ikona e Samaritanit të Mirë, ajo shkoi kudo për t’i shërbyer Krishtit në më të varfërit e të varfërve. As konfliktet dhe luftërat nuk mund ta ndalonin atë. / KultPlus.com
Gonxhe Bojaxhi (1910-1997) ka lindur më 27 Gusht 1910 në Shkup. Në nëntor të vitit 1928, kur ishte në moshën 18-vjeçare, hyri në kongregacionin “Motrat e Loretos” në Irlandë ku morri emrin Mari Tereza për nder të Shën Terezës. Më 6 janar 1929 Mari Tereza shkon si misionare në Kalkuta të Indisë. Atje filloi të jepte mësim në kolegjin e vajzave St. Maryderisa në vitin 1944 u emërua drejtoreshë. Më 17 gusht të vitit 1948 ajo veshi për herë të parë sarin e bardhë me anët blu dhe pasi përfundoi një kurs mjekësie pranë Motrave Misionare në Patna, u kthye përsëri në Kalkuta. Aty vizitoi lagjet e varfëra duke ushqyer të uriturit dhe mjekuar të sëmurët. Menjëherë rreth saj filluan të bashkoheshin edhe shumë nga ish nxënëset e kolegjit. Në vitin 1960 motrat e Nënë Terezës qenë të përhapura në të gjithë Indinë. Ndërsa në harkun kohor ndërmjet viteve 1980-1990 Nënë Tereza hapi shtëpi misioni nëpër vendet e kampit socialist duke përfshirë Republikat e ish Bashkimit Sovjetik, Kubë, Shqipëri etj. Për punën bamirëse asaj i janë akorduar shumë çmime, duke filluar që nga Çmimi Indian Padmashri në vitin 1962 dhe deri tek Çmimi Nobel për Paqen në vitin 1979. Në vitin 1997, Nënë Tereza kishte rreth 4000 motra, të cilat kryenin misionin në 610 shtëpi bamirësie në 123 vende të botës. Tërë jetën e saj ia kushtoi të varfërve dhe njerëzve në nevojë derisa ndërroi jetë më 5 Shtator 1997.
Pa kaluar as dy vjet nga vdekja e shenjtores, Papa Gjon Pavli II lejoi të fillonte procedura e kanonizimit. Kështu më 20 Dhjetor 2002 u miratua dekreti për mrekullitë e shenjtores. Data e zhvillimit të ceremonisë së beatifikimit të Nënë Terezës u vendos që të ishte 19 tetori i vitit 2003. Ky vendim i Papës Gjon Pali II erdhi menjëherë pas aprovimit nga Kongregacioni i Selisë së Shenjtë për Çështje të Shenjtërimit. Nënë Tereza ka shëruar një grua indiane, e cila quhej Monika Bersa që vuante nga një tumor. Dita e lumturimit të Nënë Terezës
përkonte me 25-vjetorin e ngjitjes në fronin e Vatikanit të Papës Gjon Pali II.
Më 05 Shtator 2016 u bë edhe shenjtërimi i Nënë Terezës./ KultPlus.com
KultPlus sjell fjalimin tejet emocionues të Nënë Terezës kur kjo e fundit pranoi çmimin “Nobel” për Paqe.
Ishte 17-të tetori i vitit 1979 kur juria ndërkombëtare e Akademisë së Shkencave të Suedisë nderoi me Çmimin Nobel për paqen Shenjtën shqiptare, Ganxhe Bojaxhiu, Nënë Terezën.
Në motivacionin e ndarjes së Çmimit, komisioni i ngarkuar njoftoi se: ”Çmimi Nobel i Paqes ju dha Nënë Terezës së Kalkutës për angazhimin e saj ndaj më të varfërve ndër të varfër dhe për respektin dhe vlerësimin e dinjitetit të çdo njeriu. Përveç kësaj: Për punën e bërë në luftën kundër varfërisë dhe mjerimit, që përbën gjithashtu një kërcënim për paqen”.
Edhe pasi u nderua me çmimin “Nobel” për paqen, ajo refuzoi të realizohej banketi tradicional, në mënyrë që paratë e harxhuara për të, të përdoreshin për personat në nevojë. As sëmundjet si pneumonia, malarja, apo sëmundjet kardiake nuk e ndalën atë. Puna e Nënë Terezës vazhdoi në mënyrë të palodhur deri në vitin 1997, në të cilin ajo ndërroi jetë. Nga 13 murgesha, të cilat i mësonte mbi besimin, në shumë pak kohë ajo arriti t’i shërbente më shumë se 5000 njerëzve në mbi 130 vende të botës.
Ende në ditët e sotme, ajo njihet si një simbol i dashurisë dhe humanizmit. Ajo është një shembull se edhe roli i një drejtuesi, mund të bëhet me mirësjellje, humanizëm dhe dashuri.
Fjalimi i Nënë Terezës me rastin e marrjes së Çmimit Nobel:
“Sot, mjeti më i madh, shkatërruesi më i madh i paqes, është aborti. Ne që po qëndrojmë këtu, qëndrojmë sepse prindërit na kanë dashur.
Nuk do të ishim këtu, sikur prindërit të na abortonin.
Fëmijët tanë… ne i duam ata, por çfarë mund të thoni për miliona të tjerë? Shumë, shumë pak njerëz janë të shqetësuar për fëmijët e Indisë, për fëmijët e Afrikës, ku vdesin një numër i madh prej tyre, ndoshta nga uria, ushqimi i keq dhe kështu me radhë.
Por jo vetëm kaq! Me miliona po vdesin me dashje nga vullneti i nënave të tyre! Ky është shkatërruesi më i madh i paqes sot! Kur nëna vret fëmijën e saj, atëherë çfarë do të bëjë ajo me ty dhe mua kur nuk ka asgjë midis nesh? Pikërisht për këtë apeloj në Indi, apeloj kudo!
Le t’i sjellim fëmijët përsëri dhe ky vit të jetë viti i fëmijëve. Të reflektojmë: çfarë kemi bërë ne për fëmijët?
Në fillim të vitit, kudo ku m’u dha mundësia të flisja thashë: “Këtë vit le t’i bëjmë të gjithë fëmijët e lindur dhe të palindur të ndjejnë dashuri .
Dhe tani që jemi në fund të vitit, a e kemi bërë këtë?
Nuk besoj se jemi me të vërtetë punonjës socialë. Ndoshta bëjmë punë sociale në sy të njerëzve, por në të vërtetë jemi soditës në zemër të botës, pasi ne po e prekim trupin e Krishtit 24 orë në ditë. Jemi 24 orë në prezencën e Tij, unë, po kështu dhe ju.
Edhe ju duhet të përpiqeni ta sillni prezencën e Hyjit në familjen tuaj, pasi familja që lutet së bashku, qëndron së bashku!
Besoj se ne në familjen tonë nuk kemi nevojë për armë dhe bomba. Nuk kemi nevojë për të shkatërruar që të sjellim paqe, por mjafton të mblidhemi së bashku, të duam njëri-tjetrin e kështu sjellim paqen, gëzimin… Sjellim atë forcë në prezencën e njëri-tjetrit në shtëpi.
Vetëm kështu do të jemi në gjendje ta mposhtim forcën djallëzore që është në botë.
Ka kaq shumë vuajtje, kaq shumë urrejtje, kaq shumë varfëri dhe ne me lutjet tona, me sakrificat tona duhet ta fillojmë ndryshimin që në shtëpi. Dashuria fillon në shtëpi ku nuk ka rëndësi se sa shumë bëjmë, por sa shumë dashuri vendosim në veprimet që bëjmë.
Për Hyjin nuk ka rëndësi se sa shumë bëjmë, pasi Ai është infinit, por sa shumë dashuri vendosim në ato veprime. Sa shumë japim prej Tij në personin të cilit po i shërbejmë!
Dhe me këtë çmim që kam marrë si çmim paqeje, do të përpiqem ta bëj shtëpinë e shumë njerëzve që nuk kanë shtëpi, sepse besoj se dashuria fillon në shtëpi dhe, nëse krijojmë një shtëpi për të varfrit, besoj se gjithnjë e më shumë dashuri do të shpërndahet dhe do të jemi në gjendje të sjellim paqe nëse kuptojmë këtë gjë, do të jemi lajmi i mirë për të varfrit.
Të varfrit fillimisht në familjen tonë, në vendin tonë dhe në botën tonë. Në mënyrë që të jemi në gjendje ta bëjmë këtë, Motrat tona, jeta jonë duhet të jetë e ndërthurur me lutje. Ajo duhet të jetë e ndërthurur me Krishtin, në mënyrë që të kuptohet, që të ndjehet.
Për shkak se sot ka kaq shumë vuajtje, unë ndjej se pasioni i Krishtit po jetohet përsëri.
A jemi ne atje ta ndajmë atë pasion, ta ndajmë atë vuajtje me njerëzit?
Varfëria është në të gjithë botën, jo vetëm në vendet e varfra, sepse unë kam gjetur varfëri edhe në Perëndim, aty ku është ndoshta më vështirë të hiqet.
Kur marr nga rruga një person të uritur, i jap një pjatë me pilaf, një copë bukë, e ngop. Atij i heq urinë.
Por një person i lënë jashtë, që ndihet i padashur, i padëshiruar, i tmerruar, person që është përzënë nga shoqëria… ajo varfëri të vret kaq shumë dhe kaq fort, dhe kjo mua më duket më e vështirë.
Motrat tona po punojnë mes atyre njerëzve në Perëndim. Prandaj duhet të luteni për ne që të mund të jemi ai lajmi i mirë, pasi nuk mund ta bëjmë këtë pa ju. Ndërsa ju… Ju duhet ta bëni këtë këtu, në vendin tuaj. Ju duhet t’i njihni të varfrit.
Ndoshta njerëzit tanë këtu kanë të mira materiale, gjithçka, por besoj se nëse të gjithë hedhim një sy para shtëpive tona, sado të vështirë ta kemi ndonjëherë për t’i buzëqeshur njëri-tjetrit, duhet ta bëjmë dhe ajo buzëqeshje është fillimi i dashurisë.
Nuk kam për ta harruar asnjëherë atë që ka ndodhur disa kohë më parë, kur katërmbëdhjetë profesorë erdhën nga universitete të ndryshme të Shteteve të Bashkuara.
Ata erdhën në shtëpinë tonë dhe ne biseduam për dashurinë, dhembshurinë, pastaj njëri prej tyre më pyeti: “Më thoni, nënë, ju lutem na thoni diçka që ta mbajmë mend” dhe unë i thashë: “Buzëqeshini njëri-tjetrit dhe gjeni kohë për njëri-tjetrin në familjen tuaj.” Buzëqeshini njëri-tjetrit! Dhe pastaj njëri prej tyre më pyeti: A jeni e dashuruar? Dhe unë i thashë: “Po, dhe ndonjëherë më duket e vështirë t’i buzëqesh Jezusit, për shkak se ai ndonjëherë bëhet shumë kërkues.
Kjo është diçka e vërtetë dhe në atë vend ku vjen dashuria, kur dashuria është kërkuese, atëherë mund t’ia japim Atij me gëzim.
Besoj se duhet të jetojmë jetë të përsosur, pasi kemi Jezusin me vete dhe Ai na do ne.
Sikur vetëm të kujtonim se Hyji na do ne, dhe se ne kemi një mundësi për të dashur të tjerët ashtu siç Ai na do, nuk do të bënim gjëra të mëdha, por gjëra të vogla me dashuri të madhe.
Nëse bëheni një dritë që digjet për paqen në botë, atëherë me të vërtetë meritoni Çmimin Nobel për Paqen. Zoti ju bekoftë!”, kishte thënë Nënë Tereza./ KultPlus.com
