103 vite nga lindja e Nermin Vlorës, stërmbesës së Ismail Qemalit

Nermin Vlora Fallaschi, lindi më  18 prill 1921 në Tiranë dhe ka qenë shkrimtare, intelektuale e studiuese shqiptare, njëkohësisht stërmbesë e Ismail Qemal bej Vlorës, shkruan KultPlus.com.

Nermin Vlora, qysh në shkollën e mesme kishte filluar të merrej me shkrime e përkthime nga gjuha frënge e italiane për radion e Tiranës.

Më pas me largimin e saj në Itali, ajo filloi  të studionte shkencat juridike.  Njohja e disa gjuhëve të huaja, e ndihmoi në gjurmimet e saja njëzet vjeçare mbi çështjen etruske ku bëri deshifrime e përkthime të kësaj gjuhe nëpërmjet të idiomave të gjuhës shqipe. Ajo pohonte gjuha se etruske mund të shpjegohet vetëm nëpërmjet gjuhës shqipe.

Ndër veprat më të njohura të saj janë: Zotëruesi i kohës, Nga gjysëmhëna tek hëna, Momente kolumbiane, Enesërmja e Kohës; Pellazgët, Ilirët, Etruskët, Shqiptarët; Etruskishtja gjuhë e gjallë etj.

Nermin Vlora Fallaschi ka vdekur në vitin 2004 duke lënë pas vetes një pasuri, një monument të gjallë shkrimesh me një vlerë të jashtëzakonshme.

Si njohëse e disa gjuhëve të huaja dhe studjuese erudite, numëron mbi 35 vëllime poetike, romane, studime, etj.

Ndërkaq me rëndësi për kulturën shqiptare është studimi i saj: “Lashtësia e gjuhës shqipe –sipas dokumenteve epigrafike nga Egjeu deri në Atlantik”./KultPlus.com

Nermin Vlora me kostum kombëtar (FOTO)

Një zonjë e re sharmante shqiptare, me veshje popullore: Nermin Vlora Falaschi

Fotografitë nga Jacqueline dhe René Bénézech, gjatë vzitës së tyre në Shqipëri, 1931 – 1938.

***
Nermin Vlora – Falaschi, stërmbesë e Ismail Qemal bej Vlorës

U lind në Tiranë më 18 prill 1921, e bija e Halit bej Zarshatit dhe Belkize hanëmit, i ati ishte ushtarak kurse e ëma ishte e bija e Myvedet h. Vlorës, fëmija i madh i Ismail Qemalit. Mësimet e para i mori në Institutin Kirias në Kamzë dhe më pas vazhdoi në Institutin “Nana Mbretneshë” në Tiranë.

Në moshë mjaft te re (17 vjeçe), njohu oficerin italian Enzo Falaschi me të cilin u martua dhe para ardhjes se komunistëve në pushtet, ajo u largua me bashkëshortin për në Itali.

Nermin Vlora filloi të meret me shkrime dhe përkthime që në bankat e shkollës së mesme, kur përkthente poezi nga gjuha frënge dhe italiane, për Radion e Tiranës. Në Itali, ajo studioi shkencat juridike në dhe kështu u pajis me dituri të gjera.

Fliste disa gjuhë dhe kjo qe një pasuri tejet e vlefshme që i ndihmoi sidomos në gjurmimet e saj njëzet- vjeçare mbi çështjen etruske, me deshifrime-përkthime të kësaj gjuhe nëpërmjet të idiomave të gjuhës shqipe, duke pohuar se kjo gjuhë, mund të shpjegohet vetëm nëpërmjet tyre. Kjo çështje u bë temë e rrahur nga shumë shkencëtarë të kesaj fuhe, nga të cilët, një pjesë pajtohej me zonjën Nermin, disa shprehnin bindje të tyre pa anuar, për ose kundër dhe të tjerë disa e hidhnin poshtë plotësisht tezën e parashtruar të “përkthimit shqip”.

Puna dhe interesimi i saj zgjerohet me shume sukses në letërsi, arkeologji, histori, gjuhësi dhe antropologjisë (Rëndësia e figurës së gruas në Iliri” dhe “Profili i grave shqiptare në histori”). Shkruan në shqip dhe italisht dhe përkthen përpos nga italishtja (Ismail Bej Vlora) edhe nga anglishtja (Kujtime (Ismail Qemali).

Ndër veprat më të njohura përmenden (sipas vitit të botimit):

1967 “Zotëruesi i kohës”

1973 “Nga gjysëmhëna tek hëna”

1979 “Momente kolombiane”

1971 “Enesërmja e Kohës”

1972 “Kina”

1979 “Konsiderime mbi civilizimin Çibça”

1984 “Pellazgët, Ilirët, Etruskët, Shqiptarët”

1989 “Etruskishtja gjuhë e gjallë” etj.

Nermin Vlora Fallaschi u nda nga jeta në San Salvador, më 28 nëntor 2004, duke lënë një pasuri shkrimesh me vlera të jashtëzakonshme. / KultPlus.com