Kori i Filharmonisë nis sezonën 2024/2025, dirigjenti Tatarchevski sjellë koncert me repertor sfidues

Vjollca Duraku
Foto: Arben Llapashtica

Një repertor komplet premierë, ka përshkuar koncertin e mbrëmshëm të Korit të Filharmonisë së Kosovës, i cili u dha nën drejtimin e dirigjentit Sasho Tatarchevski, në Kishën “Shën Ndou”, koncert ky që njëherit shënoi edhe hapjen e sezonit 2024/2025, shkruan KultPlus.

Ishte e para vepra e Arvo Pärt- “Da pacem domine” që “ftoi” anëtarët e korit të futeshin në sallë, për të mbajtur koncertin me vepra të padëgjuara më parë. Renditja e pjesëtarëve të korit rreth e përqark sallës dhe audiencës përbënte një interpretim interesant akustik, që përveq një stili interpretues krijoji afërsi dhe lidhshmëri të madhe mes interpretuesve dhe publikut.

Pozicionimi i koristëve ndryshonte në një mënyrë krejt të natyrshme fluide nga vepra në vepër. Ndërsa zëri i tyre herë i ndarë në grupin e grave, e herë në të burrave, shpesh kombinohej për të dhënë maksimumin në një interpretim të përbashkët shpërthyes. Secila notë në këtë mbrëmje shpërfaqte një rrëfim, i cili përmes një kurioziteti të madh përthithej prej secilit pjesëmarrës.

Vepra “O magnum Misterium” e kompozitorit Hajrullah Syla u dha nën përcjelljen e tingujve të violonçelos, me të cilin performoi Antonio Gashi. Tingujt misterioz nga ky interpretim të ftonin pa nda në thellësi të veprës. Kurse lëvizjet skenike të dirigjentit Tatarchevski paraqitnin përmbajtje artistike e cila shprehej përmes gjuhës trupore, që bartej në kor, dhe prej andej në audiencën që qëndronte përballë tyre.

Ndërsa, vepra e Benjamin Britten “A hymn to the virgin”, ndau korin në dy pjesë. Pjesa dominuese e koristëve qëndronin në sallën interpretuese, përderisa një pjesë e tyre u zhvendos në katin e dytë të sallës. Interfetimi i zërave nga lartë-poshtë dhe poshtë-lartë paraqiste një moment sublim që ndërlidhej me vetë veprës dedikuar Virgjëreshës Mari, duke krijuar një imazh të përsosur shpirtëror.

Në koncert vepra e Ralph Vaughan- Williams- “The turtle dove” u dha si  bashkëinterpretim me baritonin Safet Berisha, ndërsa  vepra e Vlastimir Nikolovski- “Svrshuvachka” u soll si bashkëinterpretim nga sopranoja Kaltina Miftari dhe tenori Rizah Jahaj. Kurse vepra e Lorenc Antonit- “Çorapet e burrit” u dha për nderë të 115- vjetorit të lindjes së kompozitorit.

Veprat tjera që u dhanë në këtë mbrëmje ishin të kompozitorëve: Alfred Schnittke- “Three Sacred Hymns”, Manolo Da Rold- “Vi Adoro”, Ola Gjeilo- “Prelude” dhe Henryk Górecki- “Amen”.

Dirigjenti Sasho Tatarchevski u shpreh i lumtur që pati rast të bashkëpunojë me Korin e Filharmonisë së Kosovës, duke besuar që ky bashkëpunim të vazhdoj edhe në të ardhmen.

“Jam shumë i lumtur që e realizuam këtë koncert me njerëz profesional të korit. Me disa prej tyre jam takuar, dhe për disa kam dëgjuar në koncerte dhe ansamble. E kam dëgjuar Korin e Filharmonisë, e di që janë zëra të mahnitshëm me të cilët mund të realizohen programe serioze. Kam përzgjedhur një program që është i larmishëm por që nuk është i lehtë të këndohet. Shpresoj qe edhe audienca ta ketë pëlqyer dhe në të ardhmen të kemi mundësi që ta bashkëpunojmë në ndonjë projekt tjetër, përsëri”, ka thënë dirigjenti Tatarchevski.

Në një prononcim për KultPlus, sopranoja Kaltrina Miftari e cila në koncert u paraqit me një pjesë të veçantë interpretuese përvojën në realizimin e këtij koncerti e quajti fantastike.

Për mua si soliste, bashkëpunimi me dirigjentin Sasho Tatarchevski ishte kënaqësi e veçantë, dhe atmosfera e krijuar me korin e Filharmonisë së Kosovës ishte fantastike. Performanca sot ishte një shembull i bukur se si harmonia dhe uniteti në muzikë mund të ndikojnë në emocione, si për ne si artistë, ashtu si për publikun”, është shprehur Miftari.

Ndërsa sopranoja Elikona Hysaj- Shala u shpreh entuziaste për emocionet të cilat i mori nga publiku në koncertin e natës së mbrëmshme.

“Gjatë provave kemi pasur momente shumë të mira, shumë pozitive me dirigjentin i cili është i jashtëzakonshëm. Me punën e tij ka arritur t’ia rikthej një ngjyrim ndryshe të korit. Prandaj e komplimentoj dirigjentin i cili ka bërë një punë shumë të madhe. Është një eksperiencë shumë e mirë kur të kemi dirigjent të ndryshëm sepse eksperiencat dallojnë prej njëra tjetrës dhe ne arrijmë të ndryshojmë varësisht nga kërkesat e dirigjentëve. Më vjen mirë që sezonin i re e kemi hapur me një dirigjent jo vendorë për arsye që mbrëmjes dhe kalendarit artistik të Filharmonisë së Kosovës t’ia japim këtë freski”, ka përfunduar Hysaj- Shala./ KultPlus.com

Nesër nis festivali i teatrove ‘Gjakovart’

Nesër në Pallatin e Kulturës “Asim Vokshi” në Gjakovë do të nisë festivali i teatrove ‘Gjakovart’, ku do të marrin pjesë gjashtë trupa teatrale nga Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut.

Në një lidhje të drejtpërdrejt me programin “Mirëmengjesi Kosovë” në RTK, përgjegjësja për media e këtij festivali Yllka Lota ka bërë të ditur se tashmë janë kryer të gjitha përgatitjet për edicionin e parë të këtij festival dhe se ai pritet të ngjallë interesim tek publiku gjakovar.

Lota ka bërë të ditur se ky festival fillon nesër dhe do të zgjasë deri më 27 shtator. Festivali do të nisë me shfaqjen e trupës teatrale të Tetovës “Dredhit e Patukut”, me regji të Kushtrim Bekteshit, derisa pjesë e festivalit do të jenë edhe trupa teatrale “Integra” nga Prishtina, teatri “Adriana” nga Ferizaj, teatri ‘Andon Zako Çajupi” nga Korça, teatri i qytetit të Gjilanit dhe teatri ‘Bekim Fehmiu” nga Prizreni.

115 vite nga Kongresi i Elbasanit, ngjarja që shënoi kthesë në historinë e arsimit, shkollës e kulturës shqiptare

Në 2 shtator 1909 nisi Kongresi Kombëtar i Elbasanit, një mbledhje mbarëshqiptare, që mori vendime të rëndësishme për përhapjen e shkollave shqipe dhe të shkrimit shqip.

U thirr me nismën e klubit shqiptar të Selanikut. Morën pjesë si delegatë 35 përfaqësues të klubeve dhe shoqërive shqiptare midis të cileve O. Pojani, Grigor Cilka, Gj. e S. Qirjazi, Mithat Frashëri, Dervish bej Biçaku, Refik Toptani, A. Dakli, H. Ohri, Abdullah Koprëncka, Th. Papapano, N. Kaçori, S. Shuteriqi, Selman Blloshmi etj.

Kongresi vendosi të themelohej në Elbasan, një shkollë e mesme pedagogjike (normale) shqipe me gjashtë klasa, që do të përgatiste mësues për shkollat fillore shqipe dhe do të mbahej me kontributin e të gjitha klubeve dhe shoqërive shqiptare.

U vendos gjithashtu të ngrihej në Korçë shoqëria qendrore shkollore “Përparimi” e cila do të kujdesej për mbajtjen dhe administrimin e shkollës normale, do të punonte për hapjen e shkollave të tjera shqipe, për botimin e librave dhe teksteve shqipe. Në Kongres u kërkua që shoqëria “Përparimi” të njihej zyrtarisht prej qeverisë turke.

Vendimet e Kongresit të Elbasanit i dhanë një hov të mëtejshëm lëvizjes kombëtare./atsh/ KultPlus.com

Sonte nis Festivali i Teatrove, bashkon prodhimet teatrale shqiptare

Sonte do të fillojë Festivali i Teatrove në Ferizaj. Sivjet është edicioni i 54-t i cili do të hapet në teatrin “Adriana” me shfaqjen “Mishi i Egër”.

“Festivali në Ferizaj jo vetëm nga vjetërsia e organizimi, por edhe nga aspekti i konkurrencës është festivali i vetëm mbarë shqiptar që për shumë vite e ruan konkurrencën brenda produkteve të mira teatrore. Është rasti i vetëm që qytetarët e Kosovës dhe jo vetëm kanë mundësi të shohin prodhimet më të mira teatrore”, ka thënë Besim Ugzmajli, drejtori i Festivalit në “Mirëmëngjesi Kosovë” në RTK.

Ugzmajli ka thënë se në planet e tyre është edhe prodhimi i shfaqjes që e ka ekskluzivitetin e premierës për festivalin. Ka njoftuar gjithashtu se Teatri Kombëtar i Shqipërisë, Teatri Kombëtar i Kosovës, Teatri Shqiptar në Shkup, Teatrot e qyteteve në Ferizaj, Prizren, Gjilan e Gostivar do të luajnë në skenën e teatrit “Adriana”. Pjesë e programit janë shfaqjet “Audienca”, “Charles III”, “Kamarja e turpit”; “Tartufi”, “Çifti i hapur”, “Turjela” e “Togeri i inishmorit”.

Si çdo vit edhe sivjet FTF do të përballë opinionet me panelet e diskutimit ndër temat “Teatri dhe lufta”, “Modalitetet e mobilitetit të teatrove shqiptare”.

Nuk do të mungojnë as netët muzikore të cilat mbahen në oborrin e teatrit të qytetit. FTF do të zgjasë deri më 6 shtator.

Nis restaurimi i një prej shtëpive më të vjetra në komunën e Ferizajt

Kanë nisur punimet restauruese në një prej shtëpive më të vjetra në komunën e Ferizajt, shtëpinë e Hasan Fazlisë në Koshare.

Kështu ka bërë të ditur ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku.

Ky aset me vlera të trashëgimisë kulturore karakteristike për arkitekturën e Rrafshit të Kosovës, do të ruhet për brezat e ardhshëm.

Nis sot Java Kulturore Italiane, aktivitete në Tiranë e qytete të tjera

Dashuria ndjehet në ajër dhe Java Kulturore Italiane është këtu! Me këtë moto nisi sot Java e Kulturës Italiane që përkon me festën e Republikës Italiane.

Nga data 2 deri më 8 qershor, më e mira e kulturës italiane do të frymojë jo vetëm në kryeqytet por edhe në disa qytete të Shqipërisë. Nëpërmjet aktiviteteve të larmishme do të kremtohet kjo kulturë kaq e pasur në çdo fushë e disiplinë të saj dhe për të cilën gjithë bota është frymëzuar.

Eventi i ditës së sotme, me rastin e Festës së Republikës Italiane, do të zhvillohet pranë sitit arkeologjik të Butrintit, për të përkujtuar njëqindvjetorin e misionit të parë arkeologjik të Luigi Ugolini-t.

Instituti Italian i Kulturës dhe Ambasada Italiane në Shqipëri, në bashkëpunim me Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit të Shqipërisë dhe me Bashkinë e Sarandës sjellin në Javën Italiane spektaklin e kërcimit “Opera e Puccinit. Voci di donne”, një prodhim i ri nga Artemis Danza.

Shfaqja i kushtohet katër heroinave magjepsëse të kompozitorit Giacomo Puccini: Tosca, Madama Butterfly, Mimì dhe Turandot, në njëqindvjetorin e ndarjes së tij nga jeta. Kuptimi i muzikës Pucciniane kalon nga analiza e marrëdhënies së tij të thellë me botën femërore. Një mesazh i qartë madje edhe nga titujt e zgjedhur për veprat e tij më të famshme. Një kaleidoskop personalitetesh të ndryshme, një univers plot aspekte dhe ndjeshmëri.

Në katër skenat që përbëjnë “Puccini’s Opera”, gjejmë leximin personal të Casadeit lidhur me temën femërore, të vendosur në qendër të një procesi riinterpretimi koreografik, vizual dhe muzikor. Dashuria tragjike, dashuria e penguar dhe e kundërshtuar, dashuria mizore që asgjëson, epshi për zotërim që çon në shkatërrim, jeton në fytyrat, trupat, gjestet e artisteve dhe nuk resht së na bëri të reflektojmë mbi aktualitetin e historive që kanë mallëngjyer publikun e mbarë botës. Krijimi përshkohet nga një atmosferë prekëse, plot tension dhe sugjestion poetik. Partitura orkestrale e Puccinit është në kontrast me tingujt elektronikë të kompozitorëve Luca Vianini dhe Fabio Fiandrini, të cilët ravijëzojnë një hapësirë ​​zanore mbështjellëse dhe nganjëherë apokaliptike. Një kërcim koral, i pasur me impulse dhe pasione, instinktiv dhe herë-herë i egër, që e përdor hapësirën si të ishte vorbull dhe që shfaqet i plotë si simbolikisht, ashtu edhe vizualisht: kërcimet solo të futura brenda kornizash grupi, me një dinamikë të përshpejtuar nga forcat shtytëse, bëjnë që drama dhe pasionet e protagonisteve, të ndjehen fort në trup e në deje./ atsh/ KultPlus.com

Qyteti francez në garë për të qenë Kryeqyteti Evropian i Kulturës

Qyteti francez i Nisës ka nisur garën për të qenë Kryeqyteti Europian i Kulturës në 2028, njoftoi kryebashkiaku i saj Christian Estrosi.

“Ne e kemi bërë kulturën një përparësi të mandatit”, siguroi Estrosi, që sapo ka filluar mandatin e tij të tretë, në një intervistë të botuar në një edicion lokal të së përjavshmes “Le Point”, duke lartësuar në veçanti “pasurinë” e trashëgimisë së qyteti i tij.

Rouen (në veriperëndim), Bourges (në qendër), Clermont-Ferrand (në qendër) dhe Saint-Denis (në rajonin e Parisit) janë tashmë në garë për të qenë, gjithashtu, Kryeqyteti Europian i Kulturës, si Marseja në 2013 ose Lille në 2004.

Nisa tashmë është një kandidate për t’u përfshirë në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s dhe Estrosi siguron se ka “të gjitha shanset për t’u pranuar”.

Për të mbështetur kandidaturën e Nisës për titullin e Kryeqytetit Europian të Kulturës, përfaqësuesi i zgjedhur citon një plan investimi prej më shumë se 100 milionë eurosh për pesë vjet.

“Ky plan përfshin rinovimin e muzeve tona, tri salla të reja të performancës në elemente të shquar të trashëgimisë, rinovimin e Operës, rihapjen e studiove Victorine, por edhe vendosjen e arsimit në arte të ndryshme në 160 shkollat ​​e qytetit” /atsh/ KultPlus.com