Kritikja e shquar holandeze, për romanin e Ag Apollonit: Një kryevepër letrare që ia vlen të shndërrohet në film


Është bërë një vit që kur libri i shkrimtarit Ag Apolloni ‘Një fije shprese, një fije shkrepëse’ është botuar në Holandë, përkthyer nga Jan Jansen, shkruan KultPlus.

Për këtë vepër ka shkruar edhe kritikja e shquar holandeze, Mieke Bal e cila ndër të tjera ka vlerësuar se “Një fije shprese, një fije shkrepëse” është një kryevepër letrare që ia vlen të shndërrohet në film.

“Një dokuroman që me anë të një stili të përmbajtur e rrëfimi të shkurtër rrëfen tmerret e luftës, duke qëndruar pranë përvojave të viktimave dhe njëkohësisht duke shmangur patetikën e tepërt: kjo është dhurata e Ag Apollonit për botën. Është një kryevepër letrare që ia vlen të shndërrohet në film”, shkruan kritikja e njohur holandeze.

Romani dokumentar “Një fije shprese, një fije shkrepëse” i Ag Apollonit, është përshkrim i një vizite të tre shokëve në shtëpinë e nënës Ferdonije, e cila gjatë luftës ka humbur katër djemtë dhe burrin. Linja e parë e këtij romani është udhëpërshkrim dhe mbaron aty ku nis. Mirëpo brenda saj gërshetohen edhe linja të tjera, që shpalosin histori të përndjekjes, shpërnguljes, dhunimit, vrasjeve, masakrave, pritjes dhe vetëvrasjes. Bashkë me historinë e Ferdonijes, rrëfehet edhe historia e nënës Pashkë, e cila pak ditë pasi iu kthyen mbetjet e dy djemve, bëri vetëvrasje. Po ashtu, e bazuar krejtësisht në materiale arkivore, vihet edhe një paralele mes Luftës së Dytë Botërore dhe Luftës së Kosovës, përkatësisht mes kampeve të shfarosjes dhe kampeve të shpërnguljes. Ndërsa, në funksion të plotësimit të mozaikut të tragjedisë kosovare, rrëfehen edhe përvojat personale të tre shokëve, në raport me luftën.

Ky dokuroman (roman dokumentar) flet për dhunën e regjimit serb, për dëbimet dhe djegiet, për spastrimin etnik, për intervenimin ushtarak të NATO-s, për personat e pagjetur, për një dorëshkrim të humbur dhe një tragjedi të gjetur, për peshën e pritjes dhe rëndësinë e shpresës./ KultPlus.com

Ag Apolloni ftohet në Hagë për ta promovuar romanin e tij

Botuesi holandez i romanit “Një fije shprese, një fije shkrepëse”, në bashkëpunim me Ambasadën e Kosovës në Holandë, me rastin e 15-vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, do të organizojnë promovimin e romanit dokumentar të Ag Apollonit në Hagë, ku pritet të marrin pjesë personalitete të rëndësishme shqiptare dhe të huaja.

Romani që dokumenton krimet gjatë luftës në Kosovë, “Një fije shprese, një fije shkrepëse” (2020), më 17 shkurt do të promovohet në Hagë. Botuesi holandez, në bashkëpunim me Ambasadën e Kosovës në Holandë, kanë ftuar në Hagë shkrimtarin Ag Apolloni për ta promovuar romanin e tij dokumentar të përkthyer holandisht nga Jan Jansen. Lajmin e ka bërë të ditur shtëpia botuese Bard Books, pasi ka marrë ftesën nga botuesi Richard van den Brink dhe ambasadori kosovar në Holandë, Dren Doli.

Haga njihet si kryeqyteti i drejtësisë në botë, dhe aty vite më parë është gjykuar edhe kasapi i Ballkanit, Sllobodan Millosheviq. Promovimi i këtij romani në Ditën e Pavarësisë së Kosovës është domethënës, sepse ky është një roman dokumentar që me fakte dhe stil rrëfen krimet që ka bërë regjimi i Millosheviqit në Kosovë. Romani flet për tragjedinë e Ferdonije Qerkezit, e cila gjatë luftës ka humbur katër djemtë dhe burrin. Bashkë me këtë linjë, rrëfehet edhe historia e Pashkë Markut, e cila pak ditë pasi iu kthyen mbetjet e dy djemve, bëri vetëvrasje. Po ashtu, e bazuar krejtësisht në materiale arkivore, vihet edhe një paralele mes Luftës së Dytë Botërore dhe Luftës së Kosovës, përkatësisht mes kampeve të përqendrimit dhe kampeve të shpërnguljes. Ky dokuroman (roman dokumentar) flet për dhunën e regjimit serb, për dëbimet dhe djegiet, për spastrimin etnik, për intervenimin ushtarak të NATO-s, për personat e pagjetur, për një dorëshkrim të humbur dhe një tragjedi të gjetur, për peshën e pritjes dhe rëndësinë e shpresës.

Romani “Një fije shprese, një fije shkrepëse”, i botuar para tre vjetësh në gjuhën shqipe, tashmë është botuar edhe në holandisht, ndërsa është në proces botimi në anglisht dhe gjermanisht. Ag Apolloni (1982) është shkrimtar dhe profesor në Universitetin e Prishtinës. Gjatë viteve 2010-2012, ka qenë kryeredaktor në revistën letrare “Jeta e Re”, ndërsa nga viti 2013 është kryeredaktor i revistës për studime kulturore “Symbol” (anëtare e rrjetit të revistave evropiane Eurozine), ku ka realizuar intervista me personalitete të njohura letrare e kulturore, si: Linda Hutcheon, Jonathan Culler, Gottfried Helnwein, D. M. Thomas, Javier Cercas, Mieke Bal, Hans Bertens, Rita Dove, David Damrosch, Stanley Fish etj. Është autor i katër romaneve (Ulurima e Ujkut, Zazen, Një fije shprese, një fije shkrepëse dhe Kësulëkuqja, përrallë për të rritur), si dhe i disa librave me studime letrare, ese, drama dhe poezi. Krijimtaria e tij është vlerësuar nga kritika shqiptare dhe ajo e huaj. Veprat e tij janë përkthyer në disa gjuhë dhe janë shpërblyer me disa çmime. / KultPlus.com