Evropia ‘epiqendra’ e lumturisë, top 10 vendet më të lumtura në botë

Çfarë e bën një vend të lumtur? A është aksesi në kujdes shëndetësor cilësor, jetëgjatësi e lartë, stabilitet financiar, liri, lidhje sociale apo një kombinim i gjithçkaje? Dhe si mund të bëni renditjen e një cilësie që është pothuajse e pamundur të përcaktohet në mënyrë sasiore?

Kjo është një sfidë që Raporti Botëror i Lumturisë ka marrë përsipër gjatë nëntë viteve të fundit, duke u mbështetur në një larmi të gjerë të dhënash – veçanërisht në Sondazhin Botëror të Gallup – për të përcaktuar se si renditet çdo vend në mbarë botën kur bëhet fjalë për lumturinë, apo çfarë raporti i quan “vlerësime mesatare të jetës kombëtare”.

Përveç marrjes në konsideratë të të dhënave të zakonshme, ekipi këtë vit rishikoi efektet e COVID-19 në cilësinë e jetës së njerëzve, duke marrë parasysh gjithçka nga shëndeti mendor dhe ndërveprimi social deri te siguria e punës dhe reagimi i qeverisë ndaj pandemisë.

Gjetjet e tyre vënë në pah vendet që jo vetëm u ofrojnë banorëve të tyre një jetë të lumtur dhe me cilësi të lartë, por gjithashtu u kanë ofruar mirëqenie qytetarëve të tyre gjatë gjithë epokës së trazuar COVID-19.

Finlanda, Islanda, Danimarka, Zvicra, Holanda, Suedia, Gjermania, Norvegjia dhe Zelanda e Re konsiderohen të jenë top 10 vendet më të lumtura në botë. /KultPlus.com

The Tor at Waiake beach in Torbay on Auckland's North Shore, with moored boats and dog walker, evening
(PHOTO: Getty Images)

Norvegjia, shteti me cilësinë më të mirë të jetës në botë

Norvegjia është votuar si vendi më i mirë në botë për cilësinë e jetës sipas renditjes më të fundit të Indeksit të Zhvillimit Njerëzor (HDI) të Kombeve të Bashkuara. As Britania e Madhe ose SH.B.A. nuk hynë në dhjetëshen e parë, ndërsa Norvegjia ka qëndruar në vendin e parë për disa vjet. HDI rendit një vend në varësi të jetëgjatësisë së tij, viteve të pritshme të shkollimit, viteve mesatare të shkollimit si dhe të ardhurave bruto ndërkombëtare (GNI).

Për Norvegjinë, jetëgjatësia e saj është më e larta nga 189 vendet në indeks, me një mesatare prej 82.4 vjet. Ndërkohë, Britania e Madhe ishte 81.3 vjet, dhe SHBA ishte 78.9. Duke dalë në vendin e dytë renditet Republika e Irlandës (ROI) me një jetëgjatësi mesatare prej 82.3 – një vend më i lartë se HDI i vitit 2019. Në vendin e tretë pas Irlandës ishte Zvicra e ndjekur nga: Hong Kong; Islanda; Gjermania; Suedi; Australi; Hollanda dhe Danimarka. Mbretëria e Bashkuar u rendit në vendin e 13-të me SHBA në të 17-tin. Ndërkohë, në vendin e 189 ishte Nigeria me një jetëgjatësi mesatare prej 62.4 dhe një numër mesatar i viteve në arsim 2.1.

Duke diskutuar Raportin e Zhvillimit Njerëzor që u botua më 15 dhjetor, Kombet e Bashkuara thanë se:

“Raporti i Zhvillimit Njerëzor 2020 (HDR) dyfishon besimin se agjencia dhe fuqizimi i njerëzve mund të sjellë veprimin që na nevojitet nëse duam të jetojmë në ekuilibër me planetin në një botë më të drejtë.

Kjo tregon se ne jemi në një moment të paparë në histori, në të cilin aktiviteti njerëzor është bërë një forcë dominuese që formon planetin. Këto ndikime ndërveprojnë me pabarazitë ekzistuese, duke kërcënuar ndryshime të konsiderueshme të zhvillimit. Asgjë tjetër përveç një transformimi të madh – në mënyrën se si jetojmë, punojmë dhe bashkëpunojmë – nuk është e nevojshme për të ndryshuar rrugën në të cilën po ecim. Raporti eksploron mënyrën e fillimit të këtij transformimi.

Ai shton, “Kriza e klimës. Shembja e biodiversitetit. Acidimi i oqeanit. Lista është e gjatë dhe po rritet më gjatë. Aq sa shumë shkencëtarë besojnë se për herë të parë, në vend që planeti të formojë njerëzit, njerëzit me vetëdije po e formojnë planetin. Kjo është Antropoceni – Epoka e Njerëzve – një epokë e re gjeologjike. ‘ Më pas u arrit në përfundimin se, ndërsa kriza e vazhdueshme shëndetësore tërhoqi vëmendjen e botës këtë vit, kriza të tjera të tilla si ndryshimi i klimës, vazhdojnë të japin pjesën e saj. / KultPlus.com

Norvegjia ndalon shitjen e alkoolit gjatë natës

Qeveria norvegjeze njoftoi sot ndalimin e shitjes së alkoolit gjatë natës, si edhe uli kufirin në tubimet private, duke synuar frenimin e rritjes së mprehtë të rasteve të COVID-19.

Që nga e premtja, shitja e alkoolit do të ndalohen nga mesnata dhe restorantet e baret nuk do të lejohen të pranojnë klientë të rinj pas orës 22:00.

“Ne po shkojmë në drejtim të gabuar”, tha kryeministrja Erna Solberg në parlament.

“Komunat ose qytetet me norma shumë të larta infektimi duhet të marrin në konsideratë masa të tilla si mbylljen e qendrave të stërvitjes, pishinat, bibliotekat dhe muzetë”, shtoi  ajo.

Kufiri aktual i 50 personave për tubime private u ul në 20 vetë, duke filluar nga e hëna.

Banorëve u është kërkuar që të kufizojnë kontaktet e tyre shoqërore dhe të qëndrojnë në shtëpi sa më shumë që të jetë e mundur, duke përfshirë shmangien e udhëtimeve jothelbësore në familje.

Norvegjia, një vend me 5,3 milionë banorë, ka regjistruar rreth 22 000 raste infektimi dhe 282 vdekje të lidhura me virusin./ atsh/ KultPlus.com

Kur kanë shumë fruta, norvegjezët i vendosin jashtë oborrit që kalimtarët të shërbehen me to

Kualiteti i jetës ndryshon nga vendi në vend, dhe në këtë pikë, norvegjezët dihet që qëndrojnë shumë mirë, shkruan KultPlus.

Një detaj se si janë edhe shumë socialë me njëri tjetrin, është vjelja e pemëve. Kur pemët u sjellin norvegjezëve shumë fruta, ata i varin ato jashtë oborrit, në mënyrë që kalimtarët të mund të shërbehen me to. Nuk është çudi pse Norvegjia njihet si vend i mirëqenies sociale./KultPlus.com

Norvegjia prezanton listën e ngushtë për Oscars, në garë edhe filmi i Izer Aliut

Norvegjia ka publikuar tre filmat të cilët janë në garë nga ky shtet për Oscars të këtij viti. Ndër këta filma është edhe filmi “Hunting Flies”, i regjisorit shqiptar Izer Aliu, shkruan KultPlus.

Lista është publikuar nga Qendra e Kinematografisë së Norvegjisë, aty ku janë publikuar edhe dy filmat e tjerë që janë në garë me filmin e shqiptarit Aliu, siç janë: “Thelma” me regji të Joachim Trier dhe “Jorunn” nga Myklebust Syversens. Këta janë kandidatët për Oscars së këtij viti, ku njëri nga ta do ta përfaqësoj Norvegjinë.

Rikujtojmë se Izer Aliu, së fundi fitoi çmimin si regjisori më i mirë në ceremoninë e Amandas Awards në Norvegji ndërsa tashmë është në përgatitje të filmit tjetër të ri me një kastë aktorësh nga Kosova dhe jo vetëm./KultPlus.com