Nga Italo Elmo
Grupi hulumtues “Nusja arbëreshe”, pas një pune kërkimore në teren të iniciuar nga Loredana Molinari dhe vajza e saj Emilia – meritë e tyre edhe përfshirja e njërëzve të tjerë dhe njohurive të tyre në projekt – ia doli të vinte në skenë, për xhirime video dhe fotografike, ritet e lashta të dasmës të Cervicatit, të cilat përdoreshin deri në disa kohë më parë.
Një performancë vizuale etnografike e nivelit të lartë dhe një mundësi për të zbuluar dinamikën magjepsëse të shoqërisë tradicionale të vendit dhe gjithashtu një pikë referimi për grupet e tjera kërkimore në Arbëri.
Meritë e grupit kërkimor “Nusja arbëreshe” që në frymën e jetës komunitare të “lagjes” (gjitonisë), në fakt kanë zbatuar atë unitet fizik dhe simbolik të transmetimit të njohurive tradicionale, takimeve dhe shkëmbimeve të sendeve në një vend të kufizuar, në një shesh të vogël ku gratë dhe burrat takoheshin për t’u lartësuar, me rastin e dasmës së vajzës së fqinjit, duke vendosur lidhje të qëndrueshme solidariteti për këtë rast dhe ku trashëgimia gojore u transmetua nga një brez në tjetrin.
Hulumtimi në terren i grupit “Nusja arbëreshe” shkon përtej inskenimit të thjeshtë të dasmës së komshies. Ajo merr vlerë antropologjike sepse në njësinë fizike, në një rreth dhe në një hapësirë të hapur (sheshi) të Cervicatit, kemi qenë dëshmitarë të marrëdhënieve të ndërlidhjes apo veprimit të përbashkët si dhe solidaritetit mes familjeve që kanë karakterizuar jetën shoqërore të shqiptarëve në Itali, veçanërisht lidhjet emocionale me rastin e një martese që gjeneron në marrëdhëniet midis anëtarëve të grupit, lidhje emocionale që arrijnë dhe ndonjëherë tejkalojnë, të njëjtat lidhje farefisnore.
Kur Emilia Lanzillotta dhe mamaja e saj Loredana Molinari, të cilën e falënderoj përjetësisht, më propozuan të nisja një kërkim serioz për veshjet tradicionale, për ritet e dasmës në atë vend, u gëzova, sepse më në fund po takohesha me njohuritë e një komuniteti, takova Maestro Florindo Lanzillotta dhe krijimet e tij të shkëlqyera, në një udhëtim nëpër kohë, ku stili ishte i pagabueshëm, i saktë, i saktë.
Falë tyre më pas takova Grupin “Nusja arbëreshe”; njerëz të shkëlqyer dhe njohuri të jashtëzakonshme që kanë favorizuar rinovimin e marrëdhënieve mes nesh dhe historisë, mes nesh dhe territorit, nëpërmjet metodës filologjike dhe me synimin për të ilustruar ritet e lashta të dasmës në shoqërinë tradicionale të Cervicatit.
Unë u jam thellësisht mirënjohës të gjithëve: Maria Teresa Puzzo, Vincenza Coppolillo, Irene Puzzo, Vera Coppolillo, Marilena Carnevale, Gianna Maritato, Rosaria Carnevale, Romana Veltri, Clara Damis, Adriana Cairo, Simona Licirsi, Emilialintaari, Lan; fëmijët: Marta Cozzolino, Nikolas Carnevale;
Figurat meshkullore: Luigi Lanzillotta, Giampiero Falbo dhe Florindo Lanzillotta; jashtë grupit: Anna Maria Carnevale, Fausta Fata dhe Pierina Mungo.
Shumë e rëndësishme dhe domethënëse ishte edhe pjesëmarrja e administratës komunale të Cervicatit, e pranishme që nga fillimi, deri në fund të skenave dhe më tej, me kryetarin Dr. Gioberto Filice dhe nënkryetarin e komunës, Vincenzo Falbo.
Një falenderim i veçantë për videografin Gino Cuccaresi dhe bashkëshorten e tij dashamirës të San Giorgio Albanese që xhiruan të gjitha skenat me pajisje profesionale.
Në fund falenderoj të gjitha gratë që kanë përgatitur në frymë solidariteti një shuplakë të pasur me mijëra gjëra, të cilat së bashku me verën e bekuar të këtij territori kanë forcuar dhe konsoliduar miqësi të rëndësishme për trupin dhe shpirtin. / KultPlus.com
