Poezia

Octavio Paz

Përse kraharorin sërish ma prek?
Dhe vjen në heshtje fshehtas e armatosur,
porsi luftëtarët që përvidhen në qytetin e fjetur;
gjuhën ma djeg me buzët e tua, oktapod,
dhe m’i ngjall furishëm harbimet,
e këtë ankth të pafundmë
që ndez flakë gjithçka që prek
dhe gjithçkaje ia ngjiz
lakminë e mugët.
Bota epet dhe shkrihet
Si metali në zjarr.
Ndër rrënojat e mia, ngrihem unë,
Vetmitar, lakuriq, i shkretë,
Mbi shkrepin madhështor të heshtjes,
si ndonjë luftëtar i vetmuar
përballë bujtësve të padukshëm.
E vërtetë kaq përvëluese,
përse më nxit vallë?
Të vërtetën tënde s’e honeps dot,
as pyetjen tënde të pakuptimtë.
Përse vallë kjo luftë shterpë?
Njeriu është krijesë e paaftë për të të ngërthyer,
lakmi që veç etja shlyen,
flakë që përpin gjithë buzët,
shpirt që nuk gjallon në asnjë formë
e çdo formë prapëseprapë përcëllon
me zjarrin e fshehtë të pashuar.
Megjithatë ti ngulmon, lot qesëndisës,
brenda meje ngre perandorinë tënde djerrinë.
Lartësohesh nga humnerat e mia,
nga qendra e paemër e qenies time,
ushtri, baticë detare.
Rritesh, më mbyt etja jote,
Dëbon zgjedha jote,
gjithçka që nuk epet
ndaj tërbimit të shpatës tënde.
Veç ti jeton brenda meje,
Ti, lëndë e furishme e paëmërtueshme,
lakmi nëntokësore, përçartëse.
Kraharorin ma godasin shajnitë e tua,
zgjohesh nga prekjet e mia,
ballin ma ngrin
dhe sytë m’i bën profetikë.
Përkap botën dhe të prek ty,
lëndë e paprekshme,
njësim i shpirtit dhe trupit tim,
e kundroj kacafytjen që luftoj
dhe dasmën time tokësore.
Sytë m’i mjegullojnë pamjet e kundërta,
E sakaq këto pamje mohohen
nga të tjera syresh, më kuptimplota,
belbëzim përvëlues,
ujëra që mbyten nga terrim uji të dendur.
Në errësirën e vet të lagësht, jetë dhe vdekje,
prehje dhe lëvizje, janë e njëjta gjë.
Ngulmon, ngadhënjyese,
ngase unë gjalloj vetëm falë gjallimit tënd,
dhe goja e gjuha ime qenë ravijëzuar
veç për të shprehur frymën tënde
dhe rrokjet e tua të fshehta, fjalë
e paprekshme dhe despotike,
thelb i shpirtit tim.
Je thjesht një ëndërr,
Por krejt bota ëndrron ngërthyer brenda teje
dhe heshtja e saj gjen shprehje në fjalët e tua.
Kur has kraharorin tënd
Unë kam cekur skajin elektrizues të vetë jetës,
mugëtirën e përgjakur
ku puqen goja mizore e dashuruar,
akoma e etur për të rrënuar gjithçka që dashuron
dhe për ta jetuar sërish gjithçka që ka shkatërruar,
me botën e pandjeshme
e gjithmonë të njëjtë me vetveten,
ngaqë asnjëherë nuk ka ditur të ndalet
as ta humbasë kohën me çfarë ka ngjizur.
Merrmë në vetminë tënde,
shpjermë në ëndrrat e tua,
merrmë, nëna ime,
zgjomë tërësisht,
lejoma fanitjen e ëndrrës tënde,
me vaj m’i njom sytë,
për ta njohur veten time, kur të të njoh ty.

Përktheu nga spanjishtja: Elvi Sidheri. / KultPlus.com

Mes vajtje-ardhjesh

Octavio Paz

Përktheu: Elvi Sidheri

Mes vajtje-ardhjesh dita mëdyshet,
e dashuruar me tejdukshmërinë e vet.

Mbrëmja rrotullake shndërrohet në gjire detare:
ndër baticat dhe zbaticat e saj të paqta bota luhatet.

Gjithçka është krejt e dukshme, gjithçka sidoqoftë tejet bishtnuese,
gjithçka kaq afër, gjithçka e pakapshme.

Letrat, libri, gota, lapsi
shullehen nën hijen e emrave të tyre.

Ta fshikullosh kohën, që në faqen time përsërit me ngulm
të njëjtën rrokje kokëfortë përgjakje.

Teksa drita e përvijon murin shpërfillës
në një teatër të shajnitur shëmbëlltyrash.

E pikas papritmas veten në zemrën e një syri;
ndonëse ai nuk më shikon, sepse e shikoj unë veten të
ravijëzuar në atë vështrim.

Çasti ndërkaq tretet. Pa u çapitur fare
nuk i resht unë ecejaket: jam një prehje mirëfilli./ KultPlus.com

Picture of Mexican poet and writer Octavio Paz (L), 1990 Nobel Prize in Literature, conversing through a mirror with Argentine-born French novelist and journalist Hector Bianciotti at Gallimard publishing house, Paris, in 1980 . AFP PHOTO / MICHELE BANCILHON (Photo by MICHELE BANCILHON / BANCILHON / Michele Bancilhon via AFP)

Dëgjomë siç dëgjohet shiu

Poezi nga Octavio Paz

Përktheu: Beti Njuma

Dëgjomë siç dëgjohet shiu
as vëmendshëm as shkujdesur,
hapa të lehtë, rigon,
uji që është ajër, ajri që është kohë,
dita që s’ka të perënduar,
nata që ende s’troket,
shëmbëllesa të mjegullës,
me të marrë kthesën,
shëmbëllesa të kohës,
në hark të kësaj prehjeje,
dëgjomë siç dëgjohet shiu,
pa dëgjuar, mbaj vesh ç’them,
duke fjetur por me të pesë shqisat zgjuar,
me sytë hapur thellë brenda teje,
bie shi, hapa të lehtë, shushurimë rrokjesh,
ajri dhe uji, fjalë që s’rënden:

ajo që ishim dhe jemi,
ditët dhe vitet, ky çast,
kohë e pavlerë, pikëllim i pamatë,
dëgjomë siç dëgjohet shiu,
llamburin asfalti i lagësht,
avulli ngjitet lart, arratinë merr,
nata shpaloset dhe më kundron,
je ti dhe trupi yt i avullt,
ti dhe shëmbëlltyra jote e natës,
ti dhe flokët e tu, rrufe e ngadaltë,
rrugën përshkon dhe në ballë më vërshon,
hapa të njomë mbi qepallat e mia,

dëgjomë siç dëgjohet shiu,
llamburin asfalti, ti rrugën përshkon,
është mjegulla endacake nëpër natë,
është nata e përgjumur në shtratin tend,
është fëshfërima e hukamës tënde,
gishtat e tu të lagësht njomin ballin tim,
gishtat e tu të zjarrtë djegin sytë e mi,
gishtërinjtë e tu të ajërt hapin qepallat e kohës,
burim vizionesh e ringjalljesh,
dëgjomë siç dëgjohet shiu,
vitet ikin, çastet kthehen,

a i dëgjon hapat e tu në dhomën ngjitur?
jo këtu as atje: i dëgjon,
në një kohë tjetër që e tashmja është,
dëgjo hapat e kohës,
trillues hapësirash pa vlerë të askundit,
dëgjo shiun që rrjedh mbi tarracë
tash nata më pus është nën korije,
mes gjethesh rrufeja ka gjetur strehë,
kopsht i mugët që rravgon,
– hyr, hija jote mërtis këtë faqe. / KultPlus.com