Opera “Nusja e shitur” erdhi premierë në skenë në vitin 1956. Teatri Kombëtar i Operës dhe Baletit shkruan se 65 vite më parë, më datë 19 maj 1956, trupa artistike shfaqi premierën e operës “Nusja e shitur”.
“Kjo ishte opera e tretë e vënë në skenën shqiptare”, shkruan teatri, që ka publikuar dhe foto nga opera e vitit 1956.
TKOB shprehet se vepra është e kompozitorit Bedrich Smetana, dirigjent Mustafa Krantja, regjisor Milada Jeraskova, piktor Hysen Devolli, mjeshtër kori Kostandin Trako, koreograf Bohumil Çegan, ndërsa ka publikuar dhe emrat e artistëve në role.
Më herët në datë 18 maj, Teatri Kombëtar i Operës dhe Baletit shkruante se shkëlqeu në rol artistja Maria Kraja. “Shkëlqen në veçanti Maria Kraja në rolin e Marzhenkës, si për mjeshtrinë e zërit të saj të kulluar dhe plot sentiment, ashtu dhe për interpretimin e rolit që i është besuar. Kujtojmë sot në prag të përvjetorit të operës “Nusja e shitur” të kompozitorit çek Bedrich Smetana, artikujt dhe vlerësimet e kohës, për Maria Krajën, mjeshtren e vokalit operistik shqiptar, pas interpretimit të rolit kryesor në këtë vepër”, shkruante teatri.
Maria Kraja (Zarë, 24 shtator 1911 – Tiranë, 21 nëntor 1999) ka qenë arsimtare dhe këngëtare lirike shqiptare. Me themelimin e TOB, Marie Kraja bëhet ndër solistet e para. Së bashku me plejadën e parë të këngëtarëve shqiptarë, Tefta Tashko Koço, Kristaq Antoniu, Mihal Ciko, Jorgjie Truja, etj, Maria Kraja interpreton në rolet kryesore të veprave të para operistike shqiptare, si “Mrika”, “Lulja e Kujtimit”, si dhe të një sërë veprash të huaja si “Rusalka”, “Ivan Susain”, “Nusja e shitur”, “La Traviata”, “Jollanda”, “Dasma e Figaros”, etj. / KultPlus.com
Antonio Lucio Vivaldi lindi më 4 mars 1678 në Venecia, Itali. Mësoi violinën nga babai i tij Xhovani Batista (Giovanni Battista) që punonte si berber.
Lista e kompozimeve rralla të realizuara nga Antonio Vivaldi përfshin dhe operën “Skënderbeu”.
Shfaqja e parë e kësaj opere u realizua në Teatro de la Pergola në Firence të Italisë më 22 qershor 1718. Ajo përuroi rihapjen për publikun të këtij teatri. Libreti u shkrua nga Antonio Salvi, libretisti i preferuar i Dukës së Toskanës, Ferdinando de’ Medici, nga familja e njohur e Mediçëve.
Ngjarjet zhvillohen në muret e Krujës në rrethimin e parë të saj në 1450, ndërsa qyteti është i rrethuar nga trupat turke që drejtohen nga sulltan Murati. Ushtarët otomanë kapin rob Donikën, ndërsa Skënderbeu i shqetësuar rrëmben vajzën e sulltan Muratit duke menduar që konflikti të zgjidhej me këmbimin e dy robëreshave. Në fund Skënderbeu e çliron vetë Donikën e tij me trimëri dhe kritikët mendojnë se ka Vivaldi ka dhënë me këtë opera triumfin e dashurisë dhe burrërisë shqiptare.
Si shikohet subjekti është melodramatik, ku nuk mungojnë intrigat dhe zgjidhjet “Deus ex machina”, karakteristike për artin barok të kohës. Në fakt është një Skënderbej tjetër nga ai që jemi mësuar të shikojmë në artin shqiptar.
Në artin europian të kohës nuk ishte fort i rëndësishëm epizmi i karaktereve sesa lirizmi dhe fryma kalorësiake e kohës. Fakti që Vivaldi zgjodhi Skënderbeun si subjekt të operës për këtë rast të rëndësishëm, konfirmon ndikimin që kishte ende në Europë heroi ynë kombëtar pothuajse 300 vjet pas vdekjes së tij. Ai ishte përfytyruar gjithmonë si një hero europian , “mik i virtytit dhe jo i fatit” si shprehej dhe vet Skënderbeu në letrën e tij të famshme dërguar Ferdinantit të Napolit.
Vivaldi është pa dyshim një nga kompozitorët më të mëdhenj italianë dhe në kurrikulumin e tij rezultojnë mbi 500 koncerte (210 prej të cilave ishin për violinë ose violonçel) 46 opera, sinfoni, 73 sonata, muzikë dhome ( disa sonata për fyell) si dhe Muzikë të Shenjtë. Vepra e tij më e famshme është “Katër Stinët”, kompozuar në vitin 1723.
Në thelb, ajo ishte si një poemë për natyrën, ku ai u mundua të realizonte tingujt e katër stinevë. Pranvera është një pjesë, që shpesh përdoret për ceremoni të rëndësishme dhe vazhdon të konsiderohet një nga perlat e muzikës klasike. / KultPlus.com
Sopranoja e mirënjohur, Elbenita Kajtazi ka marrë një iniciativë të re, e cila do të jetë pasurim kulturor për zhanrin e operës, shkruan KultPlus.
Nëpërmjet një video të publikuar në kanalin ‘YouTube’ sopranoja e cila vepron qe 7 vite në Gjermani ka dhënë detaje për iniciativën e saj më të re me emër “Opera në gjuhën shqipe”.
Nëpërmjet hapjes së një llogarie me këtë emër në këtë rrjet social, ajo ka vendosur të ndaj në gjuhën shqipe historinë e çdo roli që ajo deri më tani e ka jetësuar.
“Më ka ardhur një ide që historitë dhe shpjegimet e të gjitha roleve të cilat i këndoj, i performoj, i mësoj dhe studioj t’i ndaj me juve”, shprehet përgjatë videos Elbenita Kajtazi.
Iniciatorja e kanalit “Opera në gjuhën shqipe”, tutje ka rrëfyer se si kjo ka ardhur edhe për studentët e muzikës në kuadër të Universitetit të Prishtinës, të cilët kanë shumë pak material rreth historive të operës në gjuhën tonë.
“Unë kam studiuar në Prishtinë dhe e di se sa mungesë ka për përkthime të gjuhës shqipe të operave që janë jashtëzakonisht me rëndësi për të gjithë studentët e muzikës, e sidomos ata që studiojnë solo-këndimin”, ka thënë Kajtazi.
Elbenita ka theksuar se parasheh të bëj publikimin në gjuhën shqipe të dy historive të operave për çdo muaj në këtë kanal të “YouTube”.
Poashtu ajo ka thënë se iniciativa e saj nuk do të mbes vetëm me këtë formë komunikimi, por do të zgjerohet edhe nëpërmjet emailit që e ka krijuar. Në këtë formë, ajo do të jetë e hapur për idetë, pyetjet dhe dëshirat e punës së përbashkët me studentë dhe artdashës.
Vjena, kryeqyteti i Austrisë, luajti një rol me rëndësi në kulturën e shumë popujve që ishin në përbërjen e monarkisë Austriake, por edhe të popujve të tjerë të kontinentit.
Shqiptarët, si popull i vogël, por me kulturë të lashtë, ishin gjithnjë pikë interesimi e shumë shkencëtarëve evropianë, ku dallohen në veçanti ata nga hapësira gjermano- folëse. Këtu duhet përmendur dokumenti i vjetër me fjalë të shkruara nga shqipja, fjalori i gjermanit Arnold Von Harfit para pesë shekujsh, i cili merret si njëri nga burimet e vjetra të gjuhës shqipe.
Vjena duke qenë si qendër e kulturës dhe politikës evropiane, edhe shqiptarët ishin të interesuar për shkollim në universitetet austriake e veçanërisht në UN-Vjenës, si njëri nga më të njohurit jo vetëm në Evropë.
Ndjenja e miqësisë e shprehur nga vendasit ndaj kulturës e historisë shqiptare bëri që Vjena të jetë një qendër me peshë në historinë tonë dikur dhe në historinë tonë më të re.
Emra të njohur të shkencës kanë ndihmuar edhe në shumë fusha hulumtuese rreth gjuhës, kulturës dhe etnisë shqiptare.
Njëri nga këta, pa dyshim, është Norbert Jockli, albanolog dhe Franz Nopca, ndër të parët themeltarë të albanologjisë si shkencë. Veprimtari i njohur Dr. Gjergj Pekmezi me iniciativën e tij në Institutin e Orientalistikës së Vjenës hapi katedrën e gjuhës shqipe (viti 1903) njëra nga të parat në Europë dhe në botë, ku do studiohej gjuha shqipe. Ai ishte edhe nga të parët ligjërues të gjuhës shqipe në UN-e Vjenës deri në vitin 1938.
Në dhjetëvjetëshit e parë të shekullit të kaluar në Vjenë studionin e vepronin shumë intelektualë shqiptarë ndër ta figura të njohura të kulturës e shkencës shqiptare.
Në atë kohë ata ishin të organizuar kryesisht në shoqërinë “Albania”. Emra që kanë lënë gjurmë në historinë tonë si: Eqrem Çabej, Hil Mosi, Lasgush Poradeci, Aleks Buda, Aleksander Moisiu, Nush Bushati, Fuad Asllani, Jani Basho, Raku Buda, Remzi Baçe, Safet Butka, Gjovalin Gjadri, Kristë Maloki e shumë të tjerë.
“Albania” e Vjenës krahas shoqërive simotra nga Bukureshti, Stambolli, Bostoni, Kajro etj. do të ketë një rol historik në formësimin e kombit shqiptar dhe aspiratave kombëtare. Kjo shoqëri studentore mblidhte rreth vetes studentët shqiptarë ( rreth tridhjetë), por edhe atdhetarët e miqtë tjerë në aktivitetet me rëndësi kombëtare.
Dy vjet pas formimit të shoqërisë studentore “Albania” , në mars të vitit 1920, kjo merr vendim për nxjerrjen e revistës së saj “Djalëria”, numri i parë i së cilës e sheh dritën në prill të po atij viti. Tani e më shumë se nëntëdhjetë vjet më parë, kjo revistë përhapi dije, informata nga kultura, nga jeta e studentëve në Vjenë, pjesë letrare, ide të zhvillimit ekonomik sipas modelit të zhvilluar të shteteve evropiane
Pa dyshim revista “Djalëria” u bë tribunë e botimeve të studiuesve shqiptarë, por edhe e të tjerëve. Pas gati një shekulli, kur në kohën e lindjes së revistës së ,”Djalërisë” studionin në Vjenë disa dhjetëra studentë shqiptarë, tani numri i tyre është diku rreth 700 student në të gjitha drejtimet.
Shpata dhe përkrenarja origjinale e heroit tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, janë në Vjenë dhe ende nuk mund të ekspozohen në muzeun Historik të Tiranës. Është e vështirë që një gjë e tillë edhe të ndodhi pasi nuk është e lejuar nga drejtuesit e muzeut të Artit të Historisë në Austri, ku janë armët origjinale të Skënderbeut. Këto pjesë origjinale të kryetrimit tonë qëndrojnë këtu prej më shumë se 300 vjetësh.
Aleksandër Moisiu, (2 prill 1879 – 22 mars 1935) vdes në moshën 56-vjeçare prej sëmundjes së rëndë të tuberkulozit. I magjishmi i skenës, që fitoi zemrat e publikut me rolet e interpretuara i patën pikërisht këtu fillesat e para, në teatrot e Vjenës të asaj kohe. Shqiptar, qytetar i botës, ky ishte Moisiu, që korrte suksese njëra pas tjetrës në skena të mëdha botërore. Në atë kohë ishin vite të artistëve të mëdhenj.
Talenti, mënyra e të jetuarit, skandalet, dashuritë, xhelozitë, i bashkonin të gjithë, megjithatë Moisiu konsiderohej më i madhi. Interpretim i paarritshëm, një mimikë që fliste më shumë se fjalët, sy të thellë sa një oqean dhe një zë. Ai është Aleksandri i madh i Shqipërisë, pushtuesi i skenave të botës.
Ishte ai që theu rregullat e ngurta të teatrit dhe interpretoi në mënyrën më të mirë të mundshme veprat e emrave të njohur të letërsisë botërore.
Këtu duhet theksuar edhe botimin e disa numrave të revistës Universitas, si organ i Shoqërisë së Studentëve nga Maqedonia në Vjenë për disa vite me radhë.
Në këtë qytet janë të vendosur edhe një numër i madh i mërgimtarëve shqiptarë nga të gjitha trojet shqiptare që janë integruar në sistemin e jetës së këtij qyteti paralelisht me kohën.
Është bërë e ditur se sopranoja e mirënjohur shqiptare Elbenita Kajtazi, e cila jeton dhe ushtron karrierën artistike në Gjermani, rikthehet në skenën e Operës së Hamburgut që pas fillimit të pandemisë, shkruan KultPlus.
Ajo do të interpretojë në koncertin e së dielës, këngën “Die Lorelei” të kompozitorit Franz Liszt.
“Duke u përgatitur për koncertin e së dielës, hera e parë që do këndoj këngën Die Lorelei kompozuar nga kompozitori Franz Liszt, shumë e lumtur që do ngjitem në skenën e Staatsoper Hamburg mbas më shumë se shtatë muaj pushim të detyrueshëm” ka shkruar Kajtazi në llogarinë e saj./ KultPlus.com
Lidhur me operën e pavarur nga shteti. Pyetje: A kanë mundësi shqiptarët të blejnë 100 deri 150 euro biletë për në opera? Për të jetuar me buxhet të pavarur nga qeveria? Kanë ligj për sposorizimet që lekët që privati i jep TKOB-s, që shteti t’ja zbresë nga tatimet? TKOB nuk do jetë më kombëtar. Privati që mund të jetë dhe një izraelit apo anglez apo apo…, do hedh lek për Art që të flasë shqip me tinguj?
Kjo është një nga arritjet më të mëdha të kompozitorëve, që do të shkatërrohet? Po lexoja një koleg kompozitor, nga më të shquarit të muzikës italiane sot, si anëtar jurie thoshte në një kompeticion pashë që diferencat midis një kinezi, evropiani, amerikani e aziatiku ishin shumë shumë të vogla.
Globalizmi është strategjia më fatale për zhdukjen qoftë të të foluritm të shkruarit apo gjuhëve me tinguj. Italia financimet më të mëdha i ka për teatrot lirikë, po ne me organizim shtetëror dhe kemi 33 vjet pa balet shqip premierë sot. Kam 10 vjet kam marr çmim të parë me “Dodona” balet dhe mendoni se do ta bëjë privati? Menaxhimin e privatit e pamë tek “Albpetroli”, te minierat, tek asetet e këtij vendi, por opera s’është naftë.
Po eksperienca e Ish- kinostudios çfarë tregon? Absolutisht gjithçka tregon shkatërrimin e TKOB, absolutisht ndërtimin e një versioni privat më të mire, 6 milionë euro jep Franca një ensemble me 22 veta. Imagjino sa jep për grand opera e bastille, e thoshte Mexi në ‘90 e ca artistët të shesin banane, por vlerat që japin artistët janë asete kulturore që nuk i japin dot politikanët. / KultPlus.com
Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, priti në takim Këshillit e ri Drejtues të Baletit Kombëtar të Kosovës, i cili është në përbërje të Leonora Rexhepi, Luljeta Ademi, Lejla Pula, Agim Selimi dhe Zethane Bahtiri-Gimolli, përfaqësuese e MKRS-së.
Ministrja Dumoshi i informoi Këshillin për punën dhe planet që MKRS-ja po bën për kulturën, në këtë kontekst edhe për avancimin e dokumenteve ligjore e strategjike për Baletin Kombëtar të Kosovës.
Një ndër sfidat e cila ka pasur vonesa dhe nuk ka arritur të konkretizohet ende është objekti i Teatrit të Operës dhe Baletit, për të cilin ministrja tha se është e interesuar që të finalizohet si proces dhe ky projekt të marrë jetë.
Ministrja tha se “kemi shumë artistë të talentuar dhe është mëkat që mos të kenë hapësirën e duhur dhe të nevojshme ku të realizojnë aktivitetet e tyre. Si ministre dhe ministria që drejtoj jemi të interesuar që sa më shpejtë të jetësohet projekti i objektit të Teatrit të Operës dhe Baletit. Kemi mbajtur komunikim të vazhdueshëm me Komunën e Prishtinës, ashtu që hapësira që është paraparë për ndërtimin e këtij objekti të rëndësishëm të kulturës në Kosovës, afër Fakultetit Teknik në Prishtinë, të ndahet për projektin në fjalë”, theksoi ministrja, duke i bërë thirrje edhe komunitetit artistik që të japin kontributin e tyre dhe të ngrenë zërin për këtë çështje.
“Projektet garuese për objektin e teatrit do të bëhen transparente dhe qytetarët do të kenë mundësinë që të japin kontributin e tyre në përzgjedhjen e projektit më të mirë”, tha ndër të tjera ministrja.
Po ashtu, ministrja Dumoshi tha se do të bashkëpunojë me Këshillin, por asnjëherë pa ndërhyrë në punën dhe vendimit që ata marrin si Këshill. Ministrja tha se duhet që sa më shpejt të zgjidhet Drejtori i Baletit Kombëtar të Kosovës me qëllim të funksionalizimit të plotë të këtij institucioni të rëndësishëm të kulturës së vendit tonë.
Një ndër temat që është edhe një preokupim, është edukimi i gjeneratave të reja në fushën e baletit. Për këtë ministrja tha se do të punojmë bashkërisht që të zgjidhim çështjen e shkollës së baletit dhe ajo si ministre do të lobojë dhe do të komunikojë edhe me Ministrinë e Arsimit për të zgjidhur këtë problematikë, sepse siç tha ministrja “nuk na falet si shoqëri nëse e lëmë që baleti të shuhet në vendin tonë e mos të ketë breza të rinj të edukuar në këtë fushë”.
Anëtarët e Këshillit të Baletit e falënderuan ministren Dumoshi për pritjen dhe besimin e treguar. Ata thanë se do të punojnë dhe të angazhohen për të avancuar baletin, duke u fokusuar edhe në edukimin e brezave të baletit në Kosovë, duke vazhduar traditën e profesorit të Ahmet Brahimajt.
Ndër tjera, ministrja Dumoshi i njoftoi Këshillin edhe për përkrahjen që ka dhënë MKRS-ja për organizatat e shoqërisë civile që merren me kulturë./ KultPlus.com
Pas një mungese tremujore, për shkak të pandemisë COVID 19, për herë të parë artistët e operës rikthehen para publikut në sheshin “Skënderbej” me performanca live dhe me “Të gjithë e duam Agim Krajkën”.
Pas tre muajsh izolim, për herë të parë artistët e Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit rikthehen para publikut në sheshin “Skënderbej”, në Ditën Botërore të Muzikës (21 qershor).
Sopranoja Dorina Selimi interpretoi arie operistike, një kuartet harqesh luajti muzikën klasike, por edhe artistët e Ansamblit të Këngëve edhe Valleve sollën muzikë të njohur popullore shqiptare për publikun rastësor.
“Po e shijoj performancën live edhe programin në monitor. Një iniciativë shumë pozitive”.
Në rreth 500 karrige pas një ore performancë live publiku në distancë nga njëri tjetri qëndroi për të shijuar edhe në monitorin e madh të vendosur në shesh shfaqjen “Të gjithë e duan Agim Krajkën. I realizuar më herët nga Teatri i Operës, duke sjell kontributin e Krajkës në ansambël për 30 vjet, por edhe këngët fort të dashura për publikun, si “Kafe Vlora” apo “Kënga e Gjyshes”.
“Muzika është një element shumë i domosdoshëm në jetën e njeriut, ka në qendër të shkuarën, të tashmen edhe të ardhmen, prandaj është domosdoshmëri për më shumë aktivitete të tilla”.
“Një iniciativë shumë pozitive, sidomos pas COVID 19. Duhet që të ketë më shumë aktivitete të tilla. Njerëzit kanë nevojë për to”.
Dita Botërore e Muzikës u festua për herë të parë në vitin 1982 në Francë, kur ish ministri i Kulturës, Jack Lang, evidentoi se edhe pse numëroheshin mbi 5 milionë francezë, që luanin një instrument muzikor, koncertet mungonin. Ai zgjodh datën 21 qershor dhe kjo datë u përcaktua si një festë kombëtare për Francën, por pas vitit 1985 u deklarua si festë edhe për Europën, edhe tashmë festohet në vende të ndryshme. /Shqiptarja.com / KultPlus.com
Koncerti recital me solistët e vokalit dhe me arie nga kryeveprat botërore është shfaqja e tretë e sezonit artistik të Teatrit të Operës dhe Baletit. Sezoni artistik online po sjell para artdashësve artistët e TOB, ku pas baletit të tjerë solistë të vokalit janë pjesë e shfaqjeve që po zhvillon institucioni gjatë kësaj kohe, kur janë pezulluar aktivitetet në skenë. Artistët në institucionet e artit gjatë kësaj kohe po prezantohen me materiale të ndryshme artistike për artdashësit, që i ndjekin në Yotube dhe Facebook, ku Teatri i Operës dhe Baletit më herët ka pohuar se po zhvillon një sezon artistik online.
Me ariet më të bukura nga kryeveprat operistike “Tosca” dhe “La Boheme” nga komozitori Giacomo Puccini, si dhe “Një ballo me maska” e kompozitorit Giuseppe Verdi pjesë e koncertit recital janë solistët e njohur të operës Renisa Lacka, Ylber Gjini, Dorina Selimaj dhe Ingrid Pulizo, Bledar Domi, Eva Golemi, Denis Skura dhe pjesë për piano nga pianistja e njohur Etrita Ibrahimi. Solistët e këtij koncerti janë të njohur më parë për publikun. Me pjesëmarrje në shfaqje të ndryshme operistike, solistët e TOB për këtë koncert online janë përgatitur në shtëpitë e tyre. Institucioni i Teatrit të Operës dhe Baletit pas këtij koncerti me solistë e operës do të vijojë me pjesë të tjera të programit artistik online, ku është bërë një përzgjedhje e krijimtarisë nga autorët më të njohur botërorë.
Dy kompozitorët italianë
Kryeveprat operistike “La Boheme”, “Tosca” dhe “Një ballo me maska” janë luajtur në skena të ndryshme të teatrove në botë, por me interesin e publikut janë përcjellë edhe në skenën shqiptare të Teatrit të Operës dhe Baletit. Dy kompozitorët Giusepe Verdi dhe Giacomo Puccini në krijimtarinë e tyre rëndisin dhe të tjera vepra të njohura operistike, që janë luajtur në skena të ndryshme për publikun ndër vite. Giuseppe Verdi (1813-1901) është kompozitori me njohur i operës italiane, jo vetëm i shekullit XIX. Ai mbetet si njëri ndër kompozitorët më të njohur të botës në historinë e operës. Verdi kompozoi 26 opera dhe një rekuiem të njohur. Në fillim dhe në mbarim të jetës së tij kompozoi opera komike, ndërsa pjesa tjetër (shumica absolute) kanë një përmbajtje serioze dhe disa janë edhe tragjedi. Operat më të njohura, të cilat radhiten ndër kryeveprat e muzikës operistike të botës janë: “Nabukodonozor”, “Rigoleto”, “Trubaduret”, “Traviata”, “Një ballo me maska”, “Aida”, “Othello” dhe “Falstaf” opera komike. Në historinë e gjatë të operës sipas kritikës Verdi zë vend të nderit, sepse arriti të bashkojë traditat më të bukura të operës italiane, të mbetet thellësisht kombëtar, tu shmanget elementëve negative të operës italiane, të absorboj elementet pozitive, që ishin shfaqur në artin e operës në shekullin e XIX, madje edhe disa elemente të reformës së Vagnerit dhe të realizimit të letërsisë së kohës. Giacomo Puccini (22 dhjetor 1858 – 29 nëntor 1924) ishte një kompozitor i operës italiane, i cili mori emrin “Kompozitori më i mirë pas Verdit”. Si fillim, Puccini punoi në operan italiane, më vonë ai shpalosi punën e tij në verizëm. Veprat më të rëndësishme të tij janë “La Boheme”, “Tosca”, “Madama Butterfly”, “Turandot”. /KultPlus.com
Ylli i operës Placido Domingo, ka dhënë dorëheqje si drejtor i përgjithshëm i Operës së Los Angeles pas deklaratave të shumta për ngacmime seksuale të raportuara nga Associated Press.
Domingo tha
se deklaratat kanë “krijuar një atmosferë në të cilën aftësia ime për të
shërbyer në këtë kompani që e dua kaq shumë është prishur“.
Bordi i drejtorëve të operës tha në një deklaratë të ndarë se ai performoi më shumë se 300 herë në 31 role të ndryshme. Domingo ka shërbyer si drejtor i përgjithshëm që nga viti 2003./21Media/ KultPlus.com
Kompozimi i operave nuk është fort i zakonshëm në Kosovë, por një vepër nga një kompozitor në Prishtinë është përzgjedhur për t’u dhënë premierë në Vjenë, pasi u anashkalua nga institucionet shtetërore në Kosovë, shkruan balkaninsight.
Megjithëse vjen nga një vend ku kompozitorët e operave janë
të rrallë, kompozitori i muzikës klasike, filmit dhe teatrit, Trimor Dhomi,
është një nga katër të përzgjedhurit nga e gjithë bota, puna e të cilëve do të
shfaqet premierë në qershor të këtij viti në Vjenë.
Për ta krijuar këtë operë, Dhomi, një ish-refugjat, është
frymëzuar nga historia e fëmijëve sirianë refugjatë, dhe kjo operë ka për
personazhe një sirian dhe dy refugjatë nga lufta e Kosovës.
Ai i ka thënë BIRN-it se shpreson që vepra e tij të ketë
ndikim, jo vetëm si operë, por për rëndësinë e personazheve dhe rrëfimeve që
përcjellin.
“Projekti im nuk u mbështet, nuk u komentua, madje as nuk u vlerësua, përkundrazi, ofenduan punën time”, tregon Dhomi, teksa kujton se si një anëtar i këshillit ministror i kishte thënë se “është një punë shumë e keqe”, kur ishin takuar në rrugë.
Por vepra e tij tashmë do të shfaqet premierë në Vjenë. Dhe ky nuk është suksesi i parë ndërkombëtar. Dhomi po ashtu është i njohur si kompozitor i filmit “Shok”, që është filmi i parë nga Kosova që u nominua për çmimin Oskar (2016)./KultPlus.com
Ermonela Jaho sjell një interpretim të jashtëzakonshëm në rolin e Anxhelikës, duke përcjellë një brishtësi të thellë përmes një toni plot dritë dhe më pas vërtetë shpërthyes, kur personazhi arrin pikën psikologjike të thyerjes.
Kështu e nis kritika gjermane përshkrimin e interpretimit të sopranos shqiptare me famë ndërkombëtare, Ermonela Jaho, duke iu referuar rolit të saj “Suor Angelica” (“Motër Anxhelika”) në operën me të njëjtin titull, vënë së fundmi në skenën e Mynihut.
Ermonela Jaho sjell një performancë të jashtëzakonshme si Motër Anxhelika, duke përcjellë emocione të jashtëzakonshme përmes timbrit të zërit dhe zbërthimit psikologjik që i bën personazhit të saj.
Motër Anxhelika kapet pas një vizioni qiellor: Pasi ka humbur prej dy vitesh djalin e saj të vetëm, ajo vendos të bëjë jetën e murgeshës si një shpagim, teksa beson se e dëgjon djalin e saj duke e thirrur që të takohen në parajsë.
Në tentativë për të kryer vetëvrasje, Motër Anxhelika pi helm, por shpejt kupton se ka kryer një mëkat të vdekshëm dhe mallkon veten për ndarjen e përjetshme nga i biri. Ky subjekt i operës së famshme, shkruar nga Giacomo Pucini, u vu për herë të parë në skenë në vitin 1918, por vijon të pëlqehet në mbarë botën edhe pas një shekulli, shkruan atsh.
Pas suksesit në “Bayerische Staatsoper Munchen”, 26 korriku do ta gjejë Ermonela Jahon sërisht krah Placido Domingos, në Operën e Madridit me një tjetër premierë. /KultPlus.com
Sot më 10 qershor, janë bërë 15 vite që nga paraqitja e parë para publikut e Korit të Filharmonisë së Kosovës-Operës së Kosovës, shkruan KultPlus.
Paraqitja e parë, solli inskenimin e operës “Dasma Arbëreshe” nga Rauf Dhomi që asokohe ishte edhe drejtues i institucionit dhe iniciator i themelimit të Korit.
Data 10 qershor e vitit 2003, ishte sepse kjo datë përkonte me rastin e 125 vjetorit të Lidhje së Prizrenit. Ndërsa sot pas plotë 15 vitesh festohet 140-vjetori i Lidhjes së Prizrenit ndërsa 15-vjetori i themelimit të Korit të Filharmonisë.
Ky është publikimi i plotë në rrjetin social Facebook, nga Dardan Noka-menaxher në Filharmoninë e Kosovës:
“Ketu e 15 vjet me pare Kori i Filharmonise – Operes se Kosoves pati paraqitjen e pare para publikut, kjo pas 2 muaj pune intensive. Paraqitja e pare, inskenimi i operes ‘Dasma Arbereshe’ nga Rauf Dhomi (atekohe edhe drejtues i institucionit dhe iniciator për themelimin e Korit) u be me 10 qershor 2003 me rastin e 125 vjetorit te Lidhjes se Prizrenit. Urime 140 vjetori i Lidhjes se Prizrenit dhe 15 vjetori i Korit te Filharmonise”, ka shkruar Noka./ KultPlus.com
Projekti gjigant që hap sezonin e ri operistik në TKOB, është opera “Carmen”, shkruan KultPlus.
Kjo shfaqje ndërthurë ekselencën shqiptare në botë me emra të mëdhenj të muzikës operistike shqiptare. “Carmen” vjen me regji të baritonit të njohur shqiptar Gëzim Myshketa e nën dirigjimin e Ricardo Casero.
Kjo operë që vjen premierë më 30 janar, sjellë në skenë aktoren Tinka Kurti, pastaj i ftuari special, koreografi me famë ndërkombëtare Gheorghe Iancu, të ftuar special janë edhe balerinët: Anbeta Toromani dhe Alesandro Macario ndërsa Carmen vjen nën interpretimin e Vikena Kamenica dhe Ivana Hoxha.
Mjeshtri Gheorghe Iancu do të jetë koreografi i trupës së baletit të TKOB. Ai sot ka mbërritur në Tiranë që t’i bashkohet stafit të operës “Carmen”. Inacu për dy vite radhazi nga viti 2008 drejtoi trupën e baletit të Operas Shtetërore të Bukureshtit.
Kjo shfaqje gjigante, vjen më 30 janar në Pallatin e Kongreseve me fillim nga ora 19:00. Pas premierës pasojnë edhe reprizat ku e para do të jetë menjëherë më 31 janar, 1, 2 dhe 3 shkurt./ KultPlus.com
Dy artist të mëdhenj shqiptarë, mbrëmë kanë arritur të mrekullojnë publikun në Buenos Aires. Ermonela Jaho e Saimir Pirgu kanë sjellë një interpretim të shkëlqyer para publikut atje gjatë prezantimit të shfaqjes operistike “La Traviata”, shkruan KultPlus.
Duke sjellë në skenë dy rolet kryesore, me një lojë të mrekullueshme, duke kaluar nga skena në skenë, artistët shqiptarë kanë mahnitur të pranishmit.
Violeta, e sjellë nga Ermonela Jaho dhe Alfredo sjellë nga Saimir Pirgu, janë mëshiruar për mrekulli nga këta dy artistë të cilët u duartrokitën nga publiku i cili qëndroi në këmbë hiq më pak se pesë minuta.
Përmes disa fotografive të publikuara nga Ermonela Jaho, ju mund ta ndjeni fuqinë e interpretimit të këtyre dy artistëve dhe shpirtin artistik që është derdhur në një skenë të madhe siç është ajo në Argjentinë.
Sa duket një interpretim i egër me plot shpirt e emocione, aq edhe një fuqi e madhe që shkrinë një histori, ky interpretim do të mbahet gjatë në mendje nga publiku që e ka ndjekur nga afër. Por, këto emocione e këtë fuqi, mund ta ndjejmë edhe në përmes këtyre fotografive/ KultPlus.com
Pas afro 53 vitesh rikthehet për herë të tretë opera ‘Peshkatarët e Perlave’ nga familja Mula.
Fillimisht në vitin 1964 sopranoja, Nina Mula (e ëma e Inva Mulës) interpretonte rolin e Lejlës në operën “Peshkatarët e Perlave” në TKOB, pikërisht më 7 mars, ku u vu në skenë me regji të Luigj Gurakuqit, dirigjim të Mustafa Krantjas dhe dekore e kostume të Shadan Toptanit, shkruan KultPlus.
Në vitin 1990-të, kjo vepër e mrekullueshme u vë sërish në skenë nga e bija e Nina Mulës. Është Inva Mula, tashmë një zë i njohur botëror që operën ‘Peshkatarët e Perlave’, e shkriu përmes zërit të saj. Ishte regjisor Nikolin Gurakuqi asokohe që ia besoi rolin kryesore Invës.
E tash pas afro 53 vitesh, kjo operë kthehet me një premierë të tretë me radhë. Inva Mula është ajo që sjellë regjinë dhe rolin kryesor të ‘Peshkatarët e Perlave’ të kompozitorit Georges Bizet. Kësaj radhe kjo operë do të shfaqet në Pallatin e Kongreseve më 22 shtator e njëkohësisht edhe do të hapë sezonin e ri artistik të Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit në Tiranë.
Kjo vepër tashmë ka një histori shqiptare e cila po bartet brez pas brezi dhe kësisoj përveç Inva Mulës do të interpretojnë edhe emra të njohur të skenës shqiptare si baritoni Armando Likaj, sopranoja Ramona Tullumani…
Ajo është një nga më përfaqësueset e repertorit operistik botëror, i cili ruhet sot në fondin e jashtëzakonshëm të historisë së vënieve në skenën e TKOBAP. Opera ” “Peshkatarët e Perlave” do të shfaqet edhe në datat 24 dhe 25 shtator po në skenën e Pallatit të Kongreseve në Tiranë./ KultPlus.com
Tenori Saimir Pirgu rikthehet në Arenën e Veronës me koncertin Gala, Simfonia e 9-të e Bethovenit.
Nën drejtimin e mjeshtrit Daniel Oren, intepretimin e sopranos Erika Grimaldi dhe tenorit Saimir Pirgu, koncerti gala pritet të jetë një shpërthim vokalesh mbrëmjën e 15 Gushtit.
Pirgu është ngjitur në Arena di Verona edhe më parë me operan Don Giovanni. Në një intervistë për Opera Magazinë ai shprehet: “Simfonia e 9-të është një mrekulli kompozicioni dhe për ta përballuar kuarteti vokal duhet të shprehë maksimumin”. Quarteti vokal do të plotësohet edhe nga sopranoja kontralto Daniela Barcellona dhe baritoni Ugo Guagliardo, shkkruan atsh .
Sipas Opera Magazine, Saimir Pirgu është një nga yjet më të shndritshëm të panoramës lirike ndërkombëtare. Ai ka koleksionuar triumfe në teatrot dhe festivalet më të rëndësishme të botës.
Tenori shprehet se «Arena ështe një vend magjik me një atmosferë speciale, një teatër kaq i veçantë që nuk ka të dytë. Të këndosh në një hapsirë kaq të madhe dhe në qiell të hapur derisa zëri të arrijë tek publiku i qartë dhe i kthjellët kërkon energji për ti dhënë tingullit cilësi. Të këndosh nën yje në mbrëmjet verore rrethuar nga një publik shumë i madh në numer dhe pak hapa larg shtëpisë time është një përvojë unike që më bën krenar pse kam zgjedhur Veronën si qytetin ku jetoj” thotë këngëtari shqiptar.
Saimir Pirgu zoteron çmimin prestigjioz “Pavarotti D’Oro” marrë në vitin 2013, ndërsa në 2016 i është dorëzuar çmimi “Verona Lirica”./KultPlus.com
