Shfaqja Osman Taka vjen në skenën e Teatrit Kombëtar Eksperimental Kujtim Spahivogli premierë, duke filluar prej 10 shkurtit, drama i kthen sytë nga ngjarjet dhe personazhet historikë që janë kthyer në Legjendë.
Në mbrojtje të identitetit kombëtar dhe familjes shqiptare. Nën regjinë e Naun Shundit dhe nën interpretimin e Vin Bejlerit, Ola Harizajt, Romir Zallës e Neritan Liçajt.
Te Osman Taka, gërshetohet talenti i tij si artist- vallëtar, me sfidën që ai i bën vdekjes.
Nën tingujt e Endri Sinës dhe kostumet e Anila Zajmit kjo shfaqe duke se do të ketë një rrugëtim të gjatë edhe në teatrot e rretheve./KultPlus.com
Një skenë nga filmi shqiptar, ‘Gjeneral Gramafoni’, 1977.
Vallja që ata shihen duke interpretuar këtu njihet si ‘Vallja e Osman Takës’. Kjo ishte në kujtim të një luftëtari shqiptar Çam të shekullit 19, i cili u burgos dhe u dënua me vdekje. Historia popullore thotë se dëshira e tij e fundit ishte që të ishte në gjendje të performonte një kërcim dhe kur e bëri, vallëzimi ishte aq emocionues dhe aq i bukur që rojet nuk mund ta ekzekutonin.
Shqiptarët çamë janë një nën-grup etnik shqiptar që janë vendas të Çamërisë në Greqinë e sotme. Ata gjithashtu, si shumë grupe etnike ishin subjekt i politikave të shkëmbimit të popullsisë ’të pranishëm në pjesën më të madhe të rajonit të Ballkanit në fillim të mesit të shekullit 20, si një mënyrë për të arritur“ homogjenitetin etnik ”. Për më tepër, shumë shqiptarë çamë tani jetojnë në rajonet jugore të Shqipërisë.
Historia e filmit “Gjeneral Gramafoni”
Në mesin e viteve ’30 fillon penetrimi dhe parapërgatitja e pushtimit Italian të vitit 1939. Halit Berati, një klarinetist virtuoz dhe Parandili ftohen nga një sipërmarrës Italian të inçizojnë në pllaka gramafoni, meloditë e tyre të cilat do të shiten së bashku me muzikën italiane të kohës së fashizmit. Gjatë kësaj kohe fillojnë grevat e punëtorëve të naftës ku Halil Berati është punëtor.
…çfarë i ndodh një populli para-modern, tradicional, feudal, i cili ndodhet në pikëprerjen e dhunshme me logjikat e rendit kapitalist të pushtuesit, ende jo zyrtar ? Ndoshta kjo është pyetja madhore e regjisorit Gjika që përbën edhe subjektin kryesor të filmit.
Te “Gjenerali”, rendi kapitalist vjen nëpërmjet pushtimit, hap pas hapi, pa iu vërsulur institucioneve shqiptare të monarkisë që në çastin e parë. Si një regjim shfrytëzimi, vështirësia e tij e parë është përballja me një realitet të vonuar shoqëror dhe ekonomik. Problemi i tij është se si të shtjerë në dorë pasuritë e popullit, shpirtin krijues, pasuritë natyrore, forcën e punës.
Filmi është, një kritikë ndaj kapitalizmit si shfrytëzues jo vetëm i forcës punëtore por dhe e talenteve e pasurive kombëtare të veçanta njerëzore. Në këtë mënyrë rikthehemi te klisheja klasike e epokës totalitare e përfaqësuar dhe në kinemanë tonë: komunizmi kundër kapitalizmit, populli kundër pushtuesit, vlera kombëtare kundër vlerave fluide, e veçanta kundër rrëmujës identike. Kategori armiqësore të shpalosura kryesisht gjatë luftës së ftohtë. Kontradikta që ndodhen në bërthamën e fuqive të mëdha: i civilizuar – i prapambetur, i kultivuar – barbar, të cilat legjitimohen përmes frymës së progresit të të emancipuarit, i mjeshtrit të madh që krijon jo vetëm hierarki vlerore e kuptimore por ndonjëherë edhe raciale./ KultPlus.com
Hijeshia me të cilën e ka luajtur këtë valle përpara se të varej në litar ka bërë që t’i falej jeta e vallja të marrë emrin e tij.
Foto nga filmi “Gjeneral Gramafoni”
Vallja e Osman Takës është një nga më të bukurat jo vetëm të Çamërisë por të gjithë botës shqiptare dhe e mbarë Ballkanit, përcjellë KultPlus. Osman Taka ishte një nga luftëtarët kryesorë të degës çame të Lidhjes së Prizrenit me qendër në Prevezë që u kap rob në luftë me osmanlinjtë. Hijeshia me të cilën e ka luajtur këtë valle përpara se të varej në litar ka bërë që t’i falej jeta e vallja të marrë emrin e tij.
Vallja e Osman Takës është përfshirë edhe në filmin “Gjeneral Gramafoni”, se për cilën valle bëhet fjalë, shikojeni videon.
