Ngadalë vdes…

Poezi e shkruar nga Pablo Neruda.

Dalëngadalë vdes ai që bëhet skllav i zakonit,
që përsërit të njëjtat gjëra çdo ditë,
që nuk ndryshon rrugë,
që nuk rrezikon,
që nuk ndryshon ngjyrën e veshjeve,
që nuk i flet atij që nuk e njeh.
Dalëngadalë vdes ai që nuk përmbys tryezën,
që është i pakënaqur nga puna,
që nuk rrezikon sigurinë nga pasiguria për të ndjekur një ëndërr,
që nuk i lejon vetes asnjëherë në jetë të thyejë rregullat e vendosura.

Dalëngadalë vdes ai që nuk udhëton,
që nuk lexon,
që nuk dëgjon muzikë,
që nuk zbulon hijeshi te vetja e tij.

Dalëngadalë vdes ai që shpërfill krenarinë e tij,
që nuk i lë të tjerët ta ndihmojnë,
që i kalon ditët duke u qarë për fatin e tij të keq,
që ankohet për shiun që nuk pushon.

Dalëngadalë vdes ai që i shmanget projektit para se të fillojë,
që nuk pyet për gjërat që nuk i di dhe
që nuk përgjigjet për gjërat që di.

E shmangim vdekjen me doza të vogla,
duke kujtuar gjithmonë se të jesh gjallë
kërkon një përpjekje shumë më të madhe
se thjeshtë fakti që marrim frymë.

Vetëm durimi i paepur
do të na bëjë të arrijmë
lumturinë më të madhe.

Pas 44 vitesh zbulohet se nobelisti Pablo Neruda ka vdekur i helmuar

Fakte të reja rreth vdekjes së Pablo Nerudos duket se po dalin në dritë. Autori i madh i veprave të letërsisë që vjen i përkthyer në shqip nga Fatos Arapi, thuhet se mund të jetë helmuar gjatë kohës që ai ka qenë në ushtrinë e diktatorit kilian Augusto Pinoçt.

Nerudo ka ndërruar jetë në një moshë relativisht të re dhe ky fakt ka ngjallur dyshimet e shumta të familjarëve të shkrimtarit, të cilët kanë mbledhur bashkë 16 ekspertë ndërkombëtar për të kryer analiza të detajuara rreth shkakut të vdekjes së tij.

Nga gjithë ekzaminimet del se familjarët kanë pasur të drejtë. Në rezultatet përfundimtare të ekspertëve del se poeti nuk ka vdekur nga kanceri, ashtu siç deklarohej në autopsi, po nga një mikrob që gjendej në trupin e tij. “Ajo që është e sigurtë është se certifikata e tij e vdekjes nuk reflekton të vërtetën” ka deklaruar gjatë një konference për shtyp Dr Aurelio Luna, kreu i një grupi ekspertësh nga Danimarka, Kanadaja, Spanja dhe Kili.

Nerudo ka ndërruar jetë disa ditë pas grushtit të shtetit kundër presidentit socialist Salvador Aliende, përkatësisht në 1973 në Santiago.

Trupi i tij për shkak të dyshimeve ka qenë gjithmonë objekt investigimesh të shumta, aq sa u zhvarros përsëri në vitin 2013, ku edhe u përcaktua saktësisht diagnoza e vdekjes.

Në maj 2014 një grup shkencëtarësh spanjollë zbuloi prezencën masive të baktereve të stafilokokut të artë që mendohet të jenë injektuar nga agjentët e diktaturës.

Shoferi i Nerudës, Manuel Araya, ka pretenduar gjithnjë se ai vdiq si pasojë e një injeksioni që iu bë përpara se të nisej për në Meksikë për të vazhduar luftën më diktaturën e Pinoçetit. Edhe dëshmitarë të tjerë kanë ngritur dyshimet se Neruda ndihej mirë para injeksionit të famshëm. / KultPlus.com

Poezia e poetit Pablo Neruda që frymëzon prej dekadash gjithë botën

Me punën e tij të përkthyer në shumë gjuhë të huaja, Pablo Neruda konsiderohet një ndër poetët më të mëdhenj të shekullit të XX. Në vitin 1971 Neruda fitoi çmimin Nobel për letërsi, një çmim ky i kundërshtuar për shkak të aktivitetit të tij politik. Novelisti kolumbian Gabriel Garsia Markez e quajti “Poeti më i madh i shek. XX”.

Kënga Gjithëpërfshirëse e tij (Canto general, 1950), u bë simbol i rreshtimit për letërsinë e popullit kilean.

Ja një nga poezitë më frymëzuese të tij…

Dalëngadalë vdes ai që bëhet skllav i zakonit,
që përsërit të njëjtat gjëra çdo ditë,
që nuk ndryshon rrugë,
që nuk rrezikon,
që nuk ndryshon ngjyrën e veshjeve,
që nuk i flet atij që nuk e njeh.

Dalëngadalë vdes ai që nuk përmbys tryezën,
që është i pakënaqur nga puna,
që nuk rrezikon sigurinë nga pasiguria për të ndjekur një ëndërr,
që nuk i lejon vetes asnjëherë në jetë të thyejë rregullat e vendosura.

Dalëngadalë vdes ai që nuk udhëton,
që nuk lexon,
që nuk dëgjon muzikë,
që nuk zbulon hijeshi te vetja e tij.

Dalëngadalë vdes ai që shpërfill krenarinë e tij,
që nuk i lë të tjerët ta ndihmojnë,
që i kalon ditët duke u qarë për fatin e tij të keq,
që ankohet për shiun që nuk pushon.

Dalëngadalë vdes ai që i shmanget projektit para se të fillojë,
që nuk pyet për gjërat që nuk i di dhe
që nuk përgjigjet për gjërat që di.

E shmangim vdekjen me doza të vogla,
duke kujtuar gjithmonë se të jesh gjallë
kërkon një përpjekje shumë më të madhe
se thjeshtë fakti që marrim frymë.

Vetëm durimi i paepur
do të na bëjë të arrijmë
lumturinë më të madhe. / KultPlus.com

Kur Pablo Neruda i thurte vargje Shqipërisë

poezi nga Pablo Neruda, shqipëroi Moikom Zeqo

S’kam qenë asnjëherë në Shqipëri,

në tokën e ashpër, plot dashuri,

peisazheve bjeshkatare me barinj trima.

S’kam qenë, po ja

që sot kam shpresë

të vij

ashtu si festat apo dasmat popullore,

për të pare i etur diellin e madh

që praron fuqishëm muskujt viganë

të vargmaleve të saj epikë!

Si zambaku i ri dhe i freskët

që shpërthen mes shkrepave

shpërthen nga gjiri i saj kultura,

arti, librat, ndërsa përpara bujkut

e punëtorit ngrihet nderimi i epokës,

përmendorja e dashurisë

e virtuti lulëzon

viset e lashta!

O Shqipëri e vogël, por sa e fortë!

E vendosur e patundur e fjalëmbël.

Tingulli i kitarës tënde

është i gjallë e i çeliktë

e vjen e i shtohet me dinjitet melodive

të historisë,

këngës së epokës që s’ka të heshtur!

Është një zë malesh,

ndërtimesh të pafundme e të bardha,

kjo është kënga e njerëzve dhe bjeshkëve

e zogjve të pranverës dhe drurëve të mollëve

plot lule të porsaçelura

e erërave e valëve të detit.

Qëndresa, pamposhtmëria dhe lulet e tua Shqipëri

janë dhurata që po i sjell

vetë ndërtimit të jetës së re mbi botë.