Që kur u bënë me dije rastet e para të Covid-19, Bill Gates ka dhënë këshilla mbi aspekte si ndalimi i përhapjes së virusit, vaksinat dhe përpjekjet që duhet të bëjnë shtetet e ndryshme në betejën kundër koronavirusit.
Tani, bashkëthemeluesi i Microsoft ka prezantuar një propozim për të parandaluar pandemitë e ardhshme. Sipas Bill Gates, na duhet “një skuadër bombarduesish pandemikë”.
“Nuk duhet të lejojmë që pandemitë të na kapin sërish të papërgatitur. Së pari, na duhet të gjejmë vatrat e sëmundjes shumë shpejt dhe kudo që ka vatra. Për këtë, nevojitet një sistem në shkallë të gjerë. Shtylla e këtij sistemi do të jenë testimet. Sapo të zbulohet një patogjen shumë infektues apo i panjohur, “skuadra e bombarduesve pandemikë” do të hyjë në aksion. Do të jenë rreth 3000 ekspertë të gatshëm për t’iu përgjigjur çdo krize të mundshme, në çdo moment, në çdo cep të botës”, u shpreh Gates. / KultPlus.com
Microsoft founder Bill Gates (R) talks next to a container (L) with human feces during the “reinvented toilet expo” in Beijing on November 6, 2018. (Photo by Nicolas ASFOURI / AFP)
Susan Booth, shitëse pronash në Yorkshire të Britanisë së Madhe, nuk shqetësohet as për t’u veshur. Në vend të kësaj, ajo i bën vetes dy filxhanë çaj (për të kursyer ngjitjen dhe zbritjen e shkallëve), vesh bluzën e saj të preferuar gri, bën laptopin gati dhe nga dritarja shikon diellin duke lindur mbi Swaledale.
“Kur punoj nga shtrati është gjithmonë spontane”, ka thënë ajo.
Booth, e cila deri në marsin e kaluar punonte me orar të plotë në një zyre, e që tani po punon nga shtëpia, nuk qëndron kurrë në shtrat më shumë se për disa orë. Pasi pi filxhanin e saj të gjashtë me çaj, ajo e di kur është koha për t’u ngritur dhe për të vazhduar pjesën tjetër të ditës. Ndoshta kjo është për shkak se është mesi i dimrit dhe të gjithë tani po përpiqen të qëndrojnë edhe më gjatë në shtrat. Kjo është se pas 10 muajve të punës, jetesës, mësimit nga shtëpia, ne kemi qëndruar mjaftueshëm në çdo dhomë të shtëpisë (ose sepse fëmijët tuaj po vrapojnë në tryezën e kuzhinës). Por puna nga shtrati, duket se është në modë.
Tavolinat e shtratit
Një artikull i gazetave sugjeron që ne po blejmë tavolina dhe jastëkë për t’i lënë mbi shtrat, që të mbështetemi. Shitësi online, Etsy, ka thënë se ka pasur një rritje prej 606% në kërkimet për laptop, krahasuar me vitin e kaluar dhe një rritje prej 347% në kërkimet për sirtarë laptopësh, raportoi gazeta “Times”. Në mediat sociale ne po tregojmë se jemi duke u rehatuar me mace, laptop, telefon dhe fletore. Pothuajse 10.000 njerëz kanë përdorur thurjen #workingfrombed në Instagram.
Në mëngjes, ajo kishte zgjedhur një apartament, ndërsa ishte ulur në shtrat dhe kjo duhej përshtatur si me hapësirën në dispozicion ashtu edhe me buxhetin.
Në anën tjetër, shumë praktikues të shëndetit deri tek ekspertët e gjumit dhanë alarm për këtë trend të ri.
“Nëse keni një marrëdhënie të mirë me gjumin, atëherë ekziston probabiliteti që ju do të ndiheni më të relaksuar dhe më të qetë në shtratin tuaj, gjë që është mirë për një periudhë afatshkurtër”, ka thënë Sophie Bostock, themeluese e “The Sleep Scientist”.
Por me kalimin e kohës, kjo mund ta dëmtojë aftësinë tuaj për të fjetur mirë, thekson ajo.
Nëse nuk keni një ditë të mirë në punë, lidhje me stresin, afatet a një bisedë të vështirë me shefin tuaj, ju do të filloni t’i ndryshoni shoqërimet tuaja me shtratin.
“Marrëdhënia pozitive që keni pasur dikur mund të zhvendoset në një marrëdhënie të punës. Pastaj kur shkoni në shtrat.. zhgënjimet , mendimet mund të fillojnë t’i pushtojnë netët tuaja”.
Bëni ndryshime
Bostocku gjithmonë i përmbahet rregullës: “Dhoma ime e gjumit është vetë, për gjumë dhe për asgjë tjetër”. Pra, ajo është me fat, që ka vend në shtëpi që të zgjedhë një dhomë tjetër për të punuar. Disa njerëz nuk kanë zgjidhje.
“Atëherë, çështja është se si mund të bëni psikologjikisht një ndarje midis zonës tuaj të gjumit dhe zonës së punës”, ka thënë ajo.
Ajo sugjeron të hidhni një mbulesë shtrati me ngjyra të ndryshme mbi shtrat, të ndryshoni ndriçimin ose të shkëmbeheni me fëmijët tuaj, duke i lënë ata të studiojnë në dhomën tuaj të gjumit, ndërsa ju të punoni në dhomën e tyre. Nëse duhet të punoni në dhomën tuaj të gjumit, në mënyrë ideale, futeni një tavolinë dhe vendoseni poshtë dritares, shton ajo.
Por, kjo mund të nënkuptojë humbjen e disa përparësive të dallueshme të punës në krahasim me ato të shtratit, argumenton Stephen Morse.
“Në një tavolinë jeni shumë të ngurtë. Ndoshta ai avantazh krijues mund të vijë deri në shtrat. Ju mendoni më qartë kur jeni të qetë”.
Sigurisht që ekziston një mendim që thotë se të kesh një kotje gjumi, mund të rrisë kreativitetin, që Stephen e pranon me gatishmëri. Dhe zonja Bostock pajtohet që ndonjëherë, veçanërisht nëse jeni një punëtore me turne të privuara nga gjumi ose prind i fëmijëve të vegjël, mund të jetë vetëm përtëritja ajo që ju nevojitet e asaj që dikur njihej si një “dremitje e energjisë”.
“Nëse keni nevojë të jeni vigjilentë, atëherë 15 minuta ju japin nivele më të lehta të gjumit, por mos bini në gjumë të thellë”, këshillon ajo. “Një gjumë i shkurtër përmirëson disponimin dhe njohuritë, por jo gjumë të thellë që jep inerci të gjumit. Kur zgjoheni pas 40 minutash nga një gjumë i thellë, mund t’ju duhet një orë për t’u ndier i gatshëm”.
Nuk jemi vetëm ne, që bashkëpunuam edhe në pandemi, duke u kthyer në shtretërit tanë në një situatë jashtëzakonisht të vështirë. Ky zakon ka një histori të gjatë dhe të shquar.
Piktorja meksikane, Frida Kahlo, prodhoi kryeveprat e saj. Shkrimtari amerikan, Truman Capote, pretendoi se ai “nuk mund të mendonte nëse nuk ishte shtrirë”.
Louis XIV i Francës e shndërroi dhomën e vizatimeve në pallatin e Versajës, në një dhomë shtrati dhe u dha audienca dhjetëra njerëzve çdo ditë nga shtrati.
Kryeministri Winston Churchill diktoi letrat i mbështetur mbi jastëkë.
e famshmja, Viktoriane Florence Nightingale, e kaloi gati gjysmën e shekullit të shtrirë në shtrat, por duke zhvilluar politikë spitalore nga dhoma e saj.
Megjithatë, ende nuk është plotësisht e respektueshme. Ju akoma do të hezitoni t’i thoni shefit tuaj se po akordoni takimin, në orën nëntë, me pizhamet tuaja.
Në fakt, kjo mund të jetë pjesë e joshjes, rrëfen Stephen.
“Më pëlqen të jem amerikan në Mbretërinë e Bashkuar, më pëlqen t’i thyej rregullat. Keni shumë rregulla. Kur nuk lëndon askënd dhe është e ligjshme, duhet t’i shkelësh rregullat”. /koha/ KultPlus.com
Koronavirusi shërbeu si një dritare drejt gjërave ku shoqëria ka dështuar.
Pandemia nxorri në pah pika të dobëta, nga mundesa e kujdesit shëndetësor dhe mbrojtja e punëtorëve e deri te mënyrat se si qytetat janë projektuar për makina në vend të këmbësorëve. Pandemia tregoi se njerëzit kanë abuzuar me natyrën. 10 ekspertë në shëndetësi, ushqim, drejtësi sociale, mjedis etj., të kontaktuar nga HuffPost si pjesë e bashkëpunimit me komunitetin “This New World”, ndanë mendimet e tyre, transmeton KultPlus.
1. “Në mënyrën më të dhimbshme, pandemitë na tregojnë se çfarë duhet të rregullojmë në botën tonë.” – Aaron Bernstein, drejtor i përkohshëm në Qendrën për Klimën, Shëndetin dhe Mjedisin Global në Shkollën e Shëndetit Publik Harvard T.H.
Stresi që pandemitë shkaktojnë zbulon të gjitha ato pjesë që kanë më shumë nevojë për riparim. Me Covid, ne kemi parë se si pabarazitë ekonomike, shëndetësore dhe sociale mund të shpërthejnë në fytyrën tonë. Në të njëjtën kohë, tani mund të shohim se veprimet që duhen për të adresuar krizën e klimës mund të parandalojnë pandeminë tjetër dhe të promovojnë një botë më të shëndetshme, më të drejtë dhe të qëndrueshme.
2. “Përgjigja jonë ndaj kësaj krize duhet të jetë transformuese.” – Priya Mulgaonkar, planifikuese e qëndrueshmërisë për Aleancën e Drejtësisë Mjedisore në New York.
Pandemia ka nxjerrë në pah pabarazinë e përhapur dhe të dhunshme me të cilën përballen njerëzit me ngjyrë. Një paralele shqetësuese midis Covid-19 dhe ndryshimit të klimës është se sa të papërgatitur janë qeveritë për t’iu përgjigjur katastrofës dhe se si ata me më shumë burime janë shumë më të aftë të përballojnë stuhinë dhe të rikuperohen ndërsa komunitetet me të ardhura të ulëta mbeten të pambrojtura.
Dështimi në përgjigjen tonë ndaj pandemisë reflekton boshllëqet në reagimin ndaj katastrofave natyrore. 2020 ka treguar që duhet të mendojmë më mirë se si duhet të duket rezistenca qytetare dhe se çështjet e klimës, strehimit, shëndetit dhe drejtësisë ekonomike janë të ndërthurura.
3. “Mësimi më i madh për të nxjerrë nga viti i kaluar është se solidariteti në të vërtetë ka rëndësi.” – Bill McKibben, autor, arsimtar, ambientalist dhe themelues i organizatës jofitimprurëse 350.org.
Pandemia duhet të na kujtojë se realiteti fizik është real – Unë jam përpjekur të them këtë pikë në lidhje me karbonin për vite me radhë, që kimia dhe fizika të mos negociojnë. Mikrobi bën të njëjtën pikë për biologjinë. Dhe si përfundim, veprimi i shpejtë përballë një krize ndihmon: Koreja e Jugut kishte rastin e saj të parë të njëjtën ditë me SH.B.A. – dhe një prej këtyre vendeve veproi me shpejtësi për të përkulur kurbën, ndërsa tjetri nuk e bëri. E njëjta gjë, padyshim, vlen edhe për ngrohjen globale.
Por pika më e madhe për të nxjerrë nga viti i kaluar është se solidariteti në të vërtetë ka rëndësi. Ne kemi jetuar në një epokë anti-solidaritet.
4. “Zgjidhjet reale të klimës duhet të ndërtohen rreth drejtësisë.” – Robert Bullard, profesor i shquar i planifikimit urban dhe politikës mjedisore në South Texas College dhe autor i disa librave.
Covid-19 veproi si një raketë që shënjestroi më të prekshmit në shoqëri duke rezultuar në infeksione joproporcionale, shtrime në spital dhe vdekje të njerëzve me ngjyrë. Pandemia zbuloi defekte të rënda në sistemin politik, ekonomik dhe shëndetësor.
Ashtu si në rastin e Covid-19 dhe ndryshimit të klimës, popullatat më të prekshme në përgjithësi vuajnë pengesat më të hershme dhe më të dëmshme për shkak të vendit ku jetojnë, të ardhurave të tyre të kufizuara dhe mjeteve ekonomike dhe mungesës së qasjes në kujdesin shëndetësor. Zgjidhjet reale të klimës duhet të ndërtohen rreth drejtësisë – drejtësia klimatike, drejtësia mjedisore, drejtësia ekonomike, drejtësia shëndetësore dhe drejtësia racore.
5. “Pandemia Covid-19 na ofron një mundësi për të imagjinusar dhe rikrijuar shëndetin publik.” – Lauren R. Powell, presidente dhe drejtoreshë ekzekutiv i The Equitist dhe nënkryetare e kujdesit shëndetësor në Time’s Up Foundation.
Sistemet e shëndetit publik dhe të kujdesit shëndetësor duhet të përqafojnë dhe të punojnë në mënyrë aktive pa diskriminuar. Të mos e bësh këtë do të thotë të ushqejmë qëllimisht patogjenin e sëmundjeve dhe kushteve për të cilat jemi të ngarkuar t’i çrrënjosim.
Pandemia Covid-19, në të gjithë humbjen dhe tragjedinë e saj, na jep një mundësi për të imagjinuar dhe rikrijuar shëndetin publik dhe sistemet e kujdesit shëndetësor që jo vetëm të mësojnë nga këto mësime jetësore, por të evoluojnë për shkak të tyre.
6. “Ne kurrë nuk duhet të harrojmë se punëtorët thelbësorë janë thelbësorë gjatë gjithë kohës.” – Ai-jen Poo, bashkëthemelues dhe drejtor ekzekutiv i Aleancës Kombëtare Amerikane të Punëtorëve të Brendshëm.
Pandemia zbuloi si sa të pasigurt janë kaq shumë punëtorë dhe se shumë prej punëve më të pasigurta, të nënvlerësuara janë thelbësore – thelbësore për shëndetin, sigurinë dhe mirëqenien tonë. Ne kurrë nuk duhet të harrojmë se punëtorët thelbësorë janë thelbësorë gjatë gjithë kohës dhe punëdhënësit duhet të ofrojë siguri për ta.
7. “Ajo që është e nevojshme është që kombet të ndërmarrin veprime agresive që adresojnë nevojat e lidhura të njerëzve dhe natyrës.” – Kai Chan, profesor në Institutin për Burimet, Mjedisin dhe Qëndrueshmërinë në Universitetin e British Columbia.
Viti 2021 është vendimtar për biodiversitetin. Ndryshimi i klimës paraqet një kërcënim të madh për ekosistemet. Kuptohet që pandemia ndërpreu vrullin e disa projekteve të mëparshme për klimën. Por po bëhet e qartë se Covid-19 nuk është një problem i veçantë, por një i ndërlidhur. Shkaku i shumë sëmundjeve, përfshirë Covid-19, është prishja e ekosistemeve. Këto përfshijnë tregtinë e kafshëve të egra që lejuan Covid-19 të kalojë te njerëzit, si dhe ndryshimin e përdorimit të tokës dhe ndryshimin e klimës që sjellin njerëzit dhe kafshët e egra në kontakt të ngushtë.
8. Një gjë që na ka mësuar kjo pandemi është sa shumë i merrnim gjërat si të mirëqena. – Laurie Santos, profesoreshë e psikologjisë në Universitetin Yale.
Unë mendoj se një gjë që na ka mësuar kjo pandemi është se sa i merrnim gjërat si të mirëqena. Unë kurrë nuk kam provuar një ndjenjë frike dhe gëzimi në bërjen e aktiviteteve të zakonshme para Covid, por shpresoj se kur të kthehem tek ata pas pandemisë, do të jetë me më shumë mirënjohje dhe mirëkuptim se sa të dashura janë këto aktivitete që nxisin gëzim. Mendoj se të gjithë ne do të bëhemi pak më vlerësues për gjërat e vogla të cilave nuk u kemi kushtuar vëmendje më parë. / KultPlus.com
Pandemia e koronavirusit të ri (COVID-19) ka arritur të ndryshojë gjithçka lidhur me jetesën e përditshme të njeriut, përfshirë edhe atë sociale.
Një restorant në kryeqytetin e Filipineve, Manila, në kuadër të masave kundër COVID-19 është duke bërë përgatitje që klientëve t’u shërbejë në sfera të tejdukshme për të ruajtur distancën sociale, transmeton KultPlus.
Me këtë synohet që përveç distancës mes klientëve të parandalohet edhe përhapja e mundshme të ndonjë infeksioni.
Punonjësit e restorantit në mënyrë të rregullt po i dezinfektojnë pjesët e brendshme të këtyre sferave të tejdukshme. / KultPlus.com
Të paktën në Perëndim, pak njerëz të gjallë sot kanë jetuar një vit si 2020 – jo vetëm trazirat por izolimin, jo vetëm traumën por lodhjen. Më pak e dhunshme se një luftë, më e zgjatur se një katastrofë natyrore, covid-19 ka qenë vdekjeprurëse, çorientuese dhe e panjohur.
Por megjithëse kujtesa e gjallë ka qenë me ndihmë të kufizuar si një udhëzues për bërjen ballë , kujtimet e të tjerëve dhe imagjinata e tyre, kanë dëshmuar të jenë të dobishme për miliona lexues.
Ngushëllimi dhe solidariteti i leximit rrallë kanë qenë më të rëndësishëm sesa këtë vit, për më shumë njerëz. Të mbyllur dhe të vetmuar, shumë u arratisën në jetë të tjera dhe në botë të largëta. Por shumë kërkuan shkrimtarë që mund t’i ndihmonin të kuptonin pandeminë. Librat më të njohur përfshinin “Ditari i Vitit të Murtajës”, ditari gjysmë-trill i Daniel Defoe (mendohet se bazohet në xhaxhain e tij) i jetës në Londrën e 1665-s, kur murtaja bubonike përfshiu qytetin.
Të njëjtat karakteristika të fatkeqësisë në ditarin e Samuel Pepys-ë: Pepys vë në dukje qasjen e sëmundjes, por vazhdon të regjistrojë detajet e vakteve dhe argëtimeve të tij, duke shfaqur të njëjtën ndjenjë mosbesimi dhe mohimi, që u përhap në fillim të vitit 2020. Megjithatë, ai ankohet për zbrazëtinë dhe melankolinë e rrugëve të kryeqytetit.
Shpërthimet imagjinare te “Njeriu i fundit” i Mary Shelley, “Murtaja” i Albert Camus, “Verbëria” i José Saramago dhe “Stacioni Njëmbëdhjetë” i Emily St John Mandel – që peshon vdekjen e një individi përballë fatit të botës – kanë ofruar, nëse jo rehati, të paktën një ndjenjë të freskët perspektive.
Për disa nga këta autorë, sëmundja është një metaforë për probleme të tjera, të tilla si politika ekstreme; në një mënyrë të ngjashme, historitë për llojet e tjera të çrregullimeve duket se mbërthyen aspekte të pandemisë dhe menaxhimit të saj.
Në “Vezët Fatale” të Mikhail Bulgakov, për shembull, një zhurmë burokratike me synim përpjekjen për të rritur prodhimin e pulave, sjell në vend të saj një murtajë gjarpërinjsh gjigantë që pushtojnë Rusinë.
Në një përrallë që gjithashtu përmban sarhoshë të pakujdesshëm në rrugë dhe shkencëtarë të ngathët, autoritetet janë të ngadaltë në pranimin e fatkeqësisë, përpara se të marrin kundërmasa drastike, drakoniane.
Disa lexues dëgjuan një jehonë të ritmeve të vitit në atë që, përballë tij, është një lloj krejt tjetër historie. Mijëra në të gjithë botën ishin të pakënaqur në të njëjtën mënyrë dhe u ngushëlluan në të njëjtën mënyrë, ndërsa ishin zhytur në “Lufta dhe Paqja”.
Lëkundja e sagës epike të Leo Tolstoit midis, nga njëra anë, fushave të betejës së luftërave Napoleonike dhe, nga ana tjetër, salloneve të Shën Peterburgut, reflektonin me ngulm përvojën e lockdown-it; kjo, gjithashtu, kombinoi jetën shtëpiake me vetëdijen për ngjarjet e trazuara jashtë.
Në portretizimin akut të Tolstoit për kolovitjet, emocionet e ekzagjeruara që shkaktohen nga kohë krizash, lexuesit gjetën një pasqyrim të ndjenjave të tyre të paqëndrueshme – afërsia alternative dhe acarimi me të dashurit e tyre, të themi, ose ndjenja e çlirimit nga jeta e zakonshme që regëtinte mes shtypjes së klaustrofobisë.
Për shpresën se jeta do të vazhdonte – me të vërtetë, tashmë po vazhdonte – The Economist sugjeroi kthimin tek Aleksandër Pushkin. I karantinuar më 1830-n për shkak të një shpërthimi të kolerës, poeti gjeti një arratisje të çuditshme nga shqetësimet për martesën e tij të afërt, financat e tij të lëkundura dhe largimet e tij nga censorët caristë.
I kufizuar në një pronë rurale, Pushkini zbuloi një ndjenjë të shthurur të lirisë dhe gjallërisë. Shkrimi dhe imagjinata e tij endeshin nëpër botë; ai përfundoi “Eugjen Oneginin”, romanin e tij të shkëlqyer në vargje. Dhe ripunoi një dramë me vargje “Banket në Kohë Murtaje” marrë skocezi John Wilson, “Qyteti i Murtajës”. Versioni i Pushkinit ofron këtë mospërfillje, sfiduese të sëmundjes dhe vdekjes:
Ka dalldi në fushën e betejës,
Dhe aty ku gjendet humnera e zezë,
Dhe në të tërbuarin oqean të madh
Mes valëve të stuhishme të vdekjes,
Dhe në uraganin e shkretë,
Dhe në frymëmarrjen vdekjeprurëse të Murtajës.
Gjithë ç’kërcënon të shkatërrojë
Gëzim të çuditshëm dhe të egër fsheh –
Ndoshta për njeriun e vdekshëm një shkëlqim
Që jetë të amshuar premton;
Dhe i lumtur kush arrin ta njohë
Këtë dalldi të gjetur në grindje dhe stuhi …
Ne do të hurbim verën e trëndafiltë
Dhe puthim buzët ku murtaja mund të shtrihet!/theeconomist/ KultPlus.com
Ekspertët e Organizatës Botërore të Shëndetësisë kanë paralajmëruar se ndonëse pandemia e koronavirusit ka qenë shumë e ashpër, ajo nuk është domosdo e madhja dhe se bota do të jetë e detyruar të mësohet që të jetojë me sëmundjen Covid-19.
Kryeatri i grupit këshillues për strategji dhe çështje teknike rreth rreziqeve të infeksionit në Organizatën Botërore të Shëndetësisë, David Heymann, tha se koronavirusi pritet të bëhet endemi, pavarësisht shpërndarjes së vaksinave në disa shtete.
“Bota ka shpresuar për imunitetin e tufës, se përhapja disi do të ulet, nëse imunizohet një numër i mjaftueshëm i njerëzve”, tha profesori Heymann gjatë konferencës së fundit të OBSh-së për gazetarë për vitin 2020.
Sidoqoftë, zyrtari që gjithashtu punon si epidemiolog në Londër tha se koncepti i imunitetit të tufës është keqkuptuar. “Duhet se fati i SARS-CoV-2 (Covid-19) është që të bëhet endemi, siç janë bërë katër koronaviruse tjera njerëzore, dhe se do të vazhdojë të pësojë mutacion gjatë riprodhimit në qelizat njerëzore, sidomos në zonat me përhapje më të madhe”, tha ai.
“Për fat të mirë, kemi mjete për të shpëtuar jetë dhe kjo, në kombinim me shëndet të mirë publik, do të na lejojë që të mësojmë të jetojmë me Covid-19”, shtoi ai.
Kryetari i programit për emergjenca i OBSh-së, Mark Ryan, tha: “Skenari i mundshëm është që virusi do të bëhet një endemi tjetër që do të mbetet disi si kërcënim, por me nivel shumë të ulët të kërcënimit në kontekstin e një programi efektiv global të vaksinimit”.
Sipas zyrtarëve të kësaj organizate, roli i parë i vaksinës do të jetë parandalimi i sëmundjes me simptoma, sëmundjes së rëndë dhe vdekjes së pacientëve, por pritet të shihet nëse vaksinat do të ndikojnë edhe në uljen e numrit të infektimeve apo nëse do ta parandalojnë përhapjen e virusit nga një person i infektuar te njerëzit tjerë. / Gazeta express/ KultPlus.com
Shefi i zyrës rajonale të OBSH’së për Evropën u ka bërë apel të gjithëve të qëndrojnë në shtëpi për Krishtlindje duke insistuar se nuk ia vlen të rrezikohen dhe të infektohen me Covid-19.
Në një deklaratë të Hans Kluge, thuhet:
“Ka një dallim mes asaj që ju lejohet të bëni nga autoritetet dhe asaj që duhet të bëni. Ne kemi edhe disa muaj të tjerë sakrifice përpara dhe mund të sillemi tani në një mënyrë që do të na bëjë krenarë të gjithëve. Kur të kthejmë kokën prapa për të kujtuar këto kohë të paprecedenta, unë shpresoj që të gjithë të ndjejmë se kemi vepruar me shpirtin e humanizmit për të mbrojtur ata që kanë më shumë nevojë”.
Kluge thotë se shkatërrimi i shkaktuar nga pandemia ka goditur rëndë komunitetet në Evropë duke paralajmëruar veçanërisht për pasojat te shëndeti mendor. Covid-19 ka detyruar familje dhe komunitete të ndahen, ka falimentuar biznese dhe ka privuar njerëzit nga mundësitë që një vit më parë dukeshin të sigurta.
Nga ankthi për prekjen nga virusi, pasojat psikologjike të izolimeve dhe vetizolimi e deri tek pasojat e papunësisë, shqetësimet financiare dhe përjashtimi social, pasojat shëndetësore të kësaj pandemie do të jenë afatgjata dhe do të shkojnë shumë larg. Ajo që ka rezultuar – thotë ai – është një krizë në rritje e shëndetit mendor në Evropë. / gazetaexpress/ KultPlus.com
Viti 2020 ka qenë viti që lirisht mund të konsiderohet si ndër vitet më të vështira në gjithë botën. Mirëpo, festat e fundvitit prapë se prapë përçojnë emocione të mëdha tek secili, shkruan KultPlus.
Një fundvit tejet ndryshe prej atyre që secili prej nesh është mësuar t’a përjetojë.
Në këtë periudhë të vitit, shumë prej nesh kërkojnë t’i mbyllin me sukses edhe këto javë të fundit dhe të pushojnë. Meqenëse nuk kemi shumë kohë para ditës së madhe të Krishtlindjeve, ka disa gjëra të thjeshta për t’u bërë.
Cilat janë ato gjëra do të thoni ju?
Dilni në qytet për të shijuar dritat e festave
Dritat e festave janë gjëja më e bukur e kësaj periudhe, kështu që shkoni t’i shijoni. Do t’ju ndihmojë për t’u çlodhur në këtë prag festash.
Bëni ëmbëlsira Krishtlindjesh dhe babagjyshë të Vitit të Ri
Kjo është një nga gjërat më të ëmbla që ju vijnë çdo vit për Krishtlindje. Gatuajini ato me fëmijët.
Dekoroni shtëpinë
A mund të ketë Krishtlindje pa dekorin e duhur? Nuk besoni se është e realizueshme apo jo? Filloni ta mbushni pemën me çdo lloj zbukurimesh.
Dëgjoni këngë Krishtlindjesh sidomos gjatë kësaj periudhe
Sa më shumë afrohen ditët, aq më shumë muzikë Krishtlindjesh duhet të dëgjoni. Asgjë më shumë se ky motiv nuk ju ndihmon të ndiheni më mirë.
Ndihmoni komunitetin
Kjo duhet bërë çdo ditë të vitit, por gjatë kësaj periudhe është edhe më domethënëse.
Ndizni zjarr në oxhak
Ngrohtësia që vjen nga zjarri dhe sidomos nëse je ulur pranë tij është aq e pazëvendësueshme; asgjë nuk të bën të ndihesh më mirë.
Kaloni kohë me njerëzit që doni
Ndonjëherë, mes të gjitha çmendurive që bëjmë në përditshmëri, ne harrojmë të kalojmë kohë me njerëzit që duam. Tani është koha më e mirë dhe e pazëvendësueshme. / KultPlus.com
Që në vitin 2017, një studim në SHBA kishte parashikuar një kolaps të mundshëm të sistemit shëndetësor për shkak të një pandemie virale, siç është ajo aktuale nga Covid-19, dhe tregonte zgjidhje të mundshme për të parandaluar ose kufizuar atë që ndodhi më pas, në një axhendë prej nëntë pikash.
Bëhet fjalë për ”Deadliest Enemy” një libër nga Micheal Osterholm, epidemiolog me famë ndërkombëtare, i disponueshëm në libraritë botërore që prej 19 nëntorit me titullin “Armiku më vdekjeprurës”.
Osterholm, i cili drejton Qendrën për Kërkimin dhe Politikën e Sëmundjeve Infektive në Universitetin e Minesotës në librin e tij shkruar me gazetarin dhe shkrimtarin Mark Olshaker, nuk ofron një analizë tjetër të pandemisë Covid-19, por përshkruan strategjitë që qeveritë duhet të aktivizojnë për të përballuar epidemitë e ardhshme.
Statistikisht, pandemia më e keqe e epokës moderne shpërtheu në 1918, kur i ashtuquajturi ”gripi spanjoll” shkaktoi 40-50 milionë viktima, por analizat e fundit sugjerojnë se vdekjet mund të kenë qenë edhe dyfish.
“Ai i vitit 1918 ishte një lloj gripi pa precedent historik. Por, a është e mundur që diçka e tillë të përsëritet?”, shtoi Osterholm.
Pyetja që vijon është thelbësore: “Me të gjitha përparimet në fushat mjekësore dhe të komunikimit gjatë 100 viteve të fundit, a do të jemi më të përgatitur për urgjencën?.
Përgjigja është se “sot bota është një vend shumë i ndryshëm nga sa ishte një shekull më parë. Dhe pothuajse të gjitha ndryshimet luajnë në favor të mikrobeve sesa të qenieve njerëzore.
Libri përmend boo-min e popullsisë, terrorizmin, ndryshimin e klimës dhe mungesën e bashkëpunimit ndërkombëtar si shkaqet për mospërballimin e kësaj pandemie. /os/ KultPlus.com
Pandemia e COVID-19 po vazhdon ende anembanë botës, duke shënuar viktima në numër të lartë. Dhe rritja e rasteve të shënuara me koronavirus në shtete të ndryshme, ka bërë që njerëzit të karantinohen sërish në përpjekje për ta parandaluar përhapjen e virusit.
Efektet që kjo situatë i ka në shëndetin mendor, janë vetëm një prej mënyrave të shumta që koronavirusi ka ndikuar tek njerëzit, transmeton Koha.
Vala e parë e vetizolimit në pranverë të këtij viti, shkaktoi probleme të mëdha në shëndetin mendor të njerëzve, duke bërë që të rriturit të kenë më shumë mendime vetëvrasëse. Grup moshat prej 18-24 vjeç konsiderohen më të prekurat prej këtij fenomeni.
Ekspertët mjekësorë kanë bërë të ditur se izolimi shoqëror, papunësia, brengat financiare dhe mungesa e shkollave, konsiderohen ndër faktorët kryesor për shkaktimin e stresit në këtë kohë të pandemisë.
Përveç adoleshentëve dhe tinejxherëve, pandemia ka ndikuar edhe në shëndetin mendor të fëmijëve të vegjël. Sipas hulumtimeve të fundit në Amerikë është zbuluar se vizitat në departamentin e urgjencës në lidhje me shëndetin mendor të fëmijëve 18-vjeçare dhe më të rinj, janë rritur dukshëm këtë vit.
Krahasuar me vitin 2019, përqindja e vizitave në lidhje me shëndetin mendor për fëmijët e moshës 5-11 dhe 12-17 vjeç, është rritur afërsisht për 24-31 për qind.
Mjekët deklarojnë se gjatë kësaj kohe ne duhet t’i njohim dhe t’i adresohemi ndikimit që karantina dhe mbyllja e shkollave e ka në shëndetin mendor të fëmijëve.
Shumë prindër po raportojnë probleme në sjellje të fëmijëve të tyre, të cilat nuk i kanë shfaqur në herët. Kjo mund të jetë si rezultat i vetmisë, ankthit dhe zemërimit, të cilat po i përjetojnë shumë fëmijë.
Po ashtu është vënë re se prej fillimit të pandemisë, tek shumë fëmijë janë shfaqur probleme me gjumin.
Të vegjlit shpesh e kanë më të vështirë se të rritur që t’i shprehin emocionet e tyre, dhe kjo po i shkakton këto manifestime fizike dhe psikike, të cilët lidhen me mirëqenien mendore të fëmijëve.
Fëmijët me probleme ekzistuese mendore janë më të rrezikuar për t’u prekur nga sëmundje serioze psikike.
Prandaj, mjekët si mënyrat kryesore për t’i ndihmuar fëmijët të përballen gjatë këtyre kohërave të pasigurta, i rekomandojnë garantimin e sigurisë fizike dhe emocionale, ndërtimin dhe ruajtjen e marrëdhënieve të shëndosha, si dhe mbështetjen dhe rregullimin e aftësive mësimore. / KultPlus.com
Gjysma e udhëtarëve janë të etur që të ndërmarrin edhe një udhëtim të vetëm brenda tre muajve të ardhshëm, çka tregon një nivel të fortë besimi të sigurisë së mjedisit që ofrojnë aeroportet dhe linjat ajrore.
Këshilli Ndërkombëtar i Aeroporteve (ACI) World, me seli në Bruksel, tha se udhëtarët prisnin vendosjen e masave të reja për t’u mbrojtur nga rreziqet shëndetësore që burojnë nga pandemia e koronavirusit (COVID-19) dhe për të zhvilluar një përvojë me më shumë aeroporte pa kontakt.
Studimi i ACI hasi në një rënie të lehtë në frekuencën e përgjithshme të udhëtimeve që pritet dhe një zhvendosje të arsyeve kryesore për të udhëtuar, me një ulje më të vogël të udhëtimeve të biznesit dhe me më shumë për arsye personale.
Drejtori i përgjithshëm i ACI World, Luis Felipe de Oliveira theksoi se ”aeroportet, linjat ajrore dhe partnerët e tyre duhet të vazhdojnë të rrisin nivelin e besimit në udhëtimin e pasagjerëve dhe të sigurojnë dhe komunikojnë masat që po prezantojnë për të mbrojtur shëndetin e pasagjerëve dhe sigurinë e tyre./ atsh/ KultPlus.com
Pandemia e koronavirusit nxit rritjen e shkallës së vetëvrasjeve, shkruan Deutsche Welle, që shton se kjo pandemi ka të ngjarë të shkaktojë një dëm të tillë në shumë vende, transmeton KultPlus.
JAPONI
Këtë vit, titujt e lajmeve në Japoni janë dominuar gjithnjë e më shumë nga vetëvrasjet e njerëzve të famshëm.
Më 23 maj, ishte vdekja e mundësit profesionist dhe yllit të televizionit të realitetit Hana Kimura, 22 vjeç dhe në korrik, aktorit Haruma Miura, i cili ishte 30 vjeç. Në shtator, aktoret Sei Ashina, 36 vjeçe dhe Yuko Takeuchi, 40 vjeçe, gjithashtu u vetëvranë.
Këtë korrik, vëzhguesit u befasuan kur panë shifra aq të larta, krahasuar me korrikun e 2019. Ndërkohë, në gusht, u kryen 1 850 vetëvrasje, 15% më shumë se në të njëjtin muaj të një viti më parë.
Qeveria japoneze e pa këtë prirje dhe rriti buxhetin vjetor të saj të parandalimit të vetëvrasjeve me afërsisht 40%, në 35 milionë dollarë.
Fillimisht, kërcënimi i koronavirusit forcoi sistemin imunitar të shumë njerëzve dhe kufizimet në jetën publike ulën incidentet e konflikteve ndërpersonale. Midis janarit dhe qershorit, numri i vetëvrasjeve ra me rreth 10%.
Në ndërkohë, megjithatë, pasojat sociale dhe ekonomike të pandemisë janë bërë një stres në shëndetin mendor të shumë japonezëve. Shkalla e papunësisë së vendit u rrit nga 2,4% në 3,0% midis shkurtit dhe gushtit.
Bizneset dhe dyqanet e shumta të vogla janë mbyllur për mungesë të ardhurash, duke i lënë pronarët nën male borxhesh.
“Asnjë klient nuk erdhi në restorantin tim edhe pse unë punova aq shumë për hapjen”, thotë një pronar i dëshpëruar.
Rritja e numrit të vetëvrasjeve është veçanërisht e ashpër në Japoni, sepse vendi ka regjistruar relativisht pak vdekje nga koronavirusi.
Deri më tani këtë vit rreth 1 600 japonezë kanë vdekur nga Covid-19 – krahasuar me më shumë se 13 000 nga vetëvrasja.
Ka pasur gjithashtu një rritje të konsiderueshme të vetëvrasjeve të femrave. Në gusht, numri i vetëvrasjeve të tyre u rrit në 651, një rritje prej 40% krahasuar me vitin e kaluar.
Japonia është një nga vendet e pakta në botë që regjistron dhe publikon menjëherë statistikat e vetëvrasjeve. Sidoqoftë, duket se pandemia po rrit nivelet e vetëvrasjeve edhe në kombet e tjera.
KOREJA E JUGUT
Në Korenë e Jugut, numri i vetëvrasjeve femra u rrit ndjeshëm këtë pranverë. Një studim i lëshuar nga fondacioni shëndetësor amerikan ”Well Being Trust” këtë maj parashikoi 75 000 “vdekje nga dëshpërimi” – një eufemizëm për vetëvrasjen.
INDI
Sipas Fondacionit Indian të Parandalimit të Vetëvrasjes (SPIF), dy në çdo tre terapistë në Indi raportuan më shumë raste të vetëdëmtimit të qëllimshëm dhe përpjekje për vetëvrasje midis pacientëve. / KultPlus.com
Bota është futur në një “epokë pandemish” dhe nëse shkatërrimi i natyrës nuk ndalet, më shumë të tilla do të përhapen shpejt duke vrarë akoma më shumë njerëz. Kjo sipas një raporti të ri të përgatitur nga shkencëtarë të lartë që veç impaktit në njerëz, pasojat do t’i ndjejë edhe ekonomia globale.
Përhapja e sëmundjeve si Covid-19, gripi i shpendëve apo HIV-i ka ardhur nga kafshët e egra dhe është nxitur nga dëmtimi i tokave ku jetojnë këto specie, duke i sjellë njerëzit akoma më afër me to, sipas ekspertëve.
Në raport thuhet ndër të tjera: Rreziku nga pandemitë po rritet me shpejtësi të madhe. Më shumë se 5 sëmundje të reja rrezikojnë njerëzit çdo vit, dhe secila prej tyre ka potencial që të kthehet në pandemi. Vlerësohet se janë më shumë se 500,000 viruse të panjohura në gjitarë dhe zogj që mund të infektojnë njerëzit.
Peter Daszak, kryetari i grupit të thirrur nga Platforma Ndërqeveritare e Politikës së Shkencës për Biodiversitetin dhe Shërbimet e Ekosistemit, u shpreh:
“Nuk ka mister të madh rreth shkakut të pandemisë së koronavirusit, apo të çdo pandemie moderne. Të njëjtat aktivitete të njerëzve që mund të shkaktojnë ndryshimet klimaterike dhe humbje të biodiversitetit, mund të rrisin rrezikun e pandemive me impaktin që kanë në mjedis.
Ndryshimet në mënyrën sesi ne e përdorim tokën: zgjerimi dhe intensifikimi i agrikulturës, dhe tregtia e paligjshme,…dhe rritja e kontaktit mes njerëzve dhe jetës së egër, bagëtive e patogjenëve. Kjo është rruga drejt pandemive. Është e mundur që të shpëtojmë nga epoka e pandemive, por për këtë duhet ndryshim në mënyrën sesi përgjigjemi. Nga marrja e masave dhe zhvillimi i vaksinave, të kalojmë në parandalim të sëmundjeve.”
Ndërsa, Andy Jones, profesor i shëndetit publik nga Universiteti i Anglisë Lindore, tha:“Humbja e biodiversitetit, ndryshimi i klimës, tregtia ndërkombëtare dhe rritja e pakontrolluar e popullsisë po krijojnë kushte që e bëjnë të paevitueshme një pandemi tjetër globale. Nëse nuk ndërmerren veprime urgjente, pyetja nuk është nëse do të shohim një pandemi tjetër si Covid, por thjesht kur do të ndodhë?” /abcnews.al/ KultPlus.com
Në Kosovë situata epidemiologjike po tregon sinjale të përkeqësimit, pasi të enjten (29 tetor) janë konfirmuar 284 të infektuar me koronavirusin e ri. E nëse vendi vazhdon me këtë trend, Kosovën sipas mikrobiologut, Lul Raka mund ta pres një dimër i vështirë.
“Do të jetë dimër i rëndë. Do ta kalojmë. Bashkë i kemi kalua edhe disa dimra tjerë. Urojmë që ta kalojmë me sa më pak viktima”, ka deklaruar Raka.
Raka i ftuar në ‘Frontal’ tel Arsim Lani është shprehur se mbyllja totale e vendit mbetet opsioni i fundit. Megjithatë, Raka ka thënë se cilido subjekt afarist, qoftë kafieri që nuk i respekton masat anti-Covid, duhet të mbyllet, transmeton KultPlus.
Ai po ashtu tregon edhe për rastet kur një komunë apo zonë e caktuar paraqet rrezik të përhapjes së Covid-19.
“Kushdo që nuk i respekton masat, duhet të mbyllet. Bordi ka propozuar që të ketë adresim të problemit në mënyrë propercionale. Grupi i parë, nëse janë më pas se 200 raste në 100 mijë banorë brenda një jave atëherë është kategori e gjelbër. Në këtë rast rritet puna e inspektoratit e akterëve të tjerë. Pra rritet mbikëqyrja. Në zonën e portokalltë është nëse brenda një jave janë mbi 200 raste në 100 mijë banorë. Në zonën e portokalltë është Prishtina. Mendojmë se adresimi i masave të parandalimit duhet të jetë proporcional. Ne kemi propozu që nëse ka përhapje të madhe në komunitet të mbyllen shkollat ku ka raste”, thotë Raka.
Raka është shprehur se rastet e fundit kanë qenë raste të pritshme. Thotë se këtë situatë ekspertët e kanë paralajmëruar qysh para gjashtë muajve. Thotë se mbyllja totale mbetet opsioni i fundit.
“Ecuria ka shku shumë ma mirë se që e kemi parashikua tek shkollat. Sistemi i tre ngjyrëshit ka shkuar shumë mirë. Përkeqësimi i motit e rritë numrin e rasteve, dhe elementi i tretë është sezoni i gripit. Rritja është e dukshme ditëve të fundit. Rreziku më i madh i përhapjes së Covidit është në kafiteri”, ka deklaruar Raka.
“Ditëve të fundit e kemi pa që edhe në Kosovë që përveç kafiterive, kemi pa që numër të konsiderueshëm të infektimeve me Covid ka pasur edhe në administratë”, ka deklaruar tutje Lul Raka. / KultPlus.com
Në një kohë kur shumë vende të botës e kanë bërë mbajtjen e maskës detyruese në ambiente të hapura dhe të mbyllura, shumë njerëz janë të vendosur të mos e mbajnë atë.
I tillë ishte dhe rasti i një pasagjereje në një fluturim të “Easyjet” nga Belfasti për në Edinburg, e cila po qëndronte në bord pa maskë.
Kështu stafi u detyrua ta zbresë ata nga avioni, por siç shihet në videon e mëposhtme, ajo humbi kontrollin. Ndërsa merr çantën e saj, ajo kollitet te pasagjerët e ulur duke iu ulëritur: “Të gjithë do vdesim, nga koronavirusi ose diçka tjetër”, dëgjohet duke thënë ajo në video. / KultPlus.com
Rreth 12 mijë shkencëtarë dhe mjekë në Britaninë e Madhe kanë nënshkruar peticionin kundër masave shtrënguese dhe i kërkon qeverisë të tërhiqet prej tyre dhe të lejojë Covid-19 të përhapet mes të rinjve dhe njerëzve të shëndetshëm.
Deklarata e Barrington u publikua javën e kaluar dhe kërkon që të rinjtë të lejohen t’i kthehen jetës normalisht, ndërsa të moshuarit dhe të sëmurët të trajtohen më me kujdes, transmeton KultPlus.
Letra e hapur e përpiluar nga ekspertët në universitetet e Oxford, Harvard dhe Stanford është nënshkruar deri më tani nga më shumë se 130 mijë persona.
Por, zyra e kryeministrisë insistoi se nuk do të tërheqë asnjë nga masat e vendosura dhe se çështja e imunitetit të tufës kundër Covid-19 nuk do të merret parasysh nga politikbërësit.
Ajo argumenton se nuk ka prova se kjo gjë do të mbronte njerëzit e rrezikuar apo nëse imuniteti i tufës do të zhvillohej.
Koncepti i imunitetit të tufës u përmend, në fillim të marsit, përpara vendosjes së masave izoluese, por u tërhoq shumë shpejt pas reagimit të disa kritikëve. / KultPlus.com
Miliarderët në mbarë botën e kanë shtuar pasurinë e tyre edhe ashtu të madhe gjatë pandemisë. Pasuria e tyre e përbashkët ka shkuar në 10.2 trilionë dollarë.
Sipas një raporti të bankës zvicerane “UBS”, miliarderët e shtuan pasurinë e tyre për 27.5 për qind në kulmin e krizës shëndetësore, nga prilli në korrik, pikërisht në kohën kur miliona njerëz në mbarë botën i humbën vendet e punës, shkruan The Guardian, transmeton Gazeta Express.
Në këtë raport thuhet se miliarderët përfituan kryesisht nga parashikimet për rimëkëmbje të tregjeve botërore. Sipas bankës “UBS”, pasuria e përgjithshme e miliarderëve ka arritur në një nivel rekord, duke e kaluar rekordin e mëparshëm prej 8.9 trilion dollarësh, të arritur në fund të vitit 2017.
Gjatë kësaj periudhe është arritur edhe një numër rekord i miliarderëve – 2.189, nga 2.158 sa ishin para tre vjetësh.
Josef Stadler, udhëheqës i një departamenti në këtë bankë, tha: “Miliarderët ia dolën jashtëzakonisht mirë gjatë krizës së Covidit. Ata jo vetëm që arritën ta qetësojnë stuhinë, por edhe përfituan duke shkuar më lart”.
Sipas tij, miliarderët në mënyrë tipike kanë apetit të dalluar për të rrezikuar dhe patën mjaftueshëm vetëbesim për të vënë bast në rimëkëmbjen e tregjeve me një pjesë të konsiderueshme të pasurisë së tyre.
Elon Musk, themelues i kompanisë për prodhimin e veturave elektrike “Tesla”, ishte miliarderi që e rriti më së shumti pasurinë gjatë kësaj periudhe. Më saktësisht, pasuria e tij u rrit për 76 miliardë dollarë dhe shkoi në 103 miliardë. / KultPlus.com
Lansimi i filmit të ri të “Fast And Furious 9” është shtyrë sërish.
Pjesa e nëntë me aktorin kryesor Vin Diesel është shtyrë më 28 maj 2021 për shkak të pandemisë, raorton NME, transmeton KultPlus.
“Fast and Furious 9” ishte një nga filmat e parë që shtynë datën e lëshimit edhe një herë tjetër, kur për herë të parë pas paraqitjes së pandemisë COVID-19 në botë kishte njoftuar shtyrjen për në prill të vitit 2021.
Admiruesit edhe për pjesën e nëntë të filmit do të shohin aktorët: Michelle Rodriguez, Tyrese Gibson, Jordana Brewster, Nathalie Emmanuel dhe Helen Mirren krah aktorit Diesel. / KultPlus.com
Në vitin 2020, gati 500 000 vajza më shumë në botë janë detyruar të martohen me force për shkak të pasojave ekonomike të pandemisë, që u shtohen edhe mbi një milion shtatzëni të hershme, shkaku kryesor i vdekshmërisë te adoleshentet nga 15-19 vjeç.
Këto janë disa nga të dhënat e theksuara nga raporti ”Save the Children”, i cili denoncon një kthesë negative që vjen pas 25 vjetësh progress, ku sipas tij, vajzat adoleshente që martohen me detyrim ndodhen kryesisht në Azinë e Jugut (191 000), por gjithashtu në Afrikën Qendrore dhe Perëndimore (90 000) dhe në Amerikë Latinisht dhe Karaibe (73 000).
Sidoqoftë, shtatzënitë e hershme janë kryesisht të përqendruara në Afrikë, 282 000 në zonën e jugor dhe lindor të kontinentit dhe 260 000 në atë Qendrore dhe Perëndimore.
“Pandemia po shtyn gjithnjë e më shumë familje drejt varfërisë, duke lënë shumë vajza pa ushqim, duke i detyruar ato të bëjnë punë të ndryshme për të mbështetur familjen ose duke i detyruar ato të kujdesen për anëtarët e sëmurë të familjes dhe të braktisin shkollën, me mundësi shumë më pak të rifillojnë studimet e tyre se sa bashkëmoshatarët meshkuj”, theksoi Daniela Fatarella e ”Save the Children Itali”.
“Përafërsisht 12 milionë martesa të hershme bëhen çdo vit, në 1 në 6 raste nën moshën 15 vjeç, por në vitin 2020, për shkak të koronavirus, gjysmë milioni adoleshentë më shumë do të duhet të vuajnë këtë dhunë gjinore”, theksoi ajo. /atsh/ KultPlus.com
Për shkak të pandemisë muzika live dhe koncertet janë të ndaluara të zhvillohen pasi janë burim i përhapjes së COVID-19, por ky akti normativ i qeverisë ka bërë që këngëtarët të revoltohen pasi kanë ngelur pa punë.
Pjesë e emrave që kanë reaguar është edhe muzikanti i njohur, Elton Deda i cili përmes një statusi në rrjetin social Facebook shpreh shqetësimin për veten dhe gjithë kolegët e tij të kësaj fushe, duke përmendur se tashme po hyjnë në muajin e 8 pa punë.
Ai shprehet se pjesa dërrmuese e artistëve sigurojnë të ardhurat kryesore të jetesës,duke punuar deri në orët e para të mëngjesit, në klube e bare të ndryshme, por sot nuk munden më dhe kjo sipas Dedës, jo për shkak të paaftësisë së tyre për të punuar, por sepse nuk lejohen.
Deda poashtu potencon se qeveria në momentin që i la artistët pa punë duhet të mendonin edhe një mënyrë kompensimi , pasi edhe artistët paguajnë rregullisht taksat si të gjithë njerëzit e tjerë.
Statusi i plotë i Dedës.
Tashmë, ne muzikantët në Shqipëri e Kosovë po hyjmë në muajin e 8 pa punuar. Një pjesë dërrmuese e jona, të ardhurat kryesore i kanë prej punës së lodhshme deri në orët e para të mëngjesit, në klube, bare e lounge të ndryshme. Nuk punojmë dot jo sepse jemi të paaftë por sepse nuk lejohemi. Mbasi na kanë denigruar mirë e mirë me akte normative të bëra nga njerëz që thjesht nuk duan t’ja dinë për jetët e të tjerëve, mbasi na konsiderojnë pasanikë ndërkohë që shumë prej nesh po shkojnë drejt falimentit financiar, edhe nuk na dëgjojnë e nuk na përfillin.
Nëse na mbyllën, duhet të mendoheshe një strategji kompesimi. Minimumi që mund të bëjë një shtet te i cili ne paguajmë rregullisht taksa. Personalisht ndihem tepër pesimist më tepër prej indiferencës sesa prej gropës që thellohet çdo ditë. / KultPlus.com
Ministrja e Kulturës Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi përmes një statusi në rrjetin social Facebook ka njoftuar se lejohen pjesërisht aktivitetet kulturore të institucioneve vartëse të MKRS-së dhe komunave; Teatrove, Bibliotekave, Filarmonisë, Galerive, Ansambleve, Baleti, Kinemave, Qendrave Rinore, Muzetë, Qendrave të Kulturës, me grupe, duke shfrytëzuar 40% të hapësirës/sipërfaqeve të objekteve përkatëse.
Përqindja e shfrytëzimit të hapësirave do të vlen për të gjitha aktivitetet si në shfaqje ashtu edhe në ushtrimë gjithmonë duke u bazuar në Manualin për mbrojtjen nga përhapja COVIV19; Matja e temperaturës është e detyrueshme për të gjithë gjatë hyrjeve në objekte;Lejohen aktivitetet sportive në hapësira të mbyllura dhe të hapura; stërvitjet dhe garat mund të organizohen në sportet individuale; në hapësirat e mbyllura gjatë stërvitjeve mund të marrin pjesë deri në 30 persona ndërsa në organizimin e garave mund të marrin pjesë deri në 50 persona gjithmonë duke u bazuar në Manualin për mbrojtjen nga përhapja e COVID19.
Matja e temperaturës është e detyrueshme për të gjithë gjatë hyrjeve në objekte të mbyllura sportive dhe në hapësirat e hapura sportive;
Lejohen fitneset si dhe pishinat e mbyllura për aktivitete individuale rekreative, në përputhje me Manualin për mbrojtjen nga përhapja e COVID19. Matja e temperaturës është e detyrueshme për të gjithë gjatë hyrjeve në objekte. / KultPlus.com
Ministria e Arsimit dhe Shkencës, iu ka bërë thirrje menaxhmentit të shkollave, mësimdhënësve, nxënësve, prindërve dhe kujdestarëve ligjorë për kujdes të shtuar në shkolla, në oborret e shkollave dhe në afërsi të tyre, në mënyrë që të jepet kontributi nga të gjithë për ruajtjen e shëndetit të përgjithshëm.
MASh, po ashtu, ka kërkuar nga Drejtoritë Komunale të Arsimit (DKA) që të kujdesen për dezinfektimin e vazhdueshëm dhe mirëmbajtjen e shkollave sipas rekomandimeve të IKShPK-së, MSh-së dhe Udhëzuesit për organizmin e mësimit në kushte pandemie.
Përmes një komunikate Ministria ka paralajmëruar se nëse situata pandemike përkeqësohet në shkolla atëherë Ministria e Shëndetësisë mund të marr vendim t’i mbyllë ato.
“Ministria e Shëndetësisë dhe IKShPK, bazuar në Ligjin për parandalimin dhe luftimin e pandemisë COVID-19, nëse situata pandemike përkeqësohet, mund të marrin vendim për mbylljen e shkollave.Prandaj, MASh kërkon nga task forcat e shkollave dhe të DKA-ve që, përveçse të kujdesen për zbatimin e të gjitha masave, të vlerësojnë edhe situatën dhe ato shkolla që kanë vështirësi në organizim, të respektojnë vendimin e Ministrisë së Arsimit për fillimin e vitit të ri shkollor 2020-2021 në kushte pandemie, dhe të kalojnë në mësim online, sipas Protokolit të reagimit ndaj pandemisë COVID-19 në shkolla dhe Udhëzuesit të MASh”, thuhet në njoftim.
Mësimdhënësit dhe nxënësit e të gjitha niveleve parauniversitare të Republikës së Kosovës, niveli parashkollor, fillor, i mesëm i ulët dhe i mesëm i lartë mund t’i përcjellin regjistrimet e përmbajtjeve mësimore në platformën e Shqipërisë www.akademi.al, ku me rastin e regjistrimit duhet përzgjedhur Kosovën si vendi ku zhvilloni mësimin, ndërsa çasja në këtë platformë duhet konfirmuar përmes e-mailit./KultPlus.com
Shoqata e Gastronomëve të Kosovës ka njoftuar se më datë 25 të këtij muaji do të mbyllin bizneset për një kohë të caktuar dhe do të shkojnë para Qeverisë e Parlamentit të Kosovës për të dorëzuar kuponat fiskal, përcjellë KultPlus.
Lajmin e ka bërë të ditur Petrit Kllokoqi përmes një njoftimi në rrjetin social Facebook, ku është shprehur tejet i zhgënjyer me Qeverinë e Kosovës, duke potencuar se kësaj të fundit nuk i intereson mirëqenia e asnjë punëtori në Kosovë dhe se krejt çfarë kërkuan nga Shoqata e Gastronomëve ka qenë ‘MBIJETESA’.
Më poshtë gjeni njoftimin e plotë të Kllokoqit
Shoqata e Gastronomeve të Kosovës
SHGK: Shteti tregoi që nuk i intereson mirëqenia e asnjë punëtori në Kosovë, ne kërkuam vetëm mbijetesë
Edhe një herë u cenua e drejta e biznesit në Kosovë. Edhe një herë shteti tregoi që nuk i intereson mirëqenia e asnjë punëtori në Kosovë.
Papunësia vetëm në pandemi shënoi rritje prej 30%, e mos të flasim për gjendjen normale që gjithnjë ka qenë katastrofale. E mos të flasim as për humbjet enorme të bizneseve.
Nuk kërkuam asgjë më tepër se sa MBIJETESË.
Vazhdimisht kërkuam që ky orar të rritet, gjithnjë duke i respektuar të gjitha masat.
Kërkuam edhe një njoftim se si të punojmë brenda lokaleve tona pasi që jemi në prag të vjeshtës.
Thirrjet tona për kryeministrin, qeverinë e parlamentin po duket të jenë të kota.
Jemi shteti i vetëm në botë që skemi as plan, e as mbështetje për krizën e thellë, kemi vetëm retorikë boshe …
Herën e fundit kur Shoqata paralajmëroi dhe mbajti protestë, Policia e Kosoves me urdhër të Kryeministrit, na lejuan vetëm 7 minuta aktivitet, ne e mirëkuptuam Policinë, nuk donim arrestime e as përkeqësim të situatës, e as situata të palakmushme në mes Policisë dhe Gastronomeve. Respektuam çdo urdhër e vendim që na u dha.
Këtë radhë nuk do të kemi mirëkuptim, sepse mirëkuptim për ne nuk pat as edhe një moment. Ne duam të jemi përgjegjës ndaj punonjësve tanë, familjeve tyre dhe familjeve tona.
Fatkeqësisht më të lehtë dhe më të përballueshme e kemi të kalojmë kohë në qeli sesa të shohim shkatërrimin e asaj që ndërtuam me shumë mund. Ne nuk na ka mbetur asnjë alternativë tjetër, po na e cënoni ekzistencën, më keq se kaq nuk ka.
I bëjmë thirrje të gjithë gastronomëve të Republikes së Kosovës që me datën 25.09.2020 nga ora 14:00-15:00 të mbyllin bizneset e tyre dhe të na bashkangjiten në ora 14:00 para Qeverisë dhe Parlamentit të Kosovës që të dorëzojmë kuponat fiskal!
Atë që virusi po ua shkakton njerëzve, ju po ia shkaktoni Gastronomisë së Kosovës. / KultPlus.com
Janë bërë gjashtë muaj prej kur në Kosovë u konfirmua rasti i parë me Covid19, prej marsit të këtij viti në vendin tonë e në botë kanë ndryshuar shumë gjëra në mënyrën e jetesës sonë.
Ajo çfarë edhe është më e dhimbshmja e krejt kësaj situate, janë jetët të cilat i kemi humbur gjatë kësaj periudhe.
Për të nderuar të gjithë ata që humbën jetën nga Covid19, kupolat e Bibliotekës Kombëtare u ndriçuan me të bardhë.
Lajmin e bëri të ditur i pari i Prishtinës, Shpend Ahmeti, i cili shprehej se bashkë mund ta kalojmë këtë sfidë.
”Andaj edhe ndriçuam ndërtesën e Bibliotekës Kombëtare për të kujtuar të gjitha jetët që i mori #covid19 dhe për të nderuar dhe falënderuar nga zemra, të gjithë personelin shëndetësor që janë në vijën e parë të frontit që nga fillimi i pandemisë’‘, thuhet ndër të tjera në statusin e Ahmetit. / KultPlus.com
