Kur regjisori i “Parasite”, Bong Joon-ho, pranoi “Oscarin” për filmin më të mirë, të dielën, në edicionin e 92-të të “Academy Awards” në Los Angeles, ai sakaq hodhi dritë të re mbi kinemanë ndërkombëtarisht të nënvlerësuar të Koresë së Jugut. Ata që e njohin industrinë e filmit të këtij vendi thonë se është për kohën.
Bong është ftuar në skenë në “Dolby Theater” katër herë radhazi gjatë ngjarjes. Krahas filmit më të mirë, “Parasite” ka fituar çmime për regjisorin më të mirë, skenarin më të mirë origjinal (i bashkëshkruar nga Bong) dhe filmin më të mirë të huaj. Ka pasur një garë të fortë sa i përket filmit më të mirë, përfshirë filmin epik mbi Luftën e Parë Botërore “1917”, i cili prej shumë vetave pritej të merrte çmimin.
“Parasite” ka bërë historinë e filmit duke u bërë filmi i parë joanglisht që ka fituar “Oscarin” për filmin më të mirë. Gjithashtu ai ka shënuar për herë të parë qysh prej vitit 1955 që fituesi i Festivalit të Filmit në Cannes “Palme d’Or” të fitojë edhe çmimin kryesor të “Oscarëve”.
Patrick Brzeski, që mbulon kinemanë koreane për “The Hollywood Reporter”, e ka cilësuar fitoren e Bongut si “kthesë në shumë drejtime”. “Para këtij viti, asnjë film korean nuk është nominuar ndonjëherë për ‘Oscars’ në çfarëdo kategorie”, ka thënë ai për DW-në. “Kritikët dhe dashamirët e filmit prej kohësh e kanë cilësuar këtë si skandal, duke pasur parasysh prurjet e pareshtura të industrisë koreane të filmit të kinemasë risuese e të paharrueshme gjatë 20 e më shumë vjetëve të fundit”.
Nderimet me çmimet “Oscar” për “Parasite” kanë vënë në vend një “lajthim bezdisës”, ka thënë Brzeski, duke shtuar që vendimi i Hollywoodit për të shpërblyer me çmimin e filmit më të mirë mbart edhe rëndësi të gjerë.
“Duke marrë parasysh hakërrimin e vazhdueshëm mbi mungesën e laramanisë dhe përfaqësimit në Hollywood dhe ‘Oscar’, fakti që ‘Parasite’, një film krejtësisht në koreanisht e që sjell një kastë të tërën koreane të cilën shumica e amerikanëve nuk e njohin, fitoi për filmin më të mirë, është një moment i fuqishëm simbolik”, ka thënë reporteri i filmit. “Duke lënë anash çështjet e identitetit, kjo nënkupton gjithashtu se ‘Oscarët’ tani janë më pak çështje mendjengushtësie”, ka shtuar ai. Derisa në vitet e mëhershme një grusht filmash të huaj kanë marrë tundje të kokës, Brzeski beson se “Parasite” ka dëshmuar përfundimisht që “filmat nga çdo anë, në çdo gjuhë, janë tani të aftë të marrin nderimet kryesore të Hollywoodit. Ata më nuk janë të kufizuar në kategorinë e filmit më të mirë ndërkombëtar”.
“Parasite” është një satirë sociale në qendër me dy familje që jetojnë në skaje të kundërta të sistemit klasor në Korenë e Jugut. Bong përdor sensin e tij të humorit dhe suspensën për të vënë në pah ndërveprimet e tyre.
Sipas Brzeskit, përderisa cilësia e kinemasë koreane ka qenë fshehtësi e hapur për më shumë se dy dekada, “Parasite” ka prekur në tel audiencat e gjëra.
Filmi vë në pah disa probleme universale në shoqërinë bashkëkohore, veçanërisht hendekun në zgjerim e sipër midis të pasurve dhe të varfërve. Bong është regjisor i zoti që arrin t’i bëjë dëfryese temat e rënda. Ai është “duke shënuar lirshëm pikë kthese në zhanre të ndryshme klasike: krimin, thrilerin, komedinë e zezë, horrorin, dramën familjare e kështu me radhë”, ka thënë Brzeski.
David Tizzard, profesor asistent në Seoul Women’s University dhe komentator social, ka thënë se fitorja e Bongut ka “zhgrehur një shpërthim të euforisë kombëtare” në Korenë e Jugut.
“Sikundër në vendet perëndimore kur ekipi kombëtar luan në ndonjë garë si Kupa Botërore e Futbollit, jugkoreanët kanë pasur një gëzim kolektiv dhe dhembje në ngjarje si kjo, kështu që i gjithë vendi u bashkua prapa ‘Parasite’”, ka thënë ai për DW-në. “Ata mund të kenë dallime në mendime sa i përket qeverisë, në shtetin dhe ekonominë e Koresë së Veriut, por absolutisht nuk ka asnjë pikëpamje kundërshtuese në këtë”.
Tizzard pajtohet që kinemaja koreane është “nënvlerësuar keqas” nga pjesa tjetër e botës për një kohë të gjatë.
“’Parasite’ ka pasur një vlerësim të madh në vend, dhe tani ka të njëjtin vlerësim në skenën botërore, ndaj mendoj që ky është një rast kur pjesa tjetër e botës po kap atë çfarë ngjan këtu dhe po sheh cilësinë që ekziston në kinemanë koreane”, ka thënë ai.
Distributorët e filmave jugkoreanë pritet të kenë një lulëzim nga fitorja e Bongut. Me një buxhet prej vetëm 11 milionë dollarësh (10 milionë euro; 13 miliardë uonë jugkoreanë), “Parasite” tashmë ka bërë më shumë se 170 milionë dollarë gjithandej globit. “Distributorët e filmit duhet të inkurajohen të kuturusin më shumë në përmbajtje koreane e ndërkombëtare”, ka thënë Brzeski.
Një shpërthim i hershëm i kinemasë koreane erdhi më 2003, me trilerin aksion të regjisorit Park Chan-wook “Oldboy”, i cili më vonë ishte ribërë nga regjisori amerikan Spike Lee. Megjithatë, Brzeski beson se “Parasite” ka etabluar një precedent të ri për më shumë regjisorë jugkoreanë, qofshin meshkuj a femra, si Lee Chang-dong, Hong Sang-soo, Kim Bora, Lim Sun-ae dhe Lee Kyoung-mi, për të bërë fitime të rëndësishme në tregjet ndërkombëtare.
Nëse shfaqet një film në koreanisht para audiencës amerikane ose asaj gjermane, të gjithë filmat e dhënë para shikuesve në gjuhë të tjera përballen me çështjen e përjetshme të qasshmërisë.
Brzeski mendon se Bong e ka shpjeguar më së miri muajin e kaluar gjatë fjalimit të tij teksa pranoi “Golden Globe” për filmin më të mirë në gjuhë të huaj: “Sapo ta kapërcesh pengesën e gjatë prej një inç të titrave, ju do të njiheni edhe me më shumë filma të mahnitshëm”, kishte thënë regjisori.
Sidoqoftë, reporteri i filmit ka tërhequr vërejtjen kundër deklaratave në hava: “Nuk mendoj që mund të përdoret Bongu për të përgjithësuar krejt filmbërjen koreane, përveçse të thuhet që Koreja bën filma të shkëlqyeshëm, dhe që mbase një pjesë e botës po zgjohet vonë për këtë fakt”.
Duke folur para gazetarëve kur pranoi “Oscarët” e tij, Bong i është rikthyer komentit të tij të janarit për titrat, duke thënë: “Njerëzit tashmë po tejkalojnë këtë pengesë nëpërmjet shërbimeve të streamingut, videove të YouTubes dhe mediave sociale. Në mjedisin që po jetojmë tani, mendoj se të gjithë jemi të lidhur”.
“Prandaj mendoj që natyrshëm po vijmë te dita kur një film i huaj apo jo nuk do të ngrejë kandar, dhe që me shpresë kur një film i huaj fiton të mos bëhet më vonë temë”, ka shtuar ai /Deutsche Welle /KultPlus.com
