O grua intelektuale shqiptare! Sa himne mund të thuren për ty! Poezia, piktura, muzika, simfonia, nuk t’i këndojnë dot ato vetija ty, që lexon e mëson duke larë e shpëlarë, duke të qarë fëmia. Ty, që jep provime, mbron tema, doktorata, me orë të ngrëna nga nata. Shpesh je shtrënguar librin ta mbash në dorë, gjellën duke trazuar. Mbete duke nxituar për të shkuar në punë, në Institut, në zyrë. Herët zgjohesh po kohë s’ke, kur krihesh, të shihesh në pasqyrë. Nxiton të kthehesh në shtëpi, po rrugës ndal e ble ç’arrin të gjesh. Shpesh, tok me çantën lustrafin, mban edhe rrjetën me presh… Pa vimë ne pastaj, burrat e martuar, të shkolluar, kërkojmë këmishë të kollarisur, kostum të varur në kremastar, shaminë të hekurosur, palosur, vendosur në sirtar. Po, kur s’i gjejmë kështu, i varim buzët të inatosur dhe prej asaj buze lëshojmë romuze. Ti dëgjon e shkon kokulur e mbyllesh në banjë e qan dhe para se të dalësh fytyrën lan, që të mos kuptohesh. Ti kur të gjitha i mbaron, natën vonë, gjen qetësinë. Ulesh në tavolinë e lexon, studion e shkruan referate dhe veten e ndjen fajtore, kur ndonjë nate, këputur nga lodhja, të mbërthen gjumi në divan…
O grua intelektuale shqiptare! Sa himne mund të thuren për ty! Poezia, piktura, muzika, simfonia, nuk t’i këndojnë dot ato vetija ty, që lexon e mëson duke larë e shpëlarë, duke të qarë fëmia. Ty, që jep provime, mbron tema, doktorata, me orë të ngrëna nga nata. Shpesh je shtrënguar librin ta mbash në dorë, gjellën duke trazuar. Mbete duke nxituar për të shkuar në punë, në Institut, në zyrë. Herët zgjohesh po kohë s’ke, kur krihesh, të shihesh në pasqyrë. Nxiton të kthehesh në shtëpi, po rrugës ndal e ble ç’arrin të gjesh. Shpesh, tok me çantën lustrafin, mban edhe rrjetën me presh… Pa vimë ne pastaj, burrat e martuar, të shkolluar, kërkojmë këmishë të kollarisur, kostum të varur në kremastar, shaminë të hekurosur, palosur, vendosur në sirtar. Po, kur s’i gjejmë kështu, i varim buzët të inatosur dhe prej asaj buze lëshojmë romuze. Ti dëgjon e shkon kokulur e mbyllesh në banjë e qan dhe para se të dalësh fytyrën lan, që të mos kuptohesh. Ti kur të gjitha i mbaron, natën vonë, gjen qetësinë. Ulesh në tavolinë e lexon, studion e shkruan referate dhe veten e ndjen fajtore, kur ndonjë nate, këputur nga lodhja, të mbërthen gjumi në divan…
Shkrimtari, përkthyesi dhe arkitekti i njohur, Petraq Kolevica, sot u nda nga jeta. Lajmin e bëri të ditur Fakulteti i Arkitekturës dhe Urbanistikës, UPT, në Tiranë.
“Me keqardhje të madhe ju njoftojmë se sot u nda nga jeta arkitekti i mirënjohur Petraq Kolevic. Fau shpreh ngushëllimet e përzemerta familjes dhe të gjithe komunitetit të arkitekteve për këtë humbje të madhe të një prej Mjeshtrave te Modernizmit në Shqipëri”, thuhet në njoftimin e postuar në faqen në Facebook të këtij fakulteti.
Petraq Kolevica, lindi nё Korçё me 11.01.1934, kreu shkollёn fillore dhe gjimnazin nё Korçё. Gjimnazi i Korçёs ishte pasardhёs i Liceut francez dhe disa nga profesorёt e mёparshёm vazhdonin tё jepnin mёsim atje.
Ndёr tё tjera ishin kёta mёsues qё ngjallёn tek Petraqi interesin dhe dashurinё pёr artin e sidomos pёr poezinё. Nё atё kohё pati kontakte edhe me piktorёt Vangjush Mio e Vangjush Tushi qё ndikuan shumё nё formimin e tij.
Studimet pёr inxhinieri ndёrtimi i kreu nё periudhёn 1952-1957 nё Universitetin politeknik tё Tiranёs. Punoi shumё vite si inxhinier dhe arkitekt. Gjatё gjithё veprimtarisё si arkitekt ai u mundua tё projektonte ndёrtesa moderne dhe funksionale. U kritikua shumё herё pёr ndikime tё huaja nga partiakёt e asaj kohe.
Mbas njё fjalёkёmbimi me Enver Hoxhёn nё ekspozitën “Shqipёria Sot” u dёrgua pёr tё punuar si teknik ndёrtimi nё Valias. Qё nga ajo kohё pothuajse nuk punoi mё si arkitekt. Jetёn e tij si inxhinier dhe arkitekt e ka pёrmbledhur nё librin “Arkitektura dhe diktatura”. Qё nё rininё e hershme interesohej pёr poezinё. Nё vitet ’60-tё, botoi pёrkthimin e poemёs “Demoni” tё Lermontovit, qё u prit shumё mirё nga lexuesi i atёhershёm. Nё vitin 1986, botoi librin me pёrkthime nga gjermanishtja “Poezi gjermane dhe austriake”.
Ështё ndër të vetmit qё ka pёrkthyer poezi klasike japoneze, ndonёse jo nga origjinali. Nё kohёn e demokratizimit tё Shqipёrisё kontribuoi si deputet nё parlamentin e parё pluralist tё Shqipёrisё dhe si pjesëtar i kёshillit botues tё gazetёs “Rilindja Demokratike”. Nё vitet e mёvonshme, pёr shkak tё njё sёmundjeje tё rёndё, ai u tёrhoq nga politika aktive, por ka shfaqur shpesh mendimin e tij nё gazeta tё ndryshme.
Nё vitin 1992, u botua vёllimi i parё me poezi “Kёngё nga koha e keqe”. Poezi tё shkruara mё parё prej tij por tё pabotuara deri atёherë. Kuptohet pёr arsye tё pёrmbajtjes. Mё vonё botoi dhe vёllime tё tjera me poezi. Sё fundi mё 2013, pёrmblodhi poezitё e tij origjinale nё dy vёllime “Tё korrat e vona”. Tё rёndёsishme nё krijimtarinё e tij janё edhe librat pёr Lasgush Poradecin dhe Mitrush Kutelin, tё cilёt i pati njohur personalisht dhe e lidhte njё miqёsi e ngushtё. / KultPlus.com
O grua intelektuale shqiptare! Sa himne mund të thuren për ty! Poezia, piktura, muzika, simfonia, nuk t’i këndojnë dot ato vetija ty, që lexon e mëson duke larë e shpëlarë, duke të qarë fëmia. Ty, që jep provime, mbron tema, doktorata, me orë të ngrëna nga nata. Shpesh je shtrënguar librin ta mbash në dorë, gjellën duke trazuar. Mbete duke nxituar për të shkuar në punë, në Institut, në zyrë. Herët zgjohesh po kohë s’ke, kur krihesh, të shihesh në pasqyrë. Nxiton të kthehesh në shtëpi, po rrugës ndal e ble ç’arrin të gjesh. Shpesh, tok me çantën lustrafin, mban edhe rrjetën me presh… Pa vimë ne pastaj, burrat e martuar, të shkolluar, kërkojmë këmishë të kollarisur, kostum të varur në kremastar, shaminë të hekurosur, palosur, vendosur në sirtar. Po, kur s’i gjejmë kështu, i varim buzët të inatosur dhe prej asaj buze lëshojmë romuze. Ti dëgjon e shkon kokulur e mbyllesh në banjë e qan dhe para se të dalësh fytyrën lan, që të mos kuptohesh. Ti kur të gjitha i mbaron, natën vonë, gjen qetësinë. Ulesh në tavolinë e lexon, studion e shkruan referate dhe veten e ndjen fajtore, kur ndonjë nate, këputur nga lodhja, të mbërthen gjumi në divan…
Pranverë e ftohtë kosovare
Me të ikur, me të vrarë, me varre…
Pranverë kësisoj u harrofsh fare.
Poezi nga Petraq Kolevica
Bie shi,
Fryn erë e ftohtë,
Rrjedh shi,
Rrjesh gjak
E rrjedhin lotë.
Qumësht gjinjësh
I rrjedh nuses që shtëngon
Foshnjën e ftohtë në zemër.
E ku t’i gjesh emër
Gjithë kësaj gjëme të saj?
Qiell pa skaj
Gjëmon
Dhe shi lëshon.
Mbi trupa të njomë fëmijësh,
Përmbi çembere të vejash,
Mbi koka me borë thinjash.
Mbi kaçurrela të rejash.
Rrjedh shi
Përmbi fëmijë të mekur
Nga të qarët.
Rrjedh shi
Përmbi të vdekur.
Përmbi të vrarët.
Ç’pranverë qënka kjo
Moj botë?
Ç’pranverë?
Me shi,
Me erë të ftohtë!
Rrjedh shi
I vrullshëm,
I ngadaltë.
Njerëz te unshëm
Ecin nëpër baltë.
Prindër pa fëmijë;
Fëmijë, pa prindër.
Grua pa burre
Bijë, pa baba.
Pleq të sëmurë
Ecin, ecin… Po ja!
Tek ngasin,
Rrëshqasin,
Bien, qytetarët,
Po prapë ngrihen,
Ecin përsëri Kosovarët.
Dhe rrallë e më rrallë
Kthejnë kryet
Të shohin pyjet,
Tokën e pakë.
Shtëpitë në flakë
Dhe mullarët.
Dhe prapë shi
E madje breshër.
Te ftohtët u futet në eshtër
Dhe fjalë… fjalë…
Në veshët vjen e shpon një gënjeshtër.
Ngadalë!
Kush tha?
Ata?
E shka do t’bahet me na?
Rrjedh shi,
Rrjedh gjak
E rrjedhin lotë,
Të vrullshëm,
Të ngadaltë.
Njerëz të unshëm
Ecin nëpër balte.
S’ka tokë më,
Po llucë, baltë.
Ku të varrosin të vdekurit.
Të vrarët?
Po si ti gjejnë rrugët Kosovarët,
Në këtë botë të mugët? /KultPlus.com
