Portretet e grave shqiptare nëpër pikturat e artistëve të njohur botëror (FOTO)

Gratë shqiptare përpos se janë njohur për trimëri e besnikëri, ato bota i ka njohur gjithmonë edhe për bukurinë e pashoq që kanë poseduar, shkruan KultPlus.

Në vijim, KulPlus ju sjell disa nga pikturat më të njohura që si përsonazh kanë gratë shqiptare, piktura këto që janë realizuar nga mjeshtër të njohur të ngjyrave.

‘Zonja e fisnikërisë shqiptare’
Nga piktori J.Frederik

‘Zonja shqiptare’
Nga piktori Thomas Hotles

Gruaja e re shqiptare’

Nga piktori Jean-Baptiste-Camille Corot

“Gruaja shqiptare”,

Nga piktori Jean Baptiste Vanmour

Nga Nikolin Ivanaj

Shqipëria e shekullit të XIX sipas piktorëve të huaj

Piktorët shqiptarë vazhduan të pikturonin motive fetare sipas kanoneve të artit post-bizantin deri në mesin e shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe ata pothuajse nuk arritën të krijonin as një imazh të botës reale, të jetës së përditshme, ose një peizazhi të natyrës së vendit. Kjo mungesë thelbësore e historisë dhe kulturës shqiptare u plotësua nga piktorë të huaj.

Gjatë shekullit të pesëmbëdhjetë, pikërisht kur populli shqiptar u gjend në syrin e stuhisë, dhe së bashku me popujt e tjerë të Ballkanit atyre iu desh të luftonin kundër osmanëve. Kjo rriti vëmendjen e piktorëve të huaj ndaj Shqipërisë. Lufta, rezistenca, emigrimi gjatë pushtimit osman, ishin temat e shumicës së pikturave në ato vite. Më të vjetrat janë portrete të Skënderbeut, të tilla si piktura, Rrethimi i Skutarit nga Paolo Veronese (1528-1588) e cila ruhet në Pallatin e Doges në Venecia. Mendohet se Gentile Bellini (1429-1507) bëri portretin e parë gjatë periudhës në të cilën Skënderbeu ishte në Itali për të ndihmuar Ferdinandin e Napolit.

Piktorët e huaj ishin të magjepsur nga rrobat shumëngjyrëshe, peisazhet, dhe gjithashtu nga krenaria e shqiptarëve. Disa piktorë të njohur janë Camille Corot (1796-1875) me Vajze shqiptare, Eugene Delacroix (1796-1863) me pikturën Çift shqiptaresh, Leon Gerome (1824-1904) i cili bëri rreth 30 piktura me tema shqiptare.

Pikturat e Gerome janë ndër më të bukurat nga të gjitha ato që kanë të bëjnë me Shqipërinë, midis të gjithë piktorëve të huaj. Edward Lear anglez, gjatë dy udhëtimeve të tij në Shqipëri midis 1848-1849, pikturoi rreth 100 fotografi. Midis pikturave të ndryshme nga Lear me temë shqiptare, litografia Gjirokastra dhe akuareli Ura e Bahçallekut, janë të rëndësishme jo vetëm për vlerat artistike, por edhe sepse përshkruajnë dy monumente të kulturës shqiptare me shumë vlera që nuk ekzistojnë më sot: Ujësjellësi i Gjirokastrës dhe ura mbi Drinin, afër Shkodrës. Puna e Lear-it është dëshmia e vetme e këtyre monumenteve të rëndësishme.

Lear ishte shumë i magjepsur nga Shqipëria, nga njerëzit dhe veshjet popullore. Në pikturat e tij ne kemi përfaqësuar peisazhet e mrekullueshme shqiptare dhe pothuajse gjithmonë ka njerëz të veshur me rroba tradicionale.

Të gjithë këta piktorë të huaj ndihmuan në sjelljen e një jete nga ajo periudhë pasi nuk ka mbetur as një pikturë nga periudha realiste nga piktorët shqiptarë./Mario Bellizzi/ KultPlus.com

Gruaja shqiptare në sytë e historianëve dhe piktorëve të huaj (FOTO)

Ajo është e bukur, joshëse, delikate dhe me një shprehje heroine. Më shumë se një grua, ai është e themelta e veçorive dhe karakteristikave dalluese të shqiptarëve, të cilët mbetën në historinë e botës si realitete sfiduese. Vërshuan kohërat, erdhën dhe ikën etapa të ndryshme të traditave dhe emancipimit. Ajo tregoi gjithnjë me vlerat e saja gjithëçfarë fsheh brenda vetes, brenda asaj nevoje, forcën e manifestimit të tipareve që e dallojnë atë, jo vetëm nga veçantitë e veshjeve karakterstike, por edhe nga forca e karakterit, vitaliteti amësor dhe ndjenja e zjarrtë atdhetare. Ajo ka ushqyer në ndërkohje interesimin dhe kërshërinë e grafistëve, piktorëve, kostumografëve, historianëve dhe hulumtuesve të ndryshëm. Dhe ata nga ana e tyre e kanë jetësuar atë, gruan shqiptare, me gjithë gamën e saj dalluese, bukurinë, krenarinë, forcën dhe hiret fine të femrës. 

Shqiptarja, arbëreshe apo arvanitase, e Iliridës apo e Shqipërisë, myslimane apo e krishterë, veriore apo jugore, elitare apo popullore, qytetare apo malësore, nuk i ka lënë indiferent të huajt me veshjen e saj tradicionale.

Madje, shpeshherë, ajo ka ngjallur kureshtje me veçantinë e stilit të saj.

Këtë e dëshmojnë revistat, gazetat dhe romanet e shumta franceze apo në gjuhën frënge, ku hasim gravura dhe fotografi që i dedikohen asaj, ndër të cilat do të gjeni në vijim disa prej tyre të sjellura nga Aurenc Bebja, Blogu “Dars (Klos), Mat – Albania”.

KOSTUM CILËSOR I GRAVE SHQIPTARE (1782) / JEAN HOUEL, PALAZZO ADRIANO, SIÇILI

Burimi : Voyage pittoresque des isles de Sicile, de Malte et de Lipari : où l'on traite des antiquités qui s'y trouvent encore, des principaux phénomènes que la nature y offre, du costume des habitans, et de quelques usages. – Gallica / BNF

Burimi : Voyage pittoresque des isles de Sicile, de Malte et de Lipari : où l’on traite des antiquités qui s’y trouvent encore, des principaux phénomènes que la nature y offre, du costume des habitans, et de quelques usages. – Gallica / BNF

VESHJE POPULLORE TË GRAVE SHQIPTARE (1782) / JEAN HOUEL, PALAZZO ADRIANO, SIÇILI

Burimi : Voyage pittoresque des isles de Sicile, de Malte et de Lipari : où l'on traite des antiquités qui s'y trouvent encore, des principaux phénomènes que la nature y offre, du costume des habitans, et de quelques usages. – Gallica / BNF

Burimi: Voyage pittoresque des isles de Sicile, de Malte et de Lipari : où l’on traite des antiquités qui s’y trouvent encore, des principaux phénomènes que la nature y offre, du costume des habitans, et de quelques usages. – Gallica / BNF

BUKUROSHJA SHQIPTARE DHE CHATEAUBRIAND, ATHINË (1806)

Burimi : Album de Chateaubriand : 20 gravures en taille douce, avec texte / dessins de M. Staal ; gravures de MM. Geoffroy et Monnin – Gallica / Bibliothèque nationale de France

Burimi : Album de Chateaubriand : 20 gravures en taille douce, avec texte / dessins de M. Staal ; gravures de MM. Geoffroy et Monnin – Gallica / Bibliothèque nationale de France

MBI TARRACAT E OHRIT, SHQIPËRI (1841) / R. COTON WOODVILLE, REVISTA “LE MONDE ILLUSTRÉ”

Burimi : Le Monde illustré, Bibliothèque nationale de France, département Philosophie, histoire, sciences de l'homme – Gallica / Bibliothèque nationale de France

Burimi: Le Monde illustré, Bibliothèque nationale de France, département Philosophie, histoire, sciences de l’homme – Gallica / Bibliothèque nationale de France

KOSTUMET POPULLORE SHQIPTARE SIPAS KRAHINAVE DHE BESIMEVE FETARE (1880) / FORTUNÉ LOUIS MÉAULLE, REVISTA “LE MONDE ILLUSTRÉ”

Burimi : Le Monde illustré, Bibliothèque nationale de France, département Philosophie, histoire, sciences de l'homme – Gallica / Bibliothèque nationale de France

Burimi : Le Monde illustré, Bibliothèque nationale de France, département Philosophie, histoire, sciences de l’homme – Gallica / Bibliothèque nationale de France

PRINCESHA MIRDITORE / JULES – MARIE ARMAND, MOLTENI (1897-1898)

Burimi : Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l'œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France

Burimi : Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l’œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France

GRUA MIRDITORE / JULES – MARIE ARMAND, MOLTENI (1897-1898)

Burimi : Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l'œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France

Burimi : Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l’œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France

MALËSORJA SHQIPTARE / JULES-MARIE ARMAND, MOLTENI (1897-1898)

Burimi : Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l'œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France

Burimi: Cavelier de Cuverville, Jules-Marie-Armand (1834-1912). Chef de la mission. Photographe de l’œuvre reproduite. – Gallica / Bibliothèque nationale de France

GRATË SHQIPTARE TEK BURIMI (1912)

Burimi : Les femmes albanaises à la fontaine : [photographie de presse] / [Agence Rol] – Gallica / Bibliothèque nationale de France

Burimi: Les femmes albanaises à la fontaine : [photographie de presse] / [Agence Rol] – Gallica / Bibliothèque nationale de France

GRATË SHQIPTARE NË MAQEDONI (1916)

Burimi : Pages de gloire, Lucien Cornet – Directeur de publication – Gallica / Bibliothèque nationale de France

Burimi: Pages de gloire, Lucien Cornet – Directeur de publication – Gallica / Bibliothèque nationale de France

KURS RROBAQEPËSIE PËR GRATË MYSLIMANE SHQIPTARE TË TIRANËS (1919)

Burimi : Le Miroir – Gallica / BDIC (Bibliothèque de documentation internationale contemporaine) – Kryqi i Kuq amerikan ka organizuar një kurs rrobaqepsie në Tiranë, Shqipëri, për gratë myslimane...

Burimi: Le Miroir – Gallica / BDIC (Bibliothèque de documentation internationale contemporaine) – Kryqi i Kuq amerikan ka organizuar një kurs rrobaqepsie në Tiranë, Shqipëri, për gratë myslimane…

Nga Aurenc Bebja*, Francë

Burimi: Blogu © Dars (Klos), Mat – Albania) /KultPlus.com