Poezi nga Ismail Kadare
Edhe kur kujtesa ime e lodhur
Ashtu si ato tramvajet e pasmesnatë
Vetëm në stacionet kryesore do të ndalojë
Unë ty s’do të harroj.
Do të kujtoj
Mbrëmjen e heshtur, të pafund të syve të tu,
Dënesën e mbytur, rrëzuar mbi supin tim
Si një dëborë të pashkundshme.
Ndarja erdhi,
Po iki larg prej teje.
Asgjë e jashtëzakonshme,
Veç ndonjë natë
Gishtat e dikujt do pleksen në flokët e tu
Me të largëtit gishtat e mi, me kilometra të gjatë./KultPlus.com
Poezi e shkruar nga Ismail Kadare.
Ka kohë që s’shihemi dhe ndjej
si të harroj une dalëngadal
si vdes tek une kujtimi yt
si vdesin flokët dhe gjithçka.
Tani kërkoj poshtë e lartë
një vend ku ty të të lëshoj
nje strofë a notë, a një brilant
ku të të lë, të puth, të shkoj.
Në s’të pranoftë asnjë varr
asnjë mermer, a morg kristal
mos duhet vallë prapë të të mbart
gjysëm të vdekur, gjysëm të gjallë.
Në s’gjetsha hon ku të të hedh
do gjej një fushë a një lulnajë
ku butësisht porsi polen
gjithkund, gjithkund të të shpërndajë.
Të të mashtroj ndoshta kështu
dhe të të puth të ik pa kthim
dhe nuk do dine as ne askush
harrim ish ky a s’ish harrim./KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Po ti nuk ktheheshe,
Po ti s’përkuleshe.
4
Nga supet
Pushkën e gjatë s’e hoqe kurrë,
Nga supet e tua plot plagë,
Nga supet kockë e lëkurë.
Bukën e ngjyeje me shëllirë,
Shëllirë dhe misër përnatë,
E ruaje atë pak yndyrë,
Oh, atë yndyrë të paktë,
Për mikun dhe pushkën e gjatë,
Për të lyer pushkën e gjatë!
Se gruaja lindte fëmijë,
Por pushka lindte krisma,
Dhe për shqiptarin ishin
Po aq të shtrenjta të dyja:
Dhe krisma dhe fëmija.
Fëmija do lëronte nesër me parmendë
Dhe do ta mbronte netëve krisma.
Mbi supet e Shqipërisë kohërat krisma hidhnin,
Ashtu si mbi supet e nuses orizin.
5
Në këmbët e maleve shtriheshin fushat,
Të urta si gratë, si gratë kokulura.
Ç’të gatuanin fushat për gjigantët e uritur?
Mbi fushë era vërshëllente “u”,
Shtriheshin duajt e rrallë sipër tyre
Si të vrarë, përmbysur aty-këtu.
Ndaj malet bubulonin e lëshonin tatëpjetë
Gurë e përrenj plot sherr e poterë.
Ato, kokulurat, gjithçka duronin
Duke ëndërruar tjetrën verë.
6
Ta tretën trupin rrebeshet, ethet, malarja;
Të shurdhuan veshët
Priftërinjtë dhe hoxhallarët,
Dhe, si Saturni,
Bijtë e tu i haje me gjakmarrje
Dhe bekonin gjakmarrjen
Minaret dhe kambanaret.
7
Kontaktet e tua të para me shpikjet,
Me të rejat teknike të qytetërimit,
Ishin markat dhe kalibrat e rinj të armëve,
Që provoheshin në gjoksin e rreshkur plot brima.
Dhe pas luftërave mbeteshin varre malësorësh të vetmuar;
Murana të trishtuara.
Emra njërrokësh,
Gjer vonë
Një grumbull gurësh
Dhe, në vend të luleve,
Te koka një këngë monotone.
Ngritur nga fisi i tij
Një këngë monotone.
Dhe tretej pranë gjymtyrëve të gjata
Pushka, pushka e gjatë.
Dhe pas gjymtyrëve të gjata
Tretej emri i shkurtër,
I binin rrokjet,
Si boçet e pishës në shi,
Dhe, pas të gjithave,
E fundit tretej kënga,
Kënga monotone e fisit të tij.
8
Dhe Shqipëria prapë strukej në kasolle,
Në netët e saj të zeza mitologjike;
Në ca tela lahute kërkonte të thoshte diçka
Nga shpirti i pakuptueshëm i saj.
Nga zërat e brendshëm,
Që buçisnin shurdhër thellë tokës epike.
Kërkonte të thosh diçka,
Po ç’mund të thoshin vallë
Tre tela nën pesë gishta, që dridheshin prej urisë?
Duheshin qindra kilometra tela
Dhe miliona gishta
Për të thënë shpirtin e Shqipërisë!
9
Po ta vrisje në një breg,
Në tjetrin dilte,
Sikur mbinte nga toka,
Shqiptari i thatë
Dhe, përmbi trup,
Si shtesë e hekurt,
I rritej e zezë
Pushka e gjatë.
Me të në krah,
Në male e fusha
Endej ai në këto vende.
Më të gjatë shtatin ia bënte pushka,
Megjithëse shpesh jetën më të shkurtër ia bënte.
10
Netët pillnin mëngjeset,
Të turbullta, të hirta;
Ditët mallkonin netët,
Netët ditët.
Shqipëria, nga ashpërsi e saj,
Pillte fëmijë të bukur,
Duke vënë në çdo fëmijë
Një ëndërr, një shpresë,
Gjinjtë e saj të shteruar duke ndukur;
Pillte Shqipëria,
Pillte ushtarë,
Që vdisnin pastaj rërave të Saharës,
Duke kënduar këngën e Urës së Qabesë.
11
Bijtë që dërgove qyteteve të Europës,
Që njohën gëzimet e huaja,
Erdhën një nga një,
Duke gjetur n’atdhe trishtime,
Re të ngarkuara me shi të verdhë.
Monarkia si gurëthyese u thyente ëndërrimet
Erdhën.
Me valixhe plot iluzione
Nën hije të minareve, të manastireve,
U endën në vjeshtra deziluzionesh,
Gjersa në gji toka i mori prapë,
I kalbi nën këmbët monotone të shirave.
Frutat e hershme e kanë çmimin të shtrenjtë,
Por frutat e hershme i rrëzon shpesh ngrica,
Ato Shqipëria i futi prapë në gji.
“Është herët”, tha,
Duke vështruar agimin e zymtë.
Dhe prapë u përkul mbi parmendë të lërojë,
Duke mbjellë në brazda të gjata lotët e saj të athët,
Nën një qiell të zi e të pafund injorance
Mbillte lotët e saj
Për furtunat dhe rrebeshet e ardhshme.
12
Himnizonin poetët zanat dhe shtojzovallet,
Por ato qëronin morra ndanë ujërave,
Zanave, shtojzovalleve u dilnin kokallat,
Shtriheshin për lekë prapa shkurreve.
Ndonjëherë qëllonte që i braktisnin
Zanat e shtojzovallet bjeshkët epike,
Në lokalitete
Një nga një zbrisnin
E një nga një futeshin
Në shtëpitë publike.
Në shtëpitë publike, që u qepeshin maleve
Mbi shpinat e lodhura
Si plagë,
Si tallje.
13
Në pallat mbreti Zog jepte ballo përnatë
Buzëqeshnin princeshat,
Vallëzonin çengitë;
Në qelitë e qeta të manastireve të ftohta
Bënin studime për sufikset priftërinjtë.
Në kafe “Kursal”
Orkestrat binin,
Lyheshin me pudër damat e plakura,
Ndërsa Shqipëria lehonë
Dështonte ditët
Në pelena resh të përgjakura.
14
Pati njerëz që deshën t’i tërheqin malet
Si kuaj të bindur për kapistalli,
Dhe i tërhoqën një copë udhë,
Porse në terr e humbën udhën.
Vinin vargmalet e tmerrshme vërdallë
Nëpër natë e mjegull,
Të verbra,
Të frikshme.
Si të trembura me klithma të lashta, tragjike,
Hingëllinin nëpër ëndërr malet kreshnike.
15
Përse mendohen këto male të larta,
Këto enigma me kurriz që zgjaten jug-veri?
Vazhdoj udhën time
Nën hijen e pushkës së gjatë;
Kjo pushkë e gjatë:
Leva e Arkimedit për ty, Shqipëri.
Nëpërmjet shënjestrës së pushkës së tij,
Shqiptari vështronte horizontet dhe kohët,
Vërshëllima e vetmuar e maliherit të tij
I detyronte shekujt të ulnin kryet.
Kjo tyta e pushkës
Mbi shpinë të shqiptarit
Si një eshtër e gjatë, e mprehtë ka mbirë,
Mbi kurriz e ngulur nga fati i vështirë,
Vazhdim i shtyllës së tij vertebrale,
Kjo e hekurt, e tmerrshme gjymtyrë,
Atavizëm krenare e kohëve të para.
Me këtë fat mbi shpinë të tij
Mes shekujve ka lëvizur i patrembur shqiptari,
Duke shkelur me opingën e lashtë të tij
Këtë tokë të stërlashtë me të gjyshërve varre.
Këtë tokë që më shumë heroizma sesa grurë
Ka prodhuar gjatë shekujve,
Këtë dhé…
Ja përse mendohen këto male të larta,
Ndërsa muzgu po bie tutje në xhade.
1962-1964./KultPlus.com
Ti qave dhe më the me zë të ulët
Se unë të trajtoja si prostitutë.
Atëhere lotëve të tu s’ua vura veshin,
Te desha, pa e ditur se të desha.
Një mëngjes të beftë kur u gdhiva
Pa ty dhe bota krejt e zbrazët m’u duk,
Ahere e kuptova ç’kisha humbur,
Ç’kisha fituar kuptova gjithashtu.
Më rrëzëllinte si smerald mërzija,
Dhe lumturia ngrysej si një muzg me re.
Nuk dija kë të zgjidhja nga të dyja
secila m’e bukur se tjetra qe.
Se ish i tillë ky koleksion bizhush
Që dritë e terr lëshonte njëkohësisht,
Që njëqindfish etjen për jetën shtonte,
Por dhe që vdekjen ndillte njëqindfish./KultPlus.com
Të huaj jemi ne prej kohësh,
Ç’ish për t’u thënë është thënë,
Si gurët që zëne vend në tokë,
Në jetë vend ne kemi zënë.
Drejt njëri-tjetrit kemi mbyllur
Të gjitha rrugët edhe shtigjet,
Si dy qytete mesjetare
Me mure, heshta dhe me pirgje.
Por natën, kur i lodhuri truri,
Portat i mbyll me qetësi,
Ti gjen nje shteg dhe futesh brenda,
Një shteg që vetëm ti e di.
Pastaj si në rrugica parqesh,
Shetit mes cirkovolucionesh,
Hyn nëpër ëndrra e shkujdesur,
Fanitesh, qesh, ma bën me dorë.
Por, kur mëngjesi ze afrohet,
Nis shqetësohesh befas ti,
Dhe heshturazi del përjashta
Nga shtegu, qe del veç ti
E dita vjen. Rrjedh prapë jeta.
Dhe ne të dy si dhe më parë
Të ftohtë rrimë e të pamposhtur
Si dy qytete mesjetare. / KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Të huaj jemi ne prej kohësh,
C’ish për t’u thënë është thënë,
Si gurët që zënë vend në tokë,
Në jetë vend ne kemi zënë.
Drejt njëri-tjetrit kemi mbyllur
Të gjitha rrugët edhe shtigjet,
Si dy qytete mesjetare
Me mure, heshta dhe me pirgje.
Por natën, kur i lodhuri truri,
Portat i mbyll me qetësi,
Ti gjen një shteg dhe futesh brenda,
Nje shteg qe vetëm ti e di.
Pastaj si në rrugica parqesh,
Shëtit mes cirkovolucionesh,
Hyn nëpër ëndrra e shkujdesur,
Fanitesh, qesh, ma bën me dorë.
Por kur mëngjesi zë afrohet,
Nis shqetësohesh befas ti,
Dhe heshturazi del perjashta
Nga shtegu, që del vec ti
E dita vjen. Rrjedh prapë jeta.
Dhe ne të dy si dhe me parë
Te ftohtë rrimë e të pamposhtur
Si dy qytete mesjetare./KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
“Ti dhe hëna”
Kësaj nate me hënë të vjeshtës
Dola fushës të bredh kuturu.
Retë shtohen me vrap pa reshtur,
Hëna duket aty-këtu.
Porsi vetë mendimet e mia
Po më shtyhem ndër mend më shpesh
dhe pas tyre gjithnjë gjendesh ti
si kjo hënë që duket mes resh.
Hëna shpejt do të zhduket dhe netët
do të mbeten pa të, kurse ti
në ëndërrimet e mia pa jetë
perëndim s’do të kesh kurrsesi./KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Kinema e vjetër,
Kinema e braktisur,
Ku prej kohësh më s’lozin filma të përsëritur,
Ku s’bëjnë më zhurmë njerëzit me karriget,
Ku në pushimet e seancave
S’shesin kikirikë.
Ekrani me njolla,
Megafonët prishur,
Stolat janë boshe si radhë të pashkruara;
Këtë poemë stolash të gjatë, të braktisur
Nga dera e vështroj
Plot mall e i menduar.
Kinema e fëminisë,
Kinema e rrëmujës,
Kam parë aq vende,
Kam parë aq salla,
Por n’asnjë prej tyre s’kam hyrë me aq bujë,
Sa tek ti,
E shtrenjta barakë,
E rralla!
Më mirë asgjëkund veten s’e kam ndier,
As në sallat luksoze me kadife që shndrit,
Megjithëse në to me leshverdha kam qenë,
Kurse tek ti vija
Me jevgun Rakip.
Lekë, lekë,
Të mbledhura me mundim paret,
Tingulli i gëzuar në biletari,
Afishet tek xhamia
Dhe tek Qafë e Pazarit
Të shkruara nga vetë portieri Qani.
Për të njëjtin film tek njëra afishe
Shkruhej titulli ndryshe,
Te tjetra.
Por kjo asnjeriu punë s’i prishte.
T’i falnin ty të gjitha,
E dashura,
E vjetra.
Në atë copë ekran,
Për herë të parë,
Një copë të botës së gjerë ne pamë.
Në gjashtë metra katrore.
Bota fund s’kish e anë,
Bota ngjante e shkëlqyer,
Ndonëse ekrani ish me arna.
Dhe ne ishim me arna,
Me arna ish Republika,
Koha, bërrylat, shtetet ishin me arna.
Por në sytë tanë
Kish të tillë dritë,
Që nuk e patën kurrë
Më të ndriturat ekrane.
Kinema e vjetër,
Kinema e braktisur,
Stola ku janë ulur varg
Ditët e fëminisë,
Cicëronjëse gjithmonë
Si një rresht zogjsh
Mbi një tel telefoni.
Kinema e vjetër,
Kinema e braktisur,
Stola të rëndë, të gjatë, të vithisur.
Në çdo moshë që të hyj,
Në çdo vend që të vete
Si hamall këto stole
Do t’i marr me vete. /KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Qiell dimri,
Dyndje kujtimesh.
Unë ndeza një cigare, u afrova te dritarja.
Më ngjan, se nuk bien flokë dëbore nga qielli.
Por mijëra letra, që kurrë nuk i mora.
Letra të largëta,
Shkruar nga duar të largëta,
Edhe se retë më të largëta./KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Unë pashë lulet e para
që çelen kudo përmbi dhe
Pashë zogjtë e parë shtegtarë
q’u kthyen sërishmi tek ne
Në brigje, në kopshte, në ara
gjithçka është e parë, gjithçka
Ndërmend dashuria e parë
ato kur i pashë më ra.
Do vyshken të gjitha të parat
dhe prap do kthehen ato
përveç dashurisë së parë
as vyshket, as kthehet ajo…
Poezi nga Ismail Kadare
Ka dashuri të vogla
Dashuri të para, dashuri nr. 1,
Dashuriza.
Që zukatin në kujtesë posi miza,
Që bëjnë kakao,
Që lajnë kanotiera;
Ka dhe dashuri të mëdha, të lira si era,
Mbetur tutje-tëhu nëpër botë anembanë
Që s’na dijnë ku jemi,
Që s’i dijmë ku janë./ KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Në mbrëmje u kthye ai në shtëpi
i lodhur, i ngrysur, me traktet në gji.
Mesnatës së shurdhër, së errët, së shkret’
do ngjisë ai traktet kudo në qytet.
-Mesnatës ti sonte, o nënëë, me zgjo!
-Mir’, biri nënës, fli, bir! – tha ajo.
Ai si i vdekur në gjumë ra pastaj
dhe nëna mbi të nuk i ndan sytë e saj.
Shikon ajo traktet dhe lutet për të
“Fli, biri i nënës, se ora s’është një”.
Akrepi lëviz, me ngadale lëviz
pas perdesh, pas xhamash: e zezë nata pis.
Në ëndërr ai buzëqesh e po sheh,
një fushë të bukur, një qiell pa re.
Dhe nëna e tij me të bardha vallëzon,
në fushë të sahatit me dorë tregon.
Akoma akrepi s’ka shkuar në një,
ndaj nëna s’e zgjon, ndaj akoma po fle.
Por befas në fushë u dëgjua që larg
një krismë përreth: trak a trak, trak a trak!
Dhe nëna u zhduk si ne mjegull atje,
sahati i thyer seç ra përmbi dhe.
I mbytur në djersë u zgjua ai
“O nënë”, dhe dorën e vuri në gji.
Atje trakte s’ka. “O nënë ku je?”
Pas perdesh, pas xhamash po gdhin ditë e re.
“O nënë!”, por nëna nuk është më përqark
diku mitralozi troket: trak a trak!
Diçka nëpër mendtë atij shpejt i erdh’
u hodh drejt nga porta: kuptoi e u zverdh.
Në dor’ revolverin, në rrugën e shkret’
vrapoi n’errësirë, kudo në qytet.
“O nënë, o nënë, o nënë, ku je?!”
Ja, zbardhin mbi mure ca trakte atje.
Vrapon, po nuk duket gjëkundi ajo,
“Ndal!” ndihet tek-tuk. Vrapo shpejt! Vrapo!
N’agim afër pyllit, ëe an’ të një përroi
pas drurëve ai u mbështet e vajtoi.
…Që biri të flinte i qetë gjer n’agim,
mesnata për nënën s’do ketë mbarim. /KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Më shihni tek mbytem nga gjarpërinjtë
në muze të Louvrit në Madrid, Në New York
Para syve tuaj e aparate turistësh.
Qindra vjet kam që vuaj
nga që s’flas dot
Si të flas?
A mundet një nofull mermeri
të lëvizë një grimë, të korrigjojë diçka?
vini re syte e mi, te zgavrat e thella
një enigmë, si amebë të tharë atje ka.
Një të fshehtë të madhe ndrydh brënda gjoksit
para syve tuaj, në Paris, në Madrid.
Ah, do të doja dyfish të m’i shtonit,
veç sekretin e madhë të shkarkoja një ditë.
Tek më vini rrotull, unë them me vete
kaq të verbër të jeni sa të mos të ndjeni këtë,
që ky ngërç e ky ankth në qënien time
s’êshtë nga gjarpërinjtë, por nga një tjetër gjë?
Mijëra herë në mijra net e ditë
të vërtetën e frikshme përsëris pa pushim.
Me shpresën e marrë se nga kjo përsëritje
ndoshta mermeri peson një ndryshim.
Po s’ndërron ai kurrë.
Art i skulpturës
gënjeshtrën mbi të ka ngrirë përgjithnjë.
I mbërthyer në dëshminë e saj të rreme,
të vërtetën kujtoj e qaj për të.
Si çdo gjë e tmerrshme është i thjesht sekreti,
që brënda boshllëku i gjoksit mban.
Afroni, pra, kokat të dëgjoni të vërtetën,
mua s’më mbytën gjarpërinjtë por trojanët më vranë.
O, sikur të mundja gjithçka të tregoja.
Si do të ngrinit para meje si gur,
por une i dënuar mes rropamës suaj
moskokëçarëse
monologun të thurr.
Ju e dini se përpara Trojës ahere,
kali i drunjtë, dhuratë e grekëve u shfaq.
Ky kalë në dy grupe i ndau trojanët:
ta pranonin atë, ose ta flaknin sakaq.
Pajtim me armikun, ulërinin tradhtarët
mjaft më me luftë, zjarr edhe helme.
Erdhi koha që shpatat ti kthejmë në parmenda
armiqte ne miq erdh koha të kthejmë.
Në mbledhje të gjatë “pro” dhe “kundra” kalit,
unë “kundra”, kryesova me tërbim.
Dhe juve ju kam thënë atëhere se hyjnit
gjarpërinjtë më dërguan si ndërshkim.
Ç’përralla kalamajsh, ç’trillim për budallenjtë
unë gjarpërinjtë do t’i mbrapsja me një shkelm.
Po ç’ti bëj fushatës së tradhëtarëve kundër meje
shantazheve, letrave anonime plot helm.
Ditë e natë e me javë polemika vazhdonte,
nga shtresat e mesme e gjer në qeveri.
Ishte vjeshtë.
Nën qiellin e hirnosur me erë
kali i drunjtë përjashta priste në shi.
Atë kalë unë i pari e kisha goditur,
ndaj,e dija, ate s’do të ma falnin përjetë.
Më në fund “vijë e butë” fiton mbi të “ashprën”,
dhe ne “kokëfortët” na vunë në arrest.
Në burg, me gotën e ujit, në mesnatë
helmin na dhanë ata të pijmë
ata qe ulërinin kundër dhunës e shpatës
Që dinin të kafshonin tamam si gjarpërinjtë.
Në mëngjez që pagdhirë në breg të detit
ma hodhën kufomën drejt mbi zhavor.
Rapsodet anembanë përhapën
version fals të gjarpërinjve hyjnorë.
Ky ishte mbarimi i polemikës për kalin,
ju e dini me Trojën se ç’ndodhi pastaj.
Tre mijë vjet rrjesht,
nga muzeu në muzera,
unë hamalli i mermertë, gënjeshtrën mbaj.
Tre mijë vjet…Akoma zjarret e Trojes
si floknaje e kuqe më rrinë në sy.
Po më i tmerrshëm se zjarret, kumet e vomet
ishte fundi fare,
kur u bë qetesi.
Troje e braktisur.
Gërmadhë
Hi i ftohtë
dhe poshtë ne të vdekurit shtrirë rresht.
Dhe papritur, në muzg sipër tokës se mardhur
u ndje diçka që atë çante përmes.
Ç’ishte kjo gërvimë kështu, kjo jehonë?
Vumë veshin. Kuptuam, grekët e ligj
përmbi qëndrën e qytetit me parmëndë lëronin
për të thënë se Troja përjetë vdiq.
Ja më në fund dhe parmënda e tyre.
Ah,plugu i saj si na çante më dysh!
Nga tradhëtia e Trojës, nga gjithë dhembjet,
ky kafshim i parmëndës më i hidhur ish.
T’i kthejmë shpatat më në fund në parmenda.
Kështu thërrisnin atëhere ata.
Midis fjalëve tuaja, si mallkim, si gjëmë
veshët me kapën edhe këtë hata.
Më kanë lodhur më shumë, besomëni, ca fjalë,
se kjo peshë e neveritshme gjarpërinjsh.
Ju, që gjer në hënë kini shkuar, si vallë
s’depërtoni dot deri në gjoksin tim?
Gumëzhina juaj si zhaurimë deti
më vjen nga çdo anë më përplaset në vesh,
nga copëra bisedash shumëgjuhëshe rreth meje
shqetësimet e mëdha të botës marr vesh.
Dëgjoj emra shtetesh të reja që kanë dalë,
emra kombesh e popujsh të rinj dëgjoj,
veç ai, i vjetri, i tmerrshmi kalë,
ashtu si atëhere ka mbetur njëlloj.
Prej patkonjve të tij unë rrënqethem akoma
dhe kështu në mermer i mbrojtur siç jam,
kurse ju, të panjohurit, ju prej mishi dhe kocke
vërtiteni mospërfillës nga salla në sallë.
Vërtiteni,
flisni për teatrin e për plazhet,
për gjithfare motorësh e gjithfarë qeverish,
pa ju shkuar mëndja që ai mund të shfaqet
në një ditë të rëndomtë, nje mëngjes me shi.
Ashtu si atehëre….
po mjaft,
u lodha.
Nga vërtitja juaj po më erren sytë,
nga rropama juaj veshët më gjëmojnë
në muze të Londrës në Louvre e Madrid,
në pafshi ndonjë ditë të bëhem copëra
nga marazi, siç thonë, të plas, t’ia bëj “krak”
jo kujtimet e Trojës, as gjarpërinjtë monstra,
po indiferenca juaj
do të bëhet shkak. / KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Shi në rrugë bie pa pushim
Ç’po mendon atje ti shpirti im?
Në atë kënd, e vetme, ç’të mundon?
S’mban shënime, vija vizaton.
Tetëmbëdhjetë vjeçe nuk është shpejt
që menduar xhamat t’i vëresh
duhemi por zemra seç të ndjell
Sytë e bukur trembur pse mi hedh?
Koha ikën klasën do kujtosh
do të gdhihet befas një mëngjes
sytë rreth do hedhësh të shikosh
se si derdhet shiu në mes resh
Por në bankën pranë s’do ta gjesh
djalin që e deshe dhe të desh /KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Ti ishe për mua
Ti ishe për mua e pamposhtur si Troja
Troja që unë dot s’e pushtoja.
Ti ishe për mua e pakuptueshme,
Më e pakuptueshme se mbishkrimet etruske
Vetëm në ëndrra, ah, në ëndrra
T’i përqafoja flokët e dendura.
Gaz më shumë ndjeja tek të pushtoja
Se gjithë grekët kur ra Troja.
Vetëm në ëndrra m’ishe e kuptueshme,
Ti, e shtrenjta ime etruske. / KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Në natën plot acar
Në natën plot acar një zjarr desha të ndez
Por, nata ish e ftohtë, ah, ç’tmerr i zi që ish,
Ndaj që të mbahej gjallë ky zjarrth n’atë rrebesh
Diçka përherë kërkonte, kërkonte vazhdimisht.
Ndaj si shtegtari murg, që shkarpat mblesh në terr,
Unë hidhja n’atë zjarr gjymtyrët pa pushim.
Por ishin pak ato, ndaj fill pas tyre rresht
Mbi të nisa të hedh copëra të shpirtit tim.
Se s’bëhej ndryshe, dot, se s’bëhej ndryshe, eh,
Se duhej që dikush ta mbante atë flakë.
Në flakëzën-delir që veç vajosja sjell
Të frikshme pamje ndritnin e dridheshin përqark.
I shihnit vallë ato, dallonit vallë diçka
Ndërsa rreth meje nata me terr e ujq u mbush.
Se donin që të gjithë ta fiknin atë zjarr,
Dikush me ligësi e me padije dikush.
Të tjerë majë kodrash ku dielli kishte rënë
Të tyret zjarre ndrisnin dhe qeshnin që përtej.
Se s’donin të kuptonin ç’bëhej këtu brenda
Se ç’fli kërkon një flakëz që lindet në një terr.
I lodhur nganjëherë kam thënë: shuhu pra,
Në qoftë se nuk të duan, të bjerë natë e pafund.
Të verbtit sytë tuaj kështu ndoshta do t’jenë
Në terrin absolut pa shqetësim kurrkund.
Po prapë diçka më shtynte të ngrihem si somnambul,
Si murgu shkretimtar që shkarpat verbtaz mbledh
Dhe sipër zjarrit prap’ të hedh gjymtyrët akull
Dhe copërat një nga një të shpirtit tim të hedh.
1984 / KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
“Ti dhe hëna”
Kësaj nate me hënë të vjeshtës
Dola fushës të bredh kuturu.
Retë shtohen me vrap pa reshtur,
Hëna duket aty-këtu.
Porsi vetë mendimet e mia
Po më shtyhem ndër mend më shpesh
dhe pas tyre gjithnjë gjendesh ti
si kjo hënë që duket mes resh.
Hëna shpejt do të zhduket dhe netët
do të mbeten pa të, kurse ti
në ëndërrimet e mia pa jetë
perëndim s’do të kesh kurrsesi./KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Unë pashë lulet e para
që çelen kudo përmbi dhe
Pashë zogjtë e parë shtegtarë
q’u kthyen sërishmi tek ne
Në brigje, në kopshte, në ara
gjithçka është e parë, gjithçka
Ndërmend dashuria e parë
ato kur i pashë më rà.
Do vyshken të gjitha të parat
dhe prap do kthehen ato
përveç dashurisë së parë
as vyshket, as kthehet ajo…/ KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Ne orën pesë duhet të vijsh
Ja rruga,
Ja shenjat e bardha ku do të kalosh,
Si re të bardha që notojnë mbi asfalt.
Tek xhamia,
Përballë sahatit unë rri
Akrepat, si vetulla
Në fytyrën e kohës,
Herë të qeshur, herë të ngrysur atje lart.
Pas pak do të bjerë pesë
Tani pëllumbat
Rrotull sahatit vërtiten, të bardhë, të bardhë./ KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
U nisën për luftë, ,,bënë tutje”,
Pa fjalë të mëdha e pa këngë,
Me opingat me xhufka të kuqe
Si me zjarre të vegjël mbi këmbë.
Ikën larg që të gjenin armikun.
Çdo armik, në çdo breg, që ta gjesh.
Kaq të thjeshtë luftën e kishin,
Sa që ,,tutje” e quanin thjesht.
Në çdo anë që të ecnin, patjetër
Do t’u dilte diku midis shqotës,
Ajo ishte për ta pjesë e jetës,
Ish përmasa e katërt e botës.
Dhe kur binin në prille a në vjeshtra
Nëpër brinja të shtrirë, nëpër lugje,
Si me zjarre të vegjël të përjetshëm
Era loste me xhufkat e kuqe. / KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Pritja
Telefoni po merr nje sy gjume para ardhjes sate
Abazhuret varen te heshtur mbi pritjen
Perbindeshat mbi qilimin e dhomes dremitin te qete
Ora kaloi
Ti u vonove
Drita e abazhureve u be e keqe
Si i vrare telefoni ka rene permbys e s’merr fryme
Tani perbindeshat filluan te levizin
Ja, po zgjohen me leshra te kerleshura mbi qilim
Ti do vish patjeter te qetesosh gjithcka./ KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Ç’i gjatë ish ky dimër, ç’i pafund.
E lodhur pudra mbi fytyrën tënde.
I mpirë është gëzimi, thua s’ngjallet dot.
Apo si ai q’u dergj nga një lëngatë e gjatë.
S’do mëkëmbet kurrë ashtu siç qe?
Ç’i gjatë ish ky dimër, ç’i ftohtë ish.
Në pusin e ndërgjegjes mezi ndihen
Tinguj kambanash si rënkim të mbyturish.
Ato gjithashtu vdiqën, dot s’i ngjall,
Sa gjëra u vyshken, më e keqe se vetë vdekja
Ish vyshkja e tyre e ngadaltë, o zot.
Ç’i gjatë ish ky dimër, ç’i pashpresë ish.
Kinezët që s’duken më në udhëkryqe rrugësh
Por vetë ata s’kanë vdekur: qelqe dritaresh
Të stilit q’ata sollën vezullojnë ngriraz
Duke dërguar ftohtësinë e tyre
Mbi mijëra fytyra si prej maske kalimtarësh
Sa kohë vallë do t’i duhet
Genit të rracës atë maskë ta shpëlajë?
Apo në luftën e maskës me lëkurën
Maska do të fitojë më në fund?
Ç’i gjatë ish ky dimër, ç’i acartë ish,
Mbi varrin e tiranit monoton
Shiu po bie. Ka gjumë a s’ka nën dhè?
Ç’i gjatë ish ky dimër, ç’i vrerosur ish.
E lodhur pudra mbi fytyrën tënde.
Nën pluhur tempujsh, i lodhur shpirti im./ KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Ti ike udhës së pafundme
Ku zverdhin drurët gjetherënës
Mbi gjokse pellgjesh tani tundet
I arti medalion i hënës.
Lejleket ikën, fill pas teje
Si stof i keq u zbeh blerimi
Dhe ngjajnë toka, pylli, reja,
Me negativin e një filmi.
Tani në fusha shkoj menduar
Ku nis të fryjë erë e ftohtë,
Ku ca mullarë të gjysmuar
Duken që larg si Don Kishotë.
Ç’të bëj, po them me vehten time,
Në këtë orë të vonë të muzgut,
Ku qerrja baltave bën shkrime.
Të lashta sa të Gjon Buzukut?
Do të shkoj të ulem përmbi pellgjet,
Të pi në gjunjë duke rënë,
Në grykë e di, do të më mbetet
I ftohti medalion i hënës. / KultPlus.com
Poezi nga Ismail Kadare
Ti ike udhës së pafundme
Ku zverdhin drurët gjetherënës
Mbi gjokse pellgjesh tani tundet
I arti medalion i hënës.
Lejlekët ikën.
Fill pas teje
Si stof i keq u zbeh blerimi
Dhe ngjajnë toka, pylli, reja,
Me negativin e një filmi.
Tani në fusha shkoj menduar
Ku nis të fryjë erë e ftohtë,
Ku ca mullare të gjysmuar
Duken që larg si Don Kishote.
C’të bëj, po them me vehten time,
Në këtë orë të vonë të muzgut,
Ku qerrja baltave bën shkrime.
Të lashta sa të Gjon Buzukut?
Do të shkoj të ulem përmbi pellgjet,
Të pi në gjunjë duke rënë,
Në grykë e di që do të më ngelet
I ftohtë medalioni i hënës./KultPlus.com
