Ka kohë që yjet s’ulen përmbi tokë, ka kohë që njerëzit s’rrijnë me krye përpjetë tue pritë me u ra ndër dhambë kafshat’e shkretë – dhe vjershat janë lirue: pesë groshë një okë…
Me duer ndër xhepa poetët trokë shetisin rrugve t’errta, krejt të qetë; askush s’i nget, askush s’po don me i pyetë ç’ka kanë në zemër e ç’ka kanë në kokë…
Urdhno, zotni, pak dritë n’mos daç errsinë! Pesë groshë një okë . – Nji andërr e tanë rinije! Tridhet vjet – e tridhet okë dashnije! Urdhno, zotni, nji kangë për njerëzinë! Pesë grosh nji okë – nji jetë e tanë dlirsije! Tridhet vjet – e tridhet okë marrije!…/KultPlus.com
Ka kohë që yjet s’ulen përmbi tokë, ka kohë që njerëzit s’rrijnë me krye përpjetë tue pritë me u ra ndër dhambë kafshat’e shkretë – dhe vjershat janë lirue: pesë groshë një okë…
Me duer ndër xhepa poetët trokë shetisin rrugve t’errta, krejt të qetë; askush s’i nget, askush s’po don me i pyetë ç’ka kanë në zemër e ç’ka kanë në kokë…
Urdhno, zotni, pak dritë n’mos daç errsinë! Pesë groshë një okë . – Nji andërr e tanë rinije! Tridhet vjet – e tridhet okë dashnije! Urdhno, zotni, nji kangë për njerëzinë! Pesë grosh nji okë – nji jetë e tanë dlirsije! Tridhet vjet – e tridhet okë marrije!…/KultPlus.com
Robert Shvarc (Sarajevë, 10 dhjetor 1932 – Tiranë, 25 prill 2003) ka qenë përkthyes shqiptar me prejardhje hebree, që u shqua me përkthime e letërsisë nga gjuha gjermane në gjuhën shqipe dhe anasjelltas. Njihet për punën e bërë me shqipërimin e letërsisë gjermane dhe “Eksodin” e Leon Uris.
Ishte i biri i Julius Shvarc dhe Saveta Çipit. I ati ishte po ashtu i lerë në Sarajevë me profesion teknik elektrik, i gjyshi Siegfried ishte nga Vjena, ndërsa e ëma vinte prej një familjeje elbasanllie me profesion rrobaqepëse. Familja e tyre u zhvendosën në Shqipëri më 1925 duke u vendosur fillimisht në Shkodër.
Shvarci përktheu disa nga veprat më të mëdha botërore në shqip, ndër të cilat mund të përmenden romanet e Remarkut, Gëtes, Fojtvangerit, Apicit, Travenit dhe Markezit. Ndërroi jetë më 25 prill 2003, pas një sëmundjeje të gjatë zemre.
Shvarcit i është dhënë nga Presidenti i Republikës titulli Mjeshtër i Madh. Përkthyesi i njohur Robert Shvarc e mori këtë titull pak kohë pas marrjes së një tjetër titulli, atij të Qytetarit të Nderit të Tiranës. Ky titull iu dha atij me rastin 70-vjetorit të lindjes.
Emri i Shvarcit prej vitesh është shndërruar në simbol të gjuhës gjermane në Shqipëri. Një domethënie për këtë ka qenë pikërisht viti 1995, kur përkthyesi i njohur u nderua nga ambasada gjermane në Tiranë me çmimin “Kryqi i meritave gjermane”. Duhet kujtuar këtu se Shvarci ishte i pari njeri i kulturës shqiptare, që arriti ta merrte këtë titull pikërisht në fushën e përkthimit.
Gjithashtu ky titull është dhe i pari që presidenti gjerman i asaj kohe akordoi për një figurë të shquar të vendeve të Lindjes. Pas titullit që mori nga presidenti Alfred Moisiu dhe titujve të lartpërmendur, qëndrojnë një varg i gjatë librash të përkthyer nga gjuha gjermane në shqip dhe anasjelltas. Mjafton që të hapësh kopertinat e një serie të gjatë librash për të lexuar emrin e përkthyesit të tyre, Robert Shvarc.
Mes këtyre librave, që janë ndër më mjeshtërorët, vlen të përmenden: Tre shokë, Harku i Triumfit, Asgjë e re nga fronti i Perëndimit, Shkëndija e jetës apo Obelisku i zi nga Erih Maria Remark; Çifutja e Toledos, Françesko Goja nga Lion Fojtvanger; dhe drama të Bertolt Brehtit, Nëna Kurajë dhe fëmijët e saj, Kënga e një nëne gjermane, Ditët e Komunës, Arturo Ui, Pushkët e nënës Karrar, Opera për tre grosh, Baali; nga Heinrich Heine: Gjermania, përrallë dimri; nga Gëte dhe Shileri: Poezi dhe balada. Ndërsa mes autorëve shqiptarë që ai ka përkthyer në gjuhën gjermane janë: Ismail Kadare, Dritëro Agolli, Gaqo Bushaka, Xhevahir Spahiu, Hatibi, Ahmeti, Beqiri, Qosja etj./KultPlus.com
Ka kohë që yjet s’ulen përmbi tokë, ka kohë që njerëzit s’rrijnë me krye përpjetë tue pritë me u ra ndër dhambë kafshat’e shkretë – dhe vjershat janë lirue: pesë groshë një okë…
Me duer ndër xhepa poetët trokë shetisin rrugve t’errta, krejt të qetë; askush s’i nget, askush s’po don me i pyetë ç’ka kanë në zemër e ç’ka kanë në kokë…
Urdhno, zotni, pak dritë n’mos daç errsinë! Pesë groshë një okë . – Nji andërr e tanë rinije! Tridhet vjet – e tridhet okë dashnije! Urdhno, zotni, nji kangë për njerëzinë! Pesë grosh nji okë – nji jetë e tanë dlirsije! Tridhet vjet – e tridhet okë marrije!…
Robert Shvarc ishte një përkthyes hebreo-shqiptar, i cili njihet për shqipërimin e letërsisë gjermane, shkruan KultPlus.
Robert Shvarci lindi në Sarajevë, më 10 dhjetor, 1932 nga një baba hebre nga Austria dhe një nënë nga Elbasani, ai filloi të mësojë gjuhën shqipe në moshën gjashtëvjeçare. Shvarci përktheu disa nga veprat më të mëdha botërore në shqip, ndër të cilat mund të përmenden romanet e Remarkut, Gëtes, Fojtvangerit, Apicit, Travenit dhe Markezit.
Sot në 19 vjetorin e vdekjes së shkrimtarit nga Sarajeva me prejardhje shqiptare, KultPlus ju sjell njërën nga poezitë më të njohura të tij ‘Ma vranë Sarajevën’, një poezi në të cilën shpaloset një dhimbje e nostalgji e madhe.
Ma vranë Sarajevën
Ma vranë Sarajevën, qytetin ku më ka rënë koka, qytetin përjetësisht të dashuruar, ku puthej lindja me perëndimin dhe kishat rrinin pranë xhamive dhe pranë sinagogave të zëna për dore, ku gjindja ishte përherë gazmore dhe i donte këngët dhe i donte lulet…
Ma vranë Sarajevën – dhe Milaçka e kristaltë gjarpëron tani e kuqe përmes qytetit të martirizuar… Ah, ç’ngjyrë tjetër veç asaj të gjakut mund të lerë pas thundra e një viçi – iliçi, visarionoviçi, milosheviçi?
Ma vranë Sarajevën! – pesëdhjetë vjet kam pritur ta shihja edhe një herë qytetin ku kam lindur, qytetin vetëm pesëqind kilometra larg që këtej! – pesëdhjetë vjet kam pritur…
Tani s’dua ta shoh më: s’kam zemër që të shoh gjithë atë gjak, gjithë ato kufoma, mu në zemër të Evropës, mu në fund të këtij shekulli!
Do ta ruaj në kujtesë ashtu të hirshme siç e lashë në fëmijëri, ashtu të butë dhe njerëzore, ashtu gjithë tinguj e poezi…
Ma vranë Sarajevën! Sarajevën më s’e pashë! / KultPlus.com
O ti, dashnija e eme e andrrueme ke mbetun veç e gjallë në lotin tonë, ke mbetun si dëshira e plagueme ndrydhë n’nji varrë të vjetër që më dhemb…
Kush je, ku je, kur vjen e kur po shkon – pse shkon si vjen, e prap ti mue më len n’nji terr të zi, ku drita nuk agon, n’nji vuejtje prore, që vuejtje t’tjera m’bjen.
A thue kanë me kalue dhe shumë agime tue t’thirrë ndër andrrat, vash’e mallit tem, me shpresa që veniten si gjetht në vjeshtë?…
A thue gjithmonë e trishtë kanga ime, Si kanga e bylbyl-qytetit n’gem ka me tingllue n’kte shekull kaq të thjeshtë?!… / KultPlus.com
Robert Shvarci lindi në Sarajevë, më 10 dhjetor, 1932 nga një baba hebre nga Austria dhe një nënë nga Elbasani, por ai dashuronte dhe lëvronte në mënyrë të përsosur gjuhën shqipe, që nisi ta mësonte në moshën gjashtëvjeçare.
Shvarci përktheu disa nga veprat më të mëdha botërore në shqip, ndër të cilat mund të përmenden romanet e Remarkut, Gëtes, Fojtvangerit, Apicit, Travenit dhe Markezit. Robert Shvarc u nda nga jeta para kohe, më 25 prill 2003, pas një sëmundjeje të gjatë zemre.
Robert Shvarcit i është dhënë nga Presidenti i Republikës titulli Mjeshtër i Madh. Përkthyesi i njohur Robert Shvarc e mori këtë titull pak kohë pas marrjes së një tjetër titulli, atij të Qytetarit të Nderit të Tiranës. Ky titull iu dha atij me rastin 70-vjetorit të lindjes.
Emri i Robert Shvarcit prej vitesh është shndërruar në simbol të gjuhës gjermane në Shqipëri. Një domethënie për këtë ka qenë pikërisht viti 1995, kur përkthyesi i njohur u nderua nga ambasada gjermane në Tiranë me çmimin “Kryqi i meritave gjermane”. Duhet kujtuar këtu se Shvarci ishte i pari njeri i kulturës shqiptare, që arriti ta merrte këtë titull pikërisht në fushën e përkthimit. Gjithashtu ky titull është dhe i pari që presidenti gjerman i asaj kohe akordoi për një figurë të shquar të vendeve të Lindjes. Pas titullit që mori nga presidenti Alfred Moisiu dhe titujve të lartpërmendur, qëndrojnë një varg i gjatë librash të përkthyer nga gjuha gjermane në shqip dhe anasjelltas. Mjafton që të hapësh kopertinat e një serie të gjatë librash për të lexuar emrin e përkthyesit të tyre, Robert Shvarc.
Mes këtyre librave, që janë ndër më mjeshtërorët, vlen të përmenden: Tre shokë, Harku i Triumfit, Asgjë e re nga fronti i Perëndimit, Shkëndija e jetës apo Obelisku i zi nga Erih Maria Remark; Çifutja e Toledos, Françesko Goja nga Lion Fojtvanger; dhe drama të Bertolt Brehtit, Nëna Kurajë dhe fëmijët e saj, Kënga e një nëne gjermane, Ditët e Komunës, Arturo Ui, Pushkët e nënës Karrar, Opera për tre grosh, Baali; nga Heinrich Heine: Gjermania, përrallë dimri; nga Gëte dhe Shileri: Poezi dhe balada. Ndërsa mes autorëve shqiptarë që ai ka përkthyer në gjuhën gjermane janë: Ismail Kadare, Dritëro Agolli, Gaqo Bushaka, Xhevahir Spahiu, Hatibi, Ahmeti, Beqiri, Qosja etj./ KultPlus.com
