Kosova

Poezi nga Sabri Hamiti

Tokë e zezë ngjyer me gjak
Ku majat i qeth stuhia
Ka zjarmi në gji shtëpia
Plagë në zemër një bajrak

Rrafsh i Naltë i ndërron stinët
Që peshojnë qafën lakuar
Era egër i tremb bimët
Ujin që humbet ndër duar

Syri shkrep një vetëtimë
Mish të gjallë mbulon guna
Kur në qiell sundon furtuna
Fusha fryn një psherëtimë

Saherë zemra gjak kullon
Saherë syri lot loton
Nëpër shpirt e palcë të Motit
Valon shenjë e Kastriotit / KultPlus.com

Dardania

Poezi nga Sabri Hamiti

Dardania vend i dardhave dardhishtë
Mbas tërmeteve nji Rrafsh i Naltë
Me mbetë e gjallë u ba gjelbishtë
Kur u la vetëm me kambë në baltë

Uji i tërbuem u mërgue ndër dete
Mali i djegun u kthye në therrishtë
Uku e ukia u kafshuen ndër vete
Në mjegullën e muzgut të trishtë

Prej rrajësh nga mënia buthtoi jeta
Me lëkurën të regjun nga veriu
Me dy sy të hapun me bimë të veta
Si pamje e dheut u ngjall njeriu

Zemrën mërdhezun zemër mërdhime
Gjuha e egër tue latue lirinë
Mbi faqen e njomë kokën e thime
Si renë mbi diell shprishi tiraninë / KultPlus.com

Isa Boletini

Poezi nga Sabri Hamiti

Fliste. Flitshin. I ndëgjonte,
Isa me sy plot mall
Maste largësitë e Dheut.

Me gishta të trashë
Shkruante hartën e re
Në dheun e kuq të udhës,
Isa me sy të përmalluar
Maste largësitë e At-Dheut.

Tymi le të dalë në Llap
Kur nën lisa bie dushku
Të çohet flakë përnjëherë
Në Kaçanik, në Carralevë.
Isa me sy të përmallshëm
Shihte udhët që ngjiteshin.

Flaka nis zihet e rritet
Kur dushku bie ndër Lisa
Zjarri e djeg mustakun
Në sy ziente lotin Isa
E vargu i shtruar me plisa
E zdrit udhën në një.

Isa me sy të përmallshëm
Maste gjerësitë e Dheut
Këmbët ngulte në Gur
Kur shkelte në Flamë-Urë
I drejtë si një Flamur
E tirrte mallin Isa
Në flakë digjej shtëpia
Kur dushku bie nën Lisa
E rruga shtrohet me plisa
Me gisht krijonte hartën
Po gishti pikonte gjak.

Nuk herret mali me shpatë
Nuk shkelet deti me kalë
Nuk shuhet malli me valë
Në udhën e shkretë në natë.
Kur shkeli në Flamë-Urë
I drejtë si një Flamur.

Një dorë në zemër një në flakë
E shkundi malin fryu fushat.
Masha ia mati shtatin!
Kur tha se vdiq keq tjerr fatin,
Me lot me rrenat e Dheut
Mat gjerësinë e At-Dheut. / KultPlus.com

Bal

Poezi nga Sabri Hamiti

E kam ditur se
do të kthehemi bashkë e heshtakë
te ama e vorreve të vendlindjes
unë te Mësojtorja e ti te Faltorja

E kam ditur se
do të shkosh me furtunë e me ngricë
kur ndalen rrotët e telat janë memecë
vijnë vetëm ata që i mban fryma e vet

E ke ditur se
të lagur këmbë e krye do të bëhen një
e do të rinjihen në fjalën e fundit
si fryma në ajrin me koll të keq

E ke ditur se
të gjithë do të shfaqen kryebardhë
dikushi me plis dikushi me moshë
kryeshtruarit me bardhësi të borës

Është ditur se
nga pesha e kohës rrafshohet dheu
deri në zgjimin e ri të natyrës
të rritet përmallshëm bari i kujtesës

Është ditur se
lotuesit kanë lotët e ngrirë në faqe
si krongjijt në strehë e në dritare
që presin të shkrihen në ditë të verës

Ti e ndien se
tani të kërkoj në labirinte të qytetit
të gjej fort vështirë e tepër rrallë
në fytyrat e kryebardhëve të vetmuar

Kur më rrok për fyti frika e harrimit
dal krejt i vetëm përpara pasqyrës
me sytë e mi të shoh në sytë e mi
të gjallë e të mplakur prej vetvetiut

Melankolia, 1999 / KultPlus.com

Harrimi

Poezi nga Sabri Hamiti

Fundi i fundit âsht nji fillim
Koha nuk e kursen askënd
Jeta pa skaj bahet nji trillim
Ndodh veç ajo që mbahet mend

Në qiellin blu fluturon nji shpend
Sheh prej nalt zallin që shkrumohet
Edhe kërkon nji copëz vend
Veç për gjurmën që nuk harrohet

Pluhun e hi i qull nji lot
Nji shêj për verën në qivur
Mbi faqen shëmtue e shkrue dikur

Ka me pasë nji herë e nji mot
Me kryet ulun me lypë shend
Tue i vorrue vitet me rend

Kukuta e Sokratit, 2018 / KultPlus.com

Pjetër Bogdani

Nga Sabri Hamiti

I lindur në Gur të Thatë të Hasit
I nisur në udhë të gjatë në Botë
I ngjitur në kikën e Pashtrikut
Ti që me Qiejt e Yllsitë kuvendon
A nuk e di se përvjet e përgjithmonë
Është Qielli lart i pastër si loti
Është Toka poshtë e zezë si futa
Është Mjegulla ndërmjet e përhimtë
Që të shihen sy më sy Qielli e Toka
Ose që të duket Syri i Dielli
Mjegulla e përhimtë duhet të ndiqet
Vetëdija është kokërr e fortë e mendjes
Se vetëdija e Qyqes është prapë Qyqe
Se Qeni më besniku është prapë Qen
Se Njeriu është aq i fortë aq i lig
Nëse Qielli me Tokën donë të puqe
Nëse Mali Deti Fusha donë të puthen
Duhen Uji Ajri Dheu e Zjarri
Duhen Mendja Shpirti Trupi e Njeriu
Jeta pra të jetohet deri në mbari
Në një malbrezë të gjakut të kulluar
Si është zbritja nga Gur i Thatë i Hasit
Në Baltën e Gjallë të Prishtinës
Ku Fjala fluturuese e ka motër Drojën
Ku Shkrimi kryeneç e ka vëlla Rrezikun
Ku Heshtjen e lehin Qent besnikë në Kor
Nëse Vdekja është përqeshje e Jetës
E Jeta është vetëm provim i Vdekjes
Ringjallja është Ngushëllimi i fundit
Ndërrimet janë flama të Përjetësisë
Qe treqind vjet rrimë bashkë në Prishtinë

(Nga përzgjedhja “Trungu ilir”, 1983) / KultPlus.com

‘Ti mbolle drurin që i thonë jetë, në kreshtën tënde me diellin kunorë’

Poezi nga Sabri Hamiti

1.
Se Hyji në tokë ka pamje Njeriu
Dhurata jote qe veç dashuria
Kur pret stuhia e ngrin veriu
Si buka si uji ka shijen liria

Qiellit preke yje si lule në fushë
Pa e lënë fushën ta kafshojë malin
Kalove ylberin e vare në gushë
Po kur shtrëngata shalonte kalin

Ti mbolle drurin që i thonë jetë
Në kreshtën tënde me diellin kunorë
E barte dhembjen udhës përpjetë
Me lotin e vokët që shkrin dëborë.

2.
Po të më shihni një grumbull Hini
Kujtoni sa madh ishte Zjarri
Secili mërdhezet e mos mërdhini
Kush në vrapim me dalë pari

Isha fort i butë me më thanë Hyjni
Një trup gurtë përmbi bregore
Isha fort qetë me më thanë Njeri
I gjallë përjetë në zemra njerëzore

Luta tokë e qiell në shqip ligjërimin
Bota e kuptoi me gjuhën e vet
Malet u tundën e gjetën shpëtimin
Në Lumbardh e Dri shpirti ra qetë. / KultPlus.com

Fytyra e Nanës

Sabri Hamiti

Si ta kem Fytyrën e Nanës
Kur ajo vjen mbasi bie terri
E ma vjedh gjumin prej syve?

Kërkon t’i veshi pantollat e fëmijnisë
T’ia them këngës për dhëmbin e syrit
Ta qes plisin në një sy.
Në gojë përshëndetja: udha e mbarë!

Si ta gjej Fytyrën e Nanës
Kur unë ndezi dritën
Ajo largohet e nuk flet?

Ja lypi përqafimin
Ja lexoj librin e shurdhët
Ja rigoj fjalët me lot
Shikimin në gropat e syve.

Si ta bëj Fytyrën e Nanës
Ta qes para vetes në mur
Kështu bëhet Natyrë e vdekur.

Përmend babën, vëllazërit, motrat
Thotë jam bërë i sertë nga goja
Se rrudhat po ma prishin ballin
Qe tri vjet me radhë pa ndalë.

Si ta kem Fytyrën e Nanës
Kur ajo vjen mbasi bie terri
E ma vjedh gjumin prej syve?

Herrma barin e njomë mbi varr
Zbulo mishin e gjallë të Dheut
Lutjen lidhe në buzë si lulen
Mos e harro zejen e shkrimit.

Si ta harroj Fytyrën e Nanës?
Ngris duart lakuriq kah qielli,
Qielli është i zbrazët.

Hiqmë prej syve, mbajmë në zemër! / KultPlus.com

Sot është Dita Ndërkombëtare e Gjuhës Amtare, Sabri Hamiti risjell poezinë ‘Gjuha’

Në Ditën Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare, Sabri Hamiti ndan poezinë e tij, përcjell KultPlus.

GJUHA

Vijnë si valë të zhurmshme me erë me furi
E flasin e thërrasin në gjuhën e lashtë
Plot zëre të ndieshme që kuptimin nuk ua di
Prishin gjumin në gjumë vënë pagjumësinë
E tash që mbrohem nga sëmundjet ngjitëse
Me tym duhani rrjetoj rrenën qetësinë
Duhet ta vjell veten apo gjithë shkretinë
Ta shqiptoj dhembjen ta thërras një fjalë
Të derdh nga trupi mishin deri në asht
Nuk e kuptoj ndryshe gjuhë-thirrjen e lashtë
Vjen nga bregu i largët në ujë merr turbullim
E ndrit yllin shpresën në gji-shkretin tim
Tash mbyt veten shtrydhesh si e si del fjala
Nga gjaku e mishi s’mund shkruhet në letër
E kënga rrjetohet me pikë loti të vjetër
Sa vdes përgjumimi gjumit i del fjala
E mbytem thellë në vete nën vete bie
Përmbysur e përmbytur në terrin që gjëmon
Rrugës së lashtë vonë i bie në fije
Zërit përtej këngës që thërret gjumin zgjon
Dhe niset udha me shtatë e shtatë leqe
Kafshon malin pi detin e shtatë bjeshkë
Zëri me daullet në vesh bumbullon
Përpara më bart fjala si ëndrra e keqe
Si valë e zhurmshme si erë me furi
Rrëmben gjumin e qetësinë gojë-harushë
Kuptimet thejnë dryenat marrin vrap në fushë
Ndien gjuhën e lashtë që e di s’e di
Përmbytesh në vete zërin tënd përgjon
Sheh syrin e kaltër në syrin tënd det
Dhembjen e përkund në tym mjegullën vetë
Ndien s’je ai që ishe tretesh e vdes
Han mishin copë copë zbulon asht të bardhë
Do të këndosh një me zërin e lashtë
Syri vjedh dritën në netët pagjumë-vona
Nga goja rrjedh fjala në gushë jehona
E je pranë vetes aq sa je me valën
E zhurmshme erën që rrah muret e s’pret
Shqipton fjalët e lashta kuptimi gjen halën
Në det gjuha thërret klidhjen e vet
Mjerimet e reja shkruajnë gjurmët e veta
Në trupin e shpirtin e thellë pa fund
As ëndrrën as frikën nuk i mund kund
Deri në shtrirjen e fundit të pafleta
Klith ëndërr në fund fillin ta gjeta
Të rigoj të këndoj të stërpikë me lot
Humba tupin shpirtin ashtu si e treta
E vaji nuk vdiq duke bredhur kot
Vala zien zhurmon era sjell furinë
Dhe vënë në gjumë jete pagjumësinë

Nga “Trungu ilir”, Rilindja, 1979 / KultPlus.com

Mik plakush i liqerit

Poezi nga Sabri Hamiti kushtuar Lasgush Poradecit, e shkruar në vitin 1972.

(mik plakush i liqerit)

Lasgushi i mallëngjyer digjet buzë liqeri
këtu në mesin tonë valon valë verore
vetëtitë bubullimë shi moshë rinore
mes tokë e mes qiellit këputet zgjatet peri

mik plakush i liqeri gji hapur zemër qullë
thirret me këngë vajtore t’i ulem sa më pranë
vrap dëshira djaloshare shpresën gjallë e mbanë
ëndërrimtar vetmitar në gji të tij jam ulë

e mundon plaga fqinje mes gufimi
zog hero gush përgjakur nuk i jep jetës lak
ftohtësi e rrethon ngushëllim fjalë pak e pak
para vdekjes gjykimi pas vdekjes përqafimi. / KultPlus.com

Sabri Hamiti shkruante për karantinën qysh në vitin 1994

Poezi nga Sabri Hamiti

Karantina

Ju flisni hani veten rënkoni
Të ligur nga uria e shpresa
Ju plasni vetë vdekjen shumoni
Në plasa të zemrës ndalesa

Rrethuar me male ku plumbi
Lulëzon me kurtha jetime
Ku qeni të zotin e humbi
Përthurni në këngët vajtime

Kullotni ju fushat e mjera
Buzëlagur në krojet me lot
Lumenjtë që i thau vera
Në prag të shtëpisë pa zot

Ju keni si s’kemi mjerimin
Q’e do këtë botë e lirë
Po patët thersar guximin
Çfajsimi ju bën më mirë

Ju luani me zërin me moshën
Që plaku hapësirën me thija
I gjori përkund lëmoshën
Në djep të ëndërrave të tija

Keni ju ashtin lëkurën
Shpirtin në qiellin lotak
Në syrin e verdhë pëlhurën
Dheun të lyer me gjak

Pajtoni kalimin hyjnor
Me shpellën e zezë në gji
Valoin fjalimi paqtor
Mbi trup çarshafi i zi / KultPlus.com