Kujdesu per dhimbjet e tua, per kerkesat e atyre qe te jane prane!
Dhurojua te tjereve driten qe nuk ke, forcen qe nuk zoteron, shpresen qe ndjen te luhatet ne ty, besimin qe te mungon. Ndriçoji nga erresire jote. Pasuroji me varferine tende.
Dhuro nje buzeqeshje kur ke deshire te qash. Prodho hare me stuhine qe ke Brenda. “Ja, ate qe s’kam ta dhuroj”. Kjo eshte parajsa jote.
Do te vesh re qe gezimi, pak nga pak do depertoje ne ty, do pushtoje qenien tende, do behet vertet i yti ne masen ne te cilen, do ua kesh dhuruar te tjereve./KultPlus.com
Ti dole jashtë prej natës dhe kishte lule n’duert e tua, tash ke me dalë jashtë prej nji turme konfuze, jashtë nji trazine fjalësh rreth teje. Unë që t’kam pa mes gjanave ma t’randësishme u zemërova kur ata e përmendën emnin tand në vende të zakonshme. Kisha dashtë që valët e ftohta në mendjen time t’lundronin, dhe që bota të thahej si nji gjethe e vdekun, ose t’ish si farat e asaj lules që t’zhdukej me nji t’fryme, që me mujt me t’gjetë sërish, të vetme.
E mban mënd, moj Marë, dashurin’ e parë? Njeri nuk e gjegji, se jeshmë te vegji. Unë pa ty s’rrojë, vij’ e të kërkojë; tl pa mua s’rroje, vij’ e me kërkoje. Në lule me erë putheshim ngahere, dhe si burr’ e grua losnim nënë ftua. Një ditë, të dyza losnim mbylla-syza: U fshyem pa dukur Cinë të besoj taninë, perëndin’ a dashurinë? Perëndi në këte jetë është dashuria vetë. —— Bukuria jote, leshërat e tua posi pëndë korbi, të gjata mbi thua,ballëtë si diell, faqetë si mollë,qafa jot’ e gjatë, mesi yt i hollë,sisëtë si shegë, dhëmbët si thëlpënjë,buzët si burbuqe, sytë si gështënjë, dora si dëborë, fjala jote mjaltë, kurmi yt i derdhur, shtati yt i naltë; gjithë më kënaqin, të tëra t’i dua, po zëmëra jote u bë gur për mua! —– Pika-pika bie shiu dhe dëbora flokë-flokë, vetëtin e fryn veriu, breshëri kërcet mi tokë! Le të fryjë er’ e ftohtë, s’ka ç’më bën dimëri mua: Dashuria më mban ngrohtë, se pushtoj atë që dua. Kur fryn era me tallas, kur bie dëbor’ e shi, sa flë njeriu me gas, kur ka mikenë në gji! / KultPlus.com
Mos harro se lëkura rrudhet, e flokët mbulohen me borë; Ditët bëhen vite… por më e rëndësishmja nuk ndryshon kurrë!
Forca jote e bindja jote s’njohin moshë. Shpirti yt e shtrin pëlhurën e merimangës që mosha ta endi mbi fytyrë!
Pas çdo pikarritje, ka një pikënisje. Pas çdo suksese, një zhgënjim. Përderisa je gjallë, gjallëro!
Në qoftë se të mungon çka bëje më parë, bëje përsëri, mos rri duke parë fotografi të zverdhura nga koha! Mos e lerë të ndryshket hekuri që ke brenda vetes.
Sillu në mënyrë që, në vend të mëshirës, të gëzosh respekt. Kur të rëndojnë vitet e s’mundesh më të vraposh, ec shpejt. Kur s’do të mundesh as të ecësh shpejt, ec! E kur as të ecësh s’do të mundesh, përdore shkopin e shko… Veç për t’u ndalë, ti kurrë mos ndalo!/KultPlus.com
Poezi nga Wislawa Szymborska, fituese e çmimit “Nobel”. Me gjithë popullaritetin e saj, Szymborska u largua nga sytë e publikut, u shpreh për “Gardian”-in në vitin 2000: “ka thjesht shumë vëmendje rreth meje”.
Jam ilaç qetësues. Veproj në shtëpi, funksionoj në zyrë, përballoj provime, prezantohem në procese gjyqësore, ngjis me kujdes filxhanët e thyer. Duhet vetëm të më pishë, të më shkrish poshtë gjuhës, pastaj të më dërgosh poshtë me një gllënjkë ujë.
Di si të sillem me trishtimin, si përballohet një lajm i keq, tkurr padrejtësitë, zbardh mosegzistencën e Zotit, di të zgjedh një kapele të bukur për varrim. Çfarë pret? Ki besim te mëshira kimike!
Je burrë (apo grua) akoma i ri? Duhet të sistemohesh në një farë mënyre? Kush ka thënë se jeta përballohet me kurajë?
Dorëzomë thellësitë e tua. Do t’i ngjesh me gjumë. Ke për të më falënderuar, kur të biesh në këmbë pas rrëzimit.
Me bo vaki sonte Me i qel sytë nata para kohe Qoftëlargut do të zihet fryma Në ëndrrën tonë të fjetur
Me bo vaki sonte Lëkura copë-copë të bie nga shtati Gjaku të rrjedh si krua Me duart tona të lodhura Të heqim ndryshkun nga udhët Me pikëpyetje që i shtruam
Me bo vaki sonte Me na u grisë historia Kush do e arnoj pastaj Dalmaten e Rozafës
Me bo vaki sonte Me u kalua Ura e Siratit Mëkatarit nga goja Dhëmbët do i shkulen Një nga një Deri sa të qelë drita/KultPlus.com
Përmbi çdo maje mali Ka qetesi: Mi asnje maje mali Asgje s’leviz, As pipetin; Ne pyllin zogjtë’ e vegjël po pushojnë: Prit pak, se shpejt a vonë Gjen qetësi dhe ti./KultPlus.com
CZESŁAW MIŁOSZ – DUKE I DHËNË LAMTUMIRËN SIME SHOQEJE, JANINËS Përktheu Romeo Çollaku
Vajtojcat ia kthenin motrën e tyre zjarrit. Dhe zjarri, njëlloj si ai që soditnim së toku. Ajo dhe unë, martuar kaq vite. Bashkuar me besën për të keq e për të mirë, zjarri Në oxhakë dimrit, kampeve, qyteteve që digjen, Themelor, i kulluar, prej zanafillës së planetit Tokë, Ia zhvishte lumin gri të flokëve, I rrëmbente gojë e gushë, e gëlltiste, zjarri. Ai që në gjuhën njerëzore shpreh dashurinë. S’doja t’ia dija për gjuhë. As për fjalët e lutjes. E kisha dashur, pa ditur cila qe në të vërtetë. E kisha bërë të vuante, teksa gjurmoja vegime. E kisha tradhtuar me të tjera, veç asaj duke i qëndruar besnik. Jetuam mes një lumturie e fatkeqësie të paanë, Mes ndarjesh, arratish që s’kanë të rrëfyer. Dhe tanimë ky hi. Dhe deti rreh bregun teksa çapitem shëtitores së shkretë. Dhe deti rreh bregun. Dhe përvoja e gjithësishme. Si mund të mbrohesh prej hiçit? Cila forcë Mund ta ruajë atë që ish dikur, nëse kujtesa këputet? Se pak gjëra më vijnë në mend. Kaq pak gjëra më vijnë në mend. Vërtet, rijetimi i kujtesës do të ishte Gjyqi i Fundmë, Që Mëshira jonë ndoshta e shtyn nga dita në ditë. Zjarr, çlirim prej rëndesës. Molla s’rrëzohet përdhe, Mali tundet nga vendi. Përtej perdes së zjarrit, Një qengj që rri në livadhin e trajtave të pabjerrshme. Shpirtrat në Purgator përzhiten. Herakliti i marrë Sheh flakën tek përpin themelet e botës. A besoj në ringjalljen e trupit? Jo prej këtij hiri. Thërras, përgjërohem: shpërbëhuni, elementë! Rilindni në tjetrën, që ardhtë, Mbretëri! Përtej zjarrit tokësor ndërthuruni edhe një herë! / KultPlus.com
Unë do isha një i vdekur i madh. Veset e mia atëherë do shëndrisnin si stoli antike me ngjyrat e ëmbla të helmit. Do kishte lule të gjitha ngjyrave në varrin tim dhe adoleshentët do imitonin gjestet e mia gazmore, të errtat fjalët e mia të ankthshme. Ndoshta dikush do të thoshte që isha besnik e i mirë. Por vetëm ti do të mbash mend mënyrën time të parit në sy. /KultPlus.com
S’kam fuqi më as të trishtohem Jemi anije pa spirancë Mes erërave të egra të kundërta. Peshqit Ilafazanë shurdhojnë qiellin Më jepni ju një copë ironie, Se nuk e gjej dot në veten time,- Një copëz ironie Sa gjysmëz e krahut të zogut,- Të mbrohem nga shirat e verdhë Të predikimeve të apostujve të lajthitur.
Të gjithë na kanë faj dhe askush: Deshëm të krijohemi në asgjësimin tonë Tani gjithë dritaret e shpirtit Janë hapur, bymyer e kalbur Nga shirat e lotëve,- Dhe s’mbyllen më dot. Mund të hyjë kush të dojë./KultPlus.com
Më kryqëzojnë dhe dua të jem kryqi dhe gozhdët. Më zgjatin kupën dhe dua të jem helmi. Më mashtrojnë dhe dua të jem gënjeshtra. Më djegin dhe dua të jem ferri. Dua t’i bëj homazh e të falenderoj cdo grimcë kohe. Shujta ime është çdo gjë. Pesha e saktë e universit, poshtërimi, gëzimi. Dua të përligj atë që plagë më jep. Pak rëndësi kanë lumturia a fatkeqësia ime. Unë jam poet.
“T’ isha një lule–lule are, e vogël dhe me erë. Të çelnja në pranverë dhe në vjeshtë të vishkesha në vetminë t’ime. T’isha një lule vjollce në mes të ferrave. Të qëndroja e fshehur, e pa dukur dhe një ditë të zbulohesha prej duarve të dy të rinjëve. Prej frike, të larguar prej njerzis do t’më këputnin, do të dhurohesha te njeri–tjetri për shënjë kujtimi.”
Musine Kokalari u lind më 10 shkurt të vitit 1917 në Adanë të Turqisë. Në vitin 1921, familja e saj kthehet në Shqipëri dhe vendoset në Gjirokastër, ku Musineja kreu shkollën fillore. Nëntë vjet më vonë, familja Kokalari vendoset në Tiranë. Në vitin 1937, Musineja mbaroi shkollën e mesme “Nëna Mbretëreshë” dhe më pas shkoi për studime në Universitetin e Romës, në Itali, të cilin e mbaroi shkëlqyeshëm në vitin 1941. Ajo botoi librin e saj të parë “Seç më thotë nëna plakë” në vitin 1939. Ishte viti 1943, kur Musine Kokalari së bashku dhe me disa shokë të tjerë formuan Partinë Socialdemokrate. Një vit më vonë, me përpjekjen e saj, doli numri i parë i gazetës “Zëri i Lirisë”. Në vitin 1944, botoi librin e saj të dytë “Rreth vatrës”, ndërsa më 12 nëntor të po këtij viti u pushkatuan vëllezërit e saj, Muntaz e Vesim Kokalari. Katër ditë më vonë e arrestuan dhe Musinenë, të cilën e mbajtën 17 ditë në burg. Në janar të vitit 1945, u botua libri i tretë i Musine Kokalarit “Sa u tund jeta”. Më 23 janar të vitit 1946, ajo u arrestua për së dyti nga forcat e Mbrojtjes së Popullit e gjyqi e dënoi me 20 vjet heqje lirie. Në vitin 1961, e nxjerrin nga burgu dhe e internuan në Rrëshen, ku dhe doli në pension me gjysmë page. Më 1980, Musine Kokalari u diagnostikua me kancer të gjirit dhe ashtu e sëmurë u refuzua e u la pa u kuruar nga trupat spitalore. Moskurimi i sëmundjes, dhimbjet dhe vuajtjet e shumta të kaluara nën përndjekjen komuniste i shkaktuan vdekjen në gusht të vitit 1983. Musine Kokalari përfaqëson disidenten e parë shqiptare. Vdiq e vetme dhe u varros vetëm nga varrmihësit. / KultPlus.com
Në qoftë se nuk di të duash, Mëso të duash, Patjetër përpiqu të duash Çdo gjë që të sheh syri, Çdo gjë që percepton, Çdo gjë që mund të imagjinosh Duaje, duaje, Të duash mëso Edhe çdo gjë që dëgjon, Çdo gjë që ndodhet në këtë univers… Asgjë të shëmtuar s’ka në këtë botë, Asgjë, pale sa e rëndomtë të të duket, Një insekt sa i vogël po as ai i shëmtuar nuk është, Një fije bar merre në dorë Sa e brishtë a nuk e sheh? Duaj lulet, gurët, retë, Çdo gjë me formën, ngjyrën, kuptimin e saj, Duaje, duaje, Mëso të duash, Përpiqu të duash, Bota për dashurinë tënde është krijuar, Më parë mëso dashurinë, Shiko një vogëlush, Sa i mrekullueshëm, Mendo dhe ata që e sollën atë në jetë, Sepse kjo botë është krijuar për dashuri, Duaji njerëzit, Ata për të mos qenë vetëm Pranë teje të jenë Për këtë, vërtetë për këtë, Janë krijuar, I gjithë universi Me zinxhirë të dashurisë është lidhur, Prandaj edhe ti, Të japësh dashuri mëso! Sepse dije, në shpirtin tënd, Për të gjitha këto paska vend, Mos harro, Bota vetë trembet nga njerëzit Pa dashuri, Dhe nga frika, Prej tyre largohet, Apo më e keqja, ju bëhet armike, Prej vetes i largon, Duaje edhe vdekjen, Mëso ta duash që të dish se ka një Përjetësi… Dhe nëse të duash mësove, Edhe të tjerëve duhet t’ua mësosh, Që me sekretin e mrekullueshëm të kësaj bote, Njerëzimit t’i shërbesh…/KultPlus.com
Shkuan edhe ata atje Sa shpejt shkuan Siç shkojnë ditët e netët Kur i krehim flokët para pasqyrës Malli na pikon nëpër faqe Derisa e harrojmë frikën Ta bartim menjëherë Si dremitjen e fundit Të ngujuar në shpirtra Shkuan edhe këta afër nesh Sa shpejt shkuan. / KultPlus.com
Sot është e diel Sot për herë të parë më nxorën në diell, Dhe për herë të parë në jetën time U çudita se kaq larg prej meje qenkësh ky qiell. Kaq i gjerë Kaq i blujtë Qëndrova pa lëvizur Pastaj me respekt u ula në tokë, Dhe mbështeta shpinën në mur. Tani s’mendoj më as ahengjet Tani as lirinë, as gruan time të bukur, Toka, unë dhe dielli, jam i lumtur./ KultPlus.com
Ukshin m’kanë quejt prej të vogli, prej të gjallmi, nana idiomën e pyllit mbi supe ma ngjiti. Ende nuk ka ndodhë, por kur në varr të visit t’m’kallni, malësorit rranjën e emrit do ia hiqni.
N’trevat tona kur foshnje kam mbërritë, si çdo foshnje e kësaj bote një destin për me falë, m’sundoi shpresa se n’origjinë tamli ish dritë, m’poshti e vërteta se frika pleqve të mi ende s’u ka dalë.
As n’andrrat e mia, mbushë me zanin e saj të plaktë, s’ia paska hekë nanës frikën emri që m’ka ngjitë. Edhe nëse i pjekur vij mes jush, tradhtinë për me matë, do bahem bishë po t’ndij se m’thërrisni Ukshin.
Nëpër troje ku punën kam hedhë, emra trimash mbush pagëzimi, por nuk u mbërrit jeta dhe emri nuk ngjiz dejet. Emrin e trimit e mban dhe amfibi.
Kemi pas kenë për emra ngatërrestarë të mëdhaj, dhe unë foshnjë e naiv u paskam zanë besë, kam besu shku e ardhë, kam besu bir e nanë. Kur m’thërrisnin Ukshin e merrja për betejë.
Me mu bashkë lindën prej gënjeshtre poetët, u nxinë që drita t’kthehej në të folmen tuej. Lindën po me mu prej mashtrimit dëshmorët që shqipja të mos flitej nga gjuhë e huej.
Se shumësia juej në trishtim të shkurtër ka pjellë përbri meje krimin e vogël, tradhëtinë e madhe. E dinit që mes emrash do të zhduknit të flaktët, të urtët, ata që shquenin tmerrin ndër kang e ndër valle.
Nëse vendimi s’e cakton një SOT për m’u ngritë balte, në bajgë ku jeni zhytë nuk mund të derdhet qielli. N’bajgë ku jeni zhytë, ku emri ju kallte, Ukshin do të jetë për ju një fjalë vreri./KultPlus.com
Pse je idhnue ti me mue, e s’ta kam thanë nji fjalë, Ka kohë që s’m’i ke pa sytë, dihatjen s’ma ke ndi, Tkurrjen teme e marrjen frymë me kaq ngadalë, Si me erën ndjenjën tande, ne shpirt jam tuj përbi?
Pse je idhnue ti me mue, e shenjë s’të vjen prej meje, Unë kam ikë, si mos me kenë, përnjiherë, jam fshi. veç shikimet kur përthehen n’mue, si drita në heje, mëdyshen a gjallon kund ndoj shpirt në këtë njeri.
Pse je idhnue ti me mue, jam i shuem, e kaq i urtë, Kam ikë prej teje e prej jeteës teme krejt kam ikë. çdo gja që më ban me kujtue e kthej në të ngurtë, dhe e hedhi n’atë harrimin e gjanave që kam frikë
Pse je idhnue ti me mue, pse duhet m’e ditë unë? Pse duhet tanë këto gurë në shpirt me m’i ngjallë? Pse duhet nji gjysëm fjale që ke thanë gabim dikund, Me ju dhanë jetë gurëve, me më hangër të gjallë? / KultPlus.com
