Vdes çdo ditë…

Liridon Mulaj

Unë çdo ditë vdes nga pak.
Në malle zemrash të thyera.
Një arkivole pa kapak,
I pashpirt sa herë unë hyra.

Ç’do ditë të Zotit humbas dinjitet.
Këmbët më shpien në mungesë
E siç një lumë në det humbet.
Trupi im pa lindur,vdes.

Ankthi shok, më vret çdo ditë.
Dy-tre herë brenda një ore.
Një demon që më zë pritë.
Bashkë me engjejt dorë për dore

Siç mëngjesi më pret me gjëmë.
Sot në të gdhirë nuk ndjeva më.
E mu kujtua, unë që mbrëmë.
Kisha vdekur, s’dija gjë. / KultPlus.com

‘I kam aq vite mbi shpinë sa ta braktis frikën dhe të bëj çka dua dhe çka ndiej’

Jose Saramago

Jam në atë moshën, ku gjërat shihen me qetësi, por duke mos harruar se rritja vazhdon.

Jam në atë moshën, ku ëndrrat përkëdhelen me duar dhe iluzionet bëhen shpresë.

Jam në atë moshën, ku ndonjëherë dashuria është një hov i çmendur dhe plot ankth, që digjet nga dëshira për jetë dhe pasioni i shumëpritur.

Jam në atë moshën, ku ndonjëherë dashuria është si një qoshk qetësie, si një perëndim dielli në plazh.

Sa vjeç jam?

Nuk kam pse t’i tregoj vitet e mia me një numër, pasi dëshirat e përmbushura, lotët e derdhur gjatë udhës teksa shihja iluzionet e mia të humbura, vlejnë më shumë se një numër.

Çfarë rëndësie ka nëse mbush 20 vjeç, 40 vjeç apo 60 vjeç ?!

Rëndësi ka vetëm mosha që ndiej.

I kam aq vite mbi shpinë sa të jetoj i lirë dhe pa frikë.

Ta vazhdoj pa frikë udhën time, sepse kam me vete përvojën dhe forcën e ëndrrave të mia.

Sa vjeç jam unë?

Kujt i bëhet vonë!

I kam aq vite mbi shpinë sa ta braktis frikën dhe të bëj çka dua dhe çka ndiej.

Përktheu: Elona Caslli / KultPlus.com

Grua lëviz

Hamide Berisha Latifi

Grua, kalle botën me sytë e tu,
Kalli të gjithë ata që të shanë,
(pështynë, poshtëruan)
Edhe ata që pasi “të deshën”,
Lavire të thanë!

Grua zgjohu, lëviz,
Në botën që ende s’të di për njeri,
Poshtërimi nuk mposhtet me heshtje,
Me heshtje pranon robëri.

Është kohë të zgjohesh grua,
Zërin le ta dëgjojnë,
Sa vlen bota për ty oj grua,
Që ende emrin s’ta thonë?/ KultPlus.com

Retorika e heshtjes

Ag Apolloni

Sa i madh deti e sa të vegjël njerëzit!  
Lahen edhe pasi në breg ndizen dritat,  
lahen trupat, s’ka det që i lanë shpirtat.  

I bie trup ujit me barkë,
gjithë kjo kaltërsi mbi e nën mu’,
e unë mërzitem për dy gogla blu.  

Të kërkoj si hero i marrë,
D’ulqinja ime e dashur.  

Emri dhe mungesa jote janë gjithkund.  

Barka ban fjalë, uji mban heshtje;
një ciceron më cicëron në vesh
e unë hesht si peshk,
dhe heshtja ka gjuhën e saj.  

Një ditë si kokrra e kripës në flakë
do të plasë heshtja.   
Ne do t’i mbyllim sytë të qetë,
e bota do të vdesë nga kureshtja. 

Tash ulur
me sytë ujë
e me gjuhë peshku
i drejtohem Zotit:
merre detin,
merre qiellin,
merre krejt këtë kaltërsi,
se e gjitha të përket ty,
e kthemi mua veç dy sy! 

Zoti hesht,
peshqit heshtin,
hesht dhe unë.  

Si për inat askund nuk dukesh ti.

Turistët kalojnë pranë heshtjes,
dhe heshtja ishte pranë Perëndisë,
dhe heshtja ishte Perëndi. / KultPlus.com

Lavd syve

Nga Sali Bashota

Në vitin 1959
Jorge Luis Borges humb shikimin
Asnjë çast
Nuk i ngjante udhëzimit për vetminë
Zogjtë e shpirtit i pushonin krahët e lodhur
Mbi lutjet e afshit
Shiu vazhdonte ritmin e vet
Poshtë shkallëve të dhimbjes
Vetëm sytë dashuronin
Parajsën me emrin e nëntë lumenjve
Aty ku shpërndahej drita
Në vitin 1959
Jorge Luis Borges humb shikimin
Vetëm një dritare ishte hapur
Vetëm një hije priste ngushëllim
Vetëm një fëmijë luante me lulediellin
Të gjitha ëndrrat ndillnin fat
Të gjitha buzëqeshjet protestonin 
Të gjitha kujtimet e duronin heshtjen
Në vitin 1959
Jorge Luis Borges humb shikimin
Asnjë çast
Nuk i ngjante udhëzimit për vdekjen. / KultPlus.com

Intelektualët apolitikë

Otto René Castillo. Sjellë në shqip nga Maksim Rakipaj. 

Një ditë,
intelektualët
apolitikë
të vendit tim
do të merren në pyetje,
nga njerëzit më të thjeshtë
të popullit tonë.
Do të pyeten
mbi atë çka bënin
kur atdheu shuhej
ngadalë,
si një zjarr i ëmbël,
i vogël dhe i vetmuar.
S’do t’i pyesë njeri
për rrobat e tyre,
as për pushimet e tyre të gjata
pas dreke.
Aq më pak për
betejat e tyre me kotësinë,
e as për mënyrën e tyre ontologjike
të fitimit të parasë,
Nuk do të merren në pyetje
mbi mitologjinë greke
e as për neverinë
që ndjenë
kur dikush mes tyre
ra i vdekur prej frikës.
Nuk do të pyeten për asgjë
mbi justifikimet e tyre absurde
të lindura nën hijen
e një mashtrimi të plotë.
N’atë ditë do të vijnë
njerëzit e thjeshtë.
Ata që kurrë s’u përfshinë
në librat dhe vargjet
e intelektualëve apolitikë,
por që për çdo ditë iu sillnin
bukën dhe qumështin,
vezët dhe pitet,
ata që iu qepnin rrobat,
ata që iu ngisnin veturat,
ata që kujdeseshin për qentë dhe kopshtet e tyre,
e që punonin për ta,
Dhe do t’i pyesin:
“Ç’bëtë ju kur të varfrit
vuanin, dhe kur digjej flakë
butësia dhe jeta e tyre?”
Intelektualë apolitikë
të vendit tim të shtrenjtë,
ju s’do keni asnjë përgjigje.
Korbi i heshtjes do vijë t’ju shqyejë
zorrët.
Mjerimi juaj
do ju brejë shpirtin,
dhe do ta qepni gojën
të turpëruar nga vetja./ KultPlus.com

Unë dëshiroj

Carlos Drummond de Andrade

Unë dëshiroj që çdo ditë të vitit,
Çdo ditë të jetës,
Pas çdo gjysmë ore,
Pas çdo pesëminutëshi,
Ti të më thuash: të dua.
Duke të dëgjuar tek më thua: të dua,
Atë çast besoj se dikush më dashuron.
Si do ta dija këtë gjë
Një çast më parë
Dhe një çast më vonë?
Dëshiroj që ti të ma përsërisësh,
Deri sa të të shteret zëri,
Se ti më do, se ti më do, se ti më do.
Po nuk bëre kështu, ndjesitë treten,
Sepse teksa thua: të dua,
Ti e shpërndan
Në hapësirë
Dashurinë tënde për mua.
Nga ti kërkoj kumtimin e përhershëm.
Kërkoj vetëm këtë,
Këtë gjithnjë, këtë gjithnjë e më tepër.
Dëshiroj të jem i dashuruar përmes fjalës sate,
Përveç asaj, unë nuk njoh mënyrë tjetër
Për ta kuptuar dashurinë,
Për ta kuptuar thellë se dikush më dashuron:
Dashuri që gjendet në rrënjët e fjalës
Dhe në kumbimin e saj,
Dashuri
E shndërruar në jone,
Ne drithërimë hapësire.
Në kohën që nuk më thua:
Të dua,
Unë e marr vesh në çast
Se ti nuk më dashuron më,
Se kurrë nuk më ke dashur më parë.
Nëse ti nuk më thua me ngut, disa herë
Të dua dua dua dua dua,
Të vërtetën shkreptimave që e zbulove tani,
Unë rrokullisem në kaos,
Në këtë grumbull sendesh të padashurisë./KultPlus.com

Koka bën e koka vuan

Poezi nga Ali Asllani

Ç’ke moj zemër që rënkon!
Njëher’ varet trikollari, herën tjetër kryq i thyer…
Paska rar’ hallva prej qielli e ja nis një dallaver,
Mbushen xhepat me flori,
E qinosen ujk e dele për të bër’ një stan të ri!

Shitet vendi për para, me para e për para,
Bëhet burri telendi, dy para një maskara,
Para hasmit lepe peqe,
Para zërit të atdheut hund e tyre shtatë sqepe!

Duke blerë e shitur erë, dikush bëhet milioner,
Kurse shoku pinte uthull, lum zotria pinte verë,
Milioneri yn’ i ri,
Para shokut të dikurshëm vari buz’ edhe turi!

E përhera me dy faqe, që të haj’e që të bluaj,
Në një kohë mbi dy frona, në një çast mbi dy kuaj,
Me dy faqe, me dy nofulla, në një xhep e dy flamurë,
E hedh këmbën me daulle edhe turk edhe kaur!

Na të urt’ e të mendafshtë s’qemë të zot të bënim zë,
Ku fillon me thash e theme hij’ e vetes të përzë;
Neve ndryshe, puna ndryshe, defi ndryshe, kënga ndryshe,
E ç’kërkon në gji të gjëmbit të këndoj’ një dallëndyshe?

Mirpo vendi paskish zemër, paskish sy e paskish vesh,
Shikon lark e dëgjon thellë, di të vesh, edhe të zhvesh
Tani eja e t’ja themi asaj kënge që ja thonë:
Koka bën e koka vuan, ç’ke moj zemër që rënkon?!

Qielli i vendlindjes

Sali Bashota

Aty është hija e babait
Edhe një copë qiell
Nëse vjen zogu i bardhë
Afër dritares
Mos ia trembni fluturimin
Derisa të zgjohet dashuria
Aty janë shumë ëndrra
Me lot në sy
Aty janë shumë flutura
Që pushojnë mbi krahët e luleve
Krejt e ëmbël
Aty është lumturia
Edhe dhimbja është aty
Me emrin e vet
Aty është shkrumbi
I shpirtit tim /KultPlus.com

“Fjalët e Qiririt”, poezia madhështore e Naimit që përçohet me fjalë të zjarrta

Naim Frashëri

Në mes tuaj kam qëndruar
e jam duke përvëluar,
që t’u ap pakëzë dritë,
natënë t’ua bënj ditë.

do të tretem, të kullohem,
të digjem, të përvëlohem,
që t’u ndrinj mir’ e të shihni,
njëri-tjatërin të njihni.

për ju do të rri të tretem,
asnjë çikë të mos mbetem,
të digjem e të qanj me lot,
se dëshirën s’e duronj dot.

unë zjarrit nuk i druhem
dhe kurrë s’dua të shuhem,
po të digjem me dëshirë,
sa të munt t’u ndrinj më mirë.

kur më shihni se jam tretur,
mos pandehni se kam vdekur;
jam i gjall’ e jam ndë jetë
jam në dritët të vërtetë,

unë jam në shpirtin tuaj,
mos më kini për të huaj,
m’është falurë durimi,
andaj po digjem si trimi,

se ma k’ënda t’u bënj mirë,
të mos mbeti n’errësirë.
jakëni rreth meje rrini,
flisni, qeshni, hani, pini,

në shpirt kam dashurinë,
pa digjem për njerëzinë,
lemëni të përvëlohem,
nukë dua më të ftohem,

dua ta djek trupn’ e kretë
për atë zotn’ e vërtetë.
me zjarr ta djek mushkërinë
e të tretem për njerinë,

bashkë me gëzimt të tija
të vete te perëndia.
unë dua njerëzinë,
mirësin’ e urtësinë.

në bëhi shokë me mua,
në më doni si u dua,
njëri-tjetërin në doni,
të paudhë mos punoni.

o zëmëra fluturake,
qasju pakë kësaj flake!
mase krahët t’i përvëlon,
po dhe shpirtin ta shënjtëron.

unë duke përvëluar,
njerëzit i kam ndrituar.
kam qënë mik me njerinë,
andaj i di e më dinë.

gjithë tuajt’ i kam parë,
mëm’ e at’ e fis e farë,
si tani gjithë i kam ndër mënt,
që rrininë më këtë vënt.

edhe sot nër ju ata shoh,
se shpirtin e tyre ua njoh,
dhe unë si ju jam ndruar
e jam përzjer’ e ndryshuar,

pa jam bërë shumë herë
zjar e uj’ e balt’ e erë.
jam një shkëndijë pej qielli
dhe një drudhëzë pej dielli.

edhe ndër qiej fluturonj,
edhe brënda në det qëndronj,
shumë herë fle në baltë,
diku ndodhem dhe në mjaltë

bënem qëngj e kec i pirë,
lul’ e bar e gjeth i mbirë.
dua shumë fjalë t’u them,
po trëmbem mos i bënj ujem.
e ku shkruhenë në kartë
fjalët’ e gjuhësë zjarrtë? / KultPlus.com

E vetme

Ibrahim Berisha

Nuk më besohet maje kulmi ti gjeth
Nanë e një zogu tjetër

Tashmë në pritjen e atëhershme
Edhe një zog tjetër do të vijë
Gjysmë i humbur para se të vijë
Prapë do të humbë

Nuk më besohet kështu si je
Para se me humbë përgjithmonë
Nanë krejt e vetme. / KultPlus.com

‘Kafshatë që s’kapërdihet asht, or vlla, mjerimi’

Poezi nga Migjeni

Kafshatë që s’kapërdihet asht, or vlla, mjerimi,
kafshatë që të mbetë në fyt edhe të zë trishtimi
kur shef ftyra të zbeta edhe sy t’jeshilta
që t’shikojnë si hije dhe shtrijnë duert e mpita
edhe ashtu të shtrime mbrapa teje mbesin
të tan jetën e vet derisa të vdesin.

e mbi ta n’ajri, si në qesendi,
therin qiellën kryqat e minaret e ngurta,
profetënt dhe shejtënt në fushqeta të shumngjyrta
shkëlqejnë. e mjerimi mirfilli ndien tradhti.
mjerimi ka vulën e vet t’shëmtueme,
asht e neveritshme, e keqe, e turpshme,
balli që e ka, syt që e shprehin,
buzët që më kot mundohen ta mshefin –
janë fëmitë e padijes e flitë e përbuzjes,
t’mbetunat e flliqta rreth e përqark tryezës
mbi t’cilën hangri darkën një qen e pamshirshëm
me bark shekulluer, gjithmon i pangishëm.

mjerimi s’ka fat. por ka vetëm zhele,
zhele fund e majë, flamujt e një shprese
t’shkyem dhe të coptuem me t’dalun bese.

mjerimi tërbohet n’dashuni epshore.
nëpër skaje t’errta, bashkë me qej, mij, mica,
mbi pecat e mykta, t’qelbta, t’ndyta, t’lagta
lakuriqen mishnat, si zhangë; t’verdhë e pisa,
kapërthehen ndjenjat me fuqi shtazore,
kafshojnë, përpijnë, thithen, puthen buzët e ndragta
edhe shuhet uja, dhe fashitet etja
n’epshin kapërthyes, kur mbytet vetvetja.
dhe aty zajnë fillin t’marrët, shërbtorët dhe lypsat
që nesër do linden me na i mbushë rrugat.

mjerimi në dritzën e synit t’kërthinit
dridhet posi flaka e mekun e qirit
nën tavan t’tymuem dhe plot merimanga,
ku hije njerzish dridhen ndër mure plot danga,
ku foshnja e smume qan si shpirt’ i keq
tu’ ndukë gjitë e shterruna t’zezës amë,
e kjo prap shtazanë, mallkon zot e dreq,
mallkon frytn e vet, mallkon barrn e randë.
foshnj’ e saj nuk qesh, por vetëm lëngon,
e ama s’e don, por vetëm mallkon.
vall sa i trishtueshëm asht djepi i skamit
ku foshnjën përkundin lot edhe të fshamit!

mjerimi rrit fëmin në hijen e shtëpive
të nalta, ku nuk mrrin zani i lypsis,
ku nuk mund t’u prishet qetsia zotnive
kur bashkë me zoja flejnë në shtretënt e lumnis.

mjerimi pjek fëmin para se të burrnohet,
don ta msojë t’i iki grushtit q’i kërcnohet,
atij grusht që n’gjumë e shtërngon për fytit
kur fillojnë kllapitë e etheve prej unit
dhe fetyrën e fëmis e mblon hij’ e vdekjes,
një stoli e kobshme në vend të buzqeshjes.
nji fryt kur s’piqet dihet se ku shkon
qashtu edhe fëmia n’bark t’dheut mbaron.

mjerimi punon, punon dit e natë
tu’ i vlue djersa në gjoks edhe në ballë,
tue u zhigatun deri n’gjujë, n’baltë
e prap zorrët nga uja i bahen palë-palë.
shpërblim qesharak! për qindenjë afsh
në ditë – vetëm: lekë tre-katër dhe “marsh!”.

mjerimi kaiher’ i ka faqet e lustrueme,
buzët e pezmatueme, mollzat e ngjyrueme,
trupin përmendore e një tregtis s’ndytë,
që asht i gjikuem të bijë në shtrat vet i dytë,
dhe për at shërbim ka për të marrë do franga
ndër çarçafë, ndër fëtyra dhe në ndërgjegje danga.

mjerimi gjithashtu len dhe n’trashigim
-jo veç nëpër banka dhe në gja të patundshme,
por eshtnat e shtrembta e n’gjoks ndoj dhimbë,
mund që t’len kujtim ditën e dikurshme
kur pullaz’ i shpis u shemb edhe ra
nga kalbsin’ e kohës, nga pesha e qiellit,
kur mbi gjithçka u ndi një i tmerrshmi za
plot mallkim dhe lutje si nga fund i ferrit,
ish zan’ i njeriut që vdiste nën tra.
kështu nën kambët’randë t’zotit t’egërsuem –
thotë prifti – vdes ai që çon jetë të dhunuem.

dhe me këto kujtime, ksi lloj fatkeqësinash
mbushet got’ e helmit në trashigim brezninash.
mjerimi ka motër ngushulluese gotën.
në pijetore të qelbta, pranë tryezës plot zdrale
të neveritshme, shpirti me etje derdh gotën
n’fyt për me harrue nandhetenand’ halle.
e gota e turbull, gota satanike
tu’ e ledhatue e pickon si gjarpni-
dhe kur bie njeriu, si gruni nga drapni,
nën tryezë qan-qeshet në formë tragjikomike.
tê gjitha hallet skami n’gotë i mbyt
kur njiqind i derdh një nga një në fyt.
mjerimi ndez dëshirat si hyjet errsina
dhe bajnë tym si hejt q’i ban shkrum shkreptima.

mjerimi s’ka gëzim, por ka vetëm dhimba,
dhimba paduruese qe t’bajnë t’çmendesh,
që t’ap in litarin të shkojsh fill’ e t’varesh
ose bahe fli e mjerë e paragrafesh.

mjerimi s’don mshirë. por don vetëm të drejt!
mshirë? bijë bastardhe e etënve dinakë,
t’cilt n’mnyrë pompoze posi farisejt
i bijnë lodërtinës me ndjejt dhelparak
tu’ ia lëshue lypsiti një grosh të holl’ n’shplakë.

mjerimi asht një njollë e pashlyeme
n’ballë të njerzimit që kalon nëpër shekuj.
dhe kët njollë kurr nuk asht e mundshme
ta shlyejnë paçavrat që zunë myk ndër tempuj./ KultPlus.com

Buzëqeshjet

Poezi nga Evgenij Evtushenko

Ishin të shumta, dikur, buzëqeshjet e tua:
befasuese, djallëzore, buzëqeshje festive,
triste ndonjëherë imcake, por prapë buzëqeshje.

Jo vetëm njëra mbeti për ty prej buzëqeshjeve të tua,
Do të gjej një arë ku rriten me qindra buzëqeshje.
Dhe të sjell një krah prej atyre buzëqeve të bukura.

Ti do të më thuash që s’ke nevojë për buzëqeshje se,
shumë të kanë lodhur buzëqeshjet e mia e të tjerëve,
si ç’më kanë lodhur dhe mua buzëqeshjet e tyre,

Më kanë lodhur edhe mua pikërisht buzëqeshjet e mia 

Për mbrojtje kam shumë buzëqeshje prej tyre.
që m’i bëjnë edhe më pak të lehta buzëqeshjet,

Por të them të vërtetën, unë nuk kam buzëqeshje.
Je ti për jetën time e fundit prej buzëqeshjeve.
buzëqeshje që në fytyrë nuk ka kurrë buzëqeshje.

1959

/KultPlus.com

Rituali i mërzitjes

Sali Bashota 

E mërzitur është nata
Kur gjërat e ndieshme grisen
Si fijet e holla të frikës
Në rrugën e ndjenjave të shkrumbuara
Nuk ka kush me ndez të shkretin zjarr
As në mëngjesin tjetër
Kur ikin të gjitha pulëbardhat
E mërzitur është heshtja
Derisa harresa e gishtërinjve
Nuk e prek më fundin e puthjes

E mërzitur është vetmia
Kur retë e pikëlluara në qiell

Prapë inatosen me ikjen e zogjve
E mërzitur është dhimbja
Përse nuk ka sy të tjerë që shohin
Afshin e ngujuar në shpirtra
E mërzitur është dashuria
Kur e harrojmë emrin e luleve
E mërzitur është ëndrra
Nëse parakalojnë të gjitha hijet  
Diku afër vdekjes

(Prishtinë, 11 tetor 2022) / KultPlus.com

Për gratë tona

Poezi nga Dritero Agolli

Sa pak këndojmë për gratë tona!
Për gratë
E bukura e të mira,
Që na përkëdhelin me duar të njoma
Kur kthehemi nga rrugë të vështira.

Gabohemi shumë,
Kur flasim e grijmë
Rreth gotës me birrë,
Rreth gotës me verë,
Se gratë tona e humbën freskinë
Se ishin të këndshme njëherë…

Jo, jo, s’humbet hijeshia e tyre,
Mjafton të qëndrojnë pak në pasqyrë
Dhe të duken prapë të njoma.
E si të mos këndojmë
Poetë,
Për ato që kanë ditur në jetë
Të lindin kreshnikë e peri,
Jo në maternitet e në shtëpi
Po edhe në korie e në arë,
Duke prerë dru
E duke hedhur farë?! / KultPlus.com

E paëndërrta ime

Poezi nga Fatos Arapi.

Më duhet një gjysëm ëndrre,
e paëndërrta ime.
Vë kokën në gjoksin tënd
e aty përplasem
te koka e një tjetri.
Më duhet një gjysëm ëndrre.
Shigjetat e orës së dorës
tutje i shtyjnë kalimtarët,
në ditë të rrëpirta tiranase.
Shpirtra joshpirtra që shkojnë…
Bri meje dikush flet me vete,
pa e kuptuar besoj në rrëfimin e tij.
Dikush, prej zhgënjimi të egër,
mbërthen kryqe të reja.
I hedh një gjysëm leku
dhe blej kryqin tim.
Tani që ta ngre
më duhet një gjysëm ëndrre,
e paëndërrta ime./ KultPlus.com

Rikthimi i vjeshtës

Poezi nga Enver Sulaj

Para meje është vjeshta me tërë magjinë hyjnore
Unë s’jam në ëndërr të të marr përdore
E të vrapojmë derisa të rrëzohemi
e pastaj të ngritemi përsëri
E të shohim se stinët nuk ndalojnë asnjë çast
Ritmin e ndërrimeve e shndërrimeve të trajtave njerëzore.

Sa shpejt u rikthye vjeshta çuditem e shkruaj një poezi lirike
Unë s’jam në ëndërr…
Ja, po shëtis në shi duke të mbajtur përdore ty
S’e di kush të pagëzoi kaq bukur:
Gërryese, nostalgji…

Nga libri “Zjarrmia e stinës”, 2016 /KultPlus.com

Po vdes nanë, sot po vdes

Kushtuar vajzës Mirditore, mësueses Marie Tuçi,(1928-1950) të cilën regjimi Enverian e torturoi në mënyrën më makabre, duke e mbyllur në një thes, lakuriq, bashkë me një mace të egër. Nuk mjaftonin vetëm thonjtë e kafshës së egërsuar, por njëkohësisht, ajo goditej me mjete të forta nga hetuesat e gardianët e burgut, në prani të grave të tjera të burgosura. Pse? Sepse mendonte ndryshe. Vdiq e masakruar nga shqipfolësit e një ideali pa ideal…

Po vdes nanë, sot po vdes

Nan’ e dashtun,sot po vdes
më kan futur,në një thes
lakuriq, tok me një mace
më kan mbyll ,në thes linace

N’burg të Shkodrës,po m’del shpirti
po ma merr nan’, shef Seiti
jashtë thesit, shqip po flasin
më shqelmojn’ e më godasin
ligësia, nuk ka ngjyrë
shqelm në bark, shqelm në fytyrë!

Po vdes nanë, sot po vdes
një lëmsh gjaku, brenda n’thes
nuk ka vend imagjinata
kriminel, shpirtzinj si nata
më kan ça, bark e zorrë
hajde nan, e ver’ një dorë!

Mbaju nan’, mbaju burrneshë
më sill teshat, e m’vish murgeshë
mos qaj nan, jam bij Mirdite
s’na kan mposht, tash ndër vite
as dhe shkau, as dhe turku
as Enveri, as dhe burgu
as bollshik, e as titista
as hetues, as komunista!

Po vdes nanë, moj un’ e zeza
shko më sill, një palë ndresa
njëzet e dy, sapo kam mbush
nuk du’ nan’, me m’qa kurkush
as n’ Orrosh, e as Ndërfush
as në bjeshkë, atje thellë
as në Fan, e as në Kthellë
as n’Kurbnesh, e as n’ Selitë
as kurkund, nëpër Mirditë

Zoti nan, ka pat’ mëshirë
më ka dërgu, të vdes e lirë
më sill ndresat, po të pres
po vdes nanë, sot po vdes

Nga Meti Fidani. / KultPlus.com

“Kur më zu dashunia e më dogji rinia…”

Poezi e shkruar nga Migjeni.

Dy buzë të kuqe,
dy dëshira të flakta,
që afshin ma thithën,
gëzimin ma fikën,
si fantazma hikën
ndër do bota të larta…

Dy buzë si të përgjakta,
dy dëshira të flakta,
që afshin ma thithën
në buzë kur mu njitën
andjet m’i trazuen,
zemrën ma tërbuen,
trurin ma helmuen
e në fund u mërguen…

Dy buzë të kuqe,
bukuri fatale,
të një gruaje stërzane
një pjesë zemre më nxorne,
një pranverë të tanë më morne
dhe gëzimin ma vodhne…

Ato dy buzë të kuqe
dhe dy lote të mija
qenë shenja të dhimbjes,
kur më vrau bukuria,
kur më zu dashunia
e më dogji rinia.. /KultPlus.com

Zëri i shiut

Poezi nga Ernest Hemingway

Po ti cili je? pyeta shiun që zbriste ëmbël,
Dhe, çudi të thuhet, m’u përgjigj, e përkthej si vijon:
jam Poema e Tokës, tha zëri i shiut,
përjetë ngrihem e pakuptueshme nga vendi e deti i
padepërtueshëm,
lart drejt qiellit, nga ku, në formë fluturake
ndryshuar tërësisht, por ende e njëjta,
zbres për të lag toka të thara skeletike,
shpërfaqjet e pafundme të pluhurit të botës,
dhe atë në to, që pa mua do të ish vetëm farë, latente, e palindur;
dhe përherë, ditë e natë, i kthej jetë, vetë origjinës sime,
e bëj të pastër, e qendis;
(Sepse kënga, e dalë nga vendi i saj i lindjes,
pas plotësimit, bredharake,
i intereson asaj ose jo,
kthehet në kohë me dashuri.)

Përktheu: Faslli Haliti / KultPlus.com

U nis me shkua n’Ashtën e Shkrelit

Nga Çun Lajçi

(Adem Shkrelit)

Ai s’ka vdekë
asht shkua me t’birin hijeve t’pishave
mu freskua këtij fundshtatori
të gurra e Martin Bogës ujë me pi
faqet t’birit me ia la
fierin njomak me ia vu n’ballë
n’tufa klekash me ra me fjetë
dyherë mu ngjallë dyherë me vdekë

Ai s’ka vdekë
Ai e ka marrë ngrykë Ujkan Smajlin
asht ngjitë Ashtë së Shkrelit thikpërpjetë
me gërrithë emnin e t’birit me brisk nëpër lisa
kiterr asht ba n’rrema, ujk n’kaçuba
pak asht shkua të Ibra pak asht shkua të Riza

M’besoni, ai sot asht hipë n’zekanin e shaluem
n’Stankaj asht shkua të Bajram Kelmendi
me marrë me dy djemtë e vet
mbi varrin e Azemit barin me kositë
me ngjallë njiherë e dyherë me marrë ngryk
kalabosh me vdekë

Jo ai nuk vdiq
ai shkoi të shkrelët me fjetë
malli mos me mbytë!

27.09.2022 / KultPlus.com

Kur ne prindërit mbesim jetimë

Gabriel García Márquez

Është një periudhë kur ne prindërit
mbesim jetimë prej fëmijëve tanë.

Se fëmijët rriten
pavarësisht nesh, si
pemë zhurmuese e zogj të pakujdesshëm.

Rriten pa i marrë leje jetës.

Rriten me një tringëllimë të gëzueshme e,
ndonjëherë, me arrogancën mburrëse.

Por nuk rriten çdo ditë, rriten papritur.

Një ditë ulen pranë teje dhe me një natyrshmëri të pabesueshme të thonë çfarëdolloj gjëje
që të bën të mendosh se ajo krijesë
e pelenave, tash është rritë!

Kur u rrit e ti nuk e vure re?

Ku mbeten festat fëminore,
loja në rërë, ditëlindjet me palaço?

Fëmija rritet në një ritual
të bindjes organike dhe mosbindjes civile.

Tash je aty, në derën e diskotekës
duke pritur jo vetëm që të mos rritet,
por që të shfaqet.

Aty janë shumë prindër në timonë,
duke pritur që të dalin.

E aty janë fëmijët tanë, ndërmjet
hamburgerëve dhe pijeve të gazuara.

Me uniformën e gjeneratës së tyre dhe
çantat jokomode dhe të rënda në shpatulla.

Atje jemi ne, me flokët e thinjur.

Dhe ata janë fëmijët tanë, të cilët
i duam pavarësisht nga goditjet e erërave,
nga të korrat e pakta të paqes,
të lajmeve të këqija dhe diktaturës së orëve.

Ata u rritën të ushtruar, duke vëzhguar e duke mësuar
me gabimet dhe të vërtetat tona.

Para së gjithash me gabimet që
shpresojmë të mos përsëriten.

Është një periudhë kur ne prindërit shkojmë duke mbetur jetimë prej fëmijëve tanë.
Tash nuk do t’i kërkojmë më

në dyert e diskotekave e të kinemasë.
Kaloi koha e pianos, futbolli, baleti, notimi.

Dolën nga ulëset e pasme dhe kaluan në timonin e vetë jetës së tyre.

Do duhej të kishim shkuar më shumë pranë shtratit të tyre, në mbrëmje,
për të dëgjuar shpirtin e tyre duke frymëmarrë biseda e konfidenca mes çarçafëve të fëmijërisë, e të adoleshencës
shtretër të mbuluar nga ato pjesë figurash, afishesh, agjendash shumëngjyrëshe dhe disqesh të zhurmshëm.

Por u rritën pa e shterrë me ta krejt dashurinë tonë.

Në fillim shkuan në fshat, në plazh, krishtlindje, pashkë, pishina e miq.

Po, kishte grindje në makinë për dritaren,
e kërkesat për muzikën e kohës.

Pastaj erdhi koha kur të udhëtuarit me prindërit ishte një sforcim,
një vuajtje,
nuk mund t’i linin miqtë e tyre
dhe të dashurit e tyre të parë.

Mbetëm ne prindërit të izoluar nga fëmijët.

Kishim vetminë që gjithmonë e kishim dëshiruar, dhe na erdhi momenti në të cilin vetëm shikonim nga larg, luteshim shumë, (në atë moment e kishim harruar) që të zgjidhnin mirë në kërkimin e lumturisë dhe të pushtonin botën në mënyrën më pak komplekse të mundshme.

Sekreti është të presësh.

Në ndonjë moment do të na japin nipër.

Nipi është ora e dashurisë pa kushte dhe loja e pa provuar në
fëmijët tanë.

Prandaj, gjyshërit janë kaq të papërmbajtshëm e shpërndajnë kaq
dashuri të pakontrollueshme.

Nipërit janë mundësia e fundit për të korrigjuar dashurinë tonë.

Kështu është.
Mësojmë të jemi fëmijë, pasi jemi bërë prindër; e mësojmë të jemi prindër,
pasi jemi bërë gjyshër.

Si përfundim, duket sikur mësojmë të jetojmë vetëm pasi jeta na ikën.

T’i shijojmë fëmijët tanë në secilën prej etapave të tyre,
për aq kohë sa jemi gjallë. / KultPlus.com

Dashurisë

Poezi nga Ndoc Gjetja

O perëndeshë e gjithëpushtetshme
e universit mashkull-femër!
Bëj ç’të duash me veten time
jam instrumenti yt i verbër.

Në jetë më solle kaq shumë dhimbje
dhe shqetësime pa mbarim,
po s’jam ankuar kundër teje
as me gojë e as me shkrim.

Të jam nënshtruar e të nënshtrohem
gjersa në botë të jem i gjallë
në pushtetin tënd të përbotshëm
më pëlqen të jem skllav.

Ma ktheve gjuhën në përçartje
më bëre plak me shpirt fëmijë,
herë më hodhe qefinin krahëve
herë më ngrite gjer në yje.

Më hidh në zjarr, në det, në ferr!
Më hidh në baltë, më hidh në hon!
Veç të lutem mos më lër
në atë vend ku ti mungon! /KultPlus.com

Sot është e shtunë

Poezi nga Jamarbër Marko

Sot është e shtunë…
Për mua dhe për ty
Për të gjithë.
Për të gjithë ata
Që patën diçka në tokë.

Sot është e shtunë
Edhe për ata që janë mërzitur
Për ata që nuk dinë të jetojnë.
Është e shtunë edhe për ata
Që nuk janë më.

Sot është e shtunë
Për kuajt që tërheqin karrocat në errësirë
Për lodrat që u luajtën
Dhe për vendet bosh në sallat e lavdisë.

Sot është e shtunë
Edhe për ata që nuk e dinë këtë gjë
Që vuajnë e s’janë të lumtur.
Vetëm sot është e shtunë,
E dëgjova në rrugë
Në derën e spitalit.

Sot është e shtunë
Edhe sikur askush të mos e kujtojë…
Jo vetëm sepse unë sot jam mërzitur,
Por për madhështinë e një dite
Që veshi mbi vete pelerinën e vjetër të botës.

Është e shtunë
Sepse nuk ekziston asnjë ditë tjetër
Si kjo e sotmja
Dhe dikush mund të thotë
Se asnjëherë nuk ka qenë e shtunë,
Se asnjëherë, asnjë ditë
Nuk ka shpënë buzë greminës kuptimin e madh
Jetën e madhe përpara një bluze
Të thjeshtë dite
Siç është dita e shtunë.

Ditë e shtunë sot
Që u përsërit aq shumë
Mbi atë çka bënë ata që nuk jetojnë sot
Me lehtësinë e atyre që jetojnë
Të mbështjellë nga e shtuna
Që si letër karamelesh
Bie mbi butësinë e vjetër.

Sot e shtuna bie mbi kërcënimin e vjetër
Dhe thuhet nga të gjitha buzët kudo
Edhe atje ku dita është ngatërruar me një tjetër
Edhe atje ku dashuria është është zëvendësuar me një tjetër.

Kudo sot e shtuna përkëdheli plagët dhe buzëqeshi
Për t’ua bërë më njerëzore,
Për t’ua larguar sadopak nga pesha e kohës,
Që e veshur me hijen dhe dritën e një të shtune
Ndaloi lozonjare dhe tha:
Sot është e shtunë
Kur filluam të kuptojmë
Se vetëm në botën tonë është diçka

Të rrish pak më shumë në të ftohtë
Për të larguar diku drejt pafundësisë
Nyjen e vërtetë,
Që lëkundet me përkëdheli
Brenda thellë së shtunës
Që duket se nuk do të ndërrohet me asnjë ditë tjetër.

Sot është e shtunë
Për të vetmen thjeshtësi dhe mendim
Për të vetmen kënaqësi dhe trishtim
Për të bërë një hap
Në botën e vogël të njerëzve. / KultPlus.com