Në vend të kafesë në filxhan, sot, gjithçka nisi me mall.
Për ato që ishin, që do të vinin. Për ato që kishim, e që s’mund të zinim.
Ma sillni një filxhan kujtimesh! Të thellë sa një oqean!
Sa shumë kam për të tregu. A e beson, prapë jam dashunu?! Kësaj radhe me jetën.
E di që do të tallesh. Përherë je tallë me zgjedhjet e mia. Dhe me të drejt! Prandaj, përfundonim duke u tallur së bashku. Por tregomë, ku ka ma mirë se të dashurohesh me jetën? Ku ka iluzion ma të madh se vetë jeta?
Jemi ba me dy mbesa! Rana e ka tash edhe Marën. S’kam çka të flas për madhështinë e kësaj. Ti më së miri e di nevojën e një motre.
Jemi ba edhe me nip! Emrin e ka si të një mbreti. Ka moshë aq sa të na thërret teze, e të mos na lë me pi kafen nga loja me të.
Gra e burra jemi ba. Po të njëjtit qysh na la.
Por dallim ka. Të qeshurat njësoj nuk janë. Takimet janë rallu. Të paplota në çdo kuptim.
Në vend të kafesë në filxhan!
Nuk të kemi harru!
As sot, as asnjë nga 1460 ditët. As kurrë s’ka për të ndodh, sa të na lejojë mendja!
E qysh mundemi? Kaltëroshja jonë.
Ti nga kasolla jote qiellore, ne në mesin e të gjallëve të përhumbur në iluzionet e jetës.
Le të pijmë sot, të vetmën që na mbeti. Në vend të kafesë në filxhan.
Digjem nga malli për bukën e nënës sime Për kafenë e nënës sime Për përkëdheljen e saj… Edhe kujtimet e fëmijërisë, rriten Ditë pas dite E dua jetën time, sepse Nëse vdes, Më vjen turp për lotët e nënës sime! Më bëj mua, nëse një ditë kthehem, Shall për qerpikët e tu E eshtrat e mia, me barë mi mbulo Që të bekohen nga gjurmët tuaja të pastra Lidhmë fort… Me një tufë të flokëve tuaj.. Me një fije që ndjek fundin e rrobës tënde.. E ndoshta do të bëhem i pavdekshëm. I pavdekshëm bëhem… Nëse do të prek thellësinë e zemrës tënde! Më lër, nëse unë do të kthehem Të bëhem dru për zjarrin tënd… Të jem litar i rrobave mbi çatinë e shtëpisë Sepse unë nuk mund të qëndroj në këmbë Pa bekimin dhe lutjet tuaja, Unë jam i vjetër Mi kthe yjet e fëmijërisë Që t`ju bëj shoqëri, të vegjëlve të dallëndysheve Në rrugën e kthimit… drejt folesë tënde të pritjes!
/Orientalizmi Shqiptar/ KultPlus.com
Marrë nga libri me poezi “I dashuruar nga Palestina” – عاشق من فلسطين – (Poezi 1966)
Që nga Korça gjer te Shkodra mbretëron një errësirë, nëpër fusha, nëpër kodra, vërshëllen një egërsirë! Pra, o burra, hani, pini, hani, pini or’ e ças, Për çakallin, nat’ e errët, është ras’ e deli ras’!
Hani, pini dhe rrëmbeni, mbushni xhepe, mbushni arka, të pabrek’ ju gjeti dreka, milionier’ ju gjeti darka! Hani, pini e rrëmbeni, mbushni arka, mbushni xhepe, gjersa populli bujar t’ju përgjigjet: peqe, lepe!
Ai rron për zotrinë tuaj, pun’ e tija, djers’ e ballit, ësht’ kafshit për gojën tuaj. Rroftë goja e çakallit! Shyqyr zotit, s’ka më mirë, lumturi dhe bukuri, dhe kur vjen e ju qan hallin, varni buz’ edhe turi!
Hani, pini dhe rrëmbeni, është koha e çakenjvet; hani, pini e rrëmbeni, ësht’ bot e maskarenjve; Hani, pini, vidhni, mblidhni gjith’ aksione, monopole, ekselenca dhe shkëlqesa, tuti quanti come vuole!
Nënshkrim i zotris suaj nëpër banka vlen milion, ju shkëlqen në kraharuar dekorata “Grand Cordon”! Dhe kërkoni me ballhapur (!) komb i varfër t’ju thërres’ gjith me emrin tingëllonjës: Ekselenca e Shkëlqes’ dhe të quheni përhera luftëtar’ e patriot’, në ka zot dhe do duroj’, posht ky zot, ky palo zot!
Grand Kordon i zotris’sate, që në gji të kan’ vendosur, ësht’ pështyma e gjakosur e atdheut të veremosur; dhe kolltuku ku ke hipur, duke hequr nderin zvarr’, ësht’ trikëmbshi që përdita varet kombi në litar! Dhe zotrote kullurdise, diç, u bëre e pandeh, kundër burrit të vërtetë zë e vjell e zë e leh!
E na tunde, na lëkunde, nëpër salla shkon e shkunde, mbasi dora e armikut ty me shok’ të heq për hunde. Rroftë miku yt i huaj, që për dita los e qesh, të gradoi katër shkallë, pse i the dy fjal’ në vesh!
Koha dridhet e përdridhet, do vij’ dita që do zgjidhet dhe nga trasta pem’ e kalbur doemos jasht’ do hidhet! Koha dridhet e përdridhet, prej gradimit katër shkallë nuk do mbetet gjë në dorë veç se vul’ e zezë në ballë!
Mirpo ju që s’keni pasur as nevoj’ as gjë të keqe, më përpara nga të gjithë, ju i thatë armikut: “Peqe!” Që të zinit një kolltuk, aq u ulët u përkulët, sa në pragun e armikut vajtët si kopil u ngulët! As ju hahet, as ju pihet, vetëm titulli ju kihet… Teksa fshat’ i varfër digjet… kryekurva nis e krihet!
Sidomos ju dredharakë, ju me zemra aq të nxira, ju dinakë, ju shushunja, ju gjahtar’ në errësira! Ç’na pa syri, ç’na pa syri!… Hunda juaj ku nuk hyri: te i miri, te i ligu, te spiuni më i ndyri!
Dallavera nëpër zyra, dallavera në pazar, dallavera me të huaj, dallavera me shqiptar’ Vetëm, vetëm dallavera, dhe në dëm të këtij vendi që ju rriti, që ju ngriti, që ju ngopi, që ju dendi!
Nëse kombi vete mbarë, nesër ju veproni ndryshe, dylli bëhet si të duash, kukuvajk’ dhe dallëndyshe… kukuvajka gjith, me lajka, nesër silleni bujar, nënë dorë e nënë maska, shkoni jepni një kapar!
Dhe kujtoni tash e tutje me të tilla dallavera kukuvajka do përtypi zog e zoga si përhera… Ja, ja grushti do të bjeri përmbi krye të zuzarve, koha është e maskarenjve, po Atdheu i shqipëtarve!
Edhe ju të robëruar, rob në dor’ të metelikut, fshini sofrat e kujtdoj’, puthni këmbën e armikut! Që ta kesh armikun mik e pandehni mençuri, mjafton bërja pasanik, pasanik dhe “bej” i ri, dhe u bëtë pasanik, me pallate, me vetura, kurse burrat më fisnikë, japin shpirtin në tortura!
Vendi qenka sofr’ e qorrit, vlen për goj’ e për lëfytë, bëni sikur veni vetull’, shoku-shokut kreni sytë… Dhe për një kërkoni pesë, po më mir’ njëzet e pesë. Le të rrojë batakçiu dhe i miri le të vdesë!
Po një dit’ që nis e vrëret do mbaroj’ me bubullimë, ky i sotmi zër’ i errët, bëhet vetëtimë dhe i bije rrufeja pasuris’ dhe, kësi lloj, nuk ju mbetet gjë në dorë, vetëm një kafshit’ për goj’!
A e dini që fitimi brenda katër vjet mizor’ nuk ësht’ yti, nuk ësht’ imi, është i kombit arbror, ësht’ i syrit në lot mëkuar, ësht’ i vendit djegur, pjekur, Ju do thoni si të doni… po e drejta dërmon hekur! / KultPlus.com
Krejt e doni një gru’ të fortë derisa s’çohet n’kambë i kallxon muskujt e lëshon zanin. Paprit’ bahet e tepërt. Harron ku e ka vendin. Krejt i doni këto gra si ide, fantazi. Jo si qenie që rrnojnë e marrin frymë e janë ma të mira se që keni mujt’ me qenë ju najherë. / KultPlus.com
Poezi nga Wisława Szymborska Përktheu: Edon Qesari
E pyeta për ato kohë kur ishim ende shumë të rinj, të pafajshëm, nguteshim, si gomerë, pa përvojë.
Diç ka mbetur, por jo rinia. – m’u përgjigj.
E pyeta nëse është ende i bindur për ç’është e mirë ose e keqe për njeriun.
Ndër gjithë sajesat, është më vdekjeprurësja. – m’u përgjigj.
E pyeta për të ardhmen, nëse e sheh tërë rrezatim.
I kam pirë me lëng librat e historisë. – m’u përgjigj.
E pyeta për fotografinë, atë që mban në kornizën mbi tavolinë.
Ishin, kanë qenë. Vëlla, kushëri, kunatë, bashkëshorte, çupëz mbi prehrin e saj, maçok në krahët e çupëzës, dhe lule e qershizës, dhe mbi atë qershizë zog i padallueshëm fluturimthi. – m’u përgjigj.
E pyeta nëse i ndodh të ndihet i lumtur.
Punoj. – m’u përgjigj.
E pyeta për miqtë, nëse ende ka të tillë.
Disa nga ish asistëntët e mi, zonja Ljudmilla, që kujdeset për shtëpinë, ndonjë shumë i ngushtë, por jashtë vendit, dy zonjat e bibliotekës, të buzëqeshura që të dyja, i vogli Jas që banon përballë Mark Aurelit. – m’u përgjigj.
E pyeta për oborrin dhe stolin e tij.
Kur mbrëmja është pa re, sodis qiellin. S’rri dot pa u mrekulluar, kaq shumë këndvështrime atje lart. – m’u përgjigj. / KultPlus.com
Muzgu i kaltër vel u var, mahnitës u bë qielli. Gjithcka si me magji më ngjan me një dekor baleti. Dhe hëna paksa e trishtuar si pikëllimi i Lorkës, qiellit i shkon kaq shumë sic i shkojnë nuses lotët. O nënë, eja në dritare të shohim hënën mbi Dajt tek ndrisë dhe të më thuash me një zë zemre: Nuk ka si muzgjet e Shqiperisë! / KultPlus.com
Gilan, jemi binjake monozigote, edhe pse shpirtrat në parcela ujdhesash i kemi ndarë, ah gjeodetë, si dështuat kështu matjet e dashurisë tejkalojnë atlaset e mallit.
Gilan, sonte qetë frymon, pa makinat e zhurmshme, ecejaket e te rinjëve, pa dashuriçkat që bëjnë xhiro në ajër, pa kujtimet që palohen lehtas në arkat e pajës së vajzave, më jep sinjal qe je mirë, qyteti im, mua që t’i njoh edhe dihatjet e melodive, nën kalldrëmin shekullor të eklipsuar padrejtësisht nga asfaltet e atyre që makthet i kanë ëndrra.
Ndaj me mua sekretet nga bodrumet e zemrës, ashtu si vajzat adoleshente kur pëshpërisin me shoqen e bankës, ty qe u mësova të të dua, pa e ditur ç’është dashuria, në ty linden dëshirat, fare lehtë, pa prerje cezariane, për të ikur larg, për të të dashur më shumë pa e ditur ç’është dashuria. / KultPlus.com
Emigrantët nuk kanë atdhe Të huaj ku u lindën Të huaj ku jetojnë Të pakuptuar ku u rritën Të pavlerësuar ku frymojnë.
Emigrantët nuk kanë atdhe Kockat nuk kanë ku iu prehen Epitafet e tyre askush si fshin Nën rrjeta merimangash, këmbënyjëtuar Mbledhin gjakun që askush nuk ia shet.
Emigrantët nuk kanë gjuhë Dhe pse rrjedhshëm flasin disa Ata askush nuk i kupton Shpatullat askush nuk ia prek Të gjithë lindur nga një tokë E prapë jetimë si të jenë dreq.
Emigrantët nuk kanë shtëpi Dhe nëse blejnë një qytet Se kudo iu kumbon përjashtimi Me pashaportë, por pa shtet Veç me taksa mbijetimi.
Emigrantët nuk kanë kujtime Koka jonë mban veç rrënoja Një mijë histori udhëtimesh E prapë skllevër të burgut të tyre.
Ti kurrë s’duhej të kishe vdekur. Në një tjetër botë, ti s’ke pritur fare as në radhë të kufirit. Atje kufinj nuk ka, e ti ke vazhduar rrugën duke pyetur prindërit a mbërrimë? a mbërrimë? a mbërrimë? njëqind herë rresht gjersa më në fund ke mbërritur në shtëpi. Je shplodhur pak, bir, e ke dalë të luash me shokët. U ke rrëfyer tregime të bukura nga Shqipëria. Mandej je shtrirë që të flesh, se nesër nis shkolla. Ti kurrë s’duhej të kishe vdekur, bir. Dhe kjo botë s’duhej të kishte këso kufinjsh. Në një tjetër botë, ti ëndërron se je nisur për diku dhe pyet a mbërrimë? a mbërrimë? a mbërrimë? Fli biri ynë, fli. Ti ke marrë leksionin e mortit dhe tash ke mbërritur në shtëpi. Plaku yt mezi pret të vie tek ti. / KultPlus.com
Shtëpia Botuese “Lito” që është njëra ndër shtëpitë më të njohura botuese në Rusi me seli në Shën Petersburg, qyteti i dytë më i madh në këtë vend, e që njihet edhe si kryeqyteti kulturor i Rusisë, këto ditë ka botuar një koleksion me poezi të zgjedhura të poetit kosovar Lulzim Tafa.
Libri është prezantuar në muajin korrik përpara lexuese të gjuhës ruse dhe përmban 75 poezi.
Redaktori i librit Dr. Vladimir Aleksandroviq parathënien e librit e nis me një thënie të Çehovit:”Shkruaj sa më shpejt që të jetë e mundur.”
Aleksandroviq, shkruan më tutje: “Ne po e sjellim këtë poet të njohur për ta bërë pjesë të librave tanë, po ia bashkangjesim këtë libër, librave të tjerë të përkthyera nga gjuhët e huaja në gjuhën tonë. Tafa është një poet interesant që vjen nga një vend dhe letërsi e vogël, por si poet është shumë i njohur dhe i vlerësuar në Evropë dhe më gjerë. Ai është një poet që lexuesit e duan dhe e kërkojnë. Ai lexon poezinë tonë në origjinal dhe di shumë poezi përmendesh, ai i reciton poezitë në gjuhën ruse të Jeseninit, Pushkinit dhe të shkrimtarëve të tjerë tanë të njohur. Nga komunikimi që kam pasë me të jam i mahnitur me njohuritë që ka për poezinë ruse ndonëse është jurist dhe nuk ka studiuar për letërsi”, thekson Aleksandroviq.
Duke analizuar poezinë e Lulzim Tafës, studiuesi rus shkruan: “Vargjet e Lulzim Tafës janë të thjeshta por tepër goditëse, ai është i përgatitur mirë me gjuhën dhe kombinimet stilistike, si fjalë për fjalë, ashtu edhe simbolikisht. Ai nuk përpiqet për ndonjë “stil të paparë”, apo eksperimentues të shkrimit të tij, por siç do të thoshte Tolstoi: “Ai e do vetëm atë që është e mundur dhe e disponueshme.””
“Ne e mirëpresim dhe mbështesim këtë libër me dëshirën që ky autor gjithnjë e më i dukshëm të hapet dhe njihet sa më shumë para publikut në arenën ndërkombëtare dhe të themi gjithçka që ka qenë obsesioni i tij krijues dhe i jetës së tij në vitet e fundit e deri sot, entuziazmi i tij intim-rrëfimtar dhe dëshira e tij për të bërë jetën tonë të qetë, të lumtur dhe humane. Jam i kënaqur që të gjithë ata që do ta mbajnë këtë libër në duart e tyre do të rikthejnë një reputacion disi të lëkundur në poezinë bashkëkohore, e cila sot fatkeqsisht rrëshqet nga abstraksioni, konkludimet e çuditshme dhe “mendimet” që janë të paarritshme për t’ i kuptuar “njeriu i vogël e i zakonshëm”, i cili e do poezinë dhe jetën, sepse “Poezia na mbajti” e thotë edhe vet poeti Tafa, dhe kjo është arsyeja pse unë e falënderoj, ka shkruar ndër të tjera në një parathënje të gjatë të librit studiuesi Vladimir Aleksandroviq.
Gjithashtu gjatë muajit shtator në Qendrën Kulturore të Shën Petersburgut është paraparë edhe një diskutim me lexuesit e poezisë për këtë libër. / KultPlus.com
N’tansi nji valë e përcëllueme ndjenje Ma mbytë frikën e mos t’patunit n’krahë. N’tansi nji dallgë deti sa vetë shpirti Ma freskon trupin që digjet prej vetë diellit.
Mandej në mua hyn e rreze i falë Brendisë që digjet e tana për pak buzë, pak lang. Pak mshirë për t’etunin që t’falë pështymën e fundit, për pak frymë.
Matanë ke çirë me mbërri sa ma parë, atje, n’atë vend ku mundimet i japin opium plagës që t’ban t’dridhesh Kur mendon se veç je shliru prap kthehesh N’pikënisje.
E kamt’ t’lshojnë, sa smundesh ma veç me u tretë, M’iu dorzu me sy mbyllun si kur mban vesh nji lajtmotiv. I ngreh me hundë avujt që kanë mbushë kozmosin, Vështron për-rreth, vështron që ke mbërri. / KultPlus.com
Poeteshë, shkrimtare dhe botuese shqiptare, Flutura Açka në vitin 1998 u zgjodh ndër 13 poetët më të mirë evropianë të gjeneratës së re në konkurrimin për çmimin e madh Tivoli-Europa në Itali. Përfaqësohet me poezitë e saj në pjesën më të madhe të antologjive të poezisë shqipe në gjuhë të huaj dhe poezi dhe cikle të saj janë botuar në shumë gjuhë. Edhe proza e saj po tërheq gjithnjë e më shumë vëmendje, edhe jashtë vendit.
Krijimtaria e saj si në prozë e poezi, konsiderohet dialog shumëdimensional e gjithëpërfshirës mbi tema të rëndësishme të kohës që jeton, në madhësinë e interesave të saj dhe të përfshirjes të vetë autores në bashkëbisedimin letraro-artistik, interpretuese e ndjenjave dhe mendimeve njerëzore, të cilat mbartin mjeshtërinë artistike, lirike e filozofike që më shumë ndjehet sesa shprehet, duke e bërë prozën dhe poezinë e saj me një feminitet të këndshëm, metafora të goditura, plot dashuri e dhimbje.
“Kuku, Atdhe,/N’dor t’kujt ke mbet,/Me mbet Atdhe!”, Acka shfrytëzon ndjeshëm mjeshtërinë e vet artistike me mendimet dhe idetë thellësisht filozofike, të rrënjosura këto në imazhe konkrete, vizuale dhe simbolike, me stil mbresëlënës dhe kuptimplotë, që i mbart të dyja: të shprehurin e një shpirti të lirë dhe kontrastet e dy aspekteve në virtuozitetin e poezisë, për vështrimin e ngulur e të patundur prekës, drithëronjës dhe mallëngjyes të poetes, në kufijtë e të pamundurës. Gjetjet e goditura të fabulës së poezisë, episodike dhe estetike janë karakteristikë e personalitetit krijues të vetë autores, kontrasti midis realitetit dhe fantazisë, se si në të vërtetë janë gjërat dhe se si ne i perceptojmë ato të jenë. /KultPlus.com
Nuk po t’ni ma asnji fjal’tu e thanun Ka kohë që vargje nuk m’ke thurr Dashninë tu ma tregu Mallin tu ma dërgu me gërma E shpirtin tu ma gjallnu Ka kohë që netët nuk mi ke ambëlsu E trupin ma ke lanë tu u djegun Ka kohë që ditët më janë errësu E pa ty jeta m’asht’ e mekun
Pa dale t’tpys diçka.. Netët e vona si i kalon? A nuk t’gjan ma n’mue hana kur e shikon? E shkëlqimi i yjeve a nuk t’i kujton ma sytë e mi A nuk ke mall për buz’t e njoma e për temen dashni? A s’t’thotë ma zemra em ardh’ me m’përqafu, Ngat vedit me m’majt’ Me m’dasht’ Me m’shtengu Me m’shiku … E me gjetë “veten” tane që t’ka hup n’mu? / KultPlus.com
Deshta, shum’ kam dasht-dishrue që me këng të trimnoj, me fjalen tënde të ndrydhun të ngrej fuqitë prej gjumit… këndova (dhe kur m’ishte ndalue) se liria do të vinte edhe për ty, të përbuzun.
këndova mbi ditët fatlume që do të lindshin, pa dhun, n’agimin e lirisë për ty me popujt këtu e ngjeti, mbi forc të bashkimit mbarë: mbi vrullin tand të mëshehun -unë, biri yt dhe-poeti.
po! n’errsinën e shtypjes së randë sa shkambi, ndëgjova thirrjet që të bana me dal n’dritë- pse për liri-me tjerë ke dhanë dhe ti djers e gjak si etnit.
kam dhanë, i dashtun…dhe sot, në liri- kur thembra e gjaksorit s’na shkel dhe dora pa pranga mbeti, me ty këndoj mbi fuqinë e ngjadhun nën yllin që na pri’ -unë, biri yt besnik dhe-poeti. / KultPlus.com
Kurrë mos e paç dorën tënde mbi supin tim kur malli të kaplon nëse syrit tim sot në vend të shpresës lotin ia dhuron. Mos lejo, miku im në muzg të t’mallkoj rinia ime e shkuar nëpër ditët tua. Merrmë për dore si fëmijën, miku im, jam grua dhe nuk kam fuqi të kaloj nëpër këtë mal.
Burbuqe Rushiti u lind në një familje të vjetër prishtinase. Dashurinë për letërsi ia kultivuan prindërit e saj, të cilët e donin dhe e çmonin artin. Burbuqja shkollimin fillor të mesëm dhe fakultetin i kreu në Prishtinë. Studio në Universitetin e Kosovës ku kreu Fakultetin e Filozofik, Degën e Gjuhës dhe Letërsisë Angleze dhe Degën e Letërsisë dhe Gjuhës Shqipe, po aty kreu edhe studimet e magjistraturës në filologji. Qysh herët filloi të merret me shkrime të cilat i botoi në revistat: “Zëri”, “Bota e re”, “Kosovarja”, dhe bashkëpunoi edhe me Radio Prishtinën. Në vitet e hershme të krijimtarisë poezitë e saj zunë vend në antologjitë e poezive të studentëve të Universitetit të Kosovës me titull “Rrjedh e le gjurmë”. Deri më 5 korrik 1990 punoi si gazetare në radio Prishtinë. Pas largimit të dhunshëm nga puna nga regjimi serb u angazhua si redaktore në revistën “Teuta” si dhe bashkëpunoi me të përditshmen “Bujku” si gazetare në rubrikën e politikës së jashtme ku u shquan analizat e saj për Turqinë. Më 1998 u bë korrespondente e Radiotelevizionit më të njohur informativ të Turqisë NTV ku raportonte nga terren e luftës në Kosovë. Më 1999 u bë përfaqësuese e Radiotelevizionit NTV dhe CNBC për Ballkan, raportoi edhe për konfliktin në Luginën e Preshevës dhe të Maqedonisë. Përveç poezive të botuara në shumë revista të Kosovës Burbuqja në korrik të vitit 1999 botoi librin e saj të parë në gjuhën turke në Stamboll me titullin “Kokunu ozeldim Kosova” (Kam mall për erën tënde Kosovë). Vlerësimet e kritikëve të njohur turq për librin e saj ishin shumë të larta. Kjo ndikoi që ky libër të bëjë bujë dhe të pritet shumë mirë në Turqi. Brenda gjashtë muajve ishte në listën e librave më të shitur në vend. Në vitin 2000 Burbuqja si konkurrente e propozuar nga gazeta “Hurriyet” për gratë më të suksesshme të Mileniumit në Turqi arriti që me votat e opinionit turk të jetë njëra ndër katër gazetaret më të preferuara të Turqisë. Burbuqe Rushiti ishte pjesë e shumë konferencave të organizuara në Turqi me ç ‘rast mbajti ligjërata në Degën e Marrëdhënieve Ndërkombëtare të Universitetit të Stambollit dhe Universitetit Marmara në Stamboll. Rushiti është autore e disa përmbledhjeve me poezi, ndërsa është marrë edhe me përkthime në prozë dhe në poezi, si dhe me kritikë letrare, veç këtyre ajo ka qenë tekst shkruese e shumë këngëve të suksesshme të viteve 80-ta dhe 90-ta që janë kënduar në Akordet e Kosovës. Burbuqe Rushiti vdiq pas një sëmundjeje të rënde më 4 gusht 2019 në Prishtinë. / KultPlus.com
E quanim magjup Por ai qeshte e qante me zemër Ai rronte Në hapësirat midis plasave të bardha Ne tjeret e përbuznim Ne tjerët ia mëshonim me shpullë zverkut Ik magjup se këtu luajmë ne vajzat talleshin me të -Ishte prekëse ta shikosh- ndërsa ai endej filli vetëm Gjuante si idiot yjet me gurë Rrihte tokën me këmbë Në oborr të shkollës djem mblidheshin rreth tij i ofronin të zgjedhë mes dy qindarkash mes Dhjetëshes së vogël e Pesëshes së madhe dhe ai zgjidhte gjithmonë gabim Pesësheshen e madhe Të gjithë talleshim me të përditë E quanim magjup Verës e fërfëllonin në lumë Në ujin më të thellë e ai zhytej si gur në thellësi e ai mbytej si sopatë në fund të pusit Një ditë e shava qençe me nënë
Magjup budallë i thashë mos e zgjedh more Pesëshen e madhe ajo vlen më pak se Dhjetëshja e vogël ai më shikoi çuditshëm Gaxhë budallë më tha Po ta zgjedh Dhjetëshen e vogël s’më jepni më përditë Pesëshe të mira e qeshi me zemër Si idiot i gjuajti yjet me gurë Rrahu tokën me këmbë Mbaj mend që qesha edhe unë se e pashë për herë të parë tek rronte Në hapësirat e ngushta midis plasave të bardha S’ka gjë pse e gjuanin në lumë Në ujin më të thellë S’ka gjë pse ai zhytej si gur i lëshuar- Ai mësoi i pari të notonte nga të gjithë ne / KultPlus.com
Poezia fituese e edicionit të parë të konkursit “KultStrofa”. Poezia e autorit Ragip Sylaj, doli e para ndër 10 poezitë më të mira ndër 100 poezitë sa kishin aplikuar. Për këtë poezi autori është shprehur që e ka shkruar me shumë dashuri.
Gjeni e poezisë – buzëqesh dhe sundoje tani kaosin! Fatos Arapi
I. Si t’ia nis letrës që nuk shkruhet me ngjyrë, gjak as penë Si t’ia nis të panisshmës të lajmërohem nga gryka e ferrit Ndoshta ai është vetëm brenda meje Vetëm përbrenda meje vlon, djeg prush
Jam në kurth me veten me dashurinë me urrejtjen Për faj të pafaj për faj të pafuqisë sime Apo të ndonjë shkaku të pathënshëm kozmik E s’kam kujt t’i ankohem pos teje
Vetja nuk më kupton nuk e di sa më do Shpeshherë më braktis si jetimin si mëkatarin e madh Të tjerët nuk më duan nuk e di a më urrejnë Por një gjë e di se këtu ku jam, jam i tepërt
Prandaj marr vetëm dhurata dhembjesh Që i bart si relikte të shenjta I ruaj brenda vetes përderisa të më bluajnë të tërin Deri atëherë mund t’i shkruaj memoaret e hidhura Dhe përsiatjet e pakuptimta: përse erdha në jetë Përse i rashë këndejpari dhe çka lashë e ç’bëra Për të mos i ardhur Tokës rënd Kësaj nëne të mirë që na krijon me gëzim Që na rrit me hare e na merr në gjirin e amshimit të vet
Vetja nuk më zë Engjëlli im Mbrojtës Pikëllimi ma ka ngjyrosur fytyrën përbrenda Dhe ma ka nxirë kaltërinë përjashta Dielli i hutuar është fshehur pas një reje të zezë Dikur agonte i bukur e magjepsës në imagjinatën time Yjet në qiellin virtual Që s’e kanë ndriçuar kurrë errësirën brenda meje Mund të shfaqen pas mijëra vitesh drite hyjnore Hëna si e përdalë shpërfaq gëzimin e vet naiv As ftohtësia nuk ngroh as ngrohtësia nuk freskon Në këtë pafundësi apokaliptike
Eja e më nxirr së këndejmi Engjëlli im Mbrojtës Nxirre këtë fëmijë të plakur e të pamësuar me jetën Me jetën që nuk çel lule të bardha në këtë kohë traumatike
II.
Kurrë s’më ka përqafuar dashuria aq sa më ka kafshuar urrejtja Kurrë nuk m’është qasur mirësia aq sa m’ka ledhatuar përbuzja Kurrë nuk m’u shfaq përdëllesa aq sa m’mbuloi vala e talljes Kurrë nuk më buzëqeshi dielli i gëzimit aq sa ylli i zhgënjimit Kurrë nuk m’trokiti n’derë shpresa aq sa m’vërshoi brenga Kurrë nuk m’ka përdëllyer gëzimi përveçse kur nuk kam qenë aty
Ndoshta kam jetuar më tepër se që është dashur Ndoshta u harxhuan jeta galdimi, hareja, shpresa Ndoshta ato janë me mua por unë jam në gjumë Ndoshta ato janë afruar e unë s’i vërej symbyllur Ndoshta i ka ndalur dikush në t’bujshëm Rrugës kah vinin për tek unë Ndoshta kanë ardhur të tërmekura e nuk më kanë parë Ose m’kanë parë të mërrolur e janë tutur prej meje Ndoshta është faji im se s’kam ditur t’i tërheq T’i josh s’kam ditur të flirtoj me to Ndoshta në një tjetër rrenë kanë banuar ato Ndoshta në një rrenë tjetër të bukur kam mundur të banoj unë Unë i kam kërkuar edhe kur nuk është ditur për to Ato më kanë kërkuar edhe kur nuk është ditur për mua Por çudia si çdo çudi tjetër është si nuk u takuam kurrë Apo kur u takuam nuk u njohëm Apo ishim krijesa me maska dhe pa fytyrat tona t’vërteta Se këndej t’frikësuar ikëm nga njëri-tjetri Në dy anë të planetit në dy skaje të mendimit Në dy pole të ëndrrës në dy vorbulla imagjinare Përderisa n’pafundësi t’na bëjë bashkë pafundësia Atëherë do të dalim të rikrijuar si pas Luftës së Trojës Atëherë do të shpërfaqemi si pas themelimit të Romës Atëherë do të rilindemi si pas luftës së Kosovës Në një çast orgazme kur s’do të ketë kohë e hapësirë Vetëm lumturia do të trillohet n’qeliza Nga e cila do të çelin pafundësisht lulet e jetës Edhe përtej vdekjes
III. Kanë me ardhur pranverat e kanë m’i gjetë veç vargjet Kanë me ardhë verat e kanë m’e gjetë veç blerimin e kallur Kanë me ardhur vjeshtat e kanë me gjetë zbrazëti këngësh Kanë me ardhë dimrat e kanë m’e gjetë kapituj t’ftohtë jete Ka me ardhë Stina e Pestë me virgjëri të humbur Vajtimi i zanave ka me i shurdhu’ Lugjet e Verdha
S’kanë me ardhë pranverat për harrimin e çartur habie S’kanë me ardhë verat për kallirin e shurdhër të mendimit S’kanë me ardhur vjeshtat për frytet e papjekura t’pendimit S’kanë me ardhur dimrat për shpresat e mërdhira Por ka me na bartur fjala prej libri në libër Ka me na bartur poleni prej lulesh në lule Ka me na bartur era si ajrin e dobishëm për bimë Ka me na bartur përroi si etjen e djegur për zogj Ka me na bartur gjethi si kujtimin e zverdhur ndër mote
Dikush ka me u ba këngë e dikush pemë e pjekur Dikush ka me u ba elegji e dikush dru i djegur Dikush ka me u ba kujtim e dikush përmendore fjale Dikush ka me u ba trishtim e dikush muranë kujtese Dikush ka me u ba pëshpëritje e dikush lapidar pendese
IV. Ndaj po të nis letër ankimi letër njohtimi Siç niset kërkesa për punë a lutja për shpëtim Siç niset lutja për pendesë a kërkesa për ankesë Të më fashitet tronditja e gjakut e turbullimi i shpirtit Të mos e vjell veten as helmin të mos e mbaj brenda Të mos mërdhij në fushë as t’mos digjem përbrenda Paqen ta gjej atje tek e ka humbur i trazuari Harmoninë ta gjej tek e ka humbur i shthururi Guximin ta gjej atje tek e ka humbur qyqari Mençurinë ta gjej atje tek e ka humbur i marri Forcën e qëndresës ta gjej atje tek e ka humbur i vdekuri Vetveten ta gjej atje tek e ka humbur i humburi
Ndaj letër po të nis Engjëlli im Mbrojtës Një letër që s’shkruhet si shkruhet letra Një letër siç nuk lexohet letra në turmë Një letër me nga pak vrer me nga pak helm e nga pak mllef Një letër e mbarsur shqetësim që i ka humbur poetit Një letër e dehur zbrazëtie mendimesh t’paardhura Një letër e zverdhur dhembjesh dhe kohësh të harruara Një letër e zhubrosur moskujdesjeje dhe e vruguar
A është letër që e shkruan i vdekuri apo i palinduri A thua e shkruan pendestari apo i pabinduri A thua e shkruan këngëtari apo shtegtari Gojëkyçur nga heshtja mashtruar nga tregtari M’ndjej sa herë që kjo letër nuk është letër M’ndjej sa herë që kjo këngë sa duhet nuk është vepër Më ndjej sa herë që kjo letër nuk e bind Providencën Dhe sa herë i shqetëson gjakrat e nuk e zgjidh çështjen
Po atje lart është paqja dhe ju s’e keni vetëm për vete Atje lart është dashuria që mjafton edhe për të tjerët Atje lart është mirësia që varfërohet po u konservua Atje lart rri bujaria që pakësohet po s’u dhurua Atje lart rri gëzimi që gëzohet kur dikë gëzon Atje lart rri ndriçimi që nuk përhapet po s’rrezaton Atje lart rri mençuria që marrëzia s’e pranon Atje lart ngjizet jeta shenjtëri që grafullon E të ligat na i prapëson
V. Vallë është letër e shkruar nga varri apo në varr dërgohet Vallë është letër e shkruar nga ferri apo nga ferri prapësohet Vallë është letër e shkruar nga shkretëtira apo n’shkretëtirë lexohet Vallë është letër e shkruar në kënetë apo në kënetë arrin Vallë është letër e shkruar në zgafellë apo zgafella e zhbin Vallë është letër e shkruar pa kuptim e moskuptimi e përpin Apo është letër e stisur vetëm për art e për lexim
Zjarrin e prushtë ia ndien ai nga i cili buroi Zjarrin e akullt ia ndien ai tek i cili përfundoi Ankthin e gulçimin ia ndien ai që e krijoi I ankthshëm e i akullt ndihet edhe ai që e shijoi I brengosur u ndi ai që i skaliti këto radhë Pa brenga nuk mbeti as ai që e përjetoi si përrallë I nemitur mbeti në fund ai që këndoi nga zori I pa nemitur nuk mbeti as ai që e interpretoi si aktori
Kjo letër u nis nga një i vdekur Apo te i vdekuri ka ardhur Kjo letër u nis nga shpella Apo në shpellë ka mbërri Kjo letër është shkruar nga një yll rojtës Për të përfunduar te Engjëlli im Mbrojtës Është nisur nga krijesa e kallur prej etjes Nga një njeri që s’ka mundur ta luajë rolin e vetvetes Nga një njeri që ka frymuar brenda fjalës Brenda dhembjes kopsht parajse Por dije imzot që s’po më lënë bremjet… Sa herë po m’lëshojnë andrrat po m’kaplojnë dhembjet*
VI. Engjëlli im Mbrojtës më trego Si ta vizatoj melankolinë Si ta pikturojë mërzinë Si ta fotografoj pikëllimin Si ta kompozoj dëshpërimin Si ta skanoj mllefin Si ta bëj shfaqje zhgënjimin Si ta filmoj pakënaqësinë Si ta bëj këngë padurimin Si ta fsheh pafuqinë Si ta bëj operë varfërinë Si ta xhiroj tingullin jo ndrojtës Më trego Engjëlli im Mbrojtës
Thuamë Engjëlli im Mbrojtës A shlyhet vizatimi i melankolisë A griset pastaj piktura e mërzisë Si mund ta djeg imazhin e pikëllimit Më tej si ta dekompozoj dëshpërimin Pamjen e shëmtuar të mllefit si ta hijeshoj Shfaqjen e zhgënjimit si t’ia maskoj publikut Këngën e padurimit si ta qetësoj Pafuqinë si ta shpërfaq n’epos heroik Xhirimin e tingullit t’shpresës si ta bluaj Engjëlli im Mbrojtës më thuaj
Më mëso Engjëlli im Mbrojtës më trego Si ta zhvendos imazhin e melankolisë Si ta çrrënjos barin e mërzisë Si ta shartoj pemën e pikëllimit Si ta rrënoj murin e dëshpërimit Si ta qetësoj lumin e mllefit Si ta thaj kënetën e zhgënjimit Si t’i pres ferrat e mosdurimit Si ta forcoj qenien e pafuqisë Si ta ndërtoj shtëpinë e shpresës Por jo dosido Më trego Engjëlli im Mbrojtës më mëso
VII. Kur të arrij letra te ti ndoshta mund të vdesë vdekja Dhembja mund të shafitet në parahistori Djalli mund të dalë nga trupi të shkojë me ujërat e zeza Hidhërimi mund avullohet si ujtë e valuar
Sëmundja mund të shërohet para se të lëshojë rrënjë Makthi mund të çlirohet si në një ëndërr të bardhë Kujtimet e zeza do të fundosen në pellgun e harrimit Kaosi do të organizohet në fund të rrënimit Verbimit do t’i vijë drita e paparë më parë Engjëjt e zinj do të vajtojnë pse s’u ftuan në garë Muret do të rrënohen për ta çmbyllur vetminë Burgjet do të shemben për ta zhburgosur dashurinë Kur të arrijë letra te ti mund të jetë harruar vdekja Në luadhe të ëndrrës mund të ketë lulëzuar jeta Vetëm atëherë do ta dimë saktë ku do të jetë pikëpjekja
Andaj të lutem ma prapëso pikëllimin Të lutem shumë ma zhbëjë si t’mundesh dëshpërimin Porosit marangoz që t’ia hap derën gëzimit Deri atëherë do të kem mësuar t’i gjej ilaç shqetësimit Ma mëso rregullin e harmonisë aty ku s’e gjej dot Ma mëso qeshjen të lutem aty ku veç mund të derdh lot Ma mëso magjinë e dashurisë aty ku vërshon urrejtja Më mëso të flas bukur aty ku s’durohet heshtja Më mëso ta urtoj marrëzinë ta mençuroj çmendurinë Të bëj ilaç nga helmi që askush dot s’e përpin Më mëso të bëj ar nga hekuri o alkimist i mirë Më mundëso ta shndërroj përherë ujin në verë T’i strehoj të pastrehët të uriturit t’i ushqej Apatridët t’i bëj me atdhe të robëruarve lirinë t’ua kthej!
Mbi trupin tand të bardhë e të brishtë U ngriten ledhet e gurta të kështjellës, Aty ku hapeshin perdet e një drame Mbylleshin portat e randa të jetës
Orakujt Rozë-fati të zgjodhën Të muroheshe ti duhej patjetër, Drandofille e fatit me fustan qefin Si fatet e preme të Gadishullit të Vjetër
U ç’dhembje të tmerrshme,ç’rrënqethje, ç’ankth do t’kesh ndie Nën peshën e randë të mureve të ftohtë, Po dhembje ma të tmerrshme do t’kenë ndie vetë muret Tue randue trupin tand të ngrohtë
Dhe gjersa trupi yt i bardhë murohej Në puset e netëve mitologjike, Në parandjenjën e kombit muroheshin Aktet e dramës së ardhshme tragjike
Dhe duhej, duhej që ti të muroheshe Të muroheshe ti duhej patjetër Nën ledhet e gurta të ftohta të kështjellës Apo nën pirgjet e baladës së vjetër
Mbi trupin tand të bardhë të brishtë U ngritën ledhet e gurta të kështjellës Aty ku mbylleshin perdet e një drame Hapeshin portat e randa të jetës. / KultPlus.com
Eu çfarë djali kam, eu çfarë Lumi kam. sa kafshata, sa një pëllëmbë s’e ka mjekrën s’ka as dhëmbë, mallkon yje, shkatërron yje Edhe në muajin e vet të tetë s’don të lidhet në djepin e vet.
Mund të gëzohesh se po më braktis, Se nga dhimbja e gjitha po mpihem Ti mendon se po më shkel me këmbë, Por si pluhur, unë përsëri do ngrihem.
Te shqetëson kryelartësia ime? Ç’gjë të shkaktoi, papritur mërzinë? Se unë rri sikur kam puse me nafte, Që burojnë aty poshtë në kuzhinë?
Njësoj si dielli, njësoj si hëna Në baticat në harmoni Njësoj si shpresa që çohet lart, Unë do ngrihem përsëri.
Dëshiroje të më shihje të thyer, Me kokë të ulur e sy me lot, Me supe varur si lule thare, Grua e mjere qe një fjale se thotë?
Mos të lëndon krenaria ime, Mos ndoshta kujton se po lajthis, Se qesh sikur kam miniera ari, Atje prapa, në oborrin e shtëpisë?
Mund të më qëllosh me fjalët e tua, Mund ti plagosësh sytë e mi, Mund të më vrasësh me urrejtjen tënde, Por njësoj si era do ngrihem përsëri.
Brengosesh se jam e bukur, seksi, Pse të kapi papritur habia? Se unë eci sikur kam diamante Aty ku takohen kofshët e mia?
Nga kasollet e turpit të historisë Unë ngrihem Nga e kaluara e hidhur, mes bukurisë Unë ngrihem; Jam ujëvarë e lartë, e zezë freskuese, Po fryhem e derdhem po aq tmerruese.
Duke lënë pas frikën e natës se gjatë Unë ngrihem Në një agim mrekullisht të qartë Unë ngrihem Duke bartur dhuntitë e të pareve të mia Jam ëndrra dhe shpresa e skllaves për liri Unë ngrihem përsëri, përsëri ngrihem Ngrihem përsëri!
