”Nënës sime”

Poezi nga Hermann Hesse 

Kaq shumë kisha për të të thënë
Po mbeta larg e larg mërguar
Në këto ditë, e dashur Nënë,
Më mirë ti më ke kuptuar.

Për ty dhuratën kam menduar
Edhe punuar gjat’ e gjatë,
Porse më mbet këtu, në duar.
Ti mbylle sytë këtë natë. 

Por ndjej se, duke e lexuar,
Më zbutet dhimbje e kësaj zije.
Mirësia jote e patreguar
Më lidh me ty me mija fije.
Edhe çdo natë e njëjta ëndërr

Në ëndërr ti më rri kaq larg
Si më rreh zemra, ta dish!
O Nënë, Nënë, vallë s’di
Tek unë si të vish?
E njëjta ëndërr net për net!
Si më rreh zemra, ta dish!
O Nënë, Nënë, përse nuk do
Këtu, tek unë, të vish?
Në fushat

Në qiell enden retë pafund,
Në fushat fryjnë e fryjnë thëllime,
Në fushat endet e endet gjithkund
Fëmia i humbur i nënës sime.
Në rrugë era fryn gjethet e thata,
Në pemë zogu klith me vajtim,
Atje, matanë malesh të larta,
Ndodhet, diku, atdheu im.

KultPlus.com

Këngëtari

Poezi nga Johann Wolfgang von Goethe

Te porta jashte, ç’behet ashtu,
Ç’eshte ajo kenge, valle!
Pa shkoni vrap – e dua ketu
Le ta degjojme ne salle!”
Keshtu tha mbreti – e pazhi doli
U kthye sakaq – prape mbreti foli:
“Ma futni plakun brenda!”

“Ju pershendes te gjithe sa jeni
Fisnike e dama, mbushur me inxhi!
Si yje qenki, por me ndjeni
Qe emrat s’jua di!
Ne kete vend qe s’ka te dyte
Do bej me mire t’i mbyll syte
Sesa t’i zgurdulloj”

Dhe kengetari syte i fiku
Me harpe kengen e filloi’
I ndriti syri çdo kreshniku
E damat malli i pushtoi
Dhe mbreti vete zemra iu shkri
E nje gjerdan safi flori
Desh plakut t’ia blatonte

“Ah, mos ma jep mua gjerdanin
Por jepua trimave qe ke!
Ata tmerr jane per dushmanin
Kur sulen si rrufe!
Ose ta marre kancelari
Ta mbaje si nje barrë ari
Tok me te tjera barrë

Se une jam si zog i lire
Dhe si ai kendoj
Mbi kengen qe me del e delire
Tjeter shperblim s’lakmoj!…
Por ti, ne daç, me shtjer sapak
Nga vera jote kuq si gjak
Ne kupe prej floriri!”

Dhe plaku kupen çoi ne buze
Dhe ëndjeplot e zbrazi
Dhe piu zjarr e flake e shpuze
Me shpirtin afsh nga gazi!
“Ju pershendes – dhe me kujtoni!
Ju falenderoj – dhe, po te doni
Mbajeni mend, ç’ju thashe!”

E ti i vdekur

Poezi nga Ali Podrimja

Ishte vere
Mbi koke dielli
Hije ti rreth Evrope

Nga ai udhetim i tmerrshem
Ktheve `i dite syzgurdulluar
Ne poezine e babit hyre pa trokitur

Aty je me i sigurt Lumi
Per bese nuk te gjen
Asnje e zeze

Vere ishte
Djelli ne perendim
E ti i vdekur dhe

Kuvendim me hënën

Poezi nga Bardhyl Oseku

I trembur zgjohej-i hutuar binte në gjumë
Donte t`i mbyllte sytë – si dyer hani i rrinin hapur 
Nga shtrati u zgjua hënës t`ia qante hallin:
Zemrën akull e kam, fytyra dyllë më rri

E ulur në degën e mollës hëna me durim planetar i tha:
Me rrezet e diellit të qershorit ngroh zemrën që të dhurosh dashuri 
Terri i natës së dimrit as drita ime e zbehtë
S`mund ta mbushin jetë shpirtin as trupin tënd

KultPlus.com

Fati i gruas nuk është anonim

Poezi nga Sibel Halimi

Ne jemi vazhdimësia e braktisjes
Strehuar në njërën prej çative
Këndet fshehin shikimet
Divanet pagjumësitë e dashurive të pa jetume
Nën shkallë
Botën marrim në gji
E të nesërmen
ecim tutje mbi kalldrëmet e historisë
Me qafën mbuluar
në shall
valëvitur si vet liria
Presim lindjen e njërës
Pasnesër varrosim bardhësinë
E mbase e harrojmë veten
Në fjalën e pathënë
Fati i gruas nuk është anonim

Robnia

Poezi nga Kujtim Shala

Mbramë t’kam andrrue
me flokët erë
me synin stuhi
kam prekë ikjen larg
kufijt e qiellit
në synin tand
jam mbyt

Mbramë kam mësue me dashtë
prej fillimit
me vajtue ankthshëm
mbramë
kam fluturue pa mend

Kam andrrue se m’ke dashtë
prej fillimit
pa skaj
se dashunia jote
asht oqean pa breg
e prekja jote robni

Mbramë kam mësue me t’dashtë ty
me u shtri të kambët tua
me u shkretue prej flokut shtri
me ta prekë synin
dorën zjarm

Mbramë kam msue me u çmend
ma shumë se nji herë
me hy në mjegull
me andrrue në ankth
i robnuem pa skaj.

Poeti

Poezi nga Rainer Maria Rilke

Ti largohesh prej meje, ti orë.
Plagë më hap rrahja e flatrave të tua.
Vetëm: ç’më duhet e imja gojë?
Nata ime, dita ime ç’më duhen mua?

Unë s’kam të dashur, as zgjua,
s’kam shtëpi ku të vdes e të tretem
gjithçkaje i falem, gjithçkaje i jepem
pasurohet, e pastaj paguan me mua.

KultPlus.com

Pashë në ëndërr gjenezën time

Poezi nga Dylan Thomas

Pashë në ëndër gjenezën time nën djersët e gjumit, duke çpuar
Lëvoren që rrotullohej, të fortë si muskuli
I një motori në trapano, duke u transportuar
Te shëmbëllimi dhe te trari i nervit.

Prej gjymtyrësh të bëra me përmasa krimbi, i hequr qafe
Prej mishit kryeneç, i limuar
Nga të gjitha veglat e barit, metal
Prej diejsh në natën që njerëzit shkrin.

Trashëgimtar i venave ku valon pika e dashurisë,
E shtrenjtë në kockat e mia një qenie, unë
Bëra xhiron e globit të trashëgimisë sime, udhëtim
Në klasë të parë, te njeriu që u ingranua gjatë natës.

Pash në ëndër gjenezën time dhe prapë vdiqa, shrapnel
I ngulur në zemrën në lëvizje, e grisur
Në plagën e qepur dhe erë e mpiksur, vdekje
Me maskë në gojën që gëlltiti gazin.

Esnaf në vdekjen time të dytë dallova lartësitë,
Vjelje thikash dhe bimësh helmuese, ndryshk
Gjaku im mbi të vdekurit e temperuar, duke forcuar
Luftën time të dytë për tu shkëputur nga bari.

Dhe në lindjen time ishte infektues pushteti, i dyti
Rresureksion i skeletit dhe
Veshje e re për shpirtin lakuriq. Virilitet
Rrodhi nga e dhimbshmja dhimbje.

Pashë në ëndër gjenezën time nën djersët e vdekjes, i rënë
Dy herë në detin që ushqen, jo më i freskët
Në ujin e kripur të Adamit derisa, shëmbëllim
I një force të reje njerëzore, unë të kërkoj diellin.

KultPlus.com

Tri Haiku në gjuhën shqipe

Alba – nga Ezera Pound

E freskët posi gjethe të qullura
muzgjesh
Ajo shtrihet pranë meje në agim.

Kurrkund – Mizuta Masahide

Çatia u dogj:
tani
mund të sodis hënën.

Haiku – ErollVeliu

Më kot grumbulloni pasuri,

Varri është i thellë.

Qefini nuk ka xhepa!

KultPlus.com

Poezia metrike dhe meditative Haiku

Ndonëse modernizmi dhe postmodernizmi nuk e duron poezinë metrike, ka një foormë të poezisë metrike që kurrë nuk bëhet monotone, është Haiku japonez, shkruan KultPlus.

Poezia metrike Haiku është poezi me njëvarg të vetëm. I ndërtuar prej tre rreshtave të vetëm përmban një fuqi të madhe poetike.

Haiku ndërtohet nga një pesërrokësh, një shtatërrokësh dhe një pesërrokësh tjetër.

Ndonjëse është formë e poezisë, sidomos në lindje, është adaptuar shumë shpesh edhe nga poetë perendimorë.

Rasti më i mirë është Ezra Pound, i cili e njihte dhe e adhuronte këtë formë të poezisë më shumë se gjithçka tjetër.

Haiku ndryshe njihet si “Poezia gjëegjëzë” pasi brenda atyre tri vargjeve të vetme që ka ndërthurë çështjet më komplekse të jetës njerëzore.

Ky lloj i poezisë është konsideruar si poezi meditative dhe filozofike nga shkrimtarë dhe kritikë të njohur.

Poetët më të famshëm japonez që kanë shkruar Haiku janë: Yosa Buson, Matsuo Bashō, Kobayashi Issa, Fukuda Chiyo-ni, Uejima Onitsura e shumë e shumë të tjerë./KultPlus.com

Fjala e fundit

Poezi nga Sylvia Plath

Mua nuk më duhet një kuti e rëndomtë,
më duhet një sarkofag
Me lara tigri dhe me fytyrë sipër kapakut.
I rrumbullt, si hëna që ta shihnin të gjithë
ç’përposh.
Dua t’i shoh të gjithë ata, kur të vijnë,
Duke depërtuar përmes gurëve memecë dhe rrënjëve.
Tashmë i shoh, – fytyra të zbehta, të largëta,
si yjet.
Tanimë ata janë një hiç, madje as foshnja.
I përfytyroj pa nëna e baballarë, si zotat e parë.
Ata pyesin, në duhet t’isha vallë.

Prej fundjavës sime duhet të ziesh reçel, si
prej frutash!
Pasqyra ime mbulohet mjegullishtë.
Edhe një hukamë tjetër dhe në të nuk mbetet
pasqyrim.
Lulet dhe fytyrat lëbardhen asisoj, sa shndërrohen
në çarçafë.

Nuk ia kam besën. Ai zhduket, si avull
Në ëndrra përmes vrimës së syve ose gojës.
Unë nuk mund ta ndaloj.
Një dite të bukur ai nuk do kthehet. Gjërat janë
sajuar tjetërsoj.
Ata mbeten, madhështitë e tyre të veckla
Të ngrohura janë me përçikje të shpeshta.
Kur më mërdhijnë këmbët,
Syri blu i bruzit tim më ngroh.
M’i jepni kotruvet e bakërta, jepuni kutive me
pomadë
Të shpleksin rreth meje lulet kundërmuese të natës.
Ata do të më mbështjellin në fasha, ata do ta vënë
zemrën time
Në një bohçe të pastër te këmbët e mia.
Zor se do ta njoh veten. Ka me qenë errët.
Dhe drita e këtyre vogëlimave është më e mrekullt
se fytyra e Ishtar-it* .

“Si s’të desha pak më tepër…”

Poezi nga Fatos Arapi

Si s’të desha pak më shumë
Unë e desha përtej vdekjes,
Ashtu dashurova unë
Edhe prap s’ia fal dot vetes:
S’i s’e desha pak më shumë…

Pak më shumë ku shpirti thyhet,
T’i them ndarjes: – Prit, ca pak…
Të gënjejmë mallin që s’shuhet,
Kujtimin të gënjejmë pak.

Përtej vdekjes, përtej botëve,
Atje ku nis “ca pak” tjetër,-
Asaj që më rri mes Zotave:

“Si s’të desha pak më tepër…”

Është një fjalë

Poezi nga Emily Dickinson

Është një fjalë
Që mbanë ngjeshur një shpatë
Mund të shpojë një njeri të armatosur —
Vërtitë rrokjet e saja xhembore
Dhe sërish është memece —
Mirëpo ku të ketë rënë ajo
Të shpëtuarit do të tregojnë
Në ditën patriotike,
Një Vëlla me spaleta
Hoqi dorë nga frymëmarrja.

Kudo të lind dielli frymëndalës —
Kudo të lind dita bredhacake
Aty është mësyemja e pazhurmë e saj —
Aty është fitorja e saj!
Spikatë shenjëtari më symprehët!
Gjuajtja më e arritur
Caku më madhështor i Kohës
Është shpirti “harruar!”

KultPlus.com

Baladë

Poezi nga Agron Tufa

Baladat jane te gjata, te trishta
Pothuajse mbarojne me nga nje varr nen bli:

Do ta humbas per pak kohe vdekjen
Serish per te vdekur mohuar nga ty.

Asnje cep te botes ku vertitem si hije
S’me le pa dhimbjen tende te lashte.

Si shira te shkermoqur – tinguj sharkie
Mbjellshin pa pra krymba ne rrashte.

A heret as vone s’ka qene per varret
Nderkoha e pengut qe tret nje vdektar.

Vdekja eshte rroba jote qe kallet
Qysh nuk mbarove se qeni gjalle?

E zjarret terbohen, shkrumbohen nder vete
E zogu i hirit rritet n’ajri.

Universi fle ne sarkofagun e mallit
Baladat mbarojne me nga nje varr nen bli

Monologu i të vetmuarit

Poezi nga Ismai Kadare

Tani une ngjitem lart dhe s’kam asnje gezim.
Ketu ku kam arritur me ftohte eshte, me vetmi.
E dija kete, por padurimi i vdekur
Me shtynte te shpejtoj te ky sinor i kote.

Krahe grash te thyera mbi supe si te prera nga nje
morg
Me japin nje gezim po aq te vdekur.
Me duket ende dimer ndonese esht prill.
Kam ftohte.
Kam ftohte.

KultPlus.com

Perëndive

Poezi nga Dardan Islami

Zoti nuk flet me mua,
e di se më dëgjon,
bëhet sikur s’më kupton,
vazhdon e më provon, shpesh më shpërblen,
i kam thënë shumë herë se e adhuroj,
e kërkova shumë 
por asnjëheerë nuk e gjeta në religjione,
e gjeta rastësisht Brenda vetës.
Zoti është artist, Zoti është comedian
Zoti është energji,
Edhe Zoti gabon!
Ai gjithmonë buzëqesh!

Sepse të dua

Poezi nga Hermann Hesse

Sepse të dua, i egërsuar,
Po vi tek ti në këto nete.
Me që ti kurrë s’më ke harruar
Dhe shpirtin tënd mora me vete.

Me mua ësht’ e më përket përfare.
Të mira, të liga, këtu do t’i shkojë.
Prej dashuris’ sime përvëlimtare
S’ka engjëll që mund të të çlirojë

KultPlus.com

Caku

Poezi nga Frederik Rreshpja

Të vdekurve u veshin këpucë të reja,
se duhet të shkelin në udhë pa krye,
mirazh shkretëtire në rendje pa fund,
pa semaforë e vija të bardha e shtylla,
pa policë trafiku e manekinë mode,
pa kalimtarë në sens të kundërt si duna,
për gjetjen e orës, adresës së saktë.
Mbi kalldrëme shtruar me gurë sizifi
trokasin shojet e ngrëna si patkoj kuajsh,
ciasin gomat si në përplasje veturash,
thyhet njëqind copash pasqyra e lustrës.

O sa këpucë të reja u shitën sivjet!

Ata shqiptojnë një fjalë ndërkombëtare,
non stop-in rraskapitës me theks modern,
në maloren si thikë, pa ndalesa biblike,
pa pemë, pa zogj lajmëtarë si dekor.

Poshtë lart majtas djathtas para mbrapa – qiell,
me engjëj merramendës, me djaj rrëshqitës,
sipas rregullave të qarkullimit të Dantes.
Shohin dyzimin e tyre mbi pluhur këpucësh
që tingëllojnë si një kor antik në boshllëk,
gjersa lëkura çahet, këmba rri zbathur.

Atdheu u shit, ankandi u mbyll

Poezi nga Petrit Ruka

Atdheu u shit, ankandi u mbyll,
Të gjithë e dimë, po lajm nuk ka,
Miliona letra me vlerë votimi,
Tani do të bëhen thasë me para…

U vumë në radhë si mijra dele,
Kopen e ujqërve e zgjodhëm sërish,
Dhe shpresën e re në mijra blegërima
E mblodhën Ata në vatha partish.

Në vend të zinxhirëve – karta krediti,
Skllevër të lirë, me bukë e makina,
Për ankthin miliona tableta kimike
Nën bluzat firmato, zemra me vrima.

Në mbrëmje ziftin e shpirtit të plasur
Ekranet me ngjyra e bëjmë limonadë,
Të dyja palët numurojmë çdo mbrëmje
Ne parainfarktet, dhe ata… paratë.

Atdheu u shit, ankandi mbaroi,
Këtej rrjedh vreri, andej veç gaz,
I huaj po ndjehem çdo orë, këtu,
Po s’kam më fuqi, as për maraz.

Unë kam fuqi veç për këtë këngë,
Me të cilën ata do qeshin me lot,
Do thonë; “..po ky si s’vuri pak mend
Poet i mirë, po mbeti idiot…”

Ç’do të thotë patriot

Poezi nga Ali Asllani

Ç’do të thotë patriot
sot për sot në Shqipëri?
Një tuf’ ah e një tuf lotë,
një njeri i pa njeri!

Jo, jo! Burri i bën ball’
do buçit si val’ mbi zall,

Sa më zi edhe më zi
sido qoftë pun’ e tij,
copë-cop’ i bënet buza
po aspak s’i falet shpuza. 

Sikurse një gur stërrall,
në gji zjarrin e ka ngjall,
qoft në lum’ e qoft’ në det
zjarr’ i tija nuk humbet!

Andrra e vajzës

Poezi nga Esad Mekuli

Shushuritja e leht’ e t’panjohtunit më treti fare
dhe agime t’kaltërta andrrova…

E nëpër kunor lakmish për ‘limtare-
si lulja q’i jep qiellit lulzimin,
rinin ja dhurova.
Shkëlqyen yjet e qiellit si syt e tijë
të thellë dhe të ndritshm
dhe u shafit nën te e kërthnezta fuqi…

-Sonte shushuritja e leht’e t’panjohtunit
më treti fare
dhe agimet e kaltërta andrrova

Romancë vere

Agim Vinca

Te ura e Drinit piskasin fëmijët
Tek hidhen nga parmakët.
Një djalosh me mjekër si saudit
Shet libra për profetët.

Dielli ngjitet thik përpjetë
Asfalti i nxehtë valë.
Te tavolina lart në breg
Mevludë, ilmihalë.

Si peshq pllaq e plluq fëmijët
Çapkënët struganë.
Bekuar uji që i rrit!
Pa lutje e temjan.

Në Bluesky bosët pinë koktej.
Cicërojnë celularët.
Alo, zemra!… Ku je?… Okej!
Tolloviten shqiptarët.

Te ura e Drinit, mes qytetit.
Stërkala uji e gazi.
O Zot, ç’njerëz! Mjek’r e poetit
Trandet nga marazi.

(Strugë, verë 2008)