Libri ‘La tua robinja’ i poetes Donika Dabishevci u promovua në Itali

Para një audience të zgjedhur, të premten në Romë dhe të shtunën në Lecce të Italisë u promovua libri me poezi ‘La tua robinja’ i autores Donika Dabishevci.

Përmbledhja poetike në dy gjuhë, shqip dhe italisht: “Kam me ardhë si deka / La tua robinja”, është botuar nga Edizioni Ensemble në kuadër të kolanës Alter poesia në Romë. Poezitë janë përzgjedhur dhe përkthyer nga Gëzim Hajdari, i cili ka shkruar edhe parathënien e librit, shkruan KultPlus.

Prezantimin e librit të poetes kosovare në Romë e bënë studiuesi e poeti Gëzim Hajdari si dhe kritiku e studiuesi Fabrizio Milucci, ndërsa në Lecce për librin folën Maria Cucurachi dhe Ermelinda Bircaj.

Ndërsa në parathënien e cila shoqëron librin ‘La tua robinja’, shkruar nga Hajdari ndër tjerash thuhet:

“Janë vargje erotikë të panjohur gjer dje për poezinë femërore shqiptare. Gjatë diktaturës të Enver Hoxhës, në Shqipëri, trajtimi i temave ekzistencialë dhe metafizikë ishin të ndaluara. Fjalët: “prekje”, “puthje”, “eros”, “me u dashuru”, “thanatos”, “gjak i natës së parë”, “epsh”, “marrëzi” ishin të papajtueshme për moralin dhe censurën komuniste. Moto e të ashtuquajturit “realizëm socialist” ishte: «Poeti duhet të jetë syri, veshi dhe zëri i klasës proletare». Dashurohej në emër të Partisë, erosi dhe kënaqësia dashurore ishin shprehje që i përkisnin moralit dhe estetikës borgjeze të shoqërisë reaksionare e të shthurur Perëndimore.

Nga vite ’90 e këtej, poezia femërore shqiptare ka nisur të zbulojë gjithë ndrojtje emocionet e trupit dhe të shpirtit, si dhe ndjenjat dhe kënaqësinë femërore nëpërmjet dashurisë, si rrugëtim njohje dhe vërtetësi jete, si paqe e brendshme dhe liri. Dashuria përfshin tërë virtytet e botës shpirtërore, dhe e udhëheq individin drejt realizimit të tij, drejt përjetësisë. Eros do të thotë bukuri e trupit dhe e shpirtit, lartësim mistik, përndritje.”

“…Ajo ç’ka dallon vargjet e Donika Dabishevcit është aspekti sensual dhe fizik i dashurisë, di të komunikojë me trupin dhe femëroren e saj. Poetja kosovare zotëron një fuqi krijuese të madhe. Gjuha e saj poetike, mbështjellë me një shije orientale, është e fuqishme dhe tërheqëse pa rënë në shprehje të rëndomta të erotizmit të përdalë, dhe synon bukurinë si pikëmbërritje”.

Kohë më parë edhe revista ndërkombëtare italiane online “L’Ombra delle Parole” si dhe ‘Patrialetteratura.com’ botuan cikle të zgjedhura të poezive të poetes nga Prishtina, të shkëputur nga po ky libër.

Donika Dabishevci (1980) u lind në Prishtinë. Fakultetin dhe Masterin në Letërsi Shqipe i ka përfunduar në Fakultetin Filologjik në Universitetin e Prishtinës, ndërsa në vitin 2013 doktoroi në Universitet të Tiranës, po ashtu në Departament të Letërsisë me temën “Proza poetike në letërsinë shqipe”.

Ka botuar këto libra: ‘Krizantema të plasura’ (1996) “Imazhe të brishta” (2004), “Proza e poetizuar – F.Konica, M. Frashëri, E. Koliqi, M. Camaj, M. Hanxhari” (2015) dhe “Kam me ardhë si deka” (2015)./ KultPlus.com

Nëna

Poezi e shkruar nga Frederik Rreshpja.

Ka filluar të plaket nëna.
Fytyra e saj po mbulohet me rrudha.

Po mbulohet me një pleqëri të bukur
Që është kjo rrjetë e bukur që hedh kha mbi nënën time.

Dhe duart që më mbanin tani janë rënduar.
Po s’ka gjë. Nga shpirti i saj
zgjaten duar të tjera që më mbajnë pezull.

Ecën ngadalë nëpër dhomë.
Nganjëherë më pyet për librat që po shkruaj,
por s’më ka pyetur kurrë pse s’kam shkruar asgjë për të.

Se nëna e di,
Fjalën e parë në botë ia thashë asaj.
Dhe fjalën e fundit në botë do ia them asaj.

“Loja e perëndive”, poezia fantastike e Paulo Coelhos

Poezi e shkruar nga Paulo Coelho

Ato hedhin zaret,

por nuk pyesin nëse duam të marrim pjesë në lojë.

Nuk duan t’ia dinë nëse ke lënë një burrë,

një shtëpi, një punë, një karrierë, një ëndërr.

Perënditë nuk duan t’ia dinë për faktin se ti do një jetë

ku çdo gjë të jetë në vendin e duhur,

ku çdo dëshirë mund të arrihet me punë dhe këmbëngulje.

Perënditë nuk i kushtojnë rëndësi planeve dhe shpresave tona.

Në një vend të universit, ato hedhin zaret,

dhe rastësisht të zgjedhin ty…

Nga ai moment e më vonë,

të humbasësh apo të humbësh është çështje mundësish.

Perënditë hedhin zaret dhe lirojnë dashurinë nga kafazi i saj.

Kjo forcë mund të krijojë ose shkatërrojë,

në varësi të drejtimit, nga i cili fryn era

në momentin kur lirohet nga burgu i saj.

Dashuria mund të na shpjerë në ferr ose në parajsë,

gjithsesi na çdo gjithmonë në një vend.

Është e rëndësishme ta pranosh gjithsesi,

sepse ajo ushqen ekzistencën tonë.

Nëse nuk e pranojmë,

do të vdesim urie duke parë degët e pemës së jetës plot me fruta:

nuk do të kemi guximin të zgjasim dorën dhe t’i mbledhim.

Është e rëndësishme ta kërkojmë dashurinë atje ku ndodhet,

edhe pse mund të duhen orë, ditë, javë zhgënjimi dhe trishtimi.

Sepse në momentin kur nisemi në kërkim të dashurisë,

edhe dashuria lëviz për të na ardhur pranë.

Dhe na shpëton.

Dhe në dashuri nuk ka rregulla.

Mund të përpiqmi të ndjekim manuale,

të kontrollojmë zemrën,

të krijojmë strategji për sjelljen tonë,

por të gjitha janë të parëndësishme.

Vendos zemra dhe ku ajo vendos, vetëm ai vendim ka rëndësi… / bota.al

Asaj që iku…

Poezi e shkruar nga Mikhail Yuryevich Lermontov.

Nuk të përulem, ka mbaruar,
Asnjë premtim i yti s’hyn dot
Në shpirtin tim për ta sunduar,
Jemi të huaj, sot dhe mot.

Ti ke harruar që lirinë
S’ia fal mashtrimit kurresesi,
Por dhe kështu, vite që s’vijnë
Për sytë e tu u bëra fli.

Edhe kështu tek ti pandehja
të gjeja shpirt e shok e short;
Dhe tërë botën e urreja,
Që të të doja ty me fort.

Gjithë ato çaste të qëndrimit
Tek këmbët tuaja, e beson?
Ia kam rrëmbyer frymëzimit
Më se po mi zëvendëson?

Nga ndonjë çast mendimbegatë
Dhe forc’e shpirtit s’ish çudi,
T’i jepje botës një dhuratë
Dhe të më jepte pavdekësi.

Pse doje pra të më ndërroje
atë kurorë lavdiplot?
Pse s’qe atëherë kur premtoje
E tillë siç je bërë sot?

Krenar jam, falmë është e kotë,
kërko një tjetër dashuri;
Për asnjë gjë në këtë botë,
Nuk mund të rri në skllavëri.

Nën qiell të jugut, në vend tjetër
Do të largohem, ndoshta shpejt.
Po jemi njohur pak si tepër,
Për t’u harruar ashtu krejt.

Që sot do të zë të argëtohem
Dhe të betohem paskëtaj,
Vetëm do qesh e do gëzohem
Dhe për asgjë nuk do të qaj.

Do rrej si djalli sa të dua,
Si desha, më s’do dashuroj,
A mund të dua më një grua,
Kur sot një engjull më tradhëtoi?

Të vdisja desha dhe të vuaj,
me botën desha të luftoj;
Që fort të voglën dorën tuaj,
I çmendur, të mundja ta shtrëngoj.

Pa të kuptuar dot mashtrimin,
Ta fala shpirtin mbushur plot;
Ia njohe këtij shpirti çmimin?
Ia njohe, une s’të njoha dot.

Pesë interpretime të fuqishme të aktorit Mirush Kabashi (VIDEO)

Mirush Kabashi është një aktor shqiptar i cili numëron rreth 100 role në teatër dhe filma. Kabashi tek publiku mbahet mend veçmas për interpretimet artistike të poezive të ndryshme.

Me interpretimet e tij të disa poezive shqipe, ai ka dëshmuar potencialin e rrallë të një interpretuesi. Shumë poezi janë gjetur, rilexuar pikërisht si rezultat i interpretimit të aktorit Mirush Kabashi. Tonaliteti e përjetimi i tij në secilën strofë arrin të krijojë një komunikim tejet të afërt me publikun dhe këto poezi përjetohen me emocion, e përcillen me duartrokitje gjatë recitimit.

Sot në datëlindjen e 70-të të aktorit të madh, KultPlus ju sjellë 5 interpretime të mahnitshme poezish nga aktori Mirush Kabashi.

https://www.youtube.com/watch?v=ux0EZVg493Y

https://www.youtube.com/watch?v=kUEvrqt-XrI

Është e ndaluar

Poezi e shkruar nga Pablo Neruda.

Është e ndaluar:
të qash pa nxjerrë një mësim,
të çohesh një ditë pa ditur çfarë të bësh,
të kesh frikë nga kujtimet…

Është e ndaluar:
të mos u buzëqeshësh problemeve,
të mos luftosh për atë çfarë do,
të braktisësh gjithçka nga frika,
të mos realizosh ëndrrat…

Është e ndaluar:
të mos tregosh dashurinë,
të bësh dikë të paguajë
per dyshimet dhe humorin tënd të keq…

Është e ndaluar:
të mos jesh vetvetja para njerëzve,
të pretendosh nga njerëz që nuk të interesojnë,
të bësh qesharakun me qëllim që të të kujtojnë,
të harrosh të gjithë njerëzit që të duan…

Është e ndaluar:
të mos bësh gjërat për veten tënde,
të mos kesh besim në vetvete,
të mos plotësosh fatin tënd,
të kesh frikë nga jeta dhe angazhimet e saj…

Të mos jetosh çdo ditë
sikur të jetë frymëmarrja e fundit…

Është e ndaluar:
t’i japësh dikujt më pak nga sa mundesh,
të mos ndjesh lumturinë,
të harrosh sytë, buzëqeshjen e tij, gjithçka
sepse rrugët tuaja nuk kryqëzohen më,
të harrosh të kaluarën
dhe ta bësh të paguajë me të tashmen…

Është e ndaluar:
të mos përpiqesh të kuptosh njerëzit,
të mendosh se jeta jote vlen më shumë se e tyre,
të mos kuptosh se gjithkush ka rrugën dhe fatin e tij…

Është e ndaluar:
të mos besosh historinë tënde,
të mos kesh kohë për njerëzit që kanë nevojë për ty,
të mos kuptosh se jeta atë që të jep
mund dhe të ta marre prapë…

Është e ndaluar:
të mos kërkosh lumturinë,
të mos jetosh jetën
duke patur një qëndrim pozitiv ndaj saj,
të mos mendojmë se mund të përmirësohemi…

Është e ndaluar
Të mos mendosh se kjo botë
Do mund të ishte e njëjtë pa ty…

L’ ecrivain chilien Pablo Neruda (1904-1973, nom de plume de Neftali Ricardo Reyes Basoalto) vers 1969 — chilean writer Pablo Neruda, (1904-1973, pen-name of Neftali Ricardo Reyes Basoalto) c. 1969

Shpirtrat e njëjtë

Poezi e shkruar nga Sali Bashota.

Ata i krihnin përqafimet para pasqyrës
Në mbrëmje i shkurtonin ëndrrat
Me gërshërët e fatit të mirë
Derisa të zhdukej dyshim i fundit

Një ditë iu ra ndërmend
Ta këpusnin shikimin e ndezur
Sa herë kumbonte fjalë e ligë
Dhe skuqej shkrumb i buzëve

Ata e pikturonin melankolinë e njëjtë
Në muret e shpirtrave
Vetëm dridhjet e qepallave nuk i kuptonin
Pavarësisht vullnetit të tyre

Muzika e zezë

Poezi e shkruar nga Dije Demiri-Frangu.

duke fluturuar me fjollat e bardha të pambukut
rrëshqet erave të fushave e
vjen e fle në zemrën time
si mbi kodrën e avullt
palca e zërit

-muzika e zezë
e zezë ajo këngë

si zezësia e syve të tyre bukur
ajo më bie shpirtin e largët ulëritës
në ndjesitë e mija

e nisi e shoh shkëlqimin e lëkurës plot diell
dhe flokun e tyre të zi nga pikëllimi i tharë
me shekuj

muzika e zezë
ngjashëm me gjirin e zi të nënës afrikane
që nxjerr qumësht të bardhë
më rrit shpirtin

Mall

Poezi e shkruar nga Teodor Keko.

Ti mos e mbyll, nёnё, derёn,
Dritaren mos e mbyll.
Vёr veshin!
Dёgjo erёn e vjeshtёs,
Tek tund drurёt nё pyll.

Ja, si kjo erё nё mesnatё,
Do vij nё endrrat e tua.
Ti kokёn do ta ngresh ngadalё,
S’tё le pa tё shikuar…

E di, ti mbrёmjeve e gdhin,
Shqetёsohesh, unё e di.
Mbi flokё karficё e hёnёs ndrin,
S’tё lё ty nё vetmi.

Ti rri mendon: dimri u zgjua,
Djali a vishet trashë?
Dhe pёr tё mijtёn herё thua:
T’i isha djalit pranё!

Ti mos e mbyll, o nёnё derёn,
Dritaren mos m’a mbyll.
Do vij gjithmonё njё çast me erёn,
Sa tё tё puth ty….

“Ah moj demokraci” nën interpretimin plot ndjenja të Mirush Kabashit (VIDEO)

Mirush Kabashi është një aktor shqiptar i cili numëron rreth 100 role në teatër dhe filma. Mirush Kabashi tek publiku mbahet mend veçmas për interpretimet artistike të poezive të ndryshme.

Me interpretimet e tij disa poezive shqipe, ai ka dëshmuar potencialin e rrallë të një interpretuesi. Shumë poezi janë gjetur, rilexuar pikërisht si pasojë e interpretimit të aktorit Mirush Kabashi. Tonaliteti e përjetimi i tij në secilën strofë arrin të krijoi një komunikim tejet të afërt me publikun.

Sot KultPlus ju sjellë interpretimin e aktorit Kabashi derisa reciton poezinë“Ah moj demokraci”. Kjo poezi është shkruar nga autori Pano Taçi.
https://www.youtube.com/watch?v=ux0EZVg493Y

E ç`t`iu them për demokracinë?
E gjeta apo më gjeti,
me gurin e Sizifit mbi shpinë?
Tek bëj të çaj dallgët e jetës me vështirësi,
se që kohë na u ngritën këmbët dhe na u bënë kokë,
mi krodhën e bukës na ranë dhëmbët,
m`be më sot, m`be me xhepat trokë,
shpresat duke i bërë abort.

Se larg e më larg e merr arratinë,
me rrasën e qivurit qepur mbi shpinë një pjesë e trurit,
e pjesa tjetër që mbeti,ëhë,bën gjumin letargjik,
ofin pas e vjetër,
prandaj edhe unë nuk e di,
nëse t`kam pritur apo më ke pritur moj demokraci?!

E në derë të shoshoqit kush i ka trokitur i pari nga ne të dy?
Po më duket si unë dhe si ti,
jemi t`papërgatitur që të bëjmë dashuri.

Dhe sa jam përpjekur, o ZOT sa kam ëndërruar,
se më vjen pa ofiqe dhe pa lëngata.

Jam shkapitur me mund gjatë,
tempullin tënd për ta arritur,
me një pëllumb në duar,
a thua unë jam shumë i shpejtuar,
apo mos ti vallë je e vonuar?

Se shpresova që qielli do m`hapej i kaltër,
e shohë plotë me re gri,
shpresova se s`do përulem më i përlotur m`i vatër,
jam po përsëri me krye në hi,
e kur shikoj që për varr mu bë deti,
e ëndrrat mu rrudhën,
ah, moj demokraci…

M`duket se përtej njëri-tjetrit të dy kemi humbur udhën,
se ndërruan kohët,
por nuk ndrruan politikanët,
që të zbardhën në gropën e gëlqeres kollutumba ranë,
sorrat, minjtë e ujqërit e na u bënë pëllumba,
e votën për ta me gaz e jep mileti,
ndërsa ne t`përndjekurit, të torturuarit me proka,
tani u lëpijm vrerin të zgjedhurve tanë,
që tjerrin nëpër seanca kuvendi profka,
e ne pranojmë t`iu rritet rroga,
pa çka se ata besimin na e pshurrën.

Hallall ia bëjmë veturën,
hallall dhe cereberin,
nga pas si rojë,
hallall dhe milionerin,
hallall dhe kredinë për banesën luksoze,
dhe për sekretaren lozonjare që po nuk e puthe bëhet nervoze.

Hallall dhe pashaportën diplomatike,
për vete dhe për gruan Azike,
dhe muajin e marmalatës,
pushimeve jashtë shtetit,
n`kampet ekzotike t`Afrikës, Amerikës, Europës e përtej urës Gallatës.

Hallall edhe seancat e grushtit,
kur shanë e rrihet politikani me fjalë rrugësh,
e ku për një plesht digjet jorgani.

Hallall deputeti,
dy herë hallall mileti,
që i pëlqen ta shalojnë mbi kurriz si gomarë, hallall që ha bar,
po se me një durim pa emër,
dhe shpresën që vdes e fundit në zemër,
deri kur,
deri kur o tru i bekuar?

O ti mendjenur,
ti e unë në gjumë deri kur?

Po për dhimbjet tona mban kush zi,
apo gjaku është bërë ujë e ngrirë?

Të flas ty moj demokraci,
se në t`pëlqen të të përdhunojnë,
atëherë qenke veç një lavire,
dita që pritkemi qenka larg,
me plagë dje, me plagë sot e nesër po përsëri me plagë?

O vendi im,
o Shqipëria ime.

Po ç`mu bëre kështu sa zemra në gji po më plas?

E kërkoj njeriun edhe njerëzit me shpirt t`iu flas,
e flas me një dru,
flas me dru,
flas me dru…

Baladë

Poezi nga Agron Tufa.

Baladat janë të gjata, të trishta
Pothuajse mbarojnë me nga një varr nën bli:

Do ta humbas për pak kohë vdekjen
Sërish për të vdekur mohuar nga ty.

Asnjë cep të botës ku vërtitem si hije
S’më le pa dhimbjen tënde të lashtë.

Si shira të shkërmoqur – tinguj sharkie
Mbjellshin pa pra krimba në rrashtë.

As herët as vonë s’ka qenë për varret
Ndeërkoha e pengut që tretë një vdektar.

Vdekja është rroba jote që kallet
Qysh nuk mbarove së qeni gjallë?

E zjarret tërbohen, shkrumbohen ndër vete
E zogu i hirit rritet n’ajri.

Universi fle në sarkofagun e mallit
Baladat mbarojnë me nga një varr nën bli.

Homazh ndaj jetës

Poezi e shkruar nga Jules Supervielle.

Është bukur të kesh zgjedhur
Një banesë të gjallë
Dhe ta strehosh kohën
Në një zemër të vazhduar,
Dhe t’ia kesh parë duart
Duke u shtrirë mbi botën
Si një mollë
Në një bashtinë të vogël,
Ta kesh dashur tokën,
Hënën dhe diellin,
Si njerëz të familjes
Që s’kanë një të dytë,
Dhe t’ia kesh besuar
Botës kujtesën tënde
Si një kavalier drite
Në shalën e zezë,
T’iu kesh dhënë fytyrë
Këtyre fjalëve : grua, fëmijë,
Dhe shërbyer si breg
Për kontinente endacakë,
Dhe ta kesh cekur shpirtin
Me lëvizje të vogla rremash
Për të mos e trembur
Me një qasje të beftë.
Është bukur të kesh njohur
Hijen nën gjethnajë
Dhe ta kesh ndjerë moshën
Që zvarritet mbi trupin e zhveshur,
Ta kesh shoqëruar mundimin
E gjakut të zi në dejet tona
Dhe praruar heshtjen
Me yllin Durim,
Dhe t’i kesh tërë këto fjalë
Që lëvizin në kokë,
E të zgjedhësh më pak të bukurat
Për t’iu bërë një festë të vogël,
Të kesh ndjerë jetën
Të ngutur e të pa dashur
E ta kesh mbyllur
Në këtë poezi.

Nënat

Poezi e shkruar nga Azem Shkreli.

Ato lahen në gazin
tonë e në lotët e tyre.

Bëhen rojë murane
te krojet e shtera të gjirit.

Në ballin tonë për herë
u bëjnë dritë shejt gishtat.

Ditët na i prarojnë dhe rrugët
me nga një bekim më t’mirin.

Me rrëmetën e krrusur t’moteve
na ruajnë nga hijet e liga.

Një ditë shkojnë si të shkonin,
të mos vijë më vdekja.

E s’na kërkojnë asgjë,
pos një grusht dhe mbi krye.

Shkojmë. E sa herë vdes nënë,
vdes nënëmira ime.

Rrëfimi

Poezi e shkruar nga Fahredin Gunga.

Pse më shikon si të huejin? A nuk më njeh?

Sëbashku a si vorrosëm tifusarët e natës

dhe mëngjezet buzëkuqe bashkë me ta?

E hapa zemrën dhe rafal të ri për këngë

ia derdha syve të tokës naive, tokës llahuse –

tokës që era gjak kaherë nuk po i vjen.

Më thuej, pra, o vlla i im i dashtun –

vlla i djersës sime, i dallëndysheve të mija –

pse më këqyr si të huejin? A nuk më njeh

ende?

Porosija

Nga poema “Loja e eshnave” nga Fahredin Gunga.

Mos shkelni
në hirin e eshtrave
të dorës për respekt të lotit –

mos shkelni
në hirin e eshtrave
të etshëm për shiun e prillit –

të etshëm për shiun e prillit –
të ngujuar ndërmjet nofullave
të fëmijëve pa va,

mos shkelni
në hirin e eshtrave –
se ngjallen ujqit e fjetur,

se ngjallen
erërat e çmendura,
se ngjallen ujqit e fjetur,
se ngjallen
erërat e çmendura

mos shkelni në hirin eshtrave
ju lutem,
si për lulen e bardhë,
si për fëmijërinë time
të varur në udhëkryq.

Balada e dashurisë së vonë

Poezi e shkruar nga Dulce Maria Loynaz.

Dashuri që vjen aq vonë,
më sill të paktën prehje :
ti dashuri e vonuar, nga ç’udhë
endacake vjen tek vetmia ime ?
Dashuri që më ke kërkuar pa të kërkuar,
nuk di kush vlen më shumë :
fjala që do të më thuash
apo ajo që unë s’e them dot…
Dashuri… Nuk ke ftohtë ti ? Jam Hëna :
Kam vdekjen e bardhë dhe të vërtetën
e largët… Mos m’i jep trëndafilat e tu të freskët ;
jam shumë e ngrysur për trëndafila. Më jep detin…
Dashuri që vjen aq vonë, ti s’më ke parë
dje kur këndoja në fushën me grurë…
Dashuri e heshtjes dhe lodhjes sime
Të paktën sot, mos më bëj të qaj.

Mëmëdheu

Poezi nga Andon Z. Çajupi.

Mëmëdhe quhet toka
ku më ka rënur koka,
ku kam dashur mëme e atë,
ku më njeh dhe gur’ i thatë
ku kam pasur shtëpinë,
ku kam njohur perëndinë,
stërgjyshet ku kanë qenë
dhe varret q’i kanë vënë,
ku jam rritur me thërrime
ku kam folur gjuhën time,
ku kam fis e ku kam farë,
ku kam qeshur, ku kam qarë,
ku rroj me gas e me shpresë,
ku kam dëshirë të vdes.