Në qytetin e lashtë romak të Pompeit, në Itali – arkeologët kanë zbuluar një banjë private luksoze – potencialisht më e madhja e gjetur ndonjëherë atje – e kompletuar me dhoma të nxehta, të ngrohta dhe të ftohta – vepra arti të shkëlqyera dhe një pishinë të madhe, sipas BBC.
Kompleksi i ngjashëm me banjën ndodhet në zemër të një rezidence madhështore të zbuluar gjatë dy viteve të fundit gjatë një gërmimi të madh.
“Këto hapësira janë me të vërtetë pjesë e ‘efektit të Pompeit’ – është pothuajse sikur njerëzit të ishin larguar vetëm një minutë më parë”, tha Dr. Gabriel Zuchtriegel, drejtor i Parkut Arkeologjik të Pompeit.
Analiza e dy skeleteve të zbuluara në shtëpi tregon, gjithashtu tmerrin me të cilin u përballën banorët e Pompeit kur Mali Vezuv shpërtheu në vitin 79 pas lindjes së Krishtit.
Trupat i përkisnin një gruaje, të moshës 35-50 vjeç, e cila mbante stoli dhe monedha, dhe një burri më të ri në adoleshencë ose në fillim të të 20-tave.
Ata e kishin barrikaduar veten në një dhomë të vogël, por u vranë për shkak të një tsunami të shkaktuar nga gazi vullkanik i mbinxehur dhe hiri – i njohur si një rrjedhë piroklastike – që shpërtheu nëpër qytet.
“Ky është një vend dramatik, dhe gjithçka që gjeni këtu ju tregon për dramën”, tha Dr. Ludovica Alesse, përgjegjëse për mirëmbajtjen e Pompeit.
Një e treta e qytetit antik ende qëndron e fshehur nën mbeturinat vullkanike nga katastrofa, por gërmimi i ri – më i madhi në një brez – ofron njohuri të reja në jetën e lashtë romake.
Një bllok i tërë i Pompeit tani është zbuluar, ku shfaqet një lavanderi dhe furrë buke, si dhe një shtëpi të madhe private.
Mendohet se të gjitha këto ishin në pronësi të një individi të pasur, ndoshta Aulus Rustius Verus, një politikani me ndikim në Pompei.
“Zbulimi i banjës është konfirmim i mëtejshëm i statusit të tij elitar”, tha Dr. Zuchtriegel.
“Ka vetëm disa shtëpi që kanë një kompleks banjosh private, kështu që ishte diçka me të vërtetë për më të pasurit e të pasurve”, tha ai.
“Dhe kjo është kaq e madhe – ndoshta është kompleksi më i madh i banjës në një shtëpi private të Pompeit”, shtoi ai.
Ata që kishin fatin të përdornin suitën e dhomave të banjës duhet të ishin zhveshur në një dhomë zhveshjeje me mure të kuqe të ndezura dhe një dysheme mozaiku të mbushur me modele gjeometrike të zbukuruara me mermer nga e gjithë Perandoria Romake.
Më pas, ata do të hynin në dhomën e nxehtë, duke u zhytur në një banjë dhe duke shijuar ngrohtësinë si sauna, e siguruar nga një dysheme e varur që lejonte ajrin e nxehtë të rrjedhte poshtë dhe muret me një zgavër ku nxehtësia mund të qarkullonte.
Ata do të lëviznin në dhomën e ngrohtë të lyer me ngjyra të ndezura, ku vaji do të fërkohej në lëkurë, përpara se të fërkoheshin me një instrument të lakuar të quajtur “strigil”.
Në fund, ata do të hynin në dhomën më të madhe dhe më spektakolare nga të gjitha – “frigidarium”, ose dhomën e ftohtë.
E rrethuar nga kolona të kuqe dhe afreske, një vizitor mund të freskohej në pishinën e zhytjes, në të cilën mund të qëndronin 20-30 njerëz.
“Në verërat e nxehta, ata mund të fusnin këmbët në ujë, duke biseduar me miqtë – ndoshta duke shijuar një filxhan verë”, tha Dr. Zuchtriegel.
Banja është gjetja e fundit që është zbuluar nga kjo shtëpi e jashtëzakonshme.
Vitin e kaluar, u gjet një dhomë e madhe banketi me mure të zeza dhe vepra arti mahnitëse të skenave klasike.
Një dhomë më e vogël, më intime – e lyer me ngjyrë blu të zbehtë – ku banorët e shtëpisë shkonin dhe u luteshin perëndive u zbulua, gjithashtu.
Rezidenca ishte në mes të rinovimit – mjetet dhe materialet e ndërtimit janë gjetur kudo. Në dhomën blu, u gjendën një grumbull guaskash deti në dysheme, gati për t’u bluar dhe aplikuar në mure për t’u dhënë atyre një shkëlqim të ylbertë.
Pranë kësaj hapësire të bukur, në një dhomë të ngushtë me pothuajse asnjë dekorim, u bë një zbulim i zymtë – eshtrat e dy Pompeianëve që nuk kishin arritur të shpëtonin nga shpërthimi.
Skeleti i një gruaje u gjet i shtrirë në majë të një shtrati, i përkulur në një pozicion fetusi. Trupi i një burri ishte në cep të kësaj dhome të vogël.
“Rrjedha piroklastike nga Vezuvi shkaktoi shembjen e një muri, dhe kjo në thelb i kishte shtypur ata për vdekje”, tha Dr. Sophie Hay, një arkeologe në Pompei.
“Gruaja ishte ende gjallë ndërsa ai po vdiste – imagjinoni traumën – dhe më pas kjo dhomë u mbush me pjesën tjetër të rrjedhës piroklastike, dhe kështu ajo vdiq’, shtoi ajo.
Analiza e skeletit mashkullor tregoi se pavarësisht moshës së tij të re, kockat e tij kishin shenja konsumimi, gjë që sugjeronte se ai ishte i një statusi më të ulët, ndoshta edhe një skllav.
Gruaja ishte më e vjetër, por kockat dhe dhëmbët e saj ishin në gjendje të mirë.
“Ajo ishte ndoshta më e lartë në shoqëri”, tha Dr. Hay.
“Ajo mund të ketë qenë gruaja e pronarit të shtëpisë – ose ndoshta një asistente që kujdesej për gruan, ne nuk e dimë”, shtoi ajo.
Një shumëllojshmëri artikujsh u gjetën në një tavolinë prej mermeri në dhomë – enë qelqi, enë bronzi dhe qeramikë – ndoshta të sjella në dhomën ku dyshja ishin strehuar duke shpresuar të prisnin shpërthimin.
Por, janë sendet e kapura nga viktimat që janë me interes të veçantë. I riu mbante disa çelësa, ndërsa gruas së moshuar iu gjetën monedha ari dhe argjendi dhe bizhuteri.
Këto mbahen në kasafortën e Pompeit, së bashku me gjetjet e tjera të çmuara të qytetit.
Dr. Sophie Hay e përshkruan kompleksin e banjës private si një zbulim që ndodh – një herë në një shekull – i cili gjithashtu hedh më shumë dritë mbi një anë më të errët të jetës romake.
Pas dhomës së nxehtë ndodhet një dhomë kazan. Një tub sillte ujë nga rruga – me një sasi të vogël që derdhej në pishinën e ftohtë – dhe pjesa tjetër ngrohej në një kazan plumbi të destinuar për dhomën e nxehtë.
Valvulat që rregullonin rrjedhën duken aq moderne sa mund t’i ndizni dhe fikni edhe sot.
Me një furrë të ulur poshtë, temperaturat në këtë dhomë do të kishin qenë të nxehta dhe të padurueshme për skllevërit që duhej të mbanin të gjithë sistemin në këmbë.
“Gjëja më e jashtëzakonshme nga këto gërmime është kontrasti i thellë midis jetëve të skllevërve dhe të pasurve”, tha Dr. Sophie Hay.
“Dallimi mes jetës luksoze të banjës, krahasuar me dhomën e furrës, ku skllevërit ushqenin zjarrin duke munduar gjithë ditën. Një mur është gjithçka që mund t’ju ndajë midis dy botëve të ndryshme”, tha ajo./KultPlus.com
