Mjeshtëria e Shakespeare nën dritat e Teatrove të Gjakovës dhe Prizrenit

Teatri i qytetit “Hadi Shehu” në Gjakovë, së bashku me teatrin e qytetit “Bekim Fehmiu” në Prizren, kanë nisur një fazë emocionuese të procesit krijues me fillimin e provave për shfaqjen e tyre më të re, shkruan KultPlus.

Vepra që do të ngjitet në skenën e dy teatrove është “Masë për masë” e shkruar nga William Shakespeare, një autor i njohur dhe i respektuar në botën e letërsisë. Regjisori i njohur Altin Basha është aty për të drejtuar këtë projekt me vizionin dhe përvojën e tij të pasur në botën e teatrit.

Ky bashkëpunim mes teatrit të Gjakovës dhe atij të Prizrenit sjell një energji të re dhe një sjellje të përzier të talenteve artistike.

Përgatitjet intensive dhe përpjekjet e përbashkëta të aktorëve, regjisorit dhe ekipit të produksionit po krijojnë një pritje të madhe për shfaqjen e premiere që do të sjellë magjinë e artit teatral në skenën e teatrit.

Kjo shfaqje e re, e cila ka datën e premierës në fund të shtatorit të këtij viti, po përgatitet me shumë pasion dhe përkushtim, derisa premierën do ta ketë në fund të muajit shtator. /KultPlus.com

Ministri Çeku: Komuna e Prizrenit ka potencial të jashtëzakonshëm kulturor e sportiv dhe meriton vëmendje të veçantë

Sot ministri i Kulturës Hajrulla Çeku ka takuar kryetarin e Komunës së Prizrenit Shaqir Tolaj me ç’rast kanë diskutuar rreth rreth infrastrukturës fizike, projekteve kapitale në kulturë, rini, sport e trashëgimi kulturore, për t’i dinamizuar punët në projektet aktuale dhe për të filluar të reja aty ku ka mungesë, përcjell KultPlus.

Më poshtë gjeni postimin e tij të plotë:

Komuna e Prizrenit ka potencial të jashtëzakonshëm kulturor e sportiv dhe meriton vëmendje të veçantë.

Sot takova kryetarin e komunës, Shaqir Totaj dhe bashkëpunëtorët e tij, për të diskutuar rreth infrastrukturës fizike, projekteve kapitale në kulturë, rini, sport e trashëgimi kulturore, për t’i dinamizuar punët në projektet aktuale dhe për të filluar të reja aty ku ka mungesë.

Vëmendje të veçantë u kushtuam projekteve të mbrojtjes së trashëgimisë kulturore, ku Ministria përgjatë këtyre viteve është duke investuar rreth 1.8 milion euro për rehabilitim dhe restaurim të aseteve të trashëgimisë kulturore në komunën e Prizrenit.

🔸 Diskutuam për Revitalizimin e rrugës Marin Barleti, një projekt shumë i veçantë. Për herë të parë në Kosovë po rijetësohet komplet një zonë, ku krahas komponentës së restaurimit, përfshihet dizajni urban dhe zhvillimi i zonës. Ministria tashmë ka përfunduar me restaurimin e shtëpisë së familjes Morina dhe do të vazhdojë me restaurimin e shtëpive të radhës në kuadër të projektit. Ky projekt do të zbatohet në kuadër të bashkëpunimit paraprak me zyren e BE-së në Kosovë, Ministrinë dhe Komunën. Ndërsa u dakorduam për nënshkrimin e marrëveshjes trepalëshe për koordinim dhe zbatim të projekteve.

🔸 Në kuadër të këtij bashkëpunimi, gjithashtu përfshihet edhe Rijetësimi i Kinemasë Lumbardhi, ku pritet fillimi i ndërhyrjeve restauruese gjatë këtij viti.

🔸 Ndërhyrjet restauruese janë duke u zhvilluar edhe në Qendrën Historike të Prizrenit, në disa shtëpi tradicionale sikurse shtëpia e familjes Bardhi, shtëpia e Familjes Lokvica tashmë është projekte në proces, shtëpia e familjes Destan Kabashi ka përfunduar, kurse ndërhyrjet në shtëpinë e familjes Sokoli dhe në kompleksin e familjes Dorambari, pritet të fillojnë. Nga kryetari kërkova një koordinim më efikas në sigurimin e lejeve dhe dokumenteve përkatëse nga komuna, për projektet e restaurimit që zbatohen nga Ministria e Kulturës si institucioni kompetent për restaurimin e aseteve të trashëgimisë, në mënyrë që të tejkalohen vonesat e paraqitura në zbatim të projekteve.

🔸 Në kuadër të ndërhyrjeve emergjente me qëllim të sigurimit të masave mbrojtëse për trashëgiminë kulturore në rrezik, punët janë zhvilluar dhe kanë përfunduar në Hanin dhe Nallbanin e familjes Kovaçi, dy shtëpi në rrugën Marin Barleti, Konsullatën Austro- Hungareze dhe Hanin e Familjes Zajmi, Prizren.

🔸 Në proces të përmbylljes janë punimet në Kullën e Pjetër Penkpalaj në Zym, dhe Shtëpinë e Sava Toskës në Prizren.

🔸 Faza e dytë e ndërhyrjeve emergjente në rajonin e Prizrenit, duke vazhduar në monumentet në gjendje kritike, do të vazhdojë menjëherë pas përmbylljes së projekteve në proces. Do të sigurohemi që të zvogëlohet rreziku i degradimit të trashëgimisë kulturore në gjendje të keqe.

🔸 Një tjetër projekt me rëndësi i cili është drejt përfundimit është restaurimi i Kinemasë së Parë.

🔸 Për të vazhduar tek projekti i Qendrës Kulturore Hebraike, i cili është në proces të lidhjes së kontratës për restaurim, rindërtim dhe adaptim të ndërtesës, ku Ministria do të financojë në tërësi realizimin e këtij projekti.

🔸 Restaurimi i Hamamit të Gazi Mehmed Pashës, gjithashtu është projekt në zbatim, i cili do të vazhdojë edhe gjatë vitit të ardhshëm, deri në restaurim të plotë të këtij aseti me vlera të larta të trashëgimisë kulturore.

🔸 Fshati Zym, si një fshat me histori, traditë dhe kulturë, do të trajtohet në kuadër të programit që mbështetet nga Ministria e Kulturës, dhe zbatohet nga UNHABITAT, ku gjatë vitit të ardhshëm do të hartohet Plani i Menaxhimit me qëllim të nxitjes së mbrojtjes së vlerave të trashëgimisë kulturore dhe zhvillimit të turizmit kulturor e rural në këtë zonë.

🔹 Sa i përket sportit diskutuam për ndërtimin e stadiumit në Zhur i cili është afër përfundimit, ku nga komuna u njoftuam që operatori ekonomik do t’i vazhdojë punët përfundimtare për fazën aktuale të ndërtimit të vrazhdë.

🔹 Një projekt tjetër që ka filluar në vitin 2018 por nuk ka përfunduar asnjëherë është ai i pishinës olimpike. Pas verifikimit të bërë në terren, Federata e Notit kanë ardhur në përfundim që kjo pishinë është jashtë standardeve për pishina olimpike, me ç’rast kërkohet analizë më e thellë e këtij projekti drejt zgjidhjes së shumë sfidave që ka pasur procesi.

🔹 Në Stadiumin “Përparim Thaçi” janë në përfundim punimet e fazës së parë ndërsa diskutuam që faza tjetër të financohet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Në fazën e dytë përfshihen punët përfundimtare për funksionalizimin e plotë të stadiumit konform standardeve.

🔺 Folëm edhe për ndërtimin e një Qendre Rinore. Lokacioni është caktuar, projekti është në hartim e sipër, dhe sapo të jetë i gatshëm dhe i plotë me të gjitha fazat e duhura do të mund të fillojnë punimet.

🔸 I propozuam disa projekte potenciale si renovimin e pjesës së mbetur të palestrës “Sezai Surroi”. U zotuam që sapo të përfundohet hartimi i plotë i projektit nga komuna, të vazhdojmë me renovimin e pjesës së fundit të kësaj palestre.

🔸 Nga komuna kërkuam të shqyrtohen mundësitë për lokacionet potenciale për një shtëpi të shahut, një sallë të xhudos, fusha të mbyllura të tenisit dhe një sallë pingpongu. U dakorduam që komuna të na dërgojë nga dy propozime për lokacionet e mundshme në mënyrë që Ministria t’i përfshijë në buxhet sipas prioriteteve për vitin e ardhshëm.

🔸 Një çështje tjetër që bashkëbiseduam ishte edhe ndërtesa e institucionit të arkivit në qytetin e Prizrenit. U dakorduam që të ndahen fondet për vitin e ardhshëm ndërsa nga komuna konfirmuan përzgjedhjen e lokacionit të përshtatshëm për këtë ndërtim që do të financohet nga Ministria e Kulturës.

Po ashtu, kryetarit Totaj ia shpalosa edhe dy programet kombëtare që do të nisin vitin e ardhshëm: Arti në shkolla dhe Sporti në shkolla, duke kërkuar nga ai dhe komuna mbështetje në zbatimin e këtyre programeve. Sigurova mbështetjen e pakursyer të kryetarit dhe komunës së Prizrenit.

E falënderoj kryetarin e Komunës, Shaqir Totaj, për pritjen, gatishmërinë dhe bashkëpunimin e deritashëm./ KultPlus.com

Prizreni merr pjesë në takimin e Rrjetit Ballkanit të Qyteteve “B40” në Stamboll

Përfaqësues të Komunës së Prizrenit ishin pjesë e takimit të dytë të Rrjetit Ballkanik të Qyteteve B40 në Stamboll, ku morën pjesë zyrtarë të qyteteve nga Kosova (Prizreni dhe Prishtina), Shqipëria, Greqia, Maqedonia e Veriut, Serbia, Bosnjë e Hercegovina, Rumania, Bullgaria, Mali i Zi dhe Kroacia.

Ky takim, në të cilin morën pjesë dy grupe zyrtarësh (Sektori i Kulturës dhe ai i Teknologjisë Informative), ishte i një rëndësie të veçantë dhe mundësi për promovimin e dialogut mes qyteteve, miqësisë mes njerëzve dhe të ardhmes së rajonit. Çdo përpjekje që do të bëhet në kuadër të Rrjetit Ballkanik të Qyteteve B40 do të jetë një investim i rëndësishëm për Prizrenin dhe një shërbim për qytetarët tanë.

Si Kryeqytet Historik i Kosovës, Prizreni vendosi marrëdhënie me qytetet e B40 dhe zyrtarët tanë i njoftuan pjesëmarrësit se Komuna jonë synon të zhvillohet në sektorë të ndryshëm, veçanërisht në turizëm dhe në tregti si dhe vazhdon të punojë në këtë drejtim.

Çështje e rëndësishme e këtij takimi ishte krijimi i një strukture ku çdo qytet të jetë i barabartë dhe i përfaqësuar njejtë, pavarësisht numrit të popullsisë apo pozitës gjeografike. Me këtë rast, do të bëhet shkëmbimi i artistëve të Prizrenit me artistët e qyteteve pjesëmarrëse të B40, gjë që do të ndihmojë në ndërkombëtarizimin e artistëve prizrenas, të të gjitha fushave të artit, në të ardhmen.

Përfaqësuesit e Komunës së Prizrenit takuan Kryetarin e Stambollit, Ekrem Imamoglu, në “Festivalin e Demokracisë”, si dhe zhvilluan takime me pjesëtarët e Menaxhmentit të Komunës Metropolitane të Stambollit, por, edhe me biznesmenë që janë të gatshëm të investojnë në Prizren, ku do të krijoheshin vende pune për prizrenasit. / KultPlus.com

Fillon hartimi i projektit për prezantimin, interpretimin dhe promovimin e Lokalitetit Arkeologjik në qendër të Prizrenit

Ky projekt i Ministrisë së Kulturës realizohet në bashkëpunim me UN-Habitat Kosovë, në bazë të marrëveshjes së nënshkruar gjatë vitit 2021 dhe synon integrimin e trashëgimisë kulturore në kuadër të planifikimit hapësinor, për zhvillim gjithëpërfshirës të qëndrueshëm dhe të gjelbër.

Në procesin e hartimit të projektit do të përfshihen banorët, komuniteti i biznesit dhe komuniteti profesionist, në mënyrë që prezantimi final i Lokalitetit Arkeologjik të jetë reflektim i një zgjidhjeje të përbashkët.

Përmes prezantimit, interpretimit dhe promovimit të Lokalitetit Arkeologjik si një lokalitet me rëndësi historike, shkencore, kulturore dhe edukative, synojmë që të ngritet vetëdija për rëndësinë e këtij lokaliteti si dhe të promovojmë vlerat kulturore përmes zhvillimit të turizmit kulturor.

Procesi i hartimit të projektit është duke u zhvilluar nga një grup punues i përbërë nga Instituti Arkeologjik i Kosovës, Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren, Departamenti për Trashëgimi Kulturore i Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit dhe Komuna e Prizrenit.

Në kuadër të inicimit të këtij projekti, grupi punues ka arritur të analizojë dhe diskutojë punën dhe propozimet paraprake, hulumtojë kornizën ligjore dhe dokumentet përkatëse të nivelit qendror dhe lokal, hulumtoj kornizën dhe parimet ndërkombëtare, analizojë gjendjen ekzistuese të hapësirës, përparësitë, mangësitë, rreziqet dhe mundësitë, si dhe të përcaktojë zonën që do të konservohet dhe ekspozohet si pjesë e dizajnit të këtij lokaliteti.

Projekti financohet nga Ministria e Kulturës dhe mbështetet nga UN Habitat Kosovë, përmes Programit për Zhvillim Gjithëpërfshirës, të financuar nga Qeveria e Suedisë. / KultPlus.com

Restaurohet ura, largohen dryrët e çifteve në Prizren

Prizreni çdo viti regjistron mijëra vizitorë nga Kosova e përtej.

Përtej bukurive natyrore që ka Prizreni, shumë çifte vendosnin dryrë tek “Ura e Kaltër e Dashurisë” me qëllimin që të përjetësohet dashuria e tyre.

Por këtë të mërkurë është bërë largimi i këtyre dryrëve, njofton Klankosova.tv.

Burime të Klankosova.tv brenda Komunës së Prizrenit bën të ditur se kjo urë i është nënshtruar restaurimit e për këtë arsye është bërë edhe largimi i “betimit” të shumë çifteve me anë të dryrëve.

Nuk dihet nëse pas restaurimit këta dryrë do të kthehen në vendin që ishin./ KultPlus.com

‘Prizreni si Kryeqytet Kulturor Evropian’

Rrjeti i Organizatave të Kulturës në Prizren në bashkëpunim me Fondacionin Lumbardhi organizojnë prezantimin publik “Prizreni si Kryeqyteti Kulturor Evropian” më 1 qershor, duke filluar nga ora 11:00 në Kino Lumbardhi në Prizren.

Prezantimi publik “Prizreni si Kryeqytet Kulturor Evropian” nisë iniciativën e RrOK për të mundësuar aplikimin e qytetit të Prizrenit për titullin e Kryeqytetit Evropian të Kulturës në 2028, sipas vizionit të përcaktuar në Planin e Menaxhimit të Qendrës Historike të Prizrenit 2019-2028. Gjatë prezantimit Emina Višnič, ish-CEO dhe kryesuese e programit të Kryeqytetit Kulturor Evropian të Rijeka 2020 do të shtjellojë shtyllat kryesore të konceptit aktual të Kryeqytetit Kulturor Evropian (ECoC), mundësitë që një përcaktim i tillë ofron si dhe sfidat e procesit të kandidimit në këtë program. Përmbajtja e prezentimit së bashku me sesionet e pyetjeve dhe përgjigjeve do të trajtojnë standardet që duhet një qytet ti përmbushë që të përfshihet në rrugëtimin e ECoC. Prezantimi do të zhvillohet në gjuhën angleze me përkthim në gjuhën shqipe.

Kryeqyteti Evropian i Kulturës është nisma më prestigjoze evropiane në fushën e kulturës. Me t’u pëcaktuar ky titull nga Bashkimi Evropian, qyteti i përgjedhur organizon një numër ngjarjesh kulturore me një dimension pan-Evropian përgjatë një periudhe prej një viti kalendarik. E nisur në vitin 1985 nga Ministra e Kulturës së Greqisë Melina Mercouri dhe homologu i saj francez Jack Lang, kjo ngjarje feston larminë dhe pasurinë e kulturave evropiane, duke i vendosur qytetet në qendër të vëmendjes. Për më shumë se 35 vite, qytetet të ndryshme të Evropës kane qenë bartës krenarë të këtij titulli, përderisa koncepti i ECoC ka ndryshuar nga një festival i thjeshtë artistik drejt një projekti kompleks zhvillimor. Aplikimi i Prizrenit në ECoC është një mundësi për të gjeneruar përfitime kulturore, sociale dhe ekonomike, për të stimuluar rigjenerimin urban, si dhe për të rritur vizibilitetin dhe profilin ndërkombëtar.

Ky prezantim organizohet nga RrOK në partneritet me Fondacionin Lumbardhi, përkrahur nga European Endowment for Democracy dhe Komuna e Prizrenit. / KultPlus.com

‘Udhëtoni’ në Prizrenin e viteve 50-ta përmes pikturave të mahnitshme të Besim Danjollit

Jeta Zymberi

Përderisa jeni duke shëtitur në qendrën e qytetit të Prizrenit, këto ditë krejt rastësisht keni pasur rastin të shihni po këtë qytet të minimizuar në pikturat e Besim Danjollit përmes të cilave secili mund të bëjë një “udhëtim” në Prizrenin e viteve 50-ta, shkruan KultPlus.

Pikturat të cilat po ekspozoheshin në qendër të qytetit, tërhoqën edhe vëmendjen time, ku e mrekulluar nga ngjyrat e bukuria e tyre, u ndala për t’i soditur nga afër. Por fati tjetër ishte prezenca e piktorit i cili pa hezitim, teksa unë po tregoja interesimin tim për një intervistë së bashku, nisi të më rrëfej për secilën pikturë e historinë që fshihet pas saj.

Qyteti i këtyre pikturave na shpaloste objekte kulturo-historike pa të cilat Prizreni po rrezikon të mbetet dita ditës. Pikërisht këto shkatërrime e ndryshime të qytetit, e kanë shtyrë artistin që përmes pikturës ta ruajë të freskët çdo cep të Prizrenit të vjetër dhe vetë trashëgimin e qytetit, që dikur kishte një qetësi të thellë shpirtërore.

Me ngjyra të ndezura e një freski të jashtëzakonshme, Danjolli na shpalos rrëfime për secilën lagje të vjetër e për jetën e asaj kohe për të cilën ka jo pak nostalgji.

Siç na tregoi vetë piktori, takimi i tij i parë me artin e pikturës ndodhi qysh në klasë të tretë në fillore ku bashkë me nënën e tij arriti të realizojë katër “deneze” me lule e nga ku Danjolli mbeti i mahnitur nga ngjyrat e ndezura e kontrastet të cilat duket se i ka trashëguar nga e ëma. Por, ishte mosha 5 vjeçare kur Danjolli realizoi portretin e shokut të tij dhe udhëtimi në botën e artit vazhdoi rrjedhimisht.

Ky pasion që me kohë u shndërrua në profesion, e bëri piktorin që në letrën e bardhë të vendosë qytete të ndryshme, portrete e gjithçka tjetër që linte mbresë te ai. Por vendlindjen, krejt pavëmendshëm ai kishte harruar ta ngjyrosë me brushën e tij. Një vërejtje nga shoku i tij për këtë “moskujdes” e ngacmoi mendjen dhe shpirtin e Danjollit i cili iu kthye rrënjëve për ta jetësuar vendlindjen në mënyrën më të mirë, atë të viteve 50-ta.

Ngjyrat e ndezura në pikturat e tij tregojnë për gjallërinë e popullatës dhe jetës në këtë qytet.

“Përmes pikturave mundohem të paraqes një qytet plot gjallëri, plot civilizim e që në emër të zhvillimit urban janë degraduar shumë pjesë të qytetit të cilat kanë pasur dhe ende kanë një vlerë shpirtërore poashtu edhe ekonomike në pikëpamjen e turizmit. E disa nga objektet mund të përtërihen në mënyrë që të plotësohen vlerat e qytetit”, vlerëson Danjolli për KultPlus.

Në disa nga pikturat e Danjollit, pasqyrohet edhe jeta e përbashkët e grupeve etnike e fetare në Prizren, të cilat piktori i sheh pasuri të përbashkët të qytetit.

“Paraqitja e etnive të ndryshme të cilat kanë jetuar dhe jetojnë ende sot, unë i shoh si pasuri të përbashkët dhe si shpirt kozmopolit të qytetit të cilat në periudha të ndryshme kanë tentuar të reduktojnë me procese të ndryshme presioni, për “pastrim etnik” dhe përcaktim të kulturës, e që ka rezultuar me represione të ndryshme”, thotë Danjolli.

Qyteti që e frymëzon kaq shumë, dita ditës po shkatërrohet me apo pa dashje, e kjo veç sa po e shtynë edhe më shumë piktorin që këto vlera ti “konservojë” në pikturat e tij.

“E dhimbshme është të shkatërrohen vlerat shumë-shekullore!”

Shumë nga objektet e shkatërruara sot, janë të përfshira në pikturat e Danjollit, e dhimbja e tij për këto objekte që sot nuk janë, përmbushet kur të paktën i takon në veprat e artit.

“Janë aq shumë, jo vetëm objekte, por edhe sheshe dhe tregje, si dhe rendi i dyqaneve dhe shtëpive të cilat janë tretur. Ura e Arastes (ura e dytë e gurit), hanet gjatë bregut të lumit, pastaj restaurimi i keq i hamamit si dhe restaurimi i hamamit të dytë dhe sahat kullës, etj.

Në gjithë koleksionin e tij të pasur është e vështirë të zgjedhësh më të mirën, por për piktorin pamja ku shihet kalaja, xhamia e Sinan Pashës, Kisha Ortodokse Shqiptare, hanet, hambari i drithërave, ura e gurit dhe shtëpitë pranë lumit, është një prej pikturave me një rëndësi të veçantë për vetë faktin se brenda vetes ngërthen histori e objekte tejet të rëndësishme.

Krejt për fund, Danjolli ka treguar që interesimi për këto piktura të cilat janë edhe në shitje, është shumë i madh, por që ai i drejtohet me një kërkesë edhe institucioneve përkatëse për krijimin e një bagazhi të piktorëve në një galeri të artit të cilën deri më tani nuk e kanë. / KultPlus.com

Nesër në Prizren hapet Qendra Artizanale

Nesër në Komunën e Prizrenit do të hapet Qendra e Kurseve Artizanale, shkruan KultPlus.

Në këto kurse do të mbahen pesë drejtime të ndryshme si: Djegie ne Dru, Reliev në letër, Rrobaqepje, Punim të Shajakut si dhe Dizajnimi i Veshjeve Moderne.

Këtu keni njoftimin e plotë:

“Nesër, më 10 korrik (e premte) Drejtoria e Turizmit dhe Zhvillimit Ekonomik do të bëjë hapjen e Qendrës Artizanale në Prizren, ku do të mbahen pesë kurse të ndryshme si: Djegie ne Dru, Reliev në letër, Rrobaqepje, Punim të Shajakut si dhe Dizajnimi i Veshjeve Moderne.

Këto kurse do të organizohen nga DTZHE, në bashkëpunim me agjencinë TIKA dhe Komunën Konya të Turqisë, ku do të marrin pjesë më shumë se 100 pjesëmarrëse.

Hapja do të bëhet në orën 11:00, në ish objektin e Megasportit në qendër të qytetit, ku i pranishëm do të jetë kryetari i Komunës së Prizrenit, Mytaher Haskuka dhe drejtoresha e DTZHE-së, Sevil Kazaz”. / KultPlus.com

Komuna e Prizrenit lë brendimin e qytetit në mëshirë të tenderëve

Ndonëse në rrethanat aktuale prioritet kryesor mbetet përballja me pandeminë Covid 19, RrOK e sheh të arsyeshme që ta publikojë këtë reagim, për faktin se vazhdon monitorimin online të Komunës, për proceset që janë në vijim e sipër.

Komuna e Prizrenit më 17 mars 2020 ka shpallur procedurë të hapur tenderuese për projektin “Krijimi dhe mirëmbajtja e brendit për qytetin e Prizrenit”, duke mos i përfillur rekomandimet e dhëna për brendim, të paracaktuara në Planin e Menaxhimit të Qendrës Historike të Prizrenit 2019-2028. Për më tepër kjo thirrje përcakton vetëm kriteret financiare të cilat duhet t’i përmbushin operatorët potencial ekonomik dhe nuk i ka për bazë kriteret esenciale profesionale të përcaktuara nga dokumenti i lartcekur lidhur me brendimin e qytetit të Prizrenit.

Brendimi i një vendi, duke përfshirë marketingun dhe promovimin e tij, është një proces i rëndësishëm i krijimit të imazhit të një tërësie kompozicionale, duke pasur për qëllim identifikimin dhe vënien në pah të potencialeve kryesore të qytetit për komunitetin dhe për publikun e jashtëm të synuar. Si i tillë, RrOK konsideron që brendimi duhet të jetë një dokument i besueshëm, i matshëm dhe i prekshëm në mënyrë që të fuqizojë aspektin identitar të qytetit të Prizrenit, ashtu siç e përcakton edhe Plani i Menaxhimit.

Në qershor të vitit të kaluar është përmbyllur konsultimi publik përfundimtar i Planit të Menaxhimit të Qendrës Historike të Prizrenit 2019-28, një plan i përpjekjeve shumë vjeçare të institucioneve dhe shoqërisë civile të Prizrenit për mbrojtjen dhe zhvillimin e qendrës historike të qytetit.

Ky plan, i iniciuar dhe financuar nga Ministria e Kulturës, Rinisë e Sporteve dhe i përkrahur nga Komuna e Prizrenit dhe i zbatuar nga Rrjeti i Organizatave të Kulturës në Prizren, që ende nuk është miratuar nga Kuvendi i Komunës, trajton si kapitull të veçantë temën e brendimit të qytetit të Prizrenit. Në këtë kapitull theksohet se përpilimi i detyrës projektuese të konkursit për brendim të qytetit duhet bazuar në hapat në vijim: 1. Hulumtimi i materialeve arkivore rreth brendimit të qytetit të Prizrenit, me fokus në mbledhje të informatave për këto fusha: aktivitetet kulturore, trashëgimia kulturore dhe shpirtërore dhe vlerat ambientale; 2. Hapja e konkursit (ndërkombëtar) më shifër për metodologji të brendimit; 3. Organizimi i punëtorive specifike tematike për brendim të qytetit dhe formulimin e narracionit kolektiv sipas fushave të mësipërme; 4. Aplikimi i metodave të ndryshme të gjithëpërfshirjes qytetare në tematikë të brendimit (pyetësor në terren, pyetësor online në ueb faqen e komunës, konkurs fotografie, dhe konkurse tjera të ngjashme gjithëpërfshirëse etj); 5. Dizajnimi dhe zhvillimi i brendit (përfshirë anën tekstuale, konceptuale dhe pamore); 6. Dizajnimi i elementeve dhe shenjave urbane bazuar në brendimin e përgjithshëm të qytetit (përfshirë edhe shenjat orientuese për këmbësorë për trashëgimi kulturore e natyrore); 7. Aplikimin e brendit në mediume të ndryshme dhe target audienca të ndryshme dhe 8. Monitorimi i brendit dhe menaxhimi. Për dokumentin e plotë të PMQHP dhe kapitullin e brendimit (fq.197-207) shih vegëzën në vijim: https://konsultimet.rks-gov.net/viewConsult.php?ConsultationID=40669

Bazuar në faktet listuara më sipër, RrOK bën thirrje që të ri-shqyrtohet lënia në dorë e procesit të brendimit në duart e operatorëve ekonomik dhe i bën thirrje Komunës së Prizrenit që të përqendrohet në rekomandimet e dala nga Plani i Menaxhimit, duke krijuar mundësi për përfshirjen e komunitetit, profesionistëve dhe shoqërisë civile në këtë proces të rëndësishëm për qytetin.

RrOK konsideron se Komuna e Prizrenit duhet të hartojë një proces gjithëpërfshirës të hartimit të procesit të brendimit të qytetit dhe jo ta reduktojë vetëm në një tender të formës së dizajnit grafik. Procesi i

brendimit duhet të jetë fillimisht proces i hapur e transparent me publikun dhe më pas të përfundojë apo kulmojë me interpetimin grafik të saj. Prandaj kërkohet nga Komuna e Prizrenit që urgjentisht të anulojë këtë aktivitet të prokurimit, ku afati për dorëzimin e ofertave ka qenë 6 prill 2020.

Organizatat përkrahëse: EC Ma Ndryshe, Fondacioni Lumbardhi, Fondacioni Legatum, Dokufest, NGOMfest, Durmish Aslano, Autostrada Biennale, X40. / KultPlus.com

Traditat shqiptare në Prizren, po tjetërsohen në turke

Traditat kombëtare -shqiptare në Prizren, po tjetërsohen nga turqizmi.

Etnologu, Nexhat Çoçaj, tha se qyteti i Prizrenit, ka dal nga shtrati i traditave të veta.

“Në Prizren kemi tjetërsim të identitetit, pasi që shumë tradita shqiptare janë shndërruar në ato turke”, tha Çoçaj, në debatin e organizuar nga Qendra për Promovim Demokratizim dhe Integrim në Prizren.

Çoçaj, ka përmendur fenomenin e dasmës, fejesës, shënimit të Ditës së Verës etj.

“I kam në dorë disa punime të studiuesve turq, ku shihet se si ata tentojnë t’i tjetërsojnë traditat shqiptare të Prizrenit, në ato turke”.

“Populli duhet t’i rishikojë devijimet e traditës shqiptare”, tha ai.

Sipas tij, ndarja ekziston edhe mes qytetarëve dhe “katundarëve”.

Ndërkaq, Xheladin Kastrati, muzikolog, në këtë debat ka folur për traditën muzikore të Prizrenit.

Ai, tha se Prizreni është fidanishtja e muzikës në Kosovë.

“Muzika rrënjët i ka në Prizren”, tha Kastrati.

Sipas tij, SHKA “Agimi” mban meritat e ruajtjes së muzikës, në këtë qytet.

“Këngëtarët më eminent kanë dal nga “Agimi”.

Sipas tij, muzika e mirëfilltë, që është ruajtur në kohërat më të vështira, tash ka filluar të çalojë në Prizren.

Poeti Salajdin Krasniqi , ka kujtuar personalitetet e qytetit të Prizrenit.

Ai, numëroi disa figura, të cilat kanë dhënë kontribut në ruajtjen e traditave në këtë qytet./PrizrenPress.com/

Tradita qindravjeçare e ëmbëlsirave në Prizren

Prizreni konsiderohet të jetë kryeqyteti i kuzhinës së Ballkanit. Në këtë qytet, i banuar kryesisht me shqiptarë, desertët më të preferuar të Ballkanit janë tullumbat,bakllavaja,tes pishtja, krempitja dhe kajmaçini. Këto janë specialitete dhe tregues të qartë të epokës osmane, e cila kishte sunduar rajonin për shekuj me radhë.

Prizreni ka zeje të vjetra që shquhen në tërë Kosovën. Një nga ato janë edhe ëmbëlsirat që kanë një traditë mjaft të hershme në këtë qytet.

Në një dyqan të vogël, rreth 20 metra katrorë, në njërën prej rrugicave gjarpërore të Qendrës Historike të Prizrenit, shiten vetëm dy produkte. Janë të ëmbla. Tullumbat dhe eklerët janë dy ëmbëlsirat, shija e të cilave të përcjell gjatë.

E receta e kësaj të parës është katërfish më e vjetër sesa mosha e Ilijaz Shehut (50) pronarit të këtij dyqani, dhe zanatliut të këtyre dy produkteve. Ai e mësoi këtë nga babai i tij, Ibrahim Shehu, aktualisht 80-vjeçar, por që e ka lënë këtë punë.

Kënaqet vetëm kur sheh të birin se i bën si ai këto ëmbëlsira, derisa vetë, se si bëhen tullumbat e eklerët, kishte mësuar nga daja i tij, Nexhip Kulla.

Shehu pos zanatit ruan edhe disa porosi nga babai i tij. Ato janë bërë udhërrëfyese të punës së përditshme.

Zanati krahas shkollës

Këtë zanat e kam të trashëguar nga babai”, thotë prizrenasi Shehu. “Ai e ka marrë zanatin nga daja i tij, që ka punuar me ëmbëltore”, shton më tej.

Shehu tregon se ai dhe babai i tij kanë lindur në Prizren, por prejardhja e tyre është nga Shqipëria. E daja i babait të tij i takon një familjeje opojane që tradicionalisht është marrë me ëmbëlsira.

Daja ka qenë në familje që është marrë me ëmbëltore. Vjen nga një fshat nga Opoja”, thotë Shehu.

E teksa kthehet te vetja, ai tregon se kishte nisur të merrte zanatin krahas shkollës.

Familjet prizrenase e duan shumë ballkavanë e “Sulltanit”

Një nga këto familja është ajo Kadrija, e ardhur në Prizren që para 45 vjetësh nga fshati Zlipotok i Dragashit, e cila, si shumë familje të tjera boshnjake, është shumë aktive në sektorin e ushqimit tradicional. Familja Kadrija është e njohur si prodhuese e fundit e bozës sipas recetës tradicionale në Prizren i tullumbave dhe bakllavasë.

Me rastin e festës së Bajramit, njëra ndër ëmbëltoret që përkujdeset për shumicën e familjeve të Prizrenit dhe më gjërë për festat e Bajramit që ato të jenë sa më të gëzuara, është ëmbëltorja tanimë e njohur për traditë të gatimit të bakllavasë dhe ëmbëlsirave të tjera “Sulltan”, e cila me kualitetin dhe format dallohet në gjithë rajonin. Bakllavaja e “Sulltanit ” kërkohet shumë gjatë festës së Bajramit.

Siç shprehet Sanije Fusha Tatari, ëmbëlsirat e “Sulltanit” janë të njohura dhe të dallura dhe për kualitet. Ajo shton se shumica e familjeve prizrenase e duan bakllavanë e “Sulltanit”.

Brezi i tretë i familjes që merret me bozë

Pronari i ëmbëltores “Sulltan”, Zylfi Fusha tregon se këtë specialitet e bëjnë më së miri në Kosovë, kjo për faktin se tashmë është krijuar një traditë orientale në sferën e kuzhinës. Ndërsa, Fadil Quni thotë se kualiteti dhe format e bakllavave të “Sulltanit” janë ndër më të mirat.

“Kemi filluar me format më të bukura që bëhen në Turqi apo në ndonjë vend tjetër. Kualiteti i kësaj bakllavaje është shumë e vjetër”, ka thënë ai.

Njëri nga pronarët e ëmbëltores “Banana Split’, Destan Kadrija tregon gjithë hisorikun e familjes Kadrija, kur para 75 vjetësh i pari i tyre, Rexhep Kadija, jashtë Kosove kishte filluar me embëltore, e pak vite më vonë ishte kthyer në Prizren.

“Unë jam brezi i tretë i kësaj familje që merremi me prodhimin ekskluziv të tullumbave dhe bozës së Prizrenit”, tregon ai për gazetën.

Ai thotë se këtë zeje do ta vazhdojnë, sepse djalin i tij, Jasini, është regjistruar në Fakultetin e Teknologjis së ushqimit. Kjo familje janë prodhues të njohur të akullores më të mirë në Prizren. Tregon se e gjithë familja merret me këtë zeje.

“Më gëzon shumë kur tursitët kërkojnë bozën tonë apo tullumbat që mud të them se nuk i gjen kund tjetër në Balllkan. Jam i lumtur nga puna jonë”, tregon ai për gazetën./ Koha.net/PrizrenPress./ KultPlus.com

Reportazh: Historia frymëzuese e zonjës Shukrije nga Prizreni

Shkruan: Besnik Avdiaj

Prizreni ndoshta është qyteti i vetëm në Kosovë, që ka arritur ta ruajë më së miri konstruktin ariktektonik. Rrugët e shtruara me kalldrëm në sheshin “Shatërvan” e bëjnë ecjen të këndshme, ndërsa shtrirja përreth e objekteve që vazhdojnë të ruajnë një sharm të trishtë dhe mikpritës, të bën të ndihesh sikur ecën përmes vitesh historie.

Të gjithë, që kemi qenë të paktën njëherë, e njohim Prizrenin. Dikush më shumë e dikush më pak, të gjithë e kemi një ide të përbashkët se si duket sheshi, fontana e famshme e Shatërvanit, xhamia e Sinan Pashës, Ura e Gurit, Kalaja, aty-këtu ndonjëra nga kishat dhe shumë prej nesh na vjen në mendje edhe Marashi me rrapin shekullor. Por, jam i sigurt që jo shumë njerëz e dijnë historinë e zonjës Shukrije, ndërmarrëses që ka bërë një investim prej gjysmë milion eurosh në Prizren.
Rruga që të çon drejt Kalasë së Prizrenit është më shumë një trotuar i pjerrët dhe në gjendje të mjerueshme, sesa një rrugë normale, që, larg qoftë të bëhet me makinë. Por, nuk është çudi të gjesh makina të rralla që e kalojnë për të shkuar tek lagjia Nënkalaja, apo për t’u afruar deri tek restaurant “Villa Argjiro”. Ecja bëhet e mundimshme aty ku rruga fillon të ngushtohet dhe është e rrezikshme në kushte të temperaturave të ulëta dhe ngricave të mëngjesit e mbrëmjes, sidomos në zbritje. Megjithatë, duke qenë se e kisha bërë disa herë këtë rrugë për të vizituar Kalanë e Prizrenit, një monument arkitektonik që ka mbijetuar shekujt që nga koha e Bizantit, e kisha të njohur ndjenjën e mbushjes frymë në pjerrësinë pothuajse vertikale të ngjitjes.


Rruga që të qon te Kalaja e Prizrenit


Udhëkryqi mes Kishës, Kalasë dhe “Villa Argjiro”

Përafërsisht në gjysmë të rrugicës, në anën e djathtë gjendet një kishë e vogël ortodokse e shekullit të katërmbëdhjetë. Në të njëjtin udhëkryq, majtas shkohet me makinë deri tek restauranti, ndërsa drejtë përpjetë vazhdon ngjitja dhjetë-pesëmbëdhjetë minutëshe për te kalaja. Pas, ndoshta pesëdhjetë apo njëqind metrash nga Kisha e Shën Spasit, mund të hysh në restaurant nga hyrja që del në rrugicë.


“Villa Argjiro”

E gjithë historia e zonjës Shukrije fillon këtu. Ajo po bisedonte me një burrë në oborrin e vogël të lokalit, që më vonë doli të ishte i vëllai. Kur më pa, më përshëndeti ngrohtësisht dhe pasi e pyeta nëse kishin filluar punën (ora sa kishte shënuar dhjetë e gjysmë), më uroi mirëseardhje, teksa më udhëhoqi brenda restaurantit. E qeshur dhe plot energji, fliste lirshëm me mua, thua se ishim takuar kohë më parë dhe ky ishte vetëm edhe një takim më shumë mes miqsh.

Brenda nuk kishte njeri. Prizreni shquhet si një nga qytetet më të vizituara nga turistët në Kosovë, por kishte plot faktorë, që atë mëngjes të ftohtë dhjetori, i kishin mbajtur njerëzit në vende të ngrohta, ku nuk kërkohet të bësh ngjitje në këmbë në minus katër apo pesë gradë. Andaj edhe isha klienti i vetëm në gjithë restaurantin.

Lokali në pamje të jashtme paraqet një ndërtesë me arkitekturë orientale, tipike të zonës, me dritare me grila dhe korniza të drurit, fasadë të bardhë të rrafshët, terrasa me parmakë druri dhe pjesa e katit përdhes me mure prej guri. Brendia është krejt tjetër gjë. Shija e ideatorit është një përshtatje e modernes brenda tradicionales. Tavolinat dhe karriget me stil modern, janë përshtatur me ngjyrat e dyshemesë, ndërsa nga sipër varen disa llambushka të madhësive të ndryshme, ku sipër lidhjeve nyjë janë të vendosura tjegulla me ngjyrë terrakote. Bari (zhg. shank) dhe kuzhina janë krejtësisht transparentë dhe vizitorët mund të shohin procesin e përgatitjes së ushqimit. Tutje kah fundi i gjithë kësaj hapësire, janë tualetet moderne.


Ambienti i brendshëm


Ambienti i brendshëm

Ndërsa ulem në pjesën qëndrore, në një nga vendet për gjashtë persona, afër dritares, zonja Shukrije më shoqëron dhe ndërkohë i përgjigjet interesit tim për të ditur më shumë për vendin. Entuziazmi i saj teksa tregon se çfarë pajisjesh ka sjellur në Kosovë nga Zvicra, përbërësit e veçantë për ushqime të ndryshme, sfidat me të cilat është përballur dhe dëshira e saj për të sjellë frymë të re kulinarie dhe turizmi, është i mahnitshëm. Frymëzimi që më ngjall kjo zonjë modeste shkrihet me pamjen madhështore të qytetit të Prizrenit.


Pamja e Prizrenit nga dritarja

Zonja Shukrije është e lindur në fshatin Korishë të Prizrenit, por jeton në Zvicër me djalin dhe vajzën, pasi burri i saj, Hamdiu, ka vdekur në një aksident në vendin e punës. Në vitin 2016 e ka blerë objekin e shkatërruar tërësisht dhe meqë është i vendosur në zonën e mbrojtur, ka vendosur ta renovojë atë. Hidroizolimi i zonës dhe ruajtja e arkitekturës orientale i kushtuan më së shumti, por ajo është e lumtur me çfarë ka bërë. Kur e pyes pse, përgjigjet thjeshtë “kam dëshiruar të ndryshoj diçka në vendin tim.”

Pasi më prezanton me të vëllain, Ramadanin, me rekomandimin e saj, ky i fundit më sjellë një çaj Latte, të cilin zonja Shukrije e ka sjellë nga Zvicra. Ndërmarrësja modeste ma përgatit vetë dhe më shpjegon mënyrën e veçantë se si pluhuri i çajit duhet të hidhet në gotë, para se të mbushet me ujë të valë. Shija e çajit e eliminon nevojën për ta ëmbëlsuar me sheqer apo çkado tjetër.

Në pjesën e jashtme janë vendosur dy flamuj, i Shqipërisë dhe i Zvicrës. E shikoj me admirim teksa e shpreh dashurinë që ka për Prizrenin, për Kosovën dhe për shqiptarët kudo që janë. Njëkohësisht tregon sa mirënjohëse është ndaj shtetit të Zvicrës që i ka hapur dyert e perspektivës asaj dhe familjes së vet, andaj krahas flamurit shqiptar që e ka në zemër, e ka vendosur edhe flamurin e Zvicrës në shenjë respekti. “Po të mos ishte Zvicra, unë nuk do ta bëja këtë ëndërr realitet”, shprehet ajo.

Patriotizmi i zonjës Shukrije nuk ndalet vetëm tek investimi gjysmëmilionësh në Prizren. Ajo më tregon se si i ka paguar njerëzit rregullisht që të pastrojnë gjithë rrugicën që të dërgon nga Xhamia e Sinan Pashës deri tek Kalaja e Prizrenit, ndonëse mirëmbajtja e rrugës publike nuk është përgjegjësi e saj. Mundohet të mos shprehë negativitet, por nuk arrin dot ta mbajë mllefin ndaj papastërtisë së vazhdueshme dhe mosinvestimeve të komunës në rregullimin e infrastrukturës që të dërgon te Kalaja.


Gjendja e mjerueshme e natyrës – e shkaktuar nga faktori ‘njeri’

Kalaja e Prizrenit është monument i mbrojtur me ligj dhe në zonën përreth, që është pjesë integrale e Kalasë, nuk lejohen ndërtime tjera, përveç atyre që kanë pasur lejet e mëhershme. Kjo përfshin edhe çfarëdo ndërhyrje tjetër. Zonja Shukrije bën me dorë në drejtim të një pjese me plotë pemë nën hyrjen e Kalasë dhe thotë se aty është bërë pothuajse një deponi e mbeturinave, sidomos nga shishet dhe hedhurinat e tjera të plastikës. Kjo ndërmarrëse afariste, më emocionon teksa flet me entuziazëm se si planifikon të marrë lejen e Komunës për të bërë vetë pastrimin e gjithë zonës. Është mbresëlënëse t’i shohësh sytë e kësaj zonje se si vezullojnë nga shkëlqimi i ambicieve për të krijuar një ambient të pastër, për ta ruajtur dhe promovuar zonën dhe për të krijuar mjedis modern që rrit cilësinë e turizmit.

Pa përtesë, më tregon edhe dhomat e fjetjes që i ka kompletuar në muajin e fundit, menjëherë një kat më poshtë, dhe që janë të gatshme për shfrytëzim nga turistët që kalojnë natën në Prizren. Ndonëse ankohet për sjelljet e disa individëve që i kanë shkaktuar dëme, ajo prapë me vetëbesim thotë “ndoshta vitin tjetër do ta lë fare punën në Zvicër dhe të kthehem të punoj në Kosovë”.

Vlerësimi i saj për vëllain, për familjen dhe miqtë e tjerë që e kanë ndihmuar, është fisnik. Mesazhet mirënjohëse, që shpreh në çdo fjalë që thotë, janë brillante. Ambicia e zonjës Shukrije për të vazhduar me investime shtesë në biznesin e saj ështe e pabesueshme, ndërsa vullneti i hekurt për të bërë ndryshime pozitive në komunitet, konkretisht në ambientin përreth Kalasë së Prizrenit, është i pashembullt.

Më përcjellë deri aty ku parmakët e oborrit ndërpriten për t’i lënë vend një hapësire sa për të dalë në rrugicë. Me sytë plot dritë, më përqafon ngrohtësisht dhe, ndërsa unë marr rrugën drejt Kalasë, zonja Shukrije i rikthehet punës me zellin e pafund.

Ndonjëherë njeriu merr rrugën për të arritur në një destinacion të caktuar, por nuk duhet të ketë frikë nga marrja e kthesa të paplanifikuara, ngase ka aventura në jetë që na ndryshojnë rrënjësisht, na transformojnë dhe na bëjnë të jemi njerëz më të mirë. Kjo ishte historia e zonjës Shukrije, gruas shqiptare ndërmarrëse, që e do familjen, punën, suksesin e përbashkët, vendin e vet, dhe mbi të gjitha, është mirënjohëse për gjithçka në jetë.

Edhe unë, edhe ti që po lexon këtë histori, mund të bëhemi shembulli që zonja Shukrije është bërë për ne./ KultPlus.com

Prizreni humb shtëpinë e shekullit XIX me leje të institucioneve

Shtëpisë së shekullit XIX në rrugën “Bajrakli”, në Qendrën Historike të Prizrenit, tashmë nuk i ka mbetur asnjë gjurmë. Për dallim prej shumicës së rasteve, kjo ndërtesë është rrënuar me leje të institucioneve.

Lidhur me këtë çështje të mërkurën ka pasur reagime nga anëtarët e Kuvendit të Komunës, nga aktivistët e shoqërisë civile, por edhe nga vetë Ekzekutivi lokal. Këta të fundit kanë theksuar se për shkak të mospërfshirjes në listën e objekteve me trashëgimi kulturore, nuk ka pasur mundësi ligjore që të ndalohet rrënimi. Njëherësh lidershipi komunal ka theksuar se çështja e shtëpive tradicionale duhet të trajtohet me masa ndërinstitucionale. Ndërkaq zyrtarët e Qendrës Rajonale të Trashëgimisë Kulturore në Prizren kanë deklaruar se ndërtesa e shekullit XIX i ka humbur vlerat dhe se ka qenë në gjendje të degraduar.

Organizata joqeveritare “EC Ma Ndryshe” përmes një reagimi ka theksuar se sipas informatave fillestare ndërtesa në fjalë “është rrënuar me leje institucionale”.

Kryetari i Komunës, Mytaher Haskuka, ka konfirmuar se “të dielën Prizreni humbi edhe një shtëpi të bukur në qendrën historike”, shkruan KD.

“Në rrugën ‘Bajrakli’ është rrënuar objekti me vlera të shtëpive tradicionale, por fatkeqësisht për shkak të mospërfshirjes në listën e objekteve me trashëgimi kulturore nuk ka pasur mundësi ligjore që të stopohet rrënimi”, ka thënë Haskuka. Personalisht do të angazhohem që objekti i rrënuar të rindërtohet ashtu siç ka qenë, me dukje të njëjtë”, ka deklaruar Haskuka./ KultPlus.com

Mediumi italian rekomandon Prizrenin si destinacion që s’duhet humbur për vizitë në Ballkan

Qytete mesjetare, kështjella të lashta, arkitektura osmane, mbetje romake dhe peizazhe magjepsës: Ballkani është destinacioni i ri i modës për t’u vizituar në Europë, shkruan në artikullin e publikuar në rubrikën “Dove”, në gazetën italiane “Corriere della Serra”, gazetarja italiane, Francesca Masotti.

Nga qytetet më të bukura të Piranit, Dubrovnikut dhe Kotorrit, përgjatë bregut të Adriatikut, në Prizren, kryeqyteti kulturor i Kosovës, në qytetet otomane të Beratit dhe Gjirokastrës, në Shqipëri, Gadishulli i Ballkanit është një surprizë e vazhdueshme, për të vizituar tani, turmat janë arkivuar si dhe temperaturat e larta të verës, përpara se të gjithë të jenë të vetëdijshëm për bukurinë e saj.

Në galerinë e fotove janë përshkuar 20 vendet për të vizituar në Ballkan këtë vjeshtë për fundjavën e parë të sezonit më romantik të vitit, si Bled, Pirano, Lubiana në Slloveni, Split dhe Dubrovnik, në Kroaci, Mostar, Sarajevë në Bosnjë, Kotor, Budva, në Malin e Zi, Subotica në Serbi, Beogradi në Serbi, Prizren në Kosovë, Gjirokastër dhe Berati në Shqipëri, Ohër, Shkup në Maqedoni, Sibiu, Bukuresht, Ponë Rumani, Polvidiv dhe Sofie në Bullgari.

Prizren, Kosovë

Përkundër asaj që mund të mendohet, Kosova fsheh thesare të vërteta të panjohura për shumicën e njerëzve. Ashtu si qyteti i Prizrenit, një gur i arkitekturës osmane që ndodhet në jug të vendit. Shtëpitë tradicionale, urat prej guri, kishat dhe xhamitë për aq sa syri mund të shohë: Prizreni është një prej gurëve të fshehur ballkanikë. Për ta admiruar atë nga lart është e nevojshme për të arritur në kështjellë. Më mirë në perëndim të diellit kur qielli jep pamje magjike.

Gjirokastra, Shqipëri

Qyteti muze i Shqipërisë është një perlë e vërtetë e fshehur në jug të vendit vetëm disa kilometra larg kufirit grek, përcjell KP. Atdheu i dy burrave më të famshëm shqiptarë të të gjitha kohërave, Enver Hoxha dhe shkrimtari Ismail Kadare, Gjirokastra është një destinacion i domosdoshëm falë arkitekturës së stilit osman, çarshisë së vjetër të rinovuar kohët e fundit dhe kështjellës me pamje të mahnitshme të qytetit dhe malet përreth, shkruan “Corriere della Serra”.

Berat, Shqipëri

E quajnë qyteti i një mbi një dritareve, për shkak të pikave të shumta të dritës mbi fasadat e bardha të ndërtesave tradicionale osmane: Berati është një nga destinacionet më të këndshme në Ballkan, lehtësisht të arritshme nga kryeqyteti, Tirana. Për të vizituar dy lagjet historike të Goricës, traditën e krishterë dhe Mangalemin, të traditës myslimane dhe kështjellën ku ndodhen kishat bizantine dhe mbetjet e xhamive të lashta./ KultPlus.com

Prizreni mirëpret koncertin për diasporën

Kryetari i Prizrenit, Mytaher Haskuka nënshkroi sot, me zëvendësministrin e Diasporës, Afrim Bekteshi, një marrëveshje për realizimin e ditëve të diasporës në këtë komunë.

Kjo parasheh organizim të aktiviteteve kulturore, që kanë për qëllim promovimin, ruajtjen dhe kultivimin e identitetit kulturor dhe gjuhësor nga mërgimtarët, përmes koncertit festiv për diasporën që do të mbahet më 28 korrik./ KultPlus.com

Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore demanton Komunën e Prizrenit

Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore ka mohuar lajmin se komuna e Prizrenit dhe kjo qendër ka përpiluar listë të objekteve që paraqesin rrezik brenda Qendrës Historike të Prizrenit.

Sipas kësaj qendre, lista e Drejtorisë së Emergjencave dhe Sigurisë ka ardhur si kërkesë për shqyrtim në QRTK, kërkesë të cilën e kanë shqyrtuar në Qendrën Rajonale dhe iu kanë kthyer përgjigje, duke dhënë konkluzionet për çdo objekt i cili ka qenë në listë.

”Dje në faqen zyrtare të Komunës së Prizrenit është plasuar një lajm, ku tregon për punët e Drejtorisë së Emergjencave dhe Sigurisë, si dhe Drejtorisë së Inspektoratit në Qendrën Historike të Prizrenit, respektivisht zbatimin e disa veprimeve për rrënim të objekteve në Qendrën Historike të Prizrenit, duke u bazuar në një listë kinse të përpiluar në bashkëpunim me QRTK-në. Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren në asnjë moment nuk ka dhënë pëlqim për rrënimin e objekteve në Qendrën Historike të Prizrenit, përkundrazi, ka kërkuar nga Komuna e Prizrenit që të bëj përforcimin dhe sigurimin e strukturave të objekteve, përveç rasteve të evidentuara për pastrim të rrënojave të objekteve të cilat janë të rrënuara”, thuhet në komunikatën e Qendrës Rajonale për Trashëgimi Kulturore./ KultPlus.com

“Francesca on the top World”: Pesë arsye për të vizituar Prizrenin

Nuk njoh asnjë person të vetëm (përveç meje kuptohet) që e ka menduar Kosovën si destinacion udhëtimi. Megjithatë ky shtet i vogël në zemër të Ballkanit , larg rrugëve klasike turistike, ka kaq shumë për të ofruar për vizitorët e tij, të cilët duhet ta konsiderojnë atë duke e përfshirë në itinerarin e tyre të Evropës Lindore.

Kështu e nis shkrimin e saj gazetarja dhe udhëtarja e njohur italiane, Francesca Masotti, të publikuar në blogun e saj “Francesca on the top World”.

Në veçanti, Prizreni, i konsideruar nga kosovarët si kryeqyteti kulturor i vendit, me shtëpi otomane, xhami të lashta dhe rrugë të shtruara. Ai mund të vizitohet si një udhëtim ditor nga Prishtina, pasi janë rreth një orë nga njëri-tjetri.

Çdo verë, në gusht, Prizreni pret DokuFest, një festival kushtuar dokumentarëve më të mirë të Kosovës dhe Ballkanit, është një mundësi e mirë për të ardhur këtu.

Në vijim 5 arsyet pse, sipas mendimit tim, ia vlen të shkosh në zbulimin e këtij qyteti përpara se të gjithë të bëhen të vetëdijshëm për bukurinë e tij.

Të humbasësh në lagjen Shatërvan

Lagjia Shatërvan është zona më e rëndësishme (dhe turistike) historike e qytetit. Të bën për vete me praninë e shtëpive të shumta me ngjyrë në stilin osman, të ruajtura mirë. Këshilla është të humbasësh në rrugët e saj të ngushta dhe të admirosh ndërtesat fetare që gjenden njëra pas tjetrës. Prizreni është në të vërtetë, një nga qytetet më multikulturore në Ballkan: gjuhët zyrtare këtu janë tre (shqip, serbisht dhe turqisht) dhe pavarësisht numrit të xhamive që është dukshëm i lartë, qyteti ka gjithashtu shtëpi të bukura ortodokse dhe një kishë katolike.

Të vizitosh xhaminë Sinan Pasha

Ndërtesa më e rëndësishme fetare në Prizren është padyshim xhamia e Sinan Pashës. Është një xhami imponuese, e vendosur në hyrje të rrethit të Shatërvanit. Ajo mund të vizitohet dhe brenda saj mund të fotografoni (gjë që mund të duket normale, por nuk është sepse në kishën ortodokse serbe të San Giorgio-s në Prizren nuk më lejuan të fotografoj as nga jashtë). Unë rekomandoj që sapo të arrini në xhami, të ngrini kokën lart sepse dekorimet si në pjesën e jashtme edhe në kupolën e brendshme, janë thjesht të mrekullueshme.

Të shëtisësh gjatë rrjedhës së lumit Lumbardhi dhe të arrish banjot turke

Prizreni shtrihet përgjatë lumit Lumbardhi, i cili ndan qytetin në dy pjesë. Lumi është i ndërprerë nga disa ura, duke përfshirë Urën e Gurit, rindërtuar sipas parametrave origjinale, pasi u rrëzua pas një përmbytje në fund të viteve ’70. Në anën tjetër të qendrës historike të Prizrenit, ju mund të admironi dy ndërtesa të vendosura përgjatë rrugës Adem Jashari: një minare pa një xhami, diçka që kurrë nuk e kisha parë më parë dhe banjot turke që janë duke u rinovuar.

Zbuloni historinë e vendit në ligjet e Prizrenit

Prizreni është qyteti ku delegatët shqiptarë të provincave osmane u takuan në qershor 1878 për të diskutuar mbi kufijtë dhe për të frenuar ambiciet ekspansioniste të vendeve fqinjë. Gjatë takimeve themeluan themelet për shtetin e ardhshëm shqiptar që do të formohej, pak vite më vonë, në vitin 1912 në Vlorë. Sot, në godinën që mirëpriti lidhjen e Prizrenit ndodhet një Muze Etnografik, në dhomat e të cilit ekspozohen objekte dhe artefakte tipike të epokës osmane dhe piktura që riprodhojnë përfaqësuesit e Lidhjes së Prizrenit.

Të admirosh qytetin nga lart

Përfundimisht, nuk mund të thuash se ke qenë në Prizren pa e admiruar atë në të gjithë shkëlqimin e tij nga lart. Për pamje që të lë pa frymë ju duhet të arrini Kalanë, fortesa që dominon qytetin nga lart. Pasi në krye është e pamundur që të mos goditet nga numri i minareve që tregojnë peizazhin: ka kaq shumë. Isha me fat që gjeta veten në pikëpamje gjatë momentit të thirrjes për namazin e pasdites dhe nuk ishte gjë e shkurtër për magjinë.

Si dukej Prizreni në vitin 1969? (FOTO)

Prizreni, qyteti historik i Kosovës është një nga destinacionet kryesore për ata që e vizitojnë Kosovën, shkruan KultPlus.

Të dhënat arkeologjike lënë të kuptojnë, se ky territor ishte i banuar që nga antika, kur njihej me emrin Theranda në Gjeografinë në shek. II para. K., e në këtë trevë banonte një popullsi Dardane.

Gjurmët e lashtësisë së Prizrenit vërehen edhe sot ndërsa ka qenë i njohur si lokalitet urban që nga periudha antike. Të dhënat arkeologjike dëshmojnë se Prizreni është njëri ndër qytetetmë të vjetra të Evropës Juglindore e më gjerë. KultPlus sot ju sjellë një fotografi të një pjesë të qytetit, fotografia e postuar nga Ilir Balili i takon vitit 1969.

Prizreni, “qytet muze” pa muze?

Publikohet hulumtimi “Prizreni, “qytet muze” pa muze?” i cili tenton të jap përgjigje në pyetjet si: Sa muze gjenden sot në Prizren dhe sa prej tyre janë funksionale e të hapura për publikun? Në çfarë gjendje janë dhe çfarë ofrojnë muzetë e këtij qyteti? Sa reflektohet diversiteti kulturor i këtij qyteti në muzetë e tij?, shkruan KultPlus.

Muzeu është institucion që kujdeset për koleksion të artefakteve dhe objekteve të tjera me rëndësi artistike, kulturore, historike ose shkencore. Këto artefakte, muzetë i vënë në dispozicion të publikut përmes ekspozitave që mund të jenë të përhershme ose të përkohshme.

Muzetë më të mëdha gjenden në qytetet e mëdha në gjithë botën, ndërsa mijëra muze lokale ekzistojnë në qytete, qyteza dhe zona rurale më të vogla.

Muzetë kanë qëllime të ndryshme, duke filluar nga shërbimi për studiues e specialistë e deri tek shërbimi i publikut të gjerë. Qëllimi i shërbimit të studiuesve gjithnjë e më shumë po zhvendoset me atë të shërbimit për publik të gjerë.

Që nga vitet 2010, përshpejtimi i vazhdueshëm i digjitalizimit të informacionit, e kombinuar me rritjen e kapacitetit të ruajtjes së këtyre informacioneve, po shkakton që modeli tradicional i muzeve të zgjerohet në përfshirje të ekspozitave virtuale multimediale dhe një qasje më kreative të edukimit të publikut.

Qyteti i Prizrenit, krahas epitetit të kryeqytetit kulturor të Kosovës, sipas perceptimit të përgjithshëm të publikut kosovar është qytet me vlera të lashta kulturore dhe historike dhe mban edhe epitetin e “Qytetit muze”.

Ky epitet domosdoshmërisht reflekton ruajtjen e strukturës së saj historike dhe rrjedhimisht nënkupton edhe promovimin e kësaj pasurie tek publiku i gjërë. Një nga mjetet e promovimit të kësaj pasurie të Prizrenit janë edhe muzetë që mes tjerash kanë po këtë mision.

Mirëpo a e meriton një epitet të tillë sot Prizreni? Sa muze sot gjenden në Prizren dhe sa prej tyre janë funksionale e të hapura për publik? Në çfarë gjendje janë dhe çfarë ofrojnë muzetë e këtij qyteti? Sa reflektohet

Ky grant është financuar nga projekti Promovimi i Shoqërisë Demokratike (DSP) – i financuar nga Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) dhe menaxhuar nga Fondacioni Kosovar për Shoqëri Civile (KCSF).
http://ecmandryshe.org/repository/docs/180604181141_HULUMTIMI_Prizreni_qytet_muze_pa_muze.pdf

Prizreni shpreson në ndihmën e Beratit për aplikim në UNESCO

Anëtarët e Kuvendit të Komunës së Prizrenit unanimisht kanë miratuar vendimin për binjakëzimin e kësaj komune me Bashkinë e Beratit.

Në këtë mënyrë sipas autoriteteve lokale plotësohet trekëndëshi i bashkëpunimit Prizren, Berat (Shqipëri) dhe Amasja (Turqi), shkruan sot “Koha Ditore”. Madje lidershipi komunal është optimist se Berati e Amasja do të ndihmojnë në ecjen e Prizrenit drejt listës së UNESCO-së.

Kryetari i Komunës, Mytaher Haskuka, ka paraqitur kërkesën për miratimin e nismës për bashkëpunim komunal ndërkombëtar të Prizrenit me Bashkinë e Beratit.

“Qëllimi i bashkëpunimit është zgjerimi i shkëmbimeve dhe eksperiencave në sektorët e kulturës, ekonomisë, turizmit, trashëgimisë, me qëllim për të dhënë një kontribut për forcimin e marrëdhënieve ndërmjet qyteteve”, shkruan në kërkesën e tij…/ KultPlus.com

Nënshkruhet Marrëveshja për restaurimin e Qendrës Historike të Prizrenit

Në kryeqytetin historik të Prizrenit, vendim që tashmë e ka marrë Qeveria e Kosovës, sot u nënshkrua letra e marrëveshjes për hartimin e planit për revitalizimin dhe integrimin socio-ekonomik të komunitetit lokal në rrugën “Marin Barleti” në Prizren.

Marrëveshja që u nënshkrua ndërmjet Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Zyrës së BE-së në Kosovë, Përfaqësuesit Special të BE-së, Komunës së Prizrenit, Ambasadës Britanike në Prishtinë dhe OJQ “Ec Ma Ndyshe”. Marrëveshja parasheh realizimin e projektit në përputhje dhe duke përmbushur objektivat e Strategjisë Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore të Kosovës (2017 – 2027) dhe ka për qëllim hartimin e një dokumenti strategjik për menaxhim dhe mirëmbajtje të trashëgimisë kulturore, dhe rikthim të qëndrueshëm dhe integrim të komunitetit lokal nëpërmjet zhvillimit ekonomik; Përgatitjen e projekteve preliminare për restaurimin e 14 ndërtesave të trashëgimisë kulturore në rrugën Marin Barleti; Përgatitje e projektit preliminar të dizajnit urban për rrugën Marin Barleti, që përfshin aspektet teknike dhe mobilerinë urbane.

Ministri Kujtim Gashi i cili nënshkroi në emër të MKRS-së, vlerësoi se nënshkrimi i marrëveshjes shumëpalëshe bëhet konfrom zbatimit të Ligjit për Qendrën Historike të Prizrenit dhe Ligjit për Trashëgimi Kulturore dhe në përputhje me obligimet dhe detyrat zyrtare. “Me rastin e nënshkrimit të letrës së marrëveshjes po tregojmë qartë vullnetin dhe gatishmërinë tonë për të ndërmarrë disa veprime konkrete për Qendrën Historike të Prizrenit”, tha ministri Gashi. “Në zbatim të Ligjit për Trashëgimi Kulturore, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit dhe unë si ministër, në vazhdimësi kemi qenë të angazhuar për procesin e inventarizimit dhe dhënies së statusit të mbrojtjes së përkohshme për asetet e trashëgimisë kulturore, ndërmarrjes se masave preventive-intervenime emergjente, por edhe siç edhe mund të jeni në dijeni ne kemi zbatuar edhe shumë projekte kapitale në QHP”, tha ministri.

Ministri ka njoftuar për veprimet që kanë ndërmarrë MKRS-ja për trajtimin, konservimin dhe restaurimin e objekteve të trashëgimisë si dhe rritjen e buxhetit në këtë sferë. “Në vitin që lamë pas janë trajtuar 21 ndërtesa nga ana e QRTK-së në Prizren si institucion në vartësi të MKRS-së, kurse gjatë këtij viti kanë filluar së zbatuari edhe dhjetëra projekte konservuese-restauruese në QHP; QRTK e Prizrenit ka në dispozicion rreth 1 milion euro për ndërhyrje restauruese konzervuese si dhe intervenime emergjente per QHP-në”, është shprehur ministri Gashi, duke theksuar faktin se me të marrë detyrën si ministër e ka shumëfishuar buxhetin për QHP-në në përputhje me kërkesat dhe nevojat kjo qendër. Ministri tha ndër të tjera se MKRS ka mbështetur financiarisht shoqërinë civile në përgatitjen e Planit të Menaxhimit per QHP-në

“Unë si ministër i MKRS- së, e vlerësoj lart gatishmërinë e palëve të përfshira në këtë proces, në këtë rast zyrës së BE-së, Ambasadës së Mbretërisë së Bashkuar si dhe Komunës së Prizrenit për nënshkrimin e kësaj letër marrëveshje, por dua ta potencoj faktin se duhet patjetër që së shpejti ta nënshkruajmë memorandumin e bashkëpunimit ku do të definoheshin qartë të gjitha detyrat dhe përgjegjësit e secilit institucion veç e veç duke marrë për sipër obligimet dhe barrën që na takon”, ka thënë për fund ministri Gashi./KultPlus.com

The Culture Trip liston Prizrenin dhe Beratin në 8 qytetet që duhet vizituar në Ballkan

Faqja “The Culture Trip”, e ka listuar Prizrenin dhe Beratin në top listën e qyteteve të Ballkanit që duhen vizituar.

Janë Prizreni dhe Berati, Pirani, Rovinjini, Mostari, Ohri, Novi Sadi dhe Budva.

“Gadishulli Ballkanik nuk është destinacion i madh turistik si disa vende tjera evropiane, Por, kjo zonë ka plazhe e male të bukura, qytete kulturore e parqe arkeologjike, dhe janë përgjysmë më të lira se disa destinacione turistike të famshme në Evropën Perëndimore”, thuhet në një shkrim në këtë faqe, transmeton Koha.net.

BERATI

I njohur si qyteti i njëmijë dritave, Berati është një ndër qytetet më të bukura të Shqipërisë dhe Ballkanit. Nëse e vizitoni, do ta kuptoni pse! Qendra e vjetër karakterizohet nga ndërtesat otomane, me kulmet ngjyrë kafe, fasada të bardha dhe dritare të vogla. Ata që do ta vizitojnë kalanë, ta dinë se është e vendosur në maje të kodrës, dhe do të jenë në gjendje të shohin pamje mahnitëse të qytetit.

PRIZRENI

Kosova është një nga vendet më pak të vizituara në Ballkan, por megjithatë, mburret me vendet e bukura dhe të ruajtura. Ka fortesa e panorama të mrekullueshme, një rast i tillë është qyteti i Prizrenit. Në Prizren gjendet edhe kalaja, ku nga aty shihet i gjithë qyteti i bukur i vjetër, kafe e lokale të ndryshme, dhe lumi i bukur që rrjedh.

Rrënohet shtëpia që kishte vlera historike, shkencore, artistike, identiteti, ekonomike dhe funksionale

Në Qendrën Historike të Prizrenit është rrënuar shtëpia e familjes Hisarit, e cila gëzonte mbrojtje me Ligjin për Qendrën Historike të Prizrenit. Kjo shtëpi është e listuar në shtojcën II të këtij Ligji përkatësisht Monumentet Kulturore në Qendrën Historike të Prizrenit. Aty shkruan se shtëpia e Hilmi Hisarit i takonte shekullit XIX.

Sipas informatave fillestare të marra nga autoritetet lokale të trashëgimisë kulturore shtëpia ka qenë në gjendje jo të mirë për banim. Kësisoj institucionet ëshë dashur që me kohë të angazhohen në dy drejtime: për sigurimin e jetës së banorëve dhe po ashtu për mbrojtjen e monumentit.

Kjo shtëpi sipas hulumtuesve kishte vlera historike, shkencore, artistike, identiteti, ekonomike dhe funksionale.

EC Ma Ndryshe deri më tani shumë herë ka reaguar në lidhje me shkatërrimin e monumenteve të trashëgimisë kulturore në Prizren, e sidomos në Qendrën Historike të qytetit dhe përsërit sërish qëndrimin se është çasti i fundit që organet shtetërore të veprojnë në mënyrë serioze për zbatimin e plotëtë legjislacionit në raport me këtë zonë të mbrojtur, gjithnjë duke e përfillur në radhë të parë nevojën për sigurinë e jetës së qytetarëve, thuhet ne komunikaten e leshuar nga EC Ma Ndryshe ./KultPlus.com

Bora ia shton bukurinë Prizrenit (FOTO)

Bora këto ditë ka mbuluar të gjitha skutat e qyteteve të Kosovës. Një pamje të mahnitshme i ka dhënë qytetit të bukur të Prizrenit, shkruan KultPlus.

KultPlus ju sjellë një fotografi të Mergim Fanaj, e cila është shkrepur afër urës së gurit në Prizren, ndërsa lart shihet edhe Kalaja e Prizrenit. Tashmë shkallët e kësaj pjesë dhe kulmet e shtëpive të bardha janë mbuluar me ngjyrën e bardhë të dëborës.

Po ashtu e sjellim edhe një fotografi të Enis Tabak, që është shkrepur gjatë kësaj stine ku tregon rrugët e këtij qyteti të ndriçuara gjatë mbrëmjes./ KultPlus.com