Etiketë: ProPlus

Të rinjtë për punëtorinë e fotografisë me Hazir Rekën: Kemi pas fat të takohemi dhe punojmë me fotografin Reka

Posted on by KultPlus

Medina Pasoma
Fotografitë: Nok Selmani

Evolucioni i aparateve që nga antiket e deri te digjitalet e sotme, fotografitë të cilat kishin kapur momente të mrekullueshme ndër vite, filma të ndryshëm dhe plotë gjësende që i rezistonin kohës e mbushnin katërmurëshin e atelies së Hazir Rekës në Nerodime të Ferizajt.

Në përmbylljen e punëtorisë së fotografisë të organizuar nga ProPlus, pjesëmarrësit nuk patën rastin të shohin vetëm shkrepje fotografish të Rekës, mirëpo në atelien e tij rronte kujtesa kolektive, rezistenca shqiptare, dhimbja e refugjatëve, portrete plotë energji dhe historia e një populli ndër epoka të ndryshme, shkruan KultPlus.

Të rinjtë me entuziazëm për fotografinë i bashkoi organizata ProPlus me mbështetjen e Ambasadës Amerikane në Kosovë, në punëtorinë e fotografisë në krye me mjeshtrin Hazir Rekën në kuadër të projektit “Pen for Culture”. Në ditën përmbyllëse të kësaj punëtorie, fotografi i njohur hapi dyert e atelies së vet, pas trajnimit të këtyre të rinjve në KultPlus Caffe Gallery, për t’i frymëzuar tejet shumë nismëtarët e rrugëtimit fotografik.

Punëtoria fotografike e cila përmbylli ciklin e organizimeve në kuadër të projektit “Pen for Culture”, ishte një përvojë tre ditore për të rinjtë, e fokusuar në fotografimin e natyrës, pamjeve urbanistike dhe portreteve, teknikë kjo e zgjedhur nga profesionisti Reka, në mënyrë që shumëllojshmëria t’i garantoj të rinjve gjetje të vetes.

Drejtoresha e ProPlus, Ardianë Pajaziti për punëtorinë e tretë me radhë, pas asaj të esesë dhe pikturës në kuadër të projektit “Pen for Culture”, vlerëson lartë kontributin e profesionistëve në këtë rrugëtim të zbulimit të talenteve, duke përmendur Zake Prelvukajn, Vjosa Hamitin dhe Hazir Rekën.

“Kjo eskperiencë do të jetë një ndër eksperiencat më të paharruara, sepse nëpërmjet këtij projekti kemi zgjuar talentin te shumë të rinj, si në pikturë, ese dhe fotografi”, shprehet Pajaziti.

Tutje ajo thekson se do të ndjehet  shumë e lumtur nëse ndonjëri prej këtyre të rinjve që kanë marë pjesë në këto tre punëtori, këtë përvojë do të përdorë edhe si rrugëtim jetësor.

Në atelien për krijimin e së cilës Reka kishte dhënë 12 vite mund, çdo qosh kumbonte një histori. Aparatet e shumta që syri nuk mund t’i numëronte dhe fotografitë që përqonin emocione të mëdha, dëshmonin përpjekjen shumëvjeçare dhe profesionalizmin e mjeshtrit, i cili fotografinë e kishte kthyer në mision, ndërkaq jetën e kishte rrezikuar disa herë rresht, vetëm e vetëm që ta mundësonte dokumentimin real dhe historik. 

Të rinjtë në atelie ndërronin role, sa bëheshin fotografisti e sa protagonisti, të cilëve iu bëheshin foto-portrete. Këtë cikël procesesh i bënin që të kenë mendim të qartë për pozicionin e duhur, dritën, këndin nga i cili duhej të fotografohej, hijen prapa personit dhe shumë detaje të tjera, të cilat me ndihmën e Rekës merrnin formën më të bukur.

“Unë me qëllim insistova në fillim që ata t’i bëjnë portrete njëri tjetrit dhe mandej ua prezantova portretet që unë i kam realizuar më herët mirëpo, portretet e mia nuk kanë qenë të realizuara në studio por, kanë qenë të luftës”, shprehet Reka i cili me aparatin e tij fotografik ka ndalur kohën.

Në atelien e tij merrnin frymë edhe aparatet e tij të cilat i kishte përdorë 35 vite më parë, atëherë kur fotografia ishte më shumë dokumentim sesa një pamje e thjeshtë.

“Unë kryesisht jam marrë me fotografi dokumentare, protesta, demonstrata, lufta, refugjatë. Gjithmonë kanë qenë punë të rrezikshme ndërkaq, kur kam realizuar fotografi peizazhi e kam gjetë pak kohë për të pushuar prej dokumentares”, tha profesionisti Reka.

Gjithë rrëfimin kohor më së miri e shprehnin fotografitë. Dhimbjen e lënies së atdheut nën dorën e okupatorit dhe shpresën për mbijetesë, Reka e kishte zënë nga këndet e vogla të dritares së trenit të nisur për në Bllacë të Maqedonisë. Duar të vendosura në xham, sy të trishtuar, lot që rrokulliseshin në mollëzat e fëmijëve, lodhje mbarëpopullore dhe pafajësia e civilëve flisnin përtej fjalëve, nëpërmjet portreteve që objektivi i Hazirit i kishte kapur.

Duke qenë jetues i epokave të ndryshme, ai nuk u kursye të ndaj me pjesëmarrësit e punëtorisë dy reportazhe fotografike krejtësisht të kundërta nga përmbajtja dhe mesazhi, të cilat kishin një largësi të gjatë kohore.  Ai shpalosi rezistencën popullore gjatë vitit 1990, atëherë kur zhvillohej takimi mes Alternativës kosovare dhe senatorëve e kongresmenëve amerikanë në sheshin e Prishtinës. Hoteli Grand kishte qenë vendndodhja e protestuesve shqiptarë, të cilët i priste policia e atëhershme. Fatmirësisht Haziri kishte dëgjuar një epror t’i thoshte një polici se për 2 minuta do të intervenojnë te popullata civile, andaj ai shpejt e shpejt kishte ndërruar objektivin e tij dhe kishte kapur fotografinë e një burri i cili ulet në tokë dhe ia kap tjetrit pantallonat, në mënyrë që policia mos të ketë se si t’i largoj nga aty duke qenë në tokë.

Por, aparati i Hazirit nuk ishte përballur vetëm me skena të luftës, ai kishte vazhduar hovin e tij të punës edhe në kohë paqeje, duke sjell pamje të ndryshme të kulturës sonë.

Për fotografët e rinj ai shpalosi reportazhin e realizuar një javë më parë, i cili kishte qenë prezent te një familje pejane përgjatë kohës sa ishin duke e përgatitur hajvarin. Ndërkaq, mesazhi që ai përçonte te të rinjtë nëpërmjet këtij rrëfimi qëndronte në faktin se fotografi duhej të kishte durim, njësoj siç ai kishte pasur që të jetë me atë familje që nga blerja e specave, bluarja, përzierja e deri te shtruarja e tavolinës për ta ngrënë, pas 6 orëve punë.

Rrëfimet dhe pamjet që sillte Reka përbrenda atelies së tij padyshim që i pëlqyen shumë pjesëmarrësve. Bora Thacin e ka bërë për vete çdo detaj aty brenda dhe sa më shumë që i shikonte, aq më shumë i rritej kureshtja për këtë drejtim.

“Gjithmonë ka ekzistuar nevoja që dikush ta kap aparatin dhe të bëj fotografimin e diçkaje, madje aparatet, fotografitë dhe gjithçka tjetër që kam parë sot në atelie më kanë treguar se fotografia gjithmonë do të jetojë”, vlerësoi Thaci.

Ajo thekson se pas kësaj punëtorie interesimi iu është rritur dhe është përcaktuar në fotografimin e njerëzve.

“Nga kjo punëtori kam fituar shumë dituri ndaj fotografisë, aparateve dhe përdorimit të tyre, ndriçimin, mënyrat se si kapet më mirë një fotografi, dhe kur kemi të bëj me portrete kam mësuar se duhet t’i kushtoj rendësi vijave të fytyrës së personit”, tha Bora Thaci.

E mësime për fotografinë, përvojat e Rekës dhe durimin si element kyç për këtë rrugëtim i ka marrë edhe Diar Besaj. Ai theksoj se ndjehet i privilegjuar që ishte pjesëmarrës në këtë punëtori, teksa shton se tanimë fotografinë ka filluar ta shoh më ndryshe se më parë.

“Këndvështrimi im ka filluar të ndërrohet për nga vlera që tanimë e shoh në fotografi, sepse më parë e kam parë si diçka që e shpreh një ngjarje por, tash kam arritur ta shoh më thellë dhe ta përjetoj atë”, tha Diar Besaj.

Nga atelia e Rekës ai mbeti i fascinuar për origjinalitetin që pa, ndërkaq nga gjithë opusi fotografik, ai vlerësoi më së shumëti ato që janë realizuar në kohëra të rrezikshme.

“Fotografitë të cilat i ka bërë gjatë, mendoj që kanë qenë më me vlerë, të cilat portretizojnë dhimbje, ndjenjën e lënies së atdheut jo prej dëshirës”, shtoj Besaj.

Vlerësime për fotografitë e shumëta të Hazir Rekës dha edhe pjesëmarrësja, Erleta Gashi. Nëpërmjet kësaj punëtorie dhe shansit të dhuruar për takim me veprimtarinë e Rekës, asaj iu është shtuar interesimi për hulumtim të fotografisë më tutje.

“Të gjithë ne që kemi marrë pjesë mendoj se kemi pasur fat të takohemi dhe punojmë me fotografistin Hazir Reka”, tha Erleta.

Gashi shtoi se në momentin që kishte parë aparatet e vjetra, asaj iu dha ndjesia sikur Reka kishte përshkruar një jetë të tërë nëpërmjet tyre.

Përmbyllja e kësaj punëtorie të fotografisë do të jetë një nismë rrugëtimi për gjithsecilin që e ka pasion fotografinë dhe do të mbetet një kujtim i paharrueshëm falë profesionalizmit dhe ekipit bashkëpunues. Ndërkaq këndvështrimet e ndryshme që kishin këta pjesëmarrës do të kurorëzohen nëpërmjet ekspozitës së fotografive në KultPlus Caffe Gallery./KultPlus.com

Edhe pak ditë deri në mbylljen e konkursit për fotografi “Pen For Culture”

Posted on by KultPlus

OJQ “ProPlus” me mbështetje të Ambasadës Amerikane në Kosovë ka ditë që ka hapur thirrjen e radhës për të rinjtë e të gjitha komuniteteve që të aplikojnë në projektin “PEN FOR CULTURE” që ka për qëllim fuqizimin, paqen dhe socializmin dhe punës ekipore nëpërmjet artit.

Në këtë thirrje të hapur, kësaj radhe kanë të drejtë aplikimi të gjithë të rinjtë prej moshës 13 deri 18 vjeç, të cilët kanë interesim për të marrë mësime për fotografinë nga njëri nga fotografët më të mirë kosovarë.

ProPlus në këtë fazë të projektit fton të rinjtë që janë të interesuar për këtë fushë të artit që të jenë pjesë e kësaj punëtorie që do të zgjasë për tre ditë. Të njëjtit duhet të kenë njohuri bazë të gjuhës angleze.

Afati për aplikim është i hapur deri më datë 29 shkurt dhe të interesuarit mund të dërgojnë aplikimin me të dhënat e tyre personale si dhe një numër telefoni në [email protected]. Nga kjo thirrje do të përzgjedhen 10 nxënës.

Pas datës 29 shkurt, të gjitha aplikimet do të shqyrtohen dhe të përzgjedhurit do të njoftohen përmes emailit.

Bëhuni pjesë e kësaj punëtorie artistike, shfaqni talentin tuaj dhe shoqërohuni me njëri- tjetrin, në mënyrë që të kuptoni botën e njëri-tjetrit më shumë, thuhet në njoftimin e organizatorëve të kësaj punëtorie që pritet të mbahet brenda territorit të Kosovës. Punëtoria do të mbahet nën mbikëqyrjen e një profesionisti dhe në fund të punëtorisë, nxënësit pjesëmarrës do të pajisen me mirënjohje. /KultPlus.com

“Nganjëherë duhet t’i japim një gjëje fund, për të nisur diçka të re”

Posted on by Kult Plus

Ese nga Arlinda Hajdaraj

Po t’drejtona ty pa e ditë kush je!
Çka nëse ti çdoherë nis ditën si i dehun, pa i ndalë britmat asnjëherë, tregohesh egoist me gruan tënde, e tërheq zvarrë nëpër dhomë, dhe vetëm godet atë.
Ajo do të vazhdojë me hesht se s’ka guxim me përballu ma shumë vujtje.
Ka me u mbyll n’dhomë e me qajt n’za.
Me facoletë ka me i fshi lotë, ama dhimbjen jo.
A ke mendu se çdo goditje n’trupin e saj, është një thikë n’zemrën e fëmiëjve tu.
Ata nuk mund të jenë të lumtur, e aq më pak kur shohin nënën e tyre n’atë gjendje.
Ata s’kanë me pas andrra, se andrrat jau ke shu ti.
Ty “babë” t’ka mbetë vetëm emri, se një baba nuk ua bën fëmijëve t’vetë këtë gja.
Se fëmijët duhet me t’i bëjnë vet me t’dashtë, e jo të bëjnë gjëra që ata me urrejt ekzistencën tënde.
E ti “femër” e dashur, mos lejo që tjerët me t’sundu, e fytyrës tënde t’ambël me i rrjedh lot.
Ti duhesh me qenë e fortë, se je femër.
Me u bë zonja e vetvetes, e prona e askujt.
Nuk t’kisha thënë me duru, ata që t’bëjnë m’u ndi keq.
Nuk është fund i jetës nëse ti i jep fund një martese.
Nganjëherë duhet t’i japim një gjëje fund, për të nisur diçka të re.
Çdo gjë që ka ndodhur, mirë apo keq, ishte thjesht një mësim për ty.
Nuk ka më humbje kohe, për njerëz që s’dinë ç’është vlera e femrës.
Mos e harro vetveten, e ëndrrat tua.
Mos harro se ti je mrekulli, e mrekullitë asnjëherë nuk shuhen.
Dhuna nuk nxit dashuri, por shkakton veç urrejtje.
Përdorimi i dhunës për çfardo problemi, është një zgjidhje e varfër që e përdorin fëmijët e vegjël dhe kombet e mëdha. (David Friedman) /KultPlus.com

Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë. /KultPlus.com

“Kam nevojë që në klasë mos t’më lirohet banka e fundit por të jem aty në mesin tuaj”

Posted on by KultPlus

Ese nga Albina Osmani

Në këtë jetë të gjithë vijnë si fletë e bardhë! Ndoshta jeta nuk do ketë gjithmonë ngjyrat tona të preferuara… Nganjëherë do jetë vetëm bardh e zi sikur ekrani televiziv që dukej para 20 viteve. Pavarësisht si do reflektojnë ngjyrat në jetën tonë, unë besoj që askush nuk kemi ardhur gabim në këtë jetë, Zoti na krijoi për një arsye, e ç ‘është më e veçanta se të gjithë kemi ardhur në këtë jetë nga krijesa më e bukur që quhet grua.

Ti që më gjykon mua, zhveshe egoizmin nga vetja edhe nëse të ndjek nga mbrapa, injoroje. Në qoftë se për ty nuk jam më shumë se një ollog, atëherë je gabim! Unë mund të bëj aq sa bënë ti… pse jo edhe më shumë, por prapë mos më trajto keq! Nëse jam femër jeta ime dua të jetë më shumë se vetëm 15 vite, jam ende fëmijë që kam nevojë për kraharorin e nënës, jo për kraharorin e një bashkëshorti, kam nevojë që në klasë mos t’më lirohet banka e fundit por të jem aty në mesin tuaj! Të njëjtën gjuhë flasim, të njëjtin ajër thithim, atëherë pse të mos bëhemi solidar. Të gjithë jemi njerëz me kokë, a mjafton kjo për të pirë njësojë gllënjka uji. A mjafton kjo që të më shikosh me një sy më pozitiv, të mos më shikosh ngjyrën e lëkurës, por ngjyrën e shpirtit! E di pse? Sepse askush nuk ka mundur ta kuptoj përmbajtjen e librit duke shikuar vetëm kopërtinat e tij.

Sa shpesh them më vete se mos Zoti më dënojë në mënyrën më ç ‘njerëzore kur më solli në këtë planet të quajtur “Tokë” e sidomos në një vend të quajtur “Kosovë” ku mezi i lanë vend në hartën e botës, aty ku të jesh njeri do të thotë të kesh dy këmbë e dy duar pa ditur mirë rëndësinë e fjalës. Gjëja e vetme që në këtë botë kemi të përbashkët është shpresa! Më fal këtë nuk mund ta ndryshoj… Por prapë se prapë ndihuni të lirë nga kjo sepse shpresa ime dallon nga ajo juaja! Shpresa ime po bëhet ëndërr, ëndërr që të dal rrugëve e lirë pa dëgjuar njeri të më ofendoj e të më shikoj me neveri, të kapem dorë për dore më të gjithë fëmijët e tjerë e të largojë këtë mllef që po më ngulfat, të rri e qetë pa pritur ditën kur për pak para do largohem nga shtëpia… unë nuk jam objekt për t’u blerë as për t’u bërë lodra juaj, e as skllav i juaji. Në qoftë se ti si prind më sheh sikur një çamçakëz para syve tu, për të tjerët nuk do jem as mikrob, do jem një hiç! Nuk dua të jem e tillë, zemrën dhe mendjen vendosë në dyluftim se do ia dalë mbanë, por jo.

Diskriminimi ndaj meje është bërë përditshmëri e imja, nganjëherë vetmin bëjë miken time më të mirë, e bëjë mbretërinë time… më dëgjon në heshtje pa bërë zhurmë, më pëlqen ajo, është e vetmja që më kujton se do vij dita kur dheu do na mbuloj trupin, si timin të zi edhe tëndin të bardh! Përfundimi i të gjithëve do jetë njësoj… do bëhemi engjëj por atëherë do jemi engjëj pa ngjyrë!

Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë. /KultPlus.com

“ProPlus” hapë thirrjen e tretë për të rinjtë nga të gjitha komunitetet

Posted on by KultPlus

OJQ “ProPlus” me mbështetje të Ambasadës Amerikane në Kosovë hapë thirrjen e radhës për të rinjtë e të gjitha komuniteteve që të aplikojnë në projektin “PEN FOR CULTURE” që ka për qëllim fuqizimin, paqen dhe socializmin dhe punës ekipore nëpërmjet artit.

Në këtë thirrje të hapur, kësaj radhe kanë të drejtë aplikimi të gjithë të rinjtë prej moshës 13 deri 18 vjeç, të cilët kanë interesim për të marrë mësime për fotografinë nga njëri nga fotografët më të mirë kosovarë.

ProPlus në këtë fazë të projektit fton të rinjtë që janë të interesuar për këtë fushë të artit që të jenë pjesë e kësaj punëtorie që do të zgjasë për tre ditë. Të njëjtit duhet të kenë njohuri bazë të gjuhës angleze.

Afati për aplikim është i hapur deri më datë 29 shkurt dhe të interesuarit mund të dërgojnë aplikimin me të dhënat e tyre personale si dhe një numër telefoni në [email protected]. Nga kjo thirrje do të përzgjedhen 10 nxënës.

Bëhuni pjesë e kësaj punëtorie artistike, shfaqni talentin tuaj dhe shoqërohuni me njëri- tjetrin, në mënyrë që të kuptoni botën e njëri-tjetrit më shumë, thuhet në njoftimin e organizatorëve të kësaj punëtorie që pritet të mbahet brenda territorit të Kosovës. Punëtoria do të mbahet nën mbikëqyrjen e një profesionisti dhe në fund të punëtorisë, nxënësit pjesëmarrës do të pajisen me mirënjohje. /KultPlus.com

“Në shoqërinë shqiptare gruaja jo vetëm që keqtrajtohej por ishte edhe makinë pune”

Posted on by Kult Plus

Ese nga Edit Cena

Një grua është botë që meriton vendin e saj në shoqërinë njerëzore, duhet të ketë not të lartë për zhvillim të historisë njerëzore“ (Imam Arbër Berisha). Nocioni grua do të thotë shtyllë e familjes , fillesa e një krijimi të ri, po ashtu lindje e një shoqërie.

Një grua është nënë, një grua është femra më e fuqishme e planetit tokë, është krijimi i vet jetës.
Mendimet për një grua janë të shumta dhe në aspekte të ndryshme. Por sa është vlerësuar mbetet në gjendjen e ndërgjegjes së secilit individ.
Në shoqëri gruaja ka qenë e shtypur nga ana fetare po ashtu nga ajo shoqërore. Të drejtat e saj nuk llogariteshin.

Në keq interpretimin e fesë islame gruaja ishte trajtuar si robe në shtëpi të saj, në shoqëri bashkëkohore zëri i femrës nuk dëgjohej për to njerëzit ishin të shurdhër, në shoqëri shqiptare gruaja jo vetëm që keqtrajtohej, por edhe ishte makinë pune.
Këto probleme edhe pse jo të asimiluara, janë evituar në masë të madhe.
Të drejtat e gruas në shoqëri u dëgjuan kur marshuan 15000 gra në rrugët e Nju-Jorkut më 8 Mars 1908, kurse në islam u dëgjuan pas shpalljes së islamizmit në Arabi.

Pozita e saj më së tepërmi varet nga evoluimi i njeriut por më tepër nga zhvillimi i shpirtit human, i cili evoluon dhe vazhdon të zhvillohet çdo ditë e më tepër .
Tani të drejtat e grave ndoshta janë dokumentuar në të drejtat e njeriut por sa zbatohet në praktikë varet nga vendi ku jeton gruaja .
Prezenca dhe pjesëmarrja e gruas në shoqëri kosovare shikohet qartë lëvizja dhe integrimi i saj por ka ende shumë vende të Kosovës që nuk vlerësohen për ato që janë.
Për këtë problem duhet si grua të ngritesh dhe të kërkosh të drejtat e tua . Duhet të ngritesh në këmbë, të luftosh për vendin tënd. Një grua nuk është qenie e dobët . Një grua sjell ndryshim. Ajo nuk ngre zërin të bërtas apo të ankohet vetëm ngre zërin të dëgjojnë edhe ata që janë shurdhër.
“Bëhu gruaja që të thonë ajo ishte grua dhe askush nuk mund të matej me të”
“Ajo theu akullin dhe u ngrit në këmbë për të gjitha ne “. (Paulo Cohelho) 

Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë. /KultPlus.com

“Duajeni familjen, mos lini vend për pendime, e nesërmja nuk është e premtuar dhe e sotmja është e shkurtër”

Posted on by KultPlus

 

Ese nga Dritë Shala

“Dëgjoni me vëmendje çdo gjë që do t’u thotë fëmija juaj, pavarësisht çka. Nëse nuk dëgjoni me padurim gjërat e vogla kur ata janë të vegjël, ata nuk do të ju tregojnë gjërat e mëdha kur do të rriten, sepse për ata e gjithë kjo ka qenë gjë e madhe.”

Familja është njësia themelore e çdo shoqërie, ajo është gjëja më e rëndësishme në botë. Qëllimi i familjes ideale është krijimi i një ambienti të ngrohtë në mënyrë që fëmija të ketë gjithë dashurinë dhe kujdesin që u nevojitet. Një ndër mënyrat më të mira për të krijuar një ambient të tillë është komunikimi me fëmijët. Fëmijët mësojnë të komunikojnë duke i shikuar prindërit. Nëse prindërit komunikojnë haptas me fëmijët, atëherë edhe fëmija do ndjehet më i sigurt në vendin ku jeton, fëmija do ta ndjej si një mik prindin e tij. Në anën tjetër komunikimi jo i mirë mund të çrregulloj fëmijën dhe ta bëjë atë të ndjehet i pasigurt dhe i rrezikuar në ambientin ku jeton. Këta fëmijë madje mund ti shikojnë prindërit e tyre si të padobishëm. Sa bukur edhe kur prindërit dhe fëmijët i kuptojnë njëri-tjetrit të metat dhe ndihmojnë në përmirësimin e tyre, por në fakt prindërit në disa raste mundohen t’i nënshtrojnë fëmijët dhe të tregojnë autoritet mbi ta.

Një studim për familjen dhe të rinjtë në SHBA ka gjetur se rreth 11% e fëmijëve mendojnë se prindërit e tyre janë gjithmonë të stresuar nga puna prindërore. Por shumica e prindërve mendojnë se mund të komunikojnë me fëmijët shumë mirë për gjërat që kanë rëndësi, kurse vetëm 5% thonë se nuk mund të komunikojnë si duhet me fëmijët e tyre. Shumica e fëmijëve (90%) e kuptonin se nënat e tyre kujdeseshin për ta, por me pak mendonin se edhe baballarët e tyre kujdesen për ta (80%). Gjë shqetësuese ishte se nga fëmijët që mendonin se prindërit e tyre nuk kujdesen për ta 44.47% kishin ndryshim peshe jo të shëndetshëm, 27.40% kishin bërë përpjekje për vetëvrasje, dhe 48.43% kishin rënë në depresion. Nëse në ndonjë bisedë flasin vetëm prindërit pa i lënë fëmijët të inkuadrohen, fëmijët shpejt do mendojnë se zëri i tyre nuk po dëgjohet kështu që edhe ata fillojnë të mos dëgjojnë. Ky është një gabim që e bëjnë shumë prindër duke mos i lënë fëmijët të shprehin lirisht dhe të japin opsionin e tyre. Andaj që fëmija të iu besoj prindërve, ata duhet ta shndërrojnë mendjen e tyre si të fëmijëve duhet t’i kuptojnë dhe të mësojnë në mënyrë adekuate për rrugët e dëmshme që të mos i ndjekin ato.

Prindi duhet të jetë udhëtari më i besueshëm i rrugëtimit jetësor të fëmijës. “Duajeni familjen. Kaloni kohë, jeni të sjellshëm dhe shërbeni njeri-tjetrit. Mos lini vend për pendime. E nesërmja nuk është e premtuar dhe e sotmja është e shkurtër.

Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë. /KultPlus.com

“Problemin e ngrohjes globale mund ta zgjidhim me vetëdijesimin e popullatës”

Posted on by Kult Plus

Ese nga Lorik Spahiu

 “Ajo çka po i bëjmë mjedisit dhe pyjeve është një pasqyrë që tregon se çfarë po i bëjmë njëri-tjetrit” nga Mahatma Ghand.

Por fatkeqësisht njeriu ende vazhdon ta ndot atë. Duke keqpërdorur natyrën e pasur me pyje, gjelbërim, po bëjnë të mundur lirimin e gazrave të dëmshëm për mjedisin. Ky lirim i pakontrollueshëm i gazrave po zhvillon procesin e ngrohjes graduale të tokës të cilin mund ta përkufizojmë me termin ngrohjes globale.

Si fillim shkaktarët që po e bëjnë këtë dukuri të ndodh janë të shumë por fajtori kryesor është faktori njeri. Sipas botapress.info njeriu me pangopshmërinë për të konsumuar sa më shumë gjëra materiale shkakton ngrohjen globale. Pastaj si shkaktar tjetër kemi dioksidin e karbonit ku sipas PNNK-se dioksidi i karbonit është rritur 35% më shumë sesa në vitin 1750. Po ashtu shkaktarë mund t’i konsiderojmë edhe veturat, termocentralet, djegiet e mbeturinave të ndryshme ku me lirimin e gazrave të dëmshme për mjedis po krijojnë një shtresë si batanije e cila po mbështjell tokën dhe ndryshe është e njohur si efekti sere.

Kurse pasojat që po shkaktojmë me moskujdesin tone janë të shumta. Sipas greencivil.mk janë 3 milion tonelata akull të humbura dhe 3 metra marramendëse të rritjes së nivelit të ujit. Tutje kemi edhe vaticannews e cila paraqet si pasoja: thatësinë, terrenet dhe bimët e privuara nga uji të cilat mund të marrin flakë shumë lehtë. Kjo na bën të kuptojmë se jemi në rrezik për humbjen e mijëra hektarëve tokë dhe asgjësimin e racave të ndryshme të kafshëve. Nëse bëhet djegia e shumë hektarëve tokë aty mund të përfshihen edhe pyjet të cilat filtrojnë ajrin. Kjo bën edhe ndotjen e tij dhe vë në rrezik jetën e mijëra njerëzve. Dhe si pasojë jo më pak e rëndësishme sipas tvklan.al është se faktorët klimatik ndikojnë në rritjen dhe përhapjen e baktereve, gjë që shkakton sëmundjet infektive dhe epidemitë e shumta.

Pra si përfundim ngrohja globale është një problem shoqëror të cilin mund ta zgjidhim me vetëdijesimin e popullatës duke marr iniciativa të shumta sepse siç thotë Mahatma Ghand “Bëhu ti ai transformim që pret bota”.

Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë. /KultPlus.com

“Miqtë krijohen me kalimin e kohës me themelet e besnikërisë dhe respektit”

Posted on by Kult Plus

Ese nga Zyrije Salihu

“Miqësia është si një kështjellë rëre, e vështirë ta ndërtosh, e thjeshtë ta shkatërrosh, dhe shumë e bukur ta rindërtosh”.

Sa me fat jemi kur në ditë të mira e jo të mira, kemi dikë që na rri afër, na përqafon, na ngushëllon, e na thotë: Mos u shqetëso jam këtu për ty, nuk të lë vetëm.

“Askush nuk do të donte të jetonte pa miq edhe sikur të kishte të gjitha të mirat e botës”, kjo thënie nga Aristoteli asnjëherë nuk mund të ndryshohet, deshe apo nuk deshe, sepse është e vërtetë.

Ata na i mbanë afër dashuria, besimi, ndershmëria, respekti, pra miqtë krijohen me kalimin e kohës, por, me themelet e besnikërisë dhe respektit. Miqtë nuk kanë shtëpi për hipokrizi, tradhti, interes, mashtrime, imponime etj., por, që ne shtëpinë e tyre mjafton ngrohtësia e dashurisë dhe respektit.

Krijimi i një lidhje të ngushtë e deri tek njohja mirë me njeri tjetrin nënkupton miqësinë, pra një lidhje sociale bashkë me ndjenja dashurie të ndërsjella që ndodhë mes dy apo më shumë personave.

“Miqtë janë si vera, sa më e fortë aq më e mirë”, një gjë që na fal siguri dhe më shumë besim në vetvete .

Miqësi e vërtetë quhet ajo që zgjatë dhe mund t’i thuash tjetrit, ti nuk je si unë, bën mirë që je kështu siç je, sepse më pëlqen që je ndryshe nga unë. Andaj për miqtë kujdesu si për një lule, se po nuk u kujdese dhe nuk e ujite atë me ujë të pastër ajo vyshket…

Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë. /KultPlus.com

“Prindërit duhet të bëhen miku dhe shembulli më i mirë për fëmijët”

Posted on by Kult Plus

Ese nga Lume Selmani

Keni dëgjuar për një ndryshim drastik fizik, psikik, apo emocional të fëmijës tuaj? Atëherë unë do të ju prezantojë me termin adoleshencë. Adoleshenca fillon me shfaqjen e pubertetit dhe ndërprerjen e rritjes se ndryshimeve në organet seksuale dhe karakteristikat si gjatësia, pesha, pjekuria e trurit. Në këtë fazë fëmijët ndeshen me disa emocione të cilat nuk i kanë takuar me parë, atëherë prindër bëhuni gati t’i kuptoni fëmijët tuaj. Unë mund t’ia dalë edhe vet, mos më trego mua, mos u përziej, janë vetëm disa fjalë që të rinjtë iu hasën prindërve te tyre. Iu duket sikur e tërë bota rrotullohet vetëm rreth tyre. Shfaqja e disa fluturave në stomak, të rrahurat e zemrës më të shpeshta, e gjithë vëmendja tek një person tjetër, këto janë shenjat e para që fëmija juaj po e simpatizon apo e dashuron dikën. Sipas një studimi të rinjtë kur janë në lidhje dashurie i gënjejnë prindërit e me disa justifikime të zakonshme si i lamë orët e mësimit për të shkuar në një ditëlindje, ose shkojnë në ekskursion por takohen me dashuritë e tyre. Prindërit e duhet te jenë shumë të vëmendshëm për të kuptuar se a janë në lidhje dashurie fëmijët e tyre duke i vërejtur se arrijnë gjithmonë në telefon, i eliminojnë aktivitetet për shkak të dashurisë, i reduktojnë miqtë e tyre, kanë shumë luhatje të humorit dhe qajnë shumë shpesh. Prindërit duhet të kuptojnë që fëmija i tyre po rritet dhe duhet të bëhen miku dhe shembulli më i mirë për ta sepse ne fund edhe prindërit e kanë kaluar po në këto faza. Një adoleshent thotë që takimet me të dashurën time janë shumë të shkurtra por ne bëjmë shumë gjëra. Është temë aktuale që adoleshentët më shumë lidhen jo pse duhen vetëm që djemtë dëshirojnë ta rrisin numrin e të dashurave dhe të bëjnë edhe marrëdhënie intime. Këto lidhje zgjasin 3 jave deri në 5 muaj, por duhet cekur se kemi lidhje shumë të forta dashurie të adoleshentëve që bëhet dashuria e parë dhe vetme e jetës. Adoleshenca është një periudhe në të cilën shfaqen disa eksperienca të reja, ku të rinjtë i provojnë ato. Termi droge dhe alkool janë shumë të popullarizuara, ata e provojnë drogën dhe alkoolin ndoshta që nuk janë të përmbushur në personalitetin e tyre. Droga po e rrënon shoqërinë, duke u bërë burim krimesh, duke na vrarë të rinjtë dhe të ardhmen tonë. Shpeshherë prindërit nuk bëhen të vetëdijshëm për rrezikun që u kanoset fëmijëve të tyre, shumë prindërve iu duket gjë normale kur fëmija i tyre konsumon alkool, dhe shumë shpejt ata kalojnë nga alkooli në drogë. Organizata Botërore e Shëndetësisë paraqet disa arsye bazë, pse adoleshentët mund të jepen pas drogave, ndihen të rritur dhe t’i marrin vet mendimet, duan t’i përshtaten shoqërisë, por rol kryesor ka edhe presioni i bashkë moshatareve, e bëjnë më të lehtë për të shkatërruar jetën e tij. Një i ri brazilian tha: prindërit e mi nuk flitnin asnjëherë për drogën, në shkollë mësuesit e përmendin drogën si një problem por jo të hynin në hollësia, pastaj i nxitur nga shokët ai e përdori drogën dhe kur deshi ta linte drogën ai u kërcënua nga shokët e tij. Po në anën tjetër pozitive mendoj që adoleshenca është mosha më e bukur sepse nisin hapat më të mëdha për një jetë të bukur, me ndihmën dhe mbështetjen e prindërve sepse miku më i mirë i një adoleshenti është prindi. Stina e adoleshencës ka shi, borë por edhe diell, ajo është e llojllojshme, mjafton ta gjejmë rrugën e duhur dhe të mos ndalim asnjëherë.

Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë. /KultPlus.com

“Kosova po humbë pasurinë më bazike dhe të çmueshme që ka një shtet, njerëzit!”

Posted on by KultPlus

 

Ese nga Flora Halimi

“Sa gjenerata krra-krra-krra u hodhën plepat krahë me krahë u plaken, linden ikën larg po se harruan atë prag”. Me vargjet e Dritëro Agollit në poezinë “Lejleku”, fatkeqësisht shohim realitetin e dhimbshëm që po vazhdon të na përcjell edhe në ditët e sotme. Është për të ndjerë keqardhje, që e gjithë kjo katrahurë fatkeqe po shkaktohet nga funksionarët e shtetit dhe mos përgjegjësia e institucioneve. A thua vallë si do të ndikojë i gjithë ky fenomen në shoqërinë tonë nëse ky trend edhe më tej vazhdon? Në një raport të dhënë për media, Agjencia e Punësimit e Republikës së Kosovës – APRK, tregon bilancin e migrimit në Kosovë, për vitin 2017 ishte -5,431 apo 0.30% e popullsisë rezidente. Për periudhën 2012-2017 vlerësohet se Kosova ka humbur 128,088 banorë apo rreth 7.15% e popullsisë së vendit. Indikatorët të cilët po ndikojnë direkt në migrimin e popullsisë janë: mungesa e vende të punës, arsimi jo cilësor, humbja e besimit në institucionet e drejtësisë etj. Pra, e gjithë arsyeja e ikjes mbështillet në synimin për jetë më të mirë. Pasojat që lënë këto migrime konsiderohen të jenë të mëdha dhe me peshë të rëndë. Ndër këto pasoja bëjnë pjesë: mungesa e kuadrove profesionale, mungesa e fuqisë punëtore si dhe ngecjet në shënimin e progresit me fusha të caktuara. Se migrimi e ka prekur dukshëm edhe arsimin tregojnë edhe ekspertët e arsimit nga “Kosovo Education Center” që tregojnë për rënien e numrit të nxënësve. “Krahas natalitetit në vitin shkollor 2008/09, 443.912 fëmijë kanë qenë të përfshirë në arsimin parauniversitar, ndërsa në vitin shkollor 2018/2019 ky numër ka rënë në 361.875 që paraqet zvogëlimin prej 22.6% brenda një dekade”. Nga kjo mund të themi se Kosova rrezikohet nga zbrazja e shkollave me nxënës si dhe mbyllja e tyre. Segment tjetër i rëndësishëm që prek migrimi është edhe fuqia punëtore e kualifikuar. Me një përmbledhje del se nga kjo dukuri po preken të gjitha kategoritë e shoqërisë si nxënësit, studentët, mjekët, arkitektët etj. Është e domosdoshme të ndërmarrim hapa të shpejtë në këtë drejtim, ngase Kosova po e humbë pasurinë më bazike dhe të çmueshme që ka një shtet, njerëzit! / KultPlus.com

Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë.

Mes emocioneve, u përmbyll nata finale me leximin e dhjetë eseve në ‘Pen for Culture’

Posted on by KultPlus

Aktivitetet e mirëfillta me gjeneratat e reja konsiderohen të pakta në vendin tonë, por organizata joqeveritare “ProPlus”, me mbështetje të Ambasadës Amerikanë në Kosovë, kanë bërë një hap të rëndësishëm në këtë aspekt. Punëtoria “Pen For Culture” që për qëllim kishte fuqizimin, paqen, socializimin dhe punën ekipore nëpërmjet artit, po del të jetë një projekt me ndikim të madhe tek të rinjtë. Përveç kreativitetit të tyre, përmes kësaj punëtorie ata kanë arritur të nxisin mendimin kritik gjë që do të ju shpërbejë në shumë dimensione të jetës në të ardhmen, shkruan KultPlus.

Në këtë fazë të dytë të projektit, “Pen For Culture” mblodhi dhjetë të rinj të moshës nga 13 deri në 18 vjeç të cilët kishin talent në të shkruar, ese.

Punëtoria u mbajt për tre ditë radhazi në Resortin “Ujëvara e Drinit” në Radac, në një ambient të mrekullueshëm ku të rinjtë e kishin në ‘’ndihmë’’ edhe natyrën për të nxjerrë më të mirën nga vetja.

Nën mbikëqyrjen e profesoreshën universitare, Vjosa Sadriu – Hamiti, secili kishte përzgjedhur një temë që duhej trajtuar me patjetër e këto tema ata erdhën mbrëmë t’i shpalosin para familjarëve e publikut që po i priste në KultPlus Caffe Gallery.

Ndonëse ende të rinj, emocionet padyshim që ishin prezente te ta. Por shpejt ato i mbyten për të marrë guximin që të dalin para publikut e të shprehin përmes fjalës së shkruar: emocionet, shqetësimit e kërkesat e tyre që nuk janë të pakta në këtë moshë komplekse për njeriun.

Nën moderimin e Arbër Selmanit, nisi kjo mbrëmje e cila shpalosi shumë emocione. Selmani që në hapje dha një pasqyrë rreth këtij projekti e tutje ftoi organizatoren e këtij projekti, Ardianë Pajazitin për një fjalë rasti.

Pajaziti, përshëndeti të gjithë të pranishmit, me theks të veçantë të rinjtë sfidues, që sipas saj janë me fat që janë trajnuar në këtë zhanër nga një doktor shkence, siç është Vjosa Sadriu – Hamiti.

“Në gjithë këtë trajnim padyshim një rol të madh ka pasur edhe profesoresha Vjosa Sadriu – Hamiti, e cila ka mësuar të rinjtë për formën e të shkruarit një ese, qasjen kritike, si dhe transmetimin e emocioneve nga të rinjtë”.

Ndërsa profesoresha Vjosa Sadriu Hamiti tha se është shumë e lumtur që ka pasur rastin të mësojë nxënës kaq të talentuar të cilët vijnë nga komuna të ndryshme si dhe falënderoi KultPlus-in për mundësinë dhe respektin. Ajo gjithashtu u shpreh se këta nxënës tashmë e kanë një bazë se si duhet t’i qasen një eseu.

Teksa fjalë nga më të mirat u thanë për këta të rijnë, aty vetëm sa po rritej doza e përgjegjësisë dhe emocionet e daljes para publikut. Këtë emocion, e para e theu pjesëmarrësja Lume Selmani e cila fillimisht para të pranishmëve u shpreh jashtëzakonisht falënderuese për këtë mundësi që i është dhënë, duke potencuar që kjo ka qenë një punëtori ku përveç që kanë marrë mësime, kanë krijuar shoqëri e tani po provojnë të shpalosin emocionet, kërkesat e shqetësimet e tyre edhe para publikut.

Nën tingujt e kitarës së Endrit Rexhepit, esetë e pjesëmarrësve: Lumnije Selmani, Rigona Sefa, Lorik Spahiu, Getoar Gashi, Edit Cena, Zyhrije Salihu, Dritë Shala, Albina Osmani, Arlinda Hajdaraj dhe Flora Halimit, derdhën plot emocion.

Adoleshenca, familja, varfëria, pabarazia gjinore, ngrohja globale, pozita e gruas në shoqëri e minoritetet, ishin vetëm disa nga temat që u shpalosën në këtë mbrëmje.

E të rinjtë mbetën me shpresë që kanë arritur të shpalosin shqetësimet e moshës së tyre kritike, ndërsa prindërit e pranishëm u njoftuan me një botë tjetër të fëmijëve e ndoshta edhe mësuan shumëçka nga ta.

Pas leximit të të gjitha eseve, moderatori Selmani falënderoi të gjithë për pjesëmarrjen, të rinjve suksese dhe njoftoi se KultPlus nuk do të ndalet me angazhime të tjera në të mirë dhe për kulturën e artin.

Në fund, nën tingujt e muzikës së artistit Endrit Rexhepi, të rinjtë u argëtuan me muzikë e vallëzim, duke u shoqëruar me pije e ushqim. /KultPlus.com

“ProPlus” hapë thirrjen e dytë për të rinjtë nga të gjitha komunitetet

Posted on by KultPlus

OJQ “ProPlus” me mbështetje të Ambasadës Amerikane në Kosovë hapë thirrjen e radhës për të rinjtë e të gjitha komuniteteve që të aplikojnë në projektin “PEN FOR CULTURE” që ka për qëllim fuqizimin, paqen dhe socializmin dhe punës ekipore nëpërmjet artit.

Në këtë thirrje të hapur kanë të drejtë aplikimi të gjithë të rinjtë prej moshës 13 deri 18 vjeç, të cilët kanë talent në të shkruar, ese.

ProPlus në këtë fazë të projektit fton të rinjtë që kanë talent në të shkruar që të jenë pjesë e kësaj punëtorie që do të zgjasë për tre ditë. Të njëjtit duhet të kenë njohuri bazë të gjuhës angleze.

Afati për aplikimin është deri më 31 dhjetor, dhe të interesuarit mund të dërgojnë aplikimin me të dhënat e tyre në [email protected], gjithashtu këtij aplikimi duhet të ja bashkëngjitin edhe një ese të shkurtër përmes së cilës do të vlerësohen. Nga kjo thirrje do të përzgjedhen 10 nxënës.

Bëhuni pjesë e kësaj punëtorie artistike, shfaqni talentin tuaj dhe shoqërohuni me njëri- tjetrin, në mënyrë që të kuptoni botën e njëri-tjetrit më shumë, thuhet në njoftimin e organizatorëve të kësaj punëtorie që pritet të mbahet brenda territorit të Kosovës. Punëtoria do të mbahet nën mbikëqyrjen e një profesionisti dhe në fund të punëtorisë, nxënësit pjesëmarrës do të pajisen me mirënjohje. /KultPlus.com

ProPlus sot ka filluar implementimin e projektit “Pen For Culture” në fushën e pikturës

Posted on by KultPlus

Qendrim Badalli
Fotografitë: Nok Selmani

Është zgjedhur Prevalla për bukurinë e saj natyrore dhe për qetësinë që ofron. Është zgjedhur Zake Prelvukaj për profesionalitetin e lartë që posedon. Kështu, ProPlus sot ka filluar implementimin e projektit “Pen For Culture”, në fushën e pikturës, me mbështetje financiare nga Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, shkruan KultPlus.com

Me një pjesëmarrje multietnike, grupi i zgjedhur prej të rinjsh të talentuar sot kanë filluar qëndrimin e tyre treditor në kuadër të këtij projekti në Prevallë. E tërë dita e parë është përcjellë me një entuziazëm dhe atmosferë shumë të mirë miqësore. Ata, nën udhëheqjen e piktores Zake Prelvukaj, duke filluar nga dita e sotme kanë filluar punën e tyre artistike e cila do të prezantohet të dielen në KultPlus Caffe @Gallery në Prishtinë.

Në një kohë darke apo në një kohë pauze, është vërejtur lehtë diskutimi dhe të qeshurat e tyre mes vete duke arritur që nga fillimi njërin ndër synimet e këtij projekti: Socializmin e të rinjve pavarësisht dallimeve identitare mes tyre. Implementimi i këtij projekti do të vazhdojë edhe dy ditëve në vijim me këtë rast KultPlus po tregon se përveç aspektit medial, po e vazhdon kontributin e tij në fushën e kulturës edhe përmes projekteve të ndryshme artistike. / KultPlus.com