Mushkëritë e planetit Tokë më parë thithnin dyoksidin e karbonit, ndërsa tash po bëjnë krejt të kundërtën, raporton The Guardian.
Shkencëtarët kanë vërtetuar se pyjet e Amazonës për momentin më shumë lëshojnë dyoksid karboni sesa që thithin.
E krejt kjo po ndodh për shkak të zjarreve që shfaqen jo rrallë. Por edhe pa zjarre, temperaturat e nxehta dhe thatësira tregojnë që pyjet e Amazonës janë bërë një burim i dyoksidit të karbonit.
Studimi i mëhershëm që tregonte se pyjet e Amazonës po bëhen një burim i dyoksidit të karbonit ishte bazuar në të dhëna satelitore. Ndërsa sot, kjo gjë është vërtetuar me anë të disa aeroplanëve të vegjël, të cilën fluturonin në 4.5 km lartësi mbi pyje, duke bërë matjet e nevojshme.
Prerja e pemëve është një tjetër arsye pse po ndodh ky fenomen kontrovers. Më pak pemë nënkupton më pak shi dhe temperatura më të larta./Express/ KultPlus.com
Një ekip arkeologësh britanikë dhe kolumbianë kanë njoftuar për zbulimin e dhjetëra e mijëra pikturave shkëmbore në Kolumbi e që besohet të datojnë rreth 12,500 vjet më parë.
Duke u shtrirë në 12.8 kilometra përgjatë faqeve shkëmbore, zbulimi është cilësuar edhe si “Kapela Sistine e të lashtëve”. Madhësia e paskaj e zbulimit nënkupton se do të nevojiten breza të tërë për ta studiuar tërësisht.
Koha e vizatimeve vlerësohet prej atyre që janë paraqitur, të tilla si një specie e afërme me elefantin e zhdukur mastodon që nuk ka qenë në Amerikën jugore për të paktën 12,500 vjet teksa bëhet e ditur se aty janë paraqitur edhe kafshë të moçme si palaeolama e kuaj të kohës së akullit.
Vizatimet e ndodhura në Serranía de la Lindosa, një vend tej mase i largët ku arti shkëmbor ishte gjetur edhe më parë, ishin zbuluar vjet, por janë mbajtur sekret deri këtë vit.
Me qëllim që të arrinin vendin në fjalë, anëtarëve të ekipit iu deshën dy orë jashtë San José del Guaviares para se të arrinin në lokacion për katër orë.
“Vendi është kaq i ri, sa ata ende nuk i kanë dhënë një emër”, ka thënë Ella Al-Shamahi.
“Ne filluam të shihnim kafshë që tani janë të zhdukura”, ka thënë lideri i projektit José Iriarte, profesor i arkeologjisë në “Exeter University” dhe ekspert në historinë e Amazonës dhe asaj para-kolumbiane. “Pikturat janë kaq të natyrshme dhe kaq bukur të bëra sa, për shembull, ne kemi pak dyshime se po shohim një kalë. Kali i kohës së akullit ka një fytyrë të egër e të rëndë. Është kaq i detajuar, sa mund të shohim edhe qimet e kalit. Është fascionuese”.
Iriarte ka njoftuar se vizatimet, që duket të shfaqin grupe të vogla figurash që i ngrenë duart rreth kafshëve, mund të jenë paraqitje adhurimesh.
“Për popullin amazonas, jo-njerëzit si kafshët e bimët kanë shpirt, dhe ata komunikojnë dhe lidhen me njerëzit në mënyra bashkëpunuese apo armiqësore nëpërmjet ritualeve dhe praktikave shamanike që i shohim të paraqitura në artin shkëmbor”, ka thënë Iriarte.
Ai më tutje ka shpjeguar se ky zbulim ishte i rëndësishëm për paraqitjen e tij të megafaunës, duke sugjeruar se sa shumë ka ndryshuar rajoni. Kafshët e paraqitura në vizatime nuk mund të jetonin në një pyll shiu. Kur ato ekzistonin, rajoni duhet të ketë qenë më tepër si savanë”, ka thënë Al-Shamahi.
Iriarte thotë se ka edhe më shumë vizatime që presin të zbulohen. “Ne po e gërvishtim vetëm sipërfaqen”, ka thënë ai./ KultPlus.com
