“Negotiating Peace” e Qendrës Multimedia, e cila u dha premierë më 16 tetor në Teatrin ODA, zgjoi interesim të jashtëzakonshëm të kritikës ndërkombëtare.
Media si The Guardian e Britanisë, Politis e Francës e Taggespiegel e Gjermanisë e vlerësuan atë për relevancën shoqërore e qasjen e veçantë ndaj një çështje politikisht të komplikuar. Në kritikën e tij për The Guardian, Philip Oltermann shkroi, “Kur udhëheqësit politikë e paraqesin luftën si të vetmen zgjidhje, është detyrë e artistëve t’ua kujtojnë njerëzve se gjetja e paqes është ende e mundur. Kjo është pikënisja për një kompani teatrore në Kosovë, “Qendrën Multimedia”, e cila nëpërmjet shfaqjes së re kthehet te lufta e fundit në Evropë para invadimit të Rusisë në Ukrainë dhe eksploron se si u ndal ajo.
Pas premierës në Prishtinë e turneut në Ferizaj, Gjilan e Shkup, “Negotiating Peace” do të fillojë turneun evropian më 8 dhe 9 nëntor, në Schaubune Lindenfels si pjesë e edicionit të 33-të të festivalit prestigjioz euro-scene Leipzig. Turneu i shfaqjes do të vazhdojë më 11 nëntor në Teatrin Pumpenhaus në Muenster të Gjermanisë, për t’u përmbyllur me dy shfaqje më 13 dhe 14 nëntor në Teatrin e Komedisë në Pragë të Çekisë.
Duke u nisur nga negociatat e paqes, duke përfshirë marrëveshjen e Dejtonit, marrëveshjet në Irlandën Veriore dhe ato të Lindjes së Mesme, bisedimet politike — ende pa shumë rezultat — ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe duke e paramenduar si do të duket fundi i luftës ndërmjet Rusisë dhe Ukrainës, Qendra Multimedia ka bërë bashkë një ansambël pan-evropian për të krijuar NEGOTIATING PEACE. Ky produksion është krijuar me artistë dhe grupe teatrore nga Ukraina, Kosova, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina, Italia, Çekia, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Norvegjia, Polonia dhe Estonia.
E frymëzuar nga libri I Richard Holbrooke “To End a War” dhe “Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur” i Kadaresë, “Negotiating Peace” tenton të ballafaqojë publikun me prapavijat, sfidat, frikat dhe shpresën që e shoqërojnë arritjen e një marrëveshjeje të paqes si dhe diskuton tema të rëndësishme: Kush mund të negociojë paqen? A u takon politikanëve legjitimeti për të bërë një gjë të tillë? A pajtohen vërtet njerëzit e zakonshëm pas nënshkrimit të ‘aktit të paqes’ në emrin e tyre? A mund të ketë falje kolektive, apo falja është akt individual?
Shfaqja “Negotiating Peace” do të rikthehet në rajon përgjatë muajit dhjetor, duke filluar me një shfaqje në Teatrin Kombëtar të Tiranës më 9 dhjetor; në Teatrin ODA në Prishtinë më 11 dhjetor dhe më 13 dhjetor në Teatrin e Qytetit të Novi Sadit Ujvideki Szinhas. / KultPlus.com
Shfaqja “Burrnesha” e prodhuar nga Qendra Multimedia do të jetë pjesë e edicionit të gjashtë të festivalit të teatrit “Polis” i cili mbahet në Ravenna të Italisë ndërmjet datave 2-7 qershor, 2023.
Edicioni i sivjetëm i festivalit “POLIS”, i programuar mbi temën “Ballkani në fokus” dhe mbi idenë e artistit të njohur gjerman Ulay “Estetika pa etikë është thjesht kozmetikë”, synon të eksplorojë prodhimet më të fundit dhe provokative teatrore, me fokus në ato të Evropës Juglindore.
Ndër artistët që do të marrin pjesë në “POLIS 2023” janë Oliver Frljić, Branko Simić, Gemma Hansson Carbone, kolektivi francez Zone Poéme si dhe Žiga Divjak. / KultPlus.com
Në Ditën Botërore të Teatrit, Ministria për Kulturë, Rini dhe Sporte ka ndarë çmimet vjetore për teatër në disa kategori, shkruan KultPlus.
Në këtë vlerësim me çmime janë shpërblyer edhe Qendra “Multimedia” në Prishtinë dhe Teatri i Qytetit të Gjilanit.
Çmimi Vjetor për Shfaqjen më të mirë iu dha “Qendrës Multimedia” me shfaqjen “The Handke Project”, kurse çmimi Kombëtar për prezantim të suksesshëm ndërkombëtar iu dha Teatrit të Qytetit të Gjilanit./ KultPlus.com
“Në të tjera shpi” është përmbledhje me poezi e shkruar nga autorja Eli Krasniqi, që vjen nga gjithsej një dekadë pune si shkrimtare. Pas shumë dyshimeve, autorja ka vendosur që promovimi i librit ta gjejë dritën sot në Teatrin ‘Oda’, brenda një hapësire ku ofrohet ajo ngrohtësia e cila lehtazi shndërrohet në shtëpinë e dytë të artit poetik, shkruan KultPlus.
Me profesion është antropologe, por Krasniqi si një aktiviste feminsite, ka vendosur që artin e saj ta shfaq nëpërmjet degës së poezisë. Për të dëgjuar e qenë të pranishëm në rrjedhën e artit të saj, kanë qenë një numër i lartë njerëzish që mbushën hapësirën komplet me fillim nga ora 18:00. Nën një ndriçim të këndshëm për krijimin e një nate ku poezia është e vetmja mbretëreshë, nisi edhe diskutimi për librin, duke filluar qysh nga krijimi i tij.
Mirishahe Syla, magjistre e shkencave sociale, aktiviste feministe dhe poete, ka zhvilluar nisjen e këtij diskutimi në kuadër të këtij promovimi të librit, ku ndër të tjera është folur për librin pastaj janë bërë edhe lexime nga vetë ajo dhe autorja e librit.
“Libri është një përmbledhje e një dekade të punës së Elit si shkrimtare, andaj mbi të gjitha, do të diskutojmë letërsinë feministe që është e përmbledhur në libër. Për mua, kjo është një kthesë në letërsinë shqiptare. Kemi shumë poete e poetë të mirë dhe është një fatkeqësi që ka mbetur pa u zhvilluar feminizmi jonë që është brenda nesh. Unë personalisht pas leximit të këtij libri, kam gjetur diçka brenda vetes që ndoshta se kam ditur që do ta gjejë në libra. Kur lexova librin në gjuhën shqipe, i pashë poezitë dhe për një moment, kam qarë shumë dhe u ktheva në fillimet e mia të rizbulimit së vetes përmes feminizmit. Eli ka pasur shumë dyshime për këtë promovim, edhe se a do të ia vlente për t’i botuar këto, mirëpo mendoj që këto poezi nuk janë më të sajat por janë për ne, sepse kemi nevojë për to”, ka thënë Syla.
Sipas saj, pas leximit të librit, do duhej për tu bërë gati për të shkuar në një udhëtim me vetveten sepse në çdo kapitull të librit është një rrugëtim ndryshe. Pra, libri fillon me një zbulim feminist të vetes, të dërgon tek raporti me shtëpinë dhe atë se çfarë konsiderohet shtëpi, vazhdon tek dinamikat interesante ndërpersonale që zhvillohen tutje, pastaj edhe tek dashuria që perceptohet ndryshe nga çdokush.
“Eli përpos që e ka shkruar këtë libër me poezi, vepron edhe ndërvepron me botën e shoqërinë në role të ndryshme, si antropologe, studiuese, hulumtuese, aktiviste feministe dhe në secilin rol në shoqëri, ajo dallon. Si shkrimtare, shfaqet pa rregulla të caktuara, pa prapavijë se si duhet të jetë diçka. Pra, është thjesht Eli e ‘zhveshur’ para neve në këtë libër”, thotë ajo.
Eli si shkrimtare dhe letërsia e angazhuar e saj
Autorja e librit “Në të tjera shpi”, Eli Krasniqi ka shpalosur se si nisi i gjithë krijimi i poezisë së saj feministe.
“Libri është dedikim ndaj tezes sime, Shuki Gashi. Ajo është dikush që vazhdon me qenë model për mua. Do të doja të falënderoja Fitore Berishën, pasi që ka zgjedhur poezinë time që të shfaqet në muralin e saj dhe për të cilën në fakt kam pasur shumë dilema por më vjen shumë mirë që poezia ime është aty. Shumë gra kanë pasur një ndikim të jashtëzakonshëm për një shtytje për të dalë në sipërfaqe. Ne e dimë që kur shkruajmë, shkruajmë goxha lakuriq, andaj është njëfarë frike ndonjëherë. Është e rëndësishme të ceket se ne nuk mundemi pa njëra-tjetrën dhe solidariteti vazhdon me qenë qenësore për çdo gjë që ne bëjmë, në çfarëdo profesioni”, ka thënë Krasniqi.
Sipas saj, një nga sfidat më të mëdha për ata që shkruajnë në Akademi, për ata që janë aktivistë feminsitë, shpeshherë vjen nëpër ndjesinë që të bënë të ndahesh në persona të ndryshëm, por realisht nuk është kështu.
“Në letërsi, për mua është e rëndësishme liria. Në hulumtimin shkencor, ti ndjen rregulla të caktuara por shpeshherë shkrimtarët për të shkruar diçka, bëjnë hulumtim, ndërsa ne që jemi në shkenca sociale, nuk e kemi të nevojshme këtë sepse ekziston privilegji për t’u futur në jetët e njerëzve përmes hulumtimit, që njëkohësisht të bëjnë pjesë e jetës së tyre. Në shoqërinë tonë, unë kryesisht bëj studime shqiptare, dhe realitet tona janë realitete të rënda dhe pikërisht është kjo që provokon për t’i nxjerr ato në hulumtimet akademike por letërsia është dimension tjetër që e ka lirinë e të shprehurit, pa pasur nevojë që t’i referohet dikujt, pa pasur nevojën për të qenë e saktë. Ne jemi qenie subjektive. Për mua, të shkruarit është të menduarit. Procesi i shkrimit më ndihmon të mendoj dhe t’i artikuloj qartazi gjërat që kam nevojë për t’i artikuluar, ashtu qysh unë ndjehem. Është letërsi e angazhuar sepse e kam të vështirë ta nxjerr veten prej konteksteve në shumës, në të cilat jetoj”, thotë ajo.
“Gjethe lulesh jugu”
Tutje, në diskutim e sipër, vend kanë zënë edhe leximet e para të poezive të para në kapitullin e parë të librit, që vjen nën emërtimin “Gjethe lulesh jugu”.
“Kujtime të trishta në qytetin e bardhë”, “Ti je poemë”, “Gjuha amtare”, ishin poezitë që thumbuan me tematikat që u shpërfaqën si dhe me “lakuriqësinë” që autorja e ka në pykë të shkrimeve të saj. Dëshmi për këtë qenë edhe duartrokitjet e menjëhershme pas interpretimit të këtyre poezive.
Ndërkohë, poetja dhe aktivistja Syla është shprehur se në secilën poezi të Krasniqit, vërehet trajtimi i një problemi social, shoqëror, historik apo edhe gjeografik, po që gjithmonë shfaqet me një ndjesi tejet personale.
“Në secilën poezi e gjeni trajtimin e një teme, e një problemi social, shoqëror, historik e gjeografik, por që është kaq personale. Shpesh këto probleme tona shoqërore, i shohim si ideologji të filozofisë, si lëvizje kaq të ndara e të pakuptueshme por që bëhet e kuptueshme kur e ndjen në një nivel personal. Është një letërsi e angazhuar dhe kur flasim për diskutimin mbi letërsinë feministe, gjithmonë ekziston debati mes përcaktimit të letërsisë feministe si letërsi. Përderisa ka lloje të ndryshme të letërsisë dhe përderisa ka mendim feminist, e logjikshme është që të ketë një literaturë feministe”, ka thënë Syla.
Misioni i literaturës feministe
Në vazhdim ka folur poetja Krasniqi, e cila ka theksuar absurditetin se letërsia feministe nuk ekziston. Për të, patriarkati nuk është një karakteristikë e shqiptarëve ose e Ballkanit, por është e gjithë botës.
“Duke qenë se patriarkalizmi është edhe një sistem tjetër i shtypjes, natyrisht që është edhe mision. Ndoshta pika fillestare nuk është domosdo e menduar si mision por nëse e luan atë rol, është shumë mirë. Por, kjo ideja që letërsia feministe nuk ekziston, më duket komplet absurde dhe e vërej herë pas here në disa diskutime tek ne, që konsiderohet se ajo në letërsi nuk ka vend. Por kështu është thënë edhe në Akademi, që nuk ka metodologji feminsite ose perspektivë feminsite, por natyrisht që ka, dhe kjo për arsye se veprohet brenda atij konteksti. Ne jetojmë në një botë patriarkale, gjithandej, dhe nuk është karakteristikë e shqiptarëve ose e Ballkanit. Është e natyrshme që shkrimi letrar të procesojë traumat dhe kjo shfaqet edhe tek poezia e parë që ne e lexuam”, shpalos Krasniqi.
“Lëkura jeme” dhe “Heshtja e himnit”, qenë dy poezitë e radhës që goditën me fuqinë që posedonin. Të pranishmit me librin “Në të tjera shpi” në dorë, përcjellën çdo varg që përshkonte poezinë e Krasniqit, dhe këtë e bënin me një përkushtim të lartë.
Letërsia – pikënisja në shoqërinë patriarkale (2012-2022)
“Ideja për këtë libër ka qenë për ta parë këtë zhvillim përgjatë viteve por unë nuk mund ta vërej këtë sepse thjesht nuk mundem. Ka material aty që më përkujton periudha të caktuara dhe e ndjej njëfarë triumfi në kuptimin që ia kam arritur. Në disa periudha ka qenë një rrugëtim i vështirë dhe ndoshta edhe titulli e tregon pak a shumë sepse viteve të fundit kam lëvizur shumë dhe edhe pse është privilegj, nuk është e lehtë me qenë me një valixhe në dorë. Ndonjëherë, qoftë edhe vetëm fizikisht, është e lodhshme”, ka thënë Krasniqi, e cila tutje shprehet se këtë nuk e ka arritur ende ta mposht, sepse ajo vazhdon të jetë me një valixhe në dorë.
Një element tjetër në poezinë e saj që vlen të ceket, konsiderohet të jetë shikimi i letërsisë në arkiva, asisoj që të shihet edhe dimensioni gjuhësor se si ka lëvizur.
Emërtimi i kapitujve
“Kjo ka qenë shumë problem për mua. Për të vendos tituj nëpër poezi për mua është një tmerr më vete sepse asnjëherë nuk ia qëlloj me tituj, të paktën, mua më duket kështu. Ka qenë shumë e vështirë me e gjet një titull por titulli i këtij libri është titulli i një poezie. Për mua, më vjen si proces shumë i vështirë dhe i zorshëm, dhe ndonëse që njoh shkrimtarë që e nisin poezinë me titull, për mua është një proces reflektimi”, shpalos Krasniqi krejt në fund.
Ndërsa, për të përmbyllur këtë mbrëmje që jehoi nëpër vargje dhe luhati nëpër mendime e sqarime, u interpretuan edhe pesë poezi të tjera, me ç’rast nga kapitulli i dytë u lexua poezia “Sa herë kthehem”, teksa nga i treti u lexuan poezitë si: “Snooze”,“Dashnisë teme si dihet”, “Më presin” dhe “Në të tjera shpi”.
Krejt në fund, pas këtij diskutimi për ngjarje e kujtime nga më të ndryshmet, me një larmi mendimesh dhe zërash që portretizuan fuqinë kolektive të gruas, ngjarja gjeti fundin me nënshkrimin e librave nga autorja Eli Krasniqi. / KultPlus.com
Qendra Multimedia ka bërë të ditur se edicioni i 5-të i Kosovo Theatre Showcase do të fillojë më 25 tetor dhe do të përfundojë pas 5 ditësh, shkruan KultPlus.
Ata bëjnë të ditur se do të ketë mbi 10 shfaqje teatrale, derisa janë të planifikuara edhe evente të tjera sikurse panele të diskutimit.
Në edicionin e kaluar, Kosovo Theatre Showcase kishte filluar në Teatrin Kombëtar të Kosovës me shfaqjen “La Rrem” të Arian Krasniqit e në regji të Kushtrim Koliqit.
Ndërkaq, ditëve në vazhdim pritet që të jepen edhe informata të tjera. /KultPlus.com
Festivali Ndërkombëtar i Letërsisë “Polip” është rikthyer në formë fizike pas një mungese dyvjeçare për shkak të pandemisë. “Polip” filloi më 13 maj, kur hapja e këtij festivali u bë nga Aidan Hehir, Sasa Ilic dhe Jeton Neziraj, mes shumë artistëve të pranishëm në Teatrin Oda. Ndërkohë, tema kryesore e këtij edicioni të “Polip” është kjo: “A është shkrimtari i pranishëm?!” shkruan KultPlus.
Fillimisht, Aidan Hehir filloi pjesën e saj të fjalimit përpara publikut, ku edhe e shtjelloi gjithë fjalimin e saj rreth Luftës në Ukrainë, ngjyrat e së cilës i kishte marrë edhe ky festival.
“Pas 2 viteve ne po takohemi përsëri së bashku. Ne do të flasim këtu përpos tjerash edhe për luftën që po ndodhë në Ukrainë, por gjithashtu edhe lidhshmërinë që ka letërsia me shoqërinë, politikën, luftën dhe ide të tjera. Çfarë mund të bëjmë ne si artistë për shoqërinë? Dhe tani, pas dy viteve të pandemisë dhe në këtë kohë të luftës është më e rëndësishme se asnjëherë tjetër që të jemi të bashkuar, të diskutojmë ide, e ndoshta ndikimi ynë në të ardhmën do të jetë i pranishëm”.
Ajo gjithashtu shtoi se mundohen që ky festival të jetë sa më ndërkombëtar që është e mundur, por disa autorë nuk kanë mundur të vijnë për shkak rrethanave të ndryshme.
“Shpresojmë që kjo ditë do të jetë me diskutime, me ide e sigurisht presim që edhe vitin tjetër të organizojmë këtë festival”, tha ajo.
Ndërkohë, Jeton Neziraj e hapi fjalimin duke ia bërë një pyetje vete “Çfarë ka ndryshuar për këto 12 vite”, ka thënë ai.
“Shumë gjëra kanë ndryshuar, por shoku im Sasha vazhdon që të japë gjak në shtetin e tij që ta ketë të mundur të vijë në këtë festival. E kemi llogaritur që ai i ka dhënë 3 litra gjak deri tani për Kosovën. Ne japim “gjak” edhe këtu në Prishtinë për ta bërë të mundur organizimin e këtij festivali”, tha Neziraj mes tjerash.
Ndërkohë, edhe Sasha rrëfeu historinë se si ka lindur “Polipi”, duke lexuar në gjuhën angleze, me ç ‘rast publiku e miqtë e tij po qeshnin nga anglishtja dhe theksi që ai po përdorte.
“Faleminderit për pjesëmarrjen tuaj në këtë festival shumë të rëndësisshëm. Polip është vendi ku ju edhe transformoheni. Faleminderit që erdhët”, u shpreh Sasha.
Kur prezantuesit po bëheshin gati që të ftonin autorët për të lexuar veprat e tyre, artistja Edona Reshitaj doli në skenë duke befasuar, përpos publikut, edhe vetë Nezirajn.
Mes një diskutimi, u vendos që fillimisht Reshitaj do të bëjë hapjen e këtij festivali.
“Një festival të letërsisë është e vështirë që ta hapësh me muzikë, por unë e kam gjetë të duhurën për ta bërë një gjë të tillë”, tha Reshitaj kur edhe filloi të këndonte poezinë e shndrruar në këngë “Kur të jesh mërzitur shumë” nga Dritëro Agolli.
Neziraj e Sasha kishin ndarë autorët në mënyrë jo-proporcionale, kjo për shkak se Neziraj kishte marrë autorin e tij të preferuar, francezin Joel Vernet.
Përpos Vernet, në këtë natë poezi u lexuan edhe nga Sebnem Isiguzel, Eqrem Basha, Ivana Bodrozic, Carsten Jensen, Jovica Ivanovski dhe Mitja Cander.
Autorët përpara se të prezantonin e të lexonin veprat e tyre, patën disa pyetje të cilat edhe ju përgjigjjën.
Ndërkohë, “Polip” ka vazhduar edhe më 14 maj, e sot do të jetë edhe dita finale, ajo kur edhe janë ftuarë të tjerë autorë për të mbyllur në mënyrën më të mirë të mundshme këtë festival. /KultPlus.com
Edicioni i dymbëdhjetë i Festivalit Ndërkombëtar të Letërsisë – polip, organizuar nga Qendra Multimedia, nis këtë fundjavë në Teatrin ODA në Prishtinë nën temën “Shkrimtari është i pranishëm?!”, përcjellë KultPlus.
Ky edicion do të nis me promovimin e librit “I verbri” nga autori slloven Mitja Čander, përkthyer në shqip nga Nikollë Berishaj dhe botuar nga Qendra Multimedia. Promovimi i këtij libri do të ndodh më 12 maj nga ora 18:00 në Teatrin ODA në Prishtinë dhe është pjesë e një para-programi të festivalit. Promovimi do të përcillet me hapjen zyrtare të festivalit polip të premtën më 13 maj nga ora 19:30 në Teatrin ODA, ku përpos fjalimeve hapëse do të ketë edhe lexime letrare me autorët: Şebnem İşigüzel nga Turqia, Eqrem Basha nga Kosova, Ivana Bodrožić nga Kroacia, Carsten Jensen nga Danimarka, Jovica Ivanovski nga Maqedonia e Veriut, Joël Vernet nga Franca dhe Mitja Čander nga Sllovenia. Mbrëmja e parë do të përmbyllet me një performancë muzikore nga Edona Reshitaj dhe bendi i saj.
Më tutje festivali do të vazhdojë të shtunën me diskutime që fillojnë nga ora 11:00 me diskutimin “Jeta vs. Letërsia / Kush i tregon rrëfimet dhe kush i ndan ato?”, në ora 15:00 me diskutimin me temë “Lufta në Ukrainë – Çfarë mund të bëjnë shkrimtarët dhe përkthyesit tani?” ndërsa dita e dytë përmbyllet poashtu me lexime letrare nga shkrimtarë vendorë e ndërkombëtarë.
Në ditën e fundit, Qendra Multimedia në kuadër të programit të festivalit polip ka paraparë diskutimin “Narrativat historike dhe kujtesa kolektive si origjinë e luftërave etnike, ose si mjet për shërim dhe pajtim të shoqërive të pasluftës? Si ndikojnë shkrimtarët në rezultat?” i cili fillon nga ora 16:00 në Teatrin ODA në Prishtinë, për të vazhduar me lexime letrare që nisin nga ora 20:00 në po të njëjtin vend. Ky edicion i polip-it do të përmbyllet me një performancë muzikore nga këngëtarja Linda Rukaj.
Tema e sivjetme e festivalit polip është shprehje e të paktën tri gjendjeve në të cilat shkrimtarët mund ta kenë gjetur veten përgjatë vitit që lamë pas, sidomos nga shkurti i këtij viti për shkak të pushtimit rus të Ukrainës. Në këtë edicion ngrisim pyetje dhe tentojmë të gjejmë përgjigje për atë se çka mund të bjënë shkrimtarët në një situatë si kjo në të cilën gjendet bota sot me luftën, pandeminë e krizën e refugjatëve. Tema e sivjetme sendërtohet mbi frymëzimin nga performanca e artistes Marina Abramovic e quajtur “Artisti ësthë i pranishëm”, përmes të cilës artistja Abramovic cila theu kufijtë e distancës ndërmjet artistit dhe audiencës së artit të vet duke qëndruar për 736 orë ulur në një karrige përgjatë tre muajve dhe duke shikuar sy-më-sy 1675 vizitorë të performancës së saj.
Të gjitha ngjarjet që organizohen në kuadër të festivalit polip do të ndodhin në Teatrin ODA në Prishtinë dhe hyrja është falas! Më shumë detaje për programin e sivjetëm të festivalit, mund të gjeni KËTU. /KultPlus.com
Më datë 10 maj, nga ora 20:00, Qendra Multimedia sjell në Teatrin Oda në Prishtinë, premierën e re të shfaqjes “Burrnesha”, me regji të Erson Zymberit.
“Burrnesha” trajton fenomenin e burrneshave, nën dritën edhe të debatit të tanishëm mbi çështje gjinore, si dhe adreson konceptin e lirisë, respektivisht mos-lirisë në shoqëritë me vlera, koncepte e konstrukte të ndryshme shoqërore.
Në shfaqjen “Burrnesha”, antropologia angleze Edith, pas vizitës në veriun e Shqipërisë, takohet me Sose-n, njërën nga pak burrneshat e mbetura shqiptare. Të dyja, pastaj udhëtojnë në Londër, në një seri të prezantimeve publike në London University.
Gjatë kësaj vizite, Sose bëhet pjesë e një queer performance që është duke u përgatitur nga Julian, që është një drag-queen e njohur e Londrës. Për Sose,-n takimi me një kulturë kaq të huaj bëhet çështje ekzistenciale.
Reprizat e radhës janë paraparë për datat 11 dhe 12 maj, po në teatrin Oda në Prishtinë.
Ky është produksioni i parë në gjuhën shqipe i kësaj drame. Më herët ajo është vënë në skenë në gjermanisht, në Zvicër, si një bashkëprodhim i Forever productions, Schlachthaus Theater Bern, Theater Winkelwiese Zürich, Kleintheater Luzern dhe Kellertheater Winterthur.
Në shfaqje luajnë aktorët Tringa Hasani, Semira Latifi dhe Kushtrim Qerimi. /KultPlus.com
Festivali Ndërkombëtar i Letërsisë ‘POLIP’ këtë vit fillon me edicionin e 12-të dhe pritet të mbahet nga 13 deri më 15 maj në Teatrin Oda, përcjell KultPlus.
Qendra Multimedia ka bërë të ditur se edicioni i sivjetëm do ta ketë temën “Shkrimtari është i pranishëm?!”.
“Këtë edicion do të presim rreth 30 autorë nga Kosova, Shqipëria, Serbia, Kroacia, Sllovenia, Maqedonia Veriore, Gjermania, Austria, Turqia, Franca, Suedia, Danimarka e tutje. Përgjatë tri ditëve, polip-i do të jetë nikoçir i leximeve, promovimeve të librave, bisedave të ndryshme e mbrëmjeve muzikore në Teatrin ODA, ku do të komunikojmë me dhe për këto tekste e ide”, ka bërë të ditur Qendra Multimedia në njoftimin e hapjes së këtij festivali.
Projekti i rëndësishëm teatror “Balkan Bordello”, bashkëprodhimi i vetëm teatror ndërkombëtar për vitin 2021 në fushën e teatrit, sipas ‘The New York Times’ do ta ketë premierën amerikane gjatë stinës së pranverës, përcjellë KultPlus.
“Balkan Bordello”, është bashkëprodhim i Qendrës Multimedia nga Prishtina dhe La MaMa-s nga Nju Jorku, që konsiderohet si njëri prej teatrove më të njohur në botë.
KultPlus ju sjell artikullin e plotë të ‘New York Times’:
Në një sezon që pritet të përfshijë rihapjen e teatrit të tij kryesor pas një rinovimi trevjeçar, 24 milionë dollarësh, ‘La MaMa Experimental Theater Club’ do të paraqesë një pamje indigjene të “A Midsummer Night’s Dream”, një ekzaminim teatral i ‘Tulsa Race Massacre’ dhe një koncert vaudeville që eksploron historinë e kanabisit.
“Ne jemi në një kohë revolucionare tani dhe ne duhet të mendojmë se cilët janë zërat që duhet të shikojmë për të na udhëhequr”, tha Mia Yoo, drejtoresha artistike e teatrit në një intervistë.
Shtëpia origjinale e ‘La MaMa’ ishte planifikuar të rihapet në janar me dy teatro fleksibile, të ndara nga ana akustike; dhoma jeshile; një kafene; dhe një tarracë të hapur me çati. Të gjitha shfaqjet këtë sezon do të zhvillohen në dy nga hapësirat e tjera të kompanisë, në teatrin ‘Ellen Stewart dhe Downstairs’, të dyja në ‘66 East Fourth Street’.
Sezoni do të nisë me ‘Serinë e Kukullave La MaMa’ (27 Shtator-24 Tetor), një festival dyvjeçar i teatrit të ri bashkëkohor të kukullave. Ajo do të pasohet nga shfaqje personale “A Few Breaths” (27-30 tetor), një bashkëpunim midis shtatë shkrimtarëve, përfshirë Adrienne Kennedy, Chuck Mee dhe Robert Patrick, që u shfaq premierë në internet në ‘La MaMa’ në qershor dhe është një bashkë-prezantim me ‘CultureHub’, divizioni i arteve dixhitale të ‘La MaMa’.
Premiera botërore e “History/Our Story: The Trail to Tulsa” nga James E. Reynolds do të zgjasë nga 9 dhjetor deri më 12 dhjetor. Vallëzimi, muzika dhe shfaqjet e fjalëve të folura do të shqyrtojnë njëqindvjetorin e ‘Tulsa Race Massacre’. Pas shfaqjes do të ketë një diskutim të auditorit pas performancës.
Në janar, ‘La MaMa’, ‘Qendra e Arteve HERE’ dhe festivali ‘Prototype’ do të prezantojnë premierën botërore të Talvin Wilks dhe “Cannabis: A Viper Vaudeville” të Baba Israel, duke eksploruar historinë e bimës përmes muzikës, vallëzimit dhe fjalës së folur.
Gjithashtu në janar, “Budallai i Zotit” i koreografes dhe regjisores Martha Clarke, një interpretim i historisë së Shën Françeskut të Asizit, do të ketë premierën e tij botërore.
Premiera botërore e “A Midsummer Night’s Dream”, një përshtatje amerikane do të hapet në mars. Prodhimi, i cili ka një kast prej 20 aktorësh indigjenë, do të interpretohet nga teatri ‘’Spiderwoman’’, një kompani amerikane e të gjitha grave dhe do të drejtohet nga Muriel Miguel, themeluesi dhe drejtori artistik i kompanisë.
Më vonë në pranverë, Qendra Multimedia, një organizatë kulturore me bazë në Kosovë që fokusohet në teatrin dhe letërsinë bashkëkohore, dhe kompania e repertorit ‘Great Jones’ të ‘La MaMa’ do të prezantojnë premierën amerikane të “Balkan Bordello” një shfaqje që synon të ekspozojë brishtësinë e demokracisë brenda kuadrit të tragjedisë së Eskilit ‘Oresteia’.
Dhe përfundimi i sezonit, në maj, do të jetë premiera në Nju Jork e kompozimit muzikor të rimodeluar të Elizabeth Swados “Zonja e Bukur”, e cila përshtat fjalët e poetëve rusë që jetuan dhe interpretuan në Shën Petersburg gjatë revolucionit rus të vitit 1917. Ajo do të drejtohet nga Anne Bogart, një nga themelueset e kompanisë ‘SITI’.
Anëtarët e auditorit duhet të tregojnë dëshmi të vaksinimit për të marrë pjesë në shfaqje dhe maska kërkohen në çdo kohë. Fëmijët nën moshën 12 vjeç janë të mirëpritur, por duhet të jenë të maskuar.
Dje Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka publikuar listën finale ku mes projekteve të financuara, sërish nuk është “Balkan Bordello”, bashkëprodhimi i vetëm teatror ndërkombëtar për vitin 2021. Andaj, Qendra Multimedia ka reaguar duke theksuar se refuzon të ketë të bëj me një ministri kulture si kjo, e cila ia shpërfillë me kaq arrogancë aktivitetin e kredibilitetin e saj gati 20 vjeçare në fushën e teatrit e letërsisë, përcjellë KultPlus.
Kjo është bërë e ditur nga Jeton Neziraj me anë të një postimi në Facebook i cili ka shpërndarë letrën e hapur ndaj Ministrisë së Kulturës.
KultPlus ju sjell njoftimin e plotë të tyre:
Letër e hapur Ministrisë së Kulturës
5 mijë euro! Jo faleminderit, po ua kthejmë mbrapsht me neveri!
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ditë më parë bëri publike listën preliminare të projekteve të mbështetura kulturore për vitin 2021. Qendrës Multimedia, kjo ministri ia kishte ndarë vetëm 5,000 euro për edicionin e e 11 të polip – Festivalit Ndërkombëtar të Letërsisë që mbahet në Prishtinë, ndërkohë që projekti ynë i rëndësishëm teatror “Balkan Bordello” nuk ishte në atë listë. Duhet ta nënvizojmë: ky është bashkëprodhimi i vetëm teatror ndërkombëtar për vitin 2021. Pra, edhe një herë: i vetmi bashkëprodhim ndërkombëtar në fushën e teatrit. Bashkëprodhim i Qendrës Multimedia nga Prishtina dhe La MaMa-s nga Nju Jorku, që është njëri prej teatrove më të njohur në botë.
E shfrytëzuam hapësirën ligjore dhe u ankuam në adresë të MKRS-së, duke shpresuar që gabimin do ta korrigjojnë. Madje duke qenë të vetëdijshëm se ata mund të kapeshin për ‘kritereve ligjore e administrative’, ne në letrën tonë, u dhamë shembuj se ata në listën e publikuar preliminare të projekteve të mbështetura, nuk kishin qenë strikt në përfilljen e këtyre kritereve ‘ligjore e administrative’.
Gjithsesi, dje MKRS paska publikuar listën finale. Mes projekteve të financuara, sërish nuk është “Balkan Bordello”. Kjo na mbushë me mllef e neveri. Por në të njëjtën kohë, na mbushë mend dhe na kthjellë, se në Ministrinë e Kulturës në Kosovë nuk ka ndodhur kurrfarë ndryshimi. Ajo Ministri vazhdon të prodhojë politika kulturore krahinore e lokaliste, politika të akraballëkut (që ndonjëherë peshojnë deri edhe 15,000 euro) dhe se kriteret e deri-djeshme për njohje politike – si parakusht për qasje në fondet publike, vazhdojnë të jenë kritere edhe të sotme.
Qendra Multimedia refuzon të bëhet pjesë e një procesi të komprometuar të ndarjes së fondeve publike. Dhe refuzon të ketë të bëj me një ministri kulture si kjo, e cila ia shpërfillë me kaq arrogancë aktivitetin e kredibilitetin e saj gati 20 vjeçare në fushën e teatrit e letërsisë.
Si rrjedhojë, 5,000 të cilat MKRS ia ka ndarë Qendrës Multimedia, po i kthejmë mbrapsht – MKRS mund t’ia japë Manifestës së cilës, në kurriz të skenës kulturore ia ka ndarë 700,000 euro, pra me këtë ‘donacion’ tonin, le t’i bëhen 705,000. / KultPlus.com
Promovimi i librave si: ‘’Me ekzistu është vetë kuptimi” nga Sibel Halimi dhe “Mjegulla” nga Dhurata Hoti, si dhe promovimi i punës së rezidentes Katarina Saric, e cila është pjesë e programit të shkrimtarëve në rezidencë “Prishtina nuk ka lumë”, erdhën pikërisht në Teatrin Oda me rastin e shënimit të Ditës Botërore të Librit, ngjarje kjo e organizuar nga Qendra Multimedia, shkruan KultPlus.
Në një ditë kaq të rëndësishme nisi edhe diskutimi rreth letërsisë, prozës dhe poezisë, diskutim ky i moderuar nga Aurela Kadriu, e cila shprehet e kënaqur që sot do të diskutonte me tre gra të cilat sipas saj janë shumë të suksesshme, qoftë në punën letrare e poashtu edhe në profesionet e tjera të tyre.
Fokusi kryesor në këtë mbrëmje ishte edhe krijimtaria letrare e autoreve, që ngjalli emocione për dashamirësit e librit dhe artit në përgjithësi e për të cilën qetësia totale gjeti vend në sallën e mbushur plot me pjesëmarrës.
Ndërsa, për të folur më shumë rreth këmbënguljes për zhanrin e poezisë, prozës dhe tregimit të shkurtër, e pranishme ishte vetë autorja Sibel Halimi.
“Sa herë që diskutohet për poezinë, i atribuohet nocioni i tregut që nënkupton se poezia ik nga ideja që thjesht ne shkruajmë, jo për të përfituar në kuptimin klasik se si kapitalizmi e sheh materializimin e një rezultati të krijuar. Thjesht, po të ishte ashtu atëherë nuk do të kishte ekzistuar as talenti, pra kur talenti krijohet nuk mendohet as fama e as tregu, por thjesht poezia brenda vetes ka një botë të brendshme të shqetësuar”, tregon Halimi.
Sipas saj, poezia ka një kompleksitet prapa vetes që lidhet me shqetësime të brendshme, prandaj akumulohet dhe ndryshohet dialektika duke bërë që komunikimi i shqetësimeve në mënyrë poetike me publikun, për të është vetë vlera. Prandaj, të shkruash poezi në një kohë kaq dinamike është një kohë e distancuar mes lexuesit dhe librit në kuptimin klasik të fjalës sepse në këtë kohë kanë ndërhyrë mjetet teknologjike duke pasuar në strukjen e poetit në një mënyrë komplekse.
“Poezia gjithmonë është konsideruar nga shumë filozofë si niveli i parë i njohjes imagjinative por që nuk ka të bëjë me njohjen por është thjeshtë një reaksion i brendshëm i komunikimit që bëhet me një kategori të caktuar të shoqërore. Por që me kalimin e kohës, poezia është kthyer në zhanër të nivelit të lartë të njohjes, prandaj të shkruash poezi kur ekzistojnë çasje të ndryshme është një karakteristikë që duhet komunikuar”, shpreh Halimi.
Tutje ajo ka folur edhe për problemin që poezia nuk lexohet shumë ose i takon një grupi të caktuar ku sipas saj kjo çështje lidhet drejtpërdrejt me sistemin arsimor, me ç’rast poezia është një zhanër jo atraktiv, e lidhur me nacionalizmin dhe elemente të figurave historike dhe e cila nuk promovohet shumë në kurrikulën e arsimit, prandaj që poezia të gjallërohet e kultivohet, sipas Halimit duhet të ndryshohen mënyrat se si kremtohen ngjarjet e ndryshme kulturore duke ofruar lexuesve poezinë moderne që i dedikohet përditshmërisë, subjektit grua dhe njeriut.
“Sa më shumë që ne e shkëpusim poezinë nga historia dhe turma dhe e afrojmë afër individit, e shohim që poezia është shumë më atraktive se cilido zhanër tjetër”, potencon ajo.
Për Halimin, përkthimi i aktivizmit në poezi nuk mund të jetë një lidhshmëri e thjeshtë sepse ka elemente tematike të dekonstruktimit të gruas në sistemin patriarkal në poezitë e saj por që poezia duhet të shihet përtej aktivizmit, grupeve dhe lëvizjeve moderne që duhet të kenë elemente kritike sepse historia gjithmonë e ka parë gruan vetëm nga elementi i të qenurit ‘nënë’ e për çka në poezi zhveshët komplet elementi ‘nënë’ duke i dhënë liri nënës përmes rolit të plotësuar ndaj vetvetes.
“Ajo çfarë më ka shqetësuar gjithmonë është portretizimi i gruas në dy dimensione, thurja e himneve për të bukurën si kategori estetike, prandaj kur poezia përdoret për dekonstruktimin e normave të krijuara nga shoqëria atëherë konsiderohet një mesazh i rëndësishëm dhe emancipues” përfundon ajo.
Ndërsa, dramaturgia Dhurata Hoti, ka folur për vështirësinë e të shkruarit nëse do të ekzistonte varësia për përfitimet e shitjeve
“Nevoja për të shkruar ka lindur si nevojë për të thënë gjëra që shpesh nuk kanë qenë të përshtatshme ose nuk ka qenë e mjaftueshme vetëm shprehja e vetme ndaj njerëzve. Por që në përgjithësi nuk do të kishin pasur vlerë artistike nëse do të ekzistonin vetëm shkrimet me porosi”, tregon Hoti.
Sipas saj, zhanri i tregimeve të shkurtra erdhi si nevojë për të shprehur skena e momente intensive dhe emocione të skajshme, por që pa pasur nevojë të qëndrohet brenda rregullave të shumta të skenarit dhe dramës, ajo ka shkruajtur për të argëtuar veten, diçka që ka pasur qejf ta lexoj vetë. Prandaj, janë diçka poetike që i përshtaten kohës e jo diçka konsumuese.
Natyra e shkrimeve të Hotit, është cilësuar si një realitet magjik që është i bazuar në gjëra të kohës të tanishme por karakteret kalojnë në gjendje emocionale absurde e sureale dhe që mënyra e perceptimit të saj ndaj karakteristikave të personazheve si ankthi, një cregullim emocional ka bërë që përjetimet e detajuara të ndjehen në lëkurën e çdo kujt, prandaj kjo ndjenjë është përcjell gjatë gjithë librit të saj ku tingujt, ngjyrat, emocionet të ndjehen shumëfish.
“Ky është realiteti im sepse personalisht ekziston tendenca që unë ti shoh gjërat në këtë mënyrë prandaj qëllimi kryesor që nga fillimi për këtë libër ka qenë një emocion i caktuar”, përfundon ajo.
Kurse për anën perspektive rajonale mbi shkrimin e poezisë, ka folur edhe Katarina Saric e cila ka shprehur se ajo shkruan nga rrokullimi i brendësisë shpirtërore.
“Shkrimet i mbaj gjatë në vete derisa i përpunoj në fazën finale, pra në hedhjen në letër. Puna profesionale si shkrimtare është shkrimi nga ndjenjat e brendshme, një rrëfim i brendshëm sidomos kur ajo transmetohet në publik duke zbërthyer kështu shtresat e mia më intime në krijimtarinë dhe përvojën time”, tregon Saric.
“Poezia e angazhuar e shpreh shpirtin e një kombi”, potencon ajo.
Krejt në fund, pas këtij diskutimi për tema nga më të ndryshmet, një larmi mendimesh dhe zërash që portretizuan fuqinë artistike të gruas, ngjarja gjeti fundin me leximin e fragmenteve nga puna e këtyre shkrimtareve duke përmbyllur kështu identitetin e zhanreve diversive në një frymë sa poetike aq edhe thumbuese për secilin që përjeton tërësisht ndjenjën e të dëgjuarit të poezisë. Po ashtu, pas promovimit të librave të pranishmit patën mundësi të marrin nënshkrimet e autoreve për librat e promovuara. / KultPlus.com
Qendra Multimedia [Prishtinë] dhe Heartefact Fund [Beograd], kanë hapur thirrje për rezidencat artistike të cilat do të implementohen në kuadër të platformës së përbashkët Reconnection 2.0, e cila financohet nga Bashkimi Evropian dhe menaxhohet nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë, përcjell KultPlus.
Rezidencat artistike Reconnection 2.0 kanë për qëllim të shërbejnë si hapësira për artistë dhe artiste nga fusha të ndryshme (letërsi, aktrim, muzikë, arte pamore, kostumografi, koreografi, etj.), që përgjatë një muaji të reflektojnë dhe prodhojnë punë nga fushat e tyre përkatëse.
Nga kjo fazë e thirrjes do të kenë mundësi të përfitojnë deri në katër artistë/e: dy artistë/e nga Kosova, do të përfitojnë nga një rezidencë një mujore në Serbi, ndërsa dy artistë/e nga Serbia do të përfitojnë nga një rezidencë një mujore në Kosovë.
Gjatë qëndrimit një mujor në Kosovë, përkatësisht në Serbi, secili/a nga artistët/et pritet të krijojnë punë të reja si dhe të bashkëpunojnë afërsisht me stafin e Qendrës Multimedia dhe Heartefact Fund, në programet e tyre ekzistuese.
Kush mund të aplikojë? Të drejtë aplikimi kanë artistët dhe artistet e moshës mbi 20 vjeç, nga Kosova dhe Serbia, nga të gjitha fushat artistike [letërsi, aktrim, muzikë, arte pamore, kostumografi, koreografi, etj.]
Si të aplikohet? Për artistët dhe artistet nga Kosova të interesuar/a për rezidencën një mujore në Serbi, aplikimi bëhet duke dërguar një CV dhe letër motivimi në adresën: [email protected], Me subjekt: Serbia / Artistic Residencies Reconnection 2.0
Për artistët dhe artistet nga Serbia, të interesuar/a për rezidencën një mujore në Kosovë, aplikimi bëhet duke dërguar një CV dhe letër motivimi në adresën: [email protected]. Me subjekt: Kosovo / Artistic Residencies Reconnection 2.0
Afati për aplikim është deri ditën e premte, më 30 prill 2021, në ora 23:59.
Kur do të realizohen rezidencat? Artistët dhe artistet rezidentë/e pritet të jenë në Kosovë, përkatësisht në Serbi në mes të muajve qershor dhe dhjetor. Data e saktë e rezidencës një mujore për secilin/ën nga katër artistët/et përfituese/e do të vendoset në bashkëpunim me artistët dhe artistet përkatës/e pas përfundimit të përzgjedhjes.
Festivali Ndërkombëtar i Letërsisë ‘POLIP’ këtë vit fillon me edicionin e 11-të dhe pritet të mbahet nga 10 deri më 13 shtator, përcjell KultPlus.
Qendra Multimedia ka bërë të ditur se edicioni i sivjetëm do ta organizohet në përputhje me kushtet që do të krijohen në raport me pandeminë COVID_19.
”Për detaje në lidhje me formatin dhe programin e sivjetëm, na ndiqni në faqen tonë www.qendra.org si dhe në rrjetet tona sociale në Facebook, Instagram dhe Twitter”, ka bërë të ditur Qendra Multimedia në njoftimin e hapjes së këtij festivali.
Qenda Multimedia dhe Goethe Institut kanë njoftuar se nesër do të mbahet përmbyllëse e programit Kultura për Ndryshim, përcjellë KultPlus.
Gjatë kësaj ngjarje do të promovohet hulumtimi mbi pesazhin kulturor të Kosovës si dhe të lansohet dokumentari mbi programin Kultura për Ndryshim.
Kjo ngjarje do të mbahet të martën më 22 dhjetor në teatrin Oda në Prishtinë duke filluar nga ora 11:00.
Programi Kultura për Ndryshim financohet nga Bashkimi Evropian, menaxhohet nga Zyra e Beshkimit Evropian në Kosovë ndërsa implementohet nga Qendra Multimedia e Goethe-Institut.
Për shkak të masave parandaluese të COVID-19, numri i pjesëmarrësve fizik është i kufizuar. / KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës, Qendra Multimedia, Teatri i Gjilanit, Teatri i Ferizajit ‘’Adriana’’, Etno Teatri në Kukaj ka hapur thirrjen për Laboratorin e dramës bashkëkohore shqipe, shkruan KultPlus.
Laboratori i dramës bashkëkohore shqipe do të mbahet në fshatin Kukaj në dy faza nën drejtimin e regjisorit e dramaturgut Fadil Hysaj. Pjesa e parë do të mbahet mes periudhës 27 nëntor-3 dhjetor, ndërkaq pjesa e dytë më 18-22 dhjetor të këtij viti.
Të interesuarit për pjesëmarrje në këtë laborator duhet të jenë në intervalin e moshës mes 18-45 vjeç, teksa të përzgjedhurit do të kenë rastin të përfshihen në proceset kreative të shkrimit të dramës.
Dramat e përfunduara të çdo pjesëmarrësi do të prezantohen para publikut si një lexim skenik dhe do të botohen në një vëllim. Nga të gjitha të shkruarat, tre më të mirat do të përkthehen në gjuhën angleze dhe do të promovohen përmes rrjetit ndërkombëtar të dramaturgjisë-Eurodram.
Afati i fundit për aplikim është deri më 19 nëntor, kurse 7 persona janë të paraparë që të përzgjidhen gjithsej./KultPlus.com
Rreth 400 tituj me ekzemplarë të shumtë sot u gjendën në një nga tavolinat e Teatrit Kombëtar të Kosovës, për të marrë vendet e tyre në raftet e bibliotekës së këtij institucioni, si dhuratë nga Qendra Multimedia, shkruan KultPlus.
Vepra nga autorë vendas e të huaj, kombinime të zhanreve të ndryshme letrare duke përfshirë poezi, prozë e kryesisht dramë dhe dimensione e pikëpamje të ndryshme përbrenda tyre, sot iu dhuruan Teatrit Kombëtar të Kosovës. Ishte Qendra Multimedia ajo e cila e bëri këtë donacion në kuadër të bashkëpunimit të këtyre dy palëve në edicionin e sivjetmë të Kosovo Theater Showcase.
Këto libra u vendosën në raftet e bibliotekës së institucionit më të lartë teatror në vend, për të kaluar tash e tutje në duar të lexuesve të cilët pëlqejnë mënyrën e shkrimit, tematikat dhe autorët e veprave. Të pranishëm në ceremoninë e dhurim-pranimit të këtyre titujve ishin përfaqësues nga dy palët, teksa fjalën e morri i pari aktori i njohur Adrian Morina, i cili njëherit është edhe u.d i Teatrit Kombëtar të Kosovës.
“Sot e kemi kënaqësinë shumë të madhe që si Teatër Kombëtar i Kosovës të pranojmë një dhuratë, e cila është më e shtrenjta që dikush ia ka bërë këtij institucioni. E tëra kjo vjen në kuadër të një bashkëpunimi që Teatri Kombëtar i Kosovës tash e një kohë e ka me Qendrën Multimedia, duke qenë partner të një Showcase-i teatror i cili e ka edicionin e tretë në Kosovë”, u shpreh Morina.
Për bibliotekën e TKK-së, Morina tha se është relativisht e varfër dhe se ka mungesë të dramave, me këtë rast shfrytëzoj rastin të bëj thirrje që edhe shtëpitë botuese tjera të dhurojnë donacione.
“Komuniteti ynë ka shumë pak mundësi ose qasje në tekste të dramave të huaja prandaj, ju bëj ftesë krejt atyre që kanë mundësi t’i bëjnë një dhuratë si kjo e sotmja Teatrit Kombëtar të Kosovës sepse kemi nevojë që ta krijojmë një librari tonën ashtu siç e ka pasur dikur, e të cilën kemi pasur mundësi ta shohim përmes fotografive”, theksoj Morina.
Në anën tjetër ai u shpreh se në këtë institucion kulturor është krijuar një imazh që çdokush provon të merr diçka, e jo të dhuroj. Andaj pikërisht edhe donacionet e librave do ta dëshmonin të kundërtën.
Përgjatë ceremonisë, Adrian Morina shfrytëzoj rastin të tregoj për bashkëpunimet dhe punët e tjera që pritet t’i realizoj Teatri Kombëtar i Kosovës.
“Ne besojmë që në javën e ardhshme do të hapim thirrjen për laboratorin e dramës shqipe, në të cilën jemi bashkëorganizatorë Teatri Kombëtar i Kosovës, Qendra Multimedia, Teatri i qytetit të Ferizajt, Gjilanit dhe Etno Teatri në Kukaj”, njoftoj Morina.
Drejtori i Qendrës prej ku erdhën librat, Jeton Neziraj tregoj se këto libra janë koleksione të botimeve të përvjetshme të Multimedias, e që përbrenda vitit ata publikojnë 10 tituj.
“Sot i kemi sjellur rreth 400 tituj, shumica e tyre janë drama të autorëve kosovarë, të Shqipërisë, nga rajoni dhe ata ndërkombëtar, të cilat janë botuar në një periudhë prej 10 vitesh”, theksoj Neziraj.
Përtej Teatrit Kombëtar të Kosovës si institucion kulturor qendror, Qendra Multimedia dhurimin e librave e ka nisur edhe në teatrot lokale, duke përfshirë atë të Gjilanit e Ferizajt.
“Donacioni vjen si pjesë e serisë së dhurimit të librave që Qendra Multimedia e ka nisur këto dy vite, kryesisht bibliotekave të qyteteve të ndryshme, ku për këtë periudhe kemi shpërndarë nëpër biblioteka, falas, afërsisht 5000 tituj”, tha drejtori i kësaj Qendre.
Pjesëtarja e Qendrës Multimedia, Aurela Kadriu është shprehur se është e rëndësishme që të njëjtën iniciativë ta marrin edhe të tjerët, në mënyrë që të zgjerohen adresat e lexuesve.
“Ne e kemi parë në proces të punës që jo vetëm bibliotekat kanë nevojë të pasurohen me libra por, ka nevojë në rritje që teatrot të kenë kënde të leximit”, ka thënë Kadriu.
Tutje ajo theksoj se përgjatë tre viteve punë, kanë vëzhguar për së afërmi gjendjen e bibliotekave publike e lokale si dhe atyre të teatrove dhe se nuk është situata e kënaqshme.
“Mund të themi që gjendja është ‘për gjynah’ dhe ka nevojë për dhurata të tilla që ta mirëmbajmë kulturën e leximit”, vlerësoj Kadriu.
Ky aktivitet u zhvillua në kuadër të projektit ‘’Culture for change’’ nga Qendra Multimedia. / KultPlus.com
Përderisa teatrot janë të mbyllura, Qendra Multimedia dje nisi peticionin për hapjen e tyre. Ndërkaq, drejtuesi i kësaj Qendre, Jeton Neziraj ka paralajmëruar takimin gjatë ditës së sotme të Ministrisë së Kulturës për këtë çështje, shkruan KultPlus.
Nëpërmjet një njftomi të bërë në Facebbok ai tregoi se ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi do të ketë sot në orën 17:00 takim me akterët relevant për të vendosur lidhur më këtë çështje./ KultPlus.com
Qendra Kulturore Multimedia ka nisur nënshkrimin e peticionit për hapjen e teatrove, të cilat ishin paraparë të hapeshin më 1 qershor, shkruan KultPlus.
Në peticionin drejtuar Ministrisë së Shëndetësisë dhe Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sport, duke u kërkuar hapja e teatrove, thuhet se një pjesë të madhe të sektorëve (duke përfshirë edhe qendrat tregtare) iu është lejuar funksionalizimi, mirëpo nuk është bërë e njëjta me Teatrin dhe se nuk ka pasur ndonjë arsyetim apo konsultim nga institucionet përkatëse.
“Përmes këtij peticioni të hapur, ne i bëjmë thirrje Ministrisë së Shëndetësisë dhe Ministrisë së Kulturës që sa më parë të ndërmarrin hapa në mënyrë që teatrove t’u lejohet të nisin punën dhe të fillojnë të mirëpresin publikun. Hapja e teatrove, me masa të caktuara të sigurisë, do ta shpëtonte skenën teatrore nga kolapsi total në të cilin gjendet aktualisht dhe do të kontribuonte në masë të madhe në jetën sociale në Kosovë, të rënduar nga pandemia”, thuhet në peticion.
Iniciuesit e këtij peticioni besojnë se teatrot kanë kapacitete për respektim të masave anti-covid kur të hapen, madje ata kanë marrë shembull vendet e Evropës dhe Maqedoninë e Veriut për këtë.
“Ju bëjmë me dije se nëse ky peticion i yni injorohet, komuniteti teatrot në Kosovë, që ka një numër prej mbi 5,000 artistësh, punëtorëve të skenës e stafit administrativ, do të detyrohet të shoh edhe forma të tjera të protestave”, theksohet në peticion.
Ky është linku ku mund ta nënshkruani peticionin për hapje të teatrove:
Teatri i famshëm gjerman Volksbühne nga Berlini është duke bashkëpunuar me Qendrën Multimedia dhe Teatrin Kombëtar të Kosovës, për të realizuar shfaqjen “Kthimi i Karl Majit” (Shfaqje argëtuese për popullin gjerman), e cila do të prezantohet si ekstrakt teatror online gjatë festivalit POSTËEST. Festivali do të mbahet nga data 24 – 26 qershor në Berlin, në teatrin Volksbühne.
Ndërkohë, shfaqja e plotë, si realizim skenik do të jepet në shtator, në Teatrin Kombëtar të Kosovës, pastaj pritet të nisë turneun ndërkombëtar.
Regjinë e shfaqjes “Kthimi i Karl Majit” është duke e bërë Blerta Neziraj, kurse luajnë aktorët: Arta Muçaj, Armend Smajli, Edona Reshitaj, Adrian Morina, Ylber Bardhi dhe Shpetim Selmani. Tekstin e ka shkruar Jeton Neziraj, videon është duke e realizuar Ilir Gjocaj kurse bashkëpunëtor artistik është Alban Beqiraj.
Rreth shfaqjes “Kthimi i Karl Majit”
Kara Ben Nemsi, personazhi i njohur i Karl Majit, arratiset nga Lindja dhe, bashkë me një grup aktorësh nga Kosova, ia mësynë ‘tokave gjermane’. Në këtë udhëtim gati epik, ai takon Slavoj Zhizhekun, Piter Handken, një pjesëtar të Nationalsozialistischer Untergrund e të tjerë. Shfaqja e konfronton publikun me qasjen gati demonizuese të Evropës Perëndimore – superioritetin e supozuar kulturor, politik e intelektual të saj ndaj Lindjes- për të cilën Aleksandar Hemon thotë se i ka rrënjët thellë në kolonializëm dhe racizëm.
Rreth festivalit Postwest
I planifikuar të mbahet në maj të vitit 2020, festivali transkulturor i teatrove POSTWEST synonte të mblidhte artistë nga dhjetë shtete të cilët kishin zhvilluar dymbëdhjetë shfaqje të reja enkas për këtë festival. Me historinë e vet dramatike ndërmjet perëndimit e lindjes, Volksbühne është vendi ideal për këtë mbledhi të profesionistëve teatrorë nga Evropa Lindore. Tani të gjihtë teatrot me të cilët jemi partnerë kanë gjetur veten në një realitet të ri. Për ne, si ekipe artistike, pandemia COVID-19 nuk ka nënkuptuar vetëm anulimin e javës së festivalit në maj, por gjithashtu edhe përfundimin e papritur të fazës përgatitore: provave për produksionet tona të cilat ishin në prag të fillimit, pjesa jonë e skenografisë në Großes Haus ishte krijuar tashmë në punëtoritë e Volksbühne dhe orari për secilën ditë të festivalit tashmë ishte përfunduar.
Pas një viti përgatitjesh, si do të bëhej që ky festival transkulturor teatror, të ndodh pas një paralajmërimi kaq të beftë dhe pa asnjë produksion apo skenë reale të përfunduar? Duke u rikthyer në konceptin bazik të festivalit, atë të shkëmbimit kolektiv artistik. Përgjatë javëve të fundit, kemi shtuar këtë bashkëpunim i cili i ka sjellë teatrot tanë partnere në Berlin për tri punëtori që nga qershori i vitit 2019. Në vend të Volksbühne, po e shfrytëzojmë hapësirën virtuale për të shpërndarë ide tej-përtej kufijve – dhe kështu edhe një hapësirë për edicionin virtual të POSTWEST.
Dymbëdhjetë produksionet e planifikuara tani do të zëvendësohen me kontribute dixhitale që reflektojnë natyrën e rrjetit tonë ndërkombëtar, i cili do të bëhet i qasshëm për një audiencë
globale për herë të parë për tri ditë me rradhë: performanca drejtpërdrejt online, video me pagesë, audio materiale dhe diskutime me profesionistë teatri rreth përvojave të tyre me POSTWEST. Kjo do të plotësohet nga formate shtesë përmes programit tonë mbështetës i cili në nëntor të vitit 2019 ka filluar me një numërim tematik për së prapthi deri në ditët e festivalit. Ky program përfshin ngjarje tematike siç janë seritë Plattform East, takime me artistë dhe sete muzikore (DJ set) – natyrisht, të gjitha në mënyrë dixhitale.
Kështu POSTWEST ka tejkaluar vetveten si ngjarje që ndodh në skenë dhe tash po i përgjigjet realietit të ri. Kriza e Koronavirusit na ka mundësuar të observojmë se si shumë shtete po kthehen tek vetja përsëri dhe informacioni për situatën në shtetet tjera duket thjesht sikur statistikë. Përkundër kësaj prapavije, reflektimi mbi kategoritë historike dhe mundësitë për shpërbërjen e tyre bëhet më i rëndësishëm se kurrë më parë. Lindja apo perëndimi? Post-perëndimi, post-lindja, post-lindje-perëndimi? A çon trashëgimia e përbashkët kulturore drejt një vetëdijeje të ngjashme historike? Me një llojllojshmëri kaq të madhe shtetesh e identitetesh, a është e mundur të mendojmë dhe formësojmë një të ardhme së bashku? Çka nënkuptojnë për neve një shoqëri e fuqishme civile, solidariteti, vlerat relevante për të ardhmen dhe sistemet demokratike? Si mundemi ne, si profesionistë teatri – edhe përgjatë një izolimi botëror dhe pa asnjë mbledhi publike – të vazhdojmë të formësojmë rrjete e nisma afatgjata transkulturore në mënyrë që artistikisht t’iu përgjigjemi këtyre debateve aktuale.
Ndërkohë që edicioni virtual i festivalit adreson këto pyetje, ai gjithashtu formëson bazën e një rrjeti ndërkombëtar. Produksionet e planifikuara do të kenë premierat dhe do të përfshihen në repertoaret e teatrove tanë partnerë sapo atë të rihapen. Në këtë mënyrë, dhe përmes bashkëpunimeve të ardhshme, POSTWEST vazhdon të jetojë si hapësirë ku disciplinat artistike nuk shikohen vetëm nga një perspektivë individuale e kombëtare, por gjithashtu krijojnë një kontekst transkulturor.
Financuar nga: German Federal Cultural Foundation, Ministry of Culture of the Republic of Kosovo, Goethe-Institut, The Olof Palme International Center, Rockefeller Brothers Fund, Swiss Agency for Development and Cooperation, European Union Office in Kosovo. / KultPlus.com
Qendra ‘Multimedia’ në bashkëpunim me ‘Reading Balkans’, ka bërë përzgjedhjen e shkrimtarëve që do të jenë pjesë e rezidencës së programit ”Prishtina nuk ka lum”, për vitin 2020, shkruan KultPlus.
Artistët e përzgjedhur janë:
Zlatko Pakovic nga Serbia, që do të jetë pjesë e këtij programi në muajin tetor të këtij viti.
Jasna Jasna Zmak nga Kroacia dhe Jean Lorin Sterian nga Romania të cilën do të jenë pjesë e këtij programi në muajin dhjetor.
Të tre të përzgjedhurit janë shkrimtarë të cilët kanë treguar mjaft suksese në fushën e letërsisë.
Bashkangjitur keni linkun e plotë për të dhëna më të detajuar rreth fituesëve të këtij programi. / KultPlus.com
“Kultura është në margjina”, tha regjisori veteran, Isa Qosja, teksa po bënte një krahasim në rrafshin kohor, pasi kishte përfunduar shfaqja e filmit “Rojet e mjegullës” dhe kishte filluar një debat rreth tij nën organizimin e ForumZFD në Qendrën Multimedia mbrëmë në Prishtinë, shkruan KultPlus.com
Dritat u fikën
dhe të pranishmit njëzëri vendosën për heshtje. Melodia, imazhi, simbolet dhe
mungesa e tekstit po mbizotëronin në fillim të filmit. Një brum i mjaftueshëm
dhe i nevojshëm për ta bërë edhe më interesant një debat mbi tematikën dhe
teknikën e filmit, film që nuk po barte çdo gjë në mënyrë të drejtpërdrejt,
debati për të cilin do të pasonte më vonë me teoricienin Sezgin Boynik dhe
regjisorin Isa Qosja.
Një grua që
dhunohej, një i torturuar që nuk e dinte se çfarë po nënshkruante, shkrimtar të
internuar në burgje, atmosferë e zymtë, kushte të rënda, frymë e sakrificës,
dhe le të ekzistojnë edhe një mori interpretimesh tjera për filmin që ka sjell
pozitën çnjerëzore të shqiptarëve në ish-regjimin e Jugosllavisë.
Pak minuta
para fillimit të shfaqjes së filmit, dëgjohej vetëm zhurma e karrigeve që po
shtoheshin minutë pas minute, deri kur salla e mbushur që nga fillimi u stërmbushur
dhe në skenë doli përfaqësuesi i ForumZFD, Korab Krasniqi.
Krasniqi, ka
shpalosur të dhënat të përgjithshme rreth kësaj ngjarjeje.
“Këtu sonte
jemi mbledhur si pjesë e një serie të aktiviteteve që po i bëjmë me Serzginin
dhe akterët e ndryshëm ku si pikënisje po i marrim filmat që trajtojnë tema të
vështira për të nxitur diskutim në publik. Sot do të shohim filmin “Rojet e
Mjegullës” me regji të Isa Qosjës, me neve do të jetë edhe Akademik, Sezgin
Boinik”.
Teoricieni,
Sezgin Boynik, ka folur shkurt për modelin dominant të filmit si nga ana
teknike ashtu edhe nga ajo përmbajtjesore.
“Filmat bardh e zi në Jugosllavi kanë lënë pas vetes një markë të fortë të gjuhës
vizuale, madje edhe sot kur ne po flasim, ata ekzistojnë. Motivi dominant i këtyre
filmave në Jugosllavi ka qenë kritika e burokracisë”.
Boynik, ka bërë
një ndërlidhje të dyfishtë mes diskriminimit etnik në raport me sistemin
politik si dhe me lidhjen e këtyre me tematikën e filmit.
“Disa vende të Jugosllavisë e kanë përjetuar më rëndë sistemin dhe unë mendoj
se Kosova ka qenë një nga këto vende. Mendoj se është me rëndësi të përmendet
veçmas për këta të rijnë këtu që edhe pse nën një sistem, jo të gjitha vendet e
kanë gëzuar të njëjtin socializëm, të njëjtat privilegje dhe unë mendoj se ky
film është shumë i lidhur me këtë çfarë thash”.
Regjisori i
njohur kosovar, Isa Qosja, ka përmendur një ngjarje interesante që ka ndodhur
gjatë xhirimit të këtij filmi.
“Ky film ka drithërim në secilën fotografi, ka edhe një pasiguri sepse kemi pasur një pjesë të ekipit nga Serbia, e cila në një moment kur e ka parë fotografinë e Rankoviqit, në qeli atje, është rebeluar, ka dalur dhe ka ndërprerë xhirimin dhe ne nuk e kemi ditur nëse do ta vazhdonim apo jo atë”.
Qosja tutje ka treguar se cila rrethanë e shtyri ish-sistemin që filmin ta klasifikojë si “Pamflet politik”.
“Vetëdija jonë për atë se çfarë na ka bërë regjimi Jugosllav, atyre ju ka shkaktua një tronditje dhe atëherë ka filluar një fushatë e tmerrshme prej asaj që filmi të kualifikohet si pamflet politik”.
Tutje, Qosja ka rrëfyer edhe për një emision që ishte mbajtur rreth këtij filmi ku një gazetar serbë kishte bërë ndërlidhje të çuditshme të simboleve të filmit, ndërlidhje kjo krejtësisht në frymë nacionaliste.
“Ekziston edhe sot një debat që ka qenë organizuar ku kanë marrë pjesë, Ibrahim Rugova, Azem Shkreli, një gazetar serb që ka përfaqësuar anën e errët të këtij filmi, i cili mes të tjerash pyeste se përse njerëzit në film janë të veshur me të bardha, ose a janë ato varkat e letrës që i keni lëshuar në ujë, varkat e lidhjes me Shqipërinë. Pra një imagjinatë e jashtëzakonshme, shumë e bujshme, që t’i trajtojnë simbolet në këtë film. Më dukej shumë naive se si gjithçka e lidhën si donin vet, edhe atë çfarë se kisha menduar mi shfaqën si ide në kuadër të një fushate që dukej qesharake dhe ironike”.
Qosja, ka vazhduar duke bërë një ndërlidhje mes karakterit të rrethanave të atëhershme dhe stimulimit të entuziazmit që ata shkaktonin.
“Po të shikohet entuziazmi, unë konsideroj se entuziazmi i njerëzve për të bërë film ka qenë i jashtëzakonshëm atëherë, pikërisht se kanë qenë rrethanat më të vështira. Dhe unë di se gjithmonë masa popullore është instaluar në fushatën e mbrojtjes së filmit”.
Pas shfaqjes së dokumentarit si dhe debatit pas tij, ky aktivitetet është mbyllur me një koktej rasti për të pranishmit. /KultPlus.com
“Ne jemi shumë të lumtur që e kemi Rolandin këtu në Qendrën Multimedia”, tha dramaturgu i njohur kosovar, Jeton Neziraj, gjatë prezantimit të dramaturgut të famshëm gjerman, Roland Schimmelpfennig, i cili ishte dje mysafir në Qendrën Multimedia në një diskutim rreth një orësh për jetën e tij profesionale, shkruan KultPlus.com
Diskutimi nuk ishte i zakonshëm, në fakt, ishte një diskutim
dramaturgësh pa protokoll, ndryshe nga diskutimet që jemi të mësuar të shohim.
Kur Schimmelpfennig kishte të nxehtë në sallë ai hoqi bluzën në komoditet dhe
krejtësisht i lirë. Për një gjerman e për një artist nuk duhej të mungonte në
tavolinë ndonjë birrë, ashtu siç nuk mungonte.
Dramaturgu Jeton Neziraj, i dha energji edhe më shumë ambientit shumë mirë të organizuar, kur gjatë hapjes çliroi gjithçka kur tha se ky organizim ishte financuar “kesh” nga Instituti Goethe, përmendje e mënyrës së financimit sa për ta shprehur frymën jokonvencionale që përshkroi gjithë debatin.
Dramaturgu Roland Schimmelpfennig, në fillim ka folur rreth nisjes së karrierës së tij e cila nuk ka qenë krejtësisht e zakonshme, në fakt është përcjellë edhe me disa kushtëzime objektive.
“Në fillim kam dashur të merrem me teatër, që kur kam qenë shumë i ri si adoleshent kam pasur miq që janë marrë me teatër, teatër për amator. Ka qenë një ide e mirë në fillim por mua më është dukur e pamundur që të jetoj nga teatri, nuk kam besuar që mund të bëjë diçka të tillë, në kuptim të parave. Kur e kam kryer shkollën kam shkuar në Stamboll, sepse në mes të shkollës dhe shërbimit civil e cila ka qenë alternativa e shërbimit ushtarak, kemi mundur të zgjedhim njërën. Në Stamboll jam takuar me miq turk që i pata njohur më parë në Gjermani. Dhe ata më thanë që kemi një punë për ty, ata më thanë që ti mund të jesh lektor i gjuhës gjermane në një gazetë atje.
Pastaj u ktheva në Gjermani dhe më treguan se po kërkoheshin studentë të regjisë dhe mendova se kjo është një gjë e mirë për mua. Kur jam kthyer si gazetar nga Turqia jam prezantuar në gazetat në Gjermani por ata nuk më ofruan punë, i kam pasur 20 vite kur më sugjeruan që më duhet të studioj diçka dhe kam filluar me regjinë sepse nga profesioni që kisha ishte e afërt me shkrimin e dramave”.
Ai tutje ka vazhduar duke treguar për dramën e tij të parë
teksa është shprehur i rezervuar për ta vlerësuar njërën si më të mirë, qoftë për
shkak se kjo do të nënvlerësonte cilësinë e të tjerave qoftë sepse suksesi i
dramave është relativ në hapësira të ndryshme.
“Drama e parë që është botuar, sa për ta qartësuar, nuk do të thotë shumë nëse pranohesh nga një botues, ka qenë një dramë “Fish by fish”, pra kjo ka qenë drama e parë e imja që mund ta konsideroj si të suksesshme, dhe tani kur e lexoj prapë them se kjo është shkruar nga një student shumë i ri dhe shumë nervoz. Gjithsejtë i kam shkruar 55 drama, do të ishte shumë e padrejtë nga 54 dramave tjera nëse e zgjidhi një më të mirën. Si të suksesshme mund ti përmendi edhe “Dragoi Artë”, “Push and Push”, por kjo është relative, për shembull disa drama të suksesshme që i konsideroj, nuk kanë qenë të suksesshme edhe në Gjermani.”
Schimmelpfennig, është pyetur edhe për atë se ku dhe kur e sheh më të përshtatshme të shkruaj, teksa përgjigja e tij, si përgjigje e një dramaturgu me shumë eksperiencë, nuk befason.
“Tash shkruaj në shtrat sepse është më ngrohtë. Kryesisht tentoj të zgjohem në ora 9 apo në 10 në mëngjes dhe pastaj duhet të shkruaj deri në orën 2 ose 3 gjatë ditës. Punoj edhe natën por pi shumë dhe pastaj më duhet shumë të lekturojë”.
Dramaturgu i njohur gjerman ka folur shkurt edhe për kohëzgjatjen që atij i duhet për ta realizuar një projekt të tij.
“Nëse kam një ide të mirë, teknikisht më duhen tre muaj. Por
derisa ta gjej idenë ose deri sa të gjej qasjen për idenë mundet me më marrë
deri në një vit.”
Tutje, Schimmelpfennig ka folur edhe për çështjen e migrimit
për të cilën ka thënë se nuk është temë ekskluzive në Gjermani por në gjithë Evropën
Perëndimore.
“Çështja e migrimit është shumë prezente në shoqërinë
gjermane. Sidomos në Evropën Perëndimore të gjithë duan të shkojnë, të lëvizin,
me gjithë këta nacionalistë që po lindin është interesante të shkruash për ta,
pra për migrimin. Kemi një histori të gjatë të migrimit duke filluar pas të
50-tave në Gjermani, kemi valën e parë të imigrantëve duke filluar në të 50-tat
që ka filluar me punëtor spanjoll, këto familje janë në vendin tonë që 60-të
vite këtu dhe ne nuk mund të flasim për ta si imigrant, ata kanë fëmijë që kanë
lindur këtu.”
Duke diskutuar për relevancën kohore që duhet apo nuk duhet
ta ketë një dramë, Schimmelpfennig, ka thënë se drama mund të mos ketë kohë por
duhet ta ketë një pikë bazë, nga ku të gjithë janë të vetëdijshëm për atë se çfarë
po jepet.
“Drama nuk duhet të ketë kohë, duhet të ketë një pikë të
fortë ku të gjithë e dimë se për çfarë po flasim, nuk ka të bëjë me shoqërinë
ku do të jepet shfaqja. Në anën tjetër natyrisht që nuk është e rëndësishme që
shfaqja të jepet në disa vende jo vetëm në Gjermani por për
shembull edhe në Francë, në Bolivi ose Taivan.”
Edhe fryma postmoderne që e reflekton një shfaqje teatrale ka qenë pjesë e
diskutimit të djeshëm. Schimmelpfennig, pasi bëri një dallim teknik në
organizimin e teatrove në Gjermani, shpjegoi edhe karakteristikat kryesore të
valës postmoderne.
“Duhet ta bësh dallimin mes një teatri lokal në një qytet të vogël dhe mes atij të qytetit të madh. Në Gjermani e kemi një sistem ku secili qytet financon teatrot dhe kemi teatrin kombëtar që është i financuar nga shteti. Kështu që në qytetet mesatare mund të gjesh diçka për fëmijë, diçka klasike, diçka komedi. Por kjo është vala postmoderniste, postramumatike, me tekste të gjata, me monologje, nuk ka karaktere më, nuk ka role më, nuk ka tregime, ka shumë muzikë, ka shumë britma, dhe kjo është bërë shumë e famshme, sepse të bën të ndihesh sikur je duke marrë pjesë në një leksion filozofie”.
Pas mbylljes së diskutimit në Qendrën Multimedia është vazhduar tutje më një koktej rasti. Edhe sonte do të ketë vazhdim të aktiviteteve tjera në këtë qendër. /KultPlus.com
