Doli nga shtypi revista PEN Kosova 4 

Këto ditë doli nga shtypi organi letrar i PEN Qendrës së Kosovës, revista PEN Kosova.

Numri 4 i kësaj reviste, dalë pak me vonesë për shkak të pandemisë por edhe për mungesë mjetesh financiare, përmban materiale të shumta letrare nga të gjitha gjinitë e letërsisë dhe me autorë nga vendi, Shqipëria e bota.

Në shenjë solidarizimi me Ukrainën kundër agrsionit të Rusisë në këtë shtet të pavarur, revista PEN Kosova, në numrin e vet të parë të vitit 2022,  boton poezi të disa poetëve ukrainas.

Letërsia ukrainase, thuhet në parathënien e këtyre poezive që vijnë për herë të parë në gjuhën shqipe, ka një traditë të gjatë që daton që në shekullin e 11-të. Një nga poetët e saj më të njohur është Taras Shevchenko i shekullit të 19-të, i cili filloi me poezi lirike romantike, përpara se të kalonte te poezitë më të errëta për historinë e Ukrainës.

Poezia dhe historia janë ende të lidhura ngushtë në Ukrainën bashkëkohore, ku poezia jeton në një larmi stilesh, duke filluar nga rimat te vargjet e lira dhe nga koleksionet e shtypura deri te slam-i dhe performanca. Trazirat politike të vendit në dekadat e fundit (nga revolucioni Maidan tek aneksimi i Krimesë nga Rusia, te lufta në Donbass) kishin çuar në shfaqjen e një poezie të guximshme dhe të drejtpërdrejt politike, me lexime dhe shfaqje shpesh të ndjekura mirë.

Në të gjitha këto poezi hetohet fryma dhe gjakimi i thellë e shekullor për liri e pavarësi të Ukrainës.   

Poezitë nga frengjishtja dhe kroatishtja) i ka përkthyer Binak Kelmendi.

Pos poezive ukrainase, në revistën më të re të PEN Qendrës së Kosovës, mund të lexoni edhe poezi të poetëve shqiptarë: Ahmet Prençi, Sali Bashota, Flamur Maloku si dhe poezi pakistaneze nga poetja Noor Unnahar Siddique përkthyer prej anglishtes nga Laureta Rexha.

Revista përfshin edhe shkrime memoriale dhe studiuese nga Avni Spahiu, Naim Kryeziu e Ben Andoni  dhe si një përkujtesë të Naime Beqirajt për poetin tonë të ndjerë Ali Podrimja.

Me këtë numër mund t’i lexoni poashtu edhe tregimet e Ibrahim Kadriut, Ibrahim Berishës dhe të Ahmet Selmanit.

Me dramaturgji dhe teatrologji kësaj radhe janë prezantuar Milazim Krasniqi me një pjesë nga monodrama e tij me titull “Arratisja e Sadri Popajt” si dhe studimi i Haqif Mulliqit me titull “Teatri në luftë dhe shtetrrethim”.  

Numri 4 i revistës PEN Kosova përmban edhe një intervistë të gjatë me fituesin e vjetëm të Çmimit Nobel për Letërsi Abdulrazak Gurnah me titullin “Kujtesa e zhvendosjes nuk mund të fshihet” përkthyer nga Fahredin Shehu.  

Në publikimin më të ri të organit letrar të PEN Qendrës së Kosovës  mund të lexoni edhe studime nga Gérard Genette dhe Michel Foucault. 

Numri i parë i revistës PEN Kosova u botua në vitin 2020.

Botimi i revistës PEN Kosova 4 u përkrah nga Ministria e Rinisë, Kulturës dhe Sportit e Repulbikës së Kosovës. / KultPlus.com

Në vitin 1910 botohej në gjuhën rumune revista “Glasul Albaniei”

“Glasul Albaniei’ (Zëri i Shqipërisë) ishte një revistë politike, letrare dhe shkencore në gjuhën rumune, drejtuar nga C. Podrescu, profesor rumun.

Kjo revistë botohej në Bukuresht dhe numri i parë doli në tetor 1910.

Faqja e parë hapet me foton e Heroit Kombëtarë, Gjergj Kastriot Skënderbeu dhe një shkrim historik për kontributin e Shqipërisë në luftën kundër perandorisë osmane.

Gjithashtu më tej shkruhet një profil i detajuar për figurën e Skënderbeut. Gjithashtu në revistë është përmendur edhe kontributi i Diasporës shqiptare në luftën kundër perandorisë Osmane.

“Rumunët dhe shqiptarët janë vëllezër gjaku” theksonte C. Predescu, profesor universitar dhe drejtor i revistës Glasul Albaniei (Zëri i Shqipërisë), që delte në Bukuresht më 1910. C. Predescu theksonte asokohe se fjala është për lidhje farefisnore, për “degë të të njëjtit trung”, për “një simpati permanente dhe kontinuitive”, si dhe për “afrimin e tyre në gjuhë dhe zakone, siç ka deklaruar shpeshherë filologu erudit Bogdan Petriceicu Hasdeu, se Shqiptarët janë Prindërit e Rumunëve (Albanezii suntPărinţii Românilor).

Rumania ka qenë gjithmonë (sidomos para blasfemisë komuniste), një vend tejet i lirë dhe tejet mikpritës, madje tejet tolerant ndaj komuniteteve tjera, duke i admiruar dhe konsideruar shqiptarët si bij shqipesh që e mbajnë fjalën e dhënë dhe besën e Zotit. Shqiptarët, shkruan C. Predescu, kanë të drejtën legjitime të gëzojnë këto liri nga ana e rumunëve, si pasojë e disa arsyeve të fuqishme, të njohura dhe të stabilizuara. /Diaspora Shqiptare / KultPlus.com 

104 vjet nga botimi i revistës së parë në Shqipëri “Hylli i Dritës”

“Hylli i Dritës” ka qenë e para revistë e botuar në Shqipëri, me një program të qartë atdhetar, politik e kulturor, dhe që u bë shprehja më e pastër e intelektualëve katolikë dhe e kryesisë së Provinçes Françeskane në Shqipërí, përfaqësuesit e së cilës qenë jo vetëm drejtori i saj Át Gjergj Fishta, por madjè një plejadë letrarësh, gjuhëtarësh, folkloristësh dhe ekonomistësh që nderuan jo vetëm Provinçën Françeskane por edhe Kombin, shkruan KultPlus.

Më 11 tetor 1913, nën drejtimin e Gjergj Fishtës, u botua në Shkodër, botimi i parë i revistës “Hylli i Dritës”. Sot, shënohem plot 104 vjet që nga botimi i parë i kësaj reviste.

Duke i hedhur një sy përmbajtjes, të pasqyruar në 20 vjetët e jetës së tij, kemi me pasë një shëmbëlltyrë të larmisë së shkrimeve, studimeve e bashkëpunimeve të ndryshme që mbushin faqet e kësaj reviste.

Prej veprimtarisë botuese shumëvjeçare mendojmë se duhen ndjerrur në pah jo aq arsyet dhe argumentet që i dhanë shkas këtij botimi, sepse për këtë flet mjaft qartë me shkrimet që përmban, por më fort shkaqet që sollën bukur mirë dy herë pezullimin e tij dhe herën e tretë ndalimin, rreth gjysmë shekulli, nga ana e regjimit komunist, antishqiptar, antikatolik, në mos shprehje e një antikulturësie të posaçme e të skajshme. / KultPlus.com