Etiketë: Ridvan dibra

Era Berisha

Shkrimtari më i njohur bashkëkohorë shqiptar, Ridvan Dibra, së fundmi ka publikuar romanin e tij të titulluar ‘Për Romanin dhe Romanet’, nga shtëpia botuese ‘Bard Books’, me ç’rast sot u bë edhe promovimi i tij në ambientet e Librarisë Dukagjini, shkruan KultPlus.

Libri ‘Për Romanin dhe Romanet’, ka ardhur me një rëndësi të shumëfishtë për shkak se ky libër është një reflektim mbi zhanrin dominues të kohës sonë dhe është një shpalosje e procesit kreativ të autorit, por mbi të gjitha është edhe fillimi i bashkëpunimit me shtëpinë botuese ‘Bard Books’, që ka marrë përsipër ti botojë të gjitha veprat e autorit.

Lexues, studiues dhe artdashës të shumtë kishin zënë vendet e tyre për të dëgjuar nga afër rrëfimin e autorit mbi librin e tij që sot u promovua në Prishtinë, e që synon një komunikim të gjatë jo vetëm me lexuesin por edhe me specialistët e mirëfilltë të letërsisë.

Fillimisht, autori falënderoi të pranishmit për pjesëmarrjen dhe njëkohësisht kërkoi ndjesë sepse pak para disa ditësh ai ka marrë vaksinën e dytë e që për të nuk ishte aspak dashamirëse. Tutje, para se të shpaloste përmbajtjen e tij, ai është shprehur se po ndjehet i emocionuar por edhe pak fajtor.

“Libri ka një datë në fund por nuk është e saktë sepse duhej të ishte 1993 sepse ky libër ka filluar para 30 vitesh në formën e shënimeve vetjake e personale. Kam mbajtur vazhdimisht shënime të pakujdesshme e të hedhura anash në një kompjuter dhe gjatë kohës së pandemisë njëlloj frike më kaploi se mos një ditë largohem dhe iki e mbetet diçka që duhej të thuhej si njëlloj testamenti”.

Sipas tij, libri është një dëshmi për të gjithë rrugëtimin e autorit në zhanrin e romanit ku ai ka vërejtur edhe një tepricë të energjisë pas përfundimit të romanit.

“Kësaj radhe shtrihet nevoja e komunikimit jo vetëm me lexuesin por edhe me studiuesit dhe studentët që merren me romanet e mia e për çka jam shumë mirënjohës për punën e tyre origjinale. Kam theksuar herët që kritikat janë më ndryshe në Prishtinë sesa në Tiranë e kjo vjen falë Universiteteve që i përgatit këto gjenerata”.

Për Dibrën, libri ‘Prostituta e virgjër’ ku edhe dallohet evoluimi i shkrimtarit si një shpërthim pothuajse i pavetëdijshëm, është libri që duhet të lexohet nga personat që nuk kanë lexuar akoma krijimet e tij. Ndërkohë, për sa i përket romaneve, duhet të fillohet nga e para.

“Mesa e kam ri parë këtë libër, provova njëfarë pendese që nëse nuk do të duhej që botuesi t’ia pengonte vrullin tim sepse libri në Shqipëri ka pak kopje dhe nuk njihet dhe menjëherë kanë ardhur reagimet negative nga botues konkretë”.

Autori krejt në fund ka shpalosur për herë të parë edhe disa pendesa të tjera që ai ka hasur në librin e tij.

“Tjetër peng që kam e që po e them për herë të parë është fakti i sinqeritetit tejet të thellë sidomos për gjenezën e çdo romani ku mos ndoshta nuk do të duhej të isha kaq i sinqertë e ndoshta mos duhej që vepra të lihej në një mjegullinë misteresh”, thotë Dibra.

“Unë mendoj që çdo roman është një fëmijë i braktisur sepse autori e shkruan veprën dhe e hedh në rrugë e ia jep një kujtim lexuesit duke e rritur atë e bile ëndrra e çdo shkrimtari e bënë të përjetshme e të pavdekshme. Andaj, ka shumë autorë që romanin dëshirojnë ta mbajnë afër vetes duke e promovuar jashtë mase por unë them se kjo është detyrë e lexuesit dhe kritikës”, thekson Dibra.

Tutje, autori ka treguar edhe procesin e tij kur ai nis të shkruaj e si duket ai jeton për letërsinë dhe është momenti kur ai ndjehet i vërtetë.

“Në fakt, nuk e quaj veten shkrimtar profesionistë dhe nuk e kuptoj fare këtë togfjalësh. Unë nuk punoj e nuk shkruaj çdo ditë por lexoj çdo ditë dhe mendoj që jetoj për letërsi çdo ditë. Andaj, duke mos qenë profesionistë, mezi pres atë momentin që të vijë vepra tek unë dhe jo të shkoj unë tek vepra”, thotë Dibra.

“Dallimi nga shumica e shkrimtarëve është sepse unë pres që të vijnë ngacmime dhe nuk shkoj ti gjej. Por kur nis vepra, ndjehem për mrekulli, aty fillon jeta ime e vërtetë, aty jetoj sepse momentin kur shkruaj, aty jam i vërtetë”, përfundon Dibra.

Pas këtij promovimi të pranishmit patën rastin që ta blejnë nga një kopje të librit me autografin e autorit dhe të bashkëbisedojnë tutje rreth romaneve të tij.

Ridvan Dibra është ndër shkrimtarët më të njohur bashkëkohorë shqiptar dhe veprat e tij janë përkthyer në disa gjuhë të huaja dhe janë shpërblyer me disa çmime kombëtare.

Ndër veprat më të njohura të tij janë: ”Prostituta e virgjër”, ”Nudo”, ”Legjenda e vetmisë”, ”Gjumi mbi borë” dhe ”Dashuritë e virgjëreshës Madalenë”. / KultPlus.com

Aftësia e ripërpunimit të një përralle të errët të kohëve moderne, nominoi romanin “Legjenda e vetmisë” të Ridvan Dibrës, si një nga tre romanet më të mirë të Ballkanit.

Vepra mbështetet në një kënge të vjetër shqiptare ku spikasin dy vargjet qe shënojnë hyrjen e romanit

“Nana djalin ka qorrue/me gjaks t’burrit me u martue”

Më një ritëm epik bazuar ne folklor, autori tregon një standard të ri te letërsisë shqipe bashkëkohore.

Sipas kryetarit të jurisë, amerikanit Andrew Wachtel tre librat ishin tejet të ngjashëm në tematikën e tyre, edhe kishin stile të ndryshme dhe kjo dominoi edhe diskutimin e jurisë.

Të tre librat fokusohen ne karaktere të cilët për arsye të ndryshme, jetojnë jashtë shoqërisë normale, duke krijuar një botë të tyren brenda së cilës mund të arratisen ndonjëherë.

Në garën e ngushtë mes tij, shkrimtarit turk Uzun Yuruyus dhe shkrimtarit rumun Eugen Uricaru, juria vendosi për romanin fitues.

Për vitin 2017 Çmimi Letrar Balkanika shkoi për shkrimtarin rumun Eugen Uricaru, “Pesha e një engjëlli”.

Romani fitues rekomandoi vetveten për nga narrativa e ndërthurur, duke mbuluar shume prej eksperiencës së Rumanisë së shekullit të 20-te te lidhura dhe te kontraktuara përmes historive se një inxhinieri të përgatitur dhe agjent te sigurimit Habsburg

Në edicioni e 24 të çmimit letrar “Balkanika” të mbajtur ne Bukuresht,vepra e shkrimtarit dhe publicistit Ridvan Dibra u rendit në elitën letrare e Ballkanit. /KultPlus.com

Shkrimtari shqiptar, Ridvan Dibra, autor i mbi njëzet librave në prozë, poezi, eseistikë e studime letrare, si një prej zërave më të rëndësishëm e novatorë të letërsisë shqipe pas viteve ’90, do të përfaqësojë këtë vit letërsinë shqipe në një nga ngjarjet më të rëndësishme kulturore dhe letrare për rajonin e Ballkanit, që mban emrin simbolik “Balkanika”, me romanin e tij “Legjenda e vetmisë” (botuar në shqip nga Shtëpia Botuese “Onufri”).

Këtë vit, kjo ngjarje e rëndësishme kulturore do të organizohet në Bukuresht të Rumanisë, më 15 dhjetor 2018, ndërkohë që juria ndërkombëtare do të mblidhet për të diskutuar dhe vendosur për veprën më të mirë të botuar në rajonin e Ballkanit, në datat 13-15 dhjetor. Përfaqësuese e Shqipërisë në jurinë ndërkombëtare është Bisej Kapo.

Botimet Toena si pjesë e Fondacionit Balkanika (me qendër në Sofie) organizojnë mbledhjen dhe funksionimin e jurisë kombëtare që vendos çdo vit për përfaqësimin e Shqipërisë në këtë kompeticion letrar ballkanik.

Anëtarët e Jurisë Kombëtare të këtij edicioni ishin: prof. Floresha Dado, Piro Misha, Diana Çuli, Sonila Kapo, Preç Zogaj.

Shkrimtarët pjesëmarrës të këtij edicioni, në garë për çmimin “Balkanika”, sipas vendeve përkatëse, janë:

– Ridvan Dibra “Le petit Bala: La Légende de la solitude” (Legjenda e vetmisë) – Shqipëria.

– Aksinia Mihaylova “Changement des miroires” (Ndryshimi i pasqyrave) – Bullgaria.

– Ermis Lafazanovski “Histoires” (Tregime) – Shkupi.

– Rhea Galanaki “L’ultime humiliation” (Poshtërimi i fundit) – Greqia.

– Ayhan Geçgin “La longue marche” (Rrugëtimi i gjatë) – Turqia.

– Eugen Uricaru “Le poids d’un ange” (Pesha e një engjëlli) – Rumania.

– Srđan Srdić “Combustion” (Djegie) – Serbia.

“Balkanika” është çmimi letrar më i rëndësishëm që ndahet për letërsinë ballkanike.

Krijimtaria e Ridvan Dibrës, që përfaqëson letërsinë shqipe në këtë konkurs, është përkthyer në disa gjuhë, si: anglisht, frëngjisht, gjermanisht, italisht, rumanisht, malaziase, boshnjake etj., si dhe përfshirë në disa antologji brenda e jashtë vendit.

Ridvan Dibra është fitues i disa çmimeve kombëtare e mbarëkombëtare. Me romanin “Legjenda e vetmisë” ai fitoi çmimin “Rexhai Surroi” (2012), si romani më i mirë i botuar në hapësirën mbarëshqiptare. Në vitin 2018 ky roman u përkthye në frëngjisht me titullin “Le Petit Bala. La Légende de la solitude”, me përkthimin e Evelyne Noygues me botues “Le Ver à Soie”.

Romani “Legjenda e vetmisë” mbështetet mbi një këngë të vjetër shqiptare, ku spikasin dy vargjet që shënojnë edhe hyrjen e romanit: “Nana djalin ka qorrue/me gjaks t’burrit me u martue”. Mbi një bazë të tillë autori ndërton një roman të karakterit psikologjik, një roman mbi vetminë dhe hakmarrjen, duke vënë në qendër personazhin e Balës, i cili vuan vrasjen e mistershme të babait të tij. Përmes një stili mjaft elegant, plot poezi, ritëm e ndjeshmëri, lexuesi ndjek me interes gjithë ankthet e dyshimet e Balës rreth vrasjes së të atit (e fshehur si vetëvrasje) dhe rrekjet e tij të pasuksesshme për t’u hakmarrë. I veçuar, i vetmuar e i keqkuptuar, Bala nis e merr atributet e një Edipi a Hamleti modern, duke sjellë risi në personazhet e Romanit Shqiptar.

E këtë roman proza dhe poezia, ritmi dhe aritmia, thellësia dhe të vështruarit nga jashtë synojnë të sjellin një realitet.

“Urojmë që shkrimtari Ridvan Dibra të marrë këtë çmim të rëndësishëm letrar ballkanik dhe të përjetojmë të njëjtat emocione si në vitin 2002 kur fitues u shpall shkrimtari Fatos Kongoli, në vitin 2009 kur fitues u shpall Ismail Kadare apo në vitin 2015 kur fitues u shpall Bashkim Shehu!”, thuhet në njoftim./ KultPlus.com