‘Elita 5′ ka sjell këngë të re për fansat e tyre, pas disa vjetësh pauzë në muzikë.
Rok-grupi i famshëm nga Maqedonia kanë publikuar të premten këngën me titull “Lamtumirë”.
Kënga është një baladë e cila si shumë të tjera të grupit, i dedikohet dashurisë. Kënga është publikuar vetëm në versionin audio, ndërkohë, nuk dihet nëse asaj do t’i bashkëngjitet edhe videoklipi.
Elita 5 është një grup rok shqiptar, i formuar në Tetovë në vitin 1988. Grupi konsiderohet një pionier i rok-ut shqiptar dhe këngët e tyre kanë një bazë shumë të madhe fansash në trojet shqip-folëse.
Disa prej hiteve të Elita 5 janë: “E urrej shiun”, “Al Kapone” dhe “Faleminderit”. / KultPlus.com
Sot KultPlus përkujton koncertin virtual të titulluar “Break The Darkness”, përmes së cilës jehoi zëri i artistit Bushpepa.
Zëri unik i Eugent Bushpepës solli performanca të njëpasnjëshme të cilat depërtuan thellë tek dashamirët e muzikës rok dhe jo vetëm.
Magjia e teksteve, muzikaliteti dhe interpretimi i këngëve bëri që ky koncert i drejtpërdrejt të mbahet mend gjatë në kujtesën e çdo kujt. Andaj edhe sot, magjia e një artisti të tillë po vazhdon të shijohet.
Koncerti ishte realizuar me mbështetjen e Bashkisë së Tiranës dhe Credins Bankës. / KultPlus.com
Kanë kaluar 30 vjet nga dita që doli albumi “Nevermind” që do të shënonte ndryshim jo vetëm në zhanrin e rokut por edhe në historinë e përgjithshme të muzikës.
Albumi “Nevermind” u ngjit në nr.1 në SHBA, në 1 nëntor. Ashtu si çdo gjë tjetër në historinë e rock-ut alternativ dhe grunge, “Nevermind” nuk ishte një sukses i papritur. Ishte forca e jashtëzakonshme e këngës “Smells like teen spirit” që projektoi Nirvana-t – dhe të gjithë lëvizjen grunge – në vëmendjen e njerëzve. Një përzierje transmetimesh në radio dhe prania e madhe e videos tashmë klasike në të gjithëpushtetshmen MTV, nxiti një furi të tillë për Nirvana-t, sa që disqet e tyre shiteshin më shpejt nga sa mund të prodhonte etiketat reparti përkatës i marketingut.
“Nevermind” rezultoi të jetë një prej albumeve jo vetëm më të shitura por edhe më me ndikim të publikuar ndonjëherë.
Brenda një viti, pjesa më e madhe e albumeve që dolën mes gushtit dhe shtatorit 1991 (“Blood sugar sex magic”, “Ten”, “Nevermind”) kishin arritur shitje stratosferike. Edhe më e rëndësishme, ishte se suksesi i këtyre albumeve dekretoi fundin e rock-ut të viteve tetëdhjetë.
Janet Billig Rich, që kish punuar si menaxhere mes të tjerëve për grupe si Nirvana, Smashing Pumpkins dhe Hole, pa me sytë e vet drejtuesit e kompanive të mëdha producente që të garonin për grupet e Seattle. “Mund të krijoje një grup dhe më pas të shkëpusje një frazë mbi ta, ndoshta duke ia atribuar atë Kurt Cobain-it. Melvins janë një shembull i përsosur. Kurtit i pëlqenin Melvins, kështu që të gjithë donin të firmosnin një kontratë me ta. Ishin të gjithë në gjendje shock-u. Në të vërtetë gjithçka ishte bërë shumë e lehtë. Ishte ekonomi e pastër. Nirvana-t ishin bërë një sistem ekonomik”. / KultPlus.com
Në historinë e rock-ut, viti 1991 shihet shpesh si viti kur gjithçka ndryshoi. Sipas legjendës urbane, grunge erdhi si një meteor, duke asgjësuar dinosaurët e “hair metal” që kishin dominuar panoramën e rock-ut në dekadën pararendëse. Por në të vërtetë nuk pati një asgjësim të menjëhershëm për grupet e Los Angelesit. Ajo që ndodhi, ishte një dalje pothuajse e menjëhershme e një serie albumesh epokale, të gjithë mes gushtit dhe shtatorit 1991, një dallgë shkatërrimtare e rock-ut alternativ.
“Në fundin e viteve tetëdhjetë, skenës i nevojitej një shkundje e mirë”, thotë një nga redaktorët e “Kerrang!” të asaj kohe, Geoff Barton. “Duhej diçka për t’i dhënë një pastrim të mirë rock-ut, edhe pse nuk mendoj që ne ishim të vetëdijshëm për atë që po ndodhte”.
Gazetarëve edhe mund t’u kish ardhur në majë të hundës nga hedonizmi pothuaj karikaturor, por publiku vazhdonte të blinte albumet. Vera nisi pa surpriza. Në 17 qershor, Van Halen nxorri albumin “For unlawful carnal knowledge”, që hyri menjëherë në vendet e para si në Angli, ashtu edhe në SHBA. Dy javë më vonë, kanadezi Bryan Adams nisi të pushtojë klasifikimet me “Everything I do (I do it for you)”. Pavarësisht se ishte një shembull i përsosur i rock-ut të ëmbëlsuar të viteve ’80, ajo baladë ishte një sukses nga pikëmapja komerciale, duke u ngjitur në majë të klasifikimeve ndërkombëtare, me rekordin e arritur në Angli, ku qëndroi për 16 javë dhe në Kanada, plot 39 javë. A ju duket ky si viti ku gjithçka ishte nën pushtetin e “grunge”?
Suksesi i Adams ishte shenjë e normalitetit. Në javar, Scorpions kishin nxjerrë “Wind of Change”, një sukses i jashtëzakonshëm që në fund shiti 10 milion kopje në të gjithë botën. Dhe në 8 qershor Extreme kishin mbërritur në majë të klasifikimeve të SHBA, me “More than Words”. Asnjë prej dy grupeve nuk ishin të famshëm për baladat melodike (edhe pse në karrierën e tyre tredekadëshe, Scorpions e kishin provuar herë pas here).
Edhe pse grupet kishin patur “frikë” se mos akuzoheshin që ishin “shitur”, çdo kritikë u zbeh falë parave që vërshuan me miliona nga e gjithë bota, një provë që ajo e baladave ishte ende një rrugë e vlefshme për të shitur. Në pjesën më të madhe, industria muzikore vepronte ende siç kish bërë në dekadën pararendëse. Shenja e parë që diçka po ndryshonte në panoramën e rock-ut erdhi kur R.E.M. më në fund mbërritën në vendin e parë, me albumin “Out of time”. Por duke qenë se gjashtë albumet e tyre të mëparshme kishin hyrë në Top200 të “Billboard”, ky u duk më shumë si një çmim për qëndrueshmërinë e tyre (dhe suksesin e “Losing my Religion”), se sa një ndryshim paradigme i muzikës Rock.
Por në 12 gusht 1991, u duk se gjërat nisën të ndryshojnë: Metallica kishin vendosur të bëheshin grupi më i madh në botë. Duke punuar me producentin Bob Rock, zëvendësuan “thrash-in progresiv” të albumit të tyre “And justice for all”, me një përzierje shpërthyese të fuqisë së arena-metal dhe sinqeritetit të classic rock. Në formën e një albumi me 12 këngë që mbante thjesht emrin “Metallica” (sot të gjithë e quajnë “Black Album”), albumi i tyre i ri kapërceu çdo pritshmëri, duke shitur pesë milion kopje vetëm në vitin e parë. Siç zbuloi Bob Rock në vitin 2017 për “Reverb”, “Black Album praktikisht i ndryshoi gjërat. E kishin të gjithë. Madje edhe gjithë dentistët e donin Black Album. Ndodhi një transformim muzikor: kur doli ai album, ndryshoi radiot, sepse solli në radio këngët heavy… Nuk besoj të kem bërë ndonjëherë ndonjë album me këto rezultate, para atij viti. Jam shumë krenar”. Më monumental se çdo album tjetër i rrymës thrash, albumi i transformoi Metallica-t nga një grup i dashur, por në një farë kuptimi ende underground, në yje të rock-ut të një niveli planetar. Kënga e parë, “Enter Sandman” frymëzohej nga skena muzikore që po lindte në Seattle, duke përgatitur publikun për zbulimin e radhës, pikërisht kur po shpërthente. “Dëgjoja shumë këngë nga bregu i Paqësorit Verior, që në vitin 1987 kisha albumin e parë të Soundgarden”, ka pranuar Kirk Hammett, kitarist i Metallica. “Nuk mendoja se ishin grunge. Mendoja më shumë për Black Sabbath. Ajo lëvizje ndryshoi pamjen dhe stilin e shumë grupeve, dhe praktikisht përcaktoi se si duhej të ishte një grup muzikor në ato momente”.
Por Pearl Jam nuk ishin grupi i parë muzikor që nxirrte një album në vitin 1991.
Disa pjesëtarë të grupit kishin nxjerrë tashmë diçka: Jeff Ament dhe Stone Gossard mbanin ende zi për vdekjen e këngëtarit të tyre tek Mother Love Bone, Andy Wood, kur u kontaktuan nga këngëtari i Soundgarden Chris Cornell, me idenë për të regjistruar disa këngë, në nder të këngëtarit të vdekur. E pagëzuan me emrin “Temple of the Dog”, dhe duke u kompletuar me bateristin e Soundgarden Matt Cameron dhe kitaristin e ardhshëm të Pearl Jam, Mike McCready, grupi kish nxjerrë një album me të njëjtin emër në 19 prill.
Pak më shumë se 4 muaj më vonë, Ament dhe Gossard festonin lindjen e grupit të tyre të ri, Pearl Jam. As “Temple of the Dog” dhe as albumi i parë i Pearl Jam, “Ten”, nuk i ndezën klasifikimet, por të dy përgatitën skenën për shpërthimin e afërt të rrymës grunge. Përgjatë verës, rock-u vazhdoi të pushtojë gjithnjë e më shumë hapësira “Roll the bones” i Rush, “On every street” i Dire Straits e madje edhe “The fire inside” i Bob Seger, luftonin për një vend në klasifikime.
Në shtator, fushëbeteja ishte tashmë gati: pothuaj të gjithë albumet e mëdha të rock-ut ishin të përqëndruar në një dritare 2-javore, që pa gardën e vjetër dhe rishtarët të përballeshin për dominimin e klasifikimeve.
17 shtatori shënoi një avantazh për gardën e vjetër: Ozzy Osbourne nxorri “No more tears” ndërkohë që Guns’n’Roses nxorrën albumin e dyfishtë “Use your Illusion I & II”. Këta të fundit arritën të ngjiten në vendet 1 dhe 2 të “Billboard 200” si dhe në shumë klasifikime ndërkombëtare. Dhe ishte e parashikueshme. Më befasuese ishte rilindja e dytë e Osbourne me “No more tears”. Pasi i kishte mbyllur keq vitet tetëdhjetë, në telashe pasi kishte sulmuar dhe pothuaj mbytur bashkëshorten Sharon, nën kthetrat e alkoolit dhe drogës, pas Festivalit të Paqes në Moskë shumëkush e kish menduar të mbaruar. Por pas gjashtë muajsh rehabilitim, Osbourne ishte rikthyer, me një prej albumeve solo më solidë dhe të vlerësuar nga kritika. Në 17 shtator doli edhe “Pretty on the inside”, albumi i parë i grupit nga Los Angeles, Hole. Edhe pse jo në një nivel me dy kolosët me të cilët kish ndarë datën e publikimit, Hole kish hedhur themelet e një tjetër revolucioni muzikor të viteve 90 – Riot Grrrl. Duke u ngjitur në klasifikime, ato ishin prova se rock-u alternativ i viteve ’90 nuk ishte i kufizuar vetëm në Seattle, as ishte i kufizuar tek disa grupe djelmoshash që këndonin për problemet e tyre me drogën. Pastaj, në 24 korrik, rock-u alternativ u ndez flakë: “Blood sugar sex magic” i Red Hot Chilli Peppers, fotografoi më së miri skenën e funk rock-ut që po lindte. Edhe grunge, hodhi në skenë asët e vet: “Badmotorfinger” i Soundgarden dhe “Nevermind” i Nirvana. Nga të tre, Nirvana-t dukej se ishin më të dobëtit nga pikëpamja komerciale. Ishin grupi më i ri dhe në nivel shitjesh kishin rezultatet më të dobëta. Nga të gjithë albumet që dolën në shtatë javët e famshme, nga pikëpamja komerciale fitimtarë ishin Metallica: në 31 tetor 1991 – pak ditë pas 10-vjeçarit të parë si grup – “Black Album” mori Platin të trefishtë sa u përket shitjeve. Kur verën pasardhëse ndërmorën një tur në stadiumet e SHBA bashkë me Guns’n’Roses, Metallica u gjendën përballë një tabele që shkruante: “Vetëm një grup rock ka shitur më shumë se 5 milion kopje të një albumi të vetëm në vitet ‘90”. Por nëse Metallica fituan garën në nivel shitjesh, kaluan vetëm 24 orë për të festuar para se të rrëzoheshin nga froni, prej Grupit më të Rëndësishëm të Rock-ut. Titulli u shkoi Nirvana-ve, albumi i të cilëve “Nevermind” u ngjit në Nr.1 në SHBA, në 1 nëntor. Ashtu si çdo gjë tjetër në historinë e rock-ut alternativ dhe grunge, “Nevermind” nuk ishte një sukses i papritur. Ishte forca e jashtëzakonshme e këngës “Smells like teen spirit” që projektoi Nirvana-t – dhe të gjithë lëvizjen grunge – në vëmendjen e njerëzve. Një përzierje transmetimesh në radio dhe prania e madhe e videos tashmë klasike në të gjithëpushtetshmen MTV, nxiti një furi të tillë për Nirvana-t, sa që disqet e tyre shiteshin më shpejt nga sa mund të prodhonte etiketat reparti përkatës i marketingut.
Brenda një viti, pjesa më e madhe e albumeve që dolën mes gushtit dhe shtatorit 1991 (“Blood sugar sex magic”, “Ten”, “Nevermind”) kishin arritur shitje stratosferike. Edhe më e rëndësishme, ishte se suksesi i këtyre albumeve dekretoi fundin e rock-ut të viteve tetëdhjetë. Janet Billig Rich, që kish punuar si menaxhere mes të tjerëve për grupe si Nirvana, Smashing Pumpkins dhe Hole, pa me sytë e vet drejtuesit e kompanive të mëdha producente që të garonin për grupet e Seattle. “Mund të krijoje një grup dhe më pas të shkëpusje një frazë mbi ta, ndoshta duke ia atribuar atë Kurt Cobain-it. Melvins janë një shembull i përsosur. Kurtit i pëlqenin Melvins, kështu që të gjithë donin të firmosnin një kontratë me ta. Ishin të gjithë në gjendje shock-u. Në të vërtetë gjithçka ishte bërë shumë e lehtë. Ishte ekonomi e pastër. Nirvana-t ishin bërë një sistem ekonomik”.
Ndërkohë që Evropa apasionohej me valën e re të artistëve amerikanë që bëheshin shumë popullorë, edhe në Angli punohej, madje edhe në një kohë kur grunge goditi me të gjithë forcën e vet. Eksperienca e pafat e Blur për të promovuar albumin e parë “Leisure” (26 gusht 1991), shtyu drejt një reagimi instiktiv në favor të rock-ut të importuar, që ndihmoi në kodifikimin e lëvizjes së Britpop. Në po të njëjtën mënyrë, Primal Scream patën rezultatet e tyre të para komerciale me nxjerrjen në 23 shtator të “Screamadelica”, një album që i pa të largoheshin prej rrënjëve të indie rock, në drejtim të rrymës house, duke i paraprirë kështu ngjitjes së grupeve si Massive Attack dhe Prodigy.
Me pak fjalë, vera e vitit 1991 kish parë transformimin e panoramës rock: grupe që 12 muaj më herët shiheshin si yje, tashmë ishin zhvendosur në portën e pasme. Edhe pse nuk ishte një meteor gjigand grunge, mbetet fakti që në vetëm shtatë javë, mes gushtit dhe shtatorit 1991, muzika rock alternativ realizoi një goditje kulturore që nuk ishte parë kurrë më parë. Dhe praktikisht, askush nuk kuptoi gjë, deri kur ndodhi gjithçka. Dhe ndodhi e gjitha menjëherë. / Classic Rock – Bota.al / KultPlus.com
Peter Brian Gabriel është një muzikant, këngëtar, kompozitor, producent dhe aktivist anglez. Ai u bë i famshëm si këngëtari kryesor i grupit progresiv të rokut ”Genesis”.
Si udhëheqës i grupit “Genesis”, në fillim të viteve ’70, Peter Gabriel ndihmoi në zhvendosjen e rokut progresiv në nivele të reja që më vonë frymëzoi shumë artistë të tjerë në Amerikë.
Ai nuk ishte më pak ambicioz si një artist solo, por ai ishte më ”delikat” në metodat e tij. Me albumin e tij të parë debutues solo më 1977, ai eksploroi territorin e errët, cerebral, duke përfshirë ndikime elektronike dhe botërore në muzikën e tij.
Regjistrimi, si dhe dy pasardhësit e tij të titulluar në mënyrë të ngjashme, e vendosën Gabrielin si një artist të vlerësuar në mënyrë kritike dhe më 1982, ai filloi të lëvizte në rrjedhën kryesore, “Shock the Monkey” u bë hiti i tij i parë në Top 40, duke i hapur rrugën përparimit të tij.
Kështu më 1986, i shoqëruar nga një seri videosh novatore dhe kënga numër një “Sledgehammer”, kështu u bë një hit multi-platin, dhe Gabriel u shfaq si një yll ndërkombëtar i popit. Në vend që të përfitonte nga suksesi i tij i papritur, Gabriel themeloi etiketën ”Real World”, e cila rezultoi një kanal i paçmuar për artistët ndërkombëtarë të çdo grupi për të ushtruar tregtinë e tyre.
E gjithë kjo dhe Amnesty International i dha atij një reputacion si një fisnik i vërtetë i botës pop.
Por, njëra ndër këngët që ngërthen në vete, qetësi, argëtim dhe mesazh tejet serioz, është ”Mercy Street”, që shpeshherë e hasim edhe në filma.
Pas largimit të tij nga Genesis më 1976, Peter Gabriel filloi punën në të parin nga tri albumet e njëpasnjëshme.
Më 1977, albumi i tij i parë solo u shfaq dhe u bë një sukses i moderuar për shkak të këngës “Solsbury Hill”. Një tjetër rekord i titulluar i ndjekur në vitin 1978, megjithatë mori vlerësime relativisht më të dobëta.
Albumi i tretë i Gabrielit me të njëjtin emër provoi të ishte përparimi i tij artistik. Prodhuar nga Steve Lillywhite dhe publikuar më 1980, rekordi e vendosi Gabrielin si një nga muzikantët më ambiciozë, novatorë të rokut, si dhe një nga më politikat e tij “Biko”, një këngë për një aktivist të vrarë, u bë një nga himnet më të mëdha të protestuese të viteve 80. “Games without Frontiers”, me korin e saj, gati arritën në Top 40.
Në vitin 1982, Gabriel lansoi “Security”, e cila ishte një sukses edhe më i madh, duke fituar vlerësime pozitive dhe duke u vlerësuar me forcën e videos befasuese për “Shock the Monkey”. Ashtu si karriera e tij solo ishte duke u ngritur, Gabriel mori pjesë në një ribashkim të grupit “Genesis” me një goditje për të financuar Festivalin e tij WOMAD-Bota e Muzikës, Arteve dhe Vallëzimit.
WOMAD u krijua për të sjellë muzikën dhe zakonet e ndryshme botërore për një auditor perëndimor, dhe shpejt u shndërrua në një ngjarje vjetore, dhe një album i dyfishtë i drejtpërdrejtë u lëshua atë vit për të përkujtuar ngjarjen.
Ndërsa Gabriel punoi në albumin e tij të pestë, ai kontribuoi në filmin e Alan Parker të vitit 1984. Rezultati i tij u vlerësua shumë dhe fitoi Çmimin e Madh të Jurisë në Kanë atë vit. Pasi themeloi Real World, Inc. një korporatë e përkushtuar për zhvillimin e urave midis teknologjisë dhe arteve shumetnike më 1985, ai përfundoi albumin e tij të pestë, “So”.
E lansuar më 1986, kështu u bë përparimi tregtar i Gabriel, kryesisht sepse homazhet e tij në Stax “Sledgehammer” u bashkëngjit me një video novatore që kombinoi animacionin stop-action me veprimin live.
Kështu u ngjit në numrin dy pasi “Sledgehammer” goditi numrin një, me “Big Time”, e shfaqur në një video shumë të ngjashme me “Sledgehammer”, duke arritur në Top Ten dhe “In Your Eyes” duke goditur Top 30.
Ashtu si edhe hipur lart në listat amerikane dhe britanike, Gabriel titulloi turneun e parë me përfitime për Amnesty International më 1986 me Sting dhe U2. Një tjetër turne i Amnesty International u pasua më 1988, dhe vitin pasardhës, Gabriel publikoi Passion: Music for The Last Temptation of Christ, një koleksion instrumentesh të përdorura në filmin e Martin Scorsese.
Ishte Gabrieli i zhytur në rrahjet e botës dhe albumi u vlerësua gjerësisht, duke fituar Çmimin Grammy më 1989 për Performancën më të Mirë të Epokës së Re. Më 1990, ai publikoi përmbledhjen e hiteve “Shaking the Tree”.
Gjatë regjistrimit të “Us”, Gabriel kaloi një numër trazirash personale, duke përfshirë një divorc të dhimbshëm, dhe ato tensione u shfaqën tek “Us”, një rekord shumë më i errët se “So”.
Për arsye të ndryshme, jo më e rëndësishmja, ishte fakti që u lëshua gjashtë vjet pas paraardhësit të tij, “Us” nuk ishte aq i suksesshëm, pavarësisht vlerësimeve pozitive. Vetëm një single, “Sledgehammer” knockoff “Steam”, arriti në Top 40, dhe albumi ngeci në shitjet e platinës.
Më 1993, Gabriel nisi turneun më ambicioz të WOMAD deri më sot, duke udhëtuar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, me një listë duke përfshirë Crowded House, James dhe Sinéad O’Connor, me të cilët kishte një marrëdhënie romantike on-off.
Vitin tjetër, ai lëshoi diskun me dy diskrete “Secret World Live”, i cili u bë i artë. Më vonë më 1994, ai lëshoi CD-ROM Xplora, një nga projektet e shumta që ai zhvilloi me Real World. Për pjesën tjetër të dekadës, Gabriel u përqendrua në zhvillimin e më shumë projekteve multimediale për kompaninë dhe duke punuar në një album të ri në studio.
UpUp u lansua më 2002, një dekadë e plotë pas përpjekjes së fundit të Gabriel në studio. I dendur, cerebral dhe shpesh i vështirë, rekordi arriti në numrin nëntë, por nuk arriti të shitet mirë në Amerikë. U bë pak më mirë në Kanada. Ai pastaj e ktheu vëmendjen e tij në një mori projektesh të ndryshme, megjithëse publikimi i “Big Blue Ball”, një përmbledhje e shfaqjeve bashkëpunuese të regjistruara në Real World Studios gjatë viteve ’90, ndihmoi në qetësimin e fansave ndërsa Gabriel përqendroi energjitë e tij diku tjetër.
Ai përfundimisht u kthye në studio për një album tjetër, “2010’s Scratch My Back”, i cili përmbante kopertina orkestrale të këngëve të interpretuara fillimisht nga Radiohead, Arcade Fire, Paul Simon, David Bowie dhe të tjerë. Gabriel dha në mënyrë jo karakteristike vazhdimin e “Scratch My Back” shpejt, duke lansuar “New Blood”, një koleksion i interpretimeve orkestrale të këngëve të tij, në vjeshtën e 2011.
Vitin tjetër, Gabriel mbajti një festë madhështore të 25 vjetorit të “So” disa botime luksoze të regjistrimit më të madh ishte një kuti me katër CD, dy DVD, dy vinyl dhe fillimin e turneut “Back to Front”, ku ai luajti “So” në tërësinë e tij.
Më 2014, Gabriel u përfshi në Rock & Roll Hall of Fame si një akt solo, duke iu bashkuar Genesis, i cili ishte futur katër vjet më parë.
Ai gjithashtu publikoi albumin e koncerteve Back to Front: Live në Londër atë vit. Gabriel mblodhi një bandë të këngëve të tij në vitin 2019 që përmbante këngë për filma. / cbc.al / KultPlus.com
