Historia e arbëreshëve të San Benedetto Ullano do të rrëfehet për herë të parë në një film me metrazh të shkurtër. “Me Shëndet” quhet filmi dhe flet për tritoni alpin (Triturus Alpestris Inexpctatus, peshku i rrallë prehistorik që prej mijëra vitesh popullon ujërat e Laghicello, rrethuar nga pyjet e ahut shekullor në San Benedetto Ullano.
Ky është një projekt i Administratës Komunale vendase të kryesuar nga kryetarja e bashkisë Rosaria Capparelli me regji të Marco Caputo dhe Davide Imbrogno.
Xhirimet e këtij filmi të shkurtër janë bërë në gjashtë gjuhë, arbëreshë, nigeriane, pakistaneze, franceze, angleze dhe italiane.
Historia e shkruar nga Imbrogno gradualisht merr formë dhe arrin qëllimin e saj: të tregojë histori të rezistencës. Tritoni reziston, ashtu si tingujt arkaik arbëreshë rezistojnë, të luajtur drejtpërdrejt nga muzikantë të moshuar, trashëgimtarë të një tradite të përjetshme, të cilat formojnë sfondin dhe zbukurojnë skenat e xhiruara në fshatin karakteristik të Cosenza.
Këtu, gjithnjë e më shumë gjurmë të asaj Kalabrie të jashtëzakonshme rizbulohen me tregime krejtësisht të reja, të përbërë nga tregues dallues të identitetit (MID) të aftë për të tërhequr dhe emocionuar vizitorë 365 ditë në vit.
San Benedetto Ullano, një vend ku gjithçka dhe të gjithë rezistojnë. Ky është titulli i skenës përfundimtare të shkurtër. Ne jemi Toka – do të thotë rrëfyesi – ku kishat ende mbeten të drejtuara nga lindja: duke rezistuar. Ne vijmë nga diku tjetër. Nga botët e panjohura në kulturën e panjohur masive. Sot këto botë janë jeta jonë e përditshme e lënë në hije. Ne jemi fëmijët e kthimit pas. Nga ata që, pa vullnet, kanë zbarkuar në botë të ndryshme. Dhe në fund të fundit, ata vendosën të ktheheshin, pikërisht këtu. Ku gjithçka reziston në heshtjen e përshkrimit. Tritoni ka rezistuar në ujërat e Laghicello për mijëvjeçarë, megjithatë është një kafshë parahistorike.
Kostumet, këngët arkaike të dashurisë, vallëzimet, aromat, dritat: rezistojnë. Askush nuk e kishte një herë privilegjin e mërzitjes. Mërzia zhduk atë që ne jemi. Ne vazhdojmë, ditë pas dite, edhe sot – vazhdon ai – të jetë diçka, dikush: është ekzistenca jonë e zhdrejtë. Ne kemi zgjedhur, me vetëdije të plotë, të jetojmë këtu. Në vendin ku disa Perëndi kanë zgjedhur atë rezistencë është një dhuratë, një elegji, një këngë. Ne jemi forca jonë e rezistencës. Ne rezistojmë, duke uruar të gjithë ju të huaj: “të jeni mirë dhe të shkoni mirë”. Këto janë disa fragmente të skenarit./ Diaspora shqiptare / KultPlus.com