Serbia po tenton të dërgojë në Eurovision një këngë me mesazh politik dhe që përkrah gjenocidin serb mbi popullin e Kosovës, shkruan KultPlus.
Kënga “Gnezdo orlovo” (Foleja e Shqiponjës) e interpretuar nga Breskvica është duke garuar për të përfaqësuar Serbinë në Eurovision 2024.
Në tekstin e kësaj këngë bëhet thirrje për kthimin e ushtrisë serbe në Kosovë, ndonëse jo drejtpërdrejtë por në tekst fshihet ky mesazh.
“Një re gri fsheh qiellin, përsëri zogjtë e zinj (Kuptimi: shqiptarët).
“Bie bubullima, bie shi, breshër dhe shkatërron folenë e shqiponjës” (Kuptimi: Kosova)
“Babi i thotë shqiponjës së vogël “do të kalojë birë”. Do të ikin zogjtë e zinj, qenia e ndritur vjen përsëri (Kuptimi: Kthimi i ushtrisë serbe në Kosovë).
Nga faqja e Eurovison Kosova bëhet thirrje që të angazhohemi të gjithë për të mos lejuar që kjo këngë të shkoj në Eurovision.
Më poshtë teksti i këngës në gjuhën shqipe:
Foleja e shqiponjës
Pranvera solli diellin Mbi kodër, gjithçka lulëzoi Një mollë mbin në fushë E papjekura ra nga dega me një rënkim të fortë
Refreni Një re gri fsheh qiellin, përsëri zogjtë e zinj Bie bubullima, bie shi, breshër dhe shkatërron folenë e shqiponjës
Mëngjes zgjuar, nata është e lodhur Mollë në bar e trishtuar e zymtë Lulëzon përsëri, zë rrënjë Dhe sapo hodhi një sy diellit, u shfaq një hije e madhe
Refreni Një re gri fsheh qiellin, përsëri zogjtë e zinj Bie bubullima, bie shi, breshër dhe shkatërron folenë e shqiponjës Babi i thotë shqiponjës së vogël “do të kalojë birë” Do të ikin zogjtë e zinj, qenia e ndritur vjen përsëri
Dashuria ime, dashuria ime, do të jetë përsëri e ndritshme Dashuria ime, dashuria ime, gjithçka do të përfundojë. / KultPlus.com
Presidentja Vjosa Osmani ka dhënë një deklaratë për media para hyrjes në Samitin BE-Ballkani Perëndimor në Bruksel, shkruan KultPlus.
Në samitin BE-Ballkani Perëndimor që po zhvillohet të mërkurën në Bruksel, Osmani deklaroi se Kosova posedon informata në lidhje me planet e Serbisë, për ta sulmuar prapë Kosovën, siç deklaron ajo.
Këto informacione, sipas Osmanit, janë shumë alarmante dhe duhet të merren me seriozitet të plotë.
“Të gjitha informatat që ne i kemi është se Serbia po planifikon sulme të reja, unë do t’i informojë të gjithë liderët evropianë sot për informatat që institucionet tona të sigurisë së bashku me partnerët i kanë mbledhur në këtë drejtim, sepse këto janë alarme të cilat të gjithë ne duhet t’i marrim shumë seriozisht dhe të veprojmë si preventivë në mënyrë që Serbia mos ta destabilizojë më rajonin tonë”, deklaroi Osmani.
Luftat dhe sakrificat që po zhvillohen nëpër botë, sipas presidentes së Kosvoës janë kohë të vështira për të gjithë Evropën.
“Ky samit është duke ndodhur në një kohë të vështirë për Evropën dhe për të gjithë botën për shkak të një sërë konfliktesh që po ndodhin anë e kënd botës dhe natyrisht që edhe natyrisht që vëmendja e të gjithë partnerëve tanë është te të gjitha këto konflikte. Këto konflikte që po ndodhin në botë dëshmojnë se sa e rëndësishme është paqja në Ballkanin Perëndimor. Për fat të keq Serbia akoma udhëhiqet nga njerëz që dëshirojnë ta kthejnë prapa rajonin tonë në vitet e 890-ta, ne nuk duhet të lejojmë që një logjikë e tillë të triumfojë, prandaj po punojmë me partnerët tanë në BE në mënyrë që të rritet siguria në Kosovë dhe sidomos aspekti i sigurisë rreth kufirit me Serbinë dhe e dyta që të hiqen masat ndaj Kosovës, është e domosdoshme që të ketë masa ndaj Serbisë për aktin e agresionit që është kryer më 24 shtator. Për fat të keq deri më tani nuk ka pasur asnjë veprim dhe nëse vazhdohet pa asnjë veprim ose masë ndaj Serbia, ajo do ta marrë këtë si një lloj nxitjeje”, tha ajo tutje.
Ajo gjithashtu pati për të thënë diçka edhe për sulmin e Serbisë ndaj Kosovës më 24 shtator, duke shtuar se kërkon nga Bashkimi Evropian masa parandaluese, dhe jo medoemos ndëshkuese.
“Kur flas për masat, dua të jem e qartë se nuk po flas për ndëshkim, po flas për parandalim dhe për fat të keq historia ka treguar se kjo është e vetmja gjuhë që kupton Serbia, mosvendosja e masave për të është ftesë që të sulmojë sërish. Vuçiqi më së miri do t’i kuptonte masat financiare nga BE-ja”, ka shtuar Osmani. /KultPlus.com
Si rezultat i takimit të pesë përfaqësuesve ndërkombëtarë që zhvilluan në Kosovë dhe Serbi më 21 tetor dhe shkëmbimeve që kanë pasur me palët, Bashkimi Evropian tha se ka paraqitur një propozim “modern evropian” për Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë. Blloku evropian tha se pret që palët të ndërmarrin veprime të shpejta për normalizimin e raporteve.
Këto deklarata i bëri zëdhënësi i BE-së, Peter Stano, i cili konfirmoi se blloku ka ftuar në Bruksel të enjten, më 26 tetor, kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, dhe presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, kur do të mbahet samiti i BE-së.
“Diskutimet e të dërguarit të posaçëm [të BE-së për dialogun Kosovë-Serbi], Mirosllav Lajçak, gjatë fundjavës në Beograd dhe Prishtinë ishin të fokusuara në zbatimin e Aneksit të Ohrit. Nuk ka ndonjë qëllim që ai të zëvendësohet. U diskutuan propozime dhe ide të ndryshme – disa me shkrim – dhe këto diskutime do të vazhdojnë. Kjo po ashtu përfshin edhe një propozim modern evropian për statutin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe”, tha Stano.
Ai shtoi se “priten hapa të shpejtë të palëve që të dëshmojnë se janë të përkushtuar për të vazhduar procesin e normalizimit, duke përmbushur obligimet e tyre përkatëse nga Marrëveshja për rrugën drejt normalizimit të raporteve si dhe të gjitha marrëveshjeve nga e kaluara, pa vonesa dhe parakushte”.
“Liderët e Kosovës dhe Serbisë janë ftuar të marrin pjesë në takimin për mbështetjen e dialogut në margjinat e takimit të Këshillit Evropian më vonë gjatë kësaj jave”, tha Stano. /REL/ /KultPlus.com
Pas samitit ndërmjet Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Evropian, pjesëmarrësit kanë lëshuar një deklaratë të përbashkët, ku theksohet se Kosova dhe Serbia urgjentisht duhet të zbatojnë pa kushte marrëveshjen e arritur në Bruksel dhe Ohër.
Në deklaratë, po ashtu theksohet nevoja që Kosova dhe Serbia të de-përshkallëzojnë urgjentisht tensionet, raporton Klan Kosova.
Deklarata përmban 34 pika gjithsej dhe në pikën e tetë përmendet Kosova dhe Serbia.
“Ne riafirmojmë angazhimin tonë të përbashkët për stabilitetin në Ballkanin Perëndimor dhe mbështetjen tonë për perspektivën e BE-së të rajonit. Të gjithë partnerët duhet të vazhdojnë të bëjnë reformat e nevojshme për të përparuar në rrugën e tyre evropiane. Ne theksojmë nevojën që Kosova dhe Serbia të de-përshkallëzojnë urgjentisht tensionet dhe të zbatojnë me shpejtësi dhe pa kushte marrëveshjen në rrugën e normalizimit të marrëdhënieve të tyre dhe kthimit në Dialogun e lehtësuar nga BE-ja”, thuhet në komunikatën e përbashkët të Samitit ShBA-BE. /KultPlus.com
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama nuk përjashtoi mundësinë e një takimi mes liderëve të Kosovës dhe Serbisë në samitin e 16 tetorit në Tiranë, në një kohë kur tensionet mes palëve janë të larta.
“Nuk kemi planifikuar diçka të tillë, nuk e parashikoj. Çdo gjë mund të ndodhë sepse në situata të tilla ku të gjithë flasin me njëri-tjetrin, nëse ka një hapësirë ose nëse liderët e Gjermanisë dhe Francës që do të jenë këtu, do të duan të flasin me ta si bashkautorë të planit franko-gjerman që është në tryezë, ndoshta mund të ndodhë”, deklaroi Rama në intervistën e tij në podkastin Inside Albania.
I vënë përballë kritikave të shumta nga klasa politike në Prishtinën zyrtare, përfshi kryeministrin Albin Kurti dhe ministren e Jashtme Donika Gërvalla për idetë e tij për të ngritur dialogun mes Kosovës dhe Serbisë në një nivel konference si dhe propozimin e tij për Asociaicionin e komunave me shumucë serbe, Rama kishte një përgjigje të gjatë por të qartë.
“Nuk po përpiqem të bëj të zgjuarin. Jam i sigurt që shumë prej tyre, përfshi vetë ata, mund të jenë më të zgjuar dhe ashtu janë. Por e kam problem t’i bëj njerëzit ose veten për budallenj. Nuk mund të gënjejmë veten. Ajo që ne kemi bërë deri më tani si komunitet shqiptar qoftë në Shqipëri, Kosovë, Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi, na ka mësuar shumë qartë se kemi bërë gjithë këto arritje duke u qartësuar se në cilin krah jemi, me kë bashkëpunojmë ngushtësisht dhe cila është mënyra jonë për t’u përmirësuar si faktor shqiptar brenda vendeve tona dhe në gjithë Ballkanin Perëndimor. Rruga është e shumë qartë: puna e palodhur drejt paqes, prirja drejt së ardhmes dhe të mos mbeturit peng i të shkuarës. Ne nuk i japim leksione miqve dhe aleatëve tanë të mëdhenj si ata duhet ta shohin botën, por kemi një bashkëpunim konstruktiv me ta dhe i qëndrojmë gjithnjë pranë. Kështu ja kemi dalë deri më sot. Çfarë ka këtu për t’u çuditur? Më e rëndësishmja, Serbia e ka humbur luftën. Kosova e ka fituar luftën. Historia ka treguar se kush ka humbur luftën nuk është i interesuar për paqen, ndryshe nga ai që e ka fituar luftën”, u shpreh Rama.
Për Ramën, Kosova duhet të këmbëngulte për zbatimin e planit franko-gjerman, për të arritur atë që synon: njohjen përfundimtare.
“Plani franko-gjerman është ujdia më e mirë që Kosova mund të marrë, sepse është njohje de facto. Është propozim tolerant dhe i hap rrugën njohjes nga të tjerët. Përse nuk e nxisin ata? Përse nuk këmbëngulin? Përse Kosova nuk është pala që t’ju kërkojë të gjithëve që ky propozim të bëhet? Në politikë dhe në zgjidhjen e diçkaje që është në interesin tënd, nuk është asnjëherë ide e mirë të fillosh të gërmosh në mendjen e tjetrit. A është tjetri vërtet i interesuar? A e do ai vërtet diçka? Ndoshta jo dhe nëse do të hiqnim fuqitë e mëdha që janë me ne dhe do ta imagjinonim dialogun vetëm mes Serbisë dhe Kosovës, atëherë Serbia ndoshta nuk do të ishte ulur farë në tryezë, por do të kishte bërë diçka krejt të çmendur. Por, realiteti është se kemi mbështetje të fortë që të bëjmë një hap madhor drejt njohjes përfundimtare. Dhe ne nuk po e pranojmë këtë? Përse? Për çfarë arsye? Pyetja nuk është nëse kanë ata interes. Pyetja është a kemi ne interes apo jo? Mendoj se ata e kuptojnë se janë shumë të interesuar që kjo çështje të mbyllet njëherë e mirë. Si bëhet kjo? Duke humbur vëmendjen dhe duke krijuar situata apo duke bërë që të krijohen situata që më pas të bllokojnë, apo duke u përpjekur të qetësosh gjithçka, të japësh një gjë të vogël në këmbim të diçkaje më të madhe? Mendoj se zgjidhja është kjo e dyta. Nuk është shkencë, është logjikë e thjeshtë”, sqaroi Kryeministri.
Sipas Kryeministrit të Shqipërisë, nuk ka asgjë të keqe nëse Serbia do të mbështeste financiarisht Bashkësinë e Komunave Serbe.
“Serbia e ka humbur luftën dhe nuk ka vend të imagjinojë një hakmarrje ushtarake. Ka marrë fund kjo gjë! Kosova është njohur nga një komunitet vendesh që nuk do lejonin kurrë kthimin pas. Kurrë! Çfarëdo që të ndodhë! Kjo e para. E dyta, nëse Bashkësia krijohet sipas kuadrit kushtetues të Republikës së Kosovës dhe është rezultat i një marrëveshjeje që bazohet aty, atëherë nuk do të jetë një hapësirë që të vijnë njerëz të armatosur dhe të thonë se janë anëtarë të asaj Bashkësie. Do të jetë një hapësirë që komunat të kenë vetë-menaxhim, të kenë mbështetje nga Beogradi. Pse jo? Kemi komunat në jug dhe lindje të pakicave greke. Ata do të ishin shumë të lumtur nëse Greqia do t’i mbështeste financiarisht. Pse jo? Është e rëndësishme të shohim nga e ardhmja dhe të bëjmë çdo gjë për ta afruar, sesa të mendojmë gjithnjë vetëm për të shkuarën. E shkuara ka kaluar”, deklaroi Rama.
I pyetur nëse Bashkimi Europian nuk është treguar i drejtë në qasjen ndaj Kosovës dhe Serbisë, Rama, tha “Ne patëm një debat të zjarrtë kur BE-ja doli me deklaratë pas sulmit kriminal në veri”.
“Ishte e gjitha për Kosovën. Ata na shpjeguan se e tillë është procedura e BE-së, Këshillit dhe deklarata ishte miratuar nga 27 vendet anëtare para se të ndodhnin ngjarjet, ndaj edhe e publikuan. I thamë se mund ta publikonin bashkë me një tjetër deklaratë që do të dënonte atë që kishte ndodhur, do të dënonte Beogradin për aktin e pajustifikueshëm të shpalljes së ditës së zisë. E pajustifikueshme! Kërkuam masa konkrete edhe ndaj Serbisë, jo thjesht dënim të aktit. Ata thanë se nuk mund të bëhej për shkak të kohës, sepse duhet shumë kohë për të bërë këto deklarata. Atëherë ne i thamë se nuk do të linjëzoheshim. Për herë të parë në 10 vite, ne nuk u linjëzuam me një deklaratë të BE-së. Nuk do thoja se BE-ja është treguar e padrejtë. Do të thoja se fatkeqësisht Kosova i ka dhënë BE-së shumë arsye që të tregohet më e ashpër me ta. Ndërsa Serbia e ka luajtur lojën me më shumë inteligjencë, një lojë e cila vetëm vijon, nuk ka mbaruar”, përfundoi Rama. /EuronewsAlbania/
Në javën e parë të një amnistie pasi të shtënat masive e zhytën vendin e tyre në tronditje dhe kërkim shpirtëror, serbët dorëzuan më shumë se 13,500 armë, nga armët përmes granatës së dorës deri te hendetëset antitank dhe qindra mijëra fishekë.
Por në një komb thellësisht të ndarë të mbushur me armë vdekjeprurëse, ku lavdërohen kriminelët e luftës, shfaqjet reale në yjet e televizionit shtetëror për vrasës të dënuar dhe kujtimet e konflikteve të egra të fundit janë të thella, shumë veta dyshojnë nëse premtimi i presidentit për të “çarmatos” vendin do të mjaftojë, shkruan The Guardian.
Tetëmbëdhjetë njerëz u vranë dhe 21 u plagosën këtë muaj në dy të shtëna në po aq ditë. Në Beograd, një sulmues – dyshohet se një nxënës 13-vjeçar duke përdorur dy pistoleta të babait të tij – qëlloi për vdekje tetë nxënës dhe një roje sigurie. Një vajzë 10-vjeçare e plagosur ka ndërruar jetë të hënën, duke e çuar numrin në 10. Gjashtë fëmijë të tjerë dhe një mësuese kanë mbetur të plagosur.
I dyshuari ndodhet në paraburgim dhe i nënshtrohet vlerësimit psikologjik, por është shumë i ri për t’u mbajtur përgjegjës penalisht. Babai i tij akuzohet se e ka trajnuar adoleshentin të përdorë armët dhe se ka dështuar në sigurimin e duhur të pistoletave.
Të nesërmen, një burrë që tundte një pushkë sulmi dhe një pistoletë vrau tetë persona dhe plagosi 14 të tjerë në dy fshatra rreth 30 milje në jug të kryeqytetit. Një i dyshuar 21-vjeçar ndodhet në mbajtje.
Presidenti, Aleksandar Vuçiç, një autoritar populist, pro-Kremlinit, rrënjët politike të të cilit janë në nacionalizmin e ekstremit të djathtë – ai ishte shkurtimisht ministër i informacionit nën udhëheqësin serb Slobodan Millosheviç, i cili vdiq gjatë gjyqit të tij për krime lufte – përshkroi “një sulm ndaj gjithë vendin tonë”.
Vuçiç shpalli amnistinë njëmujore të armëve, duke premtuar se njerëzit mund të dorëzojnë armë, municione dhe municione të paligjshme, si dhe armë në pronësi të ligjshme që nuk i dëshironin më, në mënyrë anonime dhe pa frikë nga ndjekja penale.
Vuçiq fitoi disa lëvdata, veçanërisht jashtë vendit, për këtë veprim, me disa komentues që kundërshtuan vendosmërinë e tij me paaftësinë e dukshme të SHBA-së – e cila vetëm këtë vit ka dëshmuar 22 vrasje masive në të cilat janë vrarë katër ose më shumë njerëz, duke përjashtuar autorin – për të trajtuar dhunën e përshpejtuar me armë.
Ai ka premtuar më tej një moratorium dy-vjeçar për licencat e reja të armëve, një rishikim të licencave aktuale, më shumë kontrolle psikologjike, 1,200 oficerë policie shtesë në shkolla dhe burgime më të gjata për krime me armë dhe armëmbajtje pa leje.
Serbia veproi pas dy të shtënave masive – SHBA nuk ka bërë asgjë pavarësisht 200 të shtënave këtë vit
Por ndërsa presidenti i tyre po premtonte “një përgjigje të mprehtë, masa urgjente dhe dënime të rënda” për të trajtuar krimin me armë, shumë serbë po pyesnin se çfarë tjetër mund të fshihej pas tij – dhe sa larg Vuçiç, i cili ka qenë në pushtet që nga viti 2014, mund të ketë kontribuar në dhuna e tepruar në vend, në politikë dhe në TV.
Disa mbështesin masat e qeverisë. “Ka shumë dhunë. Nuk e di se si nuk e kanë trajtuar këtë çështje deri më tani”, tha Ivan Petroviq, një pensionist. Por të tjerët nuk janë të qetësuar. “Nuk di çfarë të mendoj. Unë kam një fëmijë dhe nuk ndihem i sigurt. I mbaj sytë mbyllur në këndin e lojërave”, tha Vesna Dragishiq.
Mijëra dolën në rrugët e Beogradit të premten në një marshim të dytë protestues të udhëhequr nga opozita “Serbia kundër dhunës”, duke kërkuar dorëheqjen e ministrit të brendshëm – ministri i arsimit tashmë ka shkuar – dhe një fund të asaj që shumë e shohin si kulturë dhune të nxitur nga mediat dhe politikanët e partisë në pushtet.
Vuçiç ka akuzuar kundërshtarët e tij se po përpiqen të shfrytëzojnë tragjeditë për qëllime politike dhe ka njoftuar planet për tubimin e tij në fund të majit. Të dielën ai tha se do të tërhiqej “së shpejti” si udhëheqës i Partisë së tij Progresive Serbe në pushtet, duke premtuar zgjedhje të reja parlamentare përpara fundit të shtatorit.
Askush nuk e di se sa armë ka në Serbi, një vend me rreth 6.8 milionë banorë. Maja Bjeloš, një studiuese në Qendrën e Beogradit për Politikat e Sigurisë, tha se ishte e paqartë se sa armë ishin regjistruar, e lëre më se sa ishin mbajtur ilegalisht.
“Policia ka thënë se ka mbi 900,000 armë zjarri të mbajtura ligjërisht nga qytetarët… Presidenti tha se ishin 400,000, pastaj dy ditë më vonë 700,000,” tha Bjeloš. “Kemi dezinformata nga qeveria. Por vlerësimet për totalin – legal dhe të paligjshëm – shkojnë nga 1.5 milion në 3 milion. Kjo është e frikshme.”
Ajo tha se armët e mbetura nga luftërat jugosllave të viteve 1990 përbënin vetëm një pjesë të arsenalit. “Ekziston një traditë e armëve të zjarrit në shtëpi, e kaluar brez pas brezi, e të qëlluarit në ajër gjatë festave,” tha ajo. “Siguria e dobët në fabrikat e armëve dhe dyqanet e policisë shkaktohet nga disa. Dhe rrjetet kriminale, brenda dhe jashtë Serbisë.”
Masat represive dhe gjunjëzuese nuk do të ndihmonin, Bjeloš tha: “Serbia ka ndër më shumë oficerë policie për frymë në Evropë, por kjo nuk i ka lënë qytetarët të ndihen më të sigurt ose të zgjidhin problemin e dhunës.”
Pavarësisht aksesit të gatshëm në armë, të shtënat masive ishin të rralla në Serbi para këtij muaji; incidenti i fundit i madh ishte në vitin 2013. Por mes vështirësive, trashëgimisë së luftës, korrupsionit endemik dhe niveleve të larta të dhunës në shoqëri, politikë dhe media, ekspertët kanë paralajmëruar prej kohësh se prania e kaq shumë armëve përbënte një kërcënim.
Zoran Gavrilović, një sociolog në Byronë për Kërkime Sociale, tha se të shtënat nuk e kishin befasuar atë. “Klima sociale po çonte në këtë. Ne kemi një shoqëri të dhunshme. Ishte vetëm çështje kohe që ajo të shpërthente”, tha ai.
Shumë fajësojnë Vuçiçin, nëse jo drejtpërdrejt, duke e akuzuar presidentin se ka mbajtur qëllimisht një klimë dhune. “Indirekt, Vuçiç është fajtori kryesor – ai është ai që krijoi këtë atmosferë urrejtjeje dhe të gjitha sulmet në mediat e tij”, tha Marinika Tepiq, një politikane e lartë opozitare. “Serbia nuk është fuçi baruti; ka shpërthyer.”
Vuçiç dhe partia e tij në pushtet i nënçmojnë rregullisht kundërshtarët e tyre politikë dhe rivalët e huaj si “llum”, “hajdutë” dhe “pedofilë”, ndërsa seancat parlamentare dominohen nga fyerje të vrazhda dhe agresive.
“Ne nuk do të shërohemi, edhe sikur të hiqen të gjitha armët dhe të gjithë sociopatët të futen pas hekurave, për sa kohë që fati ynë është i formësuar nga ai që e zhbllokoi dhe e kaloi atë të keqe”, shkroi në Twitter lideri i opozitës, Zdravko Ponoš.
Gati 450,000 njerëz kanë nënshkruar një peticion që kërkon që dy stacione televizive publike pro-qeveritare të humbasin licencat e tyre për shkak të shfaqjeve të dhunshme të realitetit që, sipas disa vlerësimeve, kanë përbërë 60% të programeve të tyre të fundit.
Mafiozët, kriminelët e luftës dhe huliganët famëkeq të dhunshëm të futbollit shfaqen rregullisht në skena që kanë përfshirë rrahjen e grave dhe kërcënimet me armë, duke vrapuar përkrah programeve politike që shfaqin Vuçiçin dhe aleatët e tij që ngacmojnë kundërshtarët e tyre.
“Ekziston një ‘industri e populizmit’ në Serbi e krijuar për të promovuar Vuçiçin dhe për të denigruar kundërshtarët e tij,” tha Gavrilović. “Dhuna e reality show-ve shërben për të legjitimuar fjalorin agresiv politik. Gjuha e urrejtjes, nga aktorët kryesorë socialë dhe politikë të Serbisë dhe nëpërmjet mediave të saj kryesore, është bërë gjuha numër një e vendit.”
Që kur Vuçi çerdhi në pushtet, Serbia ka rënë nga vendi i 54-të në vendin e 93-të nga 180 vendet në indeksin e Lirisë së Shtypit Botëror të Reporterëve pa Kufij. Mediat e pavarura janë shtypur në mënyrë progresive dhe gazetarët janë sulmuar.
Në teori, një kandidat për anëtarësim në BE, vendi është i ndarë midis perëndimit dhe lidhjeve të tij historike politike dhe ekonomike me Rusinë, një aleate e krishterë sllave dhe ortodokse.
Në një raport të ashpër javën e kaluar, Parlamenti Evropian theksoi disa pengesa për pranimin, duke përfshirë refuzimin e Beogradit për t’u lidhur me sanksionet e BE-së ndaj Rusisë dhe hezitimin e tij për të njohur Kosovën si një shtet të pavarur. Retorika pro-ruse nga mediat e kontrolluara nga qeveria dhe zyrtarët qeveritarë nuk ndihmuan.
Viola von Cramon, një eurodeputete gjermane dhe raportuese e parlamentit për Kosovën, tha se sundimi i ligjit, liria e mediave dhe marrëdhëniet me Kosovën dhe me Moskën ishin çështjet kryesore. “Serbia duhet të tregojë qartë se dëshiron të anëtarësohet në BE,” tha ajo. “Koha e ‘uljes në dy karrige’ dhe balancimit mes perëndimit dhe Rusisë ka përfunduar.
Klemen Grošelj, një eurodeputet slloven, theksoi mungesën e përparimit në një gjyqësor të pavarur dhe media që nuk ishin “as të pavarura dhe as objektive”.
“Unë jam shumë pesimist”, tha ai. “Kur e vizitova pas rënies së Millosheviqit, ishte kjo energji pozitive. Fatkeqësisht, ajo u zbeh; nuk ka vullnet politik real dhe të ndershëm që ndryshimet të jenë pjesë e BE-së. Së shpejti Serbia do të duhet të bëjë një zgjedhje”.
Ky nen u ndryshua më 15 maj 2023 për të hequr një referencë për një “bluzë pro-naziste…” të veshur nga i dyshuari, e cila erdhi nga komentet e Aleksandar Vuçiçit që që atëherë janë zhgënjyer. / KultPlus.com
Sot bëhen 24 vjet nga mbrëmja e llahtarshme e 24 marsit të vitit 1999, të cilën qytetarët e Gjakovës, e mbajnë mend si natën më të gjatë dhe më të tmerrshme të shfrenimit të pushtetit serb ndaj popullsisë civile në shenjë hakmarrjeje për fillimin e bombardimeve të NATO-s ndaj caqeve serbe.
Atë natë u ndez flakë e tërë Çarshia e vjetër e Gjakovës si dhe u vranë në mënyrën më mizore dhjetëra civilë të pafajshëm. Bashkë me bombardimet, për 78 ditë me radhë, si në gjithë Kosovën edhe në Gjakovë vazhduan vrasjet, dhunimet, djegiet dhe dëbimet masive të popullsisë shqiptare.
Në Çarshinë e vjetër të Gjakovës, që prej themelimit, ushtroheshin dhjetëra zeje të ndryshme, duke filluar nga armëtarët, argjendarët, kazangjinjtë, lëkurëpunuesit , rrobaqepësit, zhgunaxhinjt, qëndistarët, zdrukthëtarët, kazazët, qeleshepunuesit, gërçakxhinjtë, saraçët, opingaxhinjtë, cergaxhinjtë e çibukxhinjtë.
Ekspertët kanë vlerësuar se Çarshia e Madhe, siç njihet ndryshe, paraqet njërin nga komplekset monumentale më të mëdha jo vetëm në Kosovë, por edhe jashtë saj. Ajo ishte një qendër e rëndësishme pazari, zanatit, por edhe një kompleks i madh kulturor, historik e fetar në mbarë vendin.
Shtrija e saj nga veriu në jug arrin në 1000 m., ndërsa sipërfaqja e gjithmbarshme e saj është 34.000 metra katrorë. Ajo ishte vatër e zhvillimit ekonomiko-shoqëror dhe kulturor të rajonit të Gjakovës. Në të u zhvilluan të gjitha zejet e mundshme.
Më 1999 u dogj me të gjitha përmendoret kulturore historike në të, por u rindërtua pas luftës falë ndihmës së organizatave ndërkombëtare. / KultPlus.com
Sekretariati i Zyrës Rajonale për Bashkëpunim Rinor në Tiranë (RYCO) i ka kërkuar Qeverisë së Serbisë që ta ndërrojë përfaqësuesin rinor të saj në Bordin Drejtues, pasi Jagosh Stojanoviq publikoi një fotografi me një flamurin “s’ka dorëzim”, ku harta e Kosovës ishte mbuluar me flamurin e Serbisë.
“Pas përpjekjeve joformale për të gjetur një zgjidhje javën e kaluar, Sekretariati i RYCO-s ka ftuar zyrtarisht Qeverinë e Serbisë të reagojë dhe të zëvendësojë me efekt të menjëhershëm përfaqësuesin rinor në Bordin Drejtues z. Jagoš Stojanovic. Emërimi i kontestuar i Stojanovic për përfaqësues rinor dhe fotografia kontraverse që ai postoi në mediat sociale janë kundër vlerave thelbësore të RYCO-s dhe nxisin gjuhën e urrejtjes, nga e cila distancohet Sekretariati i RYCO”, thuhet në njoftimin e RYCO-s në Tiranë.
Fotografia e publikuar nga Stojanoviq në Instagram
Kjo zyrë alarmon se Stojanoviq ka cenuar vlerat e ndërtimit të paqes nga një përfaqëssues i Bordit Drejtues të RYCO-s.
“Kjo është thënë edhe në letrën dërguar ministrit serb të Turizmit dhe Rinisë, z. Husein Memiqć, duke thënë gjithashtu se Sekretariati i RYCO-s nuk mund të pranojë kur vlerat tona të ndërtimit të paqes dhe pajtimit cenohen, aq më tepër nga një përfaqësues rinor në Bordin tonë Drejtues. Theksuam se edhe kjo situatë ka treguar se sa e rëndësishme është përmirësimi i procesit të përzgjedhjes së përfaqësuesit rinor në të ardhmen, në mënyrë që të kemi një mekanizëm të unifikuar dhe transparent të pranueshëm si për qeveritë ashtu edhe për të rinjtë”.
Zyra në Tiranë citon statutin e RYCO-s që thotë se përfaqësuesit e të rinjve në Bordin Drejtues zgjidhen ekskluzivisht nga Palët Kontraktuese dhe Sekretariati i RYCO-s nuk ka juridiksion në këtë proces.
Neni 16/3 thotë: “Çdo Palë Kontraktuese do të zgjedhë një përfaqësues të të rinjve duke përdorur mekanizmat e veta në mënyrë transparente, gjithëpërfshirëse dhe demokratike dhe në bashkëpunim të ngushtë me shoqërinë civile që merret me rininë”.
Në fund të njoftimit thuhet se “Që nga viti 2017, RYCO ka punuar në të gjithë rajonin me të rinj nga të gjitha prapravijat në promovimin e paqes, mirëkuptimit të ndërsjellë, tolerancës dhe respektit, të cilat janë vlerat në të cilat ne besojmë fuqishëm dhe që drejtojnë punën tonë të përditshme. RYCO do të mbetet e përkushtuar për të kundërshtuar të gjitha format e veprimit që nxisin urrejtjen dhe jotolerancën midis të rinjve në Ballkanin Perëndimor dhe do të vazhdojë të promovojë frymën e pajtimit dhe bashkëpunimit rajonal”. /Express/ KultPlus.com
Federata Ndërkombëtare e Futbollit ka dënuar sërish Serbinë, përcjell KultPlus.
FIFA të premten e dënoi Federatën serbe me 50 mijë franga për thirrjet fyese të tifozëve në ndeshjen ndaj Zvicrës.
Komiteti Disiplinor i FIFA-s ka sanksionuar Federatën e Futbollit të Serbisë me një gjobë prej 50,000 CHF dhe një mbyllje të pjesshme të stadiumit (25% e vendeve të mbyllura) në ndeshjen e radhës zyrtare të FIFA-s që do të luhet në nivelin “A” nga kombëtarja e saj e meshkujve për shkelje të neneve 13 (Diskriminimi) dhe 12 (Sjellja e pahijshme e lojtarëve dhe zyrtarëve) të Kodit Disiplinor të FIFA-s në dritën e thirrjeve nga mbështetësit serbë dhe sjelljen e keqe të ekipit (sanksione individuale për shtatë lojtarë) gjatë ndeshjes Serbi kundër Zvicrës.
Kujtojmë që FIFA më 8 dhjetor 2022 pati gjobitur Federatën serbe të futbollit për deklarata politike në Kampionatin Botëror “Katari 2022”. Serbët u gjobitën me 20.000 franga zvicerane për “shkelje të nenit 11 të Kodit Disiplinor të FIFA-s dhe nenit 4 të Rregullores së Kupës së Botës FIFA 2022 në lidhje me pankartën e shfaqur në dhomën e zhveshjes pas ndeshjes kundër Brazilit, në të cilën është varur një flamur me hartën e Kosovës të lyer me ngjyrat e flamurit serb, me sloganin: “S’ka dorëzim”./ KultPlus.com
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka thënë se KFOR-i e ka refuzuar kërkesën e tyre për kthimin e 1 mijë ushtarëve serbë në Kosovë.
Vuçiq thotë se në letër thuhet se KFOR-i “po vëzhgon me kujdes se çfarë po ndodh në veri”.
“Por ata nuk iu referuan një pjese të rezolutës, pasi nuk kanë të drejtë ta refuzojnë atë kërkesë. Ata iu referuan normës normative për të ruajtur rendin dhe ligjin. Ata bënë një gabim tjetër. Një herë kërkuan nga autoritetet në Beograd që të ekstradojnë Millosheviqin në Vidovdan, kështu këtë herë treguan në prag të Krishtlindjeve. Në prag të Krishtlindjes, nëse marrim përgjigje negative, e dimë që nuk është rastësi”, tha Vuçiq për Pink, raporton RTS, transmeton Klankosova.tv.
Kujtojmë, Serbia kishte kërkuar kthim të forcave ushtarake në Kosovë, pas arrestimit të ish-policit Dejan Pantiq, me pretekstin për t’i mbrojtur pjesëtarët e komunitetit serb. /KultPlus.com
Presidentja e vendit, Vjosa Osmani tha sot se interesimi i satelitit rus, Serbisë, për destabilizimin e rajonit të Ballkanit Perëndimor është më i madh se kurrë më parë, përcjell KultPlus.
Në një takim me deputetin David Lammy, njëherësh sekretar i Jashtëm nën hije i Partisë Laburiste në Mbretërinë Bashkuar, Osmani tha se Serbia është e interesuar të bllokojë suksesin në dialog dhe të arrijë qëllimet e saj me dhunë e nëpërmjet bandave kriminale.
“Por, interesimi i satelitit të Rusisë, Serbisë, për ta destabilizuar rajonin e Ballkanit Perëndimor, është më i madh se asnjëherë më parë, për shkak se Serbia është e interesuar të bllokojë suksesin në dialog dhe të arrijë qëllimet e saj me dhunë e nëpërmjet bandave kriminale”, citohet të ketë thënë ajo.
Presidentja Osmani shtoi më tej se Kosova ka ende nevojë për mbështetjen e aleatëve sikurse Mbretëria e Bashkuar, në mënyrë që të bëhen hapa përpara në forcimin dhe konsolidimin e mëtejmë të pozitës ndërkombëtare si dhe në luftimin e tendencave destabilizuese ruso-serbe.
Theks të veçantë, Presidentja Osmani i kushtoi rëndësisë së mbështetjes për anëtarësim në Këshillin e Evropës si dhe në Partneritetin për Paqe të NATO-s, si prioritete imediate.
Në takim është biseduar edhe për procesin e dialogut me Serbinë ku Presidentja Osmani ka përsëritur faktin se Kosova vazhdon të jetë palë konstruktive, e cila po përballet me obstruksionet e vazhdueshme të Serbisë.
Ajo gjithashtu u shpreh se është me rëndësi që Mbretëria e Bashkuara ta vazhdojë trashëgiminë e saj të mbështetjes ndaj Kosovës jo vetëm në forcimin e subjektivitetit ndërkombëtar, por edhe në intensifikimin e bashkëpunimit në fusha të interesit të dyanshëm. /KultPlus.com
Në rrjetin social “Twitter” është shpërndarë një video ku shihet një tifoze teksa shoqërohet jashtë stadiumit duke bërë shqiponjën.
Mësohet se kjo tifoze është Anila Mahalla.
Edhe para fillimit të ndeshjes kanë qarkulluar disa pamje të tjera të konflikteve verbale mes tifozëve shqiptarë dhe atyre serbë. /Insajderi/ /KultPlus.com
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka reaguar pasi nuk është arritur marrëveshja për targat në Bruksel, përcjell KultPlus.
Presidentja Osmani ka kritikuar zyrtarin e lartë të BE-së, Josep Borrellin për qasjen ndaj dialogut.
Sipas aj, nëse Borrell do të ishte neutral atëherë do t’ia përmendte Serbisë të gjitha marrëveshjet që nuk i ka zbatuar.
“Rregulli i parë i secilit proces ndërmjetësues është paanshmëria. Ajo që pamë sot nga z. Borrell ishte njëanshmëri e shpërfaqur haptazi, akomodim i agresorit dhe prezantim i një realiteti tërësisht të shtrembëruar. Sikur Borrell t’i respektonte parimet bazike të neutralitetit, do t’ia përmendte Serbisë, së paku disa nga këto marrëveshje të shkelura të Brukselit, në vend se ta akuzonte Kosovën”, ka shkruar Osmani.
Më poshtë gjeni postimin e plotë të saj:
Rregulli i parë i secilit proces ndërmjetësues është paanshmëria. Ajo që pamë sot nga z. Borrell ishte njëanshmëri e shpërfaqur haptazi, akomodim i agresorit dhe prezantim i një realiteti tërësisht të shtrembëruar. Sikur Borrell t’i respektonte parimet bazike të neutralitetit, do t’ia përmendte Serbisë, së paku disa nga këto marrëveshje të shkelura të Brukselit, në vend se ta akuzonte Kosovën:
1. Shkelja e obligimit për shpërbërjen e strukturave paralele ilegale kriminale, ashtu siç kërkohet në Marrëveshjen e vitit 2013. Përkundrazi, këto struktura sot përkrahen, financohen e armatosen nga Vuçiq, me qëllim të sulmit ndaj Kosovës sipas stilit e planit të Putinit;
2. Moszbatimi i Planit të Zbatimit të Marrëveshjes së vitit 2013, ku kërkohet që të dyja palët të miratojnë ligje për amnisti. Deri tani, vetëm Kosova e ka miratuar;
3. Shkelja e obligimeve nga Marrëveshja e vitit 2013, që kanë të bëjnë me mbajtjen e zgjedhjeve, ku Serbia vazhdimisht ka nxitur sulme ndaj partive serbe që nuk konsideroheshin besnike ndaj qeverisë së Serbisë. Kjo është konfirmuar disa herë nga raportet e ekipeve të vëzhguesve ndërkombëtare të zgjedhjeve;
4. Shkelja e vazhdueshme e pikës 14 të Marrëveshjes, ku kërkohet që Serbia të mos e bllokojë rrugën evropiane të Kosovës;
5. Shkelja e pikave 9, 10 dhe 11 të Marrëveshjes së vitit 2013 ku është paraparë integrimi i serbëve në polici, gjyqësi, etj. Për më tepër, ditët e fundit kemi parë shkelje flagrante të kësaj marrëveshjeje me nënshkrimin e kontratave me institucionet ilegale të Serbisë dhe asnjë reagim të BE-së;
6. Bllokimi i zbatimit të marrëveshjes për energji për gati 10 vite;
7. Moszbatimi i marrëveshjes për lëvizje të lirë, nëpërmjet ndalesave, të cilat Serbia ua bënë shumë zyrtarëve e qytetarëve të Kosovës të të gjitha profileve që të hyjnë në Serbi, mospranimin e dokumenteve të lëshuara nga Kosova, etj;
8. Moszbatimi i marrëveshjes për drejtësinë, nëpërmjet vendosjes së vulave në dokumentet origjinale të gjykatave dhe organeve të tjera të Kosovës me mbishkrimin “Republika e Serbisë –Kosova dhe Metohija –nën administrimin e OKB-së dhe Rezoluta 1244.”;
9. Moszbatimi i Marrëveshjes për Zyrat Ndërlidhëse duke mos lejuar zgjerimin e stafit të zyrave ndërlidhëse ashtu siç ishin marrë vesh palët;
10. Shkelja e marrëveshjes për dogana, ku Serbia ende përdorë vulat paralele doganore etj;
11. Shkelja e marrëveshjes për kadastra, ku nuk ka asnjë përparim në obligimet që i ka Serbia për t’i dorëzuar dokumentet origjinale të kadastrave;
12. Shkelja e marrëveshjes për diploma, në të cilën poashtu nuk ka asnjë përparim nga ana e Serbisë;
13. Shkelja e marrëveshjes për urën e Ibrit, duke nxitur strukturat ilegale të vazhdojnë me aktivitete të paligjshme duke bllokuar qarkullimin e automjeteve;
14. Shkelja e marrëveshjes për përfaqësim rajonal, duke tentuar të bllokojë pjesëmarrjen e Kosovës e duke keqinterpretuar marrëveshjen për fusnotën në thuaja secilin organizim rajonal apo të Bashkimit Evropian, qofshin ato takime të nivelit qeveritar, parlamentar apo të tjera;
15. Shkelja e obligimeve për funksionalizimin e pikave kufitare;
Lista është më e gjatë se kaq.
Paqja dhe stabiliteti nuk mund të arrihen duke akomoduar ata që kanë ambicie hegjemoniste. Por, Kosova asnjëherë nuk do të heq dorë nga qëllimi i qartë për paqe e stabilitet afatgjatë si dhe rend e ligj në tërë territorin e saj. / KultPlus.com
Ish ministri i kulturës së Serbisë Dragan Veselinov, këto ditë doli me një deklaratë në opinionin serb rreth falsifikimeve të historiografisë nga historianët serb nga radhët e Akademisë Serbe të Shkencave prej njëqind e sa vjetësh, duke manipuluar me dinastinë e Nemanjave dhe të ashtuquajturin shtet mesjetar serb në mesjetë që nuk ka ekzistuar fare. Mes tjerash, Veselinor në intervistën tha se “Shën Sava nuk ka qenë as serb i madh, as ka thënë ndonjëherë se është patriark apo kryepeshkop, kryepeshkop i të gjitha vendeve serbe, nuk ka thënë kurrë se është ortodoks. Gjithçka që thonë njerëzit që marrin pjesë në ndërtimin e kultit të “Shën Savës” ose e përdorin atë sot ose përpiqen të ndërtojnë mbi të.Shën Sava nuk është në thelb ajo që mësohet në shkolla, ai nuk krijoi arsim, nuk ndërtoi asnjë shkollë. apo te krijoje nje sistem shkollor,njerezit nuk e la te shkolluar as baba Stefan Nemanja.Ai nuk ka qene shkrimtar,nuk ka qene teolog.Ishte nacionalist i krishtere,i perkiste atij kombi ne Europe ”, shprehet ai në klipin e përmendur.
“Sava nuk ndërtoi asnjë shkollë, as nuk ndërtoi asnjë sistem shkollor, as ndonjë lloj arsimi. Arsimi është një term budist që filloi të përdoret në fund të shekullit të 18-të në rajonin tonë, veçanërisht në Vojvodinë. Sava Nuk e di as fjalën arsim. Nuk dinte as për metafizikë, as për teologji. Sava nuk krijoi shkolla, as sistem arsimor, as universitet, dhe nuk ka qenë kurrë në asnjë universitet dhe ka mbajtur një leksion aty”, shton ish-ministri Veselinov.
Si rëndom, deklarata e Veselinovit (në viedeo) u përcoll me reagime të shumta nacionaliste. Por, duhet thënë se Veselinovi nuk ka thënë tjetër pos atë që e thonë autorët e njohur nga mesjeta e tutje (Perandori Kantakuzin, Pohemije, madje edhe historiani Ruvarac se Nemanjajt ishin tribal, ndërsa Rasha dinasti tribale.
Këto dhe të dhëna të ngjashme janë paraqitur në librin “Dardania – antika dhe mesjeta” si dhe “Kosova – histori e shkurtër”.
1247 eksponate të koleksionit të muzeut publik të Kosovës janë marrë nga Muzeu Kombëtar i Kosovës gjatë kohës së luftës (1998-99) nga Akademia e Shkencave të Serbisë. Por ministri Hajrulla Çeku thekson se Serbia po vazhdon të shkelë konventat e UNESCO-s, përcjell KultPlus.
Më poshtë gjeni postimin e tij të plotë:
Ishte pjesë e projektit gjenocidal të Serbisë kundër historisë dhe identitetit të shqiptarëve, krahas shkatërrimit të mbi 1000 vendeve trashëgimore.
Duke mos i kthyer eksponatet në vendin e tyre të origjinës, Serbia po shkel në mënyrë flagrante konventat e UNESCO-s, marrëveshjen origjinale dhe dokumentin e Ahtisaarit.
Ja disa nga thesaret e vjedhura arkeologjike dhe etnografike që i përkasin koleksionit publik të muzeut të Republikës së Kosovës.
(përshkrimet në mbishkrimet e fotove) / KultPlus.com
Komisioni i Politikës së Jashtme të Parlamentit Evropian miratoi raportin për strategjinë e re të zgjerimit. Përmes këtij raporti kërkohet që procesi i negociatave të anëtarësimit të Serbisë në bllokun evropian, por edhe dhënia e fondeve të BE-së, të kushtëzohet me mbështetjen e Beogradit për sanksionet ndaj Moskës.
“Duhet të bëhet prioritet përshtatja e vendeve nga procesi i zgjerimit me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë së BE-së. Dhe të avancojnë negociatat e anëtarësimit me Serbinë vetëm nëse ky vend i bashkohet sanksioneve të BE-së ndaj Rusisë dhe të bëjë përparim domethënës në reformat e nevojshme për integrim në BE”, thuhet në raportin e PE-së.
Raporti për strategjinë e re të zgjerimit kërkon që procesi i zgjerimit të reformohet, në mënyrë që të shpërblehen ato vendeve që avancojnë në përmbushjen e kritereve, por edhe të sanksionohen ato shtete që shënojnë kthim prapa në këtë proces.
Raporti u përgatit nga eurodeputeti kroat, Tonino Picula, dhe ai u miratua me 49 vota për, pesë kundër dhe tetë abstenime.
PE-ja, përmes raportit për strategjinë e zgjerimit, po ashtu ka propozuar që të ndryshohet mënyra e miratimit të vendimeve, duke hequr dorë nga unanimiteti për të kaluar në votim me shumicë të kualifikuar në Këshill.
Marrja e vendimeve përmes votimit unanim shpesh ka mundësuar që në të kaluarën, shtete të caktuara anëtare të bllokojnë hapjen apo mbylljen e kapitujve negociues.
Në këtë raport, disa herë përmendet se besueshmëria e procesit të zgjerimit, por edhe i BE-së në tërësi, është dëmtuar për shkak se disa shtete anëtare, për shkak të interesave nacionale kanë bllokuar këtë proces. Kjo, sipas raportit, ka “krijuar hapësirë për ndikimin e Rusisë, Kinës dhe faktorëve të tjerë të dëmshëm në rajon”.
Në raport, PE-ja ka folur edhe për dialogun midis Kosovës dhe Serbisë që ndërmjetësohet nga BE-ja. Aty u kërkua një angazhim më i madh i palëve për arritjen e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse, ligjërisht obliguese mes Kosovës dhe Serbisë, përmes njohjes së ndërsjellët.
PE-ja po ashtu nënvizon se nuk duhet të ketë alternativë procesit të zgjerimit. Madje, në raport propozohet që negociatat e anëtarësimit me vendet e përfshira në procesin e zgjerimit, të përmbyllen deri në fund të kësaj dekade.
BE-ja, sipas raportit, duhet të punojë që ndihma e saj të jetë më e dukshme, në mënyrë që të rrisë ndikimin në rajon dhe më gjerë./REL/ KultPlus.com
Përmirësimi i kujdesit shëndetësor, ushqimi më i mirë, kushtet e jetesës dhe shumë faktorë të tjerë janë arsyeja e rritjes së përqindjes së personave mbi 65 vjeç në pothuajse të gjitha vendet e botës. Me pak fjalë, bota po plaket, por po ashtu edhe popullsia në rajonin e Ballkanit Perëndimor.
Edhe pse në nivel global shihen vetëm pak më pak se një e dhjeta e popullsisë së botës njerëz mbi 65 vjeç, megjithatë në shumë vende, kjo përqindje është shumë më e lartë dhe arrin mbi një të tretën e banorëve të një vendi.
Statistikat demografike për moshën e popullsisë janë të rëndësishme nga shumë aspekte – nga organizimi dhe planifikimi i fondeve pensionale, ndërtimi i institucioneve për kujdesin e njerëzve, trajtimi spitalor etj.
Në vijim, TRT Balkan ju jep një pasqyrë të përqindjes së popullsisë së moshuar në botë, në Bashkimin Evropian dhe në rajonin e Ballkanit.
Të dhëna për rajonin nga burime të ndryshme
Sa i përket përqindjes së banorëve më të vjetër se 65+ në rajonin e Ballkanit Perëndimor, organizata globale statistikore Statista ka të dhëna për Serbinë, Malin e Zi dhe Maqedoninë e Veriut, por jo për Kosovën, Shqipërinë dhe Bosnjë e Hercegovinën, ndaj duhet kërkuar të dhëna për ta nga burime të tjera.
Sipas Statista-s, Serbia ka përqindjen më të lartë të popullsisë së moshuar në Ballkanin Perëndimor me 21.3 për qind të popullsisë mbi 65 vjeç. Mali i Zi ka 15,9 për qind të popullsisë së përgjithshme që është më e vjetër se 65 vjeç, ndërsa, sipas të dhënave të Statista-s për Maqedoninë e Veriut, 14,8 për qind e popullsisë është më e vjetër se 65 vjeç.
Mirëpo, nëse analizohen të dhënat e reja statistikore të marra nga regjistrimi i popullsisë i vitit të kaluar dhe të publikuara këtë vit, vijmë deri te e dhëna se popullsia është “plakur” dhe tani janë 17.1 për qind e banorëve që janë mbi 65 vjeç. /KultPlus.com
Kosova dhe Serbia nuk kanë alternativë tjetër veç arritjes së një marrëveshjeje përfundimtare për normalizimin e marrëdhënieve, tha kryeministri Albin Kurti, duke shtuar se “ka ardhur koha” për ta bërë këtë gjatë mandatit të tij në detyrë gjatë një interviste për median e huaj “Bloomberg”, përcjell KultPlus.
Mosmarrëveshja, e lindur nga lufta e viteve 1998-1999 dhe shpallja e pavarësisë së Kosovës nga Serbia pothuajse një dekadë më vonë – vazhdon të pengojë përpjekjet për integrimin e dy vendeve ballkanike në Bashkimin Evropian, ndërsa nxit tensione që rrezikojnë të kthehen në një konflikt të ri.
Kurti, i cili fitoi gjysmën e të gjitha votave në zgjedhjet e Kosovës vitin e kaluar, tha se është gati për një marrëveshje për t’i afruar të dyja vendet më pranë ëndrrës së tyre të përbashkët për anëtarësim në BE, e cila këmbëngul se mund të ndodhë vetëm pasi të normalizojnë marrëdhëniet e tyre.
“Ne duhet të kemi një marrëveshje — dhe është koha e duhur që ajo të ndodhë gjatë mandatit të qeverisë sonë,” tha ai në një intervistë të mërkurën në zyrën e tij në Prishtinë. “Unë shoh mundësinë. Këtë vjeshtë do të zbulojmë nëse do të shkojmë atje. Kjo vjeshtë është mjaft vendimtare për të parë nëse duhet të jemi optimistë”.
Komentet e Kurtit tregojnë potencialin për një moment të ri pas vitesh bisedimesh të ndërmjetësuara nga BE-ja, qënuk arritën të prodhonin një përparim në një nga enigmat më të vështira gjeopolitike të Evropës. Pikat kryesore të pengesave janë refuzimi i Serbisë për të njohur sovranitetin e fqinjit të saj dhe kërkesat e saj që Kosova t’i japë autonomi përafërsisht 100,000 serbëve etnikë që jetojnë atje.
Ndërsa Kurti nuk zbuloi detaje se çfarë mund të përfshijë një marrëveshje përfundimtare, të dyja palët duhet të përpunojnë gjithashtu çështje që variojnë nga marrëdhëniet dypalëshe, bazuar në trajtimin e ankesave të së kaluarës të lidhura me viktimat e luftës, personat e zhvendosur dhe pretendimet për dëmet e luftës.
Kurti tha se ai pa potencial për një marrëveshje nën administratën të udhëhequra nga presidenti amerikan Joe Biden, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiç.
Megjithatë, ai tha se shqetësimi i tij më i madh është se Vuçiç ende nuk e kishte distancuar veten sa duhet nga e kaluara e tij kur shërbeu si ministër i informacionit ndaj të fortit të ndjerë Slobodan Millosheviç në vitet 1990.
Vuçiq ka refuzuar gjithashtu ndërprerjen e lidhjeve të tij të ngushta me presidentin rus Vladimir Putin, një aleat në përpjekjet e Beogradit për të parandaluar njohjen ndërkombëtare të Kosovës. Pavarësisht presionit intensiv nga vendet perëndimore, administrata e Vuçiqit ka refuzuar t’i bashkohet sanksioneve të BE-së dhe SHBA-së kundër Rusisë për pushtimin e saj në Ukrainë.
“Kjo është vërtet shqetësuese”, tha Kurti.
Tensionet midis Serbisë dhe Kosovës u ndezën muajin e kaluar pasi Kurti nxiti një kërkesë që serbët që jetojnë në Kosovë të kenë dokumente të lëshuara nga Prishtina në vend të kartave të identitetit dhe targave të makinave të lëshuara nga Beogradi. Me serbët vendas që bllokuan rrugët në protesta dhe pas presionit nga ndërmjetësit ndërkombëtarë, Prishtina e shtyu vendimin e saj me një muaj, pra, deri më 1 shtator.
Kurti tha se nuk do të shtyjë më, duke shtuar se pret që 1 shtatori “të jetë një ditë e qetë dhe e zakonshme”.
Nëse situata përshkallëzohet në dhunë, policia dhe forcat paqeruajtëse të KFOR-it prej 3,800 trupash të NATO-s do t’i japin fund, tha ai.
Kosova gjithashtu është përballur me ndërprerjet e energjisë elektrike që nga mesi i gushtit. Ato pritet të përfundojnë javën e ardhshme, por mund të kthehen sapo të mbyllet dimri.
Vendi ndonjëherë është i varur nga energjia elektrike e importuar gjithnjë e më e shtrenjtë, duke paraqitur vështirësi për buxhetin dhe një nga popullsitë më të varfra të Evropës. Kjo mund të kërkojë ndihmë financiare nga BE dhe SHBA nëse çmimet e energjisë vazhdojnë të rriten, tha Kurti.
“Ne mund të përballemi me ndërprerje të energjisë,” tha ai. /KultPlus.com
I Dërguari i Posaçëm i SHBA për Ballkanin, Gabriel Escobar u shprehë optimist se do të arrihet një marrëveshje e cila e ruan sovranitetin dhe pavarësinë e Kosovës në takimin e Nivelit të Lartë Kurti-Vuçiq nesër në Bruksel. “Një marrëveshje qe parandalon dhunën.”
“Nuk dua të paragjykojë assesi, jemi duke shikuar drejt zgjidhjes dhe stabilitetit rajonal”, ka thënë Escobar për televizionin Kanal10.
Ai ka përmendur edhe Asociacionin e komunave Serbe. “Sa për Asociacionin e Komunave Serbe, marrëveshja e nënshkruar duhet zbatuar në përputhje me Kushtetutën e Kosovës”, shtoi ai.
Të enjten në Bruksel, Kryeministri i Republikës së Kosovës Albin Kurti dhe Presidenti serb Vuçiq do të takohen me përfaqësues të BE-së dhe SHBA-së në kuadër të dialogut. /KultPlus.com
Aleanca Veri Atlantike (NATO) ka reaguar pas gjendjes së krijuar në veri të Kosovës. Në një postim në Twitter, NATO ka thënë se KFOR është i gatshëm të marrë masa e nevojshme që ta mbajë Kosovën të sigurt.
“KFOR-i po monitoron nga afër situatën në veri të Kosovës me organizatat vendore dhe ndërkombëtare të sigurisë. Nën mandatin e OKB-së, KFOR-i mbetet fuqishëm i përkushtuar ndaj sigurisë, i gatshëm të miratojë masat e nevojshme për ta mbajtur Kosovën të sigurt”.
#KFOR is closely monitoring the situation in the north of Kosovo with local and international security organizations. Under its UN mandate, KFOR remains strongly committed to security, ready to adopt necessary measures to keep #Kosovo safe. pic.twitter.com/0L45Lzux2b
Reagim pati edhe dje nga KFOR-i, ku tha se janë të gatshëm të ndërhyjë në veri të Kosovës nëse rrezikohet stabiliteti, thuhet në njoftimin e misionit të NATO-s në Kosova, pas tensioneve në veri.
“Misioni i KFOR-it i udhëhequr nga NATO po monitoron nga afër dhe është i përgatitur të ndërhyjë nëse rrezikohet stabiliteti, në përputhje me mandatin e tij, që vjen nga Rezoluta 1244 e OKB-së e vitit 1999”, thuhej në reagimin e djeshëm të KFOR-it.
Mbrëmë në veri të Kosovës u krijuan tensione nga ana e serbëve, të cilët vendosën kamionë dhe mjete tjera të rënda në rrugët që çojnë në pikat kufitare – Jarinjë dhe Bërnjak. Këto veprime serbët i ndërmorën pasi Qeveria vendosi që nga 1 gushti të nisë zbatimin e reciprocitetit ndaj Serbisë, për targat dhe dokumentet e identifikimit.
Gjatë ditës së sotme, kryeministri Kurti dhe ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, dolën në një konferencë për media.
Kryeministri Albin Kurti u ka bërë thirrje ndërkombëtarëve që të reagojnë duke e dënuar “dhunën dhe agresionin e bandave kriminale në veri të Kosovës”, ndërsa Sveçla tha se 11 qytetarë të Kosovës janë lënduar dhe disa vetura janë dëmtuar.
Deri tash rruga që çon në Jarinjë është bllokuar, derisa ajo për në Bërnjak mbetet e bllokuar.
Brenda 12 orëve, Sveçla ka njoftuar se përveç në Jarinje dhe Bërnjak, në pikat e tjera kufitare janë lëshuar 1501 dokumente për hyrje-dalje. / KultPlus.com
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS) është duke vazhduar me publikimin e artefakteve të cilat janë marrë nga Serbia.
MKRS-ja, këtë herë ka kërkuar që në Kosovë të vjen një unazë e arit, për të cilën ka bërë me dije se është gjetur në Gllamnik.
“Unaza e artë e martesës me gur, e cila tregon bashkimin e duarve të djathta, nënkupton një marrëveshje, por gjithashtu simbolizon besnikërinë dhe miqësinë. Është gjetur në lokacionin e periudhës romake në Vindenis, Gllamnik, Kosovë”.
“Unaza është një nga artefaktet 1247 të Kosovës, të cilat ende mbahen ilegalisht dhe padrejtësisht nga Serbia. Kosova kërkon kthimin e tyre në shtëpi”, ka shkruar MKRS-ja në faqen zyrtare në “Twitter”. /KultPlus.com
Të enjten në Prishtinë, Ambasada e Francës organizoi pritje me rastin e Festës Kombëtare Franceze, ndërsa nuk munguan edhe deklarata për çështjen e liberalizimit të vizave.
Mbajtja e samitit të BE-së në qershor të këtij ndonëse nuk pati lëvizje konkrete, ngjalli shpresa se ka hapa pozitivë drejt liberalizimit të vizave.
Ndonëse Komisioni Evropian ka theksuar dy herë se Kosova ka përmbushur kriteret për liri të lëvizjes, është vendi i vetëm në Evropë qytetarët e së cilës nuk gëzojnë liberalizimin e vizave.
E në pritjen e organizuar nga ambasadorja franceze Marie-Christine Butel nuk u la pa u përmendur kjo çështje.
Diplomatja franceze tha se për Kosovën është bërë përparim i dukshëm në çështjen e liberalizimit të vizave, megjithëse nuk iu dha drita e gjelbër nën presidencën franceze.
“Për Kosovën është bërë përparim i dukshëm në çështjen e liberalizimit të vizave. Në të vërtet diskutimet që u zhvilluan nën presidencën franceze, gjatë takimit të Këshillit Evropian të 23 qershorit kanë vënë themelet për shtyrjen përpara të kësaj teme, gjithmonë duke marrë parasysh shqetësimet tona sa i përket migracionit dhe sigurisë. Në fakt çështja e liberalizimit të vizave është rikthyer qartë në tryezën e diskutimeve evropiane, në kushte më të favorshme se asnjëherë më parë. Është gjithashtu rezultat i punës së bërë nga Kosova për të qenë më proaktive në skenën ndërkombëtare”, tha ajo, transmeton KP.
Pritja me rastin e Festës Kombëtare Franceze
Ambasadorja Butel pati një porosi edhe për dialogun, Kosovë-Serbi, për çka tha se nuk do të ketë integrim të mundshëm për Kosovën dhe Serbinë në BE, derisa ka mosmarrëveshje mes vendeve.
“Lufta në Ukrainë rikujton urgjencën për t’i dhënë fund mosmarrëveshjeve midis dy vendeve. Nuk ka alternativë dialogu. Përderisa kjo mosmarrëveshje vazhdon, nuk do të ketë integrim të mundshëm për Kosovën dhe Serbinë brenda Bashkimit Evropian”, theksoi ajo.
Pjesë e kësaj ceremonie ishte dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i cili tha se Dita e Bastiljes është shpërthim i Deklaratës së Lirisë.
“Dita e Bastiljës është në të njëjtën kohë edhe shpërthimi me çdo kusht i Deklaratës së Lirisë, rënia e burgut të Bastiljës, por edhe shpallja popullore e një kryengritje masive të madhe për liri. Prandaj, Republika do të përbënte një marrëdhënie të përhershme midis lirisë dhe popullit. Demokracia duhet të shtrihet dhe do të shtrihet për të përfshirë një Republikë, që përbën një arsye të mjaftueshme për një 14 korrik të dytë atë të Federatës, një vit më vonë”, tha ai.
Sipas njoftimit për media nga Kryeministria, në fjalën e rastit, kryeministri Kurti shprehu kënaqësinë që ishte pjesë e kremtimit të dy ngjarjeve kryesore në historinë moderne franceze, rënien e Bastiljes dhe bashkimin e popullit francez.
“Pjesa më e madhe që ne e marrim si të mirëqenë në fjalorin e sotëm politik – diskursi i të drejtave të njeriut dhe atyre civile, republikanizmi, sovraniteti popullor, shteti-komb, ndarja e spektrit politik në të djathtë dhe të majtë, është trashëgimi e drejtpërdrejtë e Revolucionit Francez, tha kryeministri”, ka thënë Kurti.
Ai theksoi se shumë artistë dhe studiues shqiptarë janë frymëzuar nga kultura franceze si: shkrimtari dhe intelektuali Faik Konica, shkrimtari Ismail Kadare, kitaristi Ehat Musa e profesori i filozofisë Muhamedin Kullashi.
Kryeministri Kurti u shpreh i lumtur që në nivel politik Republika e Kosovës dhe Republika e Francës gëzojnë marrëdhënie të shkëlqyera dypalëshe.
“Jam i lumtur të them se në nivel politik dy republikat tona gëzojnë marrëdhënie të shkëlqyera dypalëshe. Franca ishte një nga vendet e para që njohu shtetësinë dhe pavarësinë e Kosovës. Që atëherë, ne kemi vazhduar të kultivojmë miqësinë tonë të çmuar, duke u bërë madje degë e të dyjave, Organizatës Ndërkombëtare dhe Asamblesë Parlamentare, të Frankofonisë. Qeveria ime i çmon shumë marrëdhëniet tona dypalëshe dhe është e vendosur t’i promovojë edhe më tej në të ardhmen”, deklaroi Kurti. / Gazeta express / KultPlus.com
Pas qëndrimit të kancelarit gjerman, Olaf Scholz në Ballkan, duket se dialogu Kosovë-Serbi, pas disa vitesh ngecjeje, po rigjallërohet konkretisht. Pritet së shpejti një marrëveshje e re.
Më në fund duket se do të ketë së shpejti lëvizje në dialogun Kosovë-Serbi. Pas vizitës së kancelarit gjerman, Olaf Scholz në Ballkan, duket se Kosova dhe Serbia po tregojnë gatishmëri të re. Sipas të ngarkuarit të Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak javën e ardhshme pritet edhe një marrëveshje me rëndësi në kuadër të dialogut ndërmjet dy vendeve. Nga Bashkimi Evropian u bë e ditur se bëhet fjalë për marrëveshjen për energjinë për serbët në veri të Kosovës.
“Ne do të kemi një tjetër takim mes kryenegociatorëve javën e ardhshme. Me shpresë, ne do të mund të njoftojmë rreth një marrëveshjeje shumë të rëndësishme, dhe unë gjithashtu po shpresoj t’i bëj të dy liderët bashkë në Bruksel, për takimin e tretë të nivelit të lartë përpara pushimeve të verës”, tha Lajҫak.
Finalizim i ҫështjeve të energjisë
Bashkimi Evropian përmes zëdhënësit për Çështje të Jashtme dhe Politika të Sigurisë, Peter Stano, pret që javën e ardhshme delegacionet e Kosovës dhe Serbisë të finalizojnë temën e energjisë.
“BE-ja pret që palët të mbyllin çështjen e energjisë gjatë javës së ardhshme në Bruksel në nivel të kryenegociatorëve”, tha Stano.
Përfaqësues të Bashkimit Evropian, kanë qenë të pranishëm në një takim të mbajtur javën e kaluar në Stamboll të Turqisë, ndërmjet palës serbe dhe Kompanisë për Distribuimin e Energjisë Elektrike në Kosovë (KEDS). KEDS nga viti 2013 kryen shpërndarjen e energjisë elektrike në tërë territorin e Kosovës.
Vuçiq: Marrëveshja drejt përfundimit
Edhe autoritetet e Beogradit dhe ato të Prishtinës në fillim të javës paralajmëruan se janë afër marrëveshjes për zgjidhjen e problematikave të energjisë elektrike për serbët në veri të Kosovës, të cilët që nga paslufta nuk paguajnë faturat e rrymës.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha se marrëveshja për energjinë me Kosovën është drejt përfundimit dhe për këtë çështje ai tha se “ka pasur negociata me Kompaninë Kosovare për Distribuim të Energjisë Elektrike (KEDS).
“Kemi pasur negociata me palën turke, me KEDS-in, për prezencën në veri të Kosovës. Për këtë jemi dakorduar dhe shpresojmë se ka mbetur vetëm ana teknike që të rregullohet dhe do të kemi rezultate të mira në ditët në vijim”, tha Vuçiq.
Edhe qeveria e Kosovës nga ana e saj, e konfirmoi se palët janë shumë pranë zgjidhjes së çështjes së furnizimit dhe inkasimit të energjisë elektrike në katër komunat e banuara me shumicë serbe në veri të Kosovës, në Mitrovicën e Veriut, Leposaviq, Zveҫan dhe Zubin Potok.
Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi, që është edhe kryenegociator i Kosovës në bisedimet me Serbinë, tha se kjo çështje do të rregullohet “duke respektuar marrëveshjen e arritur ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në prill të vitit 2013”.
“Në emër të Kosovës, negocion vetëm Qeveria e Republikës së Kosovës. Takimi mes KEDS-it dhe palës serbe, i organizuar nё Stamboll më 9 qershor, ka pasur vetëm objektivin e ofrimit të garancive për katër shërbimet e dakorduara në vitin 2015: vendosja e matësve të energjisë, mirëmbajtja e matësve, faturimi dhe inkasimi, dhe këtë obligim e ka përmbushur”, shkroi Bislimi në profilin e tij social.
Serbët e veriut të Kosovës nuk kanë paguar për energjinë
Marrëveshja e arritur në vitin 2013 për energjinë në kuadër të dialogut Kosovë-Serbi, parasheh që përveç Kompanisë për Distribuimin e Energjisë Elektrike – KEDS, në Kosovë të licencohet edhe një kompani tjetër për distribuimin e rrymës në veri të Kosovës. Që nga atëherë kjo marrëveshje nuk është zbatuar ndonëse vazhdimisht është bërë presion nga bashkësia ndërkombëtare.
Serbët e veriut të Kosovës që nga përfundimi i luftës furnizohen rregullisht me energji elektrike, por nuk e paguajnë atë. Asnjëherë nuk është bërë e qartë se nga kush furnizohen me energji elektrike serbët në veri. KOSTT që është Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të Energjisë Elektrike në Kosovë, thotë se furnizimi në veri bëhet nga operatorët e licencuar nga Zyra e Rregullatorit për Energji e Kosovës, ndërsa, autoritetet e Beogradit thonë se energjia elektrike në veri të Kosovës sigurohet nga elektro-rrjeti i Serbisë.
Me marrëveshjen në parim të vitit 2013 ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për energjinë elektrike në veri të Kosovës, parashihet që përveç KEDS-it, në Kosovë të licencohet edhe një kompani tjetër për distribuimin e energjisë elektrike që mban emrin “Drustvo Elektrosever D.O.O.”.
Që nga përfundimi i luftës nga viti 1999 e deri në vitin 2017, rrymën e shpenzuar në veri të Kosovës e kanë paguar qytetarët e tjerë të Kosovës të regjistruar nga faturat e tyre si humbje e energjisë në rrjetin në veri. Nga viti 2017, pasi një gjykatë në Kosovë e ndërpreu këtë praktikë rrymën për serbët e veriut e paguan Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të Energjisë Elektrike në Kosovë (KOSTT). Sipas tyre humbjet nga mospagesa e rrymës në veri vetëm në vitin 2021 janë rreth 40 milionë euro. /dw/ /KultPlus.com
Olaf Scholz ka udhëtuar drejt Kosovës dhe Serbisë, ku më pas do të vizitojë edhe Greqinë, Maqedoninë e Veriut dhe Bullgarinë. Konfliktet janë të shumëfishta, pritshmëritë e kancelarit federal gjerman janë të larta, ndoshta shumë të mëdha.
Gazeta gjermane, Frankfurter Allgemeine, shkruan se fakti që Scholz e nis udhëtimin në Prishtinë dhe vetëm më pas udhëton për në Beograd, është shumë i rëndësishëm për Kosovën. Ministrja e Jashtme, Annalena Baerbock bëri të njëjtën gjë: fillimisht Prishtina, pastaj Beogradi.
Sa i përket liberalizimit të vizave, në Kosovë ka shpresë se pas zgjedhjeve parlamentare në Francë më në fund do të ketë një përparim dhe kosovarët do të lejohen të udhëtojnë lirshëm në vendet e BE-së nga viti 2023. Vendi ka vite që plotëson kërkesat teknike, por është i bllokuar për arsye politike. Për Kosovën dhe qeverinë e kryeministrit Albin Kurti, heqja e vizave do të ishte një sukses i madh, thuhet tutje nga gazeta në fjalë.
“Megjithatë, planet e tjera kosovare kanë pak shanse për sukses. Kjo vlen për aspiratat e Kosovës për t’u përfshirë në programin parahyrës në NATO “Partneriteti për Paqe” dhe aq më tepër për spekulimet për paraqitjen e një aplikacioni për anëtarësim në BE të Republikës së Moldavisë dhe Gjeorgjisë, sipas shembullit të Ukrainës”, përfundon shkrimi i Frankfurter Allgemeine. /KultPlus.com
