Kryeministri Albin Kurti, të hënën me fillim nga ora 10 do të nisë një vizitë zyrtare në shtetin fqinj, Maqedoninë Veriore.
Siç mëson Klan Kosova, kreu i ekzekutivit kosovar do të ketë takime me krerët e shtetit maqedonas, nga homologu i tij Hristijan Mickoski, pastaj me ministrat e kabinetit qeveritar.
Ndërkaq, burimet kanë paralajmëruar një takim edhe me kryeparlamentarin e RMV-së, Afrim Gashi.
Kjo vizitë e Kurtit në Shkup vjen pak ditë pas një incidenti që u shënua në Aeroportin Ndërkombëtar të Shkupit me presidenten Vjosa Osmani, e cila po e shfrytëzonte të njëjtin për një udhëtim privat.
Incidenti erdhi pasi sigurimi i aeroportit, sipas Zyrës së Presidentes, i kërkoi asaj ta dorëzonte telefonin e saj personal.
Ky incident është konsideruar nga shumë si skandal diplomatik.
MPJ-ja e Kosovës madje i ka dërguar notë proteste Republikës së Maqedonisë së Veriut, duke kërkuar sqarime dhe informata mbi këtë rast.
Ndërkaq, MPJ-ja maqedonase ka shprehur keqardhje për rastin, teksa ka thënë se janë duke e trajtuar rastin.
Në datën 30 Mars, salla e Filharmonisë së Maqedonisë së Veriut do të shndërrohet në një fushë të magjisë muzikore, pasi në atë skenë do të ngjitet Kori dhe Orkestra e fëmijëve të Prishtinës “Amadeus” për të dhuruar një koncert të mrekullueshëm, shkruan KultPlus.
Kjo ngjarje paraqet një moment të veçantë për të gjithë dashamirësit e muzikës klasike dhe për ata që janë të interesuar të eksplorojnë talentin e rinisë në muzikë.
Nën dirigjimin e Vehbi Shoshollit, ky koncert po vjen pas një pune të mrekullueshme dhe një viti të filluar mbarë me nxënës të talentuar nga shkollat e ulëta të muzikës në Prishtinë “Prenk Jakova” & “Amadeus” & Tony Drum Studio të cilët janë gati të ndajnë pasionin e tyre për muzikën me publikun.
Kjo është një mundësi e rallë për të kuptuar dhe për të vlerësuar punën e palodhshme dhe talentin e këtyre fëmijëve që, përkundër moshës së tyre të re, kanë arritur të bëhen pjesë e një koncerti të tillë të nivelit të lartë.
Koncerti do të mbahet më datë 30 Mars, në ora 19:30, në sallën e Filharmonisë së Maqedonisë së Veriut në Shkup. / KultPlus.com
Nga dita e nesërme fillojnë aktivitetet e Javës së Çamërisë në Shkup.
Aktivitetet fillojnë nga ora 17:00 tek Sheshi ‘Skënderbeu’ me ekspozitën nga piktorë vendas – Piktura me motive çame, ndërsa nga ora 19:45 tek Sheshi Skënderbeu – I Love Çamëria Fest ku do të performojnë Dj Blaze, Lindon Berisha, Hysni Alushi & Enkelejda Arifi dhe grupi Jericho.
“Të premten nga ora 11:00 tek Hotel Bushi do të ketë panel diskutimi me profesorët Ahmet Mehmeti, prof. Fehari Ramadani dhe Qerim Lita, ndërsa nga ora 14:30 Marshi paqësor për Çamërinë që fillon nga platoja e Kalasë deri tek Ambasada greke”, bëjnë të ditur organizatorët. / KultPlus.com
Shkupi por edhe tre qytete të tjera në Maqedoni të Veriut prej disa ditësh janë pushtuar nga mjegulla e cila ka shkaktuar aksidente, por edhe anulime fluturimesh.
Autoritetet kanë vendosur masa urgjente për të trajtuar nivelet në rritje të smogut.
Nivelet e ndotjes së ajrit janë rritur 28 herë më shumë se pragu i sigurisë i vendosur nga Organizata Botërore e Shëndetësisë.
Qeveria ka rekomanduar kompanitë që të lënë pushim gratë shtatzëna dhe personat mbi moshën 60 vjeç nga puna.
Banorët që djegin materiale për të ngrohur shtëpitë e tyre, emetimet e automjeteve dhe shkarkimet industriale besohet se janë shkaqet kryesore të smogut.
Sipas matjeve të një kompanie zvicerane Shkupi është qyteti i tretë më i ndotur në botë. /EuroNews.Al /KultPlus.com
Akademia e Studimeve Albanologjike dhe institutet e saj, kanë përgatitur një program të pasur me konferenca shkencore, ekspozita, promovime e shumë aktivitete të tjera, me rastin e “Ditëve të albanologjisë”.
Edicioni i 13-të i “Ditëve të albanologjisë”, organizohen nga 21 deri më 26 nëntor 2022, në Tiranë.
Krahas tyre, janë dy aktivitete paralele që mbahen në Shkup dhe Prishtinë, respektivisht më 22 dhe 23 nëntor, në kuadër të ngjarjes kryesore “Një komb, një gjuhë” që ka në fokus gjuhën shqipe, nga Kongresi i Manastirit deri në zhvillimet e sotme.
Janë të shumtë gjuhëtarët, studiuesit interdisiplinarë që sjellin studimet dhe analizat e tyre më të fundit mbi këtë temë.
Akademia e Studimeve Albanologjike ka planifikuar gjithashtu promovime të librit të ri albanologjik dhe ceremoni mirënjohjeje për personalitete të albanologjisë. / atsh / KultPlus.com
Një pullë e re postare posaçërisht në nderim të 50-vjetorit të Kongresit të Drejtshkrimit dhe njësimit të shqipes letrare në gjithë arealin ku ajo flitet sapo është emetuar në Shkup.
Kjo pullë u ementua me propozim të Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore Shqiptare (ITSHKSH) dhe me miratimin e drejtorisë së filatelisë të Postës së Maqedonisë e Veriut.
Emisioni postar për këtë ngjarje përmban si kryeshenja vulën historike të Kongresit të Drejtshkrimit, pllakatin e njoftimit të kohës së mbajtjes së kësaj ngjarjeje, si dhe një foto të delegatëve në sallën e kongresit.
Pulla mban shenjimin trigjuhësh: maqedonisht, shqip e anglisht: “50 vjet prej Kongresit të Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe”. Përurimi i këtij edicioni filatelik të ri do të bëhet më 14 nëntor, në prag të datës së fillimit të punimeve të Kongresit historik të Manastirit.
Kongresi i Drejtshkrimit, thuhet në vlerësimin e ITKSHKSH, është ngjarje madhore që kontribuoi në integrimin gjuhësor e kulturor të kombit tonë.
Kongresi i Drejtshkrimit në një pullë poste në Maqedoninë e Veriut shpreh njëherësh një gjendje të re të gjuhës shqipe në përdorim zyrtar në vendin fqinj. / atsh / KultPlus.com
Mbrëmjen e së mërkurës, në sallën e muzeut të luftës maqedonase, në Shkup, u mbajt koncerti i shtatë me radhë në kuadër të edicionit të pestë të festivalit të muzikës kamertale “Skupi KamerFest”, nën organizimin e shoqatës “Muza” – Shkup, dhe me mbështetje të Instituti francez në Shkup.
Në këtë koncert publiku shkupjan, kishte mundësin të njihet me duon franceze, Duo Lesage, të përbërë nga Céline Lesage, në violinë, dhe Éric Lesage, në piano. Duo Lesage, njihen si dy virtuozë të violinës dhe pianos, të cilët janë partnerë në jetë dhe në skenë që nga viti 1998. Ata formojnë një nga duot më të dashura në rajonin Occitanie. Personaliteti i tyre pasqyrohet edhe në programet e pasura që ata prezantojnë: nga muzika artistike tek ajo popullore, nga stili klasik deri te muzika moderne.
Duhet të theksohet që festivali “Skupi KamerFest” në çdo koncert po tërheqë vëmendjen e një publiku më të gjerë, i cili vazhdon të rritet në numër me prezencën e tij. Mbrëmjen e së mërkurës, përveç që salla e muzeut të luftës maqedonase ishte përplot, aty ishte prezent edhe ambasadori i Francës, Sh. T. z. Cyrille Baumgartner, me fjalën hyrëse të së cilit u hap zyrtarisht edhe koncerti.
Duo Lesage në këtë koncert prezantuan program të konceptuar sipas tyre nën titullin Paris-Transylvanie, i cili përfshinë pjesë nga krijimtaria e kompozitorëve si: Jenö Hubay, Cѐsar Franck, Fritz Kreisler, dhe Oreste De Maurizi. Në vet përshkrimin e tyre për këtë program, ata sugjerojnë që „përgjatë dëgjimit të programit, të imagjinohet një udhëtim me trenin Orient-Express, ku me të cilin do të ndalohet në Pragë, Budapest, Bukuresht dhe Sofje”. Dhe pikërisht një përshkrim apo sugjerim i tillë është më se i saktë, sepse programi përfshinë pjesë nga literatura muzikore të tilla, që lehtësisht mundëson një udhëtim imagjinarë. Koncerti filloi me veprën Carmen Fantasie Brillante nga Jenö Hubay – i cili edhe pse njihej më së shumti si violinist, u dallua edhe si kompozitor, këtë vepër ai e shkroi në vitin 1877, në të cilën kërkohet një teknikë e konsiderueshme interpretative, e njëjta është e strukturuar nga ariet dhe pikat kryesore të operës Carmen nga kompozitori francez Zhorzh Bize. Duke qëndruar ende në territoret franceze, Duo Lesage sollën sonatën për violinë në A-dur nga Cѐsar Franck, sonatë e cila pasqyron karakteristikat e periudhës së romantizmiz të vonshëm, ku përmban elemente specifike, një ndër to është momenti që forma ciklike e sonatës këtu zgjidhet në formë jo standarde, dhe funksionet e kohëve janë ridispozicionuara. Karakteristike tek kjo sonatë është momenti i pranisë së melodive lirike, jashtëzakonisht të bukura, me mbizotërimin e kromatikes në violinë. Në të njëjtën kohë, pianoja këtu trajtohet jo vetëm si instrument shoqërues, por si i pavarur dhe i veçantë, ku së bashku krijojnë unitet.
Pjesa e dytë e koncertit vazhdoi me “udhëtimin” nëpër Çeki dhe vendet sllave, me veprën Slavonic Fantasy nga Fritz Kreisler – Antonín Dvořák, mbështetur dhe ndërtuar në verzionin origjinal të pjesëve orkestrale Slavonic Dances, nga Antonín Dvořák. Koncerti përfshiu dhe intepretimin e Hejre Kati, Scѐne de la Csardas no.4 nga Jenö Hubay, si dhe tri pjesë nga kompozitori dhe violinisti francez me origjinë italiane, Oreste De Maurizi, “Csardas Rhapsody”, “Chanson de Tania”, “Yarou Yarou”. Interpretimi i Duos Lesage, në bazë të programit që prezantuan, që trajtohet me peshë në krijimtarinë interpretative të këtij lloj formacioni kamertal, ishte korrekt në përcjelljen e energjisë, frymës, dhe karakteristikave estetike të profileve të veprave, i ndërtuar me ngrohtësi, lirizëm intim, dhe temperament të duhur. Ata sollën interpretim me frazime delikate, dhe teknikë e proekcion korrekt të veprave.
Ky koncert, i cili u përcjellë me dëshirë kureshtare nga publiku, në një ambient të rregulluar shumë ngrohtësisht, me qëllimin e intimiteti në mes interpretuesve dhe publikut, dhe në frymën kamertale të festivalit “Skupi KamerFest”, solli reagime të bujshme pozitive tek të pranishmit. Moment ky që dëshmon edhe njëherë për peshën e koncerteve të tilla, dhe nevojën e publikut të gjerë që sa më shumë ti ofrohen mundësi të tilla, që kontribuojnë shumë në jetën artistike, shoqërore, sociale dhe kulturore të qytetit të Shkupit.
Material i hulumtuar dhe përpunuar nga Elvi Sidheri
Ditët e 6 dhe 7 shtatorit 1955, do të mbeten në historinë moderne të Stambollit, të njollosura nga mësymjet e dhunshme të organizuara kundër pakicës së krishterë në qytetin gjigant në brigjet e Bosforit, midis Europës dhe Azisë, në Stambollin ku akoma ruhen gjurmët e perandorive të shkuara, nga romakët te bizantinët, gjer te osmanët të fundit në radhë, përpara se megalopolisi turk t’i linte vendin Ankarasë si kryeqytet në shekullin XX.
Gjithsesi, ende në mesin e viteve 50 të shekullit të shkuar, në Stamboll vijonin të jetonin rreth dyqind mijë të krishterë, kryesisht grekë (ose grekofonë, përfshirë edhe plot shqiptarë ortodoksë, pjesë të një komuniteti shqiptar të kësaj feje, të ngulitur në Konstandinopojë prej disa shekujsh dhe të shquar në disa profesione të veçanta dhe sipërmarrje e njerëz të njohur e të suksesshëm, siç kam hasur në kërkimet e mia), por edhe armenë, gjeorgjianë, asirianë, levantinë katolikë, etj.
Ndërkaq, mbas ngjarjeve që në histori do të cilësoheshin Pogromi i Stambollit, këtij komuniteti do t’i jepej thuajse përfundimisht dërrma, teksa qenë shkatërruar shumica e pronave, kishave dhe shtëpive e varreve të tyre, nga turmat e ndërsyera të ardhura kryesisht nga jashtë Stambollit për zbatimin e këtij plani ogurzi.
Në kontekstin e ashpërsimit të problemit të Qipros, dhe ndarjes komunitare mes grekëve dhe turqve të Ishullit të Afërditës, një shpërthim do të ndodhte sakaq në Selanik, pikërisht në Shtëpinë e Ataturkut në qytetin e dytë më të madh të Greqisë, më 5 shtator 1955, në kopshtin e kësaj godine historike, duke thyer vetëm disa qelqe dritaresh, por gjithsesi të nesërmen, falë edhe nxitjes së turmave në një gazetë turke (Ekspres), do të fillonin trazirat në Stamboll.
Ngjarjet filluan së pari në Beyoğlu dhe sulmet do të përfshinin shtëpitë dhe vendet e punës së pakicave në Kurtuluş, Nişantaşı, İstinye, Yeniköy, Eminönü, Yedikule, Bakırköy, Fatih dhe Eyüp. Ngjarjet u përhapën gjithashtu në Moda dhe Ishujt e Princit.
Përkundër mefshtësisë së autoriteteve, në disa raste edhe banorët turq do të ndihmonin fqinjët e tyre, duke u thënë mësymësve se në shtëpitë përreth nuk kishte grekë, por veçanërisht një njeri edhe sot e kësaj dite mbahet mend botërisht për mbrojtjen e ofruar ndaj pakicës së krishterë në këto rrethana të frikshme.
Ky njeri quhet Reşat Mater, i lindur në Shkup në vitin 1911, dhe në ditët e këtyre ngjarjeve të tmerrshme, ishte kapiten i Forcave Ajrore Turke (me detyrën Shefi i Shtabit i Komandës së Shkollave të Aviacionit).
Familja Mater jetonte në një shtëpi trekatëshe prej druri në Muhasebeciler Sokağı, në lagjen Cevizlik, zonë që gjendej ngjitur me İstanbul Caddesi në Bakırköy, pikërisht në vendin ku do të shpërthenin sulmet dhe plaçkitjet ndaj të krishterëve.
Plaçkitësit që patën synuar të hynin në këtë lagje do të gjenin ushtarakun Reşat Mater si pengesë të pakalueshme për realizimin e planit të tyre sidoqoftë.
Ky ushtarak i lartë i forcave ajrore turke, fatmirësisht pati qëlluar të ishte me leje atë javë dhe kish ardhur në Stamboll për të ndejtur me familjen e tij.
Reşat Mater, kur pati dëgjuar për plaçkitjet e dhunshme, menjëherë do të dilte vetë jashtë për të mbrojtur fqinjët e tij grekë dhe armenë, veshur me uniformë dhe armë në dorë, e kur burrat e lagjes së tij do ta shihnin ushtarakun në rrugë, patën vrapuar bashkërisht për ta ndihmuar atë me mjete rrethanore mbrojtëse në duar.
Papritmas ngrihet një barrikadë në hyrje të rrugës kundër mësymësve, e ndërkaq Mater i kish marrë në mbrojtje fqinjët e tij grekë dhe armenë brenda në shtëpinë e tij dhe plaçkitësit e ardhur në lagje qenë habitur së tepërmi duke gjetur një ushtarak të armatosur përballë tyre.
Grupet e ndërsyera me njerëz të dhunshëm do të detyroheshin të ktheheshin mbrapsht rrjedhimisht dhe atë natë, falë Reşat Mater, asnjë shtëpi apo dyqan i vetëm në pronësi të pakicave të krishtera nuk do të dëmtohej në lagjen Cevizlik, që përbëhet nga gjashtë rrugë.
Mater do të bëjë shumë emër me kalimin e viteve në ushtri dhe katër vite pas këtyre ngjarjeve, ai do të gradohej gjeneral brigade duke u emëruar në Komandën e 3-të të Forcave Ajrore.
Ai gjithashtu do të shërbente si Shef i Logjistikës së Shtabit të Përgjithshëm me gradën Gjeneral Major. Më pas gradohet gjeneral në 1967. Një vit më vonë, ai bëhet edhe Komandant i Forcave Ajrore në vitet 1968-1969.
Thënë ndryshe, ai do të bëhet ushtarku i tretë për nga rëndësia në Ushtrinë Turke.
Mater ndërron jetë më 22 qershor 1989 dhe djali i tij, Tayfun Mater, i cili ishte gjashtë vjeç në kohën e ngjarjeve tragjike në fjalë, ende mban lidhje dhe takohet me fëmijët e fqinjëve të tij grekë që patën emigruar në Greqi pas kësaj dhune.
Përveç respektit dhe vlerësimit për qëndrimin heroik të këtij njeriu, ajo që bie në sy është padyshim origjina e tij nga Shkupi, që jo rastësisht është edhe vendlindja e tij.
Reşat Mater vjen nga një famlije e madhe shkupiane, ku bëjnë pjesë edhe myftiu i Shkupit Ali Durak Efendi dhe Guvernatori i Jemenit Mehmet Mefahir Bey.
Në Stamboll ai studion në Akademinë Ushtarake dhe Shkollën e Artilerisë, krahas Shkollës së Aviacionit në vitet 1930, ndërsa bashkëshortja e tij është Meliha Mater, sërish me origjinë nga një derë e fisme nga Shkupi, me mbiemrat Vardarlılar dhe Vardar, ku bëjnë pjesë pinjollë të njohur si deputetë të parlamentit turk, gazetarë, mjekë të famshëm, ushtarakë të lartë, biznesmenë e shkrimtarë.
Siç shihet nga biografia dhe nga origjina e familjes së Reşat Mater, Shkupi është vendlindja e njeriut që pati shpëtuar me vetëmohim fqinjët e tij të krishterë në valën e dhunës kundër kësaj pakice me rrënjë mijëravjeçare në Stamboll, gjatë ditëve të Pogromit famëkeq ndaj tyre, por gjithashtu Shkupi është origjina e familjes së bashkëshortes së tij, dhe ky fakt dëshmon edhe më tepër rrënjët shqiptare të këtij heroi që vijon të kujtohet me respekt në Turqi e jashtë saj, për gjestin e tij guximtar, në një kohë kur shumëkush nuk pati lëvizur as gishtin për të ndihmuar këta njerëz të përndjekur.
Për këtë shkak Reşat Mater meriton edhe të njihet nga lexuesit shqiptarë. / KultPlus.com
Ylli i njohur amerikan i filmit John Malkovich ka bërë të ditur se në Shkup do të xhirohen filma hollivudiane. Kjo pritet të ndodhë menjëherë pasi në afërsi të qytetit do të ndërtohen disa kinostudio në kuadër të projektit “Skopje Technology Park”.
“Do të doja të përshëndes miqtë e mi maqedonas dhe t’ju tregoj se sa i emocionuar jam për bashkëpunimin me kolegët e mi profesionistë D.V. Muffet dhe Matt Dillon për krijimin e studios filmike, muzikore dhe mediatike të kalibrit hollivudian, me certifikatë për ndërtim ekologjik në Shkup. Studio e parë e këtij lloji në të gjithë Ballkanin, tha Malkovich për MTV.
Ai njoftoi se do ta vizitojë Shkupin menjëherë pasi Qeveria të miratojë projektin “Parku Teknologjik i Shkupit”.
“Vendosëm që projektin ta emërtojmë “Stonebridge Study” për nder të kulturës së pasur dhe historisë së pabesueshme të popullit maqedonas”, theksoi Malkovich.
Ai tha se si ballkanas i kushton rëndësi të veçantë këtij projekti.
“Jemi të emocionuar jo vetëm sepse do të punojmë dhe xhirojmë filma të Hollivudit në Shkup, por do të ndihmojmë në forcimin e mëtejshëm të filmit ballkanik, si dhe komunitetit të muzikës dhe artit në çdo mënyrë të mundshme. Unë besoj fuqishëm se projekti do të jetë me rëndësie vendimtare për vendin dhe rajonin”, tha John Malkovich.
Këto ditë ai po viziton Serbinë, po luan në në shfaqjen “Komedia e Ferrit – Rrëfimet e një vrasësi serial”./ KultPlus.com
epa07459147 US actor John Malkovich attends a press conference held at the Centro Galego de Artes de la Imagen in La Coruna, Spain, 23 March 2019, during the film cycle ‘Go and Come’ (Vai e Vem). EPA-EFE/Moncho Fuentes
Më datën 22 maj në fillim në ora 20:30 në Filharmoninë e Maqedonisë do të fillojë edicioni i 10-të i Skenës së Muzikës Serioze Shqiptare.
Këtë vit e ftuara speciale do të jetë sopranoja shqiptare e cila vepron në Itali, Ermonela Jaho, bashkë me pianisten Pantisilena Jaho, ndërsa, mysafire e mbrëmjes do të jetë sopranoja Besarta Murtezani.
Ermonela Jaho është sopranoja me famë botërore, me një energji të jashtëzakonshme. Ajo është stolisur me shumë çmime për veprimtarinë e saj dhe Shkupi këtë të diel e ka nderin që të dëgjojë zërin e saj.
Të interesuarit që duan ta ndjekin këtë koncert, biletat mund t’i blejnë: KËTU. / KultPlus.com
Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave e Shqipërisë dhe Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup hapën sot në Ulqin ekspozitën “Hasan Prishtina në dokumentet arkivore”.
Ekspozita, e hapur në ambientet e Librarisë “Ulqini”, pasqyron veprimtarinë e patriotit Hasan Prishtina me rastin e 100-vjetorit të marrjes së detyrës si kryeministër i Shqipërisë.
Në këtë aktivitet mbajtën fjalë përshëndetëse kryetari i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve në Mal të Zi, Faik Nika, përfaqësuesi i trungut familjar Hasan Prishtina, Mehmet Prishtina, drejtoresha e Komunikimit në DPA, Elsa Saka dhe drejtori i Institutit, Skënder Asani.
Kjo ekspozitë përmban materiale që ruhen në Arkivin Qendror Shtetëror dhe që flasin mbi veprimtarinë e Hasan Prishtinës në periudhën parashtetërore, ndihma në organizimin e kryengritjeve antiosmane në territoret e Vilajetit të Kosovës dhe mbi mbështetjen e zhvillimit të arsimit shqip.
Në këtë aktivitet Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup i dhuroi librarisë së parë shqipe në Malin e Zi, e hapur së fundmi në qytetin e Ulqinit, mbi 100 tituj nga fondi i tij botues.
Shumë shpejti DPA do të jetë përsëri në këtë ambient për të hapur Këndin Arkivor Ulqin. / KultPlus.com
Sot në ambientet e Bibliotekës Kombëtare në Prishtinë, në orën 15:00, do të organizohet ekspozita me dokumente arkivore dhe fotografi ekskluzive nga jeta dhe vepra e Hasan Prishtinës.
Kjo ekspozitë paraprakisht do të organizohet në Shkup, kurse ditën e nesërme, të martën, edhe në Tiranë.
Ekspozita organizohet nga ITSHKSH-Shkup AQSH-Tiranë dhe përfaqësuesi i trungut familjar Hasan Prishtina,
Mehmet Prishtina në nderim të 100-vjetorit të kryeministrit të tetë të Shqipërisë, Hasan Prishtina. /KultPlus.com
Filharmonia e Kosovës sezonin për këtë vit do ta vazhdoj në Maqedoninë e Veriut, me Korin e Filharmonisë së Kosovës, shkruan KultPlus.
Kjo është bërë e ditur nëpërmjet një postimi në Facebook, nga faqja zyrtare e Filharmonisë së Kosovës ku shkruhet se ky koncert në kuadër të sezonit 2021/2022, do të mbahet sot në Filharmoninë e Maqedonisë – Salla e koncerteve në Shkup, duke filluar nga ora 18:00.
Numri i pjesëmarrësve që mund të marrin pjesë në koncert është i kufizuar.
Për të rezervuar vendin tuaj, shkruani në [email protected] me titullin / Rezervim 16.10.2021 – Emri / Mbiemri.
Përmes një e-maili ju mund të rezervoni maksimumi dy vende.
Për shkak të masave për të parandaluar përhapjen e Covid-19, mbajtja e maskës është e detyrueshme. / KultPlus.com
Nga data 21 deri më 26 tetor në Kinotekë, në kryeqytetin maqedonas, Shkup, do të zhvillohet Java e Filmit Shqiptar.
Në manifestimin pesëditor, realizuar nga Kinoteka dhe Qendra Kombëtare e Filmit e Shqipërisë do të shfaqen deri pesë filma artistikë të metrazhit të shkurtër dhe të gjatë.
Në hapjen e Javës së Filmit Shqiptar do të jenë të pranishëm drejtori i Qendrës Kombëtare të Filmit të Shqipërisë, Eduart Makri dhe ambasadori i Republikës së Shqipërisë në Shkup, Fatos Reka.
Java e Filmit Shqiptar fillon me “Liqeni im” i Gjergj Xhuvanit, një nga autorët më të njohur dhe më të suksesshëm shqiptarë të këtij shekulli, i cili vdiq para dy viteve.
Xhuvani bëri regjinë e nëntë filmave artistikë të metrazhit të gjatë, prej të cilëve për publikun e Maqedonisë së Veriut më të njohur janë ”Parullat” dhe “Lindje, perëndim, lindje: sprinti final”, pjesërisht të xhiruar edhe në MV.
“Liqeni im” ka titullin alternativ “Filmi im”, ku Xhuvani pasqyron rrëfimin prej tre dekadash të shoqërisë shqiptare.
Pason “Agimi” i Gentian Koçit, realizim debutues artistik i metrazhit të gjatë i këtij regjisori të ri, i cili është autor u disa filmave të shkurtër dhe dokumentarë.
“Amaneti” është edhe një realizim i metrazhit të gjatë nga Namik Ajazi, me rrëfim nga bota e spiunëve në sigurinë e shtetit shqiptar dhe dëshira për t’u rrëfyer e vërteta në atë “lojë të pasqyrave të shtrembëruara”.
“Strehë mes reve” është filmi i dytë artistik i Robert Budinës.
Rrëfimi i “Strehës midis reve” zhvillohet në një fshat malor në të cilin myslimanët dhe të krishterët kanë jetuar në harmoni me shekuj ku personazhi kryesor, bariu i vetmuar, Besniku, është nga një martesë e përzier, kështu që mes ndryshimeve drastike në shoqëri duhet ta gjejë rrugën e vet në jetë.
“Delegacioni” është edhe një titull interesant debutues në kinematografinë shqiptare, i Bujar Alimanit, i cili konsiderohet si një nga autorët e rinj më të talentuar.
Rrëfimi i tij zhvillohet në agimin e ndryshimeve politiko-shoqërore në Shqipëri, në fillim të viteve ’90, pas rënies së komunizmit dhe dëshirës për rehabilitim të të burgosurve politikë. / KultPlus.com
Këngëtarja zvicerane me origjinë shqiptare, Elina Duni, e vlerësuar si një nga zërat më intersante në skenën e Evropës mes folkut dhe xhazit, nga 30 korriku deri në 2 gusht 2021 do të jetë në një turne në Maqedoninë e Veriut, përcjellë KultPlus.
Këngëtarja shqiptare e xhazit, e cila kombinon këngët tradicionale folklorike shqiptare me jazzin, do të interpretojë me Rob Luft dhe Gent Rushin.
“De Saussure” ishte shkolla artistike ku Duni zbuloi jazz-in dhe e gjeti veten në këtë rrymë muzikore./ KultPlus.com
Ekspozita ‘’Rregullat e Reja’’ nga Zake Prelvukaj vjen me një performancë, 7 piktura masive rreth 2 metra të larta dhe të gjera që janë punuar në vitin 2021 me një kolorit i cili përsëritet qysh nga vitet e 90-ta, 9 fotografi dhe 4 video arte me ç’rast lajmëron ndryshimin e ndjeshmërisë sonë ndaj ngjarjeve të papritura, ekspozitë kjo e cila këtë muaj do të prezantohet në Galerinë Nacionale në Shkup në objektin ‘Çifte hamam’, shkruan KultPlus.
Koncepti i ekspozitës ngërthen në vete kohën në të cilën njerëzit janë duke jetuar dhe ballafaquar me ngjarje apo përditshmëri të papritura. Në këtë shekull është menduar që njerëzit kanë ecur me disa hapa jo të lehtë duke e jetuar transformimin e shtetit tonë. Prandaj, në këtë tranzicion ka pasur edhe disa pika të mira sepse edhe kjo kohë ka një gjatësi, Zake si artiste absorbon informacione, ndonjëherë me vetëdije e ndonjëherë edhe pa të.
Se si erdhi ideja për të krijuar një ekspozitë të tillë në bashkëpunimin me kuratoren Ana Frangovska, për KultPlus ka treguar Zake Prelvukaj.
“Në vitin 2020 jam ftuar nga kuratorja Ana në programin e Shkupit të Galerisë ‘Çifte hamam’, që është një galeri prestigjioze në Maqedoninë e Veriut, por ekspozita e menduar për 11 maj është shtyrë për shkak të rrethanave pandemike”, thotë Prelvukaj.
Sipas saj, në vitin 2007 në një ekspozitë me mediume të ndryshme artistike në ‘’Malla Stanica’’, kuratorja e ka parë artisten dhe e ka ftuar atë duke e ditur që deri në këtë kohë është punuar një art ndryshe, që i përshtatet kohës dhe aktualitetit dhe kështu kuratorja ka pasur dëshirë që Prelvukaj të prezantohet me punën e saj të fundit në një vazhdimësi të punëve të tjera të vitit 2010 por kryesisht punime të vitit 2021 që përputhen me konceptin.
Gjithashtu, Prelvukaj ka dashur që këtë ekspozitë ta përfundojë në muajin maj prandaj edhe ekspozita do të ketë hapjen e saj më 25 maj. Ndërsa, ekspozita e saj kësaj radhe do të vijë në disa ngjyra më transparente, me motive të ndryshme ku nuk janë përdorur më elementet teknologjike.
“Është bërë kjo vazhdimësi e çdo mediumi, por baza kryesore që do të jetë në hyrjen e Galerisë do të jetë njëfarë performance që e bëj unë me pasqyra dhe një monolog me vetveten në njëfarë rrethi dhe pastaj brenda janë dy fotografitë e mija që asnjëherë nuk janë parë. Do të vi me një performim të gishtave, më ndryshe se e zakonshmja”, tregon Prelvukaj për KultPlus.
Ajo tutje ka bërë të ditur se kuratoja veçse e ka bërë renditjen e këtyre punimeve sipas konceptit dhe hapësirës që është lejuar për të realizuar konceptin dhe mesazhin që përcjell ekspozita.
“Sipas mendimit tim, çdo gjë çka ne parashohim, e parashohim si diçka të panjohur. Unë nuk e parashoh të ardhmen, por parashoh diçka, që ne si gjenerata e pas luftës, kemi me qenë të përqendruar në monitor duke e humbur kështu prekshmërinë, ndjeshmërinë dhe atë se çka jemi si qenie njerëzore”, tregon ajo.
Për Zaken, ky përjetim do të jetë shumë më shumë optik përmes virtuales dhe ajo e ka parë se është drejtuar aty ku do të jetë një botë ndryshe, qoftë me dëshirën apo pa dëshirën e secilit. Prandaj, as nuk mund të thuhet se është diçka e mirë apo e keqe sepse nuk është e njohur por që duhet të pranohet sepse nuk është duke u luftuar me kohën sepse koha na mund secilin, por këto janë vetëm paralajmërime që artisja i sjell si një individ dhe qytetare për shpjegimin e rregullave të çrregullta, për njerëzit, por ndoshta edhe të rregullta për gjeneratat e reja që po vijnë duke u bazuar në ndjenjën e saj që diçka po ndryshon.
“Edhe pse koha ka qenë e tmerrshme, është diçka interesante sepse unë në këtë vit jam vetvetja dhe mjaft e disponuar sepse e kam kuptuar dhe po e kuptoj çdo ditë se jeta nuk duhet të jetohet duke u marrë me gjëra të cilat na bëjnë nervoz, me njerëz që nuk kanë disponim të mirë. Këtë e kam parë edhe në ngjyrat që po i përdori, të cilat janë shumë më transparente, më të mira dhe më të disponueshme edhe për mua si autore por edhe për shikuesit dhe artdashësit që do ti shohin punimet”, rrëfen ajo.
Po ashtu, artisja është shprehur se ajo jetën po e dashuron shumë më shumë tani sepse e ka parë që rëniet njerëzore të popullatës asnjëherë nuk janë paralajmëruara. Prandaj, ajo çdo minutë dhe çdo mot të kthjellët e shfrytëzon qoftë edhe duke dalur deri në ballkon sepse sipas saj çdo gjë duhet të përjetohet në mënyrën më të mirë në mundësitë që ofrohen.
Punimet e kaluara të artistes janë cilësuar se ato vazhdimisht po flasin njëjtë ku edhe në këtë kohë që janë rikthyer, ato ende po flasin, me ç’rast Prelvukaj është shprehur se po ndjehet mjaft e lumtur për ciklin e ri që po fillon sepse është një vazhdimësi e viteve 96/97-ta të cilat kanë qenë një lojë me instrumente.
“Këtë lojë e kam përpunuar më ndryshe duke përfshirë rregulla, motive dhe objekte shumë më ndryshe që lidhen me diçka të pa parashikuar dhe mund të them që për mua janë pikërisht këto vepra të vitit 2021, vepra të mira për kohen që i kam punuar”, ka potencuar ajo.
Teksa ajo flet për vështirësitë e hasura ajo ka treguar se vështirësia e vetme që ajo parasheh është vetëm transporti sepse punimet janë masive dhe organizimi nuk është i lehtë. Kurse, për të ardhmen ajo shpreson se njerëzimi të mos sundohet më nga njerëz të ‘veçantë’ por që secili të ketë një barazi që kontribuon në ndërtimin e shtetit.
“Nëse e hulumtoj vetveten se pse jam kaq e disponuar, e gjej veten duke menduar që më është hapur një dritare e re sepse nuk e di çfarë është por po shoh diçka të mirë. Në tërë këtë tmerr më është hapur njëfarë porti që po shoh vetëm pozitivitet. Ashtu po ndjehem mirë por nuk e di pse”, thotë Prelvukaj.
Në këtë intervistë për KultPlus ajo ka bërë të ditur se punimet në këtë ekspozitë janë historia e saj dhe e botës në një periudhë kohore të tillë. Po ashtu, ajo këtë ekspozitë e ka cilësuar si një paralajmërim i idesë që njerëzit janë ata që nuk çuditen më. Kurse, ajo se çka pëlqehet nga artistja është se njerëzit e kanë kuptuar që të gjithë në këtë botë, sido qofshin ata, ata janë njerëz të njëjtë.
Kështu, krejt në fund ajo ka shpalosur edhe synimet e saj për të ardhmen të cilën ajo e sheh si një mundësi për të krijuar edhe më shumë duke u shprehur se ky virus i ka shtyrë njerëzit të mendojnë më thellë.
“Dëshira ime në të ardhmen është kontributi që pikturat e krijuesve kosovar dhe ndërkombëtarë ta gjejnë një shtëpi të përjetshme për të cilën Kosova ka nevojë si një aspekt i politikës kulturore”, përfundon Prelvukaj. / KultPlus.com
Në një mjedis si i yni, ekziston një nevojë e jashtëzakonshme për shkrime muzikore e sidomos me një përparësi të lartë botime muzikore, por njëkohësisht është një mjedis i frikshëm për ata që marrin guximin të angazhohen në këtë fushë, dhe kështu hapësira për një zhvillim të shpejtë të saj ka qenë e kufizuar. Sidoqoftë, një numër botimesh janë realizuar dhe sot na shërbejnë si pika orientimi.
Fatmirësisht, trendi i botimeve muzikore sot është kthyer duke pasuruar fondin e saj. Pikërisht mbrëmë, muzikës artistike shqiptare iu shtua edhe një botim me vlerë.
Në sallën e Qendrës Kulturore Informative ne Shkup, u promovua botimi i miniaturave për flaut dhe piano nga kompozitori ynë i mirënjohur Valton Beqiri. Sipas recensentes të këtij botimi dhe njëkohësisht solistes sonë të mirënjohur prof. Venera Mehmedagaj-Kajtazi “këto miniatura ofrojnë mundësinë e përzgjedhjes së veprave nga njëra prej tyre e gjer te kombinimi apo realizimi i tyre në tërësi “.
Ajo poashtu theksoi se “kēto vepra do të jenë pjesë e shpeshtë e repertorit koncertal jo vetëm në suaza kombëtare por edhe ndërkombëtare”. Sipas kompozitorit Drinor Zymberi “këto vepra paraqesin një hap të rëndësishëm drejt pasurimit të literaturës muzikore për këtë formacion. Në rrafshin kompozicional ato paraqesin një sintezë në mes muzikës burimore shqipe dhe asaj profesionale – artistike, duke i bërë model atraktiv si për instrumentistin ashtu edhe për dëgjuesin.
Njëri nga anëtarët e panelit prof.Blerim Grubi u shpreh mjaft i lumtur për këtë ngjarje. Sipas Grubit për komunitetin artistik muzikor dhe jo vetëm, kjo është një ditë e veçantë ku për herë tē parë kemi një përmbledhje të veprave në një botim të vetëm”.
Krahas mirënjohjes drejtuar autorit të miniaturace, vlen të theksohet kontributi, puna dhe angazhimi i ideatores së këtij botimi, Sarana Ademi. Për fund, në kuadër të këtij promovimi u interpretuan edhe disa nga veprat e këtij albumi nga flautistja Sarana Ademi nën përcjelljen pianistike të vetë autorit.
Ky botim është mbështetur nga Ministria e kulturës së Republikës së Maqedonisë së veriut, komuna e Çairit si dhe komuna e Prishtinës./ KultPlus.com
Teatri Shqiptar nuk do të hapet zyrtarisht as këtë vit. Premtimet e Qeverisë që 2020 më në fund do të sjellë audiencë në ndërtesën e rindërtuar janë shtyrë përsëri. Tani ka ngelur për në pranverë.
Ministrja e re e Kulturës, në njëqind ditët e para të mandatit së saj, siguron se brenda pak muajsh ndërtesa e rinovuar e Teatrit Shqiptar do të vihet në funksion, pas shtatë vjetësh të punës në këtë objekt ku edhe janë shpenzuar mbi 10 milion euro.
“Po, ishte paraparë hapja e teatrit deri në Vitin e Ri, por drejtori dhe stafi besojnë se duhet të përfundojnë edhe ca gjëra të tjera dhe të hapet zyrtarisht në pranverë”, deklaroi Irena Stefoska, Ministre e Kulturës.
Ministrja pohon se është e njohur me të gjitha detajet e rastit respektivisht me të gjitha lëshimet, me të gjitha kompanitë, rrjedhën, por edhe me hetimin e Prokurorisë dhe policisë financiare. Thotë se si ministri kanë kryer inspektime kurse raporti iu është dërguar institucioneve të tjera pa saktësuar se kujt. Por, para një muaji, pikërisht Stefoska siguroi se Teatri shqiptar do të hapet së shpejti.
“Disa nga borxhet janë shlyer në mënyrën më të ligjshme dhe legjitime, kështu që, pres shumë shpejt, në kushte me Kovid, për fat të keq edhe ajo skenë, një nga skenat më të bukura në qytet, të funksionojë”, tha Irena Stefoska- Ministre e Kulturës.
Rindërtimi i Teatrit shqiptar filloi në 12 Janar të vitit 2014. U njoftua se do të përfundojë në vjeshtë të vitit 2015 . Por pothuajse shtatë vjet më vonë, objekti nuk është lëshuar ende zyrtarisht. Janë shpenzuar më shumë se 10 milion euro. Kompania e parë që e rindërtoi objektin “Lamone Moreda” falimentoi. Vazhdoi “Schenzia”, kompani pronësia e së cilës nuk mund të përcaktohet në Itali. Në pranverë, pas riparimit, kulmi filloi të pikojë. Afatet për hapjen e objektit vazhdimisht shkeleshin . Rehabilitimi i ndërtesës është nën vëzhgim nga autoritetet hetuese kurse rastin e hetoi edhe ish Specialja./alsat/ KultPlus.com
Nga sot salla e studimit e Arkivit të Shqipërisë do të jetë përtej kufirit, edhe në Maqedoninë e Veriut.
Këndi Arkivor është hapësira e re e krijuar nga Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave e që do të jetë tek Leximorja e Çairit në Shkup.
Në prezantimin e këtij bashkëpunimi që ua lehtëson punën studiuesve dhe të interesuarve për arkivat, ishte drejtori i Përgjithshëm i Arkivit, Ardit Bido, kryetari i Komunës së Çairit Visar Ganiu, zëvendësdrejtori i Arkivit të Maqedonisë, Muzafer Bislimi dhe zyrtarë të tjerë nga Maqedonia e Veriut.
Drejtori i Përgjithshëm Bido, në fjalën e tij tregoi se përmes kësaj platforme, çdo studiues pa qenë nevoja për të udhëtuar drejt Tiranës, mund të kërkojë dokumente arkivore të fondit të pasur me mbi 300 milionë dokumente që ka Arkivi i Shtetit në Shqipëri, e që është e gjithë historia e kombit para vitit 1945, përfshirë edhe viset e Maqedonisë, Kosovës e Rajonit.
“Studiuesi që do të vijë në Këndin Arkivor në Shkup, është njësoj sikur të ishte në Tiranë. Edhe në Tiranë do të bënte të njëjtën gjë, pa as edhe një lloj ndryshimi. Është ekzaktësisht e njëjta formë bashkëpunimi, që nesër pasnesër ta kemi, jo vetëm kombëtar, por dhe rajonal. Ta kemi edhe në Arkivin e Maqedonisë, që ka dokumentacion mbi shqiptarët, por shumicën dërmuese e ka mbi kombin maqedonas, ta kemi edhe me Arkivin bullgar, ta kemi edhe me Arkivin grek, pse jo” u shpreh Bido.
Zëvendësdrejtori i Arkivit të Maqedonisë së Veriut, Muzafer Bislimi, përshëndeti këtë nismë të DPA-së, ndërsa theksoi bashkëpunimin e shkëlqyer që ka Arkiva e Maqedonisë me atë të Shqipërisë, duke shtuar se synimi është që të gjitha fondet që kanë të bëjnë me historinë shqiptare, të jenë si në Shkup, po ashtu edhe në Tiranë.
“Me kalimin e kohës synojmë që fondet që janë për historinë shqiptare, t’i kemi jo vetëm në mënyre elektronike, por edhe fizikisht të kenë mundësi të studiohet edhe në Arkivin e Maqedonisë por edhe në Arkivin e Tiranës. Unë besoj se ky bashkëpunim do të vazhdojë edhe më tej”, – theksoi zv/drejtori i Arkivit të Maqedonisë së Veriut, Muzafer Bislimi.
Kryetari i Komunës së Çairit, Visar Ganiu, në territorin e së cilës është hapur Këndi Arkivor, tregoi se e kanë mirëpritur ardhjen e Arkivit të Shqipërisë në Komunën e tyre.
“Jam tepër i lumtur që sot kemi mundësinë që bashkërisht ta hapim, që të gjithë studiuesit të kenë mundësi dhe qasje në të gjithë informacionin dhe të gjitha ato që i kanë lëndë hulumtimi, që të kenë mundësi që edhe pa qenë me prezencë fizike në Tiranë, të kenë mundësi nga këtu të hulumtojnë! Projekti është i qëlluar dhe më vjen mirë se pas Shkupit, projekti menjëherë bartet në Prishtinë!”, u shpreh Ganiu.
Kjo nismë e DPA-së ka për qëllim nxitjen e kërkimit shkencor dhe ofrohet me të njëjtat rregulla, të njëjtat procedura, të njëjtën shpejtësi dhe të njëjtën formë siç ofrohet në Sallën e Studimit të Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave.
Procedura e regjistrimi në Sallën e Studimit kryhet përmes internetit, jashtë këtij Këndi Arkivor, në adresën katalogu.arkiva.gov.al. Pas aprovimit, që zgjat një ditë pune, aplikuesi përmes E-mailit do të pajiset me fjalëkalimin për të hyrë në Sallën e Studimit.
Pasi të jetë bërë ky regjistrim, qytetari dhe studiuesi mund të porosisë dosjet që dëshiron, ta konsultojë, si në këtë Kënd Arkivor, po ashtu edhe në adresën katalogu.arkiva.gov.al.
Dosjet e porositura do të shërbehen ditën që është përzgjedhur nga aplikuesi në sistem dhe do të qëndrojnë të qasshme për pesë ditë pune. /ata/ KultPlus.com
Dita finale e manifestimit kulturor – shkencor “Ditët e Alfabetit” në Institutin e Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup, kur shënohet edhe përvjetori i themelimit të Institutit, iu kushtua Zonjës së Parët të Alfabetit – Parashqevi Qiriazi, e cila këtë vit e ka 50 vjetorin e vdekjes.
Në nderim të këtyre datave të rëndësishme për historinë kombëtare të shqiptarëve në Maqedoninë e Veriut dhe jo vetëm, gjatë aktivitetit të sotëm morën pjesë ambasadorja e SHBA-ve në Shkup, Kejt Bërns dhe ministrja e Kulturës, Irena Stefoska.
Drejtori i Institutit, Skender Asani, në fjalën e tij tha se pikërisht në ditën kur 112 vjet më parë i mbylli punimet Kongresi i Manastirit, përkujtojmë njërën nga figurat kryesore të kohës, iluministen shqiptare Parashqevi Qiriazi, të cilën e kemi quajtur Zonja e Parët të Alfabetit.
Përkunëdër vështirësive që patëm me pandeminë, megjithatë manifestimi kulturor – shkencor “Ditët e Alfabetit”, i dha një shije të veçantë gjithë këtyre ditëve, duke përkujtuar figura të shquara iluministe, që dhanë kontribut të jashtëzakonshëm në emancipimin tonë, nënvizoi Asani.
Ministrja e Kulturës, Irena Stefoska, duke uruar për manifestimin, tha se gjuha është mjet komunikimi, por gjuha amtare është amanet – ajo është fjala e parë që e dëgjojmë në ardhje në këtë botë, dhe e fundit derisa ikim nga kjo botë. “Në gjuhën shqipe, për mua është shumë e ëmbël dhe melodike fjala “Faleminderit”, tha Stefoska.
Ambasadorja e SHBA-ve në Shkup, Kejt Bërns, theksoi rëndësinë e respektit të ndërsjellë të kulturave të ndryshme që jetojnë në Maqedoninë e Veriut. Ajo uroi shqiptarët për Ditën e Alfabetit dhe Institutin për patronazhin, duke inkurajuar vazhdimin e kultivimit të vlerave të përbashkëta, mirëkuptimit dhe tolerancës.
Femi Cakolli, kryetar i Kishës Protestante Ungjillore të Kosovës, u ndal në rëndësinë e misionarëve protestantë në përhapjen e dritës së diturisë diturisë, ku spikaste figura e Parshqevisë.
David Hosaflook, drejtor i Institutit për Studime Shqiptare dhe Protestante, foli lidhur me rolin e madh që patën misionaret protestante në përhapjen e shkrim-leximit në mesin e popullatës.
Njëra nga autoret e librit me dokumente “Ditari i Parashqevi Qiriazi”, Nora Maliqi-Zylali, theksoi rëndësinë e zbardhjes së këtyre dokumenteve, që flasin për një segment shumë të rëndësishëm të jetës së Parashqevisë, si njëra nga pjesëmarrëset e Konferencës së Parisit në vitin 1919.
Në fund u shfaq filmi dokumentar kushtuar Parshqevi Qiriazit, me kontributin e Jasmina Shopova, Merita Maksuti e Jasna Susha, i cili film do të paraqitet edhe në UNESCO. / ITShKSh/ KultPlus.com
Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup, në kuadër të organizimit “Ditët e Alfabetit-2020” ka përkujtuar dy zëra të mëdhenj të muzikës shqiptare, Nexhmije Pagarushën dhe Hanife Sejfulla Reçanin, shkruan KultPlus.
Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore kishte bashkuar folës, artdashës e dëgjues të muzikës së Pagarushës e Reçanit, të cilat kanë lënë një krijimtari të bujshme për artin shqiptar. Nexhmija e njohur për zërin e saj të veçantë, që e bëri ta marr epitetin “Bilbil i Kosovës”, e në anën tjetër Hanifja si një ndër këngëtaret më të njohura të muzikës folklorike dhe popullore, u kujtuan nga përfaqësues të institucioneve të ndryshme.
Teksa organizimi përkujtues u moderua nga Sefer Tahiri, fjalën i pari e mori drejtori i Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve, Skender Asani.
“Kur jemi përcaktuar për këtë temë, kemi pasur parasysh tre faktorë, e para depërtimi i zërit të gruas në shoqërinë patriarkale ka qenë sfidë dhe të gjitha ato që kanë provuar ta rrëzojnë këtë mur refuzimi janë ballafaquar me paragjykime dhe stigmatizim nga më të ndryshmet”, nisi fjalën e tij Asani.
Tutje ai vazhdoi duke përmendur edhe dy faktorë tjerë, e që përmendi mendimin e mëparshëm se gruaja nuk do të mund të kishte sukses pa burrin.
“Afirmimi i gruas shqiptare në një dimension më të gjerë publik ka shënuar shkallën e përparimit të shoqërisë”, theksoi kryetari i Institutit.
Fjalimin e saj, profesoresha nga Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”- Rreze Kryeziu e realizoi me një lidhje digjitale në organizim, e cila i përgëzoj organizatorët për përzgjedhjen e kësaj teme. Teksa fliste për Nexhmije Pagarushën, ajo theksoj se ishte gruaja e cila theu paragjykimet e kohës dhe u bë shembull për të tjerët.
“Me anë të saj ne mund të kuptojmë historinë e një populli të shtypur midis Ballkani”, shtoj profesoresha Kryeziu, e cila tha se Pagarusha është “fenomen i papërsëritshëm”.
Për këngëtaren Hanife Sejfulla Reçanin, fjalën e morri profesori i Universitetit të Tetovës, Fadil Sulejmani dhe Bekim Ramadani.
“Grua e matur, e kulturuar, e sinqertë. Ka qenë e denjë dhe ka pasur qëndrim mjaft aktiv ndaj muzikës. Sjellja e saj në skenë ka qenë profesionale dhe ka shërbyer si model për interpretuesit që erdhën më vonë”, vlerësoj Ramadani.
Tutje profesori universitar theksoj se muzika shqiptare nuk e pasuroi Hanifen por, ajo muzikën.
Pastaj fjalën e morri edhe profesori i Universitetit të Evropës Juglindore në Tetovë, Agim Poshka
“Kishte nevojë për një zonjë të dytë, përveç zonjës Pagarusha, që do t’i sjellte atë freski që gjithmonë gruaja di të sjell në skenë kur bëhet fjalë për dinjitetin artistik”, vlerësoj Poshka për këngëtaren me prejardhje nga Kukësi, Hanife Sejfulla Reçanin.
Ishte radha për vlerësimet e një bashkëqytetari, i cili edhe e kishte ndjekur punën e Hanifes duke raportuar si gazetar. Publicisti dhe shkrimtari Lulzim Haziri theksoj se ajo ishte model i gruas që kishte pasur guximin të sfidon kohën dhe mentalitetin përmes thyerjes së tabuve dhe hapjes së rrugëtimit edhe për gratë e tjera.
Përtej fjalimeve, për këtë organizim ishin përgatitur edhe punime më të larta akademike. Kështu, Ermal Mehmeti nga Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve dhe profesoresha nga Fakulteti Pedagogjik i Universitetit të Shkupit, Jeta Starova kishin përgatitur punimin shkencor “Nexhmije Pagarusha dhe Baresha”. Për fund këta të dy interpretuan muzikë, duke i sjellur një gjallëri dhe atmosferë organizimit.
Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup premtoi se do të bëjnë më shumë për botimin dhe hulumtimin e këtyre dy figurave të mëdha të muzikës shqiptare./KultPlus.com
Par pak ditësh në Galerinë Nacionale u organizua një mbrëmje kushtuar veprës së aktorit të mirënjohur Sefedin Nuredini.
E titulluar si ekspozitë fotografish, mbrëmja ishte një gërshetim leximi letrat, shfaqjesh të filmave në të cilat ka luajtur i ndjeri she sekuenca nga shfaqjet e karrierës së tij 40 vjeçare.
Kjo ekspozitë u organizua nga djali i aktorit të ndjerë, Mentor Nuredini. Prezenca e aktorëve dhe miqve të shumtë i dhanë ngjyra nostalgjinë kësaj ekspozite.
Aktori dhe regjisori nga Kumanova, Sefedin Nuredini do të mbetet një emër referencë e teatrit dhe filmit shqiptar.
Rrolet e tij të alternuara me elegancë të lindur në film dhe teatër, i dhanë gjatë gjithë karrierës së tij njohje, mirënjohje dhe çmime të shumta./ KultPlus.com
Flooder vjen nga Shkupi me një performancë live këtë të diel në Rave Live Session.
Flooder është frymëzuar nga tingujt e muzikës elektronike që në moshë të re.
Flooder, artist shumë i njohur në Shkup, njihet për shumëllojshmëri e zhanreve të ndryshme të muzikës si dhe për performancat live me vinyl.
Si dj ai kishte mundësinë të ndante skenën me emra të tillë si: Carl Cox, Richie Hawtin, Nina Kravitz, Solomun, Miss Kittin, Moodymann, Ben Klock, Umek, Deetron, Valentino Kanzyani,Matthew Johnson, AME, HEIDI, Stanny Fransen, Martin Buttrich, Robert Dietz, Dan Curtin, Steve Rachmad, Christian Smith, John Selway, etj. / KultPlus.com
Në sheshin qendror të Shkupit u hap festivali dyditor “Statuafest – Pjesa tjetër e rrugës”, organizuar nga kompania teatrore “Teatrosk”.
Organizatorët paralajmëruan se temë e festivalit të këtij viti është pandemia e koronavirusit të ri (COVID-19), konkretisht “Shkupi në kohën e koronës”.
Kalimtarë të shumtë ndalonin për të bërë fotografi me statujat e gjalla, të cilat, siç thonë organizatorët, “ritregojnë pamjet e ngurtësuara të qytetit dhe jetesës që nga muaji mars”.
Artistja Elena Cvetanovska nga “Teatrosk” tha se festivali mbahet për të katërtin vit me radhë duke shtuar se këtë vit ndërveprimi është në njëfarë mënyre më i ndaluar, sepse duhet të respektohen protokollet dhe masat në mënyrë që të parandalohet përhapja e koronavirusit.
“Kjo është pikërisht frymëzimi, pandemia e shkaktuar nga ky virus dhe përmes të gjitha porosive që duam t’i përcjellim sot dhe nesër, shpresojmë që ato të arrijnë tek njerëzit dhe që masat do të respektohen”, tha Cvetanovska.
Ajo gjithashtu sqaroi se për shkak të pandemisë COVID-19, këtë vit nuk ka artistë nga jashtë vendit. /atsh/ KultPlus.com
