Qyteti antik i Albanopolisit është lënë në harresë prej dekadash. Ndonëse ai ndodhet në rrugën nacionale Krujë-Fushë Krujë, ky qytet antik nuk ndodhet në guidat turistike që ngjiten deri në Kalanë e Krujës. Së fundmi Bashkia e Krujës, së paku ka kositur barin, shumë pak për një monument të tillë të trashëgimisë kulturore.
Albanopolis, qyteti antik shtrihet ndërmjet rrugës nacionale Krujë-Fushë-Krujës, por nuk ndodhet në asnjë guidë turistike.
“Kushti që është tani nuk afron thuajse asgjë përveç ca tabelave turistike që janë vendosur”, tha Zëdhënësi i Bashkisë Krujë, Drini Masha.
Bashkia e Krujës thotë se ka nisur pastrimin e ferrave dhe heqjen e gardhiqeve.
“Kemi nisur aksionin e pastrimit. Të çfarëdolloj zaptimi që ka në qytetin e vjetër ilir. Ky është hapi i parë për ta kthyer në një zonë të mirëfilltë turistike”, u shpreh Masha.
Ndër vite banorët e fshatit Zgërdhesh kanë dëmtuar monumentin e kulturës duke hequr gurët e kalasë.
“Ka shumë vite e dekada që është lënë në harresë. Nuk ka munguar edhe prezenca e atyre personave që në thonjëza e kishin privatizuar qytetin antik”, shtoi ai.
Albanopolis është ndërtuar në shekullin 7-6 para erës sonë dhe ishte qendra e fisit Ilir me emrin Albane. Edhe atyre pak vizitorëve që shkojnë në Albanopolis nuk u ofrohet asnjë shërbim. /Shqiptarja.com / KultPlus.com
Kalaja e Bashtovës, një monument kulture i ndërtuar në shekullin XV, me vlerat e saj historike dhe bukurinë natyrore fton turistët ta vizitojnë.
E ngritur pranë fshatit të Vilë-Bashtovës në një distancë prej 3-4 km, në veri të grykëderdhjes së lumit të Shkumbinit, nga muret e kalasë mund të vëzhgosh bregdetin si në pëllëmbë të dorës, që nga Gjiri i Durrësit e deri në Divjakë e Karavasta.
Ministri i Turizmit dhe Mjedisit, Blendi Klosi, ka publikuar një video me pamjet mahnitëse të kësaj kalaje, që ndryshe nga të gjitha kalatë e tjera, veçantinë e saj e ka së është ndërtuar në fushë.
“Kalaja e vetme në Ballkan në fushë. Me bukuritë natyrore dhe vlerat historike, ju pret ta vizitoni dhe shijoni”, shprehet ministri Klosi.
Kalaja e Bashtovës ndodhet në njësinë administrative Gosë, pjesë e bashkisë Rrogozhinë, me ndarjen e re administrative. Këtu ndahet territori i qarkut të Tiranës me atë të Fierit.
Për herë të parë, kalaja haset në një hartë detare të vitit 1521.
Kështjella është ndërtuar në shekullin XV dhe u ka shërbyer venecianëve për shkëmbime tregtare. Zona e Bashtovës është përmendur si një port lumor në Shkumbin si dhe një qendër e eksportit të drithërave. Kalaja ka trajtë katërkëndore me përmasa 60×90 metra. Pjesa perëndimore e saj është rindërtuar në shekullin XVIII. Muret e saj kanë një lartësi prej 9 metrash.
Mendohet se kjo kala ka qenë dykatëshe, ku një kat i saj është i fundosur nën sipërfaqen e tokës. Kalaja e Bashtovës është një monument kulture me vlerë që ju do ta gjeni vetëm disa kilometra jashtë Kavajës dhe që dëshmon për gjurmët e qytetërimit dhe civilizimit.
Ajo që e bën Bashtovën të veçantë në krahasim me kështjellat e tjera që mund të vizitohen në Shqipëri është fakti se ajo është e vetmja kështjellë e ndërtuar në një fushë dhe jo në majë të kodrave apo maleve. / atsh / KultPlus.com
Në Fletoren Zyrtare është botuar sot Akti Normativ i miratuar në Këshillin e Ministrave, sipas të cilit pushimet e prenotuara përpara gjendjes së fatkeqësisë natyrore, duhet të përmbushen nga agjencitë apo operatorët turistikë brenda një viti nga dita e shpalljes së gjendjes së fatkeqësisë natyrore.
Ministri i Turizmit dhe Mjedisit, Blendi Klosi, tha sot se “ky Akt Normativ shkon në interes të qytetarëve, në sinkron me vendimet e shtetet e Bashkimit Europian dhe çdo vendi të zhvilluar turistik. Ky vendim shkon drejtëpërdrejtë në të drejtën e qytetarëve për të marrë shërbimin e prenotuar brenda vitit”.
Me propozimin e ministrit Klosi, ky Akt Normativ i miratuar nga qeveria ka për objekt përcaktimin e masave të veçanta që do të merren në sektorin e turizmit, për agjencitë e udhëtimit, operatorët turistikë dhe klientët e tyre, në ofrimin e një shërbimi udhëtimi, nga dita e shpalljes deri në përfundim të gjendjes së fatkeqësisë natyrore të shkaktuar nga COVID-19.
Ky akt normativ ka për qëllim mbështetjen e sektorit të turizmit në të gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë, duke ofruar një balancim dhe siguri ekonomike në funksion të përmbushjes së kërkesave të klientëve, në një mjedis të sigurt, gjatë kohëzgjatjes së gjendjes së fatkeqësisë natyrore të shkaktuar nga COVID-19.
“Operatorët turistikë apo agjencitë e udhëtimit, të cilët, në mënyrë të drejtpërdrejtë ose si ndërmjetës, kanë marrë përsipër t’u ofrojnë klientëve çdolloj shërbimi udhëtimi apo një sërë shërbimesh të tjera ndihmëse, dhe këto shërbime janë të parapaguara ose të rezervuara përpara shpalljes dhe gjatë gjendjes së fatkeqësisë natyrore, përjashtimisht detyrimeve të parashikuara shprehimisht në kontratë, të kryejnë rimbursimin e tyre, brenda 1 (një) viti nga hyrja në fuqi e këtij akti normativ”, sqarohet në Aktin Normativ.
Ndërkohë që operatorët turistikë apo agjencitë e udhëtimit, që kanë lidhur kontrata ndërmjetësimi për shitjen e shërbimeve të ofruara nga furnizuesit e shërbimeve të udhëtimit me klientin dhe këto shërbime janë të parapaguara ose të rezervuara përpara shpalljes dhe gjatë gjendjes së fatkeqësisë natyrore, përjashtimisht detyrimeve të parashikuara shprehimisht në kontratë, të kryejnë rimbursimin e tyre, brenda 1 (një) viti nga hyrja në fuqi e këtij Akti Normativ.
Klienti i një pakete udhëtimi apo dokumenti udhëtimi, nga/apo nëpërmjet agjencive të udhëtimit ose operatorit turistik, për shërbimet e udhëtimit të parapaguara përpara shpalljes dhe gjatë gjendjes së fatkeqësisë natyrore, përjashtimisht detyrimeve të parashikuara shprehimisht në kontratë, përfiton rimbursimin e tyre brenda 1 (një) viti nga hyrja në fuqi e këtij Akti Normativ.
“Në rast të pamundësisë së realizimit të kontratave të transportit të klientëve me mjetet e transportit ajror, si pasojë e masave kufizuese të ndërmarra për shkak të gjendjes së fatkeqësisë natyrore të shkaktuar nga COVID-19, nga/dhe aeroporti ndërkombëtar “Nënë Tereza”, Tiranë, transportit detar nga të gjitha portet në vend ose ujërave të brendshme, subjektet e parashikuara në këtë Akti Normativ, detyrohen të njoftojnë, sipas rastit, respektivisht agjencinë/ transportuesin/akomoduesin ose organizatorin e paketave të udhëtimit/klientin për pamundësinë e zbatimit të kontratave të transportit, duke bashkëlidhur dokumentacionin që vërteton dokumentin e udhëtimit ose rezervimin e qëndrimit ose kontratat e paketave të udhëtimit”, nënvizohet në Aktin Normativ.
Në Aktin Normativ thuhet se “operatorët turistikë apo/ose agjencitë e udhëtimit, brenda 30 (tridhjetë) ditësh nga komunikimi i përmendur në pikën 2, të nenit 6, të këtij akti normativ, të rimbursojnë dokumentin e udhëtimit dhe/ose paketën e udhëtimit nëpërmjet lëshimit të një kuponi (voucher), që korrespondon me të njëjtën vlerë/shumë totale që duhet të kthehet, duke i ofruar klientit mundësinë e përdorimit të kuponit për të njëjtin shërbim ose një të ngjashëm, që i përket kontratës së ndërprerë, e cila do të përdoret brenda 1 (një) viti. Në rast se nuk realizohet shërbimi, sipas parashikimeve të pikës 1, të këtij neni, operatorët turistikë apo/ose agjencitë e udhëtimit t’i rimbursojnë klientit vlerën/shumë totale të paguar”.
Operatorët turistikë apo/ose agjencitë e udhëtimit, të cilët nuk e zbatojnë këtë akt normativ, përveç përmbushjes së detyrimeve kontraktuale ndaj klientit, dënohen me gjobë, për çdo kontratë të parealizuar./atsh/ KultPlus.com
Ministrja e Kulturës Elva Margariti deklaroi sot se “tarifat e biletave të muzeve dhe parqeve arkeologjike janë shumë më të ulëta se viti që shkoi dhe kjo është një ndër masat për nxitjen e turizmit kulturor”.
E ftuar në një studio televizive, Margariti u ndal te masat që janë marrë për nxitjen e turizmit kulturor në situatën e pandemisë.
Ajo theksoi se “nga data 18 maj janë hapur muzetë dhe parqet arkeologjike, ndërkohë që kemi dalë me tarifa të reduktuara”.
“Jemi të bindur që duhet gjithmonë e më shumë të promovojmë turizmin lokal dhe duhet të mbështesim bizneset e vogla dhe të gjitha njësitë akomoduese që mendojmë se kanë kaluar një periudhë tejet të vështirë”, tha ajo.
Margariti u shpreh se “nga janari 2020 kishim rritur tarifat, por bëmë një hap mbrapa duke sakrifikuar arkën e mirëmbajtjes së Ministrisë së Kulturës, për të shtuar sa më shumë turistët”.
“Nga ana tjetër paketat online janë një shërbim i ri që krijon mundësinë për të programuar edhe vizitat nëpër site. Kemi shtuar çdo të diel të muajit falas. Menduam që kjo do të ishte impakt pozitiv”, u shpreh ajo.
Margariti tha se monumentet e kulturës kanë nevojë për mirëmbajtje dhe se është më rëndësi që të shtohet ndërgjegjja qytetare. “Ky është një vit i vështirë. Fokusi ishte që të shtojmë sa më shumë shërbime, një nga mënyrat për të sjellë më shumë vizitorë. Kemi marrë hapa konkretë për rimëkëmbjen e muzeve pas tërmetit duke miratuar një fond të posaçëm për restaurimin e tyre. Biletat nuk janë ato që sjellin të ardhurat më të mëdha, por janë dyqanet e muzeve të cilat mund të sjellin 3-fishin e të ardhurave dhe fokusi është në këtë drejtim, të krijojmë një brendim unikal për të gjithë këto dyqane”, tha Margariti.
Margariti komentoi edhe shkatërrimin e një prej monumenteve në Parkun Arkeologjik Kombëtar të Apolonisë, ndërsa theksoi se çështja tashmë i ka kaluar Prokurorisë. Ajo shtoi se “është miratuar projekti për restaurimin e saj”.
“Gjatë pandemisë ka ndodhur ky akt, sipas hetimeve të policisë është një akt vandal. Ne po vazhdojmë me hetimet, çështje është në Prokurori. Kemi miratuar projektin e restaurimit dhe shumë shpejt do të procedojmë më fillimin e restaurimit”, u shpreh Margariti.
Margariti shprehu ngushëllimet për ndarjen nga jeta të Moikom Zeqos. “Ishte një zë kritik, i fort, me kontribut pozitiv me gjithë kritikat e tij për çështjet e artit dhe kulturës. Kemi bërë së bashku një takim vetëm disa muaj më parë në Galerinë e Arteve dhe përtej atyre çështjeve që ai i trajtonte gjithmonë si një person artdashës gjetëm një dialog të mirë”, tha ministrja./ atsh/ KultPlus.com
Maturantët në Shqipëri do të protestojnë sërish ditën e sotme (15 qershor) në orën 11:00 para Ministrisë së Arsimit.
Ata kërkojnë rikishikim të tezës së Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë, ndërsa pretendojnë se testi i kësaj lënde ishte absurd.
Në protestën e djeshme (14 qershor) nuk munguan pankartat me personazh Turin si dhe gjuajtjet me vezë në drejtim të ministrisë.
Pas më shumë se 2 orë proteste, disa nxënës u futën në ambjentet e Ministrisë së Arsimit për të dorëzuar një aktkonstatim prej 10 pikash të hartuar prej tyre dhe ekspertë të fushës. Ata kanë paraqitur me shembuj në këtë draft, ku sipas tyre tregojnë dhe gabimet në hartimin e tezës së Gjuhë – Letërsisë.
Maturantët kërkojnë gjithashtu që të mos shkruajnë emrat e tyre në tezat e provimit.
Ndërkohë protesta do të ketë edhe nga maturantë në Kamëz, Lezhë dhe Korçë. Përmes rrjeteve sociale ata kanë bërë thirrje që të shpëtojnë të ardhmen e tyre.
Protesta pati edhe nga maturantët në Shkodër. Ata u shprehën të gatshëm të bojkotojnë provimin e radhës të maturës nëse Ministria nuk tërhiqet për të plotësuar kërkesat e tyre, shkruan oranews.tv.
Presidenti Xhorxh W. Bush është bërë presidenti i parë në detyrë i Shteteve të Bashkuara që viziton Shqipërinë.
Ai 13 vjet më parë, pikërisht më 10 qershor të vitit 2007 dhe bashkëshortja e tij, Laura, u pritën në aeroportin e Rinasit nga ministri i Jashtëm shqiptar në atë kohë, Lulzim Basha dhe nga deputetët Bamir Topi e Ben Blushi.
Më pas presidenti Bush u takua në Pallatin e Brigadave me presidentin e Shqipërisë, Aleksandër Moisiu. Presidenti shqiptar Moisiu i dha presidentit Bush dekoratën më të lartë “Urdhrin e Flamurit”, për kontributin e tij në mbështetje të çështjes shqiptare.
U.S. President George Bush greets crowds of Albanians in Fushe Kruje, Albania, Sunday, June 10, 2007. (AP Photo/Gerald Herbert)
Presidenti amerikan në një konferencë të përbashkët me kryeministrin e atëhershëm, Sali Berisha, vlerësoi nivelin e lartë të marrëdhënieve midis Shqipërisë dhe SHBA-së.
Presidenti po ashtu tha, se beson se plani i të dërguarit të posaçëm të OKB-së, Marti Ahtisari, për pavarësi të mbikëqyrur, është zgjidhja e duhur për Kosovën.
Ai tha se do të punojë për të bindur gjithë vendet e Këshillit të Sigurimit dhe Serbinë për këtë gjë.
Bush tha se SHBA-ja përkrah dëshirën e Shqipërisë për t’u anëtarësuar në NATO. Ai vlerësoi lart tolerancën fetare në Shqipëri.
“Shpreha dëshirën që Shqipëria të hyjë në NATO, unë jam përkrahës i kësaj dëshire,” tha presidenti amerikan.
Gjatë qëndrimit në Tiranë, Bush ka folur para trupave shqiptare, një shprehje mirënjohje kjo për Shqipërinë që ka kontribuar ushtarakisht në Afganistan dhe Irak.
“U thashë trupave se ju respektoheni nga ushtarakët tanë si ushtarë të stërvitur mirë dhe kurajozë,” tha Bush. Ai inkurajoi politikanët shqiptarë të punojnë së bashku për të plotësuar standardet e anëtarësimit në NATO.
“Politikanët duhet të punojnë së bashku për të arritur këto standarde, të lënë mënjanë ndryshimet politike,” tha ai.
Bush takoi në Fushë-Krujë një grup biznesmenësh shqiptarë që kishin marrë mbështetje financiare nga agjenci amerikane zhvillimi. Pas takimit, Bush doli, jashtë protokollit, në rrugën kryesore të Fushë-Krujës dhe takoi shumë qytetarë entuziastë. Presidenti amerikan George Bush ka mbërritur në Tiranë në vizitën e parë të një presidenti amerikan në Shqipëri. /Periskopi/ KultPlus.com
Alpet shqiptare ofrojnë pamje të mahnitshme për syrin e vizitorëve. Duke sjellë pamje nga rruga që të çon në fshatin turistik të Thethit, Administrata e Zonave të Mbrojtura Shkodër shprehet se pamjet flasin vetë.
Jo të gjitha rrugët ju çojnë në Theth, ama, ato që ju çojnë atje janë magjike. Aksi Shkodër- Malësi e Madhe-Bogë-Qafë-Thore-Theth ia vlen të kalohet për pamjet e mahnitshme që të ndesh syri.
Nga Shkodra do të kaloni në territorin e bashkisë Malësi e Madhe, do të vizitoni fshatin piktoresk të Bogës. Thethi është magji turistike që duhet përjetuar e ripërjetuar. “Nëse nuk keni vizituar Thethin, të paktën një herë, nuk keni shijuar turizëm malor në Shqipëri”, shprehet ADZM Shkodër.
Thethi, tabloja me e bukur natyrore, ku vijat e telajos ngjiten dhe zbresin duke krijuar thyer më fantastike të peizazhit e pastaj zbresin si në një kupë në rrafshnajën e Thethit duke krijuar një shtrojë të gjelbër ku janë ngulur kullat shekullore, ashtu të ngurta prej guri që hahen me malet.
Thethi është një fshat në njësinë administrative Shalë në qarkun e Shkodrës dhe është qendra e Parkut Kombëtar të Thethit.
Bukuritë e papërsëritshme të këtij fshati malor në zemër të Alpeve shqiptare, e bëjnë Thethin që të zërë një vend të rëndësishëm në natyrën dhe turizmin shqiptar./atsh/ KultPlus.com
Turistë vendas dhe të huaj zgjodhën Drinin e Zi për të kaluar fundjavën, në nja aktivitet që pritet të shndërrohet në risinë e sezonit turistik në këtë zonë.
Pushuesit dhe turistët, që zgjedhin Dibrën për të kaluar pushimet, do të kenë një mundësi më shumë për turizëm, pasi lumi Drin i Zi bashkë me luginën e tij piktoreske ofron mundësi mjaft të mira për rafting, duke i hapur rrugë zhvillimit të turizmit të aventurës në një destinacion të ri turistik.
Rafting i bashkëngjitet ofertave të tjera turistike që ofrohen në Dibër si një potencial më shumë për turistët dhe të apasionuarit pas këtij sporti.
Bashkia Dibër nëpërmjet këtij aktiviteti të mbështetur nga projekti “Bashkitë për në Europë”, North Green, Sava Construction u uron sezon të mbarë turistik të gjitha bizneseve lokale në fushën e turizmit dhe fton turistët vendas e të huaj të mos humbasin mundësinë për të zbuluar potencialet e jashtëzakonshme turistike që Dibra ofron.
Drini i Zi buron nga Liqeni i Ohrit, nga një lartësi mbidetare prej 695 m, ndërsa del nga territori i Maqedonisë në afërsi të qytetit të Dibrës në lartësi mbidetare 476 m. Gjatësia e përgjithshme e lumit është 149 km, dhe brenda Maqedonisë lumi është i gjatë 56 km.
Lumi rrjedh në veri në drejtim të qytetit të Dibrës në një zonë malore, ku pastaj e shënon një pjesë të kufirit të Maqedonia e Veriut – Shqipëri, për të kaluar pastaj në territorin e Shqipërisë. Pranë qytetit të Kukësit Drini i Zi bashkohet me Drinin e Bardhë duke formuar lumin e bashkuar Drini që ka derdhje në Detin Adriatik. /atsh / KultPlus.com
Matohasanaj, fshati 30 km larg qytetit të Tepelenës që njihet ndryshe edhe si “Gjirokastra e vogël”, ngrihet në rrënojat ilire që datojnë përgjatë shekullit XIX – XX, duke ngjallur gjithënjë e më shumë, një interes të shtuar të vizitorëve dhe turistëve të huaj për ta parë nga afër këtë fshat.
Bashkia Tepelenë ka publikuar një seri fotosh nga ky fshat, me histori të veçantë dhe shpjegon se banorët përgjatë shek. XIX – XX kanë jetuar më së shumti në emigracion dhe fshatin që shikojmë sot, është ngritur nga projektet e Izmirit, Turqi, në kohën e pushtimit turk.
Fshati ka një pozitë tejet të veçantë gjeografike. Rrethohet nga malet e larta dhe ngrihet sipër një kodre tejet panoramike, ku lehtësisht kuptohet pse në të gjendet edhe një fortifikim mjaft interesant antik.
Sipas dokumentimeve të pakta historike edhe arkeologjike fortifikimi thuhet se i përket shek. II – III p.e.s (Kuvendi i Studimeve Ilire vol. I fq.117) ndërtuar fillimisht nga Nomadët, me gurë masiv në formë trapezoide dhe kuadratike pa llaç, e sigurisht më pas shfaqen shenjat e ndërhyrjeve restauruese me blloqe guri të latuar në formë drejtëkëndore.
Disa gjurmë sipërfaqësore shfaqin dukshëm gurët e vendosur në gjysmë harku që mesa duket ka qenë amfiteatri, e megjithatë përveç shpalljes si monument kulture (1963) asnjë kërkim nuk është bërë më tej.
Matohasanaj është pjesë e ciklit të pashkëputur të vendbanimeve antike që nis pa u shtyrë më tej nga: Hadrianopoli – Antigonea – Fortifikimi antik i Leklit – Tepelena, Qyteza Ilirke e Horës – Vendbanimi antik i Matohasanaj-t, Amanatia – Ploçë – Apllonia , me një distancë 15 – 25 km nga njëra tjetra.
Sot fshati ka rreth 40 banesa 2 katëshe, e bashkë me të kanë mbijetuar kultura e zakonet e zonës.
“Mund të jenë banorët më mikpritës të Lopësit. Të thjesht në dukje, të qetë edhe me një respekt të veçantë për mikun e tyre… Ajo që vlen të thuhet është fakti se ky fshat ka thesare historike, që e bëjnë një potencial të rëndësishëm për tu vizituar nga turistët”, bën të ditur bashkia Tepelenë.
Ndërsa i fton vizitorët që nëse kanë ndërmend të qëndrojnë dy ditë në Tepelenë, mund të bëhen udhërrëfyes historik, për ta bërë këtë fshat të bukur t’mos vdes nga harresa. /atsh/ KultPlus.com
Shqipëria dhe Greqia do të bashkëpunojnë mbi projekte të përbashkëta, në fushën e trashëgimisë kulturore duke iu përshtatur kontekstit të ri, mbarëbotëror të pandemisë së COVID-19.
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti zhvilloi një takim me ambasadoren e Greqisë, në Tiranë, Sophia Philippidou me të cilën biseduan mbi mbi projekte të përbashkëta, në fushën e trashëgimisë kulturore, digjitalizimit dhe shkëmbime ekspertësh, duke iu përshtatur kontekstit të ri, mbarëbotëror
“Situata post Covid-19, na vendosi përpara kërkesave të reja. Me ambasadoren e Greqisë, në Tiranë, Sophia Philippidou, ndamë ide mbi projekte të përbashkëta, në fushën e trashëgimisë kulturore, digjitalizimit dhe shkëmbime ekspertësh, duke iu përshtatur kontekstit të ri, mbarëbotëror”, u shpreh ministrja Margariti. atsh / KultPlus.com
Cila është e vërteta për prejardhjen kombëtare, të hulumtuesit Atanasije Urosheviqit. Françeskanët në ato rrethana, nuk patën mundësi ta përcillnin gjendjen e popullatës katolike shqiptare në ato anë, madje as në anën veriore të fshatrave shqiptare që shtriheshin në veri të Peshterit afër Janjevës.Duhet theksuar se popullata shqiptare e zonës së Vrajës, Leskocit, Artanës dhe qyteteve tjera veriore e kishte përballuar për disa shekuj presionin e ashpër të Perandorisë Osmane, për myslimanizim të plotë deri në vitet 1843/44.
Ushtria e rregullt e sulltanit, që u dërgua në trojet shqiptare, ndërmerrte masa çnjerëzore, dhe bënte presion shumë të madh, ndaj kriptokatolikëve shqiptarë në Shqipërinë veriore, me qëllim që ta rriste zhvillimin e procesit të islamizimit të popullatës shqiptare.
Se popullata shqiptare e kësaj zone, me shekuj e kishte ruajtur gjuhën, traditën dhe kulturën e lashtë dardane, dëshmohet edhe prej studiuesve të huaj, që i vizituan viset tona gjatë asaj periudhe.
Për ruajtjen e objekteve të kultit, ndërtimin e kishave arbërore, si dhe përballimin e islamizimit deri në gjysmën e shekullit të XIX, kanë shkruar më vonë edhe disa studiues serbë. Atanasije Urosheviçi, gjatë studimeve të tij dhe hulumtimeve në terren, ofron të dhëna edhe për islamizimin e vonshëm të familjeve shqiptare në Malësinë e Galabit.
Siç shihet edhe nga hulumtimet e tij, në kohën kur ai i ka bërë, në brezin e katërt familjet shqiptare të kësaj treve ishin të krishtera.
Për islamizimin e vonë të tyre shkruan edhe Urosheviçi, andaj ne e shkëputëm një faqe nga libri i tij.
Siç shihet edhe nga shkrimet e Urosheviçit vërehet se paraardhësit e familjeve shqiptare të islamizuara në këto anë, shkonin deri te brezi i katërt, për të dëshmuar besimin e krishterë. Sot kjo dëshmi vërtetohet fare lehtë se shkon deri në brezin e gjashtë.
Nga këto të dhëna kuptojmë se deri në këtë periudhë, popullata shqiptare ju bëri ballë, të gjitha sulmeve dhe projekteve osmane e ruse, për ta ndërruar fenë.
Edhe pse kësaj kryengritje në veri i printe kleri mysliman, nga ngjarjet e zhvilluara të kohës, mësojmë se kryengritjen e armatosur e përkrahën të gjithë shqiptarët katolik dhe ortodoksë të kësaj ane, duke u solidarizuar me vëllezërit e tyre mysliman.
Popullata shqiptare ortodokse që u serbizua, në gjysmën ë dytë të shekullit XIX, dhe gjatë shekullit XX, me ndikimin e politikës dhe kishës ortodokse serbe, i përvetësuan të gjitha objektet e kultit, dhe përmes procesit të konservimit e restaurimit, me qëllim të falsifikimit të historisë së tyre, u dëmtuan.
Këtë e dëshmojnë edhe disa autor serbë, të cilët kanë lënë shënime për kishën shqiptare në qytetin e Leskocit. Ata shkruajnë për ndërhyrjen në freskat e kishës së Leskocit që ishte konservuar në vitin 1693, kur të gjitha freskat, mbishkrimet dhe fotografitë u ndryshuan në vitin 1902 dhe rreth vitit 1930, nga padituria për mos kuptimin e tekstit origjinal. Krejt këto kishin ndodhur pasi që këto punë u lanë në dorë të një të riu rusë, shkruanin serbët.
Dëshmi të shkruara nga autorët serbë, për ndërhyrjen e rusëve për të falsifikuar kishën shqiptare në Leskoc.
Nga kjo e dhënë kuptojmë se rusët që nga mesi i shekullit XVII, veprimin e tyre e kishin shndërruar në platformë politike dhe ushtarake, që të zhdukin çdo gjurmë të shqiptarëve në trevat ilire. Shërbimet sekrete ruse gjatë gjithë kësaj kohe punuan për formimin e shteteve sllave dhe shtetin grek në tokat ilire.
Dëshmi që Rusia e planifikonte zgjerimin e Bullgarisë në trojet shqiptare e sidomos në Anamoravë dhe lumin e sotëm Vardar.
Nga teksti lart kuptojmë se Rusia prej vitit 1877, me të gjitha shërbimet e veta sekrete kishte punuar që ta formonte Bullgarinë e madhe, e cila do të shtrihej në territoret e Serbisë, Maqedonisë dhe Shqipërisë së sotme. Një Bullgari të tille e dëshironte Rusia për çështje strategjike në Ballkan.
Se popullata e Leskocit deri në krizën lindore ishte me popullatë shqiptare, i kemi edhe të dhënat që i kanë botuar vet serbët për vizitën e bërë qytetit nga Georg Von Hahn në vitin 1858. Mes tjerash Hahn për qytetin shkruan se ishte me shtëpi të bukura, por ajo që i kishte lënë shumë përshtypje ishte shtëpia e Ismajl Pashës. Shtëpia e Ismajl Pashës në Leskoc dhe shtëpia e Mahmut Begollit në Pejë, janë më të njohurat në tërë Shqipërinë. Pra siç shihet në ato vite e deri në vitin 1878, tërë Sanxhaku i Nishit quhej Shqipëri, madje edhe vet serbët e quanin Arnautlluk (Shqipëri).
Dëshmi e shkruar nga Georg Von Hahn, për arkitekturën popullore shqiptare, dhe se Leskoci në ato vite konsiderohej si qytet shqiptar.
Shqiptarët e këtij rajoni, ishin të njohur si tregtar të zotët dhe ndërtues të mirë të objekteve të banimit. Shtëpitë e bejlerëve shqiptar të ndërtuara në Krushec, Leskoc dhe Vrajë sot ruhen si objektet ma arkitekturën më të zhvilluar gjatë shekullit XVIII e XIX, dhe janë shndërruar si muze të këtyre qyteteve.
Të gjitha këto argumente shtesë janë dëshmi tjera se popullata që jetonte në mes të Leskocit-Prishtinës dhe Shkupit ishte shqiptare e besimit ortodoks, katolik dhe mysliman, andaj bazuar edhe në të dhënat për biografinë e familjes së Urosheviçit na shtynë të mendojmë se me qëllim është fshehur origjina e saj shqiptare.
Nga të gjitha burimet e përmbledhura për origjinën e familjes së Urosheviçit shtohet edhe një pyetje logjike: Si është e mundur që Atanasije Urosheviç të shkruaj për origjinën familjare gati të krejt popullatës së Kosovës e mos të lë shënime të sakta për origjinën e familjes së vet! A thua ky e dinte mirë se familja e tij nuk kishte pasur origjinë serbe, por që me dhunë ishte serbizuar si shumë familje të tjera?!
Të dalim prapë në temë rreth familjes së ngushte të Urosheviçit. Bazuar në burimet e shkruara, babai i tij quhej Kosta, ndërsa e ëma quhej Mara. Mara ishte bijë e familjes së Qamil Agës, familje që kishte prona dhe shtëpi të bukur në qytetin e Vushtrrisë.
Tani të mësojmë se kush ishte familja Qamili në qytetin e Vushtrrisë.
Për qytetin e Vushtrrisë kemi të dhëna se gjatë vizitës që i bëri në mesin e shekullit XVII, udhëpërshkruesi turk Evlija Çelebiu, shkruan se në këtë qytet flitet gjuha shqipe dhe ajo osmane, ndërsa nuk fliten gjuhët sllave. Kjo e dhënë na njofton për të kuptuar se në atë kohë nuk kishte popullatë sllave në këtë qytet, madje Çelebiu këtë trevë e quante Albani (Shqipëri).
Nga burimet historike mësojmë se si në shumë qytete ashtu edhe në qytetin e Vushtrrisë, gjatë shekullit XIX, për ortodoksët, ishin hapur shkolla serbe me lejen e P. Osmane. Një numër i ortodoksëve që kishin vijuar mësimet në shkollën serbe të këtij qyteti, me kohë u serbizuan. Nga shkolla serbe e Vushtrrisë, të brumosur me nacionalizëm serbë, dolën edhe disa vojvodë serbë që bënë krime të mëdha ndaj popullatës shqiptare në fillim të shekullit XX e sidomos gjatë luftërave ballkanike.
Pasi në qytetin e Gjilanit nuk kishte shkolla në gjuhën shqipe, edhe Urosheviçi, shkollën fillore e kreu në gjuhen serbe në qytetin e tij të lindjes.
Pas mbarimit të shkollës fillore në vitin 1910, e vazhdoi shkollën e mesme turke në qytetin e Prishtinës.
Lufta e Parë Ballkanike e gjeti atë në klasën e dytë në shkollën e mesme turke. Pasi ndërpritet mësimi në shkollën turke, ai kthehet në qytetin e tij të lindjes.
Mbishkrimi në objektin e shkollës serbë në Prishtinë në vitin 1959, dhe faksimile për faqet përmbledhëse të librit shkollor të Kosovës, i vitit 1884 në Prishtinë.
Urosheviç, në vitet shkollore 1913/14, i vazhdon mësimet në shkollën e mesme serbe në Shkup. Ai në Shkup u regjistrua në klasën e dytë dhe e mbaroi me sukses. Për shkak të Luftës së Parë Botërore, ai detyrohet të ndërpresë mësimet dhe të kthehet në familje. Pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore, ai e vazhdoi shkollimin në Shkup, ku shkollën e mesme e mbaroi në vitin 1922 dhe u regjistrua në Fakultetin Filozofik në këtë qytet, në degën Gjeografi dhe Etnologji. Ai i mbaroi studimet me 1926, dhe më pas ishte asistent i paspecifikuar në këtë fakultet; Më 1927 (pasi mbaroi shërbimin e tij ushtarak), ai u zgjodh asistent në të njëjtin fakultet, ku mori doktoratën në 1929. Gjatë viteve tridhjeta të shekullit XX, nuk kemi ndonjë të dhënë për aktivitetet e tij, por sipas të gjitha gjasave, aktivitetet e tij ishin punë profesionale, me të cilat ishte ngarkuar nga pushteti. Siç shihet ai gjatë Mbretërisë Serbo-Kroate –Sllovene, kishte marrë edhe gradë ushtarake, sepse gjatë Luftës së Dytë Botërore, ishte oficer rezervë i ushtrisë së Mbretërisë, dhe arrestohet nga gjermanët, i cili lirohet me 10 prill të vitit 1945./ Vijon / Shkruan: Qazim Namani / KultPlus.com
Parku Kombëtar Bredhi i Drenovës, një perlë e natyrës në Korçë do të shndërrohet në një destinacion të vizitueshëm për turizmin familjar dhe sportet e aventurës.
Bashkia Korçë, bën të ditur se, ka nisur projektin për rehabilitimin e infrastrukturës rrugore dhe sinjalistikës së nevojshme në këtë park, që e bën më të aksesueshëm nga vizitorët dhe turistët.
“Rehabilitimi i rrugës, sinjalistika, hapësira për piknik, pika e hedhjes me parashutë dhe markimi i shtigjeve për të shëtitur do të realizohen si një bashkëfinancimin i bashkisë Korçë dhe fondeve IPA të Bashkimit Europian për ta kthyer Bozdovecin në një prej zonave natyrore më të frekuentuara për banorët dhe turistët”, thuhet në njoftimin e bashkisë Korçë.
Bredhi i Drenovës është një park kombëtar në Qarkun e Korçës që ka një sipërfaqe prej 1,380 hektarë me një bimësi të veçantë dhe reliev të thyer natyror. /KultPlus.com
Shkrimtarja japoneze Mizuho Ota e njohur për udhëtimet e saj nëpër botë dhe kulturat e ndryshme, vijon serinë e saj të shkrimeve për Shqipërinë në faqen japoneze te internetit asahi.com.
Pas Sarandës, Mizuho ka shkruar për traditën shqiptare dhe ushqimin shqiptar.
Mizuho shprehet se i ka shijuar shumë qoftet dhe birrat në shesh, ushqim që në Japoni nuk e kishte provuar kurrë.
“Në Shqipëri, të cilën e kam vizituar dy herë deri më tani, më vjen ende keq që u ktheva në Japoni pa realizuar setin e shumëpritur të tre pjesëve të “Qofte dhe birrë në tarracë”. Sa herë që shkoja në treg në Tiranë, shikoja një grup njerëzish që hidhnin mish të pjekur në skarë dhe pinin birrë në orët e para të pasdites. Sidomos nëse një fllad i këndshëm dhe me diell kalonte midis çadrave dhe erën e këndshme të mishit të pjekur në skarë”, shkruan Ota, e cila këtë pjesë e quan “Shesh, qofte, birra” dhe që dëshiron shumë ta provojë në Shqipëri kur të vijë herës tjetër.
Pasi përshkruan me një gjuhë të thjeshtë shijimin e kësaj menyje në Tiranë, Mizuho vendos të bëjë qofte vetë në Japoni.
“Kur u njoha me ambasadorin Teneqexhiu për një punë në fund të vitit të shkuar dhe bisedova për udhëtimin tim në Shqipëri ai më tha: Nëse keni ndonjë pyetje, ju lutem më pyesni në çdo kohë”.
Megjithëse kërkesa ime ishte e papritur, ai u tregua i gatshëm të më mësonte recetën e gruas së tij Elona në Tiranë”, shkruan ajo./atsh/ KultPlus.com
Ata që banojnë në Tiranë kishin të ardhura për frymë më të lartat në vitin 2018, ndërsa Kukësi vijon të jetë rajoni më i varfër i Shqipërisë, sipas të dhënave të INSTAT për Prodhimin e Brendshëm Bruto rajonal, 2018.
Për frymë, të ardhurat janë sa 31.1% e mesatares së Bashkimit Evropian, që sipas Eurostat, është ndër më të ulëtat në Evropë.
I gjithë veriu vijon të jetë më i varfëri në vend, ndërsa Qendra më e pasura, shkruan mediat në Shqipëri.
Sipas INSTAT, në vitin 2018, niveli i PBB-së për frymë në rajonin statistikor nivel 1 (Republika e Shqipërisë), arriti në 571 mijë Lekë. Krahasuar me vitin 2017, PBB për frymë në terma nominale u rrit me 5,75%.
Në vitin 2018, sipas rajoneve statistikore në nivel 2, në rajonin statistikor Veri, PBB për frymë është 462 mijë lekë, duke shënuar një rritje nominale me 4,7%, krahasuar me vitin 2017. PBB për frymë e këtij rajoni është 19,1% nën mesataren e vendit.
Në rajonin statistikor Qendër, PBB për frymë është 692 mijë Lekë dhe pati një rritje me 5,6%, krahasuar me vitin 2017. PBB për frymë e këtij rajoni rezultoi 21,2% mbi mesataren e vendit.
Në rajonin statistikor Jug, PBB për frymë është 511 mijë Lekë, duke shënuar një rritje me 6,3%, krahasuar me vitin 2017. PBB për frymë e këtij rajoni është 10,4% nën mesataren e vendit.
Niveli më i lartë i PBB-së për frymë sipas rajoneve statistikore në nivel 3 (Qark), në vitin 2018, ishte në Qarkun e Tiranës, me 783 mijë lekë dhe shënoi një rritje në terma nominale prej 5,1% krahasuar me vitin 2017. PBB për frymë e këtij qarku ishte 37,3% mbi mesataren e vendit. Më pas renditet Qarku i Fierit, me 599 mijë lekë, duke shënuar një rritje në terma nominale prej 8,4% ndaj vitit 2017. PBB për frymë e këtij qarku ishte 5,0% mbi mesataren e vendit.
Niveli më i ulët i PBB-së për frymë sipas rajoneve statistikore në nivel 3 (Qark) në vitin 2018, u vlerësua në Qarkun Kukës me rreth 362 mijë Lekë duke shënuar një rritje në terma nominale me 7,3%, krahasuar me vitin 2017. PBB për frymë e këtij qarku ishte 36,6% nën mesataren e vendit. Më tej, me PBB-në për frymë më të ulët vijon Qarku Elbasan me rreth 398 mijë Lekë duke shënuar një rritje me në terma nominale 5,9% ndaj vitit 2017. PBB për frymë e këtij qarku ishte 30,3% nën mesataren e vendit.
Standardi i fuqisë blerëse
PBB e Republikës së Shqipërisë e shprehur në Standardin e Fuqisë Blerëse (Purchasing Power Standard – PPS) në vitin 2018 është 27.581 PPS.
PBB për frymë në PPS për vitin 2018 për Republikën e Shqipërisë është 31,1% e mesatares së Bashkimit Evropian BE28 = 100. Sipas të dhënave të tjera të Eurostat, në këto nivele Shqipëria renditet ndër më të varfrat në Europë, së bashku me Bosnjën e Kosovën.
Sipas rajoneve statistikore në nivel 2, në rajonin Qendër, PBB për frymë në PPS për vitin 2018 ishte 37,7%, në rajonin Veri 25,1% dhe në rajonin Jug 27,8%.
Një parajsë në brigjet e rivierës shqiptare. Kështu e cilësojnë mediet e huaja Ksamilin, që ndodhet 12 km larg Sarandës dhe që pret çdo vit në ishujt e tij, mijëra turistë vendas e të huaj.
Ksamili me plazhet e tij po tërheq gjithnjë e më shumë vëmendjen e medieve dhe portaleve të huaja, të cilat e rendisin ndër destinacionet që duhen vizituar çdo verë.
Shumë prej tyre i kanë konsideruar plazhet e Ksamilit si më të bukurit në Europë.
Tërheqja kryesore e Ksamilit është e përfaqësuar nga plazhet e tij të kristalta për mijëra turistë që duan të gëzojnë detin e bukur, një tipar pothuajse i të gjitha plazheve në Vendin e Shqiponjave, ku rëra është e mirë dhe e pastër, ndërsa deti ofron një pamje të plotë të jetës marine me qartësinë e tij.
Rëra e bardhë, deti kristal tërheq çdo vit turistët vendas e të huaj, për të kaluar pushimet verore.
I mbipopulluar kryesisht në muajt korrik, gusht, Ksamili ofron një pamjeje mbresëlënëse me ishujt e vegjël shkëmborë me një bimësi të egër të dendur.
Në një lartësi nga 7.5 deri në 15 metra mbi nivelin e detit këta ishuj janë vendosur pranë njeri-tjetrit të mbuluar me një vegjetacion tipik mesdhetar mjaft të zhvilluar.
Këta ishujt e bëjnë Ksamilin aq të veçantë e të dëshirueshëm nga turistët e sidomos nga të rinjtë. Me varka të ndryshme që ndodhen në Ksamil ju mund të vizitoni ishujt që preferoni për të bërë një shëtitje dhe për tu larë në detin e kristaltë.
Agjencia Telegrafike Shqiptare sjell një fotogaleri me pamje nga Ksamili në këto ditë pranvere, ku temperaturat kanë filluar të rriten dhe bën që qytetarët të presin me padurim nisjen e sezonit turistik, që këtë vit do të jetë me masa të larta sigurie për shkak të pandemisë COVID-19 që ka prekur vendin tonë dhe pothuajse shumicën e vendeve në botë.
Turizmi në plazhet e Ksamilit po rritet çdo vit. Fshati është i mbushur me restorante që shërbejnë kuzhinë shqiptare, ku vendin kryesor e zënë pjatat me produkte të zonës si prodhimet e detit, por edhe ato të tokës.
Në Ksamil ka shumë njësi akomoduese, hotele apo edhe apartamente me qira, që dikur mbusheshin nga shqiptarët, ndërsa vitet e fundit gjithnjë e më shumë nga të huajt nga vende të ndryshme.
Tërheqja kryesore e Ksamilit është e përfaqësuar nga plazhet e tij të kristalta për mijëra turistë që duan të gëzojnë detin e bukur, një tipar pothuajse i të gjitha plazheve në Shqipëri, ku rëra është e mirë dhe e pastër, ndërsa deti ofron një pamje të plotë të jetës marine me qartësinë e tij./ATSH / KultPlus.com
Gazeta franceze “La Monde” i ka kushtuar një artikull rrëzimit të Teatrit Kombëtar në Tiranë. Në artikullin e tyre ata shkruajnë se ky është një akt barbar nga ana e qeverisë:
“Kryeministri shqiptar Edi Rama dërgoi policë dhe ndihmës të tjerë shtetërorë, për të shkatërruar një nga institucionet kryesore të vendit dhe nga ndërtesat e pakta të vjetra në kryeqytetin e shqiptarëve, Tiranë.
Kryeministri shqiptar Edi Rama nuk lë rast pa nxjerrë në pah karrierën e tij si një artist vizual dhe shijet e tij si piktor. Kur ai ishte kryetar i Bashkisë së Tiranës, nga viti 2000 deri më 2011, ai u bë i njohur në botë, për shkak se ndërtesat e ndërtuara në kohën e komunizmit, i pikturoi me ngjyra të shndritshme. Kjo ishte një nga ata punë të tij në kohën që ishte në krye të Bashkisë së Tiranës, që e modernizuan disi kryeqytetin shqiptar.
Mirëpo, të dielën e datës 17 maj, po Edi Rama, por tashmë 55 vjeç, kryeministër që nga viti 2013, dërgoi policë dhe të tjerë persona për të rrënuar një nga godinat më të vjetra dhe më të vyera në qytet, Teatrin Kombëtar. Brenda në ndërtesë kishte një dyzinë artistësh, që kishin rezistuar në protesta për më shumë se dy vjet, por u larguan me forcë nga policia.
“Ata (policët) erdhën në orën 04:15 të mëngjesit. Ne ishim ende rreth 60 persona, kur ata filluan që të ngrenë bull-dorëzin kundër godinës së Teatrit Kombëtar”, thotë regjisori dhe aktori Edmond Budina, një nga përfaqësuesit e Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit. Budina është ndër artistët, që rezistoi në protesta kundër prishjes së TK që nga viti 2018.
Ai dhe kolegë të tij u ngritën në protesta, për të kundërshtuar prishjen e godinës, e ndërtuar që në vitin 1940, në kohën e pushtimit italian të Shqipërisë. Edhe një demonstrim spontan, ku morën pjesë liderë të opozitës, u shpërnda brutalisht.” / KultPlus.com
Gjirokastra është qyteti i traditës, shijes dhe historisë. Gjirokastra nuk është vetëm e shqiptarëve dhe e gjirokastritëve, por një pasuri botërore që duhet shijuar në radhë të parë nga shqiptarët.
Kryebashkiaku i Gjirokastrës, Flamur Golemi, gjatë një interviste për Agjencinë Telegrafike Shqiptare ka bërë me dije se paketat turistike këtë sezon turistik do të përfshijnë hyrjen në muze pa pagesë për ata që zgjedhin Gjirokastrën për të kaluar pushimet apo një fundjavë.
“Flasim për një qytet që si pasuri botërore që shtyllën kryesore të zhvillimit ekonomik ka turizmin. Në këtë sezon prisnim pikun, në maj qershor është piku në Gjirokastër dhe mbi 80% e turistëve që vijnë dhe qëndrojnë në Gjirokastër janë të huaj. Është gjithë lugina e Drinos një pasuri më vete, ku veç se shijohet historia, trashëgimi, kulturë, çdo shtëpi në Gjirokastër është një muze më vete, kalaja, qyteti antik i Antigonesë, ka kala dhe në zonat përreth Gjirokastrës. E gjithë lugina e Drinos është një mundësi për të kaluar më shumë se një fundjavë”, shprehet Golemi.
“Deri në këto moment ka qenë e aksesueshme dhe tërheqëse për të huajt. I bëj thirrje të gjithë shqiptarëve, pasi ka shumë që nuk e kanë shijuar Gjirokastrën dhe më vjen mirë që këto ditë, pasi jam takuar me miq e shokë, shoh dhe vetë hotelet që rezervohen dhe këto rezervime janë për dy apo tre vite, pra deri në vitin 2022-2023. Gjatë periudhës së punimeve te pazari kemi pasur një shfrytëzim deri 70% të kapacitetit të strukturave akomoduese. Këtë vit kishim parashikuar mbi 90% shfrytëzim dhe prandaj unë bëj thirrje të gjithë shqiptarëve ta shijojnë Gjirokastrën, ku do gjejnë historinë, kulturën, aventurën, kalërimin, hicking dhe patjetër kulinarinë. Gjirokastra është një surprizë e paprovuar për shqiptarët, jo vetëm të Shqipërisë, por dhe të Kosovës. Prandaj duhet të shijojmë vendin tonë dhe të zbulojmë vendin tone”, shprehet Golemi.
“Jemi në kontakt të vazhdueshëm me të gjithë operatorët, strukturat akomoduese dhe zemra e turizmit është pjesa e pazarit. Po flasim për një zonë shumë të ngushtë, më shumë se 500 shtretër, të kufizuar vetëm në një zonë. E gjithë pjesa tjetër, në periferi bujtinat e shumta që janë shtuar vitet e fundit e plotësojnë këtë mozaik, me gjithë strukturat akomoduese kemi qenë në kontakt të vazhdueshëm. Si Këshill Bashkiak, si Bashki, kemi paraqitur para një muaji lehtësirat fiskale për dy muajt e pandemisë, mars e prill për tarifat vendore i kemi 0 për të gjitha bizneset e mbyllura dhe ato që mund të kenë qenë hapur, por për shkak të situatës nuk kanë pasur dot klientë. Ne si bashki me një kosto i kemi 0 tarifat vendore”, deklaroi GolemI.
“Ndërkohë thash dhe për specifikën që ne kemi, do t’i paraqes pas një jave Këshillit Bashkiak, të gjithë operatorëve, strukturave akomoduese, të gjithë sistemit muzeal për të gjitha paketat që janë bërë gati për t’ju ofruar të gjithë shqiptarëve të zerohen. Pra hyrja dhe vizitat në muzeumet në bashkinë e Gjirokastrës do jetë e zeruar. Kjo do vihet në shërbim për strukturat akomoduese. Të ardhurat që presim për muzeumet, ua kemi vënë në dispozicion operatorëve turistikë dhe strukturave akomoduese. Jemi në koordinim me ta, kemi nxjerr paketat e para dhe do vijojmë të jemi konkurrues me të gjithë këtë treg që do të ofrohet. Kjo është një mundësi për shumë shqiptarë që nuk kanë arritur të shijojnë Gjirokastrën, që mund të kenë qëndruar disa orë, por duhet të qëndrojnë më shumë se kaq. I presim të vijnë dhe të shijojnë Gjirokastrën”, theksoi Golemi.
“Gjirokastra ngelet nga qarqet më të sigurta. Ka qenë në fakt nga ato qytetet që edhe në vitin e mbrapsht të ’97-ës qytetarët gjirokastritë paguanin dritat dhe ujin”, tha ai.
Goli foli edhe për takimin me ambasadorin italian, ku tha se “më erdhi shumë mirë për dashurinë me të cilën ai foli për Gjirokastrën pasi shumë e njohin si qytetin e Kadaresë, një nga arsyet që shumë dëshirojnë të shohin dhe vizitojnë vendin ku ka lindur ky shkrimtar i madh. Ai u mrekullua dhe fjala e tij ishte se kjo vizita ishte një aparitiv, pasi unë do jem një nga ata persona që do ta kem Gjirokastrën në fokus dhe do jem edhe Ambassador i Gjirokastrës”,- përfundoi kryebashkiaku i Gjirokastrës. /atsh / KultPlus.com
Gazeta e përditshme franceze “Liberation” i ka kushtuar një reportazh të gjatë shembjes së teatrit kombëtar në Shqipëri.
Në artikull ky vendim cilsohet si i pafalshëm, ndërsa u jepet një rëndësi edhe protestave popullore.
SHKRIMI
Të Dielën, autoritetet zgjodhën të shkatërrojnë Teatrin e vjetër në Tiranë, në mes të natës dhe në mes të një pandemie. E pafalshme për mijëra shqiptarë, të cilët protestuan përsëri të mërkurën, kundër rritjes së pandalshme të diktaturës në Shqipëri. Në një atmosferë të rëndë, të shtyrë prej zemërimit dhe trishtimit, me qindra shqiptarë, shpesh me parulla, nga të gjitha rrugët, u bashkuan në qendër të Tiranës.
Vendoset një flamur i verdhë në vendin përpara gërmadhave ku në të mund të lexoni: “Skena e krimit”. Pas tij, prania e madhe e policisë nuk arrin të fshehë rrënojat e Teatrit Kombëtar. Pamjet e shkatërrimit të monumentit në orën 4.30 të së dielës tronditën shumë shqiptarë. “Teatri ishte diçka që na bashkoi, vajton Xhemali, një biolog i ri, në prag të lotëve. Ishte art! Aktorët flijuan jetën e tyre për të na emancipuar. Larg njohjes së kësaj pune, institucionet e përçmojnë atë plotësisht. Në rrënoja, ka copa kostumesh ose postera të prezantimeve të shfaqjeve të fundit”.
Dëshmitare e gjyqeve të para të krijuara nga diktatura staliniste që përjetoi Shqipëria deri në vitin 1991, skena e teatrit nxiti jetën kulturore për më shumë se shtatëdhjetë vjet. Për shkak të mungesës së investimeve, ndërtesa, e inaguruar në 1939 gjatë pushtimit të Italisë nga Musolini, u la në gjendje të braktisur deri në kalbje. Për gati dy vjet e gjysmë, Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit është përpjekur çdo natë të ngjallë ndërgjegjen për të parandaluar shkatërrimin e tij. Organizata “Europa Nostra”, që lufton për ruajtjen e trashëgimisë kulturore të kontinentit, së fundmi e kishte vendosur atë në krye të listës së monumenteve të kërcënuara. Ndërsa bashkia bën thirrje për pajtim dhe përpiqet të qetësojë lojën, duke paraqitur projektin për një teatër të ri të zhvilluar nga agjensia daneze e “harkut”, Bjarke Ingels, demonstruesit po bërtasin për maskaradë. Ata tregojnë për aferë dhe mungesë transparence.
Nga tribuna e protestave, regjisori Robert Budina kërkon drejtësi. “Ata e shkatërruan atë vetëm kur i gjetëm paratë në Europë për restaurimin, falas, ndërsa projekti i tyre do t’u kushtojë shqiptarëve 30 milion euro”, tha ai.
Ata kanë një plan tjetër, jo për të ndërtuar një teatër të ri, por kulla. Ky është qëllimi i qeverisë”. Përtej lidhjes sentimentale ose vlerës arkitektonike të ndërtesës, shumë demonstrues erdhën për të shprehur shqetësimet e tyre për politikën e kryeministrit socialist, Edi Rama. Vështirë sot të imagjinosh që ky artist dhe politikan, pat ngjallur shpresën e rinisë kur u zgjodh kryetar i vendit në vitin 2013.
Premtimet për të luftuar korrupsionin dhe pabarazinë nuk u mbajtën, dhe qindra mijë shqiptarë janë larguar nga vendi vitet e fundit. Reforma e pafund e sistemit të drejtësisë, e kërkuar nga Bashkimi Evropian, nuk frymëzon besim tek qytetarët për luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Zgjedhjet e fundit lokale panë që Partia Socialiste garonte vetëm, pa kundërshtarë dhe opozitë.
Më keq, ky vend, pro-evropian, aspirues i afërt i anëtarësimit në BE, është akuzuar se u shërben interesave të “oligarkëve” të industrisë së ndërtimit dhe për zhytjen në autoritarizëm.
Ndërsa Shqipëria nuk regjistron as 1.000 raste të Covid-19, Kryeministri ka aplikuar ligje pothuajse drakoniane, vetëm me lejen e policisë mund të bëhet pazar dhe vendosej shtetrrethim pas orë 13. Në fundjavën e shkatërrimit të teatrit, trafiku i makinave ishte i ndaluar në Tiranë.
A janë kapërcyer linjat e kuqe të demokracisë? Po, thotë Ida Obiqi, 31 vjeç, pa hezituar. “Ne nuk jemi këtu vetëm për artin, por për të rezistuar“, thotë gruaja e re, në mënyrë tragjike. Diktatura nuk është vetëm komunizmi që kemi pësuar.
Diktatura mund të ndodhë në të gjitha vendet, madje edhe ato pluraliste, nëse ka autokraci në krye të shtetit. Kjo është arsyeja pse ne sot bërtasim “Poshtë diktatura”. Për intelektualin, viktimë e konjukturave të regjimit diktatorial të kaluar, Fatos Lubonja: “Ky shkatërrim për shumë shqiptarë është goditje shumë e fortë, jo vetëm kundër kujtesës historike por edhe kundër dinjitetit dhe lirive tona”.
Kjo përbuzje e palodhshme e klasës politike na detyron të organizojmë “shoqërinë civile” me qëllim lirimin e Shtetit nga kapja e krimit të organizuar e të krijojmë kushtet e pluralizmit politik dhe të Shtetit të së drejtës”.
Në një deklaratë televizive Rama përgjigjet se “demokracia nuk është imponim i pakicës me shantazhe, kërcënime e dhunë”.
Në këtë akt të ri të demokracisë shqiptare në rënie, kriza ekonomike e krijuar nga pandemia, do të mbysë me thellë shpresën e ndryshimit.
Studiuesi Aurel Plasari, ka sjelle detaje dhe foto interesante nga historia e Teatrit Kombëtar, godina e të cilit u shemb më 17 Maj. Pse duhet gënjyer- pyeti Plasari në një intervistë në emisionin “Opinion”, ku solli elementë të historisë së godinës, që u projektua që në vitin 1938, pikërisht për qëllime artistike dhe kulturore.
“Flitet për projektin e themelimit të rrethit italo- shqiptar “Skënderbeg” nga mbreti Zog në vitin 1938. Është krijuar një komision, një status dhe po hidhen përvijimet e projektit. Njoftimi i përurimit është në 31 Maj 1939. Vendimi thotë për të promovuar bashkëpunimin kulturor, artistik, shkencore etj, midis dy vendeve. Konceptimi ishte dy seksione.
Seksioni a iu kushtua kryesisht kinemasë, teatrit dhe muzikës. Ishte dhe seksioni shkencorë. Në seksionin shkencor u vendos Instituti i Studimeve Shqiptare, themelimi i studimeve albanologjike në Shqipëri, i trashëguar në ‘46 edhe nga institutet që u krijuan nga regjimi tjetër”, tregoi Plasari, ndërsa bëri me dije, se arkitekti Xhulio Berte në atë periudhë ishte vlerësuar për prirjen e tij futuriste.
Më tej, ndërsa sjell edhe imazhe krejt të veçanta të ambienteve të brendshme të teatrit, Plasari kujton edhe pllakat e mermerit në kombinim e ngjyrës së kuqe dhe të zezë.
“Seksioni i dytë ishte klubi i lidhjes së shkrimtarëve dhe artistëve, ka një zonë për kafe dhe një zonë ku lexohen gazetat. Në mes të dy godinave dhe në fund ishte një palestër bashkëkohore. Dyshemeja ka qenë me pllaka mermeri të kuqe dhe të zeza”, tregoi Plasari.
Në rrëfimin e tij, historiani mohoi faktin e artikuluar së fundi se teatrit i mungonte gardëroba, dukë bërë të ditur që ajo ndërtesë ka qenë e pajisur edhe me gardërobë. / KultPlus.com
Ukraina është e gatshme të nisë fluturimet e dedikuara turistike drejt Shqipërisë më 2 qershor.
Lajmin e bëri të ditur sot ministri i Turizmit dhe Mjedisit, Blendi Klosi i cili zhvilloi një videokonferencë me zv. ministrin e Jashtëm të Ukrainës, Vasyl Bodnar.
“Në videokonferencë me zv.ministrin e Jashtëm të Ukrainës, Vasyl Bodnar, i ngarkuar për bisedime dypalëshe për hapjen e kufijve për fluturime të dedikuara, charter, i cili shprehu gatishmërinë të nisë me vendin tonë, fluturimet e dedikuara turistike më 2 qershor”, tha Klosi.
Ditën e djeshme Klosi zhvilloi një videokonferencë me ministrat e Turizmit të rajonit, ku u diskutua mbi hapat që duhet të ndërmerren, në respekt të vendimeve të organeve të shëndetësisë, për hapjen e kufijve dhe lëvizjen e lirë të njerëzve./ atsh/ KultPlus.com
Ka zgjatur pak më shumë se 2 orë protesta e thirrur në Tiranë nga “Aleanca për mbrojtjen e Teatrit”.
Por Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit paralajmëroi një tjetër protestë, të mërkurën në orën 17:30.
Në mbyllje të tubimit të kësaj të hënë, Robert Budina, njoftoi se protestat do të vazhdojnë. “Ata që deshën ti bënin varrin teatrit kombëtar do të kenë varrin politik në këtë teatër”, tha Budina.
Edmond Budina: Teatri rron, Teatri nuk vdes. Shqipëria nuk e ul kokën. Shqipëria nuk e duron dot diktaturën. Ne jemi këtu për të treguar këtë që në Shqipëri nuk do vendosët më kurrë diktatura. E kuptoni sesa e tmerrshme është kjo që ndodhi. Në 17 maj të 1945 u themelua teatri profesionist dhe në 17 maj, mafia në bashkëpunim me pushtetin e shembën teatrin, kriminelët! E kuptoni si punojnë. Edhe me simbolikat, për të na ulur kokën. Ne do rrimë edhe 200 vjet për të mbrojtur teatrin dhe kulturën tonë.
Nuk është e thjeshtë dhe të gjithë njerëzit që kanë protestuar do ngelen përherë njerëz të nderuar dhe jo si ata që duan ti bëjnë varrin kulturës. Ata që deshin ti bënin varrin teatrit kombëtar, ata do të kenë varrin e tyre politik në këtë teatër. Varri i tyre do të jetë këtu.
Budina bëri thirrje për bashkim të të gjithë shqiptarëve, pavarësisht ndasive politike.
Edmond Budina: Këtu na kanë futur edhe sabotatorë, ndaj duhet të jemi të bashkuar. Këtu me ne janë të gjithë qytetarët që e duan Shqipërinë dhe kulturën e tyre. Ata që provokojnë duan të na përçajnë. Çdo politikan në këtë shesh është i mirëpritur, qofshin këta socialistë që duan vendin e tyre. Ne duam bashkimin e kombit. Ne duam, paqe dhe qetësi. Ne kemi nevojë për zhvillim. Nuk kemi nevojë për disa njerëz që na ndyjnë.
Teatri Kombëtar i Shqipërisë nuk ka qenë në listën e monumenteve të kulturës.
Madje, në vitin 2007, ministri i Kulturës së qeverisë Basha asokohe, Bujar Leskaj, nuk e ka future as në listën e monumenteve të kulturës, kurse ekspertët e Institutit të Monumenteve të Kulturës atë vit e kanë cilësuar godinën e Teatrit si një “godinë pa vlera”.
Sipas këtij dokumenti, në listën e gjatë me 108 godina, janë përfshirë si monumente kulture edhe klinika mjekësore, ndërsa Teatri Kombëtar për kryeministrin Basha, zv. Kryeministrin Ilir Meta, si dhe për ministrin e asaj kohe Lulzim Basha, nuk meritonte të ishte në listën e monumenteve të kulturës.
Pra, nëse Teatri Kombëtar do të ishte future në listën e Monumenteve të Kulturës, sot objekti i tij nuk do të ishte shembur, ose nuk do të ishte shembur kaq lehtë aga autoritetet. / Gazeta Tema/ KultPlus.com
Një ditë pas shembjes dhe tensioneve të forta të krijuara mes policisë dhe artistëve e opozitës, kryeministri Edi Rama e nis këtë të hënë me një mesazh për Teatrin Kombëtar.
Rama ka shkruar në “Facebook” se “Teatri i ri Kombëtar do ta ketë nesër pëlqimin e të gjithëve, qoftë të të shumtëve që kërkojnë sot dhe qoftë të të paktëve që sot nuk shohin më larg se dje…”.
Postimi i plotë i Ramës:
MIRËMËNGJES😊
me projekt-idenë e Teatrit të Ri Kombëtar, konceptuar nga arkitekti i famshëm danez Bjarke Ingels🙏
Duke ju uruar një javë të mbarë, dua gjithashtu t’ju siguroj se Teatri i ri Kombëtar do të ketë nesër pëlqimin e të gjithëve, qoftë të të shumtëve që kërkojnë sot dhe qoftë të të paktëve që sot nuk shohin më larg se dje… Përvoja na mësoi se ashtu si me vepra të tjera publike, të përbaltuara e masakruara pa nisur akoma puna, nga të njëjtët ngatërrestarë profesionistë, edhe për këtë projekt të vonuar me dhjetra e dhjetra vite, do të flasë vetë vepra e përfunduar, e cila do t’i japë komunitetit teatror skenën dinjitoze kombëtare që nuk e pati kurrë; publikut shqiptar Teatrin Kombëtar që nuk u ndërtua kurrë; Tiranës e Shqipërisë së gjeneratave të tjera, një tjetër destinacion kulturor të përmasave europiane në çdo aspekt. / KultPlus.com
Sot, pas katastrofës, miq nuk ka cfarë them, ndaj mos më pyesni! Teatri dukej i lëshuar qysh para disaditësh! Mirupafshim! Te na rrojë retorika hipokrite!
A thua se politika është tërheqje litari, kala dibrançe, a shtyrje me muskuj. Me vjen keq veç Tiranës sonë që i shkatërruan vlerat në mënyrë kriminale, pa ligj, edhe për ata njerëz të sinqertë të pamanipuluar dhe aspak hipokritë që e kaluara jonë arkitekturale ju dhemb! Hija e teatrit do ju ndjeki
Unë pres nga opozita të deklarojë që ; në momentin që do të ketë fuqi, do ta ringrejë ndërtesën po aty, siç ka qenë, moderne e ultramodern nga brenda! Duke e hequr çibanin që po i ze vendin!
Që do e përballi këtë çështje juridikisht sapo Shqipëria të jetë me sistem drejtësie, jo ta braktisi sikurse bëri me reformën e pushtetit lokal, me ligjin për arsimin e lartë, jo sikurse la fushatën zgjedhore në 2017 -ën, sikur la në baltë betejën për zgjedhje të drejta në universitete!
Vija e kuqe kundër arbitraritetit nuk mund të ishte ruajtja e ndërtesës të Teatrit! Janë diskutimet që po bëhen nja një kilometër më larg ku po braktisen zgjedhjet e lira, të drejtpërdrejta, reale me lista të hapura! Kush na bërtet se shteti i sotëm është diktaturë!!! Që nuk duhet njohur? Nga ana tjetër negocion si midis të barabartësh për kodin zgjedhor pa zgjedhje dhe pa zgjedhës??? Cfarë hipokrizie politike!!!
Aty është vija e kuqe! Mos i ngatërroni vijat ! Merrni njerën për tjetrën! Po nuk bëri këto premtime, atëhere më mirë të heshti! Qendrojmë në fatin tonë ! Secili në punë të vet! / KultPlus.com
