Etiketë: Shtëpia me Gjethe

Muzeu Kombëtar ‘Shtëpia me gjethe’ përkujton poeten e persekutuar Drita Çomo

Posted on by Kult Plus

 Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” përkujtoi sot poeten Drita Çomo (19 mars 1958 – 19 shkurt 1981), krijimet e së cilës mbetën në sirtar, në periudhën kur ajo i shkroi. Për shkak të frikës nga regjimi komunist, ajo nuk mori guximin tʼi ndante ato me të tjerët. Poezitë e saj panë dritën e botimit në vitin 1997, kur doli libri “Dritë që vjen nga humnera”, një përmbledhje e poezive dhe shënimeve nga ditari i Çomos.

Drita Çomo lindi më 19 mars 1958. Si shumë të tjerë në atë periudhë, edhe ajo vuajti pasojat e regjimit të egër komunist. Ishte vetëm dy vjeçe kur u përcaktua që ajo të mbetej e vetme. Prindërit e saj u dënuan. E ëma, Liri Belishova, një nga udhëheqëset e rinisë gjatë Luftës Antifashiste dhe për një kohë anëtare e Byrosë Politike, njëkohësisht një nga gratë më të njohura të vendit, u përball me internimin për rreth njëzet vite. Ndërkaq, i ati Maqo Çomo, udhëheqës partizan dhe më vonë Ministër i Bujqësisë, u dënua si “revizionist” dhe u persekutua në burgje e internime për 30 vjet.

Drita Çomo u internua në Kuç të Vlorës ku kaloi një pjesë të fëmijërisë dhe më pas në Progonat të Kurveleshit. Më vonë, ajo u dërgua në Cërrik ku kreu edhe shkollën e mesme. Ishte një nxënëse e shkëlqyer, megjithëse mësuesit nuk e vlerësuan kurrë maksimalisht. Ajo madje nuk arriti as të mbronte diplomën. Kjo për arsye politike, por edhe për shkak të sëmundjes së saj të pashërueshme që avanconte dita-ditës.

Drita Çomo u largua nga jeta fare e re, në moshën 23-vjeçare. Më 19 shkurt 1981, sëmundja e mposhti përfundimisht. Ajo vdiq në spitalin onkologjik në Tiranë, ashtu sikurse edhe jetoi: e vetme, pa dikë afër në grahmat e fundit. Regjimi nuk ia lejoi të kishte pranë as njeriun më të dashur, nënën e saj./atsh/KultPlus.com

Dritëhijet e periudhës së komunizmit në muzeun “Shtëpia me Gjethe”

Posted on by Kult Plus

Muzeu Kombëtar i Përgjimeve “Shtëpia me Gjethe në 5 vite rezulton i vizituar nga 72 mijë persona. Çelo Hoxha thotë se Dritëhijet e periudhës së komunizmit duhet të jenë të pasqyruara në tekstet shkollore.

Muzetë janë një formë e rrëfimit të historisë

Referuar statistikave në këtë 5-vjecar, muzeu është parë nga afër nga 72 mijë vizitorë. Drejtorja e muzeut Etleva Demollari thotë se ka pasur një interes thuajse të balancuar mes të huajve dhe shqiptarëve.

“41 mijë vizitorë janë të huaj dhe 31 mijë janë shqiptarë. Nëse flasim me përqindje 57 janë të huaj 43 shqiptar. Ka një balancë thuajse mes të huajve dhe shqiptarëve.”

Historiani dhe drejtori i Institutit të Krimeve e Pasojave të Komunizmit, Çelo Hoxha thotë se muzeu është i domosdoshëm për të dhënë një informacion të përgjithshëm. Njohja e brezit të ri me këtë periudhë është domosdoshmëri, ndaj Hoxha kërkon që kurrikulat shkollore të pasurohen  me informacion mbi krimet e komunizmit.

“Duhet të ngrihet e gjithë struktura informuese.  Edhe ky muzeu funksionon si të gjitha muzetë, njerëzit e vizitojnë marrin një mesazh. Këtu është një fragment i kësaj periudhe, pasi këtu nuk është historia e plotë e komunizmit. Shqetësuese është historia që përcjellim ne te brezi i ri, për komunizmin është e mangët, mungojnë informacione për krimet e pasojat e komunizmit.”

Por a ka ardhur koha që muzeu të pasurohet me informacione të tjera, pasi deklasifikimi i dosjeve, bën që të zbardhen dosje të kësaj periudhe?

Muzeu Kombëtar i Përgjimeve “Shtëpia me Gjethe” në vitin 2020 u nderua edhe me çmimin “Muzeu i Këshillit Evropian 2020″ mes 60 muzeve. /abcnews.al/ KultPlus.com

Përkujtohet poeti Vehbi Demir Skënderi, u përndoq nga diktatura

Posted on by Kult Plus

Vehbi Demir Skënderi, poeti që u përjashtua nga Lidhja e Shkrimtarëve, u përndoq dhe internua nga diktatura, u përkujtua sot nga Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” i cili publikoi profilin e një nga shkrimtarëve të spikatur të kohës së komunizmit.

Vehbi Demir Skënderi lindi në fshatin Strelcë të Korçës në maj të vitit 1927. Shkollën fillore e kreu në fshatin e lindjes në vitet 1934-1939 ndërsa studimet fetare i kreu në Medresenë e Lartë në Tiranë. Në vitin 1944 u pranua në radhët e Partisë Komuniste Shqiptare. Kreu fillimisht shkollën e mesme profesionale në degën rusisht e në vitet 1956-1961 kreu Fakultetin e Histori-Filologjisë me rezultate shumë të mira. Veprimtarinë si gazetar do ta fillonte në gazetën “Arma e Mbrojtjes”.

Më 1950, me propozimin e poetit Lasgush Poradeci, u pranua si anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Më 1953 botoi librin e parë poetik, “Këngët e para”. Ka botuar librat poetike “Vjersha” (1958), “Fletë nga ditari im” (1964), “Vjershat dhe poemat e Drinit” (1969), “Vdekja e Ofelise” (1971), “Shqiponja e Vermoshit” (1972), “Përsëri mëngjes” (1973), Vjersha dhe poema të zgjedhura- “Kolana e poezisë shqipe” (1973), “Nxitoj” (1987), “Hëna e vjedhur” (2000), “Zvicra, Shqipëria ime” (2004). Për “Fletë nga ditari im”, në vitin 1966 Vehbi Skenderi mori Çmimin e Republikës. Po atë vit, me një grup të shquar intelektualësh, ai përgatiti një pamflet dhe e dorëzoi për botim në Zërin e Popullit.

Në këtë pamflet kritikoheshin rëndë Instituti i Historisë dhe Instituti i Gjuhësisë. Pamfleti nuk u botua nga “Zëri i Popullit”, i cili ia dorëzoi dorëshkrimin sekretarit të parë të Tiranës dhe me të u mor Byroja Politike.

Në Komitetin Qëndror, gjatë seancave të terrorit të gjyqit politik e akuzonin për veprimtari anti-parti sepse sipas tyre sulmonte institucionet e diktaturës dhe nacionalist meqë kishte deklaruar se Kosovën e shihte si pjesë të Shqipërisë. Më 1967, për pesë vjet rresht Vehbi Skënderi, tashmë autor i ndaluar, u dërgua në Vaun e Dejës i dënuar me punë korrektuese. Më 1974 Sigurimi, nën udhëzimet e Sekretarit të Parë të Tiranës, sajon të tjera raprezalje kundër Vehbi Skënderit, i cili përjashtohet nga partia, nga Lidhja e Shkrimtarëve, nga puna, i digjen librat dhe i ndalohet botimi.

Më 1975 internohet në Shkodër, por vendimi anulohet nga organet e rrethit të Shkodrës. Më 1976 internohet në Zall-Mner të Tiranës, por edhe ky vendim anulohet. Pas katër vitesh pa punë, ai caktohet punëtor transporti në Kombinatin Poligrafik. Del në pension ne vitin 1987 teksa kryente funksionin e korektorit në repartin e dispensave ne Kombinatin Poligrafik. Prej 15 qershorit të vitit 1996, Vehbi Skënderi jetoi në Zvicër ku ndërroi jetë në 13 qershor 2011. / KultPlus.com

Përkujtohet gjuhëtari Arisidh Ruçi, burgosur nga diktatura

Posted on by Kult Plus

Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” përkujton sot firmëtarin e pavarësisë, gjuhëtarin dhe patriotin  Arisidh Ruçi, burgosur nga diktatura.

Aristidh Ruçi lindi më 11 mars 1875 në Sheper të Zagorisë. Mësimet e para i mori në shkollën e fshatit, më pas u zhvendos në Janinë për të ndjekur studimet e mesme në gjimnazin “Zosimea”. Për një periudhë 2 vjeçare jetoi në Stamboll dhe u kthye sërish në Janinë gjatë viteve 1899-1904. Këto lëvizje i dhanë mundësinë që të binte në kontakt me figura të mëdha si Naim Frashëri, Shahin Kolonja apo Kadri Gjata dhe të kishte letërkëmbim me anëtarë të diasporës së Bukureshtit, Egjiptit dhe Bostonit.

Në vitin 1906 u vendos në qytetin e Vlorës për të qëndruar aty deri në fund të jetës se tij, ku u bë një ndër tregtarët më të njohur të qytetit. Aristidh Ruçi kthehet në një figurë të rëndësishme dhe më një veprimtari të gjerë kombëtare.

Në 1908 u bë anëtar i klubit patriotik “Labëria” të Vlorës. Emri i tij lidhet me përpjekjet për përhapjen e gjuhës shqipe. Sëbashku me Tod Lubonjarin siguronin libra e gazeta shqip dhe i shpërndanin në Lubonjë, Picar, Armen e Treblovë, apo duke çelur kurse të fshehta ku mësohej gjuha shqipe. Në korrik të 1911 ishte ndër organizatorët e Kuvendit të Drashovicës. Po në të njëjtin vit, së bashku me një grup atdhetarësh shkon në Itali për të takuar Ismail Qemalin për organizimin e Lëvizjes Kombëtare.

Në Kuvendin Kombëtar më 28 nëntor 1912 ishte delegat i Tepelenës dhe firmëtar tek Deklarata e Shpalljes së Pavarësisë. Ndihmoi në ngritjen e administratës në Fier, Vlorë, Tepelenë, Gjirokastër e Delvinë. Veprimtaria e tij patriotike u intensifikua gjatë viteve 1918-1920 kundër pushtuesve italianë. Ishte ndër themeluesit e Komitetit “Mbrojtja Kombëtare” që ndihmoi në organizimin e Luftës së Vlorës në 1920. Në vrullin e kësaj lufte, u krijua shoqëria patriotike “Përlindja Kombëtare”, ku komisioni ngarkoi: Aristidh Ruçin dhe disa atdhetarë të tjerë për hartimin e rregullores se saj. Komiteti ”Mbrojtja Kombëtare” e ngarkoi për të shoqëruar bandën muzikore të Federatës: “Vatra” dhe Komisionin e Kryqit të Kuq Amerikan në frontin e luftës në vitet 1920-1924.

Gjatë viteve në vijim u përfshi në jetën demokratike te vendit, siç ishte federata “Atdheu” dhe shoqëria “Bashkimi” Në vitet 1921-1939 ishte edhe anëtar i Këshillit Administrativ të Bashkisë së Vlorës. Në vitin 1937 u zgjodh anëtar i kryesisë së Bankës Kombëtare Shqiptare. Në prill të vitit 1939, së bashku me kryetarin e Bashkisë Vlorë Ali Asllanin dhe mjekët Vasil Dhimitri e Pavlo Pavli krijuan Degën e Kryqit të Kuq për Vlorën. Gjatë pushtimit, si pasojë e veprimtarisë antifashiste, u arrestua dhe internua në Itali.

Me kthimin e tij në Shqipëri u arrestua nga sistemi i vendosur komunist për arsyen e të qenurit tregtar i madh. Pas 2 vitesh burgim lihet i lirë, por duke i sekuestruar çdo gjë që kishte pasur, madje dhe orenditë shtëpiake. Vdiq në 11 prill të vitit 1950 ku vdekja e “Mendjes së Vlorës”(siç e cilësonin bashkëkohësit e tij) u la në hije nga shtypi i kohës. / KultPlus.com