Etiketë: Skënder Luarasi

Më 19 janar 1900, lindi Skënder Luarasi, “Nder i Kombit” dhe ndër personalitetet më përfaqësues të inteligjencës shqiptare të shekullin XX.

Biri i patriotit të shquar, Petro Nini Luarasi, do të ndiqte shembullin e të atit në përkushtimin e tij ndaj çështjeve kombëtare. Përmes pendës së tij të spikatur, trashëgojmë shumë vepra të natyrës shkencore, shoqërore, kombëtare, si edhe monografi të figurave monumentale në historinë dhe letrat shqipe, si psh. Isa Boletini, Ismail Qemali, Motrat Qiriazi, Migjeni etj.

Skënder Luarasi e nisi aktivitetin letrar që në moshën 17-vjeçare. Ai ishte arsimtar, publicist, gazetar, përkthyes, dramaturg dhe si drejtues e bashkëpunëtor i disa organeve të shtypit. Për bindjet republikane e antifashiste  ai  u burgos nga regjimi monarkist dhe  vuajti kampet e përqëndrimit fashist. Pas çlirimit ndërmori nismën për themelimin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe qëndroi si anëtar i kryesisë së saj deri në nëntor 1949.

Në vitet 1946-1950, ushtroi detyrën e deputetit. Më pas e  përjashtuan për disa vjet nga Lidhja e Shkrimtarëve,  duke e akuzuar ‘’për veprimtari armiqësore’’, duke e etiketuar si ‘’historian borgjez’’ e ‘’oportunist’’ dhe pati censure e pengesa në botimin e veprave.

Më poshtë mund të shihni një vjershë e shkruar prej tij gjatë kohës kur ishte nxënës në shkollën e Negovanit, si edhe një foto e tij me Petro Markon, Iliaz Pashajn, Mehmet Shehun dhe Lumi Ebron./atsh/ KultPlus.com

Skënder Luarasi, ishte atdhetar dhe demokrat, shkrimtar dhe përkthyes, intelektual i shquar. Lindi në Luaras të Kolonjës më 18 janar 1900. Ishte i biri i patriotit të shquar Petro Nini Luarasit.

Skënder P. Luarasi e ka nisur aktivitetin letrar që në moshën 17-vjeçare. Brezi përparimtar i viteve ‘30 e dallon si arsimtar, publicist, gazetar, përkthyes, dramaturg dhe si drejtues e bashkëpunëtor i disa organeve të shtypit përparimtar.

Ai ka qenë editor-përgjegjës në revistat: “Student”i SHBA, 1920; “Djalëria”, Austri, 1927-1928 dhe kryeredaktor i revistës “Vullnetari i Lirisë”, Spanjë, 1937, organ i vullnetarëve shqiptarë në luftën antifashiste të Spanjës.

Mbas çlirimit të vendit, është nismëtar në themelimin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe anëtar i Kryesisë deri në nëntor 1949, kur u përjashtua për disa vjet nga Lidhja për qëndrimin e tij antikonformist.

Për veprimtarinë e tij të shquar patriotike-antifashiste-demokratike, edukative e letrare është nderuar me urdhrat e lartë: ”Urdhri i Flamurit” 1960 dhe ”Nderi i Kombit” (1996).

I ati Petro Nini Luarasi kur lindi Skënderi ”lajmëroi autorin e poemës “Histori e Skënderbeut”, mikun e tij Naim Frashëri, se i kishte lindur një djalë të cilit ia vuri emrin Skënder. Naim Frashëri i gëzuar, iu përgjigj: “Skënderi u bëftë 100 vjet dhe i ngjaftë t’et”. Skënder Luarasi krenar për emrin dhe “kumbarin” e tij thoshte: “Kam bekimin e Naim Frashërit unë!

Në fillim të shekullit XX familja e Skënder Luarasit banonte në një shtëpi dykatëshe prej guri në ballë të sheshit të mëhallës Kostallarë, e themeluar nga Kosta, paraardhësi i 12-të i kreut të shtëpisë, Petro Nini Luarasi, i cili në fshat njihej edhe me mbiemrin Kostallari. Në familjen Kostallari emrat më të përsëritur brez pas brezi kanë qenë Kostandin (Nini) dhe Petro. Nga gojëdhënat, vetëm njëri nga djemtë e Kostës, Sotiri, qëndroi në shtëpinë e tij, ndërsa të tjerët u larguan në Stamboll, Volo e Athinë.

Petro N. Luarasit i jetuan më gjatë dy djem (Dhimitri e Skënderi) dhe dy vajza (Thomaidha e Shega). Sipas ritit ortodoks emrin e fëmijës duhej ta zgjidhnin dhe ta pagëzonin vetëm nuni e ndrikulla. Kur lindën dy fëmijët e parë, Petro Nini Luarasi gjendej në Bukuresht e Stamboll, ndërsa për të tjerët u gjend në atdhe dhe këmbënguli që tu vihen emra shqiptarë Skënder e Shega. / Diaspora Shqiptare / KultPlus.com

Skënder Luarasi, ishte arsimtar, përkthyes, dramaturg, publicist, studiues, vullnetar në Luftën e Spanjës, komunist idealist e hartues fjalorësh.

Ishte i pari shqiptar që u nis në dhjetor të 1936 nëpërmjet kufirit grek nga Follorina për të shkuar në Athinë, më pas në Francë e në fund në Spanjë. Në dhjetor të 1936 Luarasi takoi në Parsi Llazar Fundon dhe Ali Kelmendin.

Në vitet 1939-44 vuajti në kampet e pëqendrimit në Francë, pastaj në vitin 1945 u kthye përsëri në atdhe.

Mbas çlirimit të vendit, ishte nismëtar në themelimin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe anëtar i Kryesisë deri në nëntor 1949, kur u përjashtua për disa vjet nga Lidhja për qëndrimin e tij antikonformist ndaj metodave e qëndrimeve jodemokratike që ndiqte Kryesisë e Lidhjes në fushën e letërsisë e të arteve e nënshtruar ndaj diktatit të partisë në pushtet.

Ishte deputet në vitet 1946-50. Më 1950 nis punë në ndërmarrjen e botimeve të Institutit të Shkencave.

Për veprimtarinë e tij të shquar patriotike-antifashiste-demokratike, edukative e letrare është nderuar me urdhrat e lartë: Urdhëri i Flamurit (1960) dhe Nderi i Kombit (1996).

Luarasi e ka nisur aktivitetin letrar që në moshën 17-vjeçare. Brezi i viteve 30-të e dallon si arsimtar, publicist, gazetar, përkthyes, dramaturg dhe si drejtues e bashkëpunëtor i disa organeve të shtypit përparimtar.

Ka qenë editor-përgjegjës në revistat: “Studenti” ShBA më 1920, “Djalëria” Austri më 1927-1928 dhe kryeredaktor i revistës “Vullnetari i Lirisë” Spanjë më 1937. Ky i fundit organ i vullnetarëve shqiptarë në luftën antifashiste të Spanjës.

Deri në vitin 1992 veprimtaria e tij (monografi, publicistikë, drama, studime dhe kritikë letrare e historike) botohej pjesërisht (kryesisht përkthimet) dhe nuk analizohej nga pikëpamja shkencore. / KultPlus.com