Shkencëtarët bënë një zbulim të madh këtë vit lidhur me Stonehenge – një nga misteret më të mëdha të njerëzimit.
Një ekip studiuesish ndanë prova në gusht duke sugjeruar se Guri i Altarit, një monolit ikonë në zemër të Stonehenge, u transportua qindra milje në vendin në Anglinë jugore gati 5000 vjet më parë nga ajo që tani është Skocia verilindore.
Vetëm një muaj më vonë, një raport i udhëhequr nga të njëjtët ekspertë përjashtoi mundësinë që guri të vinte nga Orkney, një arkipelag në brigjet verilindore të Skocisë që është shtëpia e vendeve neolitike nga ai hark kohor dhe kërkimi për pikën e origjinës së monolitit vazhdon, shkruan CNN, transmeton Klankosova.tv.
Tani, kërkimi i bazuar në dy studimet e mëparshme sugjeron se Stonehenge mund të jetë rindërtuar në Angli rreth viteve 2620 deri në 2480 para Krishtit për të ndihmuar në bashkimin e britanikëve të lashtë ndërsa të ardhurit e ardhur nga Evropa. Studimi i ri, i botuar të enjten në revistën Archeology International, zbulon gjithashtu se si njerëzit neolitikë mund të kenë lëvizur bllokun 13,227 paund (6 metrikë ton) mbi 700 kilometra nga ku e kishte origjinën.
Mijëra njerëz përshëndetën lindjen e diellit me brohoritje, ndërsa ai ngrihej mbi Stonehenge, në Anglinë Jugore për solsticin e dimrit.
Ata që vëzhguan spektaklin në monumentin neolitik në Wiltshire u përballën me një mëngjes të turbullt dhe qiell të vrenjtur për të kapur një pamje të diellit për të shënuar ditën më të shkurtër.
Rebecca Eade e ”English Heritage” tha se ”ishte e mrekullueshme të mirëprisnim rreth 6 000 persona në Stonehenge këtë mëngjes për të festuar një solstic të ftohtë dimëror.
”Ne ishim të kënaqur që 98 500 njerëz të tjerë ndoqën lindjen e diellit drejtpërdrejt në internet nga e gjithë bota. Ishte një festë paqësore dhe pavarësisht nga një fillim i turbullt, njerëzit shijuan një agim të ndritshëm të solsticit dimëror”, theksoi ajo.
Stonehenge është një monument i ndërtuar në shtrirjen e lindjes së diellit në mes të verës dhe perëndimit të diellit në mes të dimrit.
Besohet se solsticët janë festuar në Stonehenge për mijëra vjet.
Data e ekuinokseve dhe solsticeve ndryshon sepse kalendari Gregorian nuk përputhet saktësisht me gjatësinë e vitit tropikal – koha që i duhet Tokës për të përfunduar një orbitë rreth Diellit.
Për të riorganizuar kalendarin me vitin tropikal, një ditë e brishtë futet çdo katër vjet dhe kur kjo ndodh, datat e ekuinoksit dhe solsticit kthehen në datën më të hershme./KultPlus.com
Në mesin e mistereve të mbetura mbi Stonehenge, është ajo se si ndërtuesit e tij, të cilët kishin vetëm mjete primitive, arritën të çonin në këtë sit arkeologjik të gjithë gurët e mëdhenj që peshojnë 25 tonë, transmeton KultPlus.
Më poshtë mund të lexoni gjashtë fakte që ndoshta nuk i keni ditur për Gurët në Stonehenge:
1. Gurët që peshojnë secili mesatarisht 25 ton, mendohet se janë sjellë nga Marlborou Dauns, rreth 20 milje në veri.
2. Gurët bru, të cilët peshojnë ndërmjet 2-5 ton, u transportuan në Stonehenge nga zona Preseli Hills në Uellsin Perëndimor, një distancë prej më shumë se 150 miljesh.
3. Në vitin 2000, një grup uellsianësh të quajtur Menter Preseli, u përpoqën të përdornin vetëm mjetet dhe metodat e Epokës së Gurit, për të rikrijuar udhëtimin parahistorik të bërë nga këta lloj gurësh.
4. Shumica e arkeologëve besojnë se njerëzit i zhvendosën gurët ngjyrë blu nëpërmes ujit dhe tokës, edhe pse është sugjeruar gjithashtu se këta gurë mund të jenë sjellë aty nga akullnajat.
5. Projekti përfshinte zvarritjen një guri në tokë përmes një slite të madhe prej druri, dhe pastaj duke e transportuar atë mbi ujë me anije.
Megjithatë, probleme të ndryshme pati gjatë rrugës, duke përfshirë edhe humbjen e rasës së gurrit që gjendet sipër (ajo u gjet shpejt, por qe i nëvojshëm një vinç për ta vendosur sërish mbi slitë). Më vonë, pasi guri ishte duke u transportuar përmes një platforme të vendosur mes dy barkave të gjata, ai ra në ujë dhe u zhyt në fund (pas zhytësit e zbuluan vendndodhjen e tij, ai duhej të ngrihej lart nga një ekip shpëtimi). Përfundimisht, i gjithë projekti u braktis.
6. Ky është një nga misteret më të mëdha në histori. Këtu pyetja më e madhe është se si ndërtuesit e tij, të cilët kishin vetëm mjete primitive, arritën të çonin në këtë sit arkeologjik të gjithë gurët e mëdhenj. /KultPlus.com
( Foto është realizuar nga fotografi kosovar Arian Mavriqi)
Më shumë se 6,000 njerëz u mblodhën për të parë lindjen e diellit në Stonehenge për solsticin e verës.
Është hera e parë që kur nisi pandemia që rrathët e gurit në Salisbury dhe Avebury janë hapur për publikun për këtë ngjarje.
Ky është solstici im i parë. Është përrallore. Vërtet energji e bukur të jesh këtu dhe të qëndrosh mes gurëve është shumë emocionuese, do ta bëja përsëri.”
“Pas këtyre viteve pandemie ishte vërtet mirë të ktheheshim këtu, është një festë e vërtet për të gjithë.
“Kjo është hera e parë që kam qenë në Stonehenge dhe jam vërtet i mahnitur nga e gjithë, e gjithë atmosfera, është vërtet e bukur”.
Stonehenge është ndërtuar në shtrirjen e lindjes së diellit në mes të verës dhe perëndimit të diellit në mes të dimrit.
Në solsticin e verës, dielli lind pas gurit të thembra, hyrja e lashtë në rrethin e gurit dhe rrezet e dritës së diellit kanalizohen në qendër të monumentit. Urët e Sarsenit u vendosën në qendër të vendit rreth vitit 2500 para Krishtit. Ata u rreshtuan me kujdes për t’u rreshtuar me lëvizjet e diellit. /Tch/ KultPlus.com
Analiza e parë gjithëpërfshirëse shkencore e blloqeve prej guri impozant në Stonehenge zbuloi sekretin e rezistencës së madhe ndaj motit
Shkencëtarët studiuan mostrat kryesore nga një prej sarseni, Guri 58, të marra gjatë punës konservuese në vitet ’50 të shekullit të kaluar, transmeton KultPlus.
Ai bllok është mbajtur në Shtetet e Bashkuara për dekada dhe është kthyer në Britani në vitin 2018 për analiza shtesë.
Sarseni është janë ndërtuar nga të ashtuquajturit “silkrit” që u formua gradualisht brenda disa metrash nga sipërfaqja e tokës si rezultat i ujërave nëntokësorë që qarkullojnë nëpër sedimentet e nëndheshme.
Silkriti është tokë e ngurtësuar (rezistente ndaj thërrmimit) që formohet kur dyoksidi i silikonit të shkrirë çimenton sipërfaqen e tokës, rërës dhe zhavorrit.
Rezultatet e hulumtimit treguan se thelbi përbëhet kryesisht nga kokrra kuarci me madhësinë e rërës së çimentuar fort me kristale kuarci të kryqëzuar.
Kuarci jashtëzakonisht rezistent, i qëndrueshëm dhe afatgjatë nuk shpërbëhet ose gërryhet edhe kur ekspozohet ndaj kushteve atmosferike për mijëra vjet.
“Kjo shpjegon rezistencën e gurëve ndaj ndikimeve atmosferike dhe pse është një material ideal për ndërtimin e monumenteve,” tha gjeomorfologu David Nash nga Universiteti i Brighton, i cili drejtoi kërkimin e botuar në revistën PloS ONE, transmeton tutje KultPlus.
Guri i analizuar 58 është shtatë metra i lartë, me dy metra të tjerë të varrosur në tokë, dhe pjesa e sipërme peshon rreth 24 tonë.
Modeli kryesor është në formën e një shkopi guri 2.5 centimetra të gjerë dhe rreth një metër të gjatë, ngjyrë bezhë që është më e lehtë se pjesa e jashtme gri e hapur e megalitit.
Metoda e studimit u krye duke përdorur metoda kërkimore, skanimin CT, rrezet e Rëntgenit, analizat mikroskopike dhe shumë analiza teknike të gjeokimisë.
“Mostra e përdorur, tash për tash është guri më i analizuar pas gurëve të Marsit,” tha Nash.
Arkeologët mendojnë që gurët pingul janë ngritur rreth viteve 2500 p.e.s dhe 2000 p.e.s megjithese stomi dhe brazda rrethpërshkuese, të cilat përbëjnë fazën më të hershme të përmendores, datojnë rreth viteve 3100 p.e.s. Gurët kanë një peshë rreth 13 ton secili dhe janë transportuar për disa kilometra.
Vendndodhja dhe rrethinat bëjnë pjesë në listën e UNESCOs të Objekteve të Trashëgimisë Botërore që nga viti 1986, si edhe ndodhet nën mbrojtjen e Scheduled Ancient Monument. / KultPlus.com
Britania e Madhe po bën përpjekje të mëdha për ruajtjen e pasurive të saj “të pashembullta”, pasi Stonehenge pritet të jetë në radhë për të humbur statusin e saj të lakmuar të trashëgimisë botërore pas Liverpoolit.
Organi i trashëgimisë së Kombeve të Bashkuara u ka thënë ministrave se rrethi me gurë i Wiltshire do të vendoset në listën “në rrezik” – që pason me heqjen e statusit të trashëgimisë botërore, transmeton KultPlus.
Organet e Trashëgimisë thanë të premten se Unesco po hedh një “qendër të vëmendjes më të ashpër” në 31 vendet e tjera të listuara në Mbretërinë e Bashkuar, përfshirë këtu edhe Pallatin e Westminsterit dhe Kew Gardens, pasi Liverpool u bë vetëm vendi i tretë në gati 50 vjet që iu hoq statusi i trashëgimisë botërore.
Vende të tjera që pritet të vëzhgohen nga organi i Kombeve të Bashkuara përfshijnë Stonehenge, qytetet e reja dhe të vjetra të Edinburgut, Kullën e Londrës dhe zona historike e minierave Cornwall./ KultPlus.com
Stonehenge është një nga monumentet më të njohura dhe të vizituara të Britanisë së Madhe, dhe ndoshta të botës. Padyshim, së bashku me pikturat në shpellat e Lascaux në Francë, ky kompleks gurësh të vendosur në formën e një rrethi gjigant përbën shembullin më të lartë të artit parahistorik.
Por historia e monumentit të paktën 5 mijë vjeçar mund të ndryshojë pas studimit të një grupi arkeologësh britanikë, të drejtuar nga profesori Mike Parker Pearson, i University College në Londër.
Nga viti 2017, dihet që gurët gjigantë janë transportuar, në mënyrë ende të mistershme, nga disa lokalitete që ndodhen pothuajse 200 kilometra më larg, në Uells.
Por studimet e reja, të botuara në revistën prestigjioze Antiquity, tregojnë që jo vetëm gurët vijnë nga ai vend, por edhe vetë struktura. Gjatë kërkimeve në kodrat e Preselit, në ekstremitetin perëndimor të Uellsit, një vendbanim i njohur prehistorik ku ndodhen struktura megalitike të shumta, është zbuluar një kompleks i quajtur Waun Mawn, ku sipas studiuesve ndodhen gjurmët e asaj që ishte struktura e hershme e Stonehenge, që vetëm më pas është transportuar në vendndodhjen e tanishme, në Wiltshire të Anglisë.
Studiuesit kanë gjetur në disa gropa ku mendohet se ishin mbështetur gurët, copëza identike të materialit të Stonehenge, madje disa kanë ruajtur ende formën, si dhe drejtimin e kompleksit nga solstici i verës, që ndodh më 21 qershor, dhe që shquhet si një nga festat më të hershme të njerëzimit.
Studiuesit mendojnë se edhe personat që më vonë kanë rindërtuar me ato gurë Stonehenge, ose pjesë të saj, vijnë pikërisht nga ajo zonë e Uellsit./ KultPlus.com
Në mesin e mistereve të mbetura mbi Stonehenge, është ajo se si ndërtuesit e tij, të cilët kishin vetëm mjete primitive, arritën të çonin në këtë sit arkeologjik të gjithë gurët e mëdhenj që peshojnë 25 tonë, transmeton KultPlus.
Më poshtë mund të lexoni gjashtë fakte që ndoshta nuk i keni ditur për Gurët në Stonehenge:
1. Gurët që peshojnë secili mesatarisht 25 ton, mendohet se janë sjellë nga Marlborou Dauns, rreth 20 milje në veri.
2. Gurët bru, të cilët peshojnë ndërmjet 2-5 ton, u transportuan në Stonehenge nga zona Preseli Hills në Uellsin Perëndimor, një distancë prej më shumë se 150 miljesh.
3. Në vitin 2000, një grup uellsianësh të quajtur Menter Preseli, u përpoqën të përdornin vetëm mjetet dhe metodat e Epokës së Gurit, për të rikrijuar udhëtimin parahistorik të bërë nga këta lloj gurësh.
4. Shumica e arkeologëve besojnë se njerëzit i zhvendosën gurët ngjyrë blu nëpërmes ujit dhe tokës, edhe pse është sugjeruar gjithashtu se këta gurë mund të jenë sjellë aty nga akullnajat.
5. Projekti përfshinte zvarritjen një guri në tokë përmes një slite të madhe prej druri, dhe pastaj duke e transportuar atë mbi ujë me anije.
Megjithatë, probleme të ndryshme pati gjatë rrugës, duke përfshirë edhe humbjen e rasës së gurrit që gjendet sipër (ajo u gjet shpejt, por qe i nëvojshëm një vinç për ta vendosur sërish mbi slitë). Më vonë, pasi guri ishte duke u transportuar përmes një platforme të vendosur mes dy barkave të gjata, ai ra në ujë dhe u zhyt në fund (pas zhytësit e zbuluan vendndodhjen e tij, ai duhej të ngrihej lart nga një ekip shpëtimi). Përfundimisht, i gjithë projekti u braktis.
6. Ky është një nga misteret më të mëdha në histori. Këtu pyetja më e madhe është se si ndërtuesit e tij, të cilët kishin vetëm mjete primitive, arritën të çonin në këtë sit arkeologjik të gjithë gurët e mëdhenj. /KultPlus.com
( Foto është realizuar nga fotografi kosovar Arian Mavriqi)
