Suela Jorgaqi, shqiptarja në krye të bibliotekës “Pestalozzi” në Cyrih


Pestalozzi Bibliothek Hardau është një nga bibliotekat më të frekuentuara në Cyrih dhe ajo udhëhiqet tashmë nëntë vjet nga drejtoresha Suela Jorgaqi.

E apasionuar pas gjuhëve dhe kulturave të ndryshme, Suela Jorgaqi studimet i përfundoi në Fakultetin për Gjuhë të Huaja, në Tiranë. Në vitin 2000 fati i saj ishte të takonte një çift zviceran, i cili do ta ndihmonte më pas për të studiuar në Chur. Studimet për shkencë informacioni i hapën dyert Suelës për të bërë punën që ajo kishte dashur gjithmonë, të jetë afër librave dhe afër njerëzve që i duan librat, sikurse ajo.

“Universiteti që kreva në Chur për shkencë informacioni më hapi dyert. Në fillim punova në sindikatën Unia, që ishte një punë jete, bëja aksione për barazinë gjinore, këshilloja punëtorët për ligjet e të drejtat e punës, flisja 5 gjuhë në ditë. Pastaj kur u hap biblioteka ndërkulturore ku jam tani, më kërkuan për të punuar në këtë projekt të ri ndërkulturor dhe meqë është diçka e re në Cyrih, thashë menjëherë po! Unë gjithmonë kam qenë e interesuar të punoj me njerëz që vijnë nga kultura të ndryshme. Si fillim më morën si zëvendësuese të drejtoreshës dhe që prej 9 vjetësh jam drejtoreshë e Pestalozzi – Bibliothek Hardau. Dashuri për librat po, por mbi të gjitha dashuri për njerëzit. Dhe kur i lidh njerëzit me librat, lindin projekte shumë të bukura”, thotë Suela në intervistën për albinfo.ch.

2000 libra shqip në “Pestalozzi”, sa kanë interes shqiptarët për të lexuar?

Në bibliotekën “Pestalozzi” gjenden libra në 13 gjuhë të ndryshme, përfshirë edhe shqipen. Rreth 2000 libra në shqip, në zhanre të ndryshme, ofrohen për mosha të ndryshme.

“Ne kemi libra në 13 gjuhë, një nga të cilat është edhe shqipja. Specifika e bibliotekës janë librat me temë ndërkulturore, për të mësuar gjermanisht, libra pedagogjikë, libra me tematikë midis botëve të ndryshme, libra për të pakësuar paragjykimet e për të mësuar më shumë për botët e ndryshme që na rrethojnë. Kemi një asortiment prej 2000 librash shqip që qarkullojnë vazhdimisht, sepse blejmë rregullisht libra të rinj. Jam me fat që jam në kontakt dhe me librin shqip, që është pjesë e pandashme imja. Dhe librat i kemi për moshën nga 0 deri 99 vjeç, në të gjitha zhanret e ndryshme”, ka sqaruar Suela.

Tutje, ajo thotë se veprat e autorëve shqiptarë që gjenden në bibliotekë nisin nga Ismajl Kadareja, Fatos Kongoli, e deri tek autorët e sotshëm: Shqipe Sylejmani, Lea Ypi, etj.

Kur flet për librin dhe shqiptarët, Suela thotë se shqiptarët duhet të frekuentojnë më shumë bibliotekat.

“E rëndësishme është të hapim sytë dhe të përfitojmë sa më shumë të jetë e mundur nga kulturat e tjera që i kemi kaq pranë. Kjo është e ndërsjellë, si për zviceranët ashtu edhe për nacionalitetet e tjera që na rrethojnë. Shqiptarët duhet të vijnë më shumë t’i vizitojnë bibliotekat, jo vetëm të blejnë libra kur janë me pushime. Me një kartë biblioteke mund të lexosh 1 milion libra, kjo është motoja jonë”, shton ajo.

Sfidat e menaxhimit të një biblioteke funksionale

E pyetur për sfidat në menaxhim, Suela përmend organizimin që duhet të ketë në mes të punëtorëve që shërbejnë në bibliotekë. Kualifikimi i duhur është ai që i bën kolegët e saj të jenë pjesë e një biblioteke funksionale, që ofron aktivitete nga më të ndryshmet.

“Po është e vështirë dhe interesante njëkohësisht. Sfidat e një biblioteke janë ta bësh stafin që të mendojë dhe funksionojë si unë. Koleget e mia janë shumë të kualifikuara, flasin disa gjuhë, zotërojnë aftësi të bëjnë disa aktivitete në të njëjtën kohë. Nuk është çudi që ne jemi bërë pikë organizimi dhe aktivitetesh për shumë komunitete, sidomos për atë shqiptar. Kështu tek ne ndodhin kurse gjermanishte, lexime në gjuhë të ndryshme, kurse për joga, animacione për fëmijë në shumë gjuhë, etj.”, ka thënë ajo.

Një nga arsyet që biblioteka vazhdon të jetë e frekuentuar, është përshtatja e saj në botën digjitale.

“Patjetër, sot lexohet ndryshe. Ne kemi integruar edhe shumë oferta për ebooks, sepse njerëzit që nga Korona janë bërë komodë, dmth duan çdo gjë në shtëpi. Në përgjithësi statistikat e librave në bibliotekat gjermanishtfolëse tregojnë që lexohet më pak ose më saktë huazohen më pak libra”, ka shtuar Suela.

Shqipëria, vendi ku i mbush bateritë

Edhe pse me shumë angazhime në drejtimin e bibliotekës, Suela e viziton shumë shpesh Tiranën. Atje, ajo kalon një kohe intensive duke takuar familjen dhe shoqërinë. Ajo thotë se pikërisht në Shqipëri, nën shoqërinë e njerëzve të afërt, ajo i mbush bateritë.

“Unë jam shumë e lidhur me Shqipërinë. Shkoj shpesh dhe i mbledh njerëzit e mi të dashur dhe dua t’i kem pranë. Shpesh më thonë dhe shoqet e mia që jetojnë në Tiranë nuk shihemi, por kur vjen ti, na mbledh të gjithëve. Sa herë që shkoj, është një kohë shumë intensive për mua, aty ku unë mbush bateritë dhe mundohem të takoj kaq shumë njerëz, familje, shoqe, saqë kur kthehem këtu “jam shumë e lodhur, por edhe e lumtur”, thotë Suela.

Orari i punës

Biblioteka Pestalozzi Hardau, e hapur nga e marta deri të premten nga ora 14.00 deri në 19.00 dhe të shtunave nga ora 10.00 deri në 16.00, në Norastrasse 20, 8004 Zyrih, afër Albisriedenplatz. Informacione të mëtejshme gjeni tek www.pbz.ch. / KultPlus.com

Suela Jorgaqi, drejtuese në Blibliotekën Pestalozzi në Zvicër: Jam qytetare evropiane, me rrënjë të qëndrueshme shqiptare

Suela Jorgaqi pasi mbaroi Fakultetin e Gjuhëve të Huaja në Tiranë për gjermanisht, vendosi të vijoi më tej studimet në Zvicër. Pas përfundimit të studimeve vendosi që jetën e saj ta ndërtonte në Zvicër. Aty krijoi dhe familjen e saj të re me bashkëshortin zvicerian. Prej nentë vitesh Suela Jorgaqi është drejtuese e Blibliotekës Pestalozzi në Zvicër. Në një intervistë për “Diaspora Shqiptare” Jorgaqi tregon se ndihet shumë e lumtur kur institucioni që ajo drejton vizitohet nga fëmijë shqiptarë. Gjithashtu ajo flet edhe për programin e zhvillimit të gjuhës së nënës, duke e konsideruar këtë të fundit si gjuhë bazë formimi për çdo individ.

Ju jeni drejtuese e Bibliotekës Pestalozzi në Zvicër që nga themelimi i saj. Si nisi puna juaj në këtë pozicion dhe sa e realizuar ndiheni?

Tashmë u bënë 9 vite që jam në krye të këtij institucioni të rëndësishëm siç është biblioteka e Zyrihut ku kam përjetuar eksperienca nga më të ndryshmet, të cilat më kanë rritur profesionalisht, por edhe shpirtërisht. Në këto vite jam vënë në rolin e menaxheres, psikologes, mësueses, kontabilistes, përkthyeses, animatores, etj., sepse kjo është biblioteka, një vend ku i përjeton të gjitha këto. Biblioteka jonë është një vendndodhje për të gjitha evenimentet, aq më tepër në kohën e Koronës, ku njerëzit kanë nevojë për më shumë mbështetje si edhe një vend për t’u argëtuar. Kështu që ndihem e realizuar, megjithëse të realizuarit nuk ka fund. Por sfidat nuk më mungojnë dhe kur më mungojnë unë kërkoj të reja.

Të jesh çdo ditë në kontakt me librat dhe njerëz që e duan librin, çfarë ndjesie ju përcjell?

Ndjesi pozitive.  Si drejtuese e bibliotekës Pestalozzi Hardau të Zyrihut, një nga 14 bibliotekat e Zyrihut, bëj një punë shumë interesante dhe të larmishme nga pikëpamja profesionale, por edhe të dobishme për shoqërinë, sepse kam mundësinë t’i lidh librat me njerëzit. Dhe kështu përfitojnë të gjithë.

Pastaj përveç librave në 12 gjuhë të ndryshme, ne ofrojmë dhe oferta dixhitale, si ebooks, pressreader për revista online edhe streaming për filma dhe muzikë. Përveçse drejtuese e bibliotekës Hardau unë jam përgjegjese për të gjitha aktivitetet në të gjitha 14 bibliotekat Pestalozzi. Kemi edhe programe për nënat me fëmijë jo vetëm në gjermanisht, por edhe në shqip dhe gjuhët e tjera, për të zhvilluar gjuhën e nënës. Dhe sipas një studimi nga PISA thuhet se një fëmijë apo i rritur që nuk zotëron gjuhën e nënës, e ka të vështirë të mësojë me rrënjë një gjuhë të dytë. Sepse integrimi fillon nga gjuha dhe kjo është gjithashtu një detyrë e bibliotekës.

Në këtë bibliotekë gjenden gjithashtu mbi 2000 libra në gjuhën shqipe. Sa tërhiqen nga shqiptarët në Zvicër?

Shumica e shqiptarëve këtu janë nga Kosova. Brezi i parë nuk lexon shumë, por të rinjtë dhe fëmijët lexojnë, ndoshta më shumë gjermanisht sesa shqip, sepse është gjuha që mësojnë të shkruajnë. Ka shumë fëmijë shqiptarë që vijnë këtu, dhe kjo më gëzon.

Sigurisht që ka lexues të rregullt që e frekuentojnë shpesh bibliotekën, por unë do doja që të gjithë ta dinin për bibliotekën tonë. Kjo është edhe çështje marketingu. Jo te gjithë shqiptarët që jetojnë ne Zyrih e njohin ose kanë dëgjuar për ofertat tona. Prandaj shpresoj që portalin tuaj ta lexojnë sa më shumë njerëz dhe të afrohen sa më tepër lexues.

Kush janë autorët shqiptarë që preferohen më shumë?

Po Kadareja mbetet i kërkuar. Pastaj ka edhe njerëz që preferojnë autorët e rinj shqiptarë ose të përkthyer. Kongoli është gjithashtu në listën e blerjeve të mia, sepse e pëlqej edhe vetë.

Sa e përfshirë jeni në aktivitetet e Diasporës në Zvicër?

Jam në kontakt të ngushtë me ambasadën shqiptare në Bern. Edhe kur erdhi ministri Majko, isha e lumtur që e prita unë më parë këtu në bibliotekën tonë. Por mundohem t’u ofroj të gjitha shoqatave një vend në bibliotekë, sepse këtu kemi vend dhe hapësirë për të bërë çdo lloj aktiviteti. Edhe koncerte edhe mbrëmje kemi mbajtur në biblotekë. Madje edhe Inva Mula ka qenë e ftuara ime speciale, aktivitet që u shoqërua edhe nga TV Klan.

Cila është historia juaj e emigrimit dhe sa i vështirë ishte fillimi?

Identiteti i shqiptarëve është komplikuar vitet e fundit, jetojmë në katër anët e botës, flasim e ëndërrojmë në gjuhë e struktura të ndryshme. Unë ndihem qytetare evropiane, por me rrënjë të qëndrueshme shqiptare. Burri im është zviceran, djali im flet shumë bukur edhe shqip, mikeshat dhe miqtë e mi janë zvicerane, shqiptare, portugeze, italiane, spanjolle.

Personalisht isha e privilegjuar, sepse mbarova në Tiranë Fakultetin e Gjuhëve të Huaja për gjermanisht dhe direkt më pas erdha për t’u shkolluar në Zvicër. Diploma për “Shkencën e Informacionit dhe Dokumentacionit” që përfshin edhe bibliotekat, më hapi rrugën për të punuar në këtë institucion ku unë jam e vetmja drejtuese e huaj. Por puna ime e parë ishte në sindikatën me të madhe zvicerane, “Unia”, ku jo vetëm njoha më mirë Zvicrën nga ana politike dhe sociale, por krijova edhe disa nga kontaktet e mia më të mira, që i kam edhe sot. Aty pata mundësitë të perfeksionoj edhe gjuhët e tjera, si spanjisht dhe italisht, që janë pasioni im i hershëm.

Do kishit dashur që karrierën tuaj ta ndërtonit në vendlindje?

Mua nuk më pëlqen shumë t’i humb shanset, kështu që po, ia bëj vetes këtë pyetje. E mendoj shpesh çfarë do kisha bërë në Shqipëri, sidomos kur jam me shoqet e mia aty. Unë mendoj se në çdo vend të botës mund të ndihesh mirë, nëse ke rrethin e duhur afër vetes dhe bën diçka që të pëlqen. Por po të isha në Tiranë do kisha dëshirë të riorganizoja Piramidën për ta kthyer në një qendër interesante kulturore: edhe mund të ëndërrojmë, apo jo?

Çfarë ju mungon më shumë nga vendlindja?

Deti, peshku, familja, shoqet e mia, pastat tek pastiçeri Zagoria… / Diaspora Shqiptare / KultPlus.com