Mijëra artefakte me vlerë historike dhe financiare, duke përfshirë sende të marra nga varre dhe gërmime arkeologjike, janë gjetur në Itali pas një operacioni të madh, thanë autoritetet.
Policia italiane ka arrestuar 21 nga 51 të dyshuar, në një operacion që përfshinte qindra oficerë, thanë autoritetet në një konferencë shtypi në rajonin jugor italian të Pulias të mërkurën.
Të arrestuarit janë nën hetim për “gërmime të shumta klandestine, marrjen e mallrave të vjedhura dhe tregtimin e paligjshëm, në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, të gjetjeve shumë të rëndësishme arkeologjike”, tha Renato Nitti, kryeprokurori përgjegjës për hetimin në Trani, Pulia, në një deklaratë për shtyp.
Çfarë u gjet?
Autoritetet gjetën 3,586 pjesë me “vlera të paçmueshme historike, artistike dhe tregtare” në Puglia, Basilicata, Campania, Abruzzo, Lazio dhe Trentino Alto Adige, tha Vincenzo Molinese, kreu i policisë së artit të Karabinierëve të Italisë, në konferencën për shtyp.
Ata gjetën gjithashtu 60 detektorë metali dhe objekte të tjera në përputhje me gërmimet klandestine, duke përfshirë thumba të gjata metalike dhe lopata.
Në komunën veriore italiane të Lavisit, u zbuluan 1,679 monedha arkeologjike prej bronzi dhe argjendi – nga Magna Graecia, minierat romake dhe bizantine – që datojnë midis shekullit të IV para Krishtit dhe shekullit të III pas Krishtit. Qindra monedha që datojnë nga epoka perandorake romake u gjetën në qytetin Ciampino, afër Romës.
Pesha tezgjah, kratere në formë zile, kana, gota, pjata, vazo miniaturë dhe llamba vaji ishin ndër gjërat me vlerë të gjetura në qytetin jugor të Spinazzolës.
Shumë nga artefaktet u morën nga “tombaroli” – ose grabitës varresh – në Campania, Basilicata dhe Puglia dhe u trafikuan në të gjithë Italinë dhe ndërkombëtarisht te koleksionistët e artit, thanë autoritetet.
Shumica e tyre nuk janë të dokumentuara dhe pjesë të papara ndonjëherë, të marra direkt nga gërmimet arkeologjike të paeksploruara, shtuan autoritetet.
“Hetimi bëri të mundur konstatimin dhe frenimin e një aksioni mbresëlënës grabitqar në dëm të trashëgimisë arkeologjike të territorit tonë, të pasurisë së jashtëzakonshme kulturore”, tha prokurori publik Nitti në konferencën për shtyp.
Nitti tha se operacioni “demostron sesi territori ynë ende mban thesare të pamatshme”, duke tërhequr “grabitësit dhe trafikantët e paskrupullt”.
Hetimi filloi vitin e kaluar pasi disa gërmime klandestine u zbuluan në rajonin Canosa të Pulias, nga ku mendohet se kanë origjinën të gjitha sendet.
Grabitja e artit antik në Itali nuk është një fenomen i ri.
Doli se pandemia Covid-19 u kishte ofruar hajdutëve mundësi të reja për të bastisur vendet e mbyllura arkeologjike, kishat dhe muzetë për objekte të çmuara, ndërsa policia u ricaktua për të zbatuar bllokimet.
Arthur Brand, një nga detektivët më të shquar të artit në Evropë dhe autor i “Kuajt e Hitlerit: Historia e vërtetë e pabesueshme e detektivit që depërtoi në botën e krimit nazist”, tha për CNN në vitin 2021 se të paktën gjysma e artefakteve të lashta romake në treg atëherë ishin vjedhur./cnn/KultPlus.com
