Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka ftuar të gjithë të interesuarit që të aplikojnë dhe insitucionet relevante të artit të propozojnë kandidatët për Çmimet vjetore në Teatër.
Kategoritë:
Çmimin Kombëtar për Veprimtari Jetësore
4 Çmimet Vjetore për Teatër 2023; shfaqja më e mirë, regjia më e mirë, aktori/aktorja më e mirë dhe çmimin vjetor për prezantim të suksesshëm ndërkombëtar.
MKRS ka njoftuar që propozimi duhet të përmbajë arsyetimin me shkrim, CV-në e të nominuarit, si dhe materialet tjera përcjellëse./ KultPlus.com
Sonte në Teatrin Kombëtar të Kosovës do të shfaqet premiera “Udhëtim i gjatë drejt natës”, i regjisores, Iliriana Arifi, shkruan KultPlus.
Në këtë shfaqje e cila sonte vjen premierë në Teatrin Kombëtar, luajnë aktorët: Ernest Malazogu, Arta Selimi, Allmir Suhodolli, Don Shala dhe Florie Bajoku.
Kjo shfaqje ndriçon rrugën drejt shërimit dhe ofron një mesazh të fuqishëm shprese në mes të netëve më të errëta.
Shfaqja sontë fillon në ora 20:00, kurse reprizat jepen më 1, 2 dhe 3 qershor në ora 20:00, në Amfiteatrit të Teatrit Kombëtar të Kosovës./KultPlus.com
Shtypja, korrupsioni, censura, propaganda dhe mbi të gjitha frika, janë emocione që nuk përjetohen shpesh në klasë nga një mësuese, por të gjitha këto u shfaqën të gërshëtuara së bashku në monodramën “Kepi i shpresës së mirë”, ku një mësuese në një klasë plotë (në këtë rast një teatër) demonstron se mbijetesa e një njeriu arrihet vetëm përmes virtytit të bindjes dhe “biologjisë”, shkruan KultPlus.
“Kepi i shpresës së mirë”, i bazuar në (Mënyrat e Zonjushës Margarida nga Robert Athayde) është një satirë me një fund të hapur, që vë në lojë pushtetin, i cili kap në diagramin e tij një spektër të gjerë – trysnia nga prindërit, mësuesit deri te diktatura.
Gjatë gjithë shfaqjes, Zonja Margarida duke shpjeguar të gjitha proceset e jetës, e veçanërisht atë të vdekjes, përdor biologjinë, matematikën, gjeografinë, historinë dhe kurrikulën e saj sekrete për të mësuar, tallur, poshtëruar dhe kërkuar bindje nga studentët e saj. Zonja Margarida është një tirane që i trajton “studentët” e saj si objekte. Sjellja armiqësore e zonjushës Margarida ndaj studentëve të saj është e vetmja mënyrë që ajo mund të shfryjë frustrimet e saj seksuale.
Aventura pa shumë paramendim për një “shpërthim” në skenë
Protagonistja Albulena Kryeziu, e cila i shfaqi mjeshtërisht aftësitë e saj të grumbulluara ndër vite në përvojën e saj të gjatë në film, seriale dhe teatër, këtë herë luajti zonjushën Margarida. Ajo tregon për KultPlus se përkundër faktit se nuk është menduar shumë para se t’i hynte kësaj aventure, ndihet e lumtur që gjithçka shkoi sipas planit.
“Pasi përfundoi premiera jam shumë rehat dhe teper e lumtur me të gjithë punën që është bërë. Me gjasë publiku e priti mirë, pasi pata vetëm fjalë të mira. Kur kam hyrë në këtë aventurë, nuk kam menduar as për vështirësi, as për kurgjo tjetër. Një ditë më pyeti se a je afër me punë, dhe po thosha vetmeveti se sa më afër që po vie premiera, aq më vështirë po më duket. Në qoftë se do ta mendoja më gjatë, atëherë nuk do ta bëja këtë rol. Gjatë karrierës sime kam pasur fatin që të punoj me aktorë shumë të mirë gjithmonë, e rrethuar nga ta, kështu e kam ndjerë mbështetjen e tyre, e në këtë rast mbështetjen po e gjeja vetëm prapa perdeve, pa të cilët nuk do të mund të bëja as 50 për qind të punës. Jam ndjerë shumë e përkdhelur, pasi i gjithë ekipi ka punuar vetëm për mua, i gjithë publiku erdhi për këtë arsye”, thotë aktorja.
Roli i “shenjtë” i një mësuese
Kryeziu tregon për KultPlus edhe momentin se si e përjetoi ndjenjën e të qenurit një mësuese.
“Në fakt, u ndjeva çuditshëm. Normalisht që nën petkun e personazhit, t’i bëhesh një me të dhe nuk e ndjen distancën me veten. Si filim, kur ja kemi nisur punës gati secili prej anëtarëve të ekipit e ka rrëfyer një histori me mësuesen e vet të shkollës fillore, ku u njoftuam me shumë momente nga secili prej neve. Kjo është edhe një thirrje për të gjithë njerëzit në përgjithësi, duhet të kenë kujdes se si sillen me njëri tjetrin, çfarë emri ia vendosim njëri tjetrit. Me të vërtetë është e rëndësishme, pasi me vetëm një nofkë që ia vendosim dikujt, traumat që mund t’i fitojë dikush janë shumë të mëdhaja dhe mund të shkojnë deri te katastrofa”.
Njerëzorja në brendësi të të “fortëve” do ta bënte botën një vend më të mirë për të jetuar
“Një ndër temat kryesore është diktatura e bullizimi, që ushtrohet nga ata që kanë forcë mbi të tjerët. Unë me të vërtet zakonisht kam karaktere të buta dhe më ndryshe, rrallë negative. Por sigurisht edhe në këtë mësuesën e çuditshme është një e njërëzishme në thëllësi të saj. Në qoftë se e bëjmë të gjithë këtë, atëherë bota do të ishte më e mirë”, përfundon ajo.
Ndërkaq, regjisorja Elmaze Nura, thotë për KultPlus se monodrama është zhanri më i vështirë i teatrit, derisa pas shfaqjes u ndje e kompletuar nga puna ekipore që ata treguan.
“Monodrama është zhanri më i vështirë i teatrit, si për regjisorin edhe për aktorët që është një barrë e madhe. Gjetjet regjisoriale në këtë zhanër janë më të pakta. Por edhe teksti dhe gjithë ekipi tjetër më kanë dhënë të gjitha mundësitë që unë ta shpreh të gjithë atë pjesën që unë kam dashur ta shpreh. Jam shumë e lumtur që audienca e priti ashtu siç ne e kemi pritur. Të gjitha ato thumbime, satirë që përfshin ambientin në të cilin ne jetojmë, shfaqin edhe trysninë që nga familja, nga shkolla apo ndoshta edhe nga sisteme të ndryshme që mund të jenë në shtet”, shprehet ajo.
Një orë efektive – reflektimi mbi problemet për të shfaqur realitetin ku po jetojmë
“Të gjitha u pranuan në mënyrën më të mirë, duke reflektuar në problemet që i trajtuam. Kjo shfaqje zgjatë sa një orë mësimi, pra, 45 minuta. Ka disa role që luhen nga Lena dhe unë si regjisore jam ndjerë plotë dhe e realizuar nga kjo shfaqje. Ne e kemi adaptuar tekstin pasi është shumë i gjatë, duke e përfshirë realitetin në të cilin ne po jetojmë, përfshirë këtu realitetin ballkanik në botën që po jetojmë. Ka qenë edhe si një film, aq sa e kemi planifikuar, aq ka zgjatur. Po e quajmë një orë efektike për audiencën dhe besoj që kemi përcjellur të gjithë ato mesazhe që jemi munduar ta bëjmë. Edhe në qoftë se teksti ka qenë i vështirë të kuptohet nga audienca, kemi pasur elementet shtesë sikurse skenografinë, muzikën, kostumografinë dhe ndriçimin. Reprizat janë të planifikuar që të ndodhin në Teatrin Kamertal të AAB-së”, shton tutje Nura.
Personat e “padukshëm” në skenë, që në fakt janë gjithmonë aty
Bekim Korça thotë për KultPlus ka falënderuar të gjithë njerëzit që e kanë besuar atë në punën e skenografisë.
“Normalisht siç e dijmë, ne prioritetet i kemi të bazuara në lojë dhe regji. Pjesa tjetër është sikur të themi se jam në sherbim të aktoret dhe regjisë. Angazhimet e shumta nuk përbëjnë rëndësi, sepse në këtë rast nuk është sasia ajo që e determinon suksesin. Por dua të shfrytëzoj rastin që më kanë besuar që t’i realizojmë bashkë shfaqjet e tyre në mënyrën më të mirë të mundshme”, thotë ai.
Në anën tjetër, kompozitori Memli Kelmendi, pohon për KultPlus se kjo shfaqje u realizua me sukses të madh dhe përgëzoi aktoren Albulena Kryeziu për rolin e saj.
“Paraprakisht dua të falënderoj Lenën për një punë shumë të vështirë. Aktori partnerë ka skenën, skenografinë, muzikën prandaj nuk është edhe e lehtë që të mbahet atmosfera brenda shfaqjes. Ky është bashkëpunimi i dytë sa i përket teatrit. E di që pjesa më e dashur për mua është kompozimi për pjesën e filmit, teatrit e gjithashtu kam kompozuar shumë vepra për filma të metrazhit të gjatë, të shkurtër, teatër e dokumentarë të tjerë”.
Puna ekipore për një shfaqje që përcjellë mesazh të jashtëzakonshme
“Teatri për mua mbetet si një prej pjesëve më të rëndësishme. Jam munduar që të përcjell lojën e aktores dhe të respektoj kërkesën regjisoriale. Loja e Lenës më ka ndihmuar shumë. E falënderoj gjithë ekipin dhe e përgëzoj aktoren për suksesin. Do të kisha dëshirë që edhe të tjerët ta vinin ta shohin dhe ta shijojnë shfaqjen”, thotë në fund Kelmendi.
Zonja Margarida mori duartrokitjet e merituara nga publiku në fund të orës mësimore dhe kështu erdhi liria e “nxënësve”. /KultPlus.com
Kompania Mbretërore Shakespeare ka hapur një teatër në natyrë me një version të ri të ” The Comedy of Errors” të martën, prodhimi i saj i parë përpara një publiku të drejtpërdrejtë në më shumë se një vit, transmeton KultPlus.
Bazuar në vendlindjen e dramaturgut William Shakespeare, kompania Stratford-upon-Avon, e njohur si RSC, ndërtoi Teatrin e Kopshtit Lydia & Manfred Gorvy jashtë Teatrit të saj të Mjellmave në lumin Avon.
” The Comedy of Errors” do të fillonte shfaqjet në Prill 2020, por RSC, si teatrot në të gjithë Britaninë dhe gjetkë, u desh të mbyllte dyert për audiencat e drejtpërdrejta për shkak të pandemisë COVID-19. Prodhimi tani është përshtatur nga regjisori Phillip Breen për vendin e ri të përkohshëm në ambient të hapur.
“Është një vend i bukur këtu … menjëherë buzë lumit, kështu që ne marrim disa drerë nga disa mjellma herë pas here,” tha aktori Greg Haiste, i cili luan në Dromio të Efesit. /KultPlus.com
“Game of Thrones” po lëviz në bordet e teatrit, dhe autorët e adaptimit presin që ajo të bëhet një hit në kinematë në West End të Londrës dhe Broadway të Nju Jorkut.
Detyra e adaptimit teatral u mor nga britanikët, dramaturgu Dancan McMillan dhe regjisori Dominic Cook, dhe shfaqjet e para priten në vitin 2023.
Në adaptim, ata bashkëpunojnë me babanë e sagës letrare, shkrimtarin amerikan George R. R. Martin, pas serisë letrare të të cilit “Këngët e Akullit dhe Zjarrit” u xhirua seria televiziv kult.
Komploti i shfaqjes do të jetë një turne në Harenhol, rreth 17 vjet para sezonit të parë të serisë televizive HBO.
“Janë të paktë ata që e dinin gjakderdhjen për të ndjekur kur familjet fisnike dhe regjimenti u mblodhën në Harenhol për të shoqëruar kalorësit më të mirë të mbretërisë në një turne të madh,” shpjegon George R. R. Martin.
Shfaqja teatrore “do të shfaqë shumë nga personazhet më të famshëm” nga saga letrare dhe seria e suksesshme televiziv që u filmua për tetë sezone dhe u transmetua nga 2011 deri më 2019.
Dramaturgu Dancan McMillan tashmë ka provuar fuqinë e tij në përshtatjen e romanit të George Orwell “1984” dhe “Qytetit të Qelqit” të Paul Oster për teatër.
“Ëndrra jonë është të krijojmë Westeros (një vend imagjinar për Games of Thrones) në Broadway dhe West End, por edhe në Australi,” tha Martin, i cili filloi punën në projekt para pandemisë së koronavirusit. / KultPlus.com
Në shumë nga pikëpyetjet e ditëve të sotme, nga shumë drama të mëdha të gruas shqiptare pikërisht sot, nga një tragjedi e ditëve të sotme ku burri qëllon dhe vret gruan, më vjen imazhi i jashtëzakonshëm i gruas së parë të vërtetë të emancipuar në Shqipëri.
Shembullit unikal të guximit qytetar. Kush mund të ishte ajo, dhe ku mund të ishte një grua e tillë. E para, vërtetësisht mund të ishte në një qytet, ku kishte shfaqje reale publike e dyta, duhet të ishte një vënd ku kishte relacione të larta si letrare, politike dhe mundësisht diplomatike, e ky ishte vetëm qyteti i madh, më i madh i Shqipërisë ose Shkodra e viteve 1910-1930.
Po pra, unë po flas në një kohë “boom-i” artistik në qytetin liberal dhe konservator njëkohësisht që ishte Shkodra. Që nga viti 1911-të dhe sidomos në vitin 1912-të, Kolë Idromeno, sajon një salon ku mund të projektoheshin diapozitiva të “kalueshëm” me shpjetësi në një klub të organizuar i cili u mbyll më vonë. Ishin shfaqjet e para të filmit, dhe në vitin 1912-të, Idromeno që është dhe “lindësi” i filmit në Shqipëri, kinemasë së parë dhe xhirimeve të para, bën një kontratë për shfaqje filmi, kontratë qiraje nga një austriak, dhe shfaq tashmë rregullisht në zonën katolike të Shkodrës ose shtëpinë e tij filmat e parë në Shqipëri. Ishin momentet e para të filmit, dhe padyshim aty ka pasur dhe gra që shikonin , por mbas viteve 1913, mbas ardhjes së Internacionalit, Shkodra u bë qyteti më i lirë dhe diplamatik, por edhe kulturor, jo vetëm në tokat shqiptare por dhe rajon, sepse konsullatat e shumta dhe të huajt e shumtë në qarkullim, impononin dhe modernizmin real të kohës dhe shkëmbimet e litaraturës, fillimet e sportit dhe teatrit të parë real.
Kjo gjë prej kohe në Shkodër, sidomos mbas viteve 1860-të. Pra ishte vëndi fertil dhe mundësisht me talent sidomos në lagjet Gjuhadol dhe Sarreq, brënda zejtarëve dhe zanatlinjve, për të filluar dhe rrugën e madhe të artit dhe sidomos teatrit. Aty ishte tendenca për të marrë pjesë gjërësisht dhe gruaja e emancipuar. Ajo grua, e cila tashmë mësonte edhe gjuhë të huaja, i kishte ikur, ose tentonte t’i ikte otomanizmit dhe kishte marrë rrugën perendimore të civilizimit. Nga 1914-ta dhe deri në vitin 1919-të, as që bëhej fjalë se një grua të mund të dilte në skenë. Jo, në asnjë mënyrë dhe në Shkodrën moderne. As në lagjet Gjuhadol dhe Sarreq, por në vitin 1919-të, ndodh një diçka e madhe për Shkodrën dhe Shqipërinë. Duke pasur Arkivin e Muzeut në dispozicion dhe me ndihmën e një miku të Arkivit dhe pikërisht zotit Gjon Stefa i cili pasuroi arkivin me postera të tjerë të kohës, arrij të rikonceptoj dhe dëshmoj qartë, se kush ishin dhe femrat e para shqiptare, që çanë orientalizmin dhe prambetjen e madhe, duke luajtur krahas burrave në shfaqe të hapura në Shkodër. Është pra viti 1919-të dhe nga Kol Gurakuqi i frymëzuar nga një shfaqe kinematografike të pikërisht Idromenos, vihet në skenë një “dramë dashtnore” e shoqërisë “Vëllazënija” e quajtur “Erminja e Vorfën”. Ishte madhështore kjo gjë dhe luajtën në “dramën dashtnore” ose dramën e dashurisë Kol Mjeda, Lin Deda, Kel Feta, Junuz Buliqi, Ali Borshi, Omer Ruzhdi dhe Muhamed Reçi. Dakort, por në rolin e Erminjes luajti dhe një grua, jo në të gjitha shfaqet dhe pa ju nxjerrë emri në afishe në vitin 1919-të, por luajti ama një grua. Po ashtu në një natë shfaqeje luajti sërish një femër, në rolin e pikërisht gruasose të Madalenës së shoqes së Viktor Paolit. Kishte dhe shoqërim orkestral drame, dhe dirigjent ishte Luigj Kakariqi. Sot akoma nuk dihet mirë kush ishte ajo grua, (normaloisht që të interesuarit e dinin) ajo grua, vajzë apo e shoqa e kujt ishte apo ishte një beqareshë. Por gjithsesi deri në atë kohë dhe pak më vonë, rolet e grave luheshin nga meshkujt të veshur pikërisht si gra në teatër. Bëri bujë se spektatorët ( të ftuarit) e kuptuan se tashmë gruaja ishte qartësisht femër, dhe biles disa thanë jashtë në qytet sepse u bë si barcoletë se ajo ishte një nga Italia, apo nga Beogradi, por këto ishin vetëm gojët që nuk mbyllen në Shkodër.
Gjithsesi vimë në vitet 1921 dhe 1922 në Shkodër, dhe tashmë janë vite guximi për teatrot dhe shoqëritë, e padyshim kulmi është shfaqa gjimnastikore “Katër Caqet Temelore” e gjitha nga femra. Imagjinoni femrat që jo vetëm luajnë, por bëjnë ushtrime gjimnastikore në vitin 1922!! Zyrtarisht kjo gjë. Por akoma më shumë drama “E Tradhtuemja”. Në lojën e gjimnastikës, kanë luajtur femrat, vajzat e para në Shqipëri dhe emrat janë dhënë kështu: Adelajdja e K. Muzhanit, Kjara e Ejell Koliqit, Karitina e Ejëll Koliqit, Margerita e Sh. Koliqit, Kristina e Zef Gjonej, Pina e Zef Gjonej, Nikolina e Kel Kodhelit, Domenika Tedeskini, Gizela Tedeskini, Viktorja e Z. Jakut, Roza e Z. Çurçisë, Adelajdja e F. Loros, Marta e Mati Logorecit, Nusha e Shuk Gjokës, Despina e Joakin Kokosheviç, Nineja e Tom Naraçit. Shikohet qartë dhe mirë, se nga kush familje ishin dhe se kush ishte dhe do të vazhdonte si trashëgimi artistike dhe kulturore në Shkodër.
Por kryevepër ishte drama “E Tradhëtuemja”. Ishte një dramë me pesë akte e luajtur me vetëm femra në Shkodër. Posteri kishte shtylla anash me fytyra gruaje, dhe normalisht të gjithë po merrnin vesh se aty luhesh pjesa kryesore dhe e përgjithshme nga pikërisht femrat. Në dramën e jashtëzakonshme “E Tradhëtuemja” luanin: Markeza e Sh. Justit nga Tina e Gjon Ashikut, Ema nga Angjelina e Mark Temalit, Marija nga Lezina e Pashko Cefës, Elvira nga Adelajdja e Pjetër Lekës, Lena nga Kristina e Zef Gjonej, një shërbëtore nga Katrina e Ndrekë Çefës, një rojtare burgu nga Ida e Kel Kodhelit dhe një zonjë, e luajtur nga Metilda e Kol Kakarriqit.
Zyrtarisht, me dokumenta, me lojë reale, në shfaqje të drejtpërdrejtë. Me fytyrë të zbuluar e tekst të jashtëzakonshëm, ishin fermrat e para të guximshme, familjaret e para të njerëzve të lartë të kulturës dhe artit në Shkodër, që po bënin edhe gruan, por kryesisht vajzën nxënëse që po nderonte Shkodrën. Në fund, të gjitha bashkë, luanin një valle patriotike e titulluar “Rrnoftë Shypnia” ku nxënëset e sipërpërmndura, jepnin performancën e fundit. Ishin pinjolle të familjeve patriotike dhe kështu duheshin mbyllur shfaqjet në atë kohë.
Ishte diçka që nuk mund të përsëritej, dhe që tregon në mënyrë të jashtëzakonshme nivelin e madh të qytetarisë shkodrane, dhe të lagjeve kulturore të saj.
Ishte tendenca për modernizëm, qytetërim europian dhe patriotizëm njëkohësisht. Ato janë vajzat dhe gratë e para të çmontimit të mentalitetit oriental, dhe ishin vajza të njerezve të jashtëzakonshëm të kulturës shkodrane. Unë po i bëj një homazh të vogël, pikërisht këtij brezi, që luajti rolin e madh të shkëputjes së parë nga mbyllja mbas “kafazeve dhe penxhereve” të femrës shkodrane dhe shqiptare dhe dalja e barabartë me burrin në publik. Ishin vërtetë femrat e para të teatrit dhe pjesëve të para artistike dhe kulturore në Shqipëri.
Ishin vërtetë hapa të mëdhenj në këtë drejtim. Po dhe ishin pikërisht në Shkodër. Nuk janë përmëndur shumë dhe nuk janë njohur, sepse pak është kujdesur që ato të përmënden realisht. Por emrat e tyre kanë mbetur në një poster të jashtëzakonshëm të nëntë dekadave më parë./Besi Bekteshi/Shkodra News/ KultPlus.com
Skena e vogël e teatrit kombëtar të Kosovës tashmë ishte mbushur me një numër të madh të njerëzve të cilët të entuziasmuar dhe me padurim prisnin që të fillonte premiera e shfaqjes ‘Pa mua’. E vetme në skenë, aktorja Donikë Ahmeti që në fjalët e para të monologut të saj, ktheu publikun nga vetja, dhe theu heshtjen që për pak minuta kishte kapluar sallën, shkruan KultPlus.
‘Një gjë e vogël, e lindur para kohe…gati e pa gojë’, është një nga frazat që shoqëroi shpesh monologun e Donikës, por edhe që shënoi një ndër pikat kyqe të këtij monologu, historinë e gruas që në një mënyrë të papritur e në moshë të shtyrë i kthehet goja.
E ulur në një karrige, teksa shkruante në makinën e saj të shkrimit, nxirrte e shqyente fletën, madje edhe tavolina e saj lëvizte sa në njërën anë, e në tjetrën të skenës. Goja që tashmë ishte kthyer, shpesh herë fliste një gjuhë që kuptohej lehtë, por edhe një të atillë që nuk kuptohej kur dëgjohej.
Historia e gruas që i është kthyer goja, fillon nën petkun e kostumeve të zinj, që më pas vishet nën petkun e bardhë, e të lidhur që i pamundësonte lëvizjen në tërë skenën. Por, nuk përfundon këtu, ngase petku i bardhë zhvishet, e vie prap i ziu, që pas një kohe dhe shënon përfundimin e monologut të Donikës, dhe lojës së saj të mahnitshme të saj por, jo edhe të shfaqjes.
Regjisorja e pjesës së parë të diptihit teatror, Shkurtë Aliu ishte jashtëzakonisht e kënaqur me lojën e bërë nga personazhi i vetëm i kësaj shfaqjeje. Madje ajo thekson se ishte e shqetësuar nëse salla do të arrinte të zinte brenda publikun që sonte kishte ardhur.
“Procesi për përgatitjen ka zgjatë dy muaj për shkak se kjo është një shfaqje diptihi, pra dypjesëshe pjesa e parë e imja, kurse e dyte e Alban Beqiraj. Unë isha pak e shqetësuar sepse pati një numër të madh të njerëzve dhe nuk e dija në do i zinte salla. Kurse me lojën e aktores, pra Donikës jam jashtëzakonisht e kënaqur”, deklaroi Aliu për KultPlus.
Publiku që për dyzet minuta qëndroj nën heshtjen e magjepsjes u udhëzua për të ecur më pas mu në skenën që minuta më parë kishe marrë jetë, drejt një korridori të ngushtë, që të dërgonte në skenën e madhe të teatrit kombëtar të Kosovës. Diptihi teatror vazhdonte rrjedhën e vet, tashmë me një kastë më të madhe aktorësh.
Kurse petku i bardhë nuk kishte mbetur në skenën e vogël, ai së bashku me rrëfimin e ri, të lidhur po aq ngushtë me të vjetrin, qëndruan pezull, mbi skenë, në ajër, por edhe të shtrirë për tokë. Por, edhe goja ishte ajo që nuk u harrua as këtu.
Pikërisht tre protagonistë ishin mbledhur që të rrëfejnë sipas tyre jetën e një gruaje që nuk është më. Madje ata edhe prezantojnë vetën, mamia që ka asistuar në lindjen e saj e saj, mësuesi i shkollës fillore, që i mësoi Abc-në dhe varrmihësi që i përgatiti banesën e fundit.
Të tre aktorët, Rajmonda Ahmetaj, Afrim Muçaj dhe Labinot Rraci paraqesin në mënyre alternative historinë e kësaj gruaje të munguar, asaj që një ngjarje tronditëse i patë marrë gojën. Dhe vite më pas, pa pritur i erdh sërish fjala dhe ajo e lëshon me ngulm e pa nda.
Krahas lojës së aktorëve publiku kishte përballë edhe një ‘kuti’, që herë luante rolin e ekranit ku shfaqeshin video e zëra, me të cilat përshtatej jo e zakonshmja dhe jo e natyrshmja që mbanë në vete teksti i kësaj pjese teatrale.
Diptiht teatror i luajtur që u luajt përballë publikut është bazuar në pjesën teatrale “Pa mua”, të autorit Samuel Beckett. Mirëpo pjesa e dytë e këtij diptihi ‘Unë Pa Mua’, nuk ishte një interpretim i Beckett, por një adoptim i mënyrës së jetesës së personazheve të tij, të munduar si shumica e njerëzve dhe po aq këmbëngulës.
Mamia, mësuesi dhe varrmihësi janë banorë të asaj varfërie sublime, me të cilën vetë vepra e Beckett-it e ka dërguar ekspresivitetin në pika, kulmore, enigmatike, sa dhe njerëzore.
Regjisori i pjesës së dytë të diptihit teatror, Alban Beqiraj në një prononcim për KultPlus tha se ndonëse shfaqja ishte planifikuar për vitin që lam pas, si dhe me një orar të çakorduar të provave, ai në fund u nda shumë i kënaqur me shfaqjen.
“Meqenëse shumica e produksioneve që janë planifikuar të shfaqen vitin e kaluar janë shtyrë për fundvit ose sikur shfaqja jonë në fillimin e këtij viti. Procesi i provave ka qenë më i çakorduar me orar të ndryshëm duke marrë parasysh edhe produksione të tjera. Si ekipë kemi qenë të kompletuar dhe jam ndarë shumë i kënaqur”, pohoi Beqiraj.
Ndërkaq aktori, Afrim Muçaj tha se përgatitja e kësaj shfaqjeje ka qenë mjaft e lodhshme sepse edhe vetë pandemia ka ndikuar në shumë procese. Gjithashtu ai ka shtuar se teksti ka qenë mjaft sfidues, por që rezultati në fund ishte i kënaqshëm.
“Pandemia ka ndikuar sepse ne kemi filluar vitin e kaluar mirëpo për shak të telasheve që i ka shkaktuar na ka vonuar deri më sot. Por me punë intensive kemi arritur që sot ta servojmë para publikut. Ka qenë e vështirë, një punë e lodhshme padyshim sepse ka orë të tëra ku ne prej orës 9 në mëngjes deri në ora 11 të natës kemi qenë në prova, ka qenë një tekst pak ma i çuditshëm sesa ata që jemi mësuar të i shohim, jo shumë i zakonshëm kështu që ka qenë edhe kjo super sfiduese, fillimisht me e mbajt në mend si tekst e pastaj me e interpretu, kështu që jam i lumtur me të thënë të drejtën, realisht jam shumë i lumtur me rezultatin në fund mendoj që ja kemi dalë”, tha Muçaj
Krejt një fund ai pohoi se ndenja e aktorit para një publiku siç ishte ai në këtë shfaqje është çdo herë e jashtëzakonshme.
Edhe për aktorin Labinot Rraci procesi për përgatitjen e kësaj shfaqjeje krahas problemeve të zakonshme, i janë shtuar edhe problemet me pandeminë, që edhe e kanë ngadalësuar më tepër procesin.
Ndërkaq aktorja, Rajmonda Ahmetaj që në shfaqje kishte rolin e mamisë, për KultPlus deklaroi se koha e përgatitjes së shfaqjes nuk ka qenë e mjaftueshme sepse ndryshe prej të tjerave kjo është më eksperimentuese.
“Procesi fatkeqësisht nuk ka qenë i mjaftueshëm sa i përket një shfaqjeje se kjo që është më jo eksperimentale, ndoshta nuk është real natyraliste ashtu siç janë shfaqjet e tjera ku e kanë një dialog më të lehtë për ta mbajtur në mend. Këtu ka qenë një dialog me i koklavitur dhe më i thellë sesa në shfaqjet e zakonshme. Na është dashur më shumë kohë që ta studiojmë tekstin”, tha Ahmetaj.
Diptihi teatror “Pa mua” do të shfaqet edhe nesër në po të njëjtin në teatrin kombëtar të Kosovës, për sjellë po të njëjtat emocione dhe duartrokitje të shumta nga ana e publikut./ KultPlus.com
Përkujtohet sot 99 vjetori i lindjes së aktores së mirënjohur, Antoneta Fishta.
Artistja ka lindur më 22 janar të vitit 1922 në Vjenë të Austrisë. Për shkak të humbjes së prindërve të saj, ajo kthehet në Shqipëri ku rritet nga murgeshat dhe ndjek studimet në shkollën normale “Donika Kastrioti” dhe diplomohet për mësuesi, profesion të cilin ajo e ushtroi në rininë e saj.
Me vendosjen e saj përfundimisht në Shkodër dhe mëqënëse pasioni që ajo kishte që në fëmijëri nuk i ishte zbehur, aktorja Fishta si fillim bëhet pjesë e grupeve artistike në Shkodër.
Ajo u bë pjesë e teatrit “Migjeni” të Shkodrës duke interpretuar si fillim në shfaqjet “Çështja Ruse”, “Portreti” dhe “Ishulli i paqes”, shfaqje këto që nxorën në pah talentin e madh të artistes dhe që më pas do t’i besoheshin role të rëndësishme në vepra të tjera të vëna në skenën e teatrit “Migjeni”.
Në këtë teatër, artistja ka interpretuar më tepër se 70 personazhe nga më të ndryshmet. Por përveç teatrit, ajo u bë shumë shpejtë pjesë edhe e kinematografisë shqiptare duke interpretuar edhe këtu rreth 12 role të cilat kanë ngelur gjatë në memorien e publikut.
Ndër shfaqjet dhe filmat që ajo ka interpretuar dhe ka lënë gjurmë janë “Shtrëngata e Ostrovskit”, “Tirani i Padovës”, “Toka Jonë”, “7 shaljanet”, “Këshilli i ndrikullave”, “Detyrë e posaçme”, “Shtigje lufte”, “Çifti i lumtur”, “Nusja dhe shtetrrethimi”, “Radiostacioni”, “Flaka e maleve”, “Rruga e lirisë” dhe shumë e shumë role të tjera.
Artistja është vlerësuar shumë herë me çmime dhe medalje të mara në festivale të ndryshme teatrorë dhe kinematografikë.
Antoneta Fishta ka lënë gjurmë të pashlyeshme në artin shqiptar dhe për shumë breza me radhë do të ngelet një figurë dhe model i rëndësishme në artit shqiptar.
Ajo u nda nga jeta më 26 tetor 2016 në Itali në moshën 84 vjeçare./ atsh/ KultPlus.com
Qyteti i Fushë Kosovës shumë shpejt do të bëhet me teatër profesionist. Në muajin nëntor, saktësisht me datën 9, Kuvendi Komunal pritet që ta votoj themelimin e këtij teatri, shkruan FaktePlus.
Iniciativën për themelimin e teatrit e kanë marrë artistëve që jetojnë në Fushë Kosovë; aktori Brahim Basha, Kastriot Saqipi- Kaqa regjisor dhe Basri Shala aktor.
Iniciativa e tyre ka gjetur përkrahjen e shumicës absolute të artistëve që jetojnë në këtë komunë. Po ashtu artistët kanë pasur përkrahjen e pakontestueshme nga kryetari i komunës, Burim Berisha. /KultPlus.com
“Nëna dhe fëmija” vepër e autorit Jon Fosse rikthen si regjisor në Tiranë Dino Mustafiç. Premiera mbrëmjen e së shtunës në Tulla Center sjellë në role aktoren Ema Andrea dhe Matia Llupa.
Një projekt teatror që vjen në jetën artistike të Tiranës dhe ka angazhuar dhe të tjerë artistë të njohur. Projekti i MAM Fondation këtë herë ka në qendër veprën e autorit Jon Fosse. Premiera është më datë 28 tetor në ora 20:00, dhe vazhdon të dielën në mbrëmje për të vijuar dhe net të tjera. “Nëna dhe fëmija” do të vazhdojë dhe në muajin nëntor nga e hëna deri të enjten për publikun.
Jon Fosse është një nga shkrimtarët norvegjez me të përkthyer dhe më të interpretuar pas Henrik Ibsen. Sot dramat e tij janë pjesë e rëndësishme të repertorit të gjithë metropoleve teatrale europian. Për mendimin e shumë kritikave ai është një nga personat më inteligjentë të dramës dhe letërsisë bashkëkohore: dramaturg, poet, eseist, shkrimtar romanesh, etj. Duke lexuar veprën dramatike të Jon Fosse në mënyrë psikologjike, por tekstualisht dhe në kuptimin hapësinor gjithmonë lëvizim në hapësirë indiferencash, provincash, vetmisë, izolimit shpirtëror.
Shfaqja merret me njerëz, të cilët vuajnë nga izolimi total, vetmia dhe vështirësi komunikimi. Ata janë të burgosurit e përjetshëm të cilët ngarkojnë veten dhe të tjerët. Por ata nuk janë krijesa indiferente, por janë plot shqetësim shpirtëror, e cila mund të quhet aftësi parandjenje. Karakteret të Fosses janë të ngecur në mendimet e veta, dhe prandaj fjalët të shprehura në fakt janë monologje, të cilët ndonjëherë shkasin dhe bëhen komunikim. Atmosfera e sikletshme e tregon sekretin, i cili është i mbytur në të kaluarën dhe çdo komunikim është pak nostalgjik, zbulon ose mbetet i shtypur në egon e karakterit. Por në atë ndjesi melankolike dhe boshllëku as nëna as fëmija egzistencialisht nuk gjejnë qetësinë dhe heshtjen e dëshiruar, nuk janë në gjendje të bien në paqe me demonat (shpirtrat) personal të cilët i përndjekin. Hapësira në dramat e Fosses zakonisht është një banesë në të cilën dikush sapo ka hyrë për të banuar, dikush tjetër ka lëvizur nga ai vend, sikur kërkohet vend i përshtatshëm për sekrete, për të filluar nga e para.
Mamaja tek “Nëna dhe fëmija” jeton në “këtë banesë” prej shumë vitesh, ka ikur nga një provincë në qytet. Por provinca, fushëbeteje (arena) e ngjarjeve traumatike të rinisë së saj, të cilat flenë brenda saj deri në momentin kur i shfaqet djali para derës dhe ia kthen dobësinë e saj të kaluarën. Vepra që pritet të vijë premierë është me skenografi nga Klod Dedja, kostumografe Berina Kokona, kompozitor Ilir Bajri, as. regjisore Melissa Becoviç dhe koreografia nga Gjergj Prevazi. Dramtarugue është Zejlka, Udoviciç Plestina.
Regjisori në teatër
Regjisori Dino Mustafiç rikthehet në Tiranës me këtë shfaqjes pas dramës “Equus” në Teatrin Kombëtar. Ka krijuar shfaqje në teatro të shumta në: Paris, Sofie, Bratislavë, Beograd, Zagreb, Tiranë, Ljubljanë, Shkup, Prishtinë, Podgoricë, Rijeka, Trieste, Split, Maribor, Nova Gorica, Cetinje, etj. Shfaqjet e tij janë luajtur në Amerikë, Afrikë, Azi, dhe janë interpretuar në gjithë të ndryshme, kanë marrë çmime të shumta në festivale kombëtare dhe ndërkombëtare në: Meksiko, Kairo, Aleksandri, Romë, Firence, Venecia, Madrid, Frankfurt, Mynih, Bogota, Bratislavë, Oslo, Vjenë, Toronto, Guadalahara, Paris, Nicë, Londër, Stokholm, Stamboll, Sibiu, Vrana, Vratsa, Blagoevgrad, San Jose, Budva, Rijeka, Udine, Zagreb, Novi Sad, Subotica, Nikshiq, Beograd, Ljubljanë, Shkup, Bursa, Modena, Selanik, Skien, Ulaanbaatar, Chisinau, etj. Shfaqja “Nata e Helverit” e dhënë në teatrin Kamenog 55 ka hyrë në historinë e teatrit boshnjako-hercegovinas, si shfaqja më e vlerësuar, me 23 çmime ndërkombëtare. Ka vënë në skenë më shumë se 100 pjesë teatrale të autorëve klasikë dhe bashkëkohorë. / KultPlus.com
Me shfaqen “Shtëpia e Bernarda Albas” nga Frederiko Garsia Lorka në interpretim të Teatrit “Andon Çajupi” nga Korça, në Suli Han, sonte fillon Festivali i 11-të teatror ndërkombëtar “Skupi”.
Edicioni i sivjetmë i festivalit që do të zgjat deri më 18 tetor, është nën moton “Për frymë të shëndoshë”, ndërsa të gjitha shfaqet, përveç asaj së sontme, do të jenë në kinema “Frosina” në Qendrën Kulturore Rinore (QKR).
Përveç nga Shqipëria, në festivalin “Skupi” do të marrin pjesë edhe teatro nga Kosova, Rusia Izraeli, Serbia, Irani dhe Bullgaria.
Programi vazhdon nesër me shfaqen “Bisha” e teatrit “U Mosta” nga Permi, Rusi, ndërsa pasnesër është drama “Martiri” në realizim të Teatrit të qytetit nga Gjakova.
Të dielën shfaqe do të realizojë Teatri nga Beogradi, ndërsa më 17 tetor ai nga Teherani.
Festivali përfundon me shfaqen bullgare “Shërbëtoret” e Teatrit kombëtar “Ivan Vazov” nga Sofja. / KultPlus.com
Iniciativa për themelimin e teatrit të Preshevës ishte një nga pikat e rendit të ditës në mbledhjen e parë të organit të përkohshëm në komunën e Preshevës.
Themelimi i teatros ishte iniciuar menjëherë pas zgjedhjeve të vitit të kaluar me iniciativë të Alternativës për ndryshim, asokohe udhëheqësia e shtëpisë së kulturës pati përgatitur një projekt propozim i cili u aprovua nga këshilli komunal i atëhershëm, por që shumica e pas 10 marsit në Kuvend nuk e pa të arsyeshme ta aprovojë.
Nga sot, pas miratimit të këtij vendimi Presheva ka teatron, e cila do të ndikoj në zhvillimin e kulturës në përgjithësi dhe do të mundësoj angazhim efektiv të artistëve tanë. / KultPlus.com
Në mbledhjen e fundit për këtë vit të Asamblesë Komunale në Gjakovë, u miratua unanimisht pa asnjë votë kundër dhe asnjë abstenim, pika e rendit të ditës për emërtimin e ri të Teatrit të Qytetit me emrin e aktorit të madh të skenës gjithë kombëtare, Hadi Shehu dhe nga sot e tutje Teatri do të mbajë me përgjegjësi të plotë emrin “Teatri i Qytetit-Hadi Shehu”, shkruan KultPlus.
I nderuar për këtë vlerësim është shprehur edhe Betim Shehu, djali i Hadi Shehut. Ai përmes një statusi në Facebook ka falënderuar të gjithë për vlerësimin që i është bërë babait të tij, i cili shkriu jetën në atë teatër.
“Babi, sot Gjakova po te nderon me emertimin e Teatrit Hadi Shehu, si shenje mirnjohje dhe falenderimi i perjetshem per gjithe dashurine dhe kontributin tend per artin shqiptare dhe per Teatrin e Gjakoves, qe per ty ishte pjese e jetes, e buzqeshjes, e vajit, e kenges, e krenarise e atdhedashurise. Teatrit po i shkruhet me shkronja te arta emri Yt dhe gjithe Ne do ta ruajme me ndere dhe krenari!
Faleminderit Drejtorise se Teatrit dhe kolegeve te Teatrit per iniciativen,Drejtorise per Kulture, te gjithe Asambleisteve dhe Kuvendit komunal te Gjakoves.
Faleminderit gjithe popullit te Gjakoves dhe me gjere per mbeshtetjen morale!”, ka shkruar Betimi në facebook. / KultPlus.com
