Festivali i Teatrit Shqiptar “Moisiu” do të zhvillohet në Tiranë në periudhën e datave 20-27 nëntor, shkruan KultPlus.
Kjo ngjarje e veçantë, do të karakterizohet me paraqitjen e veprave të shkruara nga dramaturgjia shqiptare dhe do të bëhet me shumë pasion edhe promovimi i tyre.
Në një prononcim të përbashkët, drejtuesit e këtyre teatrove të shquar, Adem Karaga (Teatri Shqiptar i Shkupit), Altin Basha (Teatri Kombëtar i Shqipërisë) dhe Kushtrim Sheremeti (Teatri Kombëtar i Kosovës), theksuan rëndësinë e këtij festivali për zgjerimin e bashkëpunimit ndërmjet vendeve tona në fushën e teatrit. Ata shpresojnë që kjo ngjarje do të sjellë më shumë bashkëpunim mes brezave të ndryshëm, aktorëve të rinj dhe ata me përvojë, si dhe do të kultivojë shijet estetike të publikut.
Festivali do të sjellë takime dhe debate me fokus në përmirësimin e artit teatror, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e dy edicioneve të mëparshme.
Shfaqjet në kuadër të festivalit do të jenë të hapura për publikun, dhe kjo do të japë mundësinë për të ndjekur nga afër punën e regjisorëve, aktorëve, skenografëve, kostumografëve dhe kompozitorëve.
Edicioni i dytë i “Moisiu-t” do të përfundojë me një produksion të përbashkët të tre teatrove, shfaqja “Shtëpia e Zotit”, me autor Ledian Gjeçi dhe regji nga Ilir Bokshi. Kjo shfaqje është jashtë konkurrencës dhe do të sjellë një përmbledhje të pasur të talenteve teatrale.
Festivali “Moisiu” është një manifestim kulturor i rëndësishëm që po shënon sukses të përbashkët në fushën e teatrit në rajonin shqiptarë. Këtëvit, festivali po mbështetet nga Ministritë e Kulturës të Republikës së Kosovës, Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Maqedonisë së Veriut.
Gjatë këtij festivali do të ndahen çmime të ndryshme, duke përfshirë shfaqjen më të mirë, regjinë më të mirë, aktorin dhe aktoren më të mirë, si dhe shpërblime të tjera të rëndësishme për krijimtarinë teatrore, duke përfshirë edhe çmimin për karrierën e një artisti të shquar në fushën e dramës shqiptare.
E gjithë historia e këtij festivali, filloi vitin e kaluar me bashkëpunimin e Teatrit Kombëtar të Kosovës, Teatrit Kombëtar të Shqipërisë dhe Teatrit Shqiptar të Shkupit. /KultPlus.com
Trupa profesionale e Noa Dance Theatre Co, sjell premierë në Teatrin Kombëtar të Kosovës, komedinë “Megalomani” drejtuar dhe konceptuar nga Robert Nuha, përcjell KultPlus.
Nëpërmjet artit të kërcimit, kompleksitetit teatral, qasjes bashkëkohore, teknikave më të fundit të dansit, kombinimeve të gjuhës së trupit, fjalës, pantomimës, shfaqja “Megalomani” shpërfaqë situatat në format komike, në të cilat trajtohen fenomenet e madhështisë, pushtetet absolute, absurditetet e po këtyre fenomeneve si dhe pasojat e saj.
Tendenca e shfaqjes është që të ngrijë disa pyetje rreth këtyre fenomeneve destruktive dhe shpeshë-herë të rrezikshme për individin por edhe për shoqërinë.
Çfarë na bën Megaloman? Çfarë shkakton Megalomania? Cili është ndikimi i fenomenit Megaloman tek ne? A kemi ne përgjegjësi si shoqëri për efektet e drejtpërdrejta dhe anësore që shkakton Megalomania?
Shfaqja vjen premiere ditën e martë, më 13 qershor, ora 20:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës.
Në kuadrin e vazhdimësisë së bashkëpunimit të trupës profesionale të Noa Dance Theatre me degën e koreografisë pranë Kolegjit AAB, kjo shfaqje vjen edhe si manifestim i diplomimit të gjashtë studentëve të cilët në këto 3 vite të studimit në degën e koreografisë, kanë arritur të zhvillohen dhe të vijnë në nivelin e duhur profesional për të qenë pjesë edhe e komunitetit artistik të Kosovës por edhe të përfshihen në shumë procese profesionale si është kjo e fundit që me këmbëngulje e përkushtim vetëmohues kanë arritur të japin kontributin artistik të nevojshëm e të domosdoshëm për një mbyllje të dinjitetshme të studimeve.
Altina Binaku, Lavdije Idrizi, Qendrim Makolli, Medina Koliqi, Genta Hoxha, Ibrahim Tusha janë gjashtë koreografët e ardhshëm të skenës artistike të Kosovës për të cilët kontributi i tyre do të jetë i dobishëm dhe i domosdoshëm në skenën koreografike vendore dhe më gjerë. / KultPlus.com
Teatri i “Qytetit të Gjilanit” ishte i mbushur me emocione teksa u ngrit perdja në natën e hapjes së Festivalit të Dramës Shqipe“Talia e Flakës”. Çdo karrige ishte e zënë, ndërsa shikuesit e teatrit prisnin me padurim premierën e interpretimit vizionar të Fadil Hysajt të veprës “Fausti”, një bashkëprodhim i tre teatrove të njohur, “Teatri Kombëtar i Kosovës”, “Teatri i Qytetit të Gjilanit” dhe “Teatri Bekim Fehmiu” nga Prizreni, shkruan KultPlus.
Shfaqja ishte një sukses i jashtëzakonshëm, duke e lënë audiencën të mahnitur nga bashkëpunimi krijues dhe përsosmëria artistike e shfaqur. Vendet ishin të mbushura me audiencë të etur dhe të emocionuar për të parë fundin, një dëshmi e fuqisë së performancës dhe tërheqjes së përjetshme të historisë së Faustit, duke shfaqur gjenialitetin e profesorit dhe regjisorit Fadil Hysaj. Ndërsa perdja ngrihej, ajri ishte i dendur nga pritjet, një ndjenjë që vetëm sa u intensifikua ndërsa historia u shpalos. Ishte një natë për t’u mbajtur mend, ku publiku ishte i zhytur plotësisht në histori, sytë e tyre të ngjitur pas skenës, zemrat e tyre rrahnin në sinkron me kolonat zanore të shfaqura mjeshtërisht nga Memli Kelmendi, si kompozitor i shfaqjes.
“Koha është një shoqëruese që udhëton bashkë me ne. Ajo na kujton të vlerësojmë çdo moment, sepse nuk do të vijë më. Ajo që lëmë pas nuk është aq e rëndësishme sa mënyra se si kemi jetuar.” – Jean Luc Picard.
Koha është një thesar gjithmonë në lëvizje por e cila nuk ka çmim, një thesar që duhet ruajtur dhe shpenzuar me mençuri. Por për Dr. Faust, kjo fjalë e urtë e vjetër ka pak peshë. I bllokuar në një cikël mospërmbushjeje, ai e gjen veten në një udhëkryq, përballë një zgjedhje që ka pllakosur mendjet e njerëzve gjatë historisë – të bëjë një marrëveshje me djallin për një shans kalimtar nga pendimi?
Dr. Faust, personazhi titullar i dramës klasike të Gëtes, është një personazh kompleks dhe shumëdimensional, rrugëtimi i vetëzbulimit dhe shelbimit të të cilit shërben si pasqyrim i përvojës njerëzore. Ai është një njeri që, pavarësisht shkëlqimit dhe intelektit të tij, e gjen veten të paplotësuar dhe në kërkim të diçkaje më shumë. Kjo turbullirë e brendshme e shtyn atë të bëjë një marrëveshje me djallin, Mefistofelin, që shërben si katalizator për transformimin e tij dhe në kontratë përfshihen njohuritë e pakufizuara dhe kënaqësitë të pafundme në këtë botë, në këmbim të shpirtit të Faustit.
Ajo që pason është një zbritje në humnerën e shpirtit të Faustit, ndërsa ai kënaqet në fillim, grumbullon pasuri, fuqi dhe përjeton majat e kënaqësisë dhe famës, me kalimin e viteve, Fausti fillon të kuptojë boshllëkun e ndjekjeve të njëpasnjëshme të tij dhe ai zhgënjehet gjithnjë e më shumë me jetën që ka zgjedhur.
Ndërsa shfaqja arrin kulmin e saj dramatik, Dr. Faust e gjen veten në një pikë kthese, i detyruar të përballet me pasojat e tmerrshme të veprimeve të tij dhe të bëjë një zgjedhje fatale midis shëlbimit dhe dënimit të përjetshëm.
Udhëtimi i tij shërben si një pasqyrë për përvojën njerëzore, si një simbol i luftës së përjetshme me tundimin dhe kërkimin e pafund për përmbushjen dhe kuptimin e jetës së tij. Dr. Fausti shërben si një përrallë paralajmëruese, një kujtesë e rreziqeve të ambicies së pakontrolluar dhe rëndësisë që vendimet në jetën e një njeriu luajnë.
Por përralla e Faustit nuk ka të bëjë vetëm me udhëtimin e një njeriu, ai gërmon më thellë në gjendjen njerëzore, duke eksploruar kërkimin e përjetshëm për qëllimin dhe zgjedhjet që formojnë fatin tonë.”
Pasi shfaqja zgjati mbi dy orë, radhën e kishte debati me dy panelistët e rregullt, Josif Papagjoni – autor i dhjetëra librave për teatër e dramë, si dhe Trina Hoti, sociologe. Në debat u përfshi edhe përfaqësuesi i shfaqjes, regjisori Fadil Hysaj dhe gazetarët e publiku.
“E vlerësoj lart shfaqjen e bazuar si inspirim në kryeveprën botërore. Për mua, regjisori Fadil Hysaj është regjisor filozof dhe i jashtëzakonshëm në punën që ai bën”. – deklaroi Papagjoni.
Kurse Hoti u shpreh se, shfaqja “Fausti”, kap tema të gjera, por një gjë me rëndësi është të thuhet se, “dija ka ndryshuar nëpër periudha të ndryshme historike, por sot, dija është e cenuar, kjo dija e klikuar, madje dija është fetishizuar, sipërfaqësore dhe jo e thellë”.
Si përfundim, shfaqja e “Faustit” në Teatrin e “Qytetit të Gjilanit” pati një sukses të jashtëzakonshëm, me publikun e përfshirë plotësisht në histori dhe me një lojë të jashtëzakonshme nga kasti.
Skenat e ndërlikuara, aktrimi i jashtëzakonshëm dhe regjia mjeshtërore kontribuan në një përvojë të paharrueshme teatrale. Ndërsa perdja mbyllej, publiku shpërtheu në duartrokitje, një dëshmi e suksesit të performancës dhe triumfit të bashkëpunimit krijues dhe ekselencës artistike.
Ndërkaq, aktori Adrian Morina, i cili luajti rolin e Mefistos, tha për KultPlus, që e llogarit veten me fat që në ka luajtur në dsisa prej kryeveprave të dramaturgjisë.
“E llogaris veten me fat që në vazhden e disa prej kryeveprave të dramaturgjisë, përfshirë Malvolion e “Natës së 12-të”, Napoleonin te “Ferma e kafshëve”, Egjisitin në “Bordel Ballkan”, tani pata fatin që të jem pjesë e “Faustit”, aq më tepër që pata mundësinë të portretizoj Mefiston”, shprehet aktori.
Morina, tutje flet edhe për rolin e tij, duke e cilësuar atë si një personazh të adhurueshëm prej aktorëve, por vështirë të zbërthyeshëm e shumë vështirë për t’u analizuar.
“Mefisto është një personazh i adhurueshëm prej aktorëve, vështirë i zbërthyeshëm e shumë i vështirë për t’u analizuar, kompleks për t’u interpretuar dhe shumë i lehtë për t’u klishezuar”, thotë ai.
Qasjen e profesorit Fadil Hysaj dhe insistimin e tij për të realizuar një Mefisto të “padjallëzuar” e sheh si të suksesshëm me vlerësimet që ka marr nga kolegët dhe duartrokitjet e publikut të pranishëm në sallë.
“Kaq të “lirë” jemi ne aktorët. Dy-tri fjalë miradie nga kolegët, pesë minuta duartrokitje nga publiku dhe harrojmë të gjitha vështirësitë”, thotë tutje Morina.
Sa i përket procesit të provave, aktori shton se ka qenë një periudhë shumë e shkurtër për t’u përgatitur, ndërkaq e vlerëson si një proces të lodhshëm, stresues, e intenziv”, duke shtuar gjithashtu se është hera e parë që ka punuar me profesorin Hysaj, i cili përveç si regjisor është edhe autori i “Faustit” (duke u bazuar në Gëthen dhe Marloun).
“Dua të falënderoj nga zemra kolegët e shfaqjes për korrektësinë, edukatën, profesionalizmin e mbi të gjitha dashninë që e kemi dhuruar përgjatë kësaj kohe, pasi kemi kaluar shumë kohë në proces të provave në Gjilan dhe 24/7 kemi menduar për “Faustin”. Ky projekt nuk do të ndodhte, padyshim, pa angazhimin e tre teatrove. Mbi të gjitha, ky projekt nuk do të ndodhte pa dashninë që e kemi dhuruar ndaj njëri-tjetrit”. tha ai për KultPlus.
Sipas tij, Festivali “Talia e Flakës” është një prej festivaleve të vetme të profilizuara në Kosovë dhe si festival i vetëm i dramës shqipe.
“Pa dramë shqipe, kombëtare, s’mund të kemi as teatër kombëtar. E gjithashtu, është një kënaqësi të jesh në Gjilan. Publik i jashtëzakonshëm, mikpritës dhe i dashur. E kur bëhet fjalë për “Flakën e Janarit”, atëherë mund të them, pa modesti, se ia kemi qitë flakën “Flakës”, thotë në fund Morina.
Duartrokitjet e publikut ishin të pafundme, si një tregues i qartë se sa shumë u kënaq publiku dhe sa mirë u luajt shfaqja.
Shfaqja është e bazuar në veprën e J. W. Gëtes dhe Ch. Marlosë, me autor dhe regjisor Fadil Hysajn, me asistent regjie Ekrem Sopin, me koreograf Robert Nuhën, asistente koreografie, Lavdije Idrizin, skenograf Mentor Berishën, kostumograf Youliana Voykovan, kompozitor Memli Kelmendin, dizajner të dritave Yann Perregaux-in, video-imazhet nga Ujkan Hysaj, mjeshtër zërimi Flamur Krasniqin, grimin nga Minivere Fejzullahi, dizajnin grafik nga Bekim Korça, organizator dhe rekuiziter Suad Berisha, realizatorë të skenografisë: Mejdi Hoti, Haki Aliu dhe Fehmi Hoti; asistentë teknikë Kenan Gurgurovci dhe Qëndrim Kqiku, dritat nga Fatmir Halili dhe Alban Limoni, e realizatorë të kostumeve, Bahrije Kurtalani dhe Anila Gashi.
Në “Faust” morën pjesë aktorët dhe aktoret vijuese: Shkelzen Veseli, Adrian Morina, Xhevdet Doda, Beslidhje Bytyçi, Aurita Agushi, Shpetim Kastrati, Kushtrim Qerimi, Sheqerie Buqaj, Liridona Shehu, Ali Demi, Alban Krasniqi, Zana Berisha, Emine Toska, Rifat Smani, Valmira Hoti, Mejreme Berisha & Alban Morina. /KultPlus.com
Viti 2022 për Teatrin Kombëtar të Kosovës ishte vërtet i lëkundshëm në shumë aspekte. Fillimisht, si pasojë e pandemisë globale COVID-19, ka pasur edhe mungesë produksionesh për një kohë të gjatë, e më pas duke ardhur me lajmin se do t’i nënshtrohet procesit të rinovimit dhe puna do të kryhet në një mjedis tjetër, siç është ai i Amfiteatrit të Ri të TKK-së, shkruan KultPlus.
Me gjithë problemet, TKK shpërtheu për të na dhënë tre shfaqje mahnitëse dhe për të mbyllur kështu vitin e suksesshëm me salla plot.
Përmes një postimi në “Facebook”, Teatri Kombëtar i Kosovës ka listuar të arriturat e këtij viti.
Postimi i plotë:
“Teatri Kombëtar i Kosovës përgjatë vitit 2022
Viti që po lëm pas ishte mjaft i veshtirë për teatrin në gjithë botën ndikuar nga pandemia globale Covid 19 si dhe mungesa e prodhimeve për një kohë të gjatë.
Sidoqoftë, TKK përkunder veshtirësive vitin 2022 po arrijmë ta përmbyllim me sukses, gjithmone duke na motivuar për punë dhe suksese edhe më të medha.
Viti 2022 shënon edhe këto të arritura:
– TKK është bërë pjesë e familjes së madhe të European Theatre Convention duke hapë dyert tona për bashkëpunim dhe prezentim ndërkombëtar! Viti 2023 do të shenojë edhe realizimin e një bashkëprodhimi të madh evropian i cili do të ketë premierën në muajin Tetor!
– Prezentuam TKK-në në konferenca ndërkombëtare teatrore e në Festivalin e Avignionit duke krijuar ura të reja bashkëpunimi!
– Këtë vit u morr vendimi për renovimin e tërsishëm të objektit te TKK-së.
– Këtë vit nisëm një kapitull të ri të bashkëpunimit teatror kombëtar me marrëveshjen e përbashkët me Teatrin Kombëtar të Shqipërisë dhe Teatrin Shqiptar në Shkup duke bërë realitet ëndrrën e kahmotshme: Festivalin e Teatrit Shqiptar – MOISIU. Festivali përfundoi edicionin e parë sivjet në nëntor.
– TKK adaptoi hapësirën e Amfiteatrit në Pallatin e Rinisë në Prishtinë e shëndrruar në Amfiteatrin e Teatrit Kombëtar të Kosovës! Ndër të tjera, përpos që e krijuam një shtëpi të re për ne, e krijuam edhe një hapësirë teatrore që do të jetoj gjithmonë në Kryeqytet!
– Nga 28 nëntor deri me 21 Dhjetor prezentuam 3 premiera: CLUB ALBANIA (bazuar në Pas Vdekjes) në regji të Fatos Berisha, MOLLY në regji të Sibel Abdiu dhe GRATË ose mëkatet e tyre në patriarkat në regji të Nastazija Domaradzka!
– Reprizat e shfaqjeve tona ishin gjithmonë SOLD OUT
– Nisëm një kapitull të ri të bashkëpunimit në mes të teatrove publike në Kosovë me fillimin e bashkëprodhimit të shfaqjes FAUSTI në regji të Fadil Hysaj bashkë me Teatrin e Qytetit Gjilan dhe Teatrin e Qytetit Prizren!
– Me produksionet tona morrem Çmime në festivale te ndryshme në Rajon e Kosovë si dhe prezentuam produksionet tona nëpër Kosovë, Rajon e Evropë!
E gjithë kjo punë do të ishte e pamundur pa punën e palodhshme të stafit të TKK-së dhe pa profesionalizmin e Aktorëve të Trupes Rezidente të TKK-së dhe të gjithë bashkëpunëtorëve tanë!
Meritë të veçante pa dyshim ka edhe mbështetja e MKRS-së dhe institucioneve tjera me të cilat kemi bashkëpunuar.
Falenderim i veçantë nga TKK i behet publikut tonë besnik.
Mirupafshim në vitin 2023 për të cilin jemi të motivuar të tejkalojmë sukseset e këtij viti!”, thuhet në postimin e tyre.
Shfaqja e fundit që u shfaq në Amfiteatrin e Ri ishte shfaqja “Club Albania”. /KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës formalizoi fillimin e bashkë-prodhimit të shfaqjes “The Judges” me Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu / JK Theatre in Opole – Poloni, Fondazione Teatro Due – Itali, Slovensko narodno gledališče Nova Gorica – Slloveni, Teatru Malta c/o Arts Council Malta – Maltë dhe Dailes teātris / Dailes Theatre – Letoni, shkruan KultPlus.
Lajmin e ka bërë të ditur Teatri Kombëtar i Kosovës, përmes një postimi në “Facebook”.
Pra, trupa e përfshirë në këtë ngjarje do të udhëtojnë nëpër: Poloni, Slloveni, Itali, Maltë dhe Letoni
Postimi i plotë:
“Sot, në kuadër të Konferencës së European Theatre Convention e cila po mbahet në Lisbonë/Portugali, Teatri Kombëtar i Kosovës formalizoi fillimin e bashkë-prodhimit të shfaqjes “The Judges” me Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu / JK Theatre in Opole – Poloni, Fondazione Teatro Due – Itali, Slovensko narodno gledališče Nova Gorica – Slloveni, Teatru Malta c/o Arts Council Malta – Maltë dhe Dailes teātris / Dailes Theatre – Letoni. Një ko-produksion i madh ndërkombëtar i cili do të shfaqet premierë në të gjitha skenat e teatrove bashkë-prodhuese dhe me aktorë e bashkëpunëtorë nga secili vend! Së shpejti edhe lajme tjera të mira nga TKK!”, thuhet në postimin e tyre. /KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës ka të hapura 4 konkurse për disa pozita, të cilat janë publikuar në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, shkruan KultPlus.
Pozitat e hapura janë: dramaturg, mjeshtër ndriçimi, rrobaqepës dhe udhëheqës tekniko-artisitk.
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ofron mundësi të barabarta punësimi për të gjithë qytetarët e Kosovës dhe pranon aplikacione nga të gjithë personat meshkuj dhe femra nga të gjitha komunitetet në Kosovë.
Komunitetet joshumicë dhe pjesëtarët e tyre kanë të drejtë në përfaqësim të drejtë dhe proporcional në organet e shërbimit civil të administratës publike qendrore dhe lokale. Aplikimet e dorëzuara pas afatit të parë nuk pranohen dhe aplikimet e pakompletuara refuzohen. Aplikacionet e dërguara me postë, me pulla postare, në ditën e fundit të shpalljes, konsiderohen të vlefshme.
Për më shumë info, klikoni në këtë vegëz. /KultPlus.com
Dita e katërt e edicionit të dhjetë të festivalit “FemArt” solli performancën artistike me titull “Vals i këputun” nga koreografi Gentian Doda i cili në skenën e Teatrit Kombëtar të Kosovës arriti të krijojë një frymëzim të gjallëruar përbrenda motiveve të paqarta të cilat u grumbulluan dhe morën formë atëherë kur trupat e tre balerinëve bashkoheshin për të formësuar një imazh të ngurtë që ngjallte kuriozitete të shumta, shkruan KultPlus.
Mbrëmë salla e Teatrit Kombëtar po mbushej dalëngadalë me prezencën e të pranishmëve të cilët fillimisht u përplasën me një mjegull në atmosferë e cila veçse po tregonte pak për formatin e kësaj performance. Ndonëse numri në publik nuk ishte edhe aq i madh, kjo megjithatë e bënte këtë mbrëmje edhe më të veçantë ngase ajo që pas pak do të shpalosej mbi skenë, do të ishte aq speciale dhe e mjaftueshme për të pranishmit që sytë i kishin të drejtuar me padurim drejt skenës.
Fiks në orën 20:14, nisi gjithçka. Terri zgjoi krahët sipër vendit dhe mbuloi gjithë hapësirën derisa drita rrethore mu në mes të skenës e përndjekur nga mjegulla e vazhdueshme përgjatë gjithë shfaqjes, shoqëroi lëvizjet, hapat dhe kërcimet e balerinëve si: Rosella Pellicciotti, Fjorald Doci dhe Elton Cefa. Të tre këta trupa shpalosën një mori intensitetesh që në thelb kuptimi i tyre ishte i fshehur por gjallërohej kur trupi i ndonjërit prekte një trup tjetër, kështu dhe rikrijohej lidhja e këputur mes tyre, me ç’rast evokohej një ndjenjë, një emocion dhe një fotografi nostalgjike.
Muzika origjinale nga kompozitori Çezar Aliaj vjen e frymëzuar nga një këngë e vjetër arbëreshe andaj dhe rrjedh lehtësisht nëpër gjymtyrët e tri balerinëve që mbi skenë krijonin përfytyrimin se po transformoheshin vazhdimisht e po merrnin formë të ndryshme nga çasti në çast. Ndërkaq, muzika si pjesë e pandashme e vallëzimit, i përngjante ‘tik-takut’ të një ore që po kalonte dhe ndërkohë ndjehej nevoja për ndërveprimin e performuesve në skenë.
Rosella Pellicciotti, Fjorald Doci dhe Elton Cefa shfaqën në pah një punë të fortë dhe mjaft të kontrolluar të këmbëve dhe krahëve, duke vënë fokusin mbi tkurrjen dhe lirimin e trupit në momente të paparashikueshme por jashtëzakonisht të bukura. Në anën tjetër, dalloheshin ndryshimet drastike në ritëm, shpejtësi dhe drejtim të cilat shpalosën karakteristika unike jo vetëm të lëvizjeve në këmbë, por edhe në dysheme, e sidomos në rëniet e tyre improvizuese.
Po ashtu, vetë koreografi Gentian Doda ka arritur të krijoj baraspeshën midis një tradite të lashtë arbëreshe dhe kërcimit bashkëkohor e lëvizjeve që erdhën në një nivel shprehës tejet të lartë. Talenti i tij krijues solli mbi skenën e Teatri Kombëtar të Kosovës një vepër që në esencë është sa tradicionale aq edhe moderne. Vetë shkëputjet e emocioneve dhe disponimit përbrenda teknikave të balerinëve ndërlidheshin në një mënyrë mbresëlënëse me stilin muzikor të përzgjedhur.
Gjetja e mënyrave për të kërkuar angazhimin moment pas momenti të të pranishmëve brenda një mjedisi siç është teatri, është bërthama kryesore para krijimit të një vepre. Koreografi Doda me këtë krijim të veprës siç është “Vals i këputun” ka hyrë brenda qosheve të zemrës së njeriut dhe ka ngjallë një ndjeshmëri të pakrahasueshme e cila ka lënë gjurmë që as koha nuk do të mund t’i fshijë dot.
Për të treguar më shumë rreth kësaj shfaqje, për KultPlus foli koreografi Gentian Doda i cili konsideron se folklori pa artin bashkëkohor dhe modern, nuk do të kishte jetëgjatësi.
“Është një festival shumë i rëndësishëm për vetë aktivizmin dhe socializmin e këtij qëllimi që ka si festival. Për mua është një kënaqësi e madhe sepse është hera e parë në Prishtinë por më vjen keq ngaqë nuk kishte publik shumë. Por ishte shumë interesante sepse po ndanim së bashku këto ndjenja”, thotë Doda.
Sipas tij, vepra është komplet e frymëzuar në motive shqiptare, më konkretisht në motivin e një kënge të vjetër shqiptare arbëreshe, në bashkëpunim me kompozitorin shqiptar Çezar Aliaj i cili jeton në Spanjë.
“Këtë vepër kemi që një vit që po e lëvizim. Zana Hoxha e ka parë para një viti në ‘Za Fest’ dhe ishte shumë e interesuar, andaj dhe më kontaktoi. Shpresoj që edhe këtij pak publiku, t’i ketë interesuar vepra e të ketë ndjerë diçka”, shpalos ai.
“Arti kontemporan dhe arti modern është shumë i rëndësishëm t’i japi jetëgjatësi, traditës dhe folklorit. Folklori pa artin kontemporan dhe pa artin modern nuk do të ketë jetëgjatësi, për shkak se duhet të ketë një zhvillim.”
Ndërsa, balerini Elton Cefa e cilëson këtë shfaqje si shumë të vështirë në realizim por tejet të bukur në pamje. Ai për KultPlus, koreorgrafin Doda e cilësoi si “shkollë më vete”.
“Është kënaqësi shumë e madhe që unë të kthehem pas pesëmbëdhjetë viteve në këtë skenë pasi kam punuar me trupën e Baletit të Kosovës gati shtatë vjet. Kam shumë kujtime të bukura këtu dhe shpresoj të kem lënë ndjesi dhe shije shumë të mirë tek spektatorët. Shfaqja është shumë e bukur për t’u parë por shumë e lodhshme për ne sepse kemi gati një vit e gjysmë që punojmë në këtë proces shumë të vështirë por aq edhe të bukur. Kur punohet me koreografin Gentian Doda është si të bësh një shkollë më vete nga të gjitha anët dhe shpresoj shumë që edhe trupa e Baletit të Kosovës të ketë një bashkëpunim të tillë me Gentian Dodën, sepse do të ishte një fitore e madhe për ne dhe për të gjithë”, thotë Cefa.
Kurse, balerina Rosella Pellicciotti për KultPlus tha se shfaqja nuk ka një narrativë apo histori logjike prandaj e gjithë shfaqja është një përpunim i kujtimeve.
“Kjo shfaqje është vendosur për herë të parë në muajin gusht të vitit 2021, në Shkodër ku pati premierën, ndërkohë që procesi ka filluar që në janar të 2021-tës. Pastaj është vendosur edhe në Tiranë dhe tani për herë të parë në Prishtinë. Mund të them që shfaqja nuk ka një narrativë apo histori logjike apo ngjarje por kompozitori ka krijuar një muzikë origjinale për shfaqjen dhe është bazuar në motive shumë të vjetra arbëreshe, kështu që e gjithë shfaqja është si një përpunim i kujtimeve që vinë bashkë nga një kohë e papërcaktuar mirë në formë imazhesh”, thotë Pellicciotti.
Gjithashtu, balerini Fjorald Doci foli rreth lëvizjeve që sipas tij vinë të bazuara në kujtime, fotografi apo imazhe.
“Lëvizjet janë të bazuara në kujtime, foto, imazhe të cilat mundohemi t’i rikthejmë nga një kohë e shkuar por që janë të ngrira në fragmente. Kjo sjell një qasje shumë interesante gjatë procesit dhe na ka bërë të eksplorojmë në fusha të cilat i kishim të reja”, thotë Doci.
Koreografi Robert Nuha për KultPlus tregoi se këso shfaqje janë shumë të nevojshme në Kosovë, ngase janë në një mungesë të madhe.
“Shfaqja ishte padyshim e nivelit evropian. Është një shfaqje e dansit bashkëkohor e cila tek ne në Kosovë, megjithëse ka tendenca, akoma mungon. Kështu që kjo që sonte e pamë këtu është shumë e mirë për artistët, artdashësit dhe kërcimtarët që duan të zhvillohen në dansin bashkëkohor. Ishte një shfaqje tejet mbresëlënëse dhe unë për vete kam pasur fat që të punojë me kërcimtarët që ishin në skenë por sonte ishte me të vërtetë diçka e jashtëzakonshme. Kur vjen një shfaqje nga një koreograf si Gentian Doda, sigurisht që pritshmëritë janë të tilla. Më bëhet qejfi shumë që FemArt po sjell shfaqje të tilla sepse na duhen shumë”, thotë Nuha.
Performanca “Vals i Këputun” vjen nga realizimi i ‘was bleibt kollektiv | Gentian Doda’.
‘was bleibt kollektiv’ është një nismë e koreografit të mirënjohur botërisht Gentian Doda. Një bashkëpunim mes artistësh shqiptarë dhe ndërkombëtarë. Fokusi i tyre qëndron në zbulimin e gjendjes njerëzore nëpërmjet lëvizjes (ose mungesës së saj). / KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës është anëtarësuar në Rrjetin Evropian të Teatrove “European Theatre Convention”, shkruan KultPlus.
Për këtë arritje ka reaguar edhe Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, duke e përgëzuar për anëtarësimin.
Postimi i plotë nga MKRS:
“Teatri Kombëtar i Kosovës anëtarësohet në Rrjetin Evropian të Teatrove European Theatre Convention gjatë mbledhjes së Asamblesë, në konferencën që po mbahet në Pragë. Anëtarësimi i Teatri Kombëtar i Kosovës u votua nga 32 anëtarët e rrjetit. Nga ky anëtarësim do të përfitoj në zhvillim profesional, bashkëpunime artistike dhe avokim për teatrin në nivel evropian”. /KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës ka njoftuar se iu është bashkuar përsëri “European Theatre Convention”, shkruan KultPlus.
Këtë e ka konfirmuar vetë TKK përmes një postimi në llogarinë zyrtare në “Facebook”.
“Nga sot Teatri Kombëtar i Kosovës iu bashkua familjes së madhe të European Theatre Convention”, thuhej në njoftim.
Drejtori Kushtrim Sheremeti në një paraqitje televizive kishte thënë se pret që nga bashkëpunimet ndërkombëtare, të rikthejë TKK-në në European Theater Convection.
Konventa Evropiane e Teatrit (ETC) është organizata më e madhe e anëtarësimit jofitimprurëse pan-evropiane që përfaqëson mbi 40 teatro të financuara publikisht në më shumë se 20 vende. Qëllimi i ETC është të krijojë, mbrojë dhe promovojë artin e teatrit në të gjithë Evropën. /KultPlus.com
Për nder të Ditës Botërore të Vallëzimit, mbrëmë Teatri Kombëtar i Kosovës mirëpriti një ceremoni festive e cila mblodhi rreth vetes një numër të madh të artdashësve dhe një numër të madh të balerinave të vogla të cilat për këtë ditë po shpërndanin fotografi tejet të bukura të artit të baletit që vinin të shtypura në formën e kartolinave për të pranishmit, shkruan KultPlus.
29 prilli festohet si Ditë Ndërkombëtare e Vallëzimit pasi që në këtë datë në vitin 1727 lindi veprimtari i baletit bashkëkohor, Zhan-Zhorzh Nover.
Që nga viti 1982, çdo vit nëpër botë mbahen shfaqje në të cilat loja dhe vallëzimi janë gjuhë universale me mision t’i afrojë dhe miqësojë njerëzit. E kjo më së miri u dëshmua edhe mbrëmë me pjesëmarrjen e miqve artdashës të cilët shkrepnin fotografi nga çasti në çast, për të festuar këtë ditë të veçantë që iu dedikua atyre dhe jo vetëm.
Në këtë ceremoni i pranishëm ishte edhe drejtori i Baletit Kombëtar të Kosovës, Sinan Kajtazi i cili përkujtoi ata që më nuk janë në mesin tonë fizikisht, për kontributin e tyre dhe pasurimin e vlerave të vallëzimit në vendin tonë.
“Vallëzimi është gjuha më universale e komunikimit në mes të njerëzve dhe si i tillë e zë një vend të rëndësishëm në traditën shpirtërore dhe intelektuale tek i gjithë populli. Baleti Kombëtar i Kosovës tash e 50 vite ka dhënë kontributin e vet në pasurimin e kësaj tradite ku përmes punës së palodhshme të balerinëve tanë, bashkëpunimeve me artistë nga e gjithë bota, shfaqjeve artistike të dhëna në vend e në qendra të ndryshme të Evropës, pashmangshëm është bërë pjesë e nevojës sonë kolektive por edhe pjesë e vlerave universale botërore të vallëzimit dhe kjo dëshmohet më së miri përmes faktit që BKK që nga viti 2014 është anëtarësuar në Këshillin Ndërkombëtar të Vallëzimit, organizatë kjo me seli në UNESCO”, thotë Kajtazi.
Sipas tij, duke shfrytëzuar këtë ditë dhe moment të veçantë, ai falënderoi të gjithë ata që janë dhe nuk janë në mesin e tyre fizikisht, për kontributin e tyre për pasurimin e vlerave të vallëzimit në vendin tonë.
“Mirënjohja ndaj tyre përveçse na nderon, shërben si model për gjeneratat e reja të kërcimtarëve të cilët kanë talentin dhe dëshirën për të nisur rrugën e vështirë por edhe të bukur të kërcimit. Në fakt, mirënjohja, falënderimi dhe motivimi i atyre që merren me gjininë e bukur të vallëzimit, në këtë rast, Baletit, është edhe qëllimi i shërbimit të Ditës Botërore të Vallëzimit që prej vitit 1982”, përfundon Kajtazi.
Ndërsa, këshilltari i ministrit të Kulturës, Librun Jupolli, tha se tashmë është bërë ndarja e lokacionit për ndërtimin e Teatrit të Operës dhe Baletit ku komuniteti i muzikës dhe në veçanti ai i Baletit, do të kenë ndërtesën e tyre të dinjitetshme e të shumëpritur.
“Dita Ndërkombëtare e Vallëzimit është festë botërore e cila është nisur nga komuniteti i vallëzimit të institutit ndërkombëtar të teatrit, partneri kryesor i arteve skenike të UNESCO-s, dhe si i tillë festohet tashmë për çdo vjet. Të dhënat më të hershme historike që tregojnë për origjinën e vallëzimit janë pikturat e shpellave në Indi që datojnë rreth vitit 8000 p.e.s. e po ashtu evidencë të tillë të vallëzimit gjejmë edhe në pikturat egjiptiane të cilat paraqesin vallëzimin rreth 3300 vite p.e.s. Baleti dhe gjegjësisht vallëzimi është gjuha e trupit tonë dhe shprehja më direkte që e kemi si qenie. Gjuha e trupit të një populli dhe kapaciteti shprehës trupor i një vendi, njihet më së miri nga valltarët e vet. Akterët tanë të profilit të vallëzimit dhe kontributi i tyre profesional janë shprehja më e lartë e fisnikërimit të shpirtit përmes lëvizjes”, thotë Jupolli.
Sipas tij, sot Kosova dhe mbarë kultura e profilit të vallëzimit njeh një histori me lëvizje që nga shekulli i njëzet me Baletin e parë kosovar ‘Sokoli e Mirusha’ nga kompozitori Akil Mark-Koci pastaj me zhvillime të tjera përgjatë shekullit njëzet ku kompozitorët vazhdojnë me kompozime të tjera të baleteve të reja.
“Në shekullin njëzet e një, po ashtu njohim edhe kompozime të baletit modern dhe produksione të tjera të ngjashme. Vallëzimi sot në Kosovë njeh edhe zhvillime të shumta në edukim dhe pedagogji të cilat padyshim që do të sjellin frytet e veta për gjeneratat e reja dhe të lartësojmë më lart, artin e lëvizjes në vendin tonë. Këtë herë, Dita Ndërkombëtare e Vallëzimit koincidoi me një lajm shumë të mirë, pra me ndarjen e lokacionit për ndërtimin e Teatrit të Operës dhe Baletit ku komuniteti i muzikës dhe në veçanti ai i Baletit, do të kenë ndërtesën e tyre të dinjitetshme të shumëpritur e shumë merituar. Shumë shpejt vazhdojmë me konkursin arkitektonik ndërsa faza pasuese do të kryhet me efikasitet e cilësi deri në inaugurimin e ndërtesës”, përfundon Jupolli.
Ai tutje foli rreth veçantisë së 50 vjetorit të Baletit Kombëtar të Kosovës dhe si rast ky i veçantë, është konsideruar të jetë i rëndësishëm për t’i kujtuar sakrificat për këtë profil të cilat janë bërë që nga shekulli njëzet me gjeneratën e të ndjerit, Abdurrahman Nokshiqi e gjerë tek vitet pasuese e drejtuesit e tjerë duke përfshirë edhe punën e të ndjerit, Ahmet Brahimaj si dhe punën e palodhshme të trupës artistike.
Pas këtyre fjalimeve, të pranishmit tutje vazhduan brenda sallës së Teatrit Kombëtar të Kosovës për të shikuar dhe rishikuar edhe një herë talentin e BKK-së që lehtazi shfaqej nëpërmjet shfaqjes ‘Romeo dhe Zhulieta’, shfaqje kjo e cila pati ardhur premierë më 25 mars. / KultPlus.com
Me rastin e 150 vjetorit të lindjes së tij, jeta dhe veprimtaria e pasur e një prej figurave më të rëndësishme të kulturës shqiptare, Aleksandër Stavre Drenova (Asdreni), mbrëmë u rrëfye dhe u përkujtua mahnitshëm nëpërmjet pjesëmarrjes së Korit kameral “Dardanica” nën dirigjimin e Edon Ramadanit, formacionit orkestral nën drejtimin e Visar Kuçit, këngëtarëve si: Zhulieta Sheremeni dhe Artan Bakija, recituesve si: Zamira Kita, Ligoraq Riza dhe Kristian Koroveshi, intervistave të personaliteteve si: Rexhep Qosja dhe Vasil S.Tole, si dhe imazheve që vinë si kujtime nga vetë jeta e Asdrenit, me ç’rast të tëra erdhën të realizuara nga artistë të shquar nga Shqipëria dhe Kosova, shkruan KultPlus.
Teatri Kombëtar i Kosovës priti mbrëmë një numër të madh të pranishmëve të cilët dalëngadalë mbushën sallën plot për të parë nga afër e dëgjuar me kujdes një mori aktivitetesh të planifikuara për natën e mbrëmshme. Ndërsa, kur qetësia absolute gjeti kohën e saj dhe para se aktiviteti i parë të shkelte skenën, për një fjalë rasti doli kryeministri Albin Kurti dhe ambasadori i Shqipërisë në Kosovë, Qemal Minxhozi.
Fillimisht ishte kryeministri Kurti ai i cili tha se në Kosovë përgjatë stinës së pranverës pothuajse çdo ditë këndohet Himni Kombëtar në kuadër të përkujtimit të dëshmorëve së luftës epokale për çlirimin e Kosovës.
“Ju falënderoj për nismën tuaj për të nderuar kujtimin e atdhetarit të madh, Asdreni, i cili na ka dhuruar Himnin e Flamurit tonë. Si sot, vargjet e Himnit i këndojmë sa herë që ngrihet e valëvitet flamuri në përmbledhje solemne përkujtimore e nëpër tubime festive. Këtu në Kosovë sidomos e këndojmë thuajse çdo ditë gjatë stinës së pranverës kur kujtojmë dëshmorët e luftës epokale për çlirimin e Kosovës në vitet 1998-1999. I ka kënduar Adem Jashari me pjesëtarë të familjes së tij në çastet e përballjes finale me armikun, i kanë shqiptuar dëshmorët dhe heronjtë e kombit, prandaj ato janë të pashqitura nga kujtesa jonë kombëtare e do të mbeten të tilla për sa kohë që do të rrojë kombi e atdheu ynë”, thotë Kurti.
Sipas tij, patjetër që Shqipëria do të rrojë, sepse siç e thotë Himni dhe ashtu se siç këndohet: “Për të, për të, luftojmë ne.”
“Asdrenit do t’i mjaftonte vetëm poezia ‘Himni i Flamurit’ për t’u radhitur në plejadën e shkrimtarëve të shquar. Një poezi që sublimoi idetë e luftës tonë të drejtë për liri e pavarësi, si më parë kur ato ishin parashtruara me manifestimin e Sami Frashërit, “Shqipëria ç’ka qenë, ç’është e ç’do të bëhet”. Vargjet e Himnit na flasin për dëshirën e qëllimin e shqiptarëve, për betimin e tyre për shpëtimin e atdheut, na flasin për guximin që duhet tregohet në përballje me luftën e rrezikun por edhe për çdo çast teksa përpiqemi t’i kapërcejmë vështirësitë gjatë rrugës sonë për zhvillim dhe përparim kolektiv”, thotë tutje ai.
Për të, sigurisht që poezia ‘Himni i Flamurit’ është poezia më e njohur e Asdrenit, por Asdreni do ta kishte vendin e tij në plejadën e shkrimtarëve shqiptarë edhe nëse nuk do të ishte autor i Himnit.
“Vepra e tij e parë poetike erdhi në letrat shqiptare kur sapo ishte shuar poeti ynë kombëtarë, prandaj për nga tematika dhe stili, Asdreni u mirëprit si ‘Naimi’ i ri. Me veprat e tij të shkruara përgjatë katër dekadave ai e pasuroi dhe modernizoi letërsinë shqipe krahas poetëve tanë më të shquar si: Fishta, Migjeni, Poradeci etj. Fjalët e Asdrenit janë motivi i këtij spektakli i cili do të shfaqet sonte për të nderuar poetin. Për pjesën më të madhe të jetës së tij, Asdreni jetoi larg atdheut dhe mallin që i buronte nga shpirti e shndërroi në fjalë. Pas pak Asdreni do të na flas sërish përmes talentit të artistëve tanë”, përfundon Kurti.
Ambasadori i Shqipërisë në Kosovë, Qemal Minxhozi në anën tjetër tha se kjo që po bëhet sonte për Asdrenin, ka të bëjë pikërisht me amanetin e tij që shqiptarët kudo të jenë të përbashkuar.
“Jemi mbledhur sot për të nderuar dhe respektuar një nga njerëzit më të ditur të kombit, pra atdhetarin, poetin, shkrimtarin, politikanin dhe publicistin e shquar, Asdreni. Kujtojmë sot në 150 vjetorin e lindjes së tij, ‘babain’ e Himnit tonë Kombëtar. Në një moshë fare të re, Asdreni shprehi talentin e tij në letërsi duke ndjekur shembullin e Naimit, Çajupit dhe të gjithë prozatorëve dhe letrarëve të kohës. Shumë shpejt vepra e tij letrare e patriotike u lexua me ëndje në gjithë shqiptarinë. Asdreni bashkëpunoi me gjithë spektrin politik të kohës pavarësisht dallimeve që ekzistonin. Ai i këndoi luftës së Vlorës, Epopesë së Pavarësisë, Kongresit të Lushnjës e të gjitha ngjarjeve të rëndësishme të kohës. Ndonëse është ndarë nga jeta 75 vjet më parë, emri dhe vepra e tij nuk largohet, përveç se afrohet dhe mbetet aktuale dhe shumë e respektuar ndër brezat e shqiptarëve kudo që ndodhen”, thotë Minxhozi.
Sipas tij, me këtë rast ai ndjehet i nderuar të përshëndes bashkëpunimin ndërmjet dy institucioneve, atë të Kosovës dhe Shqipërisë, në veçanti Ministrin e Kulturës, Hajrulla Çeku i cili ka përkrahur këtë aktivitet pa rezerva.
“Kjo që bëjmë sot për Asdrenin ka të bëjë edhe me amanetin e tij që shqiptarët kudo të jenë të përbashkuar. Falë kësaj fryme bashkëpunimi dhe bashkimi ndërmjet simboleve tona, vjen edhe ky koncert i kësaj mbrëmjeje i mbështetur nga drejtuesit kryesorë të institucioneve të Shqipërisë dhe Kosovës dhe personalisht nga mjeshtri i muzikës, profesor Josif Minga i cili ka derdhur gjithë talentin e tij për të na dhënë këtë shfaqje që simbolizon Asdrenin tonë të madh”, përfundon Minxhozi.
Me një program të pasur kulturor si dhe imazhe që shfaqeshin përgjatë gjithë kësaj mbrëmjeje e cila përqafoi të pranishmit me përplot kujtime të mbushura me Asdrenin, aktivitetet në këtë mbrëmje të veçantë nisën me intervistën e realizuar me akademikun e njohur shqiptar, Rexhep Qosja, intervistë kjo e cila u shfaq nëpërmjet një videoje dhe të cilën publiku e dëgjonte me një vëmendje të shtuar.
Nga ekrani i shpërfaqur në skenë, të pranishmit dëgjuan rrëfimin e tij mbi jetën e Asdrenit, shpërnguljes së tij në moshë shumë të re, mallit të tij për atdheun, pjesëmarrjeve të tij në data të rëndësishme përgjatë gjithë jetës, talentit unik që posedonte e deri tek vdekja e tij në mjerim.
“Asdreni i takon brezit të tretë të krijuesve dhe veprimtarëve të Rilindjes Kombëtare. Ai është shpërngulur prej vendlindjes së tij në moshën trembëdhjetë vjeçare dhe ka shkuar në Bukuresht ku ishin shpërngulur dhe vëllezërit e tij më të vjetër. Bukureshti ishte kolonia më e madhe me numrin më të madh të shqiptarëve në botë, ku zhvillohej një veprimtari e madhe patriotike për krijimin patriotik të shqiptarit dhe për krijimin e shtetit të Shqipërisë. Asdreni ka marrë pjesë në shumë veprimtari patriotike atje dhe pos tjerash ka marrë pjesë edhe në mbledhjen historike të vitit 1912 kur është vendos që në Vlorë të shpallet Pavarësia e Shqipërisë”, thotë Qosja.
Sipas tij, Asdreni ka mbajt proces verbalin e mbledhjes historike për Pavarësinë e Shqipërisë dhe njëkohësisht me kërkesën e Ismail Qemalit dhe Luigj Gurakuqit, ka bërë Himnin Kombëtar, për të cilën ai shpreson se shqiptarët gjithmonë do të ngrihen në këmbë.
“Në vitin 1914 ka kaluar në Shqipëri me qëllimin për të ndihmuar stabilizimin e pushtetit austriak mirëpo Asdreni u kthye në Rumani me një dëshpërim shumë të madh. Kjo ishte vizita e dytë e tij në atdhe, kurse e treta ka ndodh në vitin 193 8 me shënimin e njëzetepesë vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë ku ai mori pjesë në shumë manifestime dhe në fund u kthye në Bukuresht. Ai ishte i zgjedhur tre herë Sekretari i Kolonisë së Shqiptarëve të Bukureshtit, ka marrë pjesë në botimin e një vargu revistash e gazetash, ka marrë pjesë në krijimin e një vargu shoqatash pos të tjerash edhe në një shoqatë të të rinjve në Austri. Ai ka punuar një kohë si mësues i fëmijëve shqiptare për t’ia mësuar atyre shqipen si dhe shumë të tjera”, shpalos Qosja.
Ai tutje tregon se Asdreni ka qenë i emëruar dhe Sekretar i parë i Konsullatës Shqiptare në Bukuresht por feudalët e kanë shkarkuar shpejt. Gjithashtu, Asdreni ka gëzuar një kohë edhe një pension prej disa bashkatdhetarëve të Rumanisë dhe ka vdekur pa familje, në mjerim dhe është varrosur në Bukuresht. Më vonë, eshtrat e tij kah ditët e 80-ta, janë sjell në Shqipëri.
“Asdreni për shkak të jetës së tij, veprimtarisë së pandalshme patriotike, ka shkruar gjithsej 3 përmbledhje vjershash: ‘Rreze dielli, ‘Ëndrra e lotë’ dhe ‘Psallme murgu’. Ai ka lënë 25 vjersha të botuara në gazeta dhe revista, 50 vjersha të pabotuara askund, 29 artikuj dhe proza të botuara në revista dhe gazeta të kohës në Bukuresht si dhe 4 përkthime. 2/3 e poezive të tij janë atdhetare. Vepra “Ëndrra e lotë” është e kushtuar ndaj Edith Durham dhe përmes titujve të vjershave ai ka shprehur të gjitha dëshirat e tij ndaj atdheut. Ai ka organizuar përmbledhjet e tij në mënyrë të jashtëzakonshme”, tregon ai.
Në pjesën e fundit të intervistës akademiku Qosja po ashtu thotë se vepra e Asdrenit ka sjell disa vlera të veçanta në letërsinë dhe poezinë shqipe në përgjithësi.
“Poezinë e parnasizmit evropian, poezinë e simbolizmit evropian dhe poezinë e ekspresionizmit evropian, e ka modernizuar poezinë shqipe. Për këtë arsye Asdreni quhet njëkohësisht poeti i parë modern shqiptar dhe përmbledhja e tij ‘Psallme murgu’ sipas meje hyn ndër përmbledhjet më të mira poetike në letërsinë shqipe. Asdreni si poeti i është kushtuar idealit që e kanë formuar rilindësit e parë të mëdhenj si: De Rada dhe Veqilharxhi, i cili ka bërë programin e parë kombëtar për shqiptarët. Ata me veprimtarinë e tyre kanë arritur të krijojnë letërsinë shqipe, kanë bërë politikën dhe diplomacinë shqiptare (Abdyl Frashëri), kanë mbledhur krijimtarinë shpirtërore të popullit dhe e kanë botuar e ia kanë prezantuar Evropës për të parë se çfarë kanë shqiptarët dhe e kanë pasuruar gjuhën pasuruar prej fjalëve të huaj”, thotë Qosja.
“Asdreni i ka dhënë prije moderne të re poezisë shqipe. Ky është Asdreni, figurë e madhe e patriotizmit shqiptar, Rilindjes Kombëtare Shqiptare, letërsisë artistike shqiptare dhe e orientimeve të reja historiko-letrare të historisë shqipe.”
Kjo mbrëmje u përcoll tutje edhe me trion e recituesve si: Zamira Kita, Ligoraq Riza dhe Kristian Koroveshi, të cilët me zërin e tyre të gërshetuar depërtuan tek publiku me një emocion të pakrahasueshëm për të sjell kështu disa poezi të zgjedhura nga veprat e Asdrenit. Herë në solo e herë në trio, vargjet e Asdrenit prekën çdo cep të sallës dhe çdo cep të zemrave të pranishme.
Më pas veprat e njohura si: “Lutje”, “Mendjeshkurtët”, “Qyqja” dhe “Pasqyra” u interpretuan aq bukur nga Kori kameral “Dardanica” nën dirigjimin e Edon Ramadanit, saqë nga njëzëri jehues i tyre, këto katër vepra u dëgjuan me ëndje dhe mallëngjim të tejskajshëm. Ndërkaq, në një frymë krejtësisht tjetër erdhën veprat si: “Dua” dhe “Kthime” nga këngëtarët Zhulieta Sheremeni dhe Artan Bakija, të cilët së bashku me shoqërimin e formacionit akustik orkestral të përbërë nga: Meriton Ferizi në fizarmonikë, Drilon Cacaj dhe Endrit Xërxa në kitarë si dhe dirigjentit të formacionit, violinisti Visar Kuçi, ngjallën atmosferën në një nivel tejet të lartë ku fjalët e Asdrenit me muzikën e kompozitorit Josif Minga ndërlidheshin në një trajektore të jashtëzakonshme e cila ëmbëlsisht po shpalosej për publikun.
Po ashtu, dokumentimet e miqve, kolegëve, atdhetarëve në Koloninë Shqiptare të Bukureshtit dhe në të gjitha viset shqiptare nga jugu e deri në veri, shpërfaqeshin prapa skenës nëpërmjet videove dhe melodisë në një zë shumë të vogël, teksa kjo muzikë zhdukej herë pas here për t’ia lëshuar vendin aktiviteteve të radhës, ndërkaq fotografitë pasonin vazhdimisht.
Kori kameral “Dardanica” nën drejtimin e Edon Ramadanit përsëri doli në skenë për të rrëmbyer edhe njëherë vëmendjen e të pranishmëve por kësaj here me veprën tjetër të titulluar “Paska çelur pranvera” e cila më pastaj lehtazi ia lëshoj vendin edhe violinistit Visar Kuçi që të performojë me një hijeshi të pashoq, solon e tij “Valle orkestrale”.
Emocioni në sallën e Teatrit Kombëtar u rrit akoma më shumë edhe pas recitimit të “Ora e zemrës”, “Lulja e vetme” dhe “Kosovës” nga treshja e mëparshme që u rikthye në skenë për të ngjallë ndjenja të tjera dhe akoma më të fuqishme në publik. Ndërsa, ajka e mbrëmjes ishte interpretimi emocionues dhe gjallërues i “Ti me sytë e zi” me muzikën e Thoma Nasit dhe Musa Piperkut, “Këndomë djalë” me muzikën e Josif Mingas dhe “Të pij” që erdhën nga këndimi i dyshes si: Artan Bakija dhe Zhulieta Sheremeni. Në anën tjetër, ishte publiku ai i cili së bashku me këto këngë krijuan një harmoni melodish që erdhën nëpërmjet ritmit të duartrokitjeve të tyre në një vijë me tekstin i cili këndohej butësisht në publik.
Përgjatë aktiviteteve të shumta që shënuan këtë mbrëmje ishte dhe shfaqja e disa imazheve të dokumentarit “Kryekënga e Kombit” që rrëfen historinë e plotë të Himnit Kombëtar shqiptar që nga lindja e deri më sot. “Kryekënga e Kombit,” është një prodhim i vitit 2012 që vjen me regji dhe skenar të Petrit Rukës, ndërsa Piro Milkani shërbeu si producent.
Gjithashtu, intervistë tjetër e realizuar për këtë natë dhe e shfaqur nëpërmjet një videoje, ishte edhe ajo me kompozitorin, etnomuzikologun dhe akademikun, Vasil S. Tole i cili ndër të tjera thotë se kontributi i Asdrenit në krijimin e një nga simboleve tona është ngulitur në mendjen tonë përgjithmonë.
“Që nga viti 1908 kur kjo këngë u krijua, ajo erdhi natyrshëm fillimisht në Korçë dhe kjo ka qenë ai momenti ku filloi jetën e vet. Të gjithë e dinim që këtë këngë e kishte krijuar Asdreni dhe i thoshim ‘Kënga e Asdrenit’ dhe ashtu u bë pjesë e gjithë atyre këngëve patriotike shqiptare. Befas në vitin 1912 nga një mori këngësh patriotike ajo arriti të dilte në ballë të këtyre këngëve për tu bërë simboli muzikor i shqiptarëve sepse shqiptarët e pranuan atë si Himni i tyre Kombëtar. Zakonisht kur shpallet Himni Kombëtar ai bëhet me konkurs, vendime parlamentare, shpeshherë edhe me referendum por jo, Himni ynë u aprovua sepse populli e deshi të tillë”, thotë Tole.
Sipas tij, sot e kësaj dite kur thuhet ‘Himni ynë Kombëtar’ në fakt në ndërgjegjen tonë thuhet ‘Himni i Asdrenit’ sepse aq fort është ngulitur kontributi i Asdrenit në krijimin e një prej simboleve tona i cili në vetvete është një këngë i një tjetër simboli kombëtar siç është flamuri.
Kështu krejt në fund kur sekondat e parë melodike të “Himni i Flamurit” prekën atmosferën, në këmbë u ngritën të gjithë të pranishmit për të kënduar njëzëri së bashku me Korin kameral ‘Dardanica’, versionin e harmonizuar të veprës që vjen për herë të parë nga kompozitori Josif Minga.
Koncerti artistik “Na Flet Asdreni” u organizua nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit së Kosovës dhe Ministria e Kulturës së Shqipërisë.
Kujtojmë se nesër i gjithë ky koncert do të fillojë nga ora 20:00 edhe në Teatrin “A.Z. Çajupi” në Korçë. / KultPlus.com
Shfaqja mysafire “Que du bonheur (?)” nga Franca vjen nesër në Teatrin Kombëtar të Kosovës, përcjell KultPlus.
Kjo shfaqje e cila nesër fillon nga ora 21:00, paraprakisht do të shfaqet në kuadër të Festivalit “Dance Fest” në Shkup.
“Que du bonheur (?)”, -që mund të përkthehet si: “Çfarë lumturie(?)”, është pjesë e studimeve të një triptiku që zbërthen dhe zbërthen lëvizjet e trupit.
Tre pjesët e Triptych eksplorojnë lëvizjen e trupit në dekompozim, përsëritjen dhe disa mjete të marra nga kinemaja eksperimentale.
Çfarë do të thotë të jesh grua? Cilat kode, çfarë presioni social duhet t’i nënshtrohen gratë?
«Tomeo Vergés ka gjetur një metaforë të bukur skenike për të gërmuar në pyetje dhe për të vënë në dyshim imazhet e pritshme ose të kërkuara që i mbajnë gratë në një rrugë të caktuar.»
Dhe në një rrugë është vendi ku e gjen veten interpretuesja Sandrine Maisonneuve: në ritmin e një metronomi hipnotik, kadencën e të cilit ajo e detyron veten ta ndjekë, ajo përsërit dhe transformon një sërë lëvizjesh të përditshme. Një e burgosur pavarësisht vetvetes, ajo përfshihet në një betejë mbrapa dhe mbrapa, luan me klishetë dhe gjuhën e trupit duke filluar nga kompozimi i imazhit të një gruaje të përsosur deri tek shndërrimi i saj në një luftëtare stërgjyshore. Komike, thumbuese dhe çliruese! / KultPlus.com
I ftuar në emisionin “Java me Rronin” në KTV që udhëhiqet nga Rron Gjinovci, drejtori i ri i përgjithshëm i Teatrit Kombëtar të Kosovës, Kushtrim Sheremeti, ka biseduar edhe për emërimin e tij në këtë pozitë, përcjell KultPlus.
Sheremeti kishte postuar në të kaluarën disa statuse që kishin të bënin me kreun e qeverisë së Kosovës, Albin Kurtin, e me ç ‘rast alodohej se emërimi i tij si drejtor nuk do të jetë realisht i mundur.
Për këtë gjë, drejtori i TKK-së ka thënë se ndjehet i lumtur që përfshirja e politikës nuk ka qenë e përfshirë në këtë rast.
“Ndër herat e vetme që një udhëheqës është zgjedhur pa ndonjë direktivë të qeverisë ose një urdhër të ndonjë ministri. Kam vendos me apliku për këtë pozitë me dashnin më të madhe për teatrin, e as për arsye politike e as për karrierierë. Mos përfshirja e politikës në këtë vendim është lajm jo vetëm i mirë për teatrin, por edhe për politikën. Sot jam unë por nesër mund të vjen dikush tjetër, e do të vijnë njerëz të cilët në këshillin drejtues besojnë se e bënë punën më të mirë”, deklaroi Sheremeti.
42 vjeçari ka biseduar edhe për tema të tjera që kanë të bëjnë me bashkëpunimet vendore, ndërkombëtare dhe fuqizimin e teatrit të cilin ai tanimë e udhëheq. /KultPlus.com
I ftuar në emisionin “Java me Rronin” që udhëhiqet nga Rron Gjinovci, drejtori i ri i përgjithshëm i Teatrit Kombëtar të Kosovës, Kushtrim Sheremeti, ka biseduar për punët që do t’i bëjë ai në TKK dhe mekanizmat e bashkëpunimit që do t’i krijojë me teatrot shqiptare dhe jo vetëm, shkruan KultPlus.
Sheremeti ka thënë se pret që nga bashkëpunimet ndërkombëtare, fillimisht të rikthejë TKK-në në European Theater Convection.
“Një prej punëve të para që do të mundohemi të bëjmë bashkë me gjithë të tjerët, me këshillin e të gjithë të tjerër, është që të rikthejmë anëtarësimin e TKK-së në European Theater Convection që është një mekanizëm i madh i teatrove të mëdha nëpër botë. Përveç ndarje të eksperiencave, do të kemi mundësi çasje nëpër fonde të ndryshme. Por edhe bashkëpunimi me Teatri Kombëtar në Tiranë dhe Teatri i Dramës Shqipe në Shkup. Do të mundohem që të fillojmë prej këtu. Shkëmbim të shfaqjeve dhe të krijojmë një mekanizëm të tillë. Edhe do të mundohemi që të përçojmë idenë tjetër që tri teatrot shqiptare të kenë një shfajqe co-produksion me dramaturgë shqiptarë, skenografë shqiptarë, dizajnerë të tjetër”, është shprehur Sheremeti.
Drejtori i ri gjithashtu përmend edhe bashkëpunimin që mund të ndodhë mes Komunës së Prishtinës dhe bizneseve të tjera private, që do të ndihmonin në fuqizimin e teatrit dhe mbushjen e sallave edhe më shumë.
“Teatri Kombëtar i Kosovës është teatër që paguhet prej buxhetit të Kosovës, por me seli në Prishtinë. Unë mendoj që Komuna e Prishtinës mund t’i ndihmojë TKK-së me promovim të shfaqjeve, e pakta që mund të bëjë. Nëpër ekranet e autobusëve të rinj, mund të lëshojmë promot e shfaqjeve për shembull, jo vetëm urbanët, por edhe bizneset e ndryshme. Ne do të mundohem që të inciojmë një grup formal që do të quhet miqt e teatrit kombëtar, ku do të vijnë njerz nga fusha të ndryshme që do të na japin një përspektivë tjetër dhe do ta ndihmojnë teatrin kombëtar. Ne do të bëjmë marrëveshje që p.sh biznese të shumta të krijojnë një lloj mundësie që punëtorët e tyre të vijnë në shfaqje, derisa ata të reklamonin shfaqjet tona”.
Në programin e tij është përmendur edhe pjesa e një Festivali Ndërkombëtar të Teatrit, për të cilin Sheremeti ka dhënë detaje të vogla për këtë projekt të madh.
“Festivali Ndërkombëtar i Teatrit? Unë e kom hedh si ide, edhe pse është më e shkurta në kejt platformën, e kam hedh si ide për shkak se ka shumë modalitet se si do ta bëjmë. A do ta bëjmë veç te teatrot kombëtare apo ta zgjerojmë. Ka qenë një Kosova-Infest ku si festival ka qenë i jashtëzakonshëm por më pas u shua komplet. Duhet të ulemi dhe bashkë me këshillin drejtues ta shohim, e gjithashtu edhe me akterët e tjerë të teatrit dhe të bëjmë një festival të mirë të teatrit kombëtar, për shkak se nuk e kemi një gjë të tillë. Sot nuk mund të jap gjithçka, kam mendime e ide por unë mund ta hedh si iniciativë, e vendimi mund të merret më vonë”.
42 vjeçari flet edhe për bashkëpunimin që duhet të krijohet mes teatrot e Komunave të Kosovës.
“Unë mendoj që Teatri Kombëtar e ka për obligim, për shkak se marrin pare nga taksat e të gjithë qytetarëve, të dal e me Komunat që ka infrastrukturë të mirë teatrore, të luhen shfaqje të mira. Ka shfaqje masive që nuk mundemi të shkojmë në një teatër e të luajmë, por duhet të gjejmë mundësi bashkëpunimi me të gjithë teatrot. Edhe shfaqjet që ndodhin nëpër Komuant e tjera mund t’i sjellim e t’i japim hapësirë edhe në TKK, kjo do të ndihmonte edhe trupin e aktorëve, pasi jemi njerëz tek e fundit. Për mua do të ishte shumë e duhur që të krijojmë një mekanizëm në shkëmbimin e produksioneve, e sidomos që të shkojmë në qytete të tjera që njerëzit të mos udhëtojnë prej qyteteve tjera e të shohin në Prishtinë shfaqjet”.
Drejtori Kushtrim Sheremeti ka nënshkruar këto ditë kontratën e tij katër vjeçare. /KultPlus.com
Aktori Kushtrim Sheremeti do të jetë drejtor i përgjithshëm i Teatrit Kombëtar të Kosovës për katër vitet e ardhshme, shkruan KultPlus.
Në mesin e shumë polemikave politike, Sheremeti ka nënshkruar kontratën si drejtor i ri i përgjithshëm i TKK-së.
Këtë gjë për KultPlus e ka konfirmuar Sekretari i Përgjithshëm i Ministrisë së Kulturës, Bislim Bislimi.
“Është e vërtetë, sot Kushtrim Sheremeti ka nënshkruar kontratën si drejtor”, thuhet në përgjigjjen me shkrim të Bislimit.
Të gjithë polemikat që u shfaqën në publik erdhën për shkak të disa shkrimeve që Sheremeti kishte bërë në të kaluarën, mirëpo ato nuk e penguan që ai të nënshkruante kontratën për katër vitet e ardhshme. /KultPlus.com
Sonte duke filluar nga ora 21:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës shfaqet premiera e shfaqjes “Kuartet” të autorit Heiner Müller, përcjell KultPlus.
Drama Kuartet e autorit gjerman Heiner Müller përshkon konfigurimin dual të dy personazheve antagonistë që përmes një dramaturgjie të hapur dhe lojës së dyfishtë shpalosin historitë dhe kujtimet e tyre përgjatë relacionit kohor: Sallon borgjez para Revolucionit Francez / Bunker pas Luftës së III-të Botërore.
Bazuar në romanin „Les Liaisons dangereuses“ të autorit Laclos, Kuartet trajton historinë e konfliktit të Merteuil dhe ish të dashurit të saj Valmont, të cilët reflektojnë mbi kohën e humbur, kujtesën, marrëdhëniet historike, trupin, pushtetin, seksualitetin, që tashmë janë ngurtësuar në mite pakohë. Përmes gjuhës së ashpër e retorike, drama/loja e tyre shndërrohet në një tribunal të kujtimeve që përshfaqin një realitet të fragmentuar e kompleks.
Ndërrimi i vazhdueshëm i roleve dhe “zhanreve“, tematizon edhe rolin e teatrit si medium e material që këto struktura të tejkalohen. Në ketë konstelacion shfaqja ka për bazë kujtesën e aktorit që përshkon udhëtimin e vet nëpër përvojën skenike. Ky refleksion i mundëson publikut të përballet me një „teatër të papërcaktuar“, në të cilin provojnë të shkrihen disa plane e dimensione mediale-teatrore.
Teatri Kombëtar i Kosovës njofton se për arsye teknike trupa e shfaqjes ‘La Beaute du Geste’ nga Parisi nuk ka mundur të udhëtojë për Kosovë, shkruan KultPlus.
Përmes një njoftimi në “Facebook”, TKK ka shkruar se shfaqja e paraparë më datë 1 prill, anulohet.
“Me keqardhje ju njoftojmë, që për arsye teknike trupa e shfaqjes “La BEAUTE DU GESTE”, nga Parisi nuk kanë mundur të udhetojnë për Kosovë. Andaj shfaqja e cila është paraparë të mbahët në skenën e Teatrit Kombëtar, është anuluar me datë 1 prill 2022 ora 19:00″, shkruhet në postimin e tyre.
Shfaqja “Kuartet” do të jetë premiera e vetme për këtë muaj, e cila do të jepet më 5 prill. /KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës do ta mirëpret shfaqjen mysafire nga komediani francez Patrick Veisselier, i njohur me emrin Patrick le Chinois, shkruan KultPlus.
Pas turneut botëror nga Parisi në Pekin, me iniciativë të producentit me origjinë shqiptare Hazis Vardar sjell komedinë e tij në Ballkan në tre teatro shqiptare.
31 mars në Teatrin Kombëtar të Tiranës 1 prill në Teatrin Kombëtar të Prishtinës dhe 2 prill në Teatrin Shqiptar Shkup. /KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës ka përkujtuar skenografin Nuredin Loxha, ku janë bërë 30 vjet që kur ai vdiq, shkruan KultPlus.
Postimi i plotë i TKK-së:
Pikërisht me datën 7 mars të këtij viti u bënë 30 vjet qysh se u nda nga jeta Nuredin Loxha, i cili na mësoi se skenografia është pjesë e domosdoshme e plotënisë skenike, për më tepër është art Shkolla e Mesme e Artit në Pejë, me të drejtë mund të quhet fidanishte talentesh dhe kuadrosh të artit pamor, sepse nga ajo dolën personalitetet më të spikatura të skenës tonë artistike në përgjithësi.
Nga kjo shkollë doli edhe Nuredin Loxha (1935 – 1992), pishtari i skenografisë kosovare, piktori, poeti, veprimtari, dhe artisti i cili ishte dhe mbeti njëra nga figurat më të shquara që dha kjo shkollë.Natyrisht se fjalët nuk e kanë fuqinë për të shprehur, për të thënë atë që do të duhej të thuhej për këtë njeri, mik e prind hovarda, për këtë qenie krijuese poliedrike.Skenografia e parë ndër ne, ajo e NuredinitPejanët me siguri e mbajnë në mendje bashkëvendësin e tyre Nuredinin, apo Nurën, siç e quanin ata që ishin më të afërt me të, djaloshin flokëkaçurrel, biond, iu kujtohet aktiviteti i tij në SHKA “Përparimi”, aktrimi në shfaqjen “Te kulla e Rrustemit”, të inskenuar nga Teatri i Pejës, i cili, siç dihet, ishte teatri dhe kultivuesi më i madh dhe më i vjetër i kuadrove aktoreske kosovare. Aktorët e njohur si: Kristë Berisha, Ragip Loxha, Malo Gami, pastaj Ahmet Spahija, Istref Begolli etj, me të cilët filloi të punojë Teatri Profesional, së pari në Prizren e pastaj në Prishtinë, dolën pikërisht nga Teatri i Pejës.
Dhe pikërisht në këtë teatër, Nuredin Loxha, bëri skenografinë e tij të parë, për komedinë “Dredhitë e Shaptukut”, që në vitin e largët, 1954.Me të mbaruar shkollën e mesme të artit, në vendlindje, pra në Pejë, Nura nis studimet universitare në Akademinë e Arteve të Aplikuara në Beograd, duke u përcaktuar për pikturën, ku ishte talent i rrallë.
Por meqë dëshira për artin e skenografisë kishte lindur më herët në shpirtin pinok të tij, braktis pikturën që në vitin e dytë të studimeve dhe u orientua kah skenografia, të cilën e mbaroi në vitin 1964. Me diplomë fakulteti Nuredini vjen në Teatrin (sot) Kombëtar, në vitin sezonal 1964/1965, dhe që nga atëherë e deri në çastet e fundit të jetës, realizoi mbi 200 skenografi teatrore, filmime por edhe sosh për balet e për manifestime të ndryshme skeniko – muzikore. Pos kësaj, Nuredini realizoi edhe 130 kostumografi, shkroi radiodrama, teledrama e skenarë filmash, shkroioastaj librete për balete e opera, shkroi gjithashtu përmbledhjen e dramave “Të vdekur, të pavarrosur” dhe “Vajaku”, e mbi të gjitha Nura u mor edhe me poezi. Krejt kjo tregon se kemi të bëjmë me një artist, i cili artit në përgjithësi, dhe atij skenik në veçanti, ia dhuroi tërë qenien krijuese, ia dhuroi madje edhe frymën e fundit të jetës.Kulmet e skenës shqiptareMe punën e tij të palodhshme, Nuredin Loxha i kontribuoi shumë zhvillimit të artit skenik kosovar, duke ndryshuar shumëçka në botëkuptimet tona për skenografinë.
Ai na bindi se skenografia nuk është dekor, siç mendonte shumëkush, por është pjesë përbërëse, madje e domosdoshme e plotënisë skenike, është për më tepër art. Skenografia e Nuredin Loxhës ishte e drejtpërdrejtë dhe komunikatave. Ajo përmbante në vete elementet e arkitekturës, skulpturës, pikturës, dhe varësisht nga përmbajtja apo zhanri skenik, bëhej e lehtë – poetike, apo e rëndë – tronditëse, por përherë gjendej në funksion të lojës skenike. Në të mirë të këtij konstatimi flasin shumë skenografi për shfaqjet: “Tartufi” (Molieri), “Kryet e hudrës” (K.Berisha), “Revizori” (Gogoli), “Sfinga e gjallë” dhe “Vdekja më vjen prej syve të tillë” (R. Qosja), “Nita” (J. Rela), “Mbreti Edip” (Sofokliu), “Trungu Ilir” (S. Hamiti), “Golgota” (M.Kërlezha), “Hamleti” (Shekspiri), “Shtetrrethimi” (A. Kamy), “Princi i hijeve” (M.Kraja), “Mosha e bardhë” (D. Agolli), etj., si dhe dy skenografitë e fundit: “Antigona” (Sofokliu) dhe “Zhvarrimi i Pjetër Bogdanit” (T.Dervishi). Janë këto realizime me rëndësi antologjike për artin skenik shqiptar, në përgjithësi. Skenografi ynë përherë u shmangej improvizimeve, prandaj në krijimet e tij nuk kishte kurrgjë të rastit dhe pa funksion të caktuar.
Çdo element, çdo detaj i vogël, lozte rolin e vet në mozaikun e gjithmbarshëm skenik. Dhe sapo ngrihej perdja, para shikuesve shfaqej një art i njëmendët, me krejt madhështinë dhe shkëlqimin që kishte. Mund të ndodhte të dështojë teksti, të mos ketë sukses aktrimi, apo të mos jetë e qëlluar muzika, por nuk mund të ndodhte të dështonte skenografia e Nures gjithmonë monumentale, gjithmonë funksionale e llamburitëse. Dhe mu për këtë ajo u nderua me shpërblime dhe mirënjohje të shumta kudo që u paraqit.Mirëpo, sipas këtij artisti të skenografisë, kritika e artit skenik, nëse mund të quhej kritikë, nuk e vlerësonte artin e tij, ose e përgjithësonte me fjalët “skenografia e filanit ishte funksionale”. Po të ishte kritika e mirëfilltë – thoshte ai – do të kontribuonte që edhe spektatorët ta përjetonin më shumë këtë art. Aktorit të mirë – thoshte ai – skenografia i ndihmon të ndihet sikur në shtëpinë e tij, ndërsa të dobëtin nuk mund ta shpëtojë as skenografia as regjistra. E konsiderojmë të qëlluar konstatimin e regjisorit dhe dramaturgut tonë Fadil Hysaj, i cili par thënë se veprimtaria e Nuredin Loxhës është e madhe dhe e begatë, dhe si e tillë shënon kulmet më të ndritshme të afirmimit të skenës shqiptare brenda dhe jashtë Kosovës. Mesazhet pikturaveNura gjithmonë frymonte me shpirtin e teatrit, frymonte sakaq, edhe me dhembjen, dhe agoninë e tij në rrethana okupuese. Rëndë e përjetoi Nura pushtimin e këtij tempulli të Talisë, nga i cili nuk e ndante dita as nata, ku la pjesën më të bukur të jetës.Si artist euridit që ishte, Nura ynë merrej edhe me pikturë. Dy vjet para se të ndërrojë jetë, ai krijoi numër të madh pikturash, duke i përmbledhur në ciklin “Vragë të Kosovës”. Janë këto vragë që klithin nga kafshimet e fantazmave apokaliptike të Karpateve, të cilat kurrë nuk u ngopën së thithuri gjak shqiptari. Kishte në ato imazhe diçka profetike, diçka që paralajmëronte golgotën e madhe në të cilën do të gjendej populli ynë. Në qendër të imazheve pikturave autori vendos njeriun me plis të bardhë, biografia e të cilit gjendet shtatë palë nën tokë, dhe në lartësitë e bardha, të rezervuara vetëm për perënditë dhe shqiponjat. Flasin pikturat e Nures edhe për ëndrrën e tij, për ta parë kombin të përbashkuar në një trung, në një gjak, në një gjeografi fizike estetike e shpirtërore, të cilën aq bukur e shprehu rapsodi shqiptar kur këndoi: “Veç një gjak na rrjedh ndër vena, gjaku i shqipes me dy krena”. Këtë mesazh Nuredin Loxha deshi t’ua përcjellë brezave të reja, përmes pikturës së tij të papërfunduar, të quajtur “Shqiponja krahëthyer”.Misionet e NuredinitArtisti i Popullit Agim Zajmi, i njohur si skenograf, por edhe si piktor, për Nuredin Loxhën, tha se ishte njëri ndër artistët më produktivë të arteve aplikative, me një veprimtari të vazhdueshme krijuese 30 vjeçare si skenograf dhe piktor profesionist, pikturën e të cilit e stolis ndjenja e jashtëzakonshme për hapësirën, funksionalitetin dhe dinamikën e kompozimit të shtruar, kurse veprën e tij skenografike e shquan intelekti i veçantë, intuita profesionale, kultura e dhënë artistit të skenës.
Përafërsisht kështu mendojnë edhe ata që vite e dekada me radhë punuan me te, siç është regjisori Agim Sopi, sipas të cilit, “me ndjenjën e Magut të vërtetë skenik, Nuredin Loxha thurte harmoninë e dhembjes dhe pikëllimit njerëzor dhe me lehtësinë e misionarit krijonte rend të përsosur në rrëmujën e skajshme mitike”. Në rolin e misionarit, Nuredin Loxha u angazhua edhe në aksionin për zhdukjen e analfabetizmit në Kosovë, gjithnjë i vetëdijshëm se edhe përmes këtij misioni arsimues e human, do t’i ndihmojë popullit të vet. Dhe pikërisht gjatë kryerjes së misionit të tillë, pikërisht në ditën e shënimit të 105 vjetorit të hapjes së shkollës së parë shqipe, dhe pikërisht mbi dërrasat skenike, qenia e artistit të quajtur Nuredin Loxha kaloi në amshueshmëri, dhe duke lënë zbrazëti të madhe që sot po hetohet në jetën tonë skenike. /KultPlus.com
Figura pionere e Hadi Shehut është sinonim i zhvillimeve të rëndësishme në skenën tonë të kulturës teatrore, kinematografike e televizive ku ka lënë gjurmë të mëdha si aktor dhe themelues i Teatrit profesionist të Gjakovës që sot me të drejtë bartë emrin e tij. Humbje kjo për kulturën e teatrit dhe kinematografinë e Kosovën të cilës tash i mungon një personalitet i çmuar me kontribut të pandalshëm.
Ai ka drejtuar Teatrin profesionist të Gjakovës prej 1981 – 1996 dhe prej vitit 1999 – 2006, e me mbi 170 role, kariera e tij si aktor ka përfshirë teatrin, filmin dhe mediumin televiziv.
Në mes të kësaj veprimtarie kolosale me role në Teatrin e Gjakovës, Teatrin Kombëtar, Teatrin Kombëtar të Tiranës, dhe në Teatrin e Pejës veçohen: – “Fisheku në pajë” (Gjeloshi), “Epoka gara Gjyqit” (Sulejman Vokshi), “Pjata e drunjtë” (Lon Denisoni), “Dragoi i Dragobisë” (Bajram Curri),”Pirrua” (Pirrua), ”Armiku i popullit” (Dr. Stokmani), “Monserati” (Monserati), “Halili e Hajria” (Halili), ndër të tjera.
Hadi Shehu gjithashtu ka shkëlqyer në role filmike si “Si të vdiset” (1972), “Kur pranvera vonohet” (1979), “Era dhe Lisi” (1979), “Gjurmë të bardha” (1980), “Përroi vërshues” (1983), “Pikniku” (1986), “Era e mollës” (1995), “Kur shpirti ndërron jetë” (2001), “Azem Galica” (2011) dhe poashtu në video-filmat “Buka e hidhur”, “Rruga pa kthim”, “Fantazmat lodrojnë”, “Vrasësit bëjnë dasëm natën”, etj.
Veprimtaria e tij e bujshme është shpërblyer me çmime të ndryshme si “Shpërblimi i Dhjetorit”, “Medalja e Punës”, “Çmimi për të Arriturat Artistike” (Beograd) për rolin e Betim Kosovës në filmin “Kur pranvera vonohet”, “Shenja e Artë” (Trebinje), si dhe me mirënjohje të shumta në festivale të ndryshme.
Ai është nderuar poashtu me “Çmimi për Vepër Jetësore” (2005) nga Kuvendi Komunal i Gjakovës, “Statuja e Nënë Terezës” në spektaklin televiziv “Me shumë dashuri” (2008) në Tiranë (Shqipëri), “Medalja Presidenciale e Meritave” (2013) nga Presidenca e Republikës së Kosovës, “Çmimi Kombëtar për Vepër Jetësore” (2012) nga MKRS.
Kontributi i tij per zhvillimin e kulturës Kosovare në profilet e teatrit dhe kinematografise do të mbetet si një prej shembujve më të fuqishëm për tu pasuar nga gjeneratat e reja. /KultPlus.com
U publikua lista fillestare e personave që kanë kandiduar për pozitën e drejtorit të përgjithshëm të RTK-së. Pas verifikimit të aplikacioneve do të publikohet lista finale.
Komisioni vlerësues dhe përzgjedhës për përpilimin e listës së kandidatëve të paraqitur në konkursin publik, për vendin e lirë të punës: Drejtor i Përgjithshëm i Radio Televizionit të Kosovës, ka mbajtur takim, në të cilin ka hapur aplikacionet e kandidatëve.
Kandidatët që kanë aplikuar brenda afatit kohor të përcaktuar me konkurs janë:
Komisioni do të verifikojë aplikacionet bazuar në kriteret e konkursit dhe brenda afateve të caktuara kohore, do të përpilojë listën finale dhe do t’i njoftojë kandidatët për datën, vendin dhe kohën e mbajtjes së testit me shkrim. / KultPlus.com
