“The Youth’s Companion” ka botuar, me 1 nëntor 1894, në faqen n°530, një shkrim rreth mënyrës së komunikimit të shqiptarëve në distancë pa ndihmën e rrymës elektrike, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Telefoni shqiptar
Thuhet se shqiptarët flasin në distancë pa ndihmën e rrymës elektrike. Në vendin e tyre malor, ata e transmetojnë fjalën nga maja në majë me fuqinë e vetme të mushkërive të tyre. Thuhet se krijojnë vendqëndrime të rregullta për marrjen e lajmeve të dërguara. Kjo është frymëzuar nga përdorimi i korrierëve në vendet e nivelit më të lartë. Autori (Arthur Kavanagh) i “The Cruise of the R.Y.S. Eva” flet për këtë zakon të shqiptarëve si një veçori kombëtare.
Ata nuk mund të flasin kur janë afër njëri-tjetrit, por gjithmonë duhet të presin derisa të arrijnë në majën e dy kodrave për të filluar bisedën. Ju marshoni pas udhërrëfyesit tuaj shqiptar dhe takoni një tjetër; ndoshta ata mund të përqafohen, të shtrëngojnë duart, të mërmërisin disa fjalë dhe të vazhdojnë rrugën e tyre; ose, që nuk është e pamundur, kalojnë pa më të voglin njoftim. Ju largoheni dhe harroni se keni takuar dikë, kur papritmas, me të arritur në majë të një kodre, udhërrëfyesi juaj kthehet dhe këndon : “O Gjergjo, Gjergjo-o-O-O!” ose sido që të quhet, duke e zgjatur rrokjen e fundit për një kohë shumë të gjatë (iso).
Jehona mezi është shuar kur dëgjojmë përgjigjen. Biseda ka filluar dhe ju më mirë të uleni, përveç nëse nuk e keni problem të vazhdoni vetëm, sepse ata nuk do të lëvizin derisa të mbarojnë së foluri dhe mund t’ju duhet të ushtroni durimin tuaj për gjysmë ore.
Nuk ka dyshim se kjo prirje për muhabet është shumë e bezdisshme, jo vetëm për shkak të humbjes së kohës që shkakton, por sepse zhurma është e mjaftueshme për të shqetësuar të gjithë gjahun e vendit.
Nga Aurenc Bebja*, Francë – 20 Prill 2024/KultPlus.com
