Akademia e të Rinjve pranë Akademisë së Shkencave të Shqipërisë organizon sot në ora 18:30, promovimin e librit “Parashqevi Qiriazi dhe viti i saj 1919” të autores Teuta Toska.
Veprimtaria do të bëhet në mjedisin e jashtëm të Akademisë së Shkencave, me praninë e autores, dhe të folësve: Valentina Duka, David Hosaflook, Elsa Demo dhe Mikaela Minga.
Teuta Toska është diplomuar në Universitetin e Elbasanit “A.Xhuvani” për gjuhë shqipe dhe letërsi në vitin 1997 dhe është doktoruar në Universitetin e Tiranës në vitin 2013 në fushë të gjuhësisë. Punon si drejtuese e departamentit të gjuhësisë në Universitetin e Elbasanit.
Që nga viti 2017 është edhe anëtare e Akademisë së të Rinjve.
Parashqevi Qiriazi (2 qershor 1880–1970), e lindur në Manastir, ishte Mësuese e Popullit, master i edukimit, pedagoge, intelektuale e shquar, veprimtare e arsimimit të femrës shqiptare, pjesëmarrëse e Kongresit të Manastirit, autorja e abetares së parë shqipe me alfabetin e Manastirit dhe e himnit të tij, e para femër shqiptare autore e një projekti arsimor. / KultPlus.com
Botimi “Parashqevi Qiriazi dhe viti i saj 1919” me autore Teuta Toskën sjell ditarin e veprimtares së vetme shqiptare, që lundroi në vitin 1919 nga Nju-Jorku për në Paris, për të përfaqësuar Shqipërinë në Konferencën e Paqes.
Studiuesja Teuta Toksa ndalet te kontributi i Parashqevi Qiriazit në konsolidimin e shtetit shqiptar të pavarur rreth 100 vite më parë.
“Ky ditar ka qenë në Arkivin e Shtetit, por është i njohur vetëm për studiuesit, jo për publikun. Më shumë se një ditar kujtimesh, është si një agjent pune. Prandaj, ishte e nevojshme që do t’i jepej publikut, i plotësuar me komente. 1919-ta është një vit shumë i rëndësishëm, një vit ndarës në politikën shqiptare. Por për mua ky vit është më i rëndësishmi, në jetën politike dhe diplomatike të saj. Para 100 vitesh, problem madhor ishte formimi i shtetit shqiptar”, shprehet Toska.
Në ditarin e saj, mbajtur nga data 1 janar të vitit 1919, mes të tjerash Qiriazi shkruante për kuvendin e datës 29 dhjetor, të organizuar nga Federata panshqiptare, Vatra’ së:
“1 janar. Sot pas si arnova pak dhe u vesha, shkrova ca letra edhe spastrova deskun. Këtu kishim z.Sadik Lekdushin, Kost Lakrorin, Rafail Burgalecin dhe z.Grameno po është këtu prej një muaj. Sot u bë një meting organizuar prej vatrës, ku u bënë protestime për çështjen të Çamërisë dhe të Kosovës…”
Përpos koordinimit të delegacioneve shqiptare, Toska thekson rolin e Qiriazit për transformimin e shoqërisë shqiptare, duke shkruar një strategji për arsimin.
Teuta Toska
“Unë mendoj se i gjithë libri jep një panoramë të plotë, të asaj që Parashqevi Qiriazi ishte. Pjesa e parë e tregon gruan e thjeshtë, që befas transformohet në një diplomate shumë aktive, që shndërrohet në një diplomate aktive dhe që koordinon veprimtarinë e delegacioneve shqiptare. Në Paris gërshetohet përmes ditarit; jeta e një gruaje, pasionet e një intelektualeje dhe veprimtaria e ethshme diplomatike e saj. Pjesa e dytë, i kushtohet mendimit të saj politik. Aty shpaloset edhe më shumë mendimi i saj për transformimin e shoqërisë shqiptare. Ajo kishte shkruar një strategji kombëtare për arsimit. Prandaj mendoj se kjo është panorama e një intelektualeje shumë të guximshme shqiptare, për kohën që ne flasim, përpara 100 viteve. Është unike”, përfundon Toska. / ReportTV/ KultPlus.com
