Etiketë: tirana

Një udhëkryq historish, interesash dhe stimujsh, Tirana është destinacioni i ri që pret të zbulohet, shkruan Paolo Armelli në një artikull të botuar në të përditshmen italiane “Vogue Italia”.

Nuk është një kryeqytet i zakonshëm, madhështor evropian. Tirana është një qytet me një të kaluar komplekse dhe një të tashme të gjallë, dhe me një bukuri misterioze dhe prekëse.

Udhëtarët e apasionuar për të pazakonshmen mund të vlerësojnë të gjitha nuancat dhe kontrastet më të dukshme.

Një udhëkryq popullsie dhe interesash tregtare deri në epokën e hekurit, Shqipëria u bë e rëndësishme që nga shekulli i XVII, e përshkuar gjithmonë nga synime dhe interesa konfliktuale, mbi të gjitha e ndarë midis Evropës Qendrore dhe Perandorisë Osmane, për të kaluar më pas nga dominimi i Italisë fashiste në izolacionizmin e imponuar nga një regjim veçanërisht i ashpër komunist.

Më pas erdhën vitet ’90, me imazhet e zbarkimeve përtej Adriatikut, të ngulitura ende në kujtimet e shumë italianëve.

Por ndërkohë, Shqipëria dhe vetë Tirana kanë ecur përpara duke kapërcyer pengesat, kufizimet dhe korrupsionin, por edhe duke u mbështetur në energjitë më të forta.

Tani kryeqyteti, i rrethuar nga mali i Dajit, ndër më të lartët në Ballkan, mbetet një kondensim shpirtërash të ndryshëm dhe kontradiktore, nisur nga arkitektura e tij në të cilën ka një sërë vilash të stilit italian të viteve 1920 dhe kalldrëme te stilit osmanrrokaqiejt madhështore futuriste dhe ndërtesa të rëndesës së mbetur brutaliste, tregje tradicionale dhe butikë ultramoderne, dhe projekte ndërkombëtare.

Në dekadën e fundit, një projekt specifik qeveritar ka pikturuar fjalë për fjalë monumente dhe ndërtesa të epokës komuniste me ngjyra të ndezura, një metaforë e madhe për një realitet urban që është i mbushur me një jetë të re.

Pas tërmetit shkatërrues të 2019, i cili rrezikoi të ndërpresë këtë vrull, Tirana është rikuperuar sërish, duke u nisur nga burimet e saj më energjike.

Është në fakt një qytet i mbushur me të rinj, të cilët janë kthyer nga jashtë ose janë rritur këtu, dhe pas disa vitesh mbylljeje ata u hapen me botën, rizbuluan traditat dhe i përmirësuan ato nga një këndvështrim global.

Nuk është rastësi që vitin e kaluar Tirana u shpall ‘Kryeqyteti Evropian i Rinisë 2022’. Edhe sot ai është një katalizator i paprecedentë dhe ende në progres stimujsh, ngjarjesh dhe tendencash.

Pikërisht për këtë arsye është qyteti i parë që pret, duke nisur nga data 8 maj, “Panorama e Modës – Vala e Re Italiane”, projekti i Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe Bashkëpunimit Ndërkombëtar i kuruar nga “Vogue Italia” që sjell një brez të ri stilistësh italianë në një ekspozitë udhëtuese, e organizuar nga COD (Qendra për Hapje dhe Dialog).

Për të zbuluar një qytet që duket se fsheh sekretet e tij me një mister të paqartë, por që po vlon nga dëshira për të ardhmen, kërkuam për vendet themelore të një Tiranë të pazakontë dhe vazhdimisht në zhvillim.

Ku të qëndroni

“Për të qëndruar në një vend emocionues dhe për të shijuar kuzhinën e rafinuar mesdhetare, “Padam Boutique Hotel & Restaurant” është vendi im i preferuar”, tha një gazetare dhe aktiviste shqiptare që jeton prej 25 vitesh në Bergamo, por vazhdon të kthehet në vendi e saj.

Kuzhinieri Fundim Gjepali, i zgjedhur në listën e 10 shefave të huaj më të mirë në Itali, i cili punon edhe në restorantin “Antico Arco” në Romë, ka zgjedhur me mjeshtëri një menu për të kënaqur të gjitha shijet.

Për ata që kërkojnë eksperienca alternative, megjithatë, pranë tregut të madh të Pazarit të Ri, “Hostel Milingona” është një vend vërtet ikonik dhe piktoresk.

Duke shkuar më tej nëpër kryeqytet, drejt zonës së verërave rreth Durrësit dhe gjysmë ore nga aeroporti i Tiranës, është e këndshme të hasësh “Agroturizëm Gjepali“.

Shefi Fundim Gjepali ka rifituar fermën familjare të konfiskuar në të kaluarën nga regjimi dhe ka krijuar një vend të zhytur në natyrën më autentike, ku mund të qëndroni gjatë natës, por edhe të shijoni produktet tipike dhe natyrale, të rritura në vend.

Ku të hani

Si mund të mos e filloni ditën tjetër veçse me një mëngjes të shijshëm me ëmbëlsira të shkëlqyera franceze? Vendi i duhur është “Patisserie Française“, një vend që tashmë mban erën e Parisit nga emri i tij, e themeluar nga Madame Marie-Thérèse Marchal, një zonjë franceze kurioze që ra në dashuri me Tiranën në fillim të viteve ’90 dhe hapi fillimisht një furrë buke franceze dhe më pas pastiçerinë e shijshme të sotme.

Ndër vendet e tjera është restoranti “Gzona“, pranë Kalasë së Tiranës.

Jemi në një fshat të bukur të inauguruar në vitin 2018, ku restorantet, galeritë dhe dyqanet që shesin produkte tipike gastronomike dhe zanate lokale janë grupuar së bashku.

Të ulesh rreth një tavoline dhe të ndash ushqimin është një nga karakteristikat më tradicionale të kulturës shqiptare: nuk është rastësi që gzona në dialektin geg të Shqipërisë së Veriut do të thotë “gëzohemi së bashku”.

Në këtë restorant në fakt shërbehen gatime tipike të recetave më të vjetra kombëtare, me produkte vendase por të ripunuara me teknika novatore, një urë lidhëse mes së shkuarës dhe së ardhmes që lejon mbajtjen gjallë të traditave.

Pak minuta nga sheshi Skënderbej, qendra e vërtetë e qytetit me shtatin e tij kushtuar heroit kombëtar Gjergj Kastriotit, i cili në shekullin e XV kishte zmbrapsur pushtimin e turqve osmanë, ndodhet “Bati”, një restorant peshku i vogël por tërheqes.

Për të ngrënë në lagjen e gjallë të Bllokut, sugjerohet padyshim “Kripë dhe Piper”, ku mund të provoni ushqimet nga rizoto italiane në sushi.

Në këtë restorant, menuja është e larmishme, ambienti eklektik dhe i rafinuar, por edhe shërbimi i vëmendshëm kujton rininë e shfrenuar vendase.

Atyre që u mungon vërtet Italia mund të drejtohen te “Artigiano”, një vilë e bukur me kopsht.

Aty pranë ndodhet Piramida, një strukturë piktoreske piramidale që ishte mauzoleumi i Enver Hoxhës, liderit autoritar që udhëhoqi Shqipërinë nga viti 1941 deri në vdekjen e tij në 1985.

Dy nga vendet më të vizituara në Tiranë kanë pamje nga sheshi Skënderbej, dikur i rrethuar nga makinat dhe tani zemra e gjallë e qytetit.

Në njërën anë ndodhet Muzeu Historik Kombëtar me fasadën e tij madhështore dhe mozaikun shumëngjyrësh që përfaqëson fitoret e popullit shqiptar, brenda të cilit mund të rikthehen mijëvjeçarët që variojnë nga paleoliti në periudhën komuniste.

Nga ana tjetër është Xhamia Et’Hem Beut, simbol i shumëllojshmërisë fetare të vendit dhe mahnitëse për dekorimet e mrekullueshme me lule brenda.

Por destinacionet më të veçanta në qytet janë ato më pak tërheqëse, në të vërtetë praktikisht nëntokë.

Bunk’Art 1 dhe Bunk’Art 2, janë bunkerë të mbajtur sekret për një kohë të gjatë në qendër të qytetit, të përdorur në të kaluarën nga policia sekrete shtetërore.

Sot ata ofrojnë një ekspozitë historike që përfshin imazhe, aksesorë dhe objekte nga periudha komuniste dhe shtypja e saj, duke zbuluar sekretet e policisë politike.

Ata u krijuan përkatësisht në vitin 2014 dhe 2017, me iniciativën e gazetarit italian Carlo Bollino, ish-drejtor i “Gazzetta del Mezzogiorno”.

Nga e kaluara më e errët në të ardhmen më të ndritshme me “Reja”, një nga monumentet e reja të qytetit, skena e selfie-ve më të domosdoshme.

Instalacioni, i vendosur në kopshtin e Galerisë Kombëtare të Arteve, është projektuar nga arkitekti japonez, Sou Fujimoto përbëhet nga një strukturë kubash prej çeliku të bardhë, të ajrosur dhe të lehtë, të cilat krijojnë një hapësirë ​​të brendshme të gjallëruar, shfaqje filmash dhe evente të tjera, për t’u shijuar veçanërisht në verë.

“Teatri Metropol” është një teatër avangard, me referenca pothuajse shekspiriane.

Për të gjithë vizitorët që duan një eksperiencë të pastër blerjeje të stilin Tiranas, një udhëtim në Pazarin e Ri, i konsideruar nga shumë njerëz si zemra e vetë qytetit, është i domosdoshëm.

Krijimi i tij daton në vitet 1930 nën drejtimin e mbretit Zog, i cili e bëri atë pazarin e parë.

Pazari u riorganizua me kalimin e viteve për t’u bërë një treg i rregullt dhe i sigurt që është sot, plot me bare, bistro, restorante dhe bujtina të modës.

Këtu ka më shumë se 150 tregtarë me tezgat e tyre: shitet gjithçka, si mish, peshk, perime, mjalt, djath, erëza, vaj, duhan dhe suvenire.

Këshillohet të blini çaj mali, i cili sipas shqiptarëve shëron të gjitha sëmundjet dhe gjithashtu njihet për virtytet e tij anti-inflamatore, antibakteriale dhe antioksidante.

Ku të argëtoheni

Për të përjetuar plotësisht jetën e gjallë të natës në Tiranë, ka vetëm një fjalë kyçe: Blloku.

Kjo është lagja më e re dhe më e gjallë, ish- zona ekskluzive e drejtuesve të Partisë së Punës, e ndaluar për njerëzit e thjeshtë.

E projektuar si një “lagje kopshti” nga Gherardo Bosio, një arkitekt italian që udhëhoqi rinovimin e ndërtesave shqiptare në epokën fashiste, sot është qendra e vrullshme e të rinjve, të cilët e përjetojnë atë në të gjitha kontrastet e saj.

Në bllok gjenden baret më magjepsëse të koktejve, baret më klasike, klubet ekskluzive ku mund të dëgjoni muzikë live.

Ka një prezencë të fortë restorantesh italiane, të hapura nga ata që, pasi kanë jetuar për dekada jashtë vendit, janë kthyer në vendlindje.

Vendi që nuk duhet të humbisni është “Radio Bar Tirana“. Me dizajnin e rinovuar nga periudha komuniste, mobilje ekscentrike, postera dhe foto vintage në mure, ofrohet një atmosferë miqësore në çdo kuptim dhe mbi të gjitha kokteje të shkëlqyera.

Në zonë ndodhet edhe Charl’s Bistro, një bar lounge i specializuar në muzikën e viteve 1960-1970, ku organizohen rregullisht shfaqje muzikore live (në 2009, Ian Paice, bateristi legjendar i Deep Purple, luajti gjithashtu atje).

Duke u rikthyer drejt sheshit Skënderbej, megjithatë, “Hemingway Bar” nuk duhet humbur.

Këtu organizohen ngjarje të ndryshme kulturore, koncerte xhaz dhe mbrëmjeve të verës projektohen filma art-house në muret e godinës përballë.

Pranë stadiumit “Dinamo” ndodhen disa dyqane verërash. Përtej shumë lokaleve dhe klubeve të natës, një tjetër argëtim shumë i dashur nga shqiptarët është kafeja: si në versionin italian, ashtu edhe në atë turk, këtu përjetohet si një ritual relaksi. /atsh / KultPlus.com

https://www.vogue.it/article/tirana-guida-dove-dormire-mangiare-shopping

Dy vite nga fillimi i sulmit rus ndaj Ukrainës, qytetarët e Tiranës zhvilluan këtë të shtunë një manifestim në kryeqytet, pas ftesës së kryetarit të Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, në mbështetje të qëndresës heroike të popullit ukrainas.

Në fjalën e tij, kryebashkiaku Veliaj tha se shpreson që ky të jetë përvjetori i fundit që qytetarët takohen në këto rrethana dhe që lufta në Ukrainë të marrë fund sa më parë.

Ai theksoi se është i lumtur që Bashkia e Tiranës po ndihmon në rindërtimin e shkollave në Ukrainë.

“Jam krenar që sot BE, SHBA, vendet anëtare të NATO-s, gjithë kolegët që janë këtu, i janë bashkuar edhe një pjesë e jashtëzakonshme e komunitetit të qytetarëve të Tiranës, për të cilët jam shumë mirënjohës. Sepse besoj që kjo nuk është një punë e atyre që merren me politikë dhe diplomaci. Kjo është puna dhe një detyrim moral i çdo qytetari evropian, çdo njeriu që nuk i ka të largëta kujtimet kur ne kemi qenë në një agresion të tillë, as të kohës së komunizmit, as të luftës në Kosovë”, tha ai.

“Kombi për secilin prej nesh fillon te shtëpia e vet. Ndaj, më vjen mirë që e ne e kemi bërë atë tonën modeste. Jam i lumtur që Bashkia e Tiranës ndërton shkollën nr 5 në Kharkiv dhe jam i sigurt që do të bëjmë më shumë në një rrjet qytetesh EuroCity, për të çiftuar sa më shumë qytete të Europës me qytete të Ukrainës, ashtu siç ishte edhe porosia e Presidentit Zelensky kur ishim në Ukrainë në gusht 2022, për të gjetur sa më shumë qytete që mund të bëheshin binjake, por për të bërë një punë konkrete sidomos për rindërtimin. Më vjen mirë që jemi duke punuar në Irpin dhe Bucha për atë aftësi që ne kemi, të paktën në arkitekturë dhe urbanistikë për rindërtimin. Të ndërtojmë më mirë dhe më fort, jo për inat të pushtuesit, por për nder dhe respekt të betejës dhe për t’u siguruar që ngrihemi shumë më të fortë se sa u rrëzuan para dy vitesh”, tha ai.

Veliaj bëri me dije se javën tjetër Tirana do të mikpresë presidentin e Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ndërsa theksoi se bujaria shqiptare do të reflektohet në pritjen e organizuar për të.

“Tirana do të përgatitet për të mikpritur presidentin, Volodymyr Zelensky, që do të jetë këtu për samitin javën tjetër. Kështu që jo vetëm një rrugë që quhet nga Bashkia e Tiranës “Ukraina e lirë”, por e gjithë Tirana do të ndihet si ky toponim, një Ukrainë e Lirë. Shpresoj që të jetë një vizitë e suksesshme. Bujaria shqiptare të reflektohet edhe në pritjen që kemi rezervuar për presidentin Zelenskyy”, tha Veliaj.

Manifestimit iu bashkuan ambasadori i BE-së, Silvio Gonzato, ambasadori i Ukrainës, Volodymyr Shkurov, i ngarkuari me punë i ambasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Shqipëri, David Wisner, ministrja e Shtetit për Marrëdhëniet me Parlamentin, Elisa Spiropali, etj. /ATSH /KultPlus.com

Tirana vijon të jetë një nga destinacionet e preferuara nga ndërkombëtarët.

Pas bumit turistik të këtij viti, media e njohur amerikane “HuffPost” ka nxjerrë sërish Tiranën si një nga destinacionet e 2024-ës që duhen vizituar, krahas vendeve si Zvicra, Amsterdami etj.

Faqja amerikane “HuffPost” ka renditur 27 vende të cilat do të jenë trend gjatë pushimeve të ardhshme, mes të cilave është përfshirë edhe Tirana.

Kryeqyteti shqiptar mbetet ende një destinacion që nuk është shumë i njohur për udhëtarët e huaj, megjithëse me gjasa nuk do të jetë kështu në të ardhmen. Kjo është arsyeja pse një vend si Tirana mund të jetë destinacioni ideal për ata që kërkojnë diçka ndryshe.

“Një vend si Tirana mund të jetë një destinacion ideal për ata që kërkojnë diçka ndryshe. Shumica e  udhëtarëve ende nuk e kanë zbuluar, por fluturimet dhe infrastruktura  funksionojnë shumë mirë dhe ka më pak njerëz në krahasim me destinacionet në trend  në Evropë si Italia, Greqia apo Portugalia”, thotë Laura Lidnsay eksperte e udhëtimeve.

Plazhet e bukura të Rivierës Shqiptare dhe kostoja më e lirë e jetesës e bëjnë vendin tonë një destinacion perfekt për stinën e verës.

Jo vetëm natyra, por qytetet historike ja vlen që të eksplorohen nga udhëtarët. Gjatë kulmit të sezonit turistik ka një mori aktivitetesh përfshirë ngjarje të shumta muzikore për të rinjtë. /ATSH /KultPlus.com

Bashkia e Tiranës është bërë gati për festat e dhjetorit, ndërsa pritet vetëm ndezja e dritave që kryeqyteti të përfshihet i tëri në atmosferën festive plot ngjyra, që do të zgjasë përgjatë gjithë muajit.

“Do të ketë koncerte artistike, festa të ndryshme në lokale të jetës se natës, do të ketë angazhime për fëmijët në të gjithë rrethinat e Tiranës, jo vetëm në kryeqytet, duke çuar një Christmas Market në çdo njësi administrative, me lodra me animacione, me dhurata për të qëndruar sa më afër në këto ditë festash me të gjithë grupmoshat dhe me të gjithë shtresat”, shpjegon Mirela Kocollari, drejtoreshë e promovimit të qytetit.

Aktivitetet festive janë dhe një mënyrë e mirë për të tërhequr edhe më shumë turistë në vendin tonë, në këtë vit që ka provuar të jetë një sukses sa i përket shtimit të vizitorëve të huaj.

“Promovimi fantastik, linjat e reja ajrore që janë hapur, lidhja e mirë me destinacionet, çmimet ekonomike por edhe eventet dhe të gjitha këto gjërat që ndodhin në Tiranë kanë qenë si një karrem qe i ka shtyrë edhe më shumë turistët e rinj një ditë më shumë, të vijnë një fundjavë dhe të kalojnë në një atmosferë kaq fantastike, ditë më shumë në Tiranë. Kështu që ne presim patjetër përsëri edhe në muajin dhjetor edhe pse mund te jetë pak ftohtë, që të kemi turistë”, thotë Kocollari.

E natyrisht ardhja e më shumë turistëve është pozitive jo vetëm për promovimin e vendit por ndikon dhe në rritjen ekonomike të qytetit.

“Do të konsumojnë një drekë një darkë, do blejnë një dhuratë për të afërmit, do flenë një një hotel, kështu që të gjitha këto janë ne të mirë të ekonomisë së vendit, rritet numri i vendeve të punës sepse nevoja për shërbimet , për përmirësimin e shërbimeve edhe është rritur dhe është më e madhe kështu që e gjitha është një zinxhir qe sjell dhe një rritje ekonomike dhe zhvillim”, shton Kocollari.

Më datë 24 do të jetë koncerti i Krishtlindjeve dhe më pas në çdo mbrëmje deri më 31 dhjetor, do të ketë koncerte me artistë të ndryshëm. Ndërsa gjatë ditës, në sheshin Skënderbej, aty ku do të jetë edhe fshati i Krishtlindjeve, do të ketë aktivitete për të gjitha grupmoshat. /Tch/ /KultPlus.com

Më 28 nëntor, Bashkia e Tiranës në bashkëpunim me shoqatën “Albanian Roots”, do të organizojnë paradën e shqiptarëve në bulevardin “Dëshmorët e Kombit”. 

E kthyer tashmë në një traditë në Nju Jork, shqiptarët nga e gjithë bota do të bëhen bashkë në Tiranë në paradën e krenarisë. Marko Kepi, president i “Albanian Roots” (Rrënjë Shqiptare) u shpreh se kjo traditë e bukur do të mbahet çdo vit në një qytet shqiptar.

“Sivjet për herë të parë do të zhvillohet Parada e Shqiptarëve në Tiranë, pra në Shqipëri dhe dëshira jonë është që çdo vit Paradën ta përcjellim nëpër qytete shqiptare, pra në Prishtinë, në Tiranë, në Shkup, në Ulqin, në të gjitha trevat shqiptarë që ta bëjmë si traditë bashkimin e shqiptarëve. Të paktën të festojmë njëherë në vit së bashku, të lëmë anash politikën dhe gjërat që na përçajnë por të mblidhemi për diçka që na bashkon që është të jemi shqiptarë”, tha ai.

Marko Kepi vlerësoi angazhimin e Bashkisë së Tiranës dhe të kryebashkiakut Veliaj për organizimin e kësaj parade dhe që bëri bashkë mbi 125 bashki nga trojet shqiptare.

“Dua të falenderoj Bashkinë e Tiranës dhe kryetarin e saj Erion Veliaj që po na ndihmon dhe po bashkëpunojmë së bashku që ta zhvillojmë këtë paradë. Ata kanë bërë të mundur që të ftojmë 125 bashki në trojet shqiptare, përfshirë edhe arbëreshët e Italisë. Janë më shumë se 300 veta që do vijnë nga Italia. Shpresojmë të jetë tamam një paradë, ashtu si ka emrin një paradë shqiptare që na bën të gjithëve krenarë, të shpalosim ato vlerat tona shqiptare përveç që ta shohin shqiptarët nëpër media, por edhe të huajt. T’i japë një arsye edhe të tjerëve, të huajve që vijnë në Shqipëri edhe për paradën shqiptare. Pra t’i shtojmë diçka turizmit shqiptar, t’i shtojmë diçka Shqipërisë, një bukuri me ngjyrat tona siç kemi me veshje kombëtare, me muzikën shqiptare.  Të jetë një arsye tjetër për të huajt që të vijnë në Shqipëri, të vizitojmë Shqipërinë.  Siç shkojnë të huajt apo amerikanët në Gjermani kur është “October Fest” ose në vende të tjera që janë bërë traditë disa festa të tyre, ta bëjmë edhe ne traditë në Shqipëri që edhe më shumë të sjellim turistë dhe të huaj në Shqipëri. Të shohim kush jemi ne shqiptarët vërtetë, sa të bukur jemi me traditat dhe kulturat tona”, shprehet ai.

Presidenti i “Rrënjë Shqiptare” u shpreh se janë të shumta kërkesat për të marrë pjesë nga SHBA, Anglia apo Zvicra. “Çdo vit kemi kërkesa nga shqiptarët në të gjithë botën që thonë ta bëjmë dhe një në Londër, ta bëjmë edhe ne në Zvicër. Është pothuajse një vazhdim ose një përgjigje ndaj atyre thirrjeve të shqiptarëve nëpër botë që e shohin paradën e Nju Jorkut dhe kanë dëshirë edhe ata që nuk mund të marrin pjesë në Nju Jork, të marrin pjesë në një Paradë Shqiptare. Mendojmë se kjo paradë do ta përhapë patriotizmin shqiptarë edhe në trojet ku ata shqiptarë jetojnë sot për sot. Ne do jemi si këtu në Nju Jork, do hapim paradën shqiptare, do i prijmë paradës shqiptare. Në bashkëpunim me Bashkinë e Tiranës, është një koordinim shumë i mirë dhe jemi duke ecur shumë bukur me punimet e kësaj parade dhe do vazhdojmë paradën në Tiranë që të mundohemi që çdo vit ta bëjmë sa më bukur”, deklaroi Kepi./topchanel/Kultplus.com

Agjencia e njohur ndërkombëtare e lajmeve, “Reuters”, i ka kushtuar një artikull të veçantë zhvillimit të Tiranës dhe transformimit të Piramidës.

Në artikull evidentohet nisma e bashkisë se Tiranës për ta kthyer atë që dikur ishte muzeu i diktatorit Hoxha në qendrën më të madhe teknologjike në Ballkan, ku fëmijët do të mund të mësojnë kodim.

Shkrimi i plotë

Një muze i ndërtuar në Shqipëri në vitet 1980 për të nderuar diktatorin shumëvjeçar komunist Enver Hoxha, i njohur ndryshe si Piramida, po shndërrohet në një qendër trajnimesh kompjuterike për të rinjtë, duke hequr gjurmën e fundit të së kaluarës së izoluar dhe represive të vendit.

Ndërtesa dikur shfaqte pasuritë personale dhe fotografitë e mëdha të Hoxhës, i cili e shkëputi Shqipërinë nga bota e jashtme nën sundimin e ashpër stalinist për 40 vjet, duke zgjeruar shkrim-leximin dhe kujdesin shëndetësor, por duke lënë shumicën e shqiptarëve në varfëri të regjimentuar.

Tani ish-muzeu, i ridizajnuar nga arkitekti holandez Winy Maas, po përgatitet të presë qindra të rinj shqiptarë të etur për trajnime në teknologjinë kompjuterike dhe kodimin, pjesë e përpjekjes së qeverisë për lidhje më të ngushta me Bashkimin Evropian.

Arkitektët, të cilët përfshinin vajzën e Hoxhës, Pranvera, e projektuan ndërtesën në formën e një piramide që lavdëronte liderin si një faraon të stilit egjiptian.

Muzeu u përfundua në vitin 1988, tre vjet pas vdekjes së Hoxhës dhe dy vjet para rënies së sundimit të izoluar komunist, duke i lënë vendin demokracisë.

Leon Cika, një nga kuratorët origjinalë të muzeut, tha se në kohën kur ai përfundoi, ndërsa regjimet e dominuara nga sovjetikët në të gjithë Evropën Lindore po fillonin të shkatërroheshin, ai ndjeu se do të ishte “lopata e fundit për një monument të komunizmit” në Shqipëri.

Në të vërtetë, pas rrëzimit anarkik të komunizmit në kombin jugor të Ballkanit, krahët si piramidë të ndërtesës, të ruajtura gjatë rinovimit, u përdorën nga fëmijët si rrëshqitje në mungesë të këndeve të lojërave.

Pamja e jashtme e rinovuar rrethore përbëhet nga shkallët që vizitorët vendas dhe të huaj i ngjitin për të fituar një pamje panoramike të kryeqytetit Tiranë, i cili është shndërruar në një qytet modern dhe plot gjallëri.

Brendësia kubistike përmban atë që duken si grupe kontejnerësh të grumbulluar, të cilat do të shërbejnë si klasa, duke u ngritur disa kate në kupolën origjinale të qelqit.

Shqiptarët ishin të ndarë për vite me radhë se si ta përshtatnin ndërtesën në përputhje me demokracinë e tyre në zhvillim, me disa të hidhëruar për trashëgiminë represive të Hoxhës që kërkonin që ajo të rrafshohej dhe të tjerë donin ta ruanin atë si një ikonë arkitekturore.

Në vitet pasuese, aty u ngrit një klub nate, një stacion televiziv dhe madje u vendosën edhe zyrtarë të NATO-s gjatë ndërhyrjes së aleancës për të ndalur luftën në Kosovën fqinje në vitin 1999.

“Ishte një monument arkitektonik si asnjë tjetër”, tha Ilda Qazimllari, drejtoreshë e investimeve në zyrën e kryebashkiakut të Tiranës

Nga ana tjetër, shton ajo, ideja fillestare ishte që të kishim një mauzole për të kujtuar Hoxhën dhe kjo është arsyeja pse njerëzit donin të fshinin simbolin e vetëm të mbetur nga koha komuniste./KultPlus.com