Asetet ruse që janë aktualisht në juridiksionet e vendeve të G7, do të mbeten të palëvizura derisa të ketë një zgjidhje të konfliktit me Ukrainën, thanë ministrat e jashtëm të G7 në një deklaratë të përbashkët pas takimit të tyre në Karuizawa të Japonisë.
“Ne jemi të vendosur, në përputhje me sistemet tona ligjore përkatëse, që asetet e Rusisë në juridiksionet tona do të mbeten të palëvizura derisa të ketë një zgjidhje të konfliktit që adreson shkeljen e sovranitetit dhe integritetit territorial të Ukrainës nga Rusia”, thuhet në deklaratë.“Çdo zgjidhje e konfliktit duhet të sigurojë që Rusia të paguajë për dëmin që ka shkaktuar,” vunë në dukje ministrat e jashtëm të G7/Ballkanweb/ KultPlus.com
Presidenti amerikan Joe Biden ka mbërritur në Ukrainë për një vizitë të papritur. Nga Kievi, presidenti amerikan ka dhënë një deklaratë të fuqishme duke konfirmuar përkrahjen e madhe ndaj Ukrainës.
Biden ka thënë se llogaritë e Putinit kanë dalur të gabuara dhe se Rusia do të humbë luftën.
“Ndërsa bota përgatitet për të shënuar një vjetorin e pushtimit brutal të Ukrainës nga Rusia, unë jam sot në Kiev për t’u takuar me Presidentin Zelensky dhe për të rikonfirmuar angazhimin tonë të palëkundur dhe të palodhur ndaj demokracisë, sovranitetit dhe integritetit territorial të Ukrainës. Kur Putin filloi pushtimin e tij, ai mendoi se Ukraina ishte e dobët dhe Perëndimi ishte i ndarë. Por ai ka gabuar rëndë. Rusia donte të fshinte Ukrainën nga harta. Putin do ta humbas këtë luftë. Rusia deri më tani ka humbur gjysmën e territoreve të pushtuara në Ukrainë Ne do të dërgojmë armë shtesë, duke përfshirë municione artilerie, sisteme antitanke dhe radarë vëzhgimi për të mbrojtur popullsinë ukrainase kundër sulmeve ajrore”, ka thënë Biden. / KultPlus.com
Në një deklaratë të përbashkët televizive, të shoqëruar nga Biden, Zelensky tha se bota demokratike duhet të fitojë këtë luftë historike.
“Është vizita më e rëndësishme në të gjithë historinë e marrëdhënieve SHBA-Ukrainë,” tha Zelensky, duke shtuar se nënvizon rezultatet që kemi arritur tashmë. “Sot negociatat tona ishin shumë të frytshme,” tha Zelensky.
Ai tha se rezultatet e kësaj vizite me siguri do të shihen dhe do të ketë një ndryshim në fushën e betejës.
Vendimi i SHBA-së për t’i dhënë tanke Abrams Ukrainës në fillim të janarit ka kontribuar tashmë në forcimin e mbrojtjes së Ukrainës, theksoi Zelensky, duke shtuar se ai dhe Biden folën gjithashtu për dërgimin e amrëve me rreze të gjatë.
“Unë e di se do të miratohet një paketë shumë e rëndësishme mbështetjeje për Ukrainën duke shërbyer një sinjal i qartë se agresioni i Rusisë nuk ka asnjë shans,” tha Zelensky.
“Ukraina ju është mirënjohëse, President”, th ai duke iu drejtuar Biden.
Gjatë vizitës së tij, Joe Biden tregoi arsyetimin e tij për të vizituar kryeqytetin ukrainas ndërsa lufta hyn në vitin e dytë.
“Mendova se ishte kritike që të mos kishte asnjë dyshim, asnjë lloj dyshimi, për mbështetjen e SHBA për Ukrainën në luftë,” tha presidenti amerikan.
Biden theksoi se kishte mbështetje të gjerë dypartiake në Uashington për kauzën ukrainase, edhe pse disa republikanë refuzojnë të ofrojnë ndihmë të mëtejshme.
“Për të gjitha mosmarrëveshjet që kemi në Kongresin tonë për disa çështje, ka një marrëveshje të rëndësishme për mbështetjen për Ukrainën,” tha ai.
“Nuk ka të bëjë vetëm me lirinë në Ukrainë. Ka të bëjë me lirinë e demokracisë në përgjithësi,” tha ai.
Sipas gazetarëve që udhëtonin me të brenda Ukrainës, Biden mbërriti në Kiev në orën 08:00 me orën lokale.
“Është mirë të jem sërish në Kiev,” tha Biden kur mbërriti. Ai u përshëndet nga ambasadorja e SHBA-së në Ukrainë Bridget Brink.
Autokolona e Biden mbërriti në Pallatin Mariinsky vetëm pas orës 8:30 të mëngjesit. Ai u prit nga Zelensky dhe gruaja e tij, Olena Zelenska.
“Faleminderit që erdhët,” tha Zelensky, duke i shtrënguar dorën Biden. “Më e rëndësishmja, si janë fëmijët? E pyeti Biden, ndërsa shtoi: “Jam i lumtur që po të shoh ty”.
I pyetur për rëndësinë e të qenit në Kiev, Biden vuri në dukje se ishte vizita e tij e tetë në qytet.
“Çdo herë më e rëndësishme,” tha Biden.
Ai shtoi se qëllimi i vizitës së tij ishte t’i përcillte Zelenskit se SHBA është do të vazhdojë të mbështsë gjithmonë Ukrainën.
“Ne nuk do të largohemi,” tha Biden. /abcnews.al / KultPlus.com
A video of Joe Biden’s visit to Ukraine.
1/4 – The moment when Biden arrived and was welcomed by Zelenskyi and his wife. Shortly after he met with Ukrainian officials. pic.twitter.com/3iIxmiD32T
Shqipëria do të ketë së shpejti ambasadën e saj në Kiev, në kryeqytetin e Ukrainës.
Kështu njoftoi ministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme e Shqipërisë, Olta Xhaçka, në kohën kur po shënohet 30 vjetori i vendosjes së marrëdhënieve diplomatike mes dy vendeve.
“Shqipëria do të mbështesë Ukrainën dhe popullin e saj me maksimumin e aftësive të saj derisa të triumfojë kundër luftës së paligjshme të agresionit të Rusisë. Shqipëria dhe Ukraina i përkasin familjes së kombeve të lira dhe demokratike dhe të dyja kanë një të ardhme në familjen Euro-Atlantike”, shkroi Xhaçka në një postim në Facebook.
Që prej 24 shkurtit të vitit 2022 kur nisi pushtimi rus i ukrainës, Shqipëria, anëtare e NATO-s që nga viti 2009, është rreshtuar me këtë aleancë ushtarake dhe me Bashkimin Evropian në mbështetjen e Ukrainës.
Në kuadër të kësaj mbështetje janë miratuar disa vendime, që lejojnë shtetasit e Ukrainës të hyjnë dhe qëndrojnë pa leje të qëndrimit në Shqipëri për një periudhë 1 vjeçare si dhe krijimin e një task-force për të menaxhuar aplikimet për mbrojtje ndërkombëtare për shtetasit që vijnë nga Ukraina.
Autoritetet shqiptare gjithashtu kanë përkrahur rezolutën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së që dënon pushtimin rus të Ukrainës dhe, së voni, kanë ndërmarrë një iniciativë për dokumentimin dhe hetimin e krimeve të luftës në Ukrainë, përmes OKB-së.
Para fillimit të luftës dhe sanksioneve që u vendosën ndaj Rusisë, sipas të dhënave të Instituti të Statistikave (INSTAT), Shqipëria ka importuar mbi 40 për qind të totalit të drithërave nga Rusia, ndërsa 4 për qind nga Ukraina.
Sipas ambasadës ukrainase në Tiranë, që nga shkurti i vitit 2022, në Shqipëri janë strehuar afërsisht 3 mijë shtetas ukrainas.
Më 3 maj të vitit që shkoi, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky iu drejtua me një fjalim online Kuvendit të Shqipërisë. Përveç falenderimit për mbështetjen, ai kërkoi që t’u ndalohej hyrja në Shqipëri, turistëve rusë.
Kjo kërkesë nuk u mor parasysh nga qeveria shqiptare.
Marrëdhëniet diplomatike mes dy vendeve janë vendosur më 13 janar 1993, ndërsa Ukraina ka hapur ambasadën e saj në Tiranë në shtator të vitit 2020.
Ambasador i saj është emëruar Volodimir Shkurov, i cili është ende në detyrë.
Në Ukrainë, në rajonin e Odesës jetojnë rreth 3500 shqiptarë./REL/ KultPlus.com
Rusia ka kryer sulme ajrore në vende të ndryshme të Ukrainës, me target kryesor kryqytetin, Kyivin. Mediat perëndimore kanë publikuar pamjet nga sulmet ajrore ruse që rinisën sot pas disa muajsh.
Së paku 11 persona kanë vdekur dhe mbi 60 janë lënduar nga sulmet ajrore masive që Rusia nisi mëngjesin e sotëm, si kundërpërgjigje për shkatërrimin e urës që lidh Krimenë e aneksuar me Rusinë.
Për gjashtë orë, në kryeqytetin e Ukrainës, Kyiv, janë dëgjuar alarmet për sulme ajrore.
Zyrtarët ukrainas kanë njoftuar se Kyivi është përballur me sulme në orët e para të 10 tetorit.
Rusia ka eskaluar me sulme ndaj qyteteve ukrainas, pasi presidenti rus, Vladimir Putin quajti sulmin në urën Kerch “një akt terrorist”.
Sipas të dhënave të Policisë ukrainase, së paku 11 veta janë vrarë dhe 64 janë lënduar nga një valë e re e sulmeve raketore të Rusisë në Ukrainë.
Autoritetet në Kyiv kanë thënë se tetë persona kanë vdekur dhe 24 janë lënduar nga një sulm raketor këtë mëngjes në kryeqytet. Edhe qytetet si Lviv, Kerson, Dnipro, Zaporizhzhia dhe Mykolaiv ishin target i sulmeve ruse.
Bazuar në atë që thotë ushtria e Ukrainës, deri kah gjysma e mëngjesit të së hënës, janë lëshuar 75 raketa ruse.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zekeskiy ka thënë se Rusia po sulmon me raketa dhe me dronë kamikazë të prodhuar nga Irani. Ai thotë se target i Rusisë është infrastruktura energjetike dhe civilët.
Duke folur jashtë zyrës presidenciale, afër së cilës u hodhën disa nga raketat, Zelenskiy akuzoi Rusinë se ka zgjedhur kohën, qëllimet për shkaktuar sa më shumë dëme që është e mundur. /Express/ KultPlus.com
Autoritetet ukrainase kanë gjetur një varr masiv të më shumë se 440 trupave në qytetin lindor të Iziumit, i cili u rimor nga forcat ruse, tha një shef i policisë rajonale.
Serhiy Bolvinov, hetuesi kryesor i policisë për rajonin e Kharkiv, tha për Sky News se disa nga njerëzit ishin vrarë nga bombardimet dhe sulmet ajrore.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky e krahasoi këtë me atë që ndodhi në Bucha, në periferi të Kievit, duke thënë në një fjalim video të së enjtes mbrëma: “Rusia po e lë pas vdekjen kudo dhe duhet të mbahet përgjegjëse”.
“Aty tashmë kanë filluar procedurat e nevojshme. Më shumë informata – informacion i qartë dhe i verifikueshëm – duhet të jetë i disponueshëm nesër”, tha ai.
Ukraina dhe aleatët e saj kanë akuzuar forcat ruse për kryerjen e krimeve të luftës në Bucha nga forcat ruse, shkruan The Guardian, transmeton Gazeta Express.
Qyteti i pasur në veriperëndim të Kievit, Bucha, është sinonim i krimeve ruse të luftës, ku janë gjetur qindra trupa. Pas një muaji luftimesh, Bucha ishte një nga vendet e para nga të cilat Moska u tërhoq për të rikoncentruar forcat e saj në lindje të Ukrainës.
Bolvinov tha se hetimet mjekoligjore do të kryhen për çdo trup.
“Mund të them se është një nga vendet më të mëdha të varreve masive në një qytet të madh në [zonat] e çliruara… 440 trupa u varrosën në një vend. Disa vdiqën nga zjarri i artilerisë … disa vdiqën për shkak të sulmeve ajrore”.
Ministria ukrainase e mbrojtjes shkroi në Twitter: “Varret masive po zbulohen në Izium pas çlirimit nga (rusët), Varri (vendi) më i madh aktual ka 440 varre të pashënuara”. / KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani i ka dërguar letër presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky për nder të 31-vjetorit të pavarësisë.
Presidentja Osmani këtë e ka bërë të ditur përmes një cicërime në rrjetin social ‘Twitter’.
“Letra ime drejtuar Presidentit Zelensky dhe populli ukrainas në ditën e tyre kombëtare”.
Osmani edhe në këtë ditë ka shprehur mbështetje ndaj popullit ukrainas.
“Ne jemi me ju në shpirt, ne jemi me ju në veprim dhe do të jemi me ju derisa Ukraina të fitojë. Lavdi Ukrainës!”.
Ndryshe, në ditën e shënimit të përvjetorit të 31-të të pavarësisë, Zelensky ka thënë se planifikon të ndajë çmime për ukrainasit që kanë kontribuuar në forcimin e shtetit. / KultPlus.com
My letter to President @ZelenskyyUa & the Ukrainian people on their national day.
We’re with you in spirit, we’re with you in action, and we’ll be with you until Ukraine wins.
Një fotografi që po qarkullon nëpër rrjete sociale shihet teksa një grua e moshuar ecë në një rrugë që është pushtuar nga Rusia.
Bëhet fjalë për qytetin Kryvyi Rih, raporton Al Jazeera, transmeton Express.
Rezistenca ukrainase ndaj agresionit rus ka qenë e të gjitha moshave.
Madje ditë më parë gruaja e presidentit ukrainas, Volodymyr Zelenskyy, kishte thënë se djali i tyre tetë vjeçar nuk dëshiron asgjë tjetër pos të bëhet ushtar. / KultPlus.com
Nga pushtimi rus në shkurt dhe deri te beteja e fundit për Ukrainën lindore, po ju sjellim një përzgjedhje fotografish, që tregon disa nga momentet më të rëndësishme të luftës së vazhdueshme në Ukrainë 100 ditë pas fillimit të konfliktit.
Euronews ka përzgjedhur këto foto, shumica e të cilave tregon shkallën e lartë të brutalitetit të luftës, të cilat mund të jenë shqetësuese për disa shikues. Por këto pamje kanë luajtur gjithashtu një rol në mbështetjen e Perëndimit për Ukrainën, si dhe për të drejtuar gishtin ndaj përgjegjësve për mizoritë e luftës.
Që nga fillimi i luftës, 32 gazetarë u vranë në Ukrainë, një numër që nuk përfshin punonjësit e mediave që u regjistruan në ushtri për të mbrojtur Ukrainën.
Ndërkohë, Amnesty International tha në fillim të majit se ka dokumentuar krime të shumta lufte nga forcat ruse në komunitetet rreth kryeqytetit ukrainas, Kiev, duke përfshirë ekzekutime arbitrare, bombardime banesash dhe tortura. / KultPlus.com
Një burrë ecën pranë ndërtesave të dëmtuara rëndë dhe makinave të shkatërruara pas sulmeve ruse në Bakhmut, rajoni Donetsk, në Ukrainën lindore. 24 maj Klavidia, 91 vjeçe, mbahet në një barelë të improvizuar teksa hipën në tren, duke ikur nga lufta në Severodonetsk në një stacion treni në Pokrovsk, Ukrainë. 25 prill 2022Foto e kapur nga një video e publikuar nga Rusia tregon anëtarët e shërbimit ukrainas teksa kontrollohen nga personeli ushtarak rus, pasi u larguan nga uzina e rrethuar e çelikut Azovstal. 17 maj 2022Ushtari i regjimentit Azov qëndron në një rreze drite në fabrikën e çelikut Azovstal gjatë rrethimit të saj nga ushtria ruse. maj 2022Luftëtari i plagosur i regjimentit Azov merr ndihmë mjekësore në një spital me turne brenda fabrikës së çelikut Azovstal gjatë rrethimit të tij, Mariupol, Ukrainë. maj 2022Një luftëtar i regjimentit Azov qëndron në rrënojat e fabrikës së çelikut Azovstal gjatë rrethimit të tij. maj 2022Nadiya Trubchaninova, 70 vjeç, ulet pranë një qese plastike që mban trupin e djalit të saj Vadym, 48 vjeç, i cili u vra nga ushtarët rusë në Bucha në mars. Foto më 12 prill 2022Një vinç heq kufomën e një burri nga një varr masiv për t’u identifikuar në një morg, në Bucha, në periferi të Kievit, Ukrainë. 10 prill 2022Një civil i vdekur me duart e lidhura pas shpine shtrirë në tokë në Bucha afër Kievit, Ukrainë. 4 prill 2022.Mjetet e blinduara ruse të shkatërruara në periferi të Kievit, Ukrainë. 31 mars 2022Ira Gavriluk mban macen e saj teksa ecën pranë trupave të burrit, vëllait dhe një burri tjetër, të cilët u vranë jashtë shtëpisë së saj në Bucha, Ukrainë. 4 prill 2022Një pamje brenda teatrit Mariupol, i cili funksiononte si strehë për qindra civilë, u godit në Mariupol, Ukrainën lindore. 4 prill 2022Punonjësit dhe vullnetarët e urgjencës ukrainase mbajnë një grua shtatzënë të plagosur nga një maternitet që u dëmtua nga granatimet në Mariupol, Ukrainë. 9 mars 2022Gratë shtatzëna ecin në një bodrum të një materniteti ndërsa sirenat bien për të paralajmëruar për sulmet ajrore në Mykolaiv. 14 mars 2022Një grua ulet me dy foshnja që trajtohen në një spital pediatrik pasi ato u zhvendosën në bodrumin i cili po përdoret si strehë për bomba, në Kiev. 28 shkurt 2022Ushtarët ukrainas Anastasia dhe Vyacheslav ndajnë një moment përpara ceremonisë së tyre të dasmës në një park të qytetit në Kiev, Ukrainë. 7 prill 2022Vullnetarët përgatisin kokteje molotov në një park lokal në Uzhgorod, Ukrainën perëndimore. mars 2022Një grua mëson se si të përdorë një pushkë sulmi AK-47 gjatë një kursi të vetëmbrojtjes civile në periferi të Lviv, Ukrainën perëndimore. 4 mars 2022Një burrë merr sende nga një dyqan që mori flakë nga një sulm rus në Kharkiv. Ukrainë. 25 mars 2022Rrënojat e një palestre shihen pas granatimeve ruse të një qendre tregtare të ndërtuar së fundmi, në Kiev, Ukrainë. 21 mars 2022. Tetë persona u vranë në sulm.Stanislav, 40 vjeç, i thotë lamtumirë djalit të tij David, 2 vjeç dhe gruas së tij Anna, 35 vjeç, në një tren për në Lviv në stacionin e Kievit, Ukrainë. 3 mars 2022
Do të kishte mbetur ndoshta e pashkruar historia e profesorit të psikologjisë sociale Fedor Fedorovich Shandor, në qoftë se një koleg i tij mos të kishte shkrepur një fotografi gjatë njërës prej leksioneve të përditshme që profesori po jep, duke e shndërruar atë pothuajse në një në hero kombëtar.
Kolegu i tij nuk është ndonjë profesor i universitetit të Uzhhorodit ku ai punon, por ushtari që ka pranë në llogoren e Izyum, në Donbas, një nga fushëbetejat më të ashpra në luftën e përgjakshme që po ndodh në Ukrainë.
Profesori nuk kishte qenë kurrë pjesë e ushtrisë, por më datë 24 shkurt, kur forcat ruse filluan pushtimin e vendit, hyri si vullnetar i brigadës së 101 të Transkarpacisë, rajonit jugperëndimor ukrainas, dhe më pas u transferua në Donbas.
Por bashkë me automatikun e tij, ai nuk harroi edhe smartphonin ku ka shkarkuar tekstet akademike, dhe nga ku çdo ditë mban leksione të rregullta nxënësve të tij, gjithmonë e më shumë të pranishëm dhe nga momenti që mësuan në çfarë situatë të vështirë ndodhet ai.
“Ndonjëherë leksioni ndërpritet nga shpërthimet, i them nxënësve pritni një minutë, dhe më pas rikthehem. Është një fushë, ajo e imja, shumë e specializuar, nuk mund të më zëvendësojnë kollaj”, thotë profesor Shandor.
Profesori-ushtar ka një marrëveshje me eprorët e tij ushtarakë për të luftuar vetëm nga ora 4 deri në 8 të mëngjesit ditën e hënë dhe të martë, në mënyrë që të japë leksion nga ora 8 deri në 12. “Nuk i marr orë luftimit, i marrë orë pushimit dhe gjumit”, saktëson profesori, i cili siguron se semestrin do ta mbyllë ai. Studentët e tij, ndërkohë, shpresojnë dhe luten që ta shohin edhe në sezonin e ardhshëm, por nga bankat e universitetit të tyre. /A2CNN / KultPlus.com
Zonja e parë e SHBA-sw Jill Biden bëri një vizitë të papritur të dielën në Ukrainë, ku u takua me zonjën e parë ukrainase Olena Zelenska në një shkollë që është shndërruar në një strehë për njerëzit që ikin nga dhuna dhe bombardimet ruse.
Biden kaloi kufirin Sllovaki-Ukrainë në qytetin e Uzhhorod në cepin jugperëndimor të vendit pasi vizitoi refugjatët ukrainas që u larguan nga atdheu i tyre në Sllovaki.
Zelenska, gruaja 44-vjeçare e presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyy, ka qenë e fshehur, së bashku me dy fëmijët e tyre, që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës 10 javë më parë.
Gjatë këtij takimi, Biden i dhuroi lule Olenas nw Ditën e Nënës dhe të dyja u përqafuan përpara se të takoheshin në një dhomë të vogël anësore në strehë.
“Doja të vija në ditën e nënës”, tha Biden. “Ne menduam se ishte e rëndësishme t’i tregonim popullit ukrainas se kjo luftë duhet të ndalet dhe kjo luftë ka qenë brutale. Dhe populli i SHBA-së qëndron me popullin e Ukrainës.”
“Ne e ndiejmë atë,” u përgjigj Zelenska.
“Së pari do të doja t’ju falënderoja për një veprim shumë të guximshëm,” tha Zelenska. “Sepse ne e kuptojmë se çfarë i duhet zonjës së parë të SHBA-së për të ardhur këtu gjatë një lufte kur aksionet ushtarake po zhvillohen çdo ditë, ku sirenat ajrore po ndodhin çdo ditë, edhe sot”.
“Ne të gjithë e ndiejmë mbështetjen tuaj dhe të gjithë e ndiejmë udhëheqjen e presidentit të SHBA-së, por dëshirojmë të theksojmë se Dita e Nënës është një ditë shumë simbolike për ne, sepse ne gjithashtu ndjejmë dashurinë dhe mbështetjen tuaj gjatë një dite kaq të rëndësishme.” (AFP/AP/Zëri i Amerikës) / KultPlus.com
Kryeministri Edi Rama ndodhet sot në Varshavë, Poloni, ku do të jetë pjesëmarrës në Konferencën e Donatorëve për Ukrainën, e bashkëorganizuar nga kryeministri i Polonisë, Mateusz Morawiecki dhe kryeministrja e Suedisë, Magdalena Andersson, në partneritet me Presidentin e Këshillit Evropian, Charles Michel dhe presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Konferenca, me pjesëmarrje të nivelit të lartë të kryetarëve të shteteve dhe qeverive i dedikohet qëllimit të përbashkët për të mbështetur reagimin humanitar të OKB-së në Ukrainë dhe për të diskutuar hapat e mëtejshëm drejt mbështetjes së përpjekjeve të Ukrainës për të trajtuar sfidat ekonomike të krijuara nga lufta.
Konferenca do të diskutojë masa konkrete për t’ju përgjigjur fatkeqësisë humanitare të shkaktuar nga lufta, ku sipas vlerësimit të OKB-së, miliona njerëz kanë nevojë për ndihmë urgjente humanitare, duke përfshirë ushqim, furnizime mjekësore dhe strehim.
Në përgjigje të rritjes së shpejtë të nevojave, OKB-ja ka ngritur strukturat e posaçme për të hyrë në zonat më të goditura në ndihmë për shpëtimin e jetëve, duke vendosur ekspertë, për koordinimin, angazhimin e komunitetit, mbrojtjen dhe menaxhimin e informacionit. Ndërkohë, që kërkohet më tepër nga komuniteti ndërkombëtar për t’iu përgjigjur intensitetit të këtyre nevojave.
Edhe Shqipëria do të radhitet përkrah vendeve kontribuuese, angazhim të cilin Kryeministri Edi Rama do ta shprehë gjatë kësaj Konference.
Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky do t’i drejtohet gjithashtu Konferencës përmes një videomesazhi. /j.p/ KultPlus.com
“Në botë, të gjithë, edhe ata që nuk na mbështesin hapur bien dakord që në Ukrainë vendoset fati i Evropës, fati i sigurisë globale, fati i sistemit demokratik”. Kështu deklaroi presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky në fjalimin e tij të fundit.
Ai nënvizoi se Rusia gjithashtu mund të shpenzojë burime të mëdha për të mbështetur luftën dhe mund të kundërshtojë të gjithë botën e lirë.
“Por mësimet e historisë janë të njohura. Nëse keni ndërmend të ndërtoni një Reich mijëvjeçar, ju humbni. Nëse keni ndërmend të shkatërroni fqinjët, ju humbni. Nëse doni të rivendosni perandorinë e vjetër, humbni”, theksoi Zelensky.
Ndërkohë tre sulme ajrore ruse u regjistruan mëngjesin e sotëm në qytetin jugor të Ukrainës, Zaporizhzhia. Kjo është raportuar nga agjencia ukrainase Ukrinform duke cituar administratën ushtarake rajonale./A2CNN / KultPlus.com
Rastet e raportuara të dhunës seksuale në Ukrainë po rriten, i tha Këshillit të Sigurimit të OKB-së jordanezja Sima Bahous, drejtoresha ekzekutive e agjencisë së Kombeve të Bashkuara për gratë (UN Women).
“Kjo luftë duhet të përfundojë. Ne po dëgjojmë gjithnjë e më shumë për përdhunimin dhe dhunën seksuale. Këto janë akuza që duhet të hetohen në mënyrë të pavarur për të garantuar drejtësinë”, tha Bahous.
“Ne po shohim një sërë shenjash paralajmëruese për shkak të kombinimit të zhvendosjeve masive të refugjatëve të brendshëm dhe një prani të madhe të rekrutëve dhe mercenarëve, shoqëruar me brutalitetin kundër civilëve ukrainas,” shtoi ajo.
“Rreziku i trafikimit të qenieve njerëzore po rritet ndërsa situata po bëhet edhe më e vështirë, “ theksoi Bahous.
Deklaratat e saj erdhën pas një vizitë në Moldavi, për të cilën ajo tha se kishte mirëpritur rreth 95,000 refugjatë ukrainas. Ajo vuri në dukje se ata që mbërritën ishin kryesisht gra, fëmijë dhe të moshuar.
Bahous bëri thirrje për shtimin e forcave policore në kufirin midis Moldavisë dhe Ukrainës “në mënyrë që ato të mund të sigurojnë mbështetje për viktimat e dhunës dhe trafikimit me bazë gjinore. /Abcnews / KultPlus.com
Sa më shumë që flitet me njerëzit në Bucha, aq më shumë mësohet për terrorin që kanë përjetuar njerëzit në këtë qytet.
Irina Abramova tregoi për BBC vendin në rrugën jashtë shtëpisë së saj ku burrit të saj, 40-vjeçarit Oleg Abramov, iu kërkua të gjunjëzohej dhe më pas u qëllua në kokë nga ushtarët rusë rreth 1 muaj më parë.
Irina tha se ajo u bërtiti trupave ruse dhe më pas u kërkoi atyre që ta qëllonin edhe atë.
“Sytë e tyre ishin si akulli,” tha ajo, duke i rrjedhur lot në fytyrë. “Burri im nuk ishte ushtar. Ne u thamë se jemi civilë. Por ata ishin çnjerëzor.”
Ajo tregoi unazën e martesës që kishte dhuruar i shoqi, të cilën tani e mban në një zinxhir në qafë./tvklan.al / KultPlus.com
Në një shkrim të hershëm të profesor Eqrem Çabejt në gjeografinë e përhapjes së shqiptarëve në botë, përmenden edhe shqiptarët në Ukrainë. Çabej e dinte këtë referencë shkëlqyeshëm. Në një bisedë të Enver Hoxhës me Stalinin, Stalini e pyet Enver Hoxhën nëse Albania e Kaukazit është e njëjta gjë me Albaninë e shqiptarëve. Këtë pyetje do ta bënte edhe papa Piu II i shekullit XV, i cili ka shkruar një Komentar ku thotë se shqiptarët kanë ardhur ndoshta nga Albania e Kaukazit. Pak a shumë të njëjtin mendim ka dhe dijetari francez Pukëvil në shekullin XIX, i cili mendon se shqiptarët mund të kenë ardhur nga Kaukazi ose nga viset pontike ose nga Kolkida. Enver Hoxha i thotë Stalinit se shqiptarët nuk kanë asgjë të përbashkët me Albaninë e Kaukazit, por rrjedhin nga ilirët. Atëherë, Stalini merr në telefon një dijetar rus dhe e pyet për këtë çështje.
Dijetari rus i thotë që shqiptarët kanë disa fshatra pranë Ukrainës, ku jetojnë si një komunitet etnik. E përmenda bisedën midis dy politikanëve të shekullit XX, përtej konotacioneve politike që ngjallin emrat e tyre. Nuk është thjesht një trill kurioziteti. Shumë më përpara tyre Çabej dinte diçka më të saktë. Në vitin 2003 bëra një udhëtim në Rusi së bashku me Dritëro Agollin. Shkuam dhe në Sant Petërburg ku ishte një universitet dhe katedra e gjuhës shqipe, ku studionin rreth 30 vajza dhe djem rusë që mësonin gjuhën shqipe.
Aty takova disa albanologë rusë që kanë shkruar libra për Shqipërinë dhe gjuhën shqipe. Takova dhe albanologen akademike Julia Ivanovna, akademike etnografe, që kishte botuar tre libra për Shqipërinë, për etnografinë e Shqipërisë së veriut, për kanunin e Lek Dukagjinit dhe të drejtën zakonore shqiptare si dhe për kalendarin origjinal popullor të shqiptarëve, nga Antikiteti në Mesjetë, duke u bazuar në kërkimet etnografike të dijetarit shqiptar, Rrok Zojsi. Në korrik të vitit 2004, akademikja Julia Ivanonvna erdhi në Tiranë. Ajo solli me vete një ekspozitë e fotografi origjinale që pasqyronin jetën e katër fshatrave shqiptarë, që ekzistojnë edhe sot në Ukrainë. Shqiptarët kanë shtegtuar në Rusi të paktën që në shekullin XV.
Në këtë shekull një shqiptar i quajtur Maksim Artioti ka studiuar në Padova të Italisë, ku ka qenë dhe Leonik Tomeo nga Durrësi, i cili ka qenë pedagog i Nikolla Kopernikut. Maksim Artioti më vonë ka shtegtuar në Rusi, ku u njoh si një dijetar i madh dhe specialist i shkëlqyer i latinishtes dhe greqishtes së vjetër. Në kohën e careshës ruse Katerina II, me urdhër në saj u botua një fjalor shumëgjuhësh, ku qe futur edhe gjuha shqipe. Në shekullin XIX, gjatë kohës së Luftës Ruso-Turke, shumë shqiptarë kanë luftuar në ushtrinë turke dhe për arsye të ndryshme kanë mbetur në rrethinat e Odesës.
Poeti më i madh rus i të gjitha kohërave, Pushkini, flet në një letër të tij si dhe në një tregim për trimërinë e kalorësve shqiptarë. Në vitin 1937, në një revistë, ku flitet për 100-vjetorin e vdekjes së Pushkinit, poeti ynë i madh, Migjeni, ka bërë me laps dy portrete të Pushkinit. Por, le të rikthehemi te tema i fshatrave shqiptarë në Ukrainë. Këto fshatra janë katër dhe janë formuar në fund të shekullit XVIII. Fillimisht u vendosën në fshatin Karakurt, në veri të Odesës, së bashku me bullgarët dhe gagauzët.
Në fillim të viteve 1860, një pjesë e banorëve të fshatit Karakurt u shpërngul në rajonin brigjeve të detit Azov rreth 10 kilometra larg bregdetit ku u themeluan tri fshatra: Devnenskoje (Taz), Gjeorgjevka (Tyshki) dhe Gamovra (Xhandran). Këto katër fshatra shqiptare mbijetojnë ende dhe sot. Ato kanë një urbanistikë të thjeshtë, shtëpitë fillimisht qenë ndërtuar prej balte të pjekur, më pas u përdor guri i gdhendur dhe u bënë më monumentale. Hyrja në shtëpi bëhej nëpërmjet dhomës së zjarrit, në njërën anë qe dhoma e vogël e ndenjjes dhe në anën tjetër qe dhoma e madhe e miqve. Në këto shtëpi gatuhej në oxhak, aty ishte furra (kymbet) dhe pranë saj minderi prej balte. Interieri zbukurohej me qilima dekorativë, dhomat kishin mobile druri. Kishte dhe një furrë në oborr të shtëpisë.
Pranë katër fshatrave kishte dhe kisha të ritit lindor. Popullsia shqiptare e këtyre fshatrave i ruante traditat e veta, kishin folklor gojor dhe koreografik. Gratë thurnin qilima me motive shqiptare dhe përdornin zbukurimet prej argjendi me motive të vjetra.
Vathët ishin në formë unaze, ruheshin në vite kostumet e hershme kombëtare si dhe paftat e brezit prej argjendi. Fshati kryesor qe fshati Karakurt (sot Zhovtnjovoje), është qendra kryesore. Këtu mbijeton dasma shqiptare akoma dhe sot. Zakonet ceremoniale i ka studiuar jo vetëm Julia Ivanovna, por dhe etnografja tjetër ruse, Oksana Budina, gruaja e parë ruse e arkeologut shqiptar Dhimosten Budina.
Kosovari Bashkim Buxhovi ka mbetur i ngujuar në një bodrum në Kiev, teksa kanë nisur bombardimet ruse në Ukrainë.
Buxhovi, në “Info Magazine”, tha se bombardimet ruse janë duke ndodhur shumë afër vendit ku po qëndron bashkë me gruan dhe vjehrrën, teksa dy fëmijët e tij janë nisur drejt Polonisë mëngjesin e sotëm.
“Unë me gruan dhe vjehrrën jemi në Kiev. Mirëpo, vajza ime dhe djali veçse janë nisur për rrugë. Për mua është me rëndësi që ata të shpëtojnë dhe të dalin përtej kufirit, pasi nga Kievi deri në kufi janë rreth 700 kilometra. Ata e kanë shumë të vështirë të dalin përtej kufirit, pasi deri atje ka shumë pengesa”.
“Ata janë nisur në mëngjes, më kanë lajmëruar më herët që janë 200 kilometra larg nga Kievi, por kanë shumë rrugë për të bërë”.
“Bombardimet janë duke vazhduar dhe po ka bombardime të forta. Shumë afër meje janë tanket ruse duke luftuar me ukrainasit dhe të njëjtit janë duke u bërë ballë. Kievi është i rrethuar dhe rusët janë duke u munduar që në çdo mënyrë të depërtojnë në të gjitha anët – por ukrainasit janë duke rezistuar dhe është duke u bërë një luftë e madhe”.
Tutje, Buxhovi tha se meqë është i sëmurë kronik, e ka të pamundur që të largohet nga Kievi, për atë edhe është ngujuar në një bodrum, teksa deklaron se për të është e rëndësishme vetëm t’i shpëtojnë fëmijët.
“Unë jam i sëmurë kronik dhe e kam shumë të vështirë të largohem, për atë nuk kam mundur të udhëtoj dhe jemi duke qëndruar në një bodrum. Për mua ka rëndësi vetëm që fëmijët të më shpëtojnë”, tha Buxhovi. / KultPlus.com
Linguistja dhe historiania ukrainase, Nadjezhda N. Gicko-Shamova, hedh dritë mbi kontributin e shqiptarëve, në zhvillimet historike të formimit të rajonit të Odesës në Ukrainë. Bazuar në lidhjet e saj me Shqipërinë dhe shqiptarët gjatë periudhës 1955-1960, si dhe në fakte historike e referenca letrare të kohës, Gicko-Shamova përshkruan me një ndjenjë dashurie e me realizëm figurën e shqiptarit dhe rolin e tyre në hedhjen e themeleve të këtij rajoni të pasur buzë Detit të Zi. Mendimet mbi historikun e themelimit të Odesës, Gicko-Shamova i shtjellon gjerësisht në esenë e saj historiko-letrare “E njoh vendin…”, dedikuar vendlindjes së saj, Odesës, botuar në ukrainisht në vitin 2004, në Odesë, Ukrainë.
Ja çfarë shkruan Gicko-Shamova, ndërmjet të tjerash, në esenë e saj:
Kur “Rusia u bë një nga shtetet më të fuqishme të botës, filloi të çlirohej jugu i vendit”, filloi të bëhej një popullim më i organizuar i vendit tonë, veçanërisht u popullua periferia e qyteteve – porte të reja si Hersoni. Nikollajevi e më pas Odesa. Ja përse historia e popullimit të vendit tonë lidhet ngushtë me historinë e çlirimit të tij. Më vonë u bë popullimi i tokave tona me të huaj. Popullimin e tokave ruse me të huaj e filloi Pjetri. Ai ftoi serbët të ishin pjesë e popullsisë në Rusi, të cilët shquheshin si kavalierë të famshëm. Me ta u organizuan regjimentet kusare. Serbët emigruan me familjet dhe kur filluan të çliroheshin tokat e jugut, d.m.th. në rrethinat e Odesës, ato u vendosën në ultësirat e Dnjestrit.
Popullimin e tokave tona me të huaj e vazhdoi Ekaterina. Pasi hipi në fron, Ekaterina II nxitoi t‘i bënte të ditur Evropës, më datë 14 dhjetor 1762, se “Rusia hap dyert e veta të mikpritjes dhe ofron fushat e veta pjellore për furnizimin me ushqim, madje edhe për gjysmën e Evropës”. Ajo iu drejtua madje gjithë rusëve që jetonin jashtë kufijve, duke braktisur vendin për arsye të ndryshme, që të ktheheshin lirisht, pa frikë, në shtëpitë e tyre të mëparshme ose të zgjidhnin qytete të tjera, ku tokat ishin me bollëk, ndërsa gjithë të huajve u bëri thirrje të vinin në Rusi dhe të vendoseshin aty ku dëshironin.
Ky rregull për migrimin dhe emigrimin u bë ligj dhe për Novorosiskun. Kështu filloi dhe kolonizimi i parë ushtarako-agrokulturor me të huaj në Stepë. Bashkë me koloninë ushtarake aty filluan të vendoseshin edhe bullgarët, që kohët e fundit kishin dalë nga zgjedha turke. Fillimisht ata donin të vendoseshin në Poloni, por pasi morën vesh për favoret e Ekaterinës II që u bënte atyre që besonin në një fe, nxituan për në Novorosisk.
Popullimi u bë kështu: një pjesë e Ukrainës u popullua deri në Pjervomajsk, më pas shkoi përtej Bugut deri në Dnjestr, e më pas përtej Dnjestrit, në Besarabi. Në Besarabi emigrimi u bë vetëm atëherë kur në perandorinë e Aleksandrit I në vitin 1806 Turqia (përfundimisht) i dha Rusisë Besarabinë. Përveç kësaj, duke shpëtuar nga tiranët e vet, në vendin tonë u turrën të varfrit nga Polonia, Bullgaria e Moldavia. U krijuan të ashtuquajturat ferma të lira. Në fund të gjysmës së dytë të shek. XVII, në tokat tona u krijuan kolonitë afër Dnjestrit dhe afër Detit të Zi. Në vitet ‘70-‘80 të shek. XVII me këtë masë emigrantësh u bashkuan edhe grekët e shqiptarët gjithë ky popullim përbënte dhe embrionin e pjesës së re të rajonit të Novorosiskut.
Nga të gjithë emigrantët unë do të ndaloj më hollësisht në ata që vinin nga Greqia, Shqipëria, Gjermania, sepse ata përbënin pjesën më të madhe të emigrantëve. Në periudhën e luftës me Turqinë, qeveria ruse vendosi të dërgonte flotën ushtarake detare në Detin e Zi, që të dilnin në prapavijat e armikut. Kjo flotë u formua dhe në krye të saj qëndronte konti Grigor Orllov. Flota detare ruse arriti Arkipelagun në vitin 1768 dhe në atë kohë aty zhvillonin luftën me turqit grekët dhe shqiptarët. Në kohën e qëndrimit në Arkipelag flota ruse e kontit Orllov i ftoi grekët dhe shqiptarët të bashkëpunonin me trupat e tij kundër armikut. Grekët dhe shqiptarët e lanë atdheun e tyre dhe kaluan nën flamujt rusë. Ata krijuan një milici detare me emrin batalioni greko-shqiptar, komandant i parë i të cilit ishte majori Kostandin Naponi.
Në betejë grekët dhe shqiptarët shquheshin për trimëri dhe burrëri. Me këtë ata tërhoqën vëmendjen e Suvorit dhe Potjemkinit, të cilët ndërmorën mbrojtjen e tyre dhe kujdeseshin plotësisht për ta. Pasi mori vesh për luftërat e tyre guximtare edhe Ekaterina II tregoi kujdes të veçantë për ta. Për grekët ne dimë shumë, ndërsa për shqiptarët, që janë kaq larg, nuk dimë pothuajse asgjë. Shqipëria është një vend i vogël malor, e pozicionuar në vendbashkimin e Evropës me Ballkanin. Kufizohet në veri me Jugosllavinë, ndërsa përmes detit Adriatik, në jug me Italinë. Lidhur me madhësinë e vendit të tyre shqiptarët bëjnë shaka: “e vogël dhe e rrudhosur, por nëse e sheshon ajo zë gjithë Evropën”. Ata e quajnë veten shqiptarë nga emri i vendit Shqipëri, që në përkthim do të thotë “vendi i shqiponjave”. Kjo është e vërtetë dhe në kuptimin e drejtpërdrejtë dhe në kuptimin figurativ: të gjithë shqiptarët janë shumë kurajozë, guximtarë dhe sypatrembur, gjë për të cilën i donte dhe Potjemkin, Suvorov, siç do ta shohim më tej.
Lidhur me kombësinë e shqiptarëve A.Skalkovski shkruan: “Ata e quajnë veten shqiptarë, sepse pjesa më e madhe përbëhet nga arnautë dhe shqiptarë të emërtuar shqiptarë”. Shqiptarët kanë një veshje kombëtare të jashtëzakonshme, që ngjan shumë me veshjen kombëtare të grekëve. Shqiptarët kanë hyrë në histori me emërtimin “arnautë”. Fjala “arnautë” vjen nga emri Arianit, zotit të fundit të shqiptarisë, që pas vdekjes së Skënderbeut (1467) pak nga pak e pushtoi Muhamedi” – sundues turk. Prandaj, shqiptarët nuk e nderojnë Arianitin, sepse mendojnë se ai është fajtor që turqit pushtuan Shqipërinë. “Shqiptarëve që shërbenin në trupat e portit Otoman, turqit i quanin arnautë”. Turqit i quanin shqiptarët arnautë me përbuzje, sepse e konsideronin popull i nënshtruar. Kjo është arsyeja pse shqiptarët fyhen kur i quajnë arnautë. Pasi luftuan nën flamurin rus, ata fituan një autoritet të madh.
Në vitin 1778, në gadishullin e Krimesë, mes tatarëve shpërtheu një revoltë. Për qetësimin e saj u dërguan forca ruse dhe shqiptare. Gjatë betejës shqiptarët treguan shembuj të çuditshëm të trimërisë dhe kurajos. Ja, dikur ata u bënë të njohur për Potjemkin dhe Suvorovin. Që nga ajo kohë Suvorov i mori nën mbikëqyrjen e vet dhe kujdesej mbi “organizimin e trupave shqiptare, madje iu drejtua edhe Ekaterinës II, që atyre t‘i jepej tokë, rrogë, t‘i ndihmonin në ndërtimin e banesave”.
Në vitin 1778, Suvorov iu drejtua Ministrisë Ushtarake me kërkesën: “Për hir të Zotit, shumojini shqiptarët, ose në fund ata do të zhduken si ushtria e lashtë e Maklemburit. Me kë të martohen ata këtu? Një lule nuk sjell pranverën, ata janë trima, janë të paktë në numër, le të shumohen”. Shqiptarët, me dëshirën e tyre, aty ku emigruan grekët e Mariupolit, në Qarkun e Azovit, lidhën krushqi me ish-krishterët e Krimesë për ripërtëritje”. Greko-shqiptarët emigruan në grykën e lumit Kalmica (në lashtësi Kallka) në epiqendrën aktuale të zjarrit të qytetit të lashtë Adamak dhe themeluan qytetin-port Mariopul, ndërsa në rrethinën e tij ndërtuan më shumë se 20 fshatra të bukur. Shqiptarët ndihmuan Sovorovin aktivisht në përkthimin e grekëve dhe ushtrisë në rajonin e Novorosiskut. Kur pushtetarët u dëbuan nga Krimeja në vitin 1784 ata i porositën të ruajnë brigjet jugore të Krimesë. Për këtë atyre iu dhanë toka në Ballakllavë, ku iu prezantua edhe ky qytet, i cili, pas dëbimit të hirejve, ra përfundimisht.
Shqiptarët emigruan në këtë qytet dhe në rrethinat e tij. Përveç këtij qyteti ata ndërtuan edhe shtatë fshatra të vegjël mes Ballakllavës dhe Jaltës, në tokën që i dhuruan bashkë me rrogën. Po në këtë tokë ndodheshin rreth 6000 (djesjatin) të këtij pylli të shtrenjtë kaq të rrallë në këto vende. Në rrethinat e Ballakllavës dhe Jaltës ata krijuan fshatra të tillë si: Kadëjka, Karani, Alsi, Kaka, Kamari, Ballta-Cokrak, Autka, Kjermjençik.
Pasi emigruan në këtë rajon, shqiptarët u fuqizuan. Përgjithësisht merreshin me ekonomi bujqësore. Ata kultivuan, e ndoshta sollën nga Shqipëria, farën e grurit të tyre. Ky lloj gruri u ruajt deri në kohën tonë dhe u emërtua “arnautka”. Ky grurë përdoret te ne me shumë ekonomi, sepse është lloji i grurit që rron më shumë. Nga këto anë numërohen më shumë se 2660 shqiptarë luftarakë. Në provincën e Tavriçeskit numëroheshin 1308 burra dhe 1194 gra. Në stafin e administrimit të qytetit Taganrogsk ishin 67 burra dhe 67 gra. Ata kishin detyrë ruajtjen karantino-kufitare të bregut jugor të bregdetit të Krimesë.
Shqiptarët ishin besnikë të traditave dhe zakoneve të veta kombëtare. Ata ishin shkolluar në jugun luftarak. Visheshin në një mënyrë të lirshme: fustanella të shkurtra, të zbukuruara, shallvare shumë të ngushta, opinga (si tipi i opingave ruse), në kokë mbanin kësula me lajle dhe jelekë të qëndisur. Shqiptarët dallohen dhe nga gjuha, që nuk futet në asnjë grup gjuhësor. Shqiptarët që emigruan në Ballakllavë “i quanin batalion i këmbësorisë së Ballakllavës greke”.
Në këtë batalion pas përfundimit të luftës në vitet 1828-1829 u bashkua një numër i vogël i grekëve, që ishin rob lufte. Kur u zhvillua lufta me turqit, oficerët rusë nuk dalluan nuancat: greke-shqiptare. Prandaj përdornin atë emër që ishte më i njohur. Që këtej edhe grekët dhe shqiptarët i quanin thjesht grekë, për më tepër se nga pamja e jashtme ata ngjanin shumë. Në disa dokumente ne hasim emërtimin e batalionit greko-shqiptar, thjesht grek, në të tjerat thjesht shqiptar. Nga këtu duhet të mbajmë parasysh se nëse bëhet fjalë për këtë batalion, atëherë duhet të kujtojmë se ai përbëhej nga dy popuj: grekë dhe shqiptarë. Për këtë batalion, A.Skalkovsi në librin e përmendur tregon: “Një pjesë e emigrantëve grekë, që kishin ardhur nga Arkipelagu, shërbenin në flotën e Detit të Zi, pjesa tjetër në tokë. Në të gjithë kompaninë, në vitet 1787-1791, grekët dhe shqiptarët u bënë të njohur dhe për De-Ribasin për zellin e kryerjes së shërbimit dhe trimërinë në beteja, i cili komandonte flotiljen vozitëse të Detit të Zi dhe në të kishte oficerë e timonierë grekë. Edhe Potjomki i përkrahte shqiptarët, i respektonte për burrërinë e tyre, për zellin dhe kujdesej shumë për ta. Kështu, kur u mor Haxhibeu, ai u kujdes që tokat rreth tij t‘u jepeshin shqiptarëve dhe ata u vendosën që të shërbenin në ushtri.
Shqiptarët, falë përkujdesjeve të Suvorovit dhe Potjomkit, ishin të favorizuar dhe nga Ekaterina II, e cila nxori jo vetëm një shkresë, siç do ta shohim më vonë, për përkujdesje ndaj tyre. Autoritet edhe më të madh në qeverinë ruse gëzonin grekët. Në fillim të kësaj eseje thuhet se grekët janë kolonitë më të lashta në brigjet veriore përgjatë Detit të Zi. Ata jetuan në rajonin tonë deri në zgjedhën turke, ndërsa pas çlirimit të territorit nga turqit, numri i kolonive greke u rrit. Kështu, grekët dhe shqiptarët përbënin pothuajse popullsinë kryesore të rajonit të Novorosiskut nga të gjitha kolonitë e huaja. Asnjë nga emigrantët e shteteve të tjera nuk kishte të drejta dhe favore të tilla nga qeveria ruse, si grekët. Ata i quanin grekët si vëllezërit më të mirë, ndërtuan shkolla për ta dhe madje taksat doganore i paguanin më pak se të tjerët. Grekët kishin institucionet e veta, bankat, gjimnazet, dyqanet, drejtuesit e tyre për kolonitë greko-shqiptare. U ndërtua një kishë e veçantë, ajo e Trinit, ku shërbesa bëhej në gjuhën greke e zhvillohej nga kleri grek. Grekët banonin kryesisht përgjatë Azovit, në Krime, por një pjesë e konsiderueshme e tyre ishte në Odesë. Për kolonitë greke A.Skalkovski shkruan: “Këtu duhet përmendur dhe ndarja e fundit e kolonive greke, jo të rëndësishme për nga numri e as për nga funksioni, por të njohura nga ne, sepse pikërisht për to ishte krijuar qyteti Haxhibej, tashmë Odesa jonë e lulëzuar. Ky është i ashtuquajturi batalioni i Odesës”.
Kur qeveria e Rusisë filloi të mendonte për popullimin e tokave të Oçakovskit, të ndërtonte qytete, porte, fshatra, atëherë guvernatorit të Ekaterinanosllavit, gjeneral-majorit Vasil Kahovski, të cilit pas vdekjes së carit Potjomkina iu dha i gjithë rajoni i Novorosijskit i marrë nga ta, iu ngarkua detyra e krijimit të qyteteve”. Rajoni u inspektua, u nda në disa qarqe dhe pastaj filloi të popullohej. Në popullimin e rajonit tonë mori pjesë aktive dhe De-Ribas. “Sapo u themelua Odesa (1794) guvernatori i saj, admirali De-Ribas, paraqiti nëpërmjet kontit Zubov projektin për krijimin në këtë qytet të një popullsie të përbërë nga grekë, të cilët me kalimin e kohës do të kompletonin flotën lundruese, ose një brigadë te veçantë e formuar më parë nga ata që besonin në një fe”. Nga ana e vet dhe konti Zubov idorëzoi një raport De-Ribasit me projektin për krijimin e një batalioni greko-shqiptar dhekolonizimin në rrethinat e Odesës. Për t‘i stimuluar dhe për të shtuar popullatën në zotërimet e veta jugore, Ekaterina II miratoi këto projekte më 12 prill 1795. Batalioni shqiptaro-grek filloi të formohej nga shqiptarët e grekët që ndodheshin atëherë në Odesë. 90 veta i zgjodhën për shërbim luftarak, detar në një divizion të veçantë, pjesa tjetër populloi rrethinat e Odesës, madje deri në Ovidiopol. Grekëve dhe shqiptarëve iu dhanë 75 000 djesjatin tokë. Nga kjo kohë divizioni filloi të shkrihej, sepse shumë kërkonin të largoheshin nga shërbimi ushtarak dhe të shkonin në vendbanime. Vetëm në Odesë me lekët e arkës së shtetit për banesa të përkohshme shqiptarëve iu ndërtuan më shumë se 50 shtëpi dhe baraka të veçanta. Siç dëshmojnë dokumentet, këto shtëpi dhe barake ishin të ndërtuara në rrugët që tani quhen Mallaja dhe Bolshaja Arnautskaya në Odesë.
Po në këto rrugë ishin ndërtuar dhe baraka për këtë divizion. Po përse i quanin këto rrugë Balshaja dhe Mallaja Arnautska? Aurnautska, sepse kështu i quanin shqiptarët, arnautë. Po pse Bolshaja dhe Mallaja? Sigurisht, jo për nga gjatësia e rrugëve, por krejt për një arsye tjetër. Shqipëria është një vend i vogël malor, fusha pothuajse nuk ka. Në këtë vend ka një sërë kontrastesh: veriu dallon nga jugu për nga klima, zakonet, traditat, nga gjuha, nga kostumet popullore, në karakterin e njerëzve, në shtat. Kështu, në veri njerëzit janë të gjatë, me një shtat të plotë dhe të shëndetshëm, në jug janë të shkurtër, të imët, por të gjithë ata janë të fuqishëm, trima dhe me karakter të fortë. Në batalionin greko-shqiptar ata i dallonin vetëm nga gjatësia. Të gjatët dhe trupmëdhenjtë i përzgjidhnin për lundrim, të shkurtrit për shërbim ushtarak. Sipas shtatit ata i ndanë edhe në rrugët e Odesës. Të mëdhenjtë (shtatlartët) në një rrugë, të vegjlit (shtatshkurtrit) në tjetrën. Rrugët ishin bërë dhe nuk kishin akoma emra. Më vonë filluan t‘i quanin rruga e arnautëve të vegjël dhe rruga e arnautëve të mëdhenj. Kështu, qyteti i ri, i sapolindur, jo vetëm u popullua, por edhe iu vunë emrat rrugëve
Përktheu: Ledina Ferhati/ KultPlus.com
Foto ilustruese / Fshati shqiptar Karakurt përfaqësues i rajonit te Odeses dhe popullit shqiptar në festivalin e kulturave kombëtare në rajonin e Zaporozhye
Fshati i banuar nga shqiptarë në Ukrainë, Karakurt ka ditën e tij të njohur si Kurban, festa e Fshatit.
Kjo festë lidhet me Ditën e Shën Gjergjit dhe traditë e këtij fshati shqiptar është gjella rituale- kurban. Për këtë festë kurbani përgatitet nga një qengj i ri në një mënyrë të veçaltë: me oriz ose bullgur dhe me zorrët e kafshëve.
Deri në vitin 2016 Karakurt quhej Zhovtnevoe dhe këtë vit ky fshati mbushi plot 210 vjet me shumicën e popullsisë shqiptarë. Sot fshati ka 2700 banorë.
Karakurt u themelua në 1811 nga shqiptarët, të cilët shkuan nga Shqipëria Juglindore dhe u vendosën fillimisht në Dobrudja. Dhe më pas, disa shekuj më vonë, u themelua një fshat në Besarabia. Është e mahnitshme se si disa shekuj më vonë, njerëzit vendas ende arritën të mbanin gjuhën, identitetin kombëtar
Sot, lidhjet e komunitetit lokal shqiptar me Shqipërinë janë forcuar më tepër, me kostumet tradicionale, vallet e këngët, ndërsa në shkolla vendase po mësohet dhe shqipja e sotme.
Në këtë fshat u vendos dhe monumenti i Heroit Kombëtar shqiptar, Gjergj Kastriot Skënderbeu./ KultPlus.com
Komuniteti shqiptar ka jetuar në territorin e Ukrainës që nga fundi i shekullit 18 – fillimi i shekullit 19. Shqiptarët Ortodoksë kanë emigruar fillimisht në Bullgari, më pas kanë emigruar së bashku me gagauzët dhe bullgarët.
Ata u vendosën në tokën e Besarabisë moderne dhe Detit të Zi, pjesërisht në Odesa dhe në zonat rurale. Gjysmë shekulli më vonë, disa nga kolonistët e Ballkanit migruan në Detin Azov, ku gjithashtu themeluan disa fshatra ku jetojnë pasardhësit e tyre sot raporton The Ukrainer.
Në pjesën më të madhe të fshatrave të Besarabisë jetojnë kombe të ndryshme: bullgarët, shqiptarët, gagauzët, moldavët, rumunët, ukrainasit dhe kombësi të tjera, por e veçanta e tyre është se festojnë së bashku.
Për pesë vite, festivali ndërkombëtar i verës “Bolgrad Wine Fest” zhvillohet në Bolhrad gjatë vjeshtës, duke mbledhur jo vetëm banorët e qyteteve dhe fshatrave përreth, por edhe prodhues të verës nga e gjithë Ukraina, Bullgaria dhe Moldavia.
Çdo vit, më 6 maj, shqiptarët e Besarabisë përkujtojnë ditëlindjen e heroit kombëtar të Shqipërisë, Gjergj Kastriot Skënderbeu (Fakti interesant është se në të njëjtën ditë gagauzët festojnë Shën Gjergjin. Prandaj, të dy shqiptarët dhe gagauzët bëjnë kurban).
Karakurti
Fshati Karakurt ndodhet afër Bolhradit në Besarabia. Fjala “Karakurt” vjen nga Turqia që do të thotë “tokë e zezë “. Ky është emri i një prej merimangave më helmuese. Ndoshta misteri nuk do të zgjidhet kurrë: pse kolonistët shqiptarë, bullgarë dhe gagauzianë e quajtën me këtë emër fshatin që ata themeluan në vitin 1811.
Në ditët e sotme në Karakurt fliten pesë gjuhë: shqip, bullgarisht, gjuha gagauze, ukrainase dhe rusisht. Njerëzit vendas thonë se kur tre njerëz me kombësi të ndryshme takohen dhe diskutojnë me njëri-tjetrin dhe njëri prej tyre flet shqip atëherë të tre flasin shqip sepse është gjuha kryesore aty.
Në 2001, në Karakurt jetonin deri në 3,000 njerëz, nga të cilët 1,725 janë shqiptarë. Në vitet 1860, disa shqiptarë nga Besarabia u zhvendosën në pjesën veriore të Pryazovia. Numri i banorëve të këtyre fshatrave është shumë më i vogël se popullsia e Karakurtit.
Shqiptarët në Ukrainë
Në shekullin e 16-të një pjesë e shqiptarëve ortodoksë – toskët migruan në pjesën e Bullgarisë lindore, e cila në atë kohë i përkiste Perandorisë Osmane. Shqiptarët jetuan për tre shekuj midis bullgarëve dhe gagauzëve.
Shqiptarët migruan në territorin e Ukrainës në mes të shekullit të 18-të, kur këto toka ndodheshin nën pushtimin e perandorinë ruse. Në atë kohë, shumica e tyre përbëhej nga vullnetarë shqiptarë që kishin shërbyer në Marinën Ruse gjatë luftës Ruso-Turke. Pasi lufta mbaroj, u vendosën rreth Odesas. Ka dy rrugë të njohura të lidhura me shqiptarët në qendrën historike të Odesas – Mala Arnautska dhe Velyka Arnautska. Në shekullin e 19-të, shqiptarët ortodoksë u quajtën “Arnautë” nga turqit.
Një nga shkaqet e zhvendosjes së shqiptarëve gjatë viteve 1806 –1812 në Besarabia ishte për shkak të shtypjes kombëtare dhe fetare në Ballkan, i cili atëherë ishte nën sundimin e Perandorisë Osmane.
Disa mijëra familje ortodokse shqiptare refuzuan konvertimin në fenë islame dhe filluan të kërkonin për një vend të ri për të jetuar. Në atë kohë kishte shumë vende të pabanuara në Besarabia dhe Pryazovia.
Sipas burimeve të ndryshme, komuniteti i shqiptarëve të Ukrainës ka midis 5,000 dhe 10,000 shqiptarë, ndërsa më pak se gjysma e tyre flasin gjuhën shqipe. Përveç fshatrave në Bessarabia dhe Pryazovia, shqiptarët gjithashtu jetojnë në qytete të tilla të mëdha si Odesa, Izmail, Donetsk, Luhansk, Kyiv, Kharkiv, Lviv, etj.
Organizata e parë shqiptare në Ukrainë, e cila u krijua në 1993, sot nuk ekziston më. Disa organizata janë krijuar në Besarabia me kalimin e kohës, të tilla si Shoqata Kulturore dhe Edukative Shqiptare: Rilindja dhe Qendra Karakurt për Kulturën Shqiptare, e cila u hap në vitin 2016. Aktualisht, Shoqëria Kulturore dhe Edukative Shqiptare “Dardania” operon në rajonin e Pryazovia.
Kreu i Shoqatës “Rilindja”, një shqiptar, Rodion Pandar, lindi në Karakurt, u diplomua nga një shkollë lokale, më pas në universitetin e Odesas. Ai ka jetuar dhe punuar në Stamboll dhe Odesa për disa vite, por më pas u kthye në vendlindjen e tij Besarabia.
Sipas traditës shqiptare, djali i vogël duhet të qëndrojë në shtëpinë ku ai lindi. Kjo sepse ai është trashëgimtari. Kështu që pasi punova në Stamboll (nga 1994 në 1996), prindërit e mi më thanë: “Bir, po mendon të kthehesh në atdheun tënd?” Unë i thashë: “Baba, por unë kam një biznes shumë të mirë në Turqi!” Dhe ai u përgjigj, “Nëse je shqiptar, eja në shtëpi”. Dhe u ktheva.
Rodion thotë se kombet e shumta në Karakurt dhe në fshatrat e tjerë të Besarabia janë një fenomen i zakonshëm. Pas vitit 1991 procesi i mësimdhënies në shkollat lokale u zhvillua në rusisht për një kohë të gjatë.
Fshati ynë është më shumë se 200 vjeçar. Sot nuk ka asnjë ndryshim kush je , pavarësisht kombeve të shumta. Shumica e njerëzve të fshatit flasin tre gjuhë. Unë u detyrova të mësoja gjuhën ukrainase vetë. /abcnews/ KultPlus.com
Më 26 prill 1986, Ukraina u trondit nga shpërthimi gjatë një testi të zhvilluar në reaktorin bërthamor në Çernobil. Nga retë radioaktive që u krijuan si pasojë e shpërthimit, u dëmtuan afërsisht 7 milionë persona.
Shpërthimi ka bërë që një re e madhe e materialit radioaktiv të kalojë kufijtë e Ukrainës, në Rusi, në Bjellorusi dhe në Evropën veriore.
Numri i njerëzve të vrarë nga katastrofa mbetet i diskutueshëm.
Mendohet se 30 persona kanë vdekur në momentin e shpërthimit dhe në operacionin e shpëtimit.
Por, një raport i Kombeve të Bashkuara, i publikuar në vitin 2005, ka llogaritur se 4,000 veta mund të kenë vdekur nga sëmundje që lidhen me materialin radioaktiv, transmeton KultPlus.
Niveli i radioaktivitetit vazhdon të mbetet i lartë edhe sot në zonat përreth vendit të fatkeqësisë. Një organizatë bamirëse, “Urat në Bjellorusi”, tërheq vërejtjen se foshnjat në rajonin pranë kufirit me Ukrainën vazhdojnë të lindin me deformime të rënda, ndërsa një numër jashtëzakonisht i lartë i njerëzve kanë forma të rralla të kancerit.
Përvjetori i fatkeqësisë ka marrë vëmendje shtesë për shkak të përfundimit të afërt të një strukture të veshur me çelik, që do të forcojë reaktorin e goditur dhe do të parandalojë rrjedhjet e mëtejshme radioaktive për 100 vjetët e ardhshëm.
Projekti është financuar me donacione nga më shumë se 40 qeveri. Kryeministri i Ukrainës, Volodymyr Groysman, ka thënë se mësimet e nxjerra nga Çernobili duhet të merren parasysh në gjithë botën.
Fatkeqësia në Çernobil dhe reagimi i qeverisë patën nxjerrë në pah të metat e sistemit sovjetik, me burokraci të papërgjegjshme dhe kulturë të sekreteve. Për shembull, urdhri për evakuim është bërë 36 orë pas aksidentit.
Ish-udhëheqësi sovjetik, Mikhail Gorbachev, ka thënë se e konsideron Çernobilin si një nga gozhdat kryesore në arkivolin e Bashkimit Sovjetik, i cili është shpërbërë në vitin 1991.
Ngjarja në Çernobil mbetet katastrofa më e keqe bërthamore në histori. / KultPlus.com
Ansambli Kombëtar i Këngëve dhe Valleve Popullore në skenën e Teatrit Akademik të Komedisë Muzikore në Odessa.
Në koncertin e organizuar nga Agjencia Kombëtare e Diasporës në Odessa të Ukrainës, artistët e Ansamblit Kombëtar të Këngëve dhe Valleve Popullore prezantuan muzikë dhe valle tradicionale shqiptare.
Ansambli Kombëtar i Këngëve dhe Valleve Popullore në skenën e Teatrit Akademik të Komedisë Muzikore në Odessa në një koncert të dedikuar për komunitetin shqiptar në Ukrainë.
Ky aktivitet u zhvillua në zbatim të programeve që agjencia ka për shqiptarët e Ukrainës. Më herët, në kuadër të Marrëveshjes me Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit, janë organizuar klasa të mësimit të valleve dhe kulturës shqiptare për komunitetin shqiptar në Karakurt, Tyushki, Divnyns’ke dhe Gamovka. /Albinfo.ch / KultPlus.com
Busti i heroit kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu është vendosur në zonën e Odesës në Ukrainë, ku jetojnë rreth 5000 banorë të vetëidentifikuar si shqiptarë.
Posta Shqiptare mbështeti nismën e ndërmarrë nga Qendra Media Aktive për skulpturimin e bustit të heroit kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, në këtë zonë, shkruan Koha Jonë.
Realizimi i specifikave të kësaj nisme si dhe garantimi për ta çuar deri në destinacion është ndjekur me prioritet nga administratori i Postës Shqiptare, Laert Duraj. Në zonën e Odesës, fshati Karakurt ka përqendrimin më të madh të tyre me rreth 2700 banorë, nga të cilët 80% janë me origjinë shqiptare.
Ky komunitet paraqet një rëndësi të veçantë për identitetin kombëtar shqiptar, për ruajtjen e kulturës, zakoneve dhe të folklorit. Ky bust i heroit kombëtar është simbolika dhe mesazhi më i duhur që i jepet këtij komuniteti në shenjë mirënjohje dhe për t’u dhënë mundësi të ndihen më pranë Shqipërisë. / KultPlus.com
Në Ukrainë do të krijohet Katedra Shqipe. Ministri i Shtetit për Diasporën, Pandeli Majko gjatë vizitës në Ukrainë u takua me zv.ministrin e parë të Arsimit dhe Shkencës në Ukrainë, Kovtunets Vladimir Vitalievich.
Bisedimet prodhuan dy rezultate të veçanta; Krijimi i Katedrës Shqipe në Ukrainë dhe dakordësimi lidhur me bursat për studentët shqiptarë në nivelet Bachelor, Master dhe Phd, shkruan atsh.
Majko gjithashtu zhvilloi një takim me zv. kryeministren e Ukrainës, Ivanna Klympush-Tsintsadze
Gjatë takimit u vu theksi tek nxitja e marrëdhënieve miqësore mes dy vendeve, dhe u fol gjithashtu për firmosjen e një marrëveshje për tregtinë e lirë. Majko e ftoi zv.kryeministren ukrainase në një vizitë në Shqipëri.
Gjatë qëndrimit në Kiev, ministri i Shtetit për Diasporën Pandeli Majko gjithashtu vizitoi fshatin Karakurt në rajonin e Odesës ku u prit nga autoritetet rajonale e gjithashtu përfaqësuesit e diasporës shqiptare. Në këtë vizitë Ministri Majko shoqërohej nga Ambasadorja e Shqipërisë, Shpresa Kureta, në Ukrainë.
“Pas 300 vitesh duhet të vini në Shqipëri, për ta parë nga afër vendin tuaj të origjinës, i cili është kthyer në një destinacion mjaft të preferuar turistik”, tha Majko.
‘Gjaku nuk bëhet ujë’, tha më tej ministri i Shtetit, i cili premtoi se do të ketë gjithmonë një sy e një vesh për diasporën në Ukrainë.
Implementimi i projekteve të përbashkëta në arsim dhe kulturë ishte në qendër të një tryeze të rrumbullakët të mbajtur me autoritetet rajonale dhe përfaqësues të diasporës.
Majko vizitoi edhe shkollën ku mësohet gjuha shqipe e gjithashtu Shtëpinë e Kulturës ku performuan një sërë grupesh artistike të diasporës./ KultPlus.com
