Etiketë: veprat

Ulqin, përurohen veprat folklorike ‘Balada Popullore të Shqiptarëve në Malin e Zi’

Posted on by Kult Plus

Në Ulqin u përuruan dy veprat e njohura të studiuesit Ismail Doda “Balada Popullore të shqiptarëve në Malin e Zi”, të cilat vlerësohen si krijimet popullore më interesante në folklorin shqiptar.

Studiuesi Agron Xhagolli, vuri në dukje, rëndësinë e regjistrimit të baladave ndër shqiptarët në Malin e Zi që, sipas tij, paraqesin një punë studimore në nivel përgjithësues.

“Dr.Doda si njohës i mirë i të folurës së shqiptarëve që jetojnë në Malin e Zi ka ditur që me kujdes dhe vëmendje të regjistrojë si një mbledhës serioz lëndën folklorike duke respektuar parimin fonetik. Vlerat e këtij botimi nuk kanë të bëjnë vetëm me cilësinë dhe vlerat e baladave të përfshira. Lënda e renditur është e përfshirë në dy ndarje të mëdha: balada legjendare dhe balada realiste dhe me grupime të shumët brenda tyre “, tha zoti Xhagolli.

Analisti dhe kritiku i artit, Qazim Muja këto balada i quan vepra të artit, jo vetëm për shqiptarët në rajon, por për tërë njerëzimin me një funksion të veçantë letrarë dhe artistik, të cilat, siç tha ai, duhet të ruhen dhe të mbrohen në mënyrë të veçantë.

“Poezia popullore, qoftë ajo epike apo lirike meriton vëmendje të veçantë për shkak të karakterit të veçantë. Ajo historikisht është më e rrezikuar karshi ndryshimeve dhe zhdukjeve. Në fakt ajo nuk shfaqet gjithmonë dhe gjithkund, nuk gjendet tek të gjitha kombet, por vetëm tek disa popuj siç është rasti i tej theksuar në letërsinë popullit tonë dhe për ruajtjen e mirëmbajtjen e saj kërkohen kushte të veçanta socio historike”, tha zot Muja.

Në këtë kuadër zoti Xhagolli, vuri në dukje, rëndësinë e këtyre veprave, të cilat do të jenë një ndihmesë dokumentuese për folkloristikën shqiptare.

“Vëllimi i baladave është një ndihmesë dokumentuese për folkloristikën shqiptare në përgjithësi. Bibliotekat tona me botimin e këtij vëllimi do të pasurohen me një vlerë të cilësuar me shumë interes,” tha studiuesi Xhagolli.

Studiuesi dhe mbledhësi i folklorit Ismail Doda përkujtoj punën e gjatë dhe të mundimshme si në shkollimin ashtu edhe në mbledhjen e lëndës folklorike (INC)


“I takoj asaj gjenerate të dënuar që nuk guxonim të mësonim në gjuhën shqipe dhe kur janë pjekur kushtet unë u ktheva në vendin tim si bleta dhe duke studiuar në Prishtinë”, tha autori Doada

Studiuesit vlerësojnë se këto botime janë vepra unike që hyjnë në fondin e veçantë të folklorit të popullit shqiptar, shprehur në të folmen e gegërishtes dhe si të tilla fitojnë përjetësinë në antropologjinë kulturore shqiptare. A.K./TemA/KultPlus.com

150 thënie të mrekullueshme që duhen lexuar nga të gjithë

Posted on by Kult Plus

Çdo mendje e ndritur e kohërave ka lënë trashëgiminë personale. Për disa janë veprat, për disa të tjerë aseti më i madh janë thëniet në letër.
Shumë prej tyre janë sfiduese, frymëzuese dhe interesante, optimiste, por vetëm të vërtetat, ato që i rezistojnë brezave janë më të vlefshmet.

Sokrati

– Jam më i dituri ndër të gjallët, se e di një gjë, e di se nuk di asgjë.
– Ka vetëm një të mirë: dituria. Dhe vetëm një të keqe: padituria.
– Mos u ngut të zësh miq, por, kur t’i zësh, mos i braktis
– Ai që dëshiron ta ndryshoje botën, fillimisht duhet të ndryshojë veten e tij.
– Për ta gjetur vetveten, mendoni për vetveten.
– Fitimi i emrit përkthehet në përpjekjet për të qenë çka dëshiron.
– Gjithë shpirtrat e njerëzve janë të pavdekshëm, por shpirtrat e të drejtëve janë edhe të pavdekshëm, edhe hyjnorë.
– Lëviz vetë, përpara se të lëvizësh botën.
– Për sa i përket martesës ose beqarisë, vendos vetë, o njeri, por ta dish mirë se ke për t’u penduar.
– Martohu, patjetër. Por të ra gruaja e mirë, do të jesh i lumtur; po të ra e keqe, do të bëhesh filozof.

Albert Ajnshtajn

-E vetmja gjë që bie ndesh me diturinë time është arsimimi.
-Për sa i përket përputhjes së ligjeve të matematikës me realitetin, ato nuk janë të sigurta; për sa i përket sigurisë së tyre, ato nuk përputhen me realitetin.
-Logjika praktike është mbledhja e paragjykimeve të përfituara në moshën 18-vjeçare.
-Çlirimi i energjisë atomike nuk ka krijuar një problem të ri. Ka bërë më urgjente nevojën për të zgjidhur një ekzistues.
-Nëse jeni në botë të përshkruani të vërtetën, lërjani elegancën rrobaqepësit.
-Nuk e di se me cilat armë do të bëhet Lufta III Botërore, por Lufta IV Botërore do të luftohet me shkopinj dhe gurë.
-Marrëzia: të bësh të njëjtën gjë përsëri dhe përsëri dhe të presësh rezultate të ndryshme.
-Sekreti i krijimtarisë është të dish të fshehësh burimet.
-Vendose dorën mbi furrë për një minutë dhe të duket si një orë. Ulu pranë një vajze të bukur për një orë dhe të duket si një minutë. Ky është relativitet.
-Nëse faktet nuk përputhen me teorinë, ndrysho faktet.
-Kushdo që s’ka bërë asnjë gabim nuk ka provuar asgjë të re.

Fridih Niçe

– Ajo që nuk na vret, na bën më të fortë.
– Nuk ka fakte, vetëm interpretime
-Ah gratë. Ato i bëjnë lartësitë më të larta dhe ultësirat më të sheshta.
-Mashkulli i vërtetë do dy gjëra: rrezikun dhe lojën. Për këtë arsye ai do gruan, si lojën më të rrezikshme.
-Mënyra më e mirë për të korruptuar një të ri është ta udhëzosh të ketë mendim më të lartë për ata që mendojë si ai se sa ata që mendojnë ndryshe.
-Çfarë është djallëzi. Çfarëdo që del nga dobësia.
-Shumë janë kokëfortë në kërkim të rrugës që kanë zgjedhur, pak në kërkim të qëllimit.
-Arma më e mirë kundër një armiku është një tjetër armik.
-Avantazhi i një kujtese të keqe është se mund të shijosh disa herë të njëjtën të mirë si për herën e parë.
-Nuk vritet me zemëratë, por me qeshje.

Mark Tuein

-Kujdes kur të lexoni libra shëndeti. Mund të vdisni për një gabim shtypi.
-Unë nuk mora pjesë në funeral, por dërgova një letër të këndshme kur thuhej se e miratova.
-Nuk e kam lejuar asnjëherë shkollimin të ndërhyjë me arsimimin.
-Njeriu që nuk lexon libra të mirë nuk ka asnjë avantazh ndaj atij që s’mund t’i lexojë.
-“Përse rrini heshtur me pamjen e një zarfi pa adresë sipër?”
-Problemi me këtë botë nuk është se njerëzit dinë shumë pak, por se dini kaq shumë gjëra që s’qëndrojnë.
-Është shumë e lehtë ta lësh duhanin. Unë e kam bërë me qindra herë.
-Blini tokë. Askush s’e prodhon më.
-Nga të gjitha gjërat që kam humbur, më ka marrë malli më shumë për mendjen.
-Vera gjermane dallohet nga uthulla nga etiketa.
-Mos u sillni rrotull duke thënë se bota ju detyron jetesën. Bota nuk ju detyron asgjë. Ishte këtu para jush.
-Gjithmonë falini armiqtë, asgjë s’i mërzit më shumë.
-Mund t’i rezistoj gjithçkaje, përveç tundimit.

Volteri

-Asnjë flokë bore në një ortek nuk ndjen se ka përgjegjësi.
-Triumfi i vërtetë i arsyes është se ne aftëson të vazhdojmë rrugën me ata që nuk e kanë.
-Ka njerëz që nuk mendojnë më thellë se një fakt.
-Gjithkush që ka pushtetin të të bëjë të besosh absurditete ka pushtetin të të bëjë të marrësh përsipër padrejtësi.
-Çdo gjë shumë koti për t’u thënë këndohet.
-Me anë të vlerësimit, e bëjmë përsosmërinë e të tjerëve pronën tonë.
-Qeveritë duhet të kenë edhe barinj edhe kasapë.
-Kur bëhet fjalë për paratë, të gjithë kanë të njëjtën fe.
-Paragjykimet janë ato që budallenjtë përdorin për arsye.
-Nëse Perëndia nuk do të ekzistonte, do të ishte e nevojshme ta shpiknim.
-Çdo njeri është fajtor për të gjitha të mirat që s’ka bërë.

Napoleon Bonaparti

-Duhet të qeshim me njeriun që të mos qajmë për të.
-S’duhet të luftoni shumë shpesh me një armik, përndryshe do t’jua mësojë të gjitha marifetet e luftës.
-Kurrë mos e ndalni armikun kur po bën një gabim.
-Aftësia nuk ka shumë vlerë pa mundësinë.
-Historia është versioni i ngjarjeve të kaluara për të cilat njerëzit kanë vendosur të bien dakord.
-Në politikë, absurditeti nuk është handikap.
-Njerëzit e famshëm e humbasin dinjitetin kur i sheh nga afër.
-Kushtetuta duhet të jetë e shkurtër dhe e paqartë.
-Një lider është një tregtar me shpresë.
-Një njeri do të luftojë më shumë për interesat se sa për të drejtat.
-Froni është vetëm një stol i mbuluar nga kadifja.

Uinston Çurçill

-Është thënë se demokracia është forma më e keqe e qeverisjes, përveç gjithë të tjerave që janë provuar.
-Një komb që i vë taksë vetes për prosperitetin është si një njeri brenda në kovë, që përpiqet ta ngrejë veten nga doreza.
-Një paqësor është dikush që ushqen një krokodil, me shpresën se do të jetë i fundit që do të hahet
-Gënjeshtra ka bërë gjysmën e rrugës rreth e qark botës, kur e vërteta sapo është nisur.
-Keni armiq? Mirë. Kjo do të thotë se keni luftuar për dikë dikur në jetën tuaj.
-Argumenti më i mirë kundër demokracisë është një pesë-minutësh muhabet me një votues të zakonshëm.
-Të përmirësosh do të thotë të ndryshosh; të jesh i përsosur do të thotë të ndryshosh shpesh.
-Politika është aftësia për të parashikuar atë që do të ndodhë nesër, javën tjetër, muajin tjetër dhe vitin tjetër. Dhe të kesh aftësinë që më pas të shpjegosh pse nuk ndodhi.
-Ngrënia e fjalëve kurrë nuk më ka shkaktuar mostretje.
-Më pëlqejnë shumë derrat. Qentë na shohin me sy ngritur. Macet na shohin me sytë poshtë. Derrat na konsiderojnë si të barabartë.
-Kam marrë më shumë nga alkooli, nga sa ka marrë alkooli nga unë.
-Në luftë mund të vritesh vetëm një herë, por në politikë shumë herë.

Xhorxh Karlin

-“Pa koment” është një koment.
-Nëse një person buzëqesh gjatë gjithë kohës, me siguri po shet diçka që s’punon.
-Arsyeja pse e quajnë “Ëndrra amerikane” është se duhet të jesh në gjumë ta besosh.
-Si ka mundësi që nuk e kuptojmë asnjëherë kur fillon dashuria, por gjithmonë e dimë kur mbaron
-Ah, ata francezët. Kanë një fjalë të ndryshme për gjithçka!
-Azia: Katër shkronja të vogla, tre miliardë njerëz të vegjël.
-Unë nuk i dalloj ngjyrat. Njerëzit më thonë se jam i bardhë dhe unë u besoj, sepse policët më thërrasin “zotëri”.
-Gjithkush do të kishte besim tek vetja me një kokë plot me flokë. Por një qeros plot besim – ky është diamanti i dorës së parë.
-Nëse një grua ju thotë se është njëzet dhe duket gjashtëmbëdhjetë vjeç, është dymbëdhjetë. Nëse ju thotë se është njëzet e gjashtë dhe duket si njëzet e gjashtë, është afër të dyzetave.
-E gjithë bota çmendet kur reperi më i mirë është i bardhë, lojtari më i mirë i golfit është i zi, më i gjati në “NBA” është kinez, zviceranët fitojnë Kupën e Botës, Franca akuzon SHBA-në për arrogancë dhe Gjermania s’do të shkojë në luftë.

Benxhamin Franklin

-Nëse do të kuptosh të metat e një vajze, lavdëroje tek shoqet.
-Birra është prova se Perëndia na do dhe dëshiron që të jemi të lumtur.
-Ka vetëm tre miq besnikë, një grua e vjetër, një qen i vjetër dhe para në dorë.
-Eksperienca është një mësuese e dashur dhe vetëm budallenjtë mësojnë nga gjëra të tjera.
-Të zgjuarit nuk kanë nevojë për këshillat. Vetëm budallenjtë nuk duan t’i marrin.
-Tragjedia e jetës është se plakemi shpejt dhe bëhemi të urtë shumë vonë.
-Miqtë, ashtu si peshku, fillojnë t’u vijë erë pas tri ditëve.
-Bëjini sytë katër para martese, dhe mbajini gjysmë mbyllur pas martese.

Xhorxh Bernard Shou

-Nuk luajmë më sepse plakemi. Plakemi sepse nuk luajmë më.
-Gazetat duket se e kanë të pamundur të diskriminojnë mes një aksidenti me biçikletë dhe kolapsit të një qytetërimi.
-Kërcimi: Shprehja vertikale e një dëshire horizontale të legalizuar nga muzika.
-Sikur të gjithë ekonomistët në botë të ishin vënë njëri pas tjetrit, nuk do të arrinin asnjë konkluzion.
-Rregulli i artë është se nuk ekzistojnë rregullat e arta.
-Një jetë e kaluar me gabime jo vetëm që është më e ndershme, por më e vlefshme se një jetë e kaluar duke mos bërë asgjë.
-Koha është një mësues i mirë, por i vret të gjithë nxënësit e saj.
-Rinia është e mrekullueshme. Sa krim që shpenzohet më kot tek fëmijët.
-Martirizimi është e vetmja mënyrë si një njeri mund të bëhet i famshëm pa aftësi.
-Nëse s’e hiqni qafe një skelet të familjes, mund ta bëni të kërcejë.

Platoni

-Ky qytet është ai që është sepse qytetarët tanë janë ata që janë.
-Kurajoja është të dish se çfarë mos të kesh frikë.
-Vlera e një burri është ajo që bën me pushtetin.
-Vëmendja ndaj shëndetit është pengesa më e madhe në jetë.
-Një prej dënimeve për refuzimin e pjesëmarrjes në politikë është se përfundon e qeverisesh nga inferiorët.
-Mund të zbulosh më shumë për atë person në një orë lojë se në një vit bisedash.

Leksionet e jetës sipas Bill Gates

Rregulli 1: Jeta nuk është e drejtë, duhet të mësoheni me të.
Rregulli 2: Bota nuk do të kujdeset për vlerësimin tuaj personal. Bota pret që ju të bëni diçka, përpara se të ndjeheni mirë me veten.
Rregulli 3: Ju nuk do të fitoni sapo të mbaroni shkollën, menjëherë për punën që bëni, 60.000 dollarë në vit. Ju nuk do të bëheni as menjëherë, sa të mbaroni shkollën, zëvendëspresident i firmës me telefon në makinën tuaj. Ju do t’i fitoni me shumë mundim të dyja.
Rregulli 4: Nëse mendoni se mësuesi juaj apo prindi janë të ashpër, prisni deri sa të keni një shef në punë.
Rregulli 5: Të paguheni më pak sa ju takon, nuk është në dinjitetin tuaj, gjyshërit tuaj përdornin fjalën “mundësi“ në vend të pagesës më pak se të takon.
Rregulli 6: Nëse gaboni apo futeni në telashe, nuk është faji i prindërve tuaj, kështu që mos u ankoni për gabimet, por mësoni prej tyre.
Rregulli 7: Para se të kishit lindur, prindërit tuaj nuk kanë qenë kaq të mërzitshëm sa janë tani. Ata u bënë të tillë nga pagesa e faturave tuaja, pastrimi i rrobave, si dhe duke ju dëgjuar kur thoni aq shpesh se sa “cool“ dhe të zotët jeni.
Rregulli 8: Shkolla juaj mund t’ju ketë bërë fitues apo humbës në shumë gjëra, por jeta, akoma jo. Në disa shkolla i kanë hequr fare notat që sanksionojnë dështimin, duke ju dhënë shanset deri sa ju të merrni notën kaluese. Por mos harroni, kjo që ndodh në shkollë nuk ka as ngjashmërinë më të vogël me jetën reale, që do të thotë se shanset nuk të jepen shumë herë në jetë!
Rregulli 9: Jeta nuk është e ndarë në semestra. Ju nuk i ndalni dot stinët e vitit dhe vetëm shumë pak prej punëdhënësve tuaj janë të interesuar t’ju ndihmojnë për të gjetur vetveten. Prandaj gjejeni vetveten se kush jeni në kohën e duhur.
Rregulli 10: Televizioni nuk është jeta e vërtetë. Në jetën reale njerëzit nuk kanë kohë të rrinë gjatë nëpër kafene dhe restorante sepse duhet të shkojnë në punë.
Rregulli 11: Silluni mirë me “budallenjtë”, sepse shanset janë që ju të punoni për njërin prej tyre.

Oscar Wilde

– Bëhu vetja, të gjithë të tjerët janë zënë
– Të moshuarit besojnë se dinë, të moshës mesatare dyshojnë se dinë, të rinjtë mendojnë se i dinë të gjitha.
– Përvoja është emri që u japim gabimeve tona.
– Kur isha i ri mendoja që paraja ishte gjëja më e rëndësishme në jetë. Tani që jam rritur jam bindur se ashtu është vërtet.
– Askush nuk është aq i pasur, sa të mund të blejë të kaluarën e vet.
– Këshilla më e mirë që mund t’u japësh të rinjve për karrierën është: Zbuloni çfarë ju pëlqen të bëni më shumë dhe pastaj gjeni dikë t’ju paguajë për këtë.
– S’ka asgjë më të rrezikshme sesa të jesh tepër modern. Rrezikon të dalësh jashtë mode nga një moment në tjetrin.
– Pas gotës së parë, i shikon gjërat ashtu siç do të doje të ishin. Pas gotës së dytë, i shikon gjërat ashtu siç nuk janë. Në fund i shikon gjërat ashtu siç janë në realitet, dhe kjo është gjëja më e shëmtuar në botë
– Miqtë e vërtetë nuk ta ngulin thikën pas shpine, por përballë.
– Dallimi i vetëm ndërmjet shenjtorit dhe mëkatarit është që çdo shenjtor ka një të kaluar dhe çdo mëkatar një të ardhme.
– Ai që s’di të mësojë, jep mend.

Aristoteli

– Është e vështirë që të ndodhë diçka pa një arsye apo pa një parim.
– Fillimisht ki një objektiv të qartë. Së dyti, gjej mjetet për ta arritur. Së treti përshtat mjetet.
– Njerëzit i krijojnë zotat sipas vetes, jo vetëm për nga pamja, por edhe për nga mënyra e jetesës.
– Edukimi i mendjes pa edukimin e zemrës nuk është aspak edukim.
-Miku i të gjithëve nuk është miku i askujt.
– Ka vetëm një mënyrë për të shmangur kriticizmin: mos bëj asgjë, mos thuaj asgjë dhe ji thjesht asgjë.
– Gabimi vjen në shumë mënyra, ndërsa për të bërë gjërat siç duhet ka vetëm një rrugë.

Makiaveli

– Politika nuk ka lidhje me moralin.
– Një princi nuk i mungojnë kurrë arsyet legjitime për të thyer premtimin e tij.
-Një sundimtar i mençur nuk duhet ta mbajë besën kurrë nëse duke bërë kështu do të jetë kundër interesave të tij.
-Para së gjithash, armatosu.
-Përfitimet duhet të jepen gradualisht, dhe në këtë mënyrë ato do të shijohen më mirë.
-Sipërmarrësit janë thjesht ata që e kuptojnë se ka pak ndryshim mes pengesë dhe mundësisë. Dhe janë në gjendje t’i kthejnë të dyja në avantazhin e tyre.
-Urrejtja është fituar me anë të veprave të mira aq shumë sa me anë të veprave të këqija
-Ai që dëshiron të jetë i bindur duhet të dijë se si të komandojë.
-Kështu del se pothuaj që të gjithë Profetët e armatosur kanë qenë fitimtarë, dhe të gjithë profetët e paarmatosur janë shkatërruar.
– Unë nuk jam i interesuar në ruajtjen e status quo-së, unë dua ta shkatërroj atë.
– Nëse duhet bërë një lëndim ndaj një njeriu, atëherë ai lëndim duhet të jetë shumë i rëndë saqë nga hakmarrja e tij të mos kesh aspak frikë.
-Është kënaqësi e dyfishtë të mashtrosh mashtruesin.
– Është shumë më e sigurt kur ta kanë frikën, sesa kur të duan.
– Nuk e nderojnë titujt njeriun, por njeriu i nderon titujt.
-Njerëzit janë shumë të thjeshtë dhe shumë të prirur për t’iu bindur nevojave të menjëhershme saqë një mashtruesi nuk do t’i mungojnë kurrë viktimat për mashtrimet e tij. – “TO”.

Publikohen veprat e pashfaqura të Basquiat

Posted on by Kult Plus

Më shumë se 200 vepra arti të paekspozuara nga Jean-Michel Basquiat do të shfaqen në fillim të pranverës të vitit të ardhshëm, si pjesë e një ekspozite në Starrett-Lehigh Building të Nju Jorkut.

Ekspozita vjen nga familjes së Basquiat, e tërhequr tërësisht nga koleksioni i tyre i gjerë i veprës së artistit. Pavarësisht nga një seri ekspozitash të profilit të lartë (dhe, së fundmi, shfaqjeve virtuale) që nga vdekja e tij në 1988, kjo shfaqje është e para e organizuar nga familja, duke ofruar një pasqyrë të punës që kryesisht është mbajtur larg vëmendjes së publikut, përcjell KultPlus.

Titulluar King Pleasure si referencë të një pikture eponike Basquiat, e cila vetë është emëruar pas një banakeri, i kthyer në një vokalist xhazi – shfaqja është faturuar gjithashtu si një përvojë gjithëpërfshirëse, me mjedise ku shfaqen piktura, vizatime, prezantime multimediale, efekte dhe të tjera objekte.

“Pjesa më e madhe e asaj që është ndarë në lidhje me Jean-Michel, deri më tani, ka buruar nga perspektiva e atyre që takuan ose njohën Jean-Michel në një moment specifik në kohë,” motrat e artistit dhe menaxherët e pasurisë së Jean-Michel Basquiat , Lisane Basquiat dhe Jeanine Heriveaux, i thonë Artnet.

“Ne vazhdimisht drejtohemi nga njerëz që duan të dinë dhe të dëgjojnë më shumë se kush ishte Jean-Michel”. / KultPlus.com

Veprat klasike që na ndihmuan t’i japim kuptim pandemisë

Posted on by Kult Plus

Të paktën në Perëndim, pak njerëz të gjallë sot kanë jetuar një vit si 2020 – jo vetëm trazirat  por izolimin, jo vetëm traumën por lodhjen. Më pak e dhunshme se një luftë, më e zgjatur se një katastrofë natyrore, covid-19 ka qenë vdekjeprurëse, çorientuese dhe e panjohur.

Por megjithëse kujtesa e gjallë ka qenë me ndihmë të kufizuar si një udhëzues për bërjen ballë , kujtimet e të tjerëve dhe imagjinata e tyre, kanë dëshmuar të jenë të dobishme për miliona lexues.

Ngushëllimi dhe solidariteti i leximit rrallë kanë qenë më të rëndësishëm sesa këtë vit,  për më shumë njerëz. Të mbyllur dhe të vetmuar, shumë u arratisën në jetë të tjera dhe në botë të largëta. Por shumë kërkuan shkrimtarë që mund t’i ndihmonin të kuptonin pandeminë. Librat më të njohur përfshinin “Ditari i Vitit të Murtajës”, ditari gjysmë-trill i Daniel Defoe (mendohet se bazohet në xhaxhain e tij) i jetës në Londrën e 1665-s, kur murtaja bubonike përfshiu qytetin.

Të njëjtat karakteristika të fatkeqësisë në ditarin e Samuel Pepys-ë: Pepys vë në dukje qasjen e sëmundjes,  por vazhdon të regjistrojë detajet e vakteve dhe argëtimeve të tij, duke shfaqur të njëjtën ndjenjë mosbesimi dhe mohimi,  që u përhap në fillim të vitit 2020. Megjithatë, ai ankohet për zbrazëtinë dhe melankolinë e rrugëve të kryeqytetit.

Shpërthimet imagjinare te “Njeriu i fundit” i Mary Shelley, “Murtaja”  i Albert Camus, “Verbëria”  i José Saramago dhe “Stacioni Njëmbëdhjetë” i Emily St John Mandel – që peshon vdekjen e një individi përballë  fatit të botës – kanë ofruar, nëse jo rehati, të paktën një ndjenjë të freskët perspektive.

Për disa nga këta autorë, sëmundja është një metaforë për probleme të tjera, të tilla si politika ekstreme; në një mënyrë të ngjashme, historitë për llojet e tjera të çrregullimeve duket se mbërthyen  aspekte të pandemisë dhe menaxhimit të saj.

Në “Vezët Fatale” të Mikhail Bulgakov, për shembull, një zhurmë burokratike me synim përpjekjen  për të rritur prodhimin e pulave, sjell në vend të saj  një murtajë gjarpërinjsh gjigantë që pushtojnë Rusinë.

Në një përrallë që gjithashtu përmban sarhoshë të pakujdesshëm në rrugë dhe shkencëtarë të ngathët, autoritetet janë të ngadaltë në pranimin e fatkeqësisë, përpara se të marrin kundërmasa drastike, drakoniane.

Disa lexues dëgjuan një jehonë të ritmeve të vitit në atë që, përballë tij, është një lloj krejt tjetër historie. Mijëra në të gjithë botën ishin të pakënaqur në të njëjtën mënyrë dhe u ngushëlluan në të njëjtën mënyrë, ndërsa ishin zhytur në “Lufta dhe Paqja”.

Lëkundja e sagës epike të Leo Tolstoit midis, nga njëra anë, fushave të betejës së luftërave Napoleonike dhe, nga ana tjetër, salloneve të Shën Peterburgut, reflektonin me ngulm përvojën e lockdown-it; kjo, gjithashtu, kombinoi jetën shtëpiake me vetëdijen për ngjarjet e trazuara jashtë.

Në portretizimin akut të Tolstoit për kolovitjet, emocionet e ekzagjeruara që shkaktohen nga kohë krizash, lexuesit gjetën një pasqyrim të ndjenjave të tyre të paqëndrueshme – afërsia alternative dhe acarimi me të dashurit e tyre, të themi, ose ndjenja e çlirimit nga jeta e zakonshme që regëtinte mes shtypjes së  klaustrofobisë.

Për shpresën se jeta do të vazhdonte – me të vërtetë, tashmë po vazhdonte – The Economist sugjeroi kthimin tek  Aleksandër Pushkin. I karantinuar më 1830-n për shkak të një shpërthimi të kolerës, poeti gjeti një arratisje të çuditshme nga shqetësimet për martesën e tij të afërt, financat e tij të lëkundura  dhe largimet e tij nga censorët caristë.

I kufizuar në një pronë rurale, Pushkini zbuloi një ndjenjë të shthurur të lirisë dhe gjallërisë. Shkrimi dhe imagjinata e tij endeshin nëpër botë; ai përfundoi “Eugjen Oneginin”, romanin e tij të shkëlqyer në vargje. Dhe ripunoi një dramë me vargje “Banket në Kohë Murtaje” marrë skocezi John Wilson,  “Qyteti i Murtajës”. Versioni i Pushkinit ofron këtë mospërfillje, sfiduese të sëmundjes dhe vdekjes:

Ka dalldi në fushën e betejës,

Dhe aty ku gjendet humnera e zezë,

Dhe në të tërbuarin oqean të madh

Mes valëve të stuhishme të vdekjes,

Dhe në uraganin e shkretë,

Dhe në frymëmarrjen  vdekjeprurëse të Murtajës.

Gjithë  ç’kërcënon  të shkatërrojë

Gëzim  të çuditshëm dhe të egër fsheh –

Ndoshta për njeriun e vdekshëm një shkëlqim

Që  jetë të amshuar premton;

Dhe i lumtur kush arrin ta njohë

Këtë dalldi të  gjetur në grindje dhe stuhi …

Ne do të hurbim verën e trëndafiltë

Dhe puthim buzët ku murtaja mund të shtrihet!/theeconomist/ KultPlus.com

Piktori shqiptar dhuron dy vepra të tij për një spital në Greqi

Posted on by KultPlus

Piktori shqiptar Kristo Dëfrim Hasa, ka vendosur që dy piktura të tij t’ia dhurojë spitalit të qytetit Amaliada të Greqisë, ku jeton prej 30 vitesh.

Hasa e ka cilësuar këtë si një gjest simbolik sipas tij, për të dhënë një kontribut në këto ditë të vështira sidomos për sistemin shëndetësor.

Piktori është shprehur se i ka ngelur në mendje një shprehje e presidentit amerikan John F. Kennedy e cila thotë, “mos shiko çfarë bën atdheu për ty, por çfarë bën ti për atdheun” dhe sipas mundësive të tij modeste ka dhuruar dy punimet që do të vendosen në pavijonin e ri.

Më përpara Hasa ka dhuruar punime të tij në spitalin e Gramshit, qytet ku kishte planifikuar të hapte dhe një ekspozitë me punimet e tij, së shpejti.

Gjatë ceremonisë së mbajtur me këtë rast drejtoresha e spitali të Amaladias, Irini Aggelaku e ka falenderuar piktorin shqiptar për dhuratën e tij.

Gjesti i piktorit shqiptar është pasqyruar edhe në mediet lokale greke./ atsh/ KultPlus.com

Fëmijët sjellin veprat e Kolë Idromenos sipas perceptimit të tyre

Posted on by KultPlus

Qendra për Hapje dhe Dialog pranë Kryeministrisë, COD ka mirëpritur sot fëmijë për nisjen e ciklit “Edukim Arti për Fëmijët” me studiuesen e apasionuar, Zana Kuka Varvarica.

Në serinë e parë të ciklit, fëmijët u njohën me jetën dhe veprën e Kolë Idromenos dhe patën mundësinë të punonin vepra të ndryshme të këtij artisti sipas perceptimit të tyre.

Kështu, takimi i parë i projektit “Edukim arti për fëmijët” nisi me artistin Kolë Idromeno, ku fëmijët u njohën me veprat e tij nëpërmjet prezantimeve dhe formave kreative e artistike, të përshtatura për ta.

Në fund të takimit fëmijët vizituan Galerinë Kombëtare të Arteve, ku prekën më nga afër artin e Kolë Idromenos.

Qendra për Hapje dhe Dialog (COD), në mjediset e Kryeministrisë tashmë është kthyer në një vendtakim mes artdashësve me artin dhe kulturën. /atsh / KultPlus.com

Për Bekim Lumin, artistët dhuruan veprat e tyre ndërsa Veton Surroi 200 kopje të librit “Shfaqja e fundit e Marie Gjonit”

Posted on by Kult Plus

Alberina Haxhijaj

Skena e vogël e Teatrit Kombëtar të Kosovës, mbrëmë, ka qenë e rrethuar me vepra artistike të realizuar nga artistë të ndryshme. Të gjitha këto vepra, të ekspozuara, më pas janë shitur përmes ankandit i cili është realizuar nga vet artistët. Të ardhurat nga shitja e këtyre punimeve i janë dedikuar shërimit të regjisorit Bekim Lumi.

Aktivitet të tilla për të ndihmuar regjisorin Bekim Lumi, janë duke u realizuar ditëve të fundit, në mënyra të ndryshme. Dikush më këngë, disa me poezi, të tjerë me shfaqje dhe disa me dhurimin e punimeve të tyre po ndihmojnë në mbledhjen e parave, për të ndihmuar në shpenzimet e shërimit të regjisorit, shkruan KultPlus.

Aktori Fatmir Spahiu i cili është edhe njëri prej artistëve që ka marrë këtë iniciativë, e që moderoi këtë ankand, u shpreh i lumtur që artistë kanë dhuruar punime e tyre për të ndihmuar regjisorin Bekim Lumi.

“Ky është vetëm njëri prej angazhimeve në vazhdën e aktiviteteve. Synimi jonë është që të mbërrijmë tragetin e paracaktuar. Kjo mbrëmje ishte më ndryshe sepse unë isha vetëm njëri nga ata që dhamë një kontribut të vogël kurse pamë shumë artistë që dhuruan veprën e tyre diçka që është shumë e vështirë, të dhurosh një punë, ide kreacion tëndin, një pjesë të shpirtit për një kauzë të tillë. Prandaj unë jam shumë i lumtur edhe për ata edhe për vetën që po mundemi me provu me i ndihmu një miku tonë i cili ka nevojë, sepse nesër secili nga ne mund të jetë në një pozitë të tillë”, tha ai për KultPlus.

Tutje ai theksoi se ky është një solidarizim i artistëve që nuk është parë më herët. “Kjo më entuziazmon pa masë sepse nuk e kam besuar që mundemi më u sensibilizu kështu. Të ju them sinqerisht, kam menduar që t’i bësh të gjithë këta njerëz bashkë për një kauzë të tillë është e pamundur por më ka dalë ndryshe dhe jam shumë i befasuar për të mirë”, theksoi ai.

Nga ky ankand i pikturave, skulptura, grafika dhe punimeve të tjera artistike e po ashtu nga shitja e librit “Shfaqja e fundit e Marie Gjonit”, u grumbulluan 3 mijë e 600 euro për regjisorin Bekim Lumi. Autori i dramës “Shfaqja e fundit e Marie Gjonit”, Veton Surroi u shpreh sa ai ka dashur që të ndihmojë në këtë aktivitet pasi që regjisori Bekim Lumi është person i cili e meriton një kujdes të tillë.

“Libri sapo ka dalë nga shtypshkronja dhe kam vendosur që 200 kopje të ia dhurojë këtij aktivitetit për Bekim Lumin. Ka pasur simbolikën e vet pasi që është pjesë e një ambienti kulturor artistik i cili kontribuon dhe unë deshta që më këtë të kontribuojë. Kjo ndjenja e solidariteti që po krijohet është e mrekullueshme. Vet Bekimi si person e meriton këtë kujdes por fakti që po zgjohet solidariteti i artistëve ka domethënie shumë të madhe”, u shpreh ai për KultPlus.

Paratë e mbledhura nga kjo natë do të shkojnë në ndihmë për regjisorin dhe profesorin Bekim Lumi, një artist që për vite me radhë ka dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për skenën artistike dhe teatrale si dhe edukimin e studentëve dhe artistëve të rinj./KultPlus.com

Iniciohet shpëtimi i veprave të Çavdarbashës

Posted on by Kult Plus

Pesë vjet pas alarmimit se veprat e skulptorit Agim Çavdarbasha po shkatërrohen, Ministria e Kulturës e ka bërë hapin e parë konkret për t’iu përgjigjur thirrjes për konservimin e tyre.

Bëhet fjalë për ato që zënë vend në galerinë-muze të tij.

Në Projektligjin e buxhetit për vitin 2018, ky institucion tek kategoria e mbrojtjes dhe ruajtjes së trashëgimisë kulturore ka paraparë 50 mijë euro për projektin e konservimit, shkruan sot “Koha Ditore”. Por, megjithatë, veprat të cilat ndodhen në oborrin e galerisë-muze në Çagllavicë − për të cilat familja shpeshherë ka alarmuar se ndodhen në prag të shkatërrimit − të paktën edhe sivjet do t’u ekspozohen reshjeve atmosferike.

Nevojë për trajtim kanë edhe veprat prej druri që ndodhen brenda galerisë, e të cilat janë dëmtuar nga një lloj insekti. Fondacioni që mban emrin e skulptorit të ndjerë disa herë kishte bërë kërkesë në MKRS për ndihmë financiare.

Për të parën herë kërkesë për shpëtimin e krijimtarisë së Çavdarbashës, Sebahate Çavdarbasha, udhëheqëse e “Fondacionit Çavdarbasha”, e kishte bërë më 2013, kur ministër i Kulturës ishte Memli Krasniqi. E në shtator të vitit 2015, ajo e kishte dërguar projektpropozimin në MKRS, për të kërkuar ndihmë financiare për konservimin e skulpturave.

Dhe kishte kërkuar takim me ministrin e Kulturës, asokohe Kujtim Shala, por s’kishte marrë asnjëherë përgjigje. E tek në vitin që vjen MKRS planifikon t’i përgjigjet kërkesës së familjes, që disa herë e ka përsëritur alarmin se veprimtaria e skulptorit të njohur rrezikon të zhduket krejtësisht nëse nuk shpëtohet./ KultPlus.com

10 veprat më të shtrenjta që janë shitur ndonjëherë në ankand (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Salvator Mundi, piktura e Leonardo da Vinçit është shitur në Christie’s në Nju Jork për 450.3 milion dollarë, duke thyer rekordin botëror për çdo vepër arti që është shitur ndonjëherë në ankand, shkruan The Guardian, përcjellë KultPlus.

Këtu ju paraqesim edhe nëntë veprat më të shtrenjta që janë shitur në ankand.

2. Vepra e dytë e shitur me çmimin më të lart titullohet ‘The Scream’ e punuar nga Edvard Munch në vitin 1895. Ajo është shitur për 119,922,500 dollarë, më 2 Maj 2012 në New York City.

3. Piktura e tretë më fitimprurëse është “Green Leaves and Bust” e punuar në vitin 1932 nga Picasso. Kjo pikturë është shitur për 106,482,500 dollarë.

4. “L’homme qui Marche I” e punuar në vitin 1961 nga Alberto Giacometti është vepra e katërt më e shitur në botë. Kjo skulpturë është shitur për 65,001,250 funta apo 105,182,398 dollarë.

5. Vepra e pestë e shitur me çmimin më të lart është “Boy With a Pipe” e Picasso-s, e cila është punuar më 1905. Kjo pikturë është shitur për 104,168,000 dollarë.

6. Portreti i Gustav Klimt i punuar në vitin 1912 nga Adele Bloch-Bauer është shitur për $ 87,936,000 dollarë.

7. “Triptych” e punuar nga Francis Bacon në vitin 1976 i është shitura oligarkut Roman Abramovich, për 85.9m dollarë.

8. Kjo vazo prej porcelani e dinastisë Qianlong të shekullit të 18-të, është shitur për 53,100,000 funta a po 85,921,461 dollarë në shtëpinë e ankandit të Bainbridges në Londër, më 12 nëntor 2010.

9. “Dora Maar au Chat” e punuar në vitin 1941 nga Pablo Picasso ka arritur të kap shifrën e shitjes prej 83,429,503 dollarë.

10. Portret i Dr Paul Gachet i punuar në vitin 1890 nga Vincent van Gogh është shitur për $ 82,500,000 dollarë në Christie’s në Nju Jork më 15 maj 1990. /KultPlus.com