Murat Toptani me kostumin e Shkodrës

Lindi më 13 korrik 1867 në Aka, (Kaukaz), në kohën e internimit të të atit Said Toptanit.

Murat Toptani ishtepatriot, atdhetar, ushtarak, poet, publicist, piktor, skulptor si dhe mësues, që punoi shumë për përfshirjen e gjuhës shqipe nëpër shkollat turke. Gjithashtu zotëronte disa gjuhë të huaja si: turqisht, frëngjisht, arabisht, persisht, gjermanisht dhe italisht.

Mësimet i filloi në shkollën “Madam Fyrer”, ndërsa studimet e larta i vazhdoi në “Gallata Saraj” të Stambollit.

Gjatë vijimit të mësimeve në “Madam Fyres”, pati rastin të njihet me Asijen, vajzën e poetit komëtar Naim Frashërit. Kjo njohje motivoi lindjen e një dashurie të sinqertë në mes Muratit dhe Asijes, ndërsa më vonë, me pëlqimin e vëllezërve Frashëri, këta dy të rinj u martuan.

Lidhjet mes familjes Toptani dhe Frashëri u forcuan edhe më shumë kur Vesimeja, motra e Murat Toptanit, u martua me më të voglin e vëllezërve Frashëri, me Mehmet Frashërin.

Më 1912 Murat Toptani ka qenë përfaqësues i Tiranës në Kuvendin e Vlorës, ku firmosi Aktin e Pavarësisë. Murat Toptani njihet si dhe një nga pionerët e skulpturës shqiptare, me realizmin e bustit të Skënderbeut.

Ai vdiq në Tiranë, në vitin 1918.

Fotografia: Kel Marubi – Murat Toptani me kostumin e Shkodrës (1900-1901) / KultPlus.com

Ushtarë shqiptarë me veshje tradicionale në Koblarë në vitet 1917-1918

Kjo fotografi e cila gjendet në Bibliotekën e Kongresit Amerikan është shkrepur rreth viteve 1917-1918.

Tregon ushtarë të parregullt shqiptarë (komitë ose kaçakë) me veshje tradicionale të cilët vepronin në terrenin malor pranë qytetit të Coblara (Koblarë e sotme), Shqipëri.

Shpjegimi që shoqëron fotografinë: Shqipëria fitoi pavarësinë nga Perandoria Osmane në vitin 1912, gjatë Luftës së Parë Ballkanike. Me shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, vendi u zhyt në kaos, pasi fraksione të ndryshme dhe grupe fisnore dhe fetare ranë në anën e fuqive të jashtme konkurruese që pushtuan dhe pushtuan pjesë të ndryshme të vendit. Në fund të vitit 1914, Greqia pushtoi Shqipërinë e Jugut. Italia pushtoi qytetin bregdetar të Vlorës, ndërsa Serbia dhe Mali i Zi pushtuan pjesë të Shqipërisë veriore. Një ofensivë e forcave austro-hungareze dhe bullgare më vonë e çoi ushtrinë serbe në Shqipëri, nga ku u evakuua nga një forcë franceze në qytetin grek të Selanikut. Italianët mbetën në Vlorë. Sipas Traktatit të fshehtë të Londrës të nënshkruar në prill 1915, fuqitë e Antantës së Trefishtë i premtuan Italisë se do të fitonte Vlorën dhe tokat përreth dhe një protektorat mbi Shqipërinë në këmbim të hyrjes në luftë kundër Austro-Hungarisë. Në Konferencën e Paqes në Paris, Shqipëria nuk pranoi të vihej nën kontrollin italian dhe SHBA. presidenti Woodrow Wilson doli në anën e shqiptarëve. Shqipëria u njoh si shtet sovran dhe anëtar i plotë i Lidhjes së Kombeve. Megjithatë, Italia mbajti një ndikim të fortë në vend, të cilin e pushtoi dhe e pushtoi në prill 1939, pak para shpërthimit të Luftës së Dytë Botërore. / KultPlus.com

Veshjet tradicionale të dasmave në vendet e ndryshme të botës (FOTO)

Nëse i lini mënjanë të gjitha gjërat e këqija, do të pranonit se bota është një vend i bukur për të jetuar. Ka kaq shumë dashuri.

Kur bëhet fjalë për dashurinë, kur ka qenë hera e fundit që keni marrë pjesë në një ceremoni martese? Çfarë kishin veshur nusja dhe dhëndri?

Ka kaq shumë lloje veshjesh martesore në botë. Ka diçka të ëmbël dhe të ngrohtë në kulturë dhe traditë.

Ne ua sjellim më poshtë disa nga veshjet më të veçanta të dasmës nga kultura të ndryshme në botë. / KultPlus.com

Kina

Indonezia

India

Gana

Nigeria

Norvegjia

Skocia

Etiopia

Pakistani

Hawaii

Malajzia

Korea e Jugut

Sri-Lanka

Rumania

Japonia

Xhubleta: Veshja më e vjetër shqiptare, mbi 4 mijë vjet

Veshje tipike e grave në Shqipërinë Veriore, mbi lumin Drin, Nikaj-Mërturi e Rugova, Malësi e Madhe dhe shqiptarë të Malit të Zi, në zonën e Nën Shkodrës deri në Breg të Matit ku malësorët e Malësisë së Madhe kanë zbritur.

Xhubleta është një fund në trajtë këmbane, që vjen i valëzuar përfundi, sidomos në pjesën e mbrapme. Përbëhej nga një numër i madh copash e rripash të ngushtë shajaku, qepur horizontalisht dhe të ndërthurur me breza gajtanësh. Mbahet e varur në supe me dy rripa të gjërë.

Në shek. XVIII, xhubleta përbëhej nga shumë ngjyra, por ato që na kanë mbërritur në ditët e sotme janë: të zeza për gratë dhe bardhë e zi për vajzat. Pjesë të tjera të kostumit me xhubletë janë: kraholinë, xhoka, kërdhokla, paraniku, kallmat e shputat, etj.

Xhubleta është me prejardhje të lashtë. Paraqet ngjashmëri me veshjen e disa figurinave neolitike të gjetura në Bosnje, por edhe në vise të tjera të Mesdheut, që i përkasin mijëvjecarit te dytë para erës sonë dhe lidhen me qytetërimet e vjetra mesdhetare.

Xhubleta e Malësisë është trashëgimi e qartë e prejardhjes ilire të kulturës tone, që malsorët e përcollen deri në vitet 1950-1960, pra përbën një nga elementët identifikues të veshjes popullore shqiptare, nëpërmjet motiveve, ku emblema për të gjitha është shqiponja. Xhubleta përmban një seri simbolesh ku paraqesin lidhjet me fenë katolike, besimin te zoti ,dashurinë dhe thekson bukurinë e femrës malësore.

Emina Çunmulaj në veshje kombëtare (FOTO)

Modelja shqiptare e cila karrierën e saj e zhvillon në SHBA, Emina Çunmulaj, gjithmonë në mënyra të ndryshme tregon se sa krenare është me origjinën e saj, shkruan KultPlus.

Ushqimet tradicionale shqiptare, muzika folklorike dhe veshjet kombëtare asnjëherë nuk mungojnë te Emina.

Kësaj radhe modelja e njohur ka postuar disa fotografi me veshje tradicionale shqiptare.

Kështu, duke dëshmuar edhe njëherë se sa shumë dashuri ka për vendin e saj dhe sa me xheloyi e i ruan traditat shqiptare. / KultPlus.com