Letra e lamtumirës së Virginia Woolf, e cila nuk mundi të ikte pa lamtumirë për burrin që e bëri të lumtur

Kishte tentuar edhe herë të tjera, por fatkobi i kishte buzëqeshur atë ditë fundmarsi për t’i dhënë fund jetës. Më 28 mars 1941 , pasi i shkroi një letër lamtumire të shoqit, Virginia Woolf mbushi xhepat e saj me gurë dhe rrëshqiti në lumin Ouse, në Rodmell, një fshat i vogël në Sussex, ku çifti u strehua në momentet më të vështira.

Më poshtë letra prekëse që kjo shkrimtare e jashtëzakonshme i lë Leonardit dhe disa nga mendimet e saj më domethënëse.

Shumë i shtrenjtë,

Ndihem e sigurt se do të çmendem sërish. Ndjej se nuk mund të kalojmë një tjetër nga ato kohë të tmerrshme. Dhe këtë herë nuk do të mund të shërohem. Filloj të dëgjoj zëra, nuk mund të përqendrohem. Kështu që unë po vendos të bëj atë që më mendoj se është më mirë e mundshme. Ti më ke dhënë lumturinë më të madhe që jeta ka patur bujarinë të më japë. Ju keni qenë në çdo kuptim për mua gjithçka që mund të jetë një person i shtrenjtë. Nuk mendoj se dy njerëz mund të ishin më të lumtur derisa të ndodhte kjo e keqe e tmerrshme. Nuk mund të luftoj më. E di që po të shkatërroj jetën, se pa mua mund të punoje. Dhe ju do, e di. E shihni, as që mund të shprehem mirë. Nuk di të lexoj. Ajo që dua t’ju them është se ju kam borxh gjithë lumturinë që kam pasur në jetën time. Ke pasur durim të pafund me mua, ke qenë tepër i mirë. Unë dua t’ju them se – të gjithë e dinë këtë. Nëse dikush mund të më shpëtonte, ishe ti. Gjithçka më ka ikur, përveç sigurisë së mirësisë sate. Nuk mund të vazhdoj më të të shkatërroj jetën.

Nuk mendoj se dy njerëz mund të ishin më të lumtur se ne.

V.

(Në foto: Virginia Stephen dhe Leonard Woolf në një foto të vitit 1912, dhe faksimile e letrës e lamtumirës që Virginia i lë bashkëshortit)

Përgatiti: Albert Vataj. / KultPlus.com 

142 vite nga lindja e shkrimtares së njohur, Virginia Woolf

Sot shënohen plot 142 vite nga lindja e shkrimtares së njohur, Virginia Woolf, shkruan KultPlus.

Adeline Virginia Woolf ishte një shkrimtare angleze, e konsideruar si një nga autoret më të rëndësishme moderniste të shekullit të 20-të dhe një pioniere në përdorimin e rrjedhës së ndërgjegjes si një mjet tregimi.

Woolf lindi në një familje të pasur në South Kensington, Londër. Nga viti 1897 deri në 1901, ajo studioi klasikët dhe historinë dhe ra në kontakt me reformatorët e hershëm të arsimit të lartë të grave dhe lëvizjes për të drejtat e grave.

E inkurajuar nga babai i saj, Woolf filloi të shkruante profesionalisht në vitin 1900. Pas vdekjes së babait të saj në 1904, familja Stephen u zhvendos nga Kensington në Bloomsbury ku së bashku me miqtë intelektualë të vëllezërve, ata formuan grupin artistik dhe letrar Bloomsbury. Në vitin 1912, ajo u martua me Leonard Woolf, dhe në 1917, çifti themeloi Hogarth Press, i cili botoi një pjesë të madhe të punës së saj. Ata morën me qira një shtëpi në Sussex dhe u transferuan atje përgjithmonë në vitin 1940. Woolf gjithashtu kishte marrëdhënie romantike me gra, duke përfshirë Vita Sackville-West, e cila gjithashtu botoi librat e saj përmes Hogarth Press. Të dyja letërsia e grave u frymëzua nga marrëdhënia e tyre, e cila zgjati deri në vdekjen e Woolf.

Gjatë periudhës ndërmjet luftërave, Woolf ishte një pjesë e rëndësishme e shoqërisë letrare dhe artistike të Londrës. Në vitin 1915, ajo botoi romanin e saj të parë, ‘The Voyage Out’, përmes shtëpisë botuese të gjysmëvëllait të saj, Gerald Duckworth and Company. Veprat e saj më të njohura përfshijnë romanet: Mrs Dalloway (1925), To the Lighthouse (1927) dhe Orlando (1928). Ajo është gjithashtu e njohur për esetë e saj, duke përfshirë: A Room of One’s Own (1929). Woolf u bë një nga subjektet kryesore të lëvizjes së kritikës feministe të viteve 1970 dhe veprat e saj që atëherë kanë marrë shumë vëmendje dhe komente të përhapura për “feminizmin frymëzues”. Veprat e saj janë përkthyer në më shumë se 50 gjuhë. Një pjesë e madhe e letërsisë i kushtohet jetës dhe veprës së saj dhe ajo ka qenë subjekt i dramave, romaneve dhe filmave. Woolf përkujtohet sot nga statujat, shoqëritë kushtuar punës së saj dhe një ndërtesë në Universitetin e Londrës.

Gjatë gjithë jetës së saj, Woolf ishte i shqetësuar nga sëmundja e saj mendore. Ajo u institucionalizua disa herë dhe tentoi vetëvrasjen të paktën dy herë. Sipas Dalsimer (2004) sëmundja e saj karakterizohej nga simptoma që sot do të diagnostikoheshin si çrregullim bipolar, për të cilin nuk kishte asnjë ndërhyrje efektive gjatë jetës së saj. Në vitin 1941, në moshën 59-vjeçare, Woolf vdiq duke u mbytur në lumin Ouse në Lewes.

“Nuk ndjej asgjë për ty Leonard. Siç ta kam shprehur më parë edhe në formë brutale unë nuk kam kurrfarë tërheqje fizike nga ty. Edhe kur më puthe një ditë më parë, nuk ndjeva asgjë. Isha si gur.”

Kështu i shkruante ajo të shoqit të ardhshëm pas propozimit të tij të dytë, kjo në një periudhë disa vjeçare ku asnjëherë Virxhiniës nuk i kishte shkuar në mendje se ai do ta priste aq gjatë dhe do ta propozonte sërish. Vetëm herën e tretë ajo pranoi të martohet me të.

Edhe sot letërkëmbimet e tyre dashurore janë objekt leximi e diskutimi. Po ashtu vetëvrasja e shkrimtares që ka një fund të makthshëm.

Ajo u takua për herë të parë me Leonard Woolf, përgjatë një vizite tek i vëllai. Ishte viti 1900 kur ai vendosi të njihte këtë grua pas disa letrave me Lytton Stachey, mikun e tij, të cilit Virxhinia i kishte refuzuar propozimin për martesë. Ja çfarë i shkruante Leonard Woolf-it teksa ky i fundit punonte në Seilon: “Ajo është gruaja e vetme në botë me një mendje të ndritur. Është një mrekulli që duhet të ekzistojë. Martohu me të.”

Një dasëm e vogël me pak të pranishëm do të zhvillohej të shtunën e 10 gushtit 1912.

Por jeta e Virxhinias nuk qe aspak e qetë. Krizat nervore që në moshën 22 vjeçare do ta mundoni njëra pas tjetrës prej vdekjes së nënës dhe motrës. Ndërsa vetëm pak vjet më vonë vjen edhe vdekja e të atit.

Lufta e saj me jetën dhe depresionin nuk do të reshtte deri më 28 mars të vitit 1941, ku vendosi t’i jepte fund jetës. Jo shumë larg shtëpisë, në lumin Ouse shkrimtarja vendosi të vetëvritet duke u mbytur në lumë pasi mbush xhepat me gurë. Gurë të rëndë si lotët dhe heshtja e saj.

Në mantelin e Virxhinias disa javë më vonë, Leonardi zbuloi këtë letër:

”I dashur!

Jam e sigurt që po çmendemi përsëri. E ndiej senuk mund të përjetojmë dot përsëri një tjetër çast të tmerrshëm si ato. Dhe këtë herë nuk do të shërohem. Filloj të dëgjoj zëra dhe nuk mund të përqëndrohem. Kështu që po bëj atë që më duket se është gjëja më e mirë për të bërë.

Ti më dhe maksimumin e lumturisë. Ke qenë në çdo rast ai që askush tjetër s’do të kish qenë ndonjëherë për mua. Nuk mendoj se dy njerëz do të kishin qenë më të lumtur nga ne deri sa erdhi kjo sëmundje e tmerrshme. Nuk mund të luftoj më. E di që po ta shkatërroj jetën, se pa mua ti mund të ecësh përpara. Dhe do ta bësh, e di.

E sheh, as këtë letër nuk e shkruaj dot si duhet. Nuk arrij të lexoj. Ajo që dua të të them është se të detyrohem gjithë lumturinë e jetës. Ti ke qënë tërësisht i duruar me mua dhe jashtëzakonisht i mirë.

Dua ta them – të gjithë e dinë. Nëse dikush do mund të më shpëtonte, ky do të kishe qenë ti. Tashmë gjithçka më ka humbur, veç sigurisë për mirësinë tënde. Nuk mund të vazhdoj duke ta shkatërruar jetën.

Nuk mendoj se dy njerëz mund të jenë më të lumtur, nga sa kemi qenë ne të dy.” / KultPlus.com

Letra e lamtumirës së Virginia Woolf, e cila nuk mundi të ikte pa lamtumirë për burrin që e bëri të lumtur

Kishte tentuar edhe herë të tjera, por fatkobi i kishte buzëqeshur atë ditë fundmarsi për t’i dhënë fund jetës. Më 28 mars 1941 , pasi i shkroi një letër lamtumire të shoqit, Virginia Woolf mbushi xhepat e saj me gurë dhe rrëshqiti në lumin Ouse, në Rodmell, një fshat i vogël në Sussex, ku çifti u strehua në momentet më të vështira.

Më poshtë letra prekëse që kjo shkrimtare e jashtëzakonshme i lë Leonardit dhe disa nga mendimet e saj më domethënëse.

Shumë i shtrenjtë,

Ndihem e sigurt se do të çmendem sërish. Ndjej se nuk mund të kalojmë një tjetër nga ato kohë të tmerrshme. Dhe këtë herë nuk do të mund të shërohem. Filloj të dëgjoj zëra, nuk mund të përqendrohem. Kështu që unë po vendos të bëj atë që më mendoj se është më mirë e mundshme. Ti më ke dhënë lumturinë më të madhe që jeta ka patur bujarinë të më japë. Ju keni qenë në çdo kuptim për mua gjithçka që mund të jetë një person i shtrenjtë. Nuk mendoj se dy njerëz mund të ishin më të lumtur derisa të ndodhte kjo e keqe e tmerrshme. Nuk mund të luftoj më. E di që po të shkatërroj jetën, se pa mua mund të punoje. Dhe ju do, e di. E shihni, as që mund të shprehem mirë. Nuk di të lexoj. Ajo që dua t’ju them është se ju kam borxh gjithë lumturinë që kam pasur në jetën time. Ke pasur durim të pafund me mua, ke qenë tepër i mirë. Unë dua t’ju them se – të gjithë e dinë këtë. Nëse dikush mund të më shpëtonte, ishe ti. Gjithçka më ka ikur, përveç sigurisë së mirësisë sate. Nuk mund të vazhdoj më të të shkatërroj jetën.

Nuk mendoj se dy njerëz mund të ishin më të lumtur se ne.

V.

(Në foto: Virginia Stephen dhe Leonard Woolf në një foto të vitit 1912, dhe faksimile e letrës e lamtumirës që Virginia i lë bashkëshortit)

Përgatiti: Albert Vataj

Virginia Woolf, gruaja që besonte kaq shumë te dashuria dhe bëri jetën e librave që shkroi

Pati një fëmijëri të vështirë. Bëri një jetë plot peripeci dhe brenga shëndetësore. Tentoi dy herë të vetëvritej, por “e treta e vërteta” e çoi atë në udhën pa kthim. Iku më 28 mars 1941 duke lënë pas një letër mirënjohjeje për bashkëshortin dhe një vepër, e cila më shumë se për gjithçka tjetër, flet për jetën e saj.

Bëri një jetë përpëlitjesh nëpër dallgë duke ndjekur brigjet që gjithnjë i fashiteshin sapo e kaplonin në behje. Jo dhe aq e ndëshkuar nga fati se sa nga joshja e një loje rreziku që i’u bashkëngjit pandashëm në andjen për ballafaqje dhe krisje në copëzat më të brishta dhe ndjesitë prej prushi të atij kurmi që digjej si prej pasionit ashtu edhe prej dhimbjes.

Letërsia që shkroi Virginia Woolf nuk ndryshon shumë nga jeta që ajo bëri. Mendimi filozofik e i ndjeshëm që përshkonte trupin e kësaj anglezeje, që iluminoi Britaninë e shekullit XX, e bënte atë të ishte ndryshe.

Ashtu e veshur me fustanet e saj të thjeshta, të mbërthyera deri nën qafën e hollë, ecte çdo mbrëmje rrugëve të Londrës. Ashtu si zonja Dolloway, një prej personazheve më të njohura të letërsisë së saj, Virginia Wolf besonte te dashuria. Dhe kur kjo forcë që e lidhte më shumë me të shkruarin kishte ikur prej saj, ajo u ngjasonte gërmadhave të një qyteti, që nuk do të ringrihet.

Ditarët që ajo ka lënë pas, tregojnë se gruaja gati e trishtuar në kujtesën e bashkëkohësve të saj, kishte bërë një jetë si në librat që shkroi.

Asgjë nuk e kishte penguar të ndiqte rrugën drejt shtigjeve të fshehura të zemrës. Klarisa Dalloway, gruaja që u end gjatë rrugëve të Londrës, duke u endur kujtimeve të rinisë së hershme dhe dyzimit në duhet të takonte të dashurin e saj të parë tani që ishte në qytet, është vetë Woolf.

Vetëm mendimi se ai ishte në qytet, e kishte bërë të mos ndihej e qetë; takimi me të do të ishte një ringjallje e asaj që kishte kaluar. Iu desh kaq kohë ta harronte, dhe ja ai është sërish aty. Duket sikur ca fije të padukshme lidhin nga larg shpirtrat që ndajnë të njëjtën ëndërr. Ai ishte aty si për t’i kujtuar se ishte koha për të shkruar. “Nëse duhet të jem e lumtur, është e nevojshme që çdo ditë të merrem me nga pak letërsi”, i thoshte ajo dikur.

Virginia Woolf lindi në Londër, më 25 janar 1882, nga prindër me përvoja të tjera martesore. Julia Prinsep, e ëma, një grua mjaft e bukur dhe e kultivuar, vejushë kishte pasur tre fëmijë George, Gerald e Stella, në martesën e dytë lindi vajzat Virginia dhe Vanessa (me të cilën raporti i Virginia-s ishte mjaft i ngushtë) dhe djemtë Thoby e Adrian. Kurse Leslie Stephen, i ati, historiograf dhe kritik, i ve edhe ai, gjatë martesës së parë kishte pasur një vajzë me të meta mendore, Laura.

Virginia u edukua në shtëpi nga prindërit, sipas traditave viktoriane. Dhembjet e para të jetës së saj, qenë vdekja e së ëmës kur ishte vetëm 13 vjeçe dhe menjëherë më pas e së motrës, Stella, që i shkaktuan kriza të mëdha pasigurie. Gjatë periudhës së zisë, i ati nuk arriti të ishte aspak një mbështetje e mirë, as për Virginia-n e as për fëmijët apo thjeshtrit e vet, dhe ajo, e vetme, e pambrojtur, nisi të vuante nga indiferenca e botës mashkullore.

Edhe pas vdekjes së të atit, depresioni i saj u thellua, duke u ndier në faj se pse nuk ia kishte shprehur plotësisht dhembshurinë e saj. Virginia arriti që gjithsesi të jetonte një jetë normale, të ishte aktive dhe e impenjuar me të shkruarin apo udhëtimet. Në vitin 1904 tentoi për të parën herë të vriste veten; ngushëllimi më i madh ishte miqësia me Violet Dickinson-in, që e mirëpriti në shtëpinë e saj, e kuroi dhe pastaj e prezantoi në “Guardian”, të përjavshmen londineze. Në vjeshtën e këtij viti, së bashku me të motrën Vanessa dhe vëllezërit Thoby dhe Adrian, Virginia u shpërngul në Gordon Square, në lagjen angleze të Bloomsbury-t, ku mori jetë grupi “Bloomsbury”, një rreth intelektual shkrimtarësh dhe artistësh, që për një tridhjetëvjeçar i dha zë skenës kulturore angleze, duke u mbledhur çdo javë në shtëpinë e botuesit Leonard Woolf për të diskutuar për artin, letërsinë dhe politikën. E lirë më në fund nga prania e të vëllezërve, si ajo ashtu edhe Vanessa, u stimuluan nga ambienti i ri ku ishte futur, me një entuziazëm të rigjetur. Ajo nisi të botonte në suplementin letrar të “Times” të parat kritika letrare. Më 10 gusht të vitit 1912 u martua me Leonard Woolf-in, por shumë shpejt filloi të jepte shenjat e para të një çekuilibrimi mendor dhe tentoi për të dytën herë vetëvrasjen me helm. E mori veten edhe në sajë të të shoqit, që për ta bërë të rifitonte besimin dhe ekuilibrin, i propozoi të themelonin një shtëpi botuese. Kështu lindi “Hogarth Press”, që botoi vepra shkrimtarësh të talentuar, mes të cilëve edhe Mansfield dhe Eliot.

Në vitin 1922, kushtet e saj të brishta mendore pësuan një goditje tjetër, kësaj radhe nga kritikët, mes të cilëve edhe vetë Mansfield-i, të cilët bënë copash romanin e saj “Night and Day” (Natë dhe ditë). Asaj kohe i takon edhe miqësia e saj me Vita Sackville-West-in, shkrimtare dhe poeteshë, nënë e dy fëmijëve me tendenca lesbike të pafshehura (por edhe Woolf-i në rininë e saj kishte qenë e tërhequr nga gratë), me të cilën Virginia nisi një marrëdhënie që nuk e dëmtoi marrëdhënien me Leonardin e që u bë burim frymëzimi. Ishte ajo që e krijoi personazhin Orlandon në romanin me të njëjtin emër. Me kalimin e viteve, edhe pse e vijoi aktivitetin letrar, krizat depresive u bënë gjithnjë e më të shpeshta, duke u përkeqësuar për shkak të fobive që lindnin nga Lufta e Dytë Botërore (Virginia ishte edhe pacifiste e bindur), derisa më 28 mars të vitit 1941, pasi i shkroi një letër lamtumire të shoqit, mbushi xhepat e xhaketës me gurë dhe humbi në lumë.

“E ndiej se po çmendem përsëri. Kësaj radhe nuk do të shërohem. Po filloj të dëgjoj zëra. Nuk arrij të përqendrohem. Prandaj po bëj atë që duket gjëja më e mirë për t’u bërë. Ti më ke dhënë më të madhen lumturi që mund të jepet. Nuk besoj se dy persona do të mund të kishin qenë më të lumtur përpara se të arrinte kjo sëmundje e tmerrshme. Nuk mund të luftoj më… Ajo që dua të them është se gjithë lumturinë e jetës sime e kam prej teje. Ke qenë plotësisht i urtë me mua dhe pabesueshmërisht i mirë. Nëse ndokush do të kishte mundësi të më shpëtonte, do të ishe ti…”.

Ishte 63 vjeçe. Ndarja e saj nga jeta nuk ishte e lehtë për burrin që i kishte kushtuar gjithë jetën kësaj gruaje të pazakontë, që e kishte dashur që ditën e parë kur e pa të hynte në takimet letrare në apartamentin e tij, me një fletore të vogël në dorë. Vite më vonë, mes koleksionit të letrave të tij, u gjet kjo letër…

“E di që Virginia nuk do të vijë nga studioja e saj përmes kopshtit, e megjithatë shoh në atë drejtim duke e kërkuar. E di që është e mbytur e megjithatë pres ta dëgjoj të hyjë. E di që libri ka mbaruar, megjithatë e kthej faqen.”

Virginia Woolf vazhdon të mbetet edhe sot si një prej figurave më të rëndësishme të letërsisë. Libri i saj “Një dhomë më vete”, hyn në ato traktate që sollën ndryshime në emancipimin e gruas, dhe rolin e saj në shoqëri. “Që një grua të shkruajë letërsi, duhet të ketë para dhe një dhomë më vete”, shkruan Woolf. / Albert Vataj / KultPlus.com

141 vite nga lindja e shkrimtares së njohur, Virginia Woolf

Sot shënohen plot 141 vite nga lindja e shkrimtares së njohur, Virginia Woolf, shkruan KultPlus.

Adeline Virginia Woolf ishte një shkrimtare angleze, e konsideruar si një nga autoret më të rëndësishme moderniste të shekullit të 20-të dhe një pioniere në përdorimin e rrjedhës së ndërgjegjes si një mjet tregimi.

Woolf lindi në një familje të pasur në South Kensington, Londër. Nga viti 1897 deri në 1901, ajo studioi klasikët dhe historinë dhe ra në kontakt me reformatorët e hershëm të arsimit të lartë të grave dhe lëvizjes për të drejtat e grave.

E inkurajuar nga babai i saj, Woolf filloi të shkruante profesionalisht në vitin 1900. Pas vdekjes së babait të saj në 1904, familja Stephen u zhvendos nga Kensington në Bloomsbury ku së bashku me miqtë intelektualë të vëllezërve, ata formuan grupin artistik dhe letrar Bloomsbury. Në vitin 1912, ajo u martua me Leonard Woolf, dhe në 1917, çifti themeloi Hogarth Press, i cili botoi një pjesë të madhe të punës së saj. Ata morën me qira një shtëpi në Sussex dhe u transferuan atje përgjithmonë në vitin 1940. Woolf gjithashtu kishte marrëdhënie romantike me gra, duke përfshirë Vita Sackville-West, e cila gjithashtu botoi librat e saj përmes Hogarth Press. Të dyja letërsia e grave u frymëzua nga marrëdhënia e tyre, e cila zgjati deri në vdekjen e Woolf.

Gjatë periudhës ndërmjet luftërave, Woolf ishte një pjesë e rëndësishme e shoqërisë letrare dhe artistike të Londrës. Në vitin 1915, ajo botoi romanin e saj të parë, ‘The Voyage Out’, përmes shtëpisë botuese të gjysmëvëllait të saj, Gerald Duckworth and Company. Veprat e saj më të njohura përfshijnë romanet: Mrs Dalloway (1925), To the Lighthouse (1927) dhe Orlando (1928). Ajo është gjithashtu e njohur për esetë e saj, duke përfshirë: A Room of One’s Own (1929). Woolf u bë një nga subjektet kryesore të lëvizjes së kritikës feministe të viteve 1970 dhe veprat e saj që atëherë kanë marrë shumë vëmendje dhe komente të përhapura për “feminizmin frymëzues”. Veprat e saj janë përkthyer në më shumë se 50 gjuhë. Një pjesë e madhe e letërsisë i kushtohet jetës dhe veprës së saj dhe ajo ka qenë subjekt i dramave, romaneve dhe filmave. Woolf përkujtohet sot nga statujat, shoqëritë kushtuar punës së saj dhe një ndërtesë në Universitetin e Londrës.

Gjatë gjithë jetës së saj, Woolf ishte i shqetësuar nga sëmundja e saj mendore. Ajo u institucionalizua disa herë dhe tentoi vetëvrasjen të paktën dy herë. Sipas Dalsimer (2004) sëmundja e saj karakterizohej nga simptoma që sot do të diagnostikoheshin si çrregullim bipolar, për të cilin nuk kishte asnjë ndërhyrje efektive gjatë jetës së saj. Në vitin 1941, në moshën 59-vjeçare, Woolf vdiq duke u mbytur në lumin Ouse në Lewes.

“Nuk ndjej asgjë për ty Leonard. Siç ta kam shprehur më parë edhe në formë brutale unë nuk kam kurrfarë tërheqje fizike nga ty. Edhe kur më puthe një ditë më parë, nuk ndjeva asgjë. Isha si gur.”

Kështu i shkruante ajo të shoqit të ardhshëm pas propozimit të tij të dytë, kjo në një periudhë disa vjeçare ku asnjëherë Virxhiniës nuk i kishte shkuar në mendje se ai do ta priste aq gjatë dhe do ta propozonte sërish. Vetëm herën e tretë ajo pranoi të martohet me të.

Edhe sot letërkëmbimet e tyre dashurore janë objekt leximi e diskutimi. Po ashtu vetëvrasja e shkrimtares që ka një fund të makthshëm.

Ajo u takua për herë të parë me Leonard Woolf, përgjatë një vizite tek i vëllai. Ishte viti 1900 kur ai vendosi të njihte këtë grua pas disa letrave me Lytton Stachey, mikun e tij, të cilit Virxhinia i kishte refuzuar propozimin për martesë. Ja çfarë i shkruante Leonard Woolf-it teksa ky i fundit punonte në Seilon: “Ajo është gruaja e vetme në botë me një mendje të ndritur. Është një mrekulli që duhet të ekzistojë. Martohu me të.”

Një dasëm e vogël me pak të pranishëm do të zhvillohej të shtunën e 10 gushtit 1912.

Por jeta e Virxhinias nuk qe aspak e qetë. Krizat nervore që në moshën 22 vjeçare do ta mundoni njëra pas tjetrës prej vdekjes së nënës dhe motrës. Ndërsa vetëm pak vjet më vonë vjen edhe vdekja e të atit.

Lufta e saj me jetën dhe depresionin nuk do të reshtte deri më 28 mars të vitit 1941, ku vendosi t’i jepte fund jetës. Jo shumë larg shtëpisë, në lumin Ouse shkrimtarja vendosi të vetëvritet duke u mbytur në lumë pasi mbush xhepat me gurë. Gurë të rëndë si lotët dhe heshtja e saj.

Në mantelin e Virxhinias disa javë më vonë, Leonardi zbuloi këtë letër:

”I dashur!

Jam e sigurt që po çmendemi përsëri. E ndiej senuk mund të përjetojmë dot përsëri një tjetër çast të tmerrshëm si ato. Dhe këtë herë nuk do të shërohem. Filloj të dëgjoj zëra dhe nuk mund të përqëndrohem. Kështu që po bëj atë që më duket se është gjëja më e mirë për të bërë.

Ti më dhe maksimumin e lumturisë. Ke qenë në çdo rast ai që askush tjetër s’do të kish qenë ndonjëherë për mua. Nuk mendoj se dy njerëz do të kishin qenë më të lumtur nga ne deri sa erdhi kjo sëmundje e tmerrshme. Nuk mund të luftoj më. E di që po ta shkatërroj jetën, se pa mua ti mund të ecësh përpara. Dhe do ta bësh, e di.

E sheh, as këtë letër nuk e shkruaj dot si duhet. Nuk arrij të lexoj. Ajo që dua të të them është se të detyrohem gjithë lumturinë e jetës. Ti ke qënë tërësisht i duruar me mua dhe jashtëzakonisht i mirë.

Dua ta them – të gjithë e dinë. Nëse dikush do mund të më shpëtonte, ky do të kishe qenë ti. Tashmë gjithçka më ka humbur, veç sigurisë për mirësinë tënde. Nuk mund të vazhdoj duke ta shkatërruar jetën.

Nuk mendoj se dy njerëz mund të jenë më të lumtur, nga sa kemi qenë ne të dy.” / KultPlus.com

Një statujë për Virginia Woolf, u financua nga banorët e Richmond, ku autorja jetoi një dekadë

Virginia Woolf, autore e njohur dhe kampione e të drejtave të grave është nderuar me një statujë publike në qytetin ku jetoi për një dekadë, në Richmond. Projekti i mbështet financiarisht nga donacione publike. Ishte mbesa e saj e madhe, Emma Woolf, që zbuloi statujën në ceremoninë e përurimit.

Një statujë e shkrimtares angleze Virginia Woolf është zbuluar për publikun në Richmond, aty ku Woolf jetoi dhe punoi me bashkëshortin e saj, Leonardin, mbi një shekull më parë.

Statuja prej bronzi me përmasa reale që përshkruan Woolf  të  ulur në një stol parku, duke vështruar  lumin Thames, u vendos në lagjen periferike jugperëndimore të qytetit.

Deputetja e Richmondit, Sarah Olney, Lordi Zac Goldsmith dhe shumë këshilltarë e kanë miratuar gjithashtu projektin, i cili u realizua me mbështetjen e mbi 250 donacioneve individuale.

Këshilli Richmond mbajti dy konsultime publike, të cilat treguan mbështetje për projektin me 92% në favor.

Koha e Woolfit në Richmond, nga 1914-24, ishte një “periudhë shumë krijuese”, sipas historianes Anne Sebba. Atje, ajo përfundoi dhe botoi romanin “Natë dhe ditë”, ese dhe tregime të shkurtra si Kew Gardens, dhe punoi në The Common Reader dhe Mrs Dalloway.

Të pranishëm në ceremoni ishin skulptorja që realizoi statujën Laury Dizengremel dhe tre pasardhës të shkrimtares.

Ishte mbesa e saj e madhe, Emma Woolf, që zbuloi statujën në ceremoninë e përurimit. / Oranews / KultPlus.com

Letra e vetëvrasjes së Virginia Woolf

Nga Virginia Woolf, letra e shkruar para aktit të vetëvrasjes, dedikuar burrit të saj, Leonard Woolf.

Jam e sigurt se do të çmendem përsëri. E ndiej se nuk mund t’i përballojmë edhe një herë kohët e tmerrshme. Dhe unë nuk mund të bëhem më mirë kësaj radhe.

Kam filluar të dëgjoj zëra dhe nuk mund të përqendrohem. Ndaj do të bëj gjënë më të mirë. Ti më ke dhënë lumturinë më të madhe që mund të ekzistojë.

Ti ke qenë gjithçka që një Njeri mund të jetë. Unë besoj se dy njerëz nuk mund të kishin qenë më lumtur derisa kjo sëmundje e tmerrshme u shfaq. Unë nuk mund të luftoj më gjatë.

Unë e di se po e dëmtoj jetën tënde dhe pa mua ti mund të punosh. Dhe e di se do të punosh. E sheh as ta shkruaj siç duhet këtë letër nuk ia dal dot. Dua vetëm të të them se lumturia e jetës sime është falë teje.

Ti ke qenë tejet i duruar me mua dhe jashtëzakonisht i mirë. Dua të ta them këtë – kushdo e di. Nëse dikush do të mund të më shpëtonte ai do të ishe ti.

Gjithçka është larguar nga unë veçse siguria për mirësinë tënde jo. Nuk mendoj se dy njerëz mund të jenë më të lumtur nga sa ishim ne.

/ KultPlus.com

140 vite nga lindja e shkrimtares së njohur, Virginia Woolf

Shënohen plot 140 vite nga lindja e shkrimtares së njohur, Virginia Woolf, shkruan KultPlus.

Adeline Virginia Woolf ishte një shkrimtare angleze, e konsideruar si një nga autoret më të rëndësishme moderniste të shekullit të 20-të dhe një pioniere në përdorimin e rrjedhës së ndërgjegjes si një mjet tregimi.

Woolf lindi në një familje të pasur në South Kensington, Londër. Nga viti 1897 deri në 1901, ajo studioi klasikët dhe historinë dhe ra në kontakt me reformatorët e hershëm të arsimit të lartë të grave dhe lëvizjes për të drejtat e grave.

E inkurajuar nga babai i saj, Woolf filloi të shkruante profesionalisht në vitin 1900. Pas vdekjes së babait të saj në 1904, familja Stephen u zhvendos nga Kensington në Bloomsbury ku së bashku me miqtë intelektualë të vëllezërve, ata formuan grupin artistik dhe letrar Bloomsbury. Në vitin 1912, ajo u martua me Leonard Woolf, dhe në 1917, çifti themeloi Hogarth Press, i cili botoi një pjesë të madhe të punës së saj. Ata morën me qira një shtëpi në Sussex dhe u transferuan atje përgjithmonë në vitin 1940. Woolf gjithashtu kishte marrëdhënie romantike me gra, duke përfshirë Vita Sackville-West, e cila gjithashtu botoi librat e saj përmes Hogarth Press. Të dyja letërsia e grave u frymëzua nga marrëdhënia e tyre, e cila zgjati deri në vdekjen e Woolf.

Gjatë periudhës ndërmjet luftërave, Woolf ishte një pjesë e rëndësishme e shoqërisë letrare dhe artistike të Londrës. Në vitin 1915, ajo botoi romanin e saj të parë, ‘The Voyage Out’, përmes shtëpisë botuese të gjysmëvëllait të saj, Gerald Duckworth and Company. Veprat e saj më të njohura përfshijnë romanet: Mrs Dalloway (1925), To the Lighthouse (1927) dhe Orlando (1928). Ajo është gjithashtu e njohur për esetë e saj, duke përfshirë: A Room of One’s Own (1929). Woolf u bë një nga subjektet kryesore të lëvizjes së kritikës feministe të viteve 1970 dhe veprat e saj që atëherë kanë marrë shumë vëmendje dhe komente të përhapura për “feminizmin frymëzues”. Veprat e saj janë përkthyer në më shumë se 50 gjuhë. Një pjesë e madhe e letërsisë i kushtohet jetës dhe veprës së saj dhe ajo ka qenë subjekt i dramave, romaneve dhe filmave. Woolf përkujtohet sot nga statujat, shoqëritë kushtuar punës së saj dhe një ndërtesë në Universitetin e Londrës.

Gjatë gjithë jetës së saj, Woolf ishte i shqetësuar nga sëmundja e saj mendore. Ajo u institucionalizua disa herë dhe tentoi vetëvrasjen të paktën dy herë. Sipas Dalsimer (2004) sëmundja e saj karakterizohej nga simptoma që sot do të diagnostikoheshin si çrregullim bipolar, për të cilin nuk kishte asnjë ndërhyrje efektive gjatë jetës së saj. Në vitin 1941, në moshën 59-vjeçare, Woolf vdiq duke u mbytur në lumin Ouse në Lewes.

“Nuk ndjej asgjë për ty Leonard. Siç ta kam shprehur më parë edhe në formë brutale unë nuk kam kurrfarë tërheqje fizike nga ty. Edhe kur më puthe një ditë më parë, nuk ndjeva asgjë. Isha si gur.”

Kështu i shkruante ajo të shoqit të ardhshëm pas propozimit të tij të dytë, kjo në një periudhë disa vjeçare ku asnjëherë Virxhiniës nuk i kishte shkuar në mendje se ai do ta priste aq gjatë dhe do ta propozonte sërish. Vetëm herën e tretë ajo pranoi të martohet me të.

Edhe sot letërkëmbimet e tyre dashurore janë objekt leximi e diskutimi. Po ashtu vetëvrasja e shkrimtares që ka një fund të makthshëm.

Ajo u takua për herë të parë me Leonard Woolf, përgjatë një vizite tek i vëllai. Ishte viti 1900 kur ai vendosi të njihte këtë grua pas disa letrave me Lytton Stachey, mikun e tij, të cilit Virxhinia i kishte refuzuar propozimin për martesë. Ja çfarë i shkruante Leonard Woolf-it teksa ky i fundit punonte në Seilon: “Ajo është gruaja e vetme në botë me një mendje të ndritur. Është një mrekulli që duhet të ekzistojë. Martohu me të.”

Një dasëm e vogël me pak të pranishëm do të zhvillohej të shtunën e 10 gushtit 1912.

Por jeta e Virxhinias nuk qe aspak e qetë. Krizat nervore që në moshën 22 vjeçare do ta mundoni njëra pas tjetrës prej vdekjes së nënës dhe motrës. Ndërsa vetëm pak vjet më vonë vjen edhe vdekja e të atit.

Lufta e saj me jetën dhe depresionin nuk do të reshtte deri më 28 mars të vitit 1941, ku vendosi t’i jepte fund jetës. Jo shumë larg shtëpisë, në lumin Ouse shkrimtarja vendosi të vetëvritet duke u mbytur në lumë pasi mbush xhepat me gurë. Gurë të rëndë si lotët dhe heshtja e saj.

Në mantelin e Virxhinias disa javë më vonë, Leonardi zbuloi këtë letër:

” I dashur!

Jam e sigurt që po çmendemi përsëri. E ndiej senuk mund të përjetojmë dot përsëri një tjetër çast të tmerrshëm si ato. Dhe këtë herë nuk do të shërohem. Filloj të dëgjoj zëra dhe nuk mund të përqëndrohem. Kështu që po bëj atë që më duket se është gjëja më e mirë për të bërë.

Ti më dhe maksimumin e lumturisë. Ke qenë në çdo rast ai që askush tjetër s’do të kish qenë ndonjëherë për mua. Nuk mendoj se dy njerëz do të kishin qenë më të lumtur nga ne deri sa erdhi kjo sëmundje e tmerrshme. Nuk mund të luftoj më. E di që po ta shkatërroj jetën, se pa mua ti mund të ecësh përpara. Dhe do ta bësh, e di.

E sheh, as këtë letër nuk e shkruaj dot si duhet. Nuk arrij të lexoj. Ajo që dua të të them është se të detyrohem gjithë lumturinë e jetës. Ti ke qënë tërësisht i duruar me mua dhe jashtëzakonisht i mirë.

Dua ta them – të gjithë e dinë. Nëse dikush do mund të më shpëtonte, ky do të kishe qenë ti. Tashmë gjithçka më ka humbur, veç sigurisë për mirësinë tënde. Nuk mund të vazhdoj duke ta shkatërruar jetën.

Nuk mendoj se dy njerëz mund të jenë më të lumtur, nga sa kemi qenë ne të dy.” / KultPlus.com

6 librat e Virginia Woolf që secili duhet t’i lexojë

Virginia Woolf është padyshim një nga shkrimtaret më të mira të të gjitha kohërave. Librat dhe esetë e saj karakterizohen nga një stil i ndjeshëm, botë e brendshme dhe një shmangie nga përshkrimet lineare. Një talent i jashtëzakonshëm në fushën e saj, librat e Woolf duhet të lexohen nga të gjithë ata që duan të njohin më mirë letërsinë e shekullit të 20-të.

Më poshtë janë 6 librat e saj më të rëndësishëm:

Znj. Dalloway

Znj. Dalloway është libri që mund ta lexojnë të gjithë ato që takohen për herë të parë me Virginia Woolf. Klarisa Dalloway është një grua angleze e shoqërisë së lartë dhe Woolf tregon historinë e saj në Londrën e pasluftës së Parë Botërore. Woolf eksploron shoqërinë e asaj kohe dhe krijon një fotografi të jetës së protagonistes nëpërmjet mendimeve të saj, ndërkohë që Klarisa përgatitet për festën që do të organizojë atë pasdite. Ky libër është një shembull i përshkrimit të ndjenjave të brendshme të protagonistes nëpërmjet të cilave lexuesi depërton në mendjen dhe botën e saj, duke krijuar një marrëdhëdhënie të afërt me të. Ky libër është realizuar edhe film në vitin 1997.

Orlando

Cilësuar nga Jorge Luis Borges si një nga librat më të arrirë të Virgina Woolf dhe një nga më të mirët e kohëve moderne, Orlando është një libër magjepsës. Ai fillon me një protagonist mashkull, një poet aristokrat që frekuenton sallonet e familjes mbretërore. Romani eksploron çështjet gjinore dhe të identitetit, nëpërmjet karaktereve që udhëtojnë në kohë e takojnë personalitete të rëndësishëm të letërsisë në vite. Unik dhe i paparashikueshëm, Orlando është një roman që duhet të lexohet patjetër nga çdo dashurues i letërsisë.

Drejt farit

Historia e tre anëtarëve të familjes Ramsi, treguar nga këndvështrimet e tyre të ndryshme, “Drejt farit”, është një histori prekëse e betejave me të cilat kjo familje përballet gjatë jetesës së tyre në një shtëpi në brigjet e Skocisë. Interpretimi i ndjenjave njerëzore nga Woolf do të ndikojë lexuesin. Ajo eksploron frikërat e njeriut ndaj ndryshimeve dhe aftësia e realizimit të përshkrimeve aq të gjalla është një nga armët e saj më të forta dhe një arsye përse njerëzit e kanë të pamundur për ta hequr këtë libër nga dora.

 Një dhomë më vete

Në këtë ese, Woolf hulumton mbi çështjet gjinore dhe shprehet se pa para dhe një dhomë më vete një grua nuk mund ta lërë krijimtarinë dhe imagjinatën e saj të lirë. Për ta ilustruar këtë ajo krijon një karakter imagjinar: motrën e Shekspirit. Ajo i jep asaj një talent po aq të madh sa Shekspiri, por historia e saj nuk është një histori suksesi, përkundrazi ajo kryen vetëvrasje, e lodhur nga pamundësia për të shprehur gjenialitetin e saj në një shoqëri të dominuar nga meshkuj. Një dhomë më vete është një lexim për të gjithë.

Natë e ditë

Natë e ditë është një histori delikate dashurie, një komedi shoqërore, që minon traditat duke ngritur pyetje mbi rolin e gruas dhe natyrën e vërtetë të jetës njerëzore. Një përzierje intriguese e shekullit të XIX-të dhe XX-të, e klasikes dhe e modernes, e ndikimit të së kaluarës dhe e risive të së ardhmes. Me gjithë ndryshimin e madh që kjo vepër ka nga veprat e mëvonshme të saj, ky roman është ende pashmangshmërisht Woolf. Vetëm ajo mund ta përshkruajë atmosferën e mrekullueshme të shëtitjeve muzgore në Londër, vetëm ajo mund të përshkruajë me kaq pasion dhe vetëdije rëndësinë e punës për një grua, vetëm ajo mund të sjellë në jetë veçantitë e një familjeje që shenjtëron të kaluarën dhe vetëm ajo mund të krijojë prozë me copëza të një bukurie kaq të plotë, sa lexuesi mundet veç të ndalojë e t’i rilexojë ato sërish e sërish, duke i pirë fjalët me një etje që nuk mund të shuhet.

Dallgët

Ky libër përmban gjashtë monologe, nga gjashtë karakteret kryesore të librit, ku secilin prej tyre Woolf e gërmon në identitetin, individualitetin dhe shoqërinë e tij. Ekziston dhe një personazh i shtatë, Percival, që është gjithashtu i rëndësishëm por që nuk flet drejtëpërsëdrejti me lexuesin. Dallgët është cilësuar shpesh si kryevepra e Woolf-it për shkak të stilit unik të të shkruarit, për shembjen e barrierave gjinore dhe për gërshetimin e poezisë me prozën.

Midis veprave

Midis veprave është libri i fundit i Virgina Woolf i cili u publikua pas vdekjes së saj. Ngjarjet zhvillohen në një vend të panjohur në Angli ndërkohë që Lufta e Dytë Botërore i afrohet vendit. Në fshat zhvillohet festa e përvitshme e verës dhe secili nga banorët e fshatit kujton momente të rëndësishme të historisë së Anglisë. Është një histori brenda historisë ku Woolf me zgjuarsi e vë theksin në çështje të caktuara, pjesa më e madhe e lidhur me luftën: ngritja e fashizmit ishte e rëndësishme për të, jo vetëm pse burri i saj ishte hebre, por sepse dhe ajo vetë ishte në listën e ekzekutimeve në Angli të Hitlerit.

Materiali u përgatit nga Dorina Allamani/kufinjet/ KultPlus.com

Fundi tragjik i Virginia Woolf

“Nuk ndjej asgjë për ty Leonard. Siç ta kam shprehur më parë edhe në formë brutale unë nuk kam kurrfarë tërheqje fizike nga ty. Edhe kur më puthe një ditë më parë, nuk ndjeva asgjë. Isha si gur.”

Kështu i shkruante ajo të shoqit të ardhshëm pas propozimit të tij të dytë, kjo në një periudhë disa vjeçare ku asnjëherë Virxhiniës nuk i kishte shkuar në mendje se ai do ta priste aq gjatë dhe do ta propozonte sërish. Vetëm herën e tretë ajo pranoi të martohet me të.

Edhe sot letërkëmbimet e tyre dashurore janë objekt leximi e diskutimi. Po ashtu vetëvrasja e shkrimtares që ka një fund të makthshëm.

Ajo u takua për herë të parë me Leonard Woolf, përgjatë një vizite tek i vëllai. Ishte viti 1900 kur ai vendosi të njihte këtë grua pas disa letrave me Lytton Stachey, mikun e tij, të cilit Virxhinia i kishte refuzuar propozimin për martesë. Ja çfarë i shkruante Leonard Woolf-it teksa ky i fundit punonte në Seilon: “Ajo është gruaja e vetme në botë me një mendje të ndritur. Është një mrekulli që duhet të ekzistojë. Martohu me të.”

Një dasëm e vogël me pak të pranishëm do të zhvillohej të shtunën e 10 gushtit 1912.

Por jeta e Virxhinias nuk qe aspak e qetë. Krizat nervore që në moshën 22 vjeçare do ta mundoni njëra pas tjetrës prej vdekjes së nënës dhe motrës. Ndërsa vetëm pak vjet më vonë vjen edhe vdekja e të atit.

Lufta e saj me jetën dhe depresionin nuk do të reshtte deri më 28 mars të vitit 1941, ku vendosi t’i jepte fund jetës. Jo shumë larg shtëpisë, në lumin Ouse shkrimtarja vendosi të vetëvritet duke u mbytur në lumë pasi mbush xhepat me gurë. Gurë të rëndë si lotët dhe heshtja e saj.

Në mantelin e Virxhinias disa javë më vonë, Leonardi zbuloi këtë letër:

” I dashur!

Jam e sigurt që po çmendemi përsëri. E ndiej senuk mund të përjetojmë dot përsëri një tjetër çast të tmerrshëm si ato. Dhe këtë herë nuk do të shërohem. Filloj të dëgjoj zëra dhe nuk mund të përqëndrohem. Kështu që po bëj atë që më duket se është gjëja më e mirë për të bërë.

Ti më dhe maksimumin e lumturisë. Ke qenë në çdo rast ai që askush tjetër s’do të kish qenë ndonjëherë për mua. Nuk mendoj se dy njerëz do të kishin qenë më të lumtur nga ne deri sa erdhi kjo sëmundje e tmerrshme. Nuk mund të luftoj më. E di që po ta shkatërroj jetën, se pa mua ti mund të ecësh përpara. Dhe do ta bësh, e di.

E sheh, as këtë letër nuk e shkruaj dot si duhet. Nuk arrij të lexoj. Ajo që dua të të them është se të detyrohem gjithë lumturinë e jetës. Ti ke qënë tërësisht i duruar me mua dhe jashtëzakonisht i mirë.

Dua ta them – të gjithë e dinë. Nëse dikush do mund të më shpëtonte, ky do të kishe qenë ti. Tashmë gjithçka më ka humbur, veç sigurisë për mirësinë tënde. Nuk mund të vazhdoj duke ta shkatërruar jetën.

Nuk mendoj se dy njerëz mund të jenë më të lumtur, nga sa kemi qenë ne të dy.” /konica.al/ KultPlus.com

Letra e vetëvrasjes së Virginia Woolf

Nga Virginia Woolf, letra e shkruar para aktit të vetëvrasjes, dedikuar burrit të saj, Leonard Woolf.

Jam e sigurt se do të çmendem përsëri. E ndiej se nuk mund t’i përballojmë edhe një herë kohët e tmerrshme. Dhe unë nuk mund të bëhem më mirë kësaj radhe.

Kam filluar të dëgjoj zëra dhe nuk mund të përqendrohem. Ndaj do të bëj gjënë më të mirë. Ti më ke dhënë lumturinë më të madhe që mund të ekzistojë.

Ti ke qenë gjithçka që një Njeri mund të jetë. Unë besoj se dy njerëz nuk mund të kishin qenë më lumtur derisa kjo sëmundje e tmerrshme u shfaq. Unë nuk mund të luftoj më gjatë.

Unë e di se po e dëmtoj jetën tënde dhe pa mua ti mund të punosh. Dhe e di se do të punosh. E sheh as ta shkruaj siç duhet këtë letër nuk ia dal dot. Dua vetëm të të them se lumturia e jetës sime është falë teje.

Ti ke qenë tejet i duruar me mua dhe jashtëzakonisht i mirë. Dua të ta them këtë – kushdo e di. Nëse dikush do të mund të më shpëtonte ai do të ishe ti.

Gjithçka është larguar nga unë veçse siguria për mirësinë tënde jo. Nuk mendoj se dy njerëz mund të jenë më të lumtur nga sa ishim ne.

V.

“Të shkruash është njësoj si të bësh dashuri. Në fillim e bën për ndjenjën…”

Disa thënie të shkruara nga autorja e njohur Virginia Woolf dhe të përkthyera nga Rudina Dahri.

“Për pjesën më të madhe të historisë, ‘anonim’ ka qenë gjithnjë një grua”.

“Nuk mund të gjesh paqe, duke shmangur jetën”.

“Përse vallë gratë janë kaq … të interesuara për burrat, sesa vetë burrat janë të interesuara për gratë”

“Mbyllini bibliotekat, nëse doni, por nuk ka derë, as çelës, as shul, që mund të bllokojë lirinë e mendjes”

“Të shkruash është njësoj si të bësh dashuri. Në fillim e bën për ndjenjën, më pas e bën për mikun dhe në fund e bën për para”

“Si grua që jam, nuk kam atdhe. Si grua, nuk dëshiroj të kem atdhe. Si grua, atdheu im është gjithë bota”

“Sytë e të tjerëve janë burgu ynë; mendimet e tyre janë kafazi ynë”

“Librat janë pasqyra e shpirtit”

“Asgjë më e trashë se tehu i thikës nuk e ndan më mirë lumturinë nga melankolia”.

“Kam humbur shumë miq, disa kanë vdekur … të tjerët i kam humbur nga paaftësia për të kapërcyer rrugën”.

“Të gjitha ekstremet e të ndjerit janë të lidhura me marrëzinë”

“U nisa të shkruaj për vdekjen, veçse jeta më mori me vete, si gjithnjë”.

“Të adhuroj, por kam neveri për martesën. Urrej vetëkënaqësinë e saj, sigurinë, kompromisin e saj dhe mendimin se ti do ndërhysh në punën time, duke më vënë gardhe; pra, cila është përgjigjia jote?”

“Të rritesh do të humbësh disa iluzione, me qëllim që të kërkosh të tjera”.

“Ta shohësh jetën në sy, gjithmonë, ta shohësh jetën në sy dhe të njohësh për atë që është … në fund, ta duash atë për atë që është dhe më pas ta lësh mënjanë”.

“Shpesh në ditët me shi, nis të numëroj; çfarë kam lexuar dhe çfarë jo”.

“Në të vërtetë nuk më pëlqen natyra njerëzore, nëse nuk sheqeroset me art”.

“Pikërisht në plogështinë tonë, në ëndrrat tona, e vërteta nganjëherë e gjen rrugën mbi sipërfaqe”.

Letra e vetëvrasjes së shkrimtares së madhe

Nga Virginia Woolf (letra e shkruar para aktit të vetëvrasjes, dedikuar burrit të saj, Leonard Woolf).

Përktheu Elona Caslli

“Jam e sigurt se do të çmendem përsëri. E ndiej se nuk mund t’i përballojmë edhe një herë kohët e tmerrshme. Dhe unë nuk mund të bëhem më mirë kësaj radhe. Kam filluar të dëgjoj zëra dhe nuk mund të përqendrohem. Ndaj do të bëj gjënë më të mirë. Ti më ke dhënë lumturinë më të madhe që mund të ekzistojë.

Ti ke qenë gjithçka që një Njeri mund të jetë. Unë besoj se dy njerëz nuk mund të kishin qenë më lumtur derisa kjo sëmundje e tmerrshme u shfaq. Unë nuk mund të luftoj më gjatë.

Unë e di se po e dëmtoj jetën tënde dhe pa mua ti mund të punosh. Dhe e di se do të punosh. E sheh as ta shkruaj siç duhet këtë letër nuk ia dal dot. Dua vetëm të të them se lumturia e jetës sime është falë teje.

Ti ke qenë tejet i duruar me mua dhe jashtëzakonisht i mirë. Dua të ta them këtë – kushdo e di. Nëse dikush do të mund të më shpëtonte ai do të ishe ti.

Gjithçka është larguar nga unë veçse siguria për mirësinë tënde jo. Nuk mendoj se dy njerëz mund të jenë më të lumtur nga sa ishim ne”, shkruhej në letër.